ترجمه فارسی بحار الانوار

2-۲ هد وا Հատ‏
مان
Հ‏

ԴՈ
| | 1 ات‎ ۳
| ո داد قد‎ ՞ | |
>0 کے‎ արե. ال‎ ۰
|. Լող «Ղէ
بازارك عا‎
5 շռա: աի ի 8

ԱՈԱՆՑ
و اب رای(‎

شش پر
و ոս‏

حر ر ےم مہب
մ‏ فو E‏

ո

کاتتی:

نشرت فی الطباعة:

وک աան անտ‏ تامتدافنتہان

رقمى الناشر:

مركز القائمية باصفهان للتحريات الكمبيوترية

Ցու ՄԱԿ Ց գնու մա ն Հւ, բր քրե,‏ ا ا ی سای ا ا ր, Բանակն ԱՐՄ Բեն ԱՆԱ ԱՆԱ մ «ՑԱՐ ԱԿԱ‏ تم ای ՑԱՆ‏ اک ՐՆ Ք‏ ا را
بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الأطهار المجلد ۲۳ : كتاب امامت - ١‏ وم ف աԱ‏ بق ب ՄՆԱ E EEE EE I EE E‏ دہ ՄԱ‏
شاره տրակ ամար‏ جر گرا کید ا ا ان ا ا ا EEE EE E‏ ا FASS E E‏
کتاب الامامه ۱ م رر و رد رر رر رر رر رر رر یلعای ہر رر ما رر ور ہہ
اشاره ականա գոյանա‏ ماه بیع اتب و ات بای دسا دای Աաաա‏ مب اهب مر کید ا ا ایا یام سک سک مه بای ամակ‏ بای ا میب وا سرد وراه ای ماه ا ا اپ دسرب ۳۷
أبواب جمل أحوال الأئمه الكرام عليهم السلام و دلائل إمامتهم و فضائلهم و مناقبهم و غرائب أحوالهم ا و EVES‏
باب ١‏ الاضطرار إلى الحجّه و أن الأرض لا تخلو من حجّه -
الایات անատե‏ دا دنز اک دبک 2 աաա‏ هر ա «աաա աաա‏ اد بر یداو ارت ممع ور عبر ع ارد ترجه امات ل مرک لامع کی ا a‏ مدای مور كعد مع رت e‏ رجات :۱۳۱۷

تفسیر ۰۰پ

OEE a eA Ts E a E aE aE E E E a RE as Է الأخبار‎

ավարն «»‏ عع یر امو اس سو اچ یھر a e‏ رئیو ہویم a‏ یھ وو ماع ده يمه حأ ARERR EERE RE‏ قرع کرام جات ع يك عرد ع ہد ود لماه اتوم يج و ISE‏ وراك جرع ماع ع ديا ور جر GE‏

۵ [2 ی هرهاق اماي جرب‎ աաա աո وو جمروا‎ AR کر‎ աաա سکرو هد تم‎ RRA مرو وضو‎ ա աաա աաա ակար بیش کرد‎ պատարա աակ رد سد مس هر دا‎ ատար بای دبع‎ աա وا دي ع‎ «TY»

»« م و ակ‏ وای و یقرت واج ی ا جات یت ا a‏ اجه BRR e a‏ هت مر aE‏ درف مر داز جاع تد مزاع ماد اها وجري ا

«f»‏ وف مویوجوو دده دوع ԱԱ‏ عع عه + ۶ 2 وبده جوع ՎԱՐՎԵՆ‏ ع عه ممع وس Ւ ԵՒ‏ عيدو مع و عام ع عام م لهج و عه ووو عه TOA‏ وویپومووپیج وي ع عع ع وم چپ و كع جوع + و وو و و05

0 3 OP O E PE ع دمع دوع‎ E PE CECE O CP CCT «ծ»

պարա ռա Տատը Լատ «Հ»‏ ہاو قباس بسا աաա աաա Տատը‏ عاتن لاج بد تايا جات بح بت سدع բական‏ جد بد لزه بايذ کی اس تب جر م با گت ید جس جا سیب پا جر ينات ل տամ‏ ی كان աաա‏ سای با ا داب باع ع قاع دا بل ات مایا عدا سرب(

بیان Նար:‏ ج بے اد سر بو باب کی پیز بات دب դատարա‏ عد یج ی سس یایب تام و ی پات ری با ناي مج اوہ تس یج یهگا نیا با باه باب بای աաա‏ تاد بات جا وربا سب سا باع عب ԱՆ‏

Նրա «Թ»‏ و و رس ری دج یب առա «տապա‏ بساك ع اھ رہ و لبو بدا عر دايا با یمسر عجوي اج سپ متسب ا ب سامت پیب طسب بیدا جریا بای سبط تو ریم کی با سای با اس سبط اسب ی سب هداج ویپ وب یھ

E «A»‏ ند ديري تاياي տակա ւան‏ و ویو աան‏ ہاو و ہے لبج باد ہی با یب یام ریب تیب کاب ری ارتا شی وو ی اسب باب سس աաա‏ تافو وھ و یھر وو արո‏ الطاب طحا ناو نه اك عا ہاو جیا راو باب کش

»1« او ی رو ی یر بیس ا میک براجت ده جام الما ديد ا سای سا بط یا سس هب اي اند باس یط سر سب بدا ای ا

»15« مي ع لع ع نان ارط مام Հաւ‏ كه نار نه لشي مہو արական Ց Տ աաա աան ա ԱՑ‏ ی و و անան ՈՆՑ երգա աին Կար Ցար Մարա ՐԿ‏ ع شت أ نام دع ակն‏ وو وو مس ۱۸

بیان ت ت ت AV‏

«Մ»‏ ل و մնար ակար‏ ہشیت ار مھ موی ակար‏ سو ա մատնա աակ աա‏ و چھ աաա աաա ման‏ وى سو كو الى بعت و ھی ա‏ ا ع ہے لگا

روف ԱՐԱՐ ՄԱՆ ար Տ Արաս‏ جب يا سوم من و سی م E «Արու Հրո‏ ا ب يان لكات ԱՐՈՐ Բար ԴՐԱ ՆԱՆ‏ د ՐԱՑՆ Ա ՍԱՐԱՆ‏ د با ا کے

بیان ۰ نیت وید ۹ ۶۱ ۰۳ ۱۳ ۵ ۲ ۳ 0 ԱՅՅ ۰۳ ۲ 6۰۰ ۰ E ۲ ۰ ۳ ۱۰ ۹ ۰ ۰ ۰ ۲۰ ۲ ۰۵ ۸ ۳ ۱۳ 0۱ ۰ ۰ ۱ ۰۰۶ ٩)‏ ود ہے

.۰۱۳ حو موك a ն մ A արա‏ که سر نع شرع a‏ شرس تيد تدمع م جرع د قاس پات SERSAR AES DA‏ بش بر شوک عا RDS‏ د رع م ع عاد هه با مزع SESS‏ سای دع ب م ع ید هب ۱۷

۰۱۴ جلاع اھ سا یزیر مد رد مو ال يع ہی արական վարակ a‏ و تس سب دب اعدا یره مزع مرس մակա e‏ با سرت سود مج و موي a‏ تس سرت دما سرت E E‏ زو جج ات ساره ا

»1۵« جو مو وووے سے وو عو 22 عو ع 2 هد عام EKER EAR‏ سی جه يا عا GEODATA‏ رم աաա անկա‏ 86 2 دعر جه عه دج جه وم وو جع رد ۵ سوك 2۸0
بیان SESE E ESSE EEE ESSENSE ESERIES EBE EE ածան‏ دعام 2 NNE ESBS EBED EEE‏
ն «երը: ۰۱۶‏ یت هجام يري تبي پر اب هتشر مات պաա անապա ն‏ با جيك لم یبارت و کیا سرب وو بر یو اسب و عي وکا وت بون وو برد تخب նմա‏ وت աաա մաման‏ یی وے ت يديه يداف وکا د طامط اتیب ج جديا ՄԱՂ Հաա‏
մարը (ՕԱ‏ ای ناورپ کھ پر تب ات مقط يا ییات پ ترپ تاه وا سا لعز يد رت նաակախանաանաաամանարախանաաա‏ بیج يدياه وو شاب یرشب میج ادج جیسب دی ی وہ ل يديه ساف وکا یاه اتیب تج یندم باه و ہاب Հաաա‏ ان
աար: «IA»‏ ات یی աաա պարան ապո տարանն աա անախամաան աաա‏ کو ا کرھٹ یتو ری وا یو سا ا و E‏ جو تربع بات > بت نت աաա‏ شر یا بی ا նանքաթաական‏ يديه ليد 2 كلها بيطاي اد کیت يد يا 2 يز بات دابا یت ا ا
»14« و یی PONE‏ تب عاق ای دعب EEE EE EP E COT ECP OE‏ یس ای TEE EEE EN CORE E E EE E‏ ا ا
«Մ»‏ دمي ա‏ اي ی هر یی աաա‏ پا سار و یو و կաա տարան‏ ابقر بي اك اج ساب جر باب سای باتوی یدب بصع کراب تب در با بات > وو لما يديد նճա‏ ھا با و يابو ريرك کیو و وج تو و ھا و کاپ و նան ատաման‏ یا وہر باه چم یاج ՍԱՂ Հարա‏
بیان ببس ی
روف Կական Նա ՈՑ ա Աա Ցա ՆՑԱ աա Սարա ՆԱ Թա աաա ՑԵՆ‏ سعد ام كدق աա‏ وما معام لع اميه علج ضع وو ارس مو سوه عق Նա աա ՏԱՐԵ‏ طبع عع م فابلا ووم عله تممه عر اناس ع المي Տամաաաա‏ اير
«TY»‏ وس جس اج ےی سو سض وس تھی شي وی سی ھی یی ھی ل سا لي ئش ل ا لاك یس یی مس ئضي م نی ا سی مايا یی a‏ سج بت ھی ذه کر REE‏
«YT»‏ ل ا ESSE SA EEE‏ تاه و جر اد ات بت سا اھ ae‏ شي ESSE ae RE‏ لے تو وسر ا ےھ ٢و‏ یر از
«YF»‏ و كنت وه هاش و ا ہو وص مده و كاك ورم ات کت سا a E‏ کی رت ضر راہ سا جو AEBS ea a E‏
«TA»‏ جص e‏ انان ود ES DE EE EES E աա‏ جوع عات EEE SSG SN ESTE Ա EE‏ حت مو عع و جو SEE ASS‏ سدم ا RELIEVES EEE ASA OSIRIS‏
«Ս»‏ ع աաա աաա աաա աաա‏ سی پا ا ات بت ی ی کے ی ا و ی AN HIRES e a a a‏
աաա «TV»‏ ا ا و ا E EDE EE‏ ھا ا سس کت ԱՇԱ‏
AD e «TA»‏ ا SLES‏ ا ا SE Se‏ ايا AA SSS e E‏
մայր «Լ»‏ تا ایا ی աաա մ‏ ی ی و وت ای ی و رھ میلست مه وو معا ود e a‏ او وا سو مھ ROL a a a‏
«Հ»‏ قابس وك اس ومع وجرت ب պան‏ ی دس مکی وسر یج وود ماع աան‏ ی تا نماية وو سای اه واه سوے ما مھ وو ومع ع لوح مط اھ پل ا حالم سح جاع اما به بای RASD a‏
ՑԵՆ >۳)‏ دیعب درد سای ل و جات الس لاص جع اب ا تس اتا ص بت ل مت ا عم ام ل لھپ وھ ہام سم ا باك تواتك دوا وا اه ی اهرهش اجه واه رک
տաթ «TY»‏ سو لوا اس بس راک تس وی عام ع القع ب وو աան աաա մատական‏ وا و کرک مہ لے ای سے شا سد و ولاو مو یه ری یا جا جل چ تاي با کہ راہ مھ a‏ وو يصاع ای پک موم کچھ موی ہو8
OEE E E NE OEE EE OEE ENIS) «f»‏ ات E GE E EREBE EEE ENE EEE E‏ یھ میلو موہ مو سو 5
«TF»‏ تروع SD a‏ مار وم پر کہ Toa e a aS‏ ات اتلم Aaaa e‏
Աաաա ակար «A»‏ ای تھا نلا مرت e RA a a a‏ یضرم r‏ رام و a‏ اہ ہے ۴
ԿԵ «TF»‏ ود RELEASES LASS ERRORS mk BS REE EASES SELA E a‏ روا ساوت صمح اددع کر سک را دم مواعة اس تک ده دعم تک 9۳
DS «TV»‏ جر رب بت SAREE EERE SAS A‏ ات ASS ESL ERS ERE GES SD‏ ا ب ادق عا سرت تاره وي RAE‏ عوة ام مر ապար‏ رس مم عق BESE SAEED‏ 28
«TA»‏ 008 مد ری کا
«Մ»‏ وچ ای و د عاب ري عبد رم به کے چچ د کات کے بع ی بی ود کم بورع د کے د قوس ممه معي یھ شرت موه د یکی شرع ف عن عمس دع یوو لجاع تک سره a‏ م عم ربا که a‏ درو REALE SL Lh‏

ատենը «Ը»‏ بح ا اس մա‏ دیع ی تون مه دح شب اود کہ ام دس E a‏ رت یت رد جرد a‏ اراس سر աաա‏ رسود سیت سس کپ گا

«FY»‏ عد ع ماه ےووہ بعد ہے هم ڈجہہ مو تاک ع وہہ عام كد اع دعت ے وق دا دید عامس اه اع سام ف عات مو شعي مه مجع جر نكي ع کھ ع واج دج وراج عا عه داد ع عاك عد اعد عم د عام ده شعي د عه ا ع ديوع اعرد a‏ د و ید عمد ممه د جع فوع معت پر ا
«Լ»‏ 2 ممع د هم م عه دم 2 لداع کہ ے وع نح عه ع دید ۵ ا و وھ اھ کچ شدع بع ےک دو ت واد عام د جورع ہ جد فرع دو دبای 2 مدرد اد وید عم مط داع د مواد عم ae‏
a aaa «FF»‏ ترچ یت کہ باس ولا a‏ مره وي مره مو گول و بوره معي عم باه مانت عجوي մար‏ تدای تک پا بات جر ہے میب بجر ات رداب بای بیط شرب نامي جوم کمچ دبای یس عبت ٩٩‏
եր «FA»‏ چا ہیقت تی سا ہی بای بی نس جو اھ پوت جب ھا یا شر یی A a a a a e‏
PE EET COPE EO CENE EE «F۶»‏ مدش یب E E EE CO O‏
بیان مو ا بجر تج مر و ا e E E‏
չր «FV»‏ اب رتدب پا یب پ ماداب աան աաա ավա Ման‏ بجع ی ب با د سای یا تارج بان يري دیداد وت مده بای ման աաա‏ یی و ون و سیب 2 یام عر يه بای اتب دج ی Աա‏ وپ مرت عام يرك عاك باتک ی ب ամա‏ تیاب با چم وا وج 61۲[
RAS SSS RMSE RS RS ESS RA Se SD SS E SD RRR SES SS AE «FA»‏ سر رت OF SSSR‏
o E O աաա Խան աաա անա ան «Է»‏ مق e e O‏ ی E a E‏ عو ع تپ ۹4۳
«ծ.»‏ یج که աաա աան աա‏ جا պաա աաա մանաթ‏ عرص աաա արա աաա‏ سے աննա աՀա ԱԱ‏ ل e e‏ مر պա‏ وا و مد لطم أ وس ب مواد مجك واس ار ع ک سے مه ب اد مرس աաա E ԱՀա Կ‏ ی ا کے
սատ աոն «ծ1»‏ ل ل يش ا شاش شل ا ص NT SE a տատ‏
بیان سسسسسس<«-«-«ْْْْنس‌ّ‌ِِّْ._
»81« برذ رو اس مودق աաա a արա‏ سي ده عون يوه اک سكا ع مح سد ثرت اجام ع مداع ب عد يا هر سام جار تخت ا وس که وده Աաաա‏ مایت رت رت ESSE ES աաա աաա‏ زرا |
տամ E «AT»‏ اب میک ا اش دس مش ی ա‏ بارش هقی بای ا աաա‏ ل մա աաա աաա աա ական աաա աան աա աաա‏ ماش بسچ دب سا دح تی ون با اس وت e‏ جرب داه بارس سا SEEDS‏ ۷ 1-2
«AF»‏ م E‏ موا OLE EL e‏ ہی سرت عو تو ات جو ا E‏ ا مود یج سے ری TAK aS SS‏
«AA»‏ کر کو SEA EOL Le CEL E‏ 6 ا ا وا Ee De‏ ا ا ANS LSU IO Ee‏
«AF»‏ بس سي ا ا تو تو ی سا یبد هیده اد د ری ت ی لو کک اه اهب չան‏ ہے رس و اج عم سا اه یاس ات ج با سا اه با ممه ع یب ی اک دس ا عدت لوه ا اة یبد اتا 0[
«AV»‏ ا ا رس وہب ما هد اب هه سی ےھ سا ها ی տրա‏ اه بات هب տան‏ کک کے کے اب ا مه اس یت کے هه هچ وج ت ج ما ع ماه اه یام مھ سو ایی
«AA»‏ نے ا Eg E Sa AS aE աաա E‏ حا ا ارامت العو و ا E RASL‏
«ծ»‏ ہس سو ام سا شا سو سی ی لها ديدي د و لماي ل ايه و وه ع راک و وھ ا ی وو وعد وات و نميه اسم ول و ده ی الا دا و و ابیت ی مات وی لمح چک ج چ یه جع وپ وھ :5
بیان ت ت ۱۱۱
«ք.»‏ سس صا همست O‏ سره یھ اس ایض سس رت اج سم ھا سا رک ساکع و اس رصع անորակ‏ که متسد ی OE OE‏ اک مت پا ամա‏ سس هس داب مہ پا 3۱1۲۰
«اع» الاب مسا رادت a‏ پاش موده فون عي سک جم بو مره ہرس رلوم سمي աան ե ապա‏ مود وو مھ سی անված դ‏ کو جو رب مم ری تمجاه المع ع ئجي و رفي سك عا سل ա ամա‏ كوك نيام لقعم بوكو مدا لو ا ՄՏԱ‏
«عع» էդա անան ad E‏ امه كلخد دجت عمد sida SAE EEE E աաա նակման‏ ع كوه لاك دو ةكسح Աաաա‏ مسق ےت EE‏ ہت مزع عار حك անձերն‏ گج عمج ددم جد لد ع شا ی NIN‏
«Տ»‏ كتدعو Յան‏ ةسه անատե առման‏ ی EE նատուն աայ‏ ک عرد تقوم سوه Eda a Ea‏ شش دوعس سی کے ساد E EEA‏ اع ند aE LS‏ عدي و ف با دو VEL‏
بیان ت ت ت ۱۱۵
«Հ»‏ موم պաա աւ‏ سم کت ٹیہ عع EE HESE a‏ ریم ورام اد سر قب ماع م رسای Sham EAS‏ وس اه A‏ 6ا SESAME Ae‏ مضہ سک ری تج EDS‏ ره > 2 RIE‏

NIFA TEESE دہ‎ SE ատամնա جاده ف درد‎ կանաչա عرلا‎ ELSES ERE ESE SE eA al անակու دج ال مد‎ BE e EÊ ESSE اع‎ ամը رق کا در درد‎ «۶0»

15 [۰۷ տա aE ELESED کرت اد ستاك م کش رای د اع ا اع‎ AEE سره دعب سس یت‎ ը մատա DESE Ê sS ESSE ESS «Հ»

(۱۱۱ ۰ عر 2 2 سا‎ աաա یم‎ տատա عو جع ماخ ود مره دع عع‎ աա ۶ كيه ع وو وم ہے ویو موہ سو وو وک و ےک عرد ع م رو موچ وجوم چو ووی کے وو ع جرم عسي ی ع مام هو دا وس جع جع سوب دم اد‎ 2 աաա տատաճանաաանան «Թ»
դիան աաա وو ىاھ ےم جوع رج سے مہ دع م عع نو اپ هام د‎ E عوه 2 عد داع دع عع دع ع جود و سوه ع عاق عع عاك ع‎ պատա աաա وو چ و‎ աաա ماج و عو عع جاه ع كع‎ ակամա کرو‎ 2 աաա ھا و‎ «FA»
۸-0 بیان‎
11 ص اس ئا وا کان تاش ا اماو یھب اص سہہ‎ O مھا شا او تاب را اھ ا لاو وا یٹ و تی بات تھی را ب گل چم جات‎ «Հ»
دم حر يد وو بر ا ےی‎ ախար ةقاعا‎ ՐՑԱ جا جع برج باع ميا اج يا‎ E بابد يدن ع تن و ياج بلا يج ع‎ Տ ապա աաա ման ման ադին անական աա قب لاق‎ աաա տակա ميدي داب‎ ՄԱՄ աաա اميرك بدي ايدج دايا دولج‎ նատ աաա աե «Ո»
Աա Հաա Աաաա پا‎ աաա ՄԱՆ ԱԱԿ ապատկ سی یا رج‎ E يدح‎ ակ Ը աաա աման Մադ աա جه وم‎ աա ականա աաա ատամ ապա ԱԶ աաա Աա Ա E یشحو بدي‎ աաա յ «Ո»
ՆԱ ةدام وک پاپ ہن سمه جو6 وج‎ աման بيد نا يدب وي کوپ پاوجوٹ وا ب كايا بج موت يداع عي وہ‎ աաա աան ددح ود له وچوپ پر ووو وچ وپ وو وپ و یلو و وو‎ Սան արադ وای لابو و پاپ چو‎ Մատ աան ويه‎ «Ո»
ՆՆ ԱՏԵՆ ی‎ աան մանանա E کھد‎ աամԱ անապա աաա աաա مه دراي لت جاتر مادو‎ մա աա աՆ ԱՅՆ ՏԱՑ կաԽ Հաաա մանո E ամանաթ «Ո»
1۳۹ Հաաա աա» هیهت اوہ ماق مہا ماوع مم كه كسام نا‎ աաա առա لاس ما‎ աաա տատա سس اس‎ a هس ما کا ساسا سس سس سیک اس سارت ها کے سک‎ աաա ود مده ع‎ «Ո»
PF «ՀՏՆ Նա Վանա արամ e ga a a دسم ف ع عطي و صو جسواء عط و ھک ی و و چ‎ ավա کی وكات‎ աաա ی‎ աա کو‎ աան: «VA»
1۳ ی‎ EEE e YE ور مامه‎ E E OF E O E E O NE RE جس وع ہی‎ E کات و‎ O NOES AE ENS PE ES EEN «1/5»
KET ատամ անապա աաա عدو که خی‎ աաա جرد ا مده دسا وو سا‎ E SAS جس ہے شرس يس ات یجید‎ աաա ամանակ E AS E E وبحت عوسي و‎ a e Ê անն «VV»
KPT ESRA جا ود ودع خم سام ود ع‎ EE و وح‎ REA ويد‎ E E مداه معت‎ AS Se ود‎ e E مجع‎ EASES SE e E անն «VA»
ՅԱՆԱ Վա աաա ա Ծա ւա ակա Հրատա مده حا یو ےی سو مه نس عد م‎ աաա տա E اجو سو‎ DS RES AS e EE RS سی سوه يدك كا عله‎ RE SS وو سج وسو‎ e ê جح‎ «V۹»
اک ا کے‎ E RIE E EOL EEE N ا‎ E EOE O رھ ور چو‎ E BEE ا‎ E E BPE ے یس ا‎ PEO E AEE ا یو ا‎ PERE ا زی‎ OE E EEE «է»
NOSED REALE سا وما وید مس یوس تیگ سره وس شعاد‎ ավե ما بو تاد‎ ազն ամ تیاه وا دب کاب کی امت وا‎ ապակյա աաա لی کچھ امه بو لون‎ «բանե «4»
۱۱:۶ لی چا مات کو رووا لس سای اجه ع مه ع یرت ات کرت یداب هه > ع مزه ل با ا و سم امھ یزاس جا ا و و دی ما سپ و ہپ سای‎ աաա ակադ ապա وتوہ‎ աան اي وا لیا ع ايتاك جا‎ տան տապակա տա ی‎ ամար «AY»
د يد سای کل ا‎ a a a աքա a سیل و لا وس ی وھ روم وی کک ده مدي ع و وہ و مس و دہ ت‎ առակ سي وی ا و او ممه سس ی و و أ لماع ييا‎ ամ «AT»
۱۲۰۲۱۷۱ لع وه يا سس هط سارت سی تست‎ a e a ےو نے لو ا‎ «AF»
خوسر او ی وو وعد و ی و ا اھ لبا ل اھ الکو ما الك جاه سوہ و خم وی لمح کے سد وب و وھ و ا‎ դայա سوا و وه ع و ی ب‎ ապան حا لزه سی وھ ی وا دي و وو‎ մանանան «AA»
YASER ee ا کمن‎ Ee e EE بش‎ RE ھکاس ا‎ a لا‎ EOE کیتسا‎ Տե «իչ»
۱۲۸ ده اد مر مس اه شلد اد ددم دهم دج هد‎ աաա մայա ری‎ ելք աւան یم سس ا هه سم مس رهظ‎ ա արա مد مارم‎ ա ամակ աաա سے رہ‎ աի «AV»
Ta E لش تش بض ع افش ارا س مسا وی سید‎ ման A a الا‎ «AA»
RYU ود ع‎ ոա A تسد مره‎ GA لس ويه‎ EREDAR KERE SS ASAR مغ موه بات د خم عو ع یه ا مر‎ SARDA ORAS LUE ո فده دوع ماج سد ديه دمع سه ذم ممع عمط ديع‎ RAE Էն «AA»
RY VASES AGES RS a A Ê ERR ERR يجاوخ‎ + AD قن عو ع معي قي ع بوب ديع 4 سو عبد‎ RSE KRA EDA SIS RA عياط تاتب جك‎ REDE معت و‎ RAED SERERD NRA E Էն «Վ»
سے مرو و مدي اب ا‎ A اور و جع باع عه سدع‎ ARR RR AR دوي ب عسوي د‎ RA անան SER ERASE ند ع مويه‎ Հաաա Էն «13»
۱۳۵ بیان ت ت ت ت د ت‎

Ն ا ریت ود یکر 2ھ لانت دع ور موا نت لا‎ EASES و یہی سے یرھچ مذ ا عي © عن لاع موسر جوم کے‎ աաա عو اد واد ع مرح بوجوو وه تناف‎ անակ بع م عه رجه‎ աաա ատա րանա SRE «AT»

աաա թ աաա աա աաա: «Վ»‏ و ا عع جه و و ماهر ع کے ا و و و هه ع عه عط و ہو اید عاق عام ا او وا ور او رم او ماع مع وہ ا Sas a a‏ ا
«Վճ»‏ ره شاه ری هک مه لهك دیداد ակ‏ وا a‏ پا مج مرو هه > مد تو دام تاج یاوآ ما و وا اہ و مس وه و ماوع ماو مو وا اج ا موه تم و بد وا و وہ عم واج ۱۳۹
«ՎՀ»‏ لا کدی اس تیاه باه سال աան‏ ا ا ا پھل ئا صظ وت اوت ապտակ‏ کل اهب ا بط 2 تا سب با مدب E‏ میا باب بای با ام ون گن سل سکیا یاچ باس وب بط ՀՑ‏
«Վ»‏ جو մաման‏ گج تا و نا արմա տարանը նանա‏ ایب ی باب و چپ پ یلاہ وا و واو تنم داد پ وب عا اماع մտաւ‏ وسے قدي لاه ی بب يدم ری بت در بمب اماب مايه دارب العام يد کاو անտա ատաման‏ با جد پش ՆԱՑ Աաաա‏
անառ աաա EE մատն 7 «A»‏ یاطعا رب E‏ بدا مایا سای ارات با نت با ی ماك اجاج ب برو اجام ب او سب سر ترس ی سرب 2 اب چا ری باب بت وتويك سب یاچ سب جر سر توت اكاك برب يناك لها وکیا با پا ملو و سپ
EO EE OCT «Վ4»‏ ول و وا E E CE E EEE PEO OE EE‏ ۱۳۰
պանը: («12»»‏ دب نا ربب بدا جو تیا الماع սանի‏ تایب چیه ատաման ամմա‏ بات اذى ب عي و هحدم و الي անմա նմա աման e a a e նանան կապա‏ با و ربج ۵ ۱۱۳
»1۰1« ور ومو عام ممم م Ճա հնա աարաակաաթի քնար‏ جو و و وپ نالل ախակ‏ شيع بطو با مس ع ՍԱՆ Հաճ անատամ աա աան‏
E «1Y»‏ اسان عمط اط EL AOR‏ و ՆՈՆ SCENES NUDES LSS SES RODDED‏
E SEE e «1°»‏ سی AES e Saa SE ASS TEES‏ شع SESS aS REA‏ ده احا وخ دعا وان اك عد مه عدو ع وده ՆԱՆ Ատանա Վանա ESER‏
بیان e E‏ 17172
ԶՆ. «1۰¥»‏ هی بت مس هر աաա‏ رت سے ماد سای یدیس ا موس سر ی شی سره سم عرش e e‏ دعر աաա‏ کس ھی رت کبس وت سره د مرس که سم تا ۳2 ۱۱:۳
e SE e E A TAVE DEN AS E eê EE «1۰۵»‏ وتوت وك A‏ مداه A EOE SS SE E E a‏ ع خم اع ESER SE‏ کی ا
بيان ا اح اح ناا ا ծ ք‏ مد اا ااا ا ا اا ا اا اا سم مب اا اا ا اا اا ا اا ا اا اا ساس لس ۴۵ ۱
Հասան» «12»‏ بی անա աար‏ ا ا ا ا ا مک تو کیا ۱1۱۳
աա տատանո աան «1۰V»‏ ی هاس مع یعس تر اس قد و وی و معا سای ական անակն‏ از مظان سل արկա‏ مارو عام ավատա աաա ակն‏ چو وا هک هک مك وام աաա‏ عضو هک ایی Աաաա ն‏ درب مس ده سکم تس بك سای دا ԱՆԱ ա աաա ակն‏ کی کیک
TEFL 07/7 0 «1۰A»‏
»1:4« لس ی ول و وا ی و ا تا لاو ا و ویو موا عع ی و وج ع ابا انا وھ وم سر ھا کی یو سی کو ی عا و لوا մարտ‏ حا اہ باط as‏ وہ a a a‏ ہر
»»14«( اک وھ و ی տանական‏ ا لیپا ولا و و و ی وی ی چ وھ و ا و ی و ی պանման‏ ع باط بو قرع عاو انه م նանա‏ لك a‏ اط يه ما عي անապական a‏ ہے و سا کی کو ۱
»1413« وت ری ا մանանա աա ակա անմ ճանկ‏ یاج ماد ատակ‏ وی یز ناس اي یهت لا بای سر وی ویب تساه و աաա նանա Ն մանկական‏ او ea‏ ما ی پ6
«II»‏ کہ ی ااا մանանա Գանա դական‏ ی مشب անն‏ ےت سر رھ e աաա անա ա Աա ազ‏ و کچ کرد سد سای اس Ա‏ ےک ھ دہ ی و گت ۓ شر ضرم ակամա‏ ی EASE EE‏
«II»‏ ا ا دم رطس ما هد مر a‏ لس کر مد ید لاا وم ده( Fa a a‏
۰۱۱۴ سای يي بعش ماک ارات سای Sa E a E RR‏ سم اا RA SE E DE eA‏ رسب ee gS‏ سور ORAL SS‏ ار
»114« عو عع որդան ա`‏ اع տակա անան րա‏ و ۱
a ed ատար «11۶»‏ شرع ا تا سای արը‏ ع عراس جوج جه مركو ERLE‏ جح قم مو عه عسو بس شعي بدو ES‏ كن պարա հարմանան տան EBAS‏ رطع کیم شع 1-2
بیان ب-ب۰سآسآسآسشسشسشس<<<<<<<ظظظظظظسظظظ ‏
AA a ۷۰‏ دده سب مه ناك مرو ۓ نیع یھ برع چاه անտակ‏ ےھ نید ک դատա E‏ دو ah‏ جر Ez‏ لعن دس کی ۓ ESE EEL‏ سس دكي دی گید E‏ دک عدب بیش سوت کے سے او ՆԱՆ‏

۸ ո eS աաա նապ 8 مج مدت‎ SEES նո Հան عسو عع عا د رک ےرک دو لظم اند کر ھی قا‎ BEE BL SE شیک کید‎ Հական كاذ لدت‎ EEE աաա Հաչ «1A»

باب ۲ آخر فى اتصال الوصیه و ذکر الأوصياء من لدن آدم إلى آخر الدهر աաա‏ ھی յ.:,Խ,ԽԽՒ,,Խ,Խ,Խ/Խթ,թ55»9)թեՔգզեՅ3Ց5‏
الأخبار Եծ թ չո... պչշՋՔթջՔժ ..եե:ԵՏՏվպՀժ Տ աաա‏ س- ‏ ۵0
»\« جمد سرت ی ھا ديات بات Սան արան‏ یمام و جا ع مناه پا اجب باس ده ترپ باب سرب به بات ير سی داك عدن يدع ولوب يدب وي ناي ببس ویک و مكايا باس رطس ی جو پات کب ھا ماك ياه باه یاس جرب ی اھ
بیان 0
رک اج ع یی یک نہ بی متا بو ات اتب تسب دي اي ود ع داب جا كايا ع ضط արտա‏ لماك لف 2 کرای بات ها جوم عاك ویج տապ‏ سد تع سر شس سیم ی 2 اب یرد ور رو سی سا بی رای اح بجی ا ا پا بر مت اسب کسید بات با ارت میب .124
«f»‏ یح ای پا رڈ لاسي شو ع يوي اھ یع ید یہ چب ابی ատա աաա աան‏ یر روه ور EEE‏ یلوا چو و د بدح مرك شر وا کس بت یچ ری سرد و جرب ھی ريد E‏ تي لاب كه جد ا پا ياس مب کچ مويك کاو رھ ای ا ا کا کے پ0 کہ
باب ۳ أن الامامه لا تكون إلا بالنص و يجب على الامام النص على من بعده EUS e REA‏
الآيات سی یی ا ممه مم م مم مه ممه مم مه م ممه مم مه ممه مه مه مه مه مم مه ممه مه مه مه مه مه م مه مه مه مه مم م مه مه ممه مم مه مم مه مم م مم م مم م مه مم مه مم مه ممه مه مم م مم مه مه مه مم ا ا مب چم سم |۹۶۹
تفسیر سس
الأخبار E E e e e a մակար նամաակաած ատա ւար Էւ‏
»\« ھھھ کت و ատամ‏ ھک چ اس چک چ چو ա‏ یچ ل نی کا աաա‏ تب جا وای و کک چ ا سوک جو مسب مم وی و ميات سا وک وی E e‏ ۹۹۷
«ԼԼ»‏ کو نر و ھک ود ور لی ا بت ا و سی ը‏ چ ج وت وا ا کا چ وھ سا ا و کی ل ات چو د ا کے چ چ اور ےسب سا سو ی ا ت چ ےے مس مت مب مہ ےمج ی وس رت 141
«f»‏ او աաա ադա ASS OSES Ծա դաման‏ ا ԱՐԱՄ‏ مجه عا աաա ատա աար աւա‏ باتو ա ՆՅԱԿ‏ مداه جعت ա‏ عدج موسي رت ակա աաա‏ مده مداه աաա‏ دم عون ل مت مه ع ذم أت عمد ع كوه ويه ԱՅՈ Հ ՀԱՆՑԱ‏
e «f»‏ عه ESS E e‏ شی EN‏ لوس و اوک E E RE AS Ss Saa RS‏ ںار یس او So‏ دم وام مت مه ع عم SASS ESAS SEA‏ ی و ا

«ծ»‏ داع سی و یو انی ا لا E CERD O E Ne BE AE‏ سر وی مھ ھی وش جو شی ا و سیر وی لا EEE ELE E E E‏ عا عدت E MELEE EU BUA LOE‏ اپ اس سے ا ھک اہو ا لا
աա աաա ՆԱ «Մաո Թա «Հ»‏ سی مور لت ابیت هات عامط بات دیب کب جو لہ ساس اهب ساکع داد مس անն Հաա‏ عاب عام كك LO‏ شا بتک աաա անա‏ تک رب رت کار دا ات աա‏ ےی ՍԱՂ‏
»(« انمع سم չար‏ دو وو وع ہاج ام ատա տախտակ ա պատարա‏ وا ای ہی تد و اجات يا տառա ան‏ و قرم وا ما عام جتان لزع اد اموت ع ہی ای ماك ا موصي اماع اك مدت م տարա‏ مات سا و اپ سک ae‏ وپ سپ وا نے 2 1
«A»‏ نع سي տան չար‏ مام ع ی ونام ال كدي տապ աաատաաաաաատ‏ وب مدع اجات و տաքա չան‏ لاتوت و عمد عت لا ع աար‏ و ی ا ا و aa տառ տառա‏ ری
»1« سج مع وم ا مات ع ہاج وا واي عل حت ی ایی سواہ ہی تد ا ան‏ چوس و قوت وا وو ا و ت اچ ب ماج وتات لوص Va a a‏
»:1« مرا سس ا اع տառա տան‏ وی اواب تد ہی و وید و او و تو ئا سرپ ھا لمم ع لل جات ب տառա‏ و ا وا وو աար արաւ աար‏ ت ا ا ا ت و a e a‏ ت aa a aa‏
ու >١‏ ات هط ման‏ م اماه ابو را هت هه سب اه یت աաա‏ هآ اد دا ی هس لت اد دش այա‏ اماع م لاط عات او ع ماق aaa աաա տառ աաա սատանա աաա‏ رب ده سم A‏
»( اض لامي لتويك سم مسو نا ال لصي حك عر سن ب سئي اھ سد اس سر RTT‏ ھی ا و تيا و تا سا کا زا کی بک کی ا پا کر اس دح ا ا و PAE‏
«Մ»‏ سب تسس(
a ԼՏ «144»‏ شور كم سس که مره عجار شتسد ۵ع موت ل تب تا وت կակաոն աոա կոո‏ خر جج کرو سس کے مو ع سه وي աար‏ هش کاس دع به ԱՆ ամա DERSE KERE ES‏ دورج شم ոա աար‏ ری رده ՆԱՆԱՆ‏
Համ» չր >۵‏ فرداة مم اجه کشرز առար անա‏ كرد درمت պրն նամա‏ حت نح ورت E‏ ید رک سرت REA‏ که دج بش یک سب ام առաքած‏ لم د وس جیب رع کر می PAFL SELES‏
۶« وم وک رات رورسم ապա‏ .2 مد տավոր‏ وم جر ا کی مر وم وق مد رد دید اه جرب مر اجه یهد مه یس مج اي ره رسد جرب Sa‏ 1۸۳
Հարոյան ۰۷‏ جورم سرع աւնլանը Հայրա Ց Նան նյա է‏ مدع وي برط روس جیپ ید رر سو در با کو ع بون 2 قن وب رصع ھکر د اسه چ سيره نوين می Հլա ւմ‏ مھ سے قرو سے كر عن TA a‏

AF Հաաա անտա عو م ع هه ع دواع م عع هدع ع ف واه تو جو ا ع وا ع اع اجا ماع و م و عام او سي عام دع ضرع عع عاد عم ع‎ ակնա պարտ ا بجاو سو و ا رر زور مر باہو و ا‎ պատ عد عاد دع جع‎ «Մ»
۲ مه ہہ دکو مت‎ ավաս տապա մանանան կան ատար աաա مداع د دك‎ կազակ كاد عاك اج‎ սան աաա وه‎ ELBE EES RE عورد‎ մատա ماع د مط 5 وعد هام دك‎ ակ ESE مناه‎ E «Y1»
AR a a کب‎ a وک ہاو پو‎ a وہ پچ ناپ‎ a مرو ماوپ ناج یی پم ی‎ a աաա a a یب وو شاو و اماماي لايق مقاط با‎ a جو‎ ան արան ياه منت‎ «TY»
A a a ماب با بوچ بط سر مات‎ a مده‎ e بر و‎ a a د ديل ھی‎ e a و‎ a a عا‎ a يا‎ a یناہ ا بت‎ Սառ بای بت مامه يداب‎ ատակ ی بات جمدي يجالع‎ Ման ապրան Տ «Tf»
با با جر وا کو یپ ار‎ CE EPI ELE EO E اھ با جاک تک ید بدا مد اج ا بابک‎ ECE E لاماي م و‎ «YF»
پا ار کے‎ E CE EE EEE جا‎ CELTE EE OFFS E E E «TA»
E տաճա եա يا‎ աան ա» باب ۴ وجوب معرفه الامام و أنه لا یعذر الناس بترک الولایه و أن من مات لا یعرف إمامه أو شک فيه مات ميته جاهلیه و کفر و نفاق‎
147 مت ی اش کسام خر بت ات ی اف برع ہوا سا اه هد ات ا دش تاد اص‎ անու الأخبار‎
VUE دعس يط و لیم امام جم رسع نكسم اسه با سه مك م‎ eR IS SN وی لاس امات مط ها وق مس حو مقا ردم‎ LOSSES SAAS «\»
Ne E EEE EEE a e یم‎ e E SS e جرد تا و معط‎ ae وربا ی ره سای سای‎ E a بیان‎
شب شب رت تچ ای ا ا‎ e تاوس کی پوت ھک نع با شي 2 اه اي ل هد رد چک هم ا با تک بات شم ا بت یت باه رت هب کے جر ها هد مش جا سای اا‎ «Հճ»
۹۹3 وس پا‎ a ات رتیت بت و ا هت رب زد تا چو بر ہس ات ا هدید وص سم سی مہ رہ‎ ապտակը Պար رت ری کش ا او سوت‎ տապակա بت شم جات‎ քաղած արան وق و‎ «f»
۰--820 بیان‎
کت وو ا یر کہ کے‎ ESAS یو ایت کے‎ E سے اض ودع معت و ھی ماج سو سے وی ا تر یش وه سو مون عد م‎ Ss واو سرت و تو موس وحوح لسلست دن شی‎ ԱՑ աաա و‎ աա ան տոան «f»
FLO a ARR e EDIE SEE ام اھر سو ما ری دش ہس یش مد‎ a می سرت مس ہو چو‎ SSL ا ل‎ աա Ա աան «ծ»
FLO ی‎ ակա یب ع امام مامه‎ DESE تاه دسا‎ OO سم یدب‎ Հաա داد مس‎ O سوج لہ ساس اهب‎ «ՏՆ Ա تاک ی تباب دیب ات‎ աակ ԻԱ ید سا جو لو تیلست‎ «Հ»
a سک‎ a دس يده معي ع‎ աաա ا کو و ا وا ای و جات الكت جع مدو ع ابیت ی سا اچ وو‎ աաա أ لخدن عل وات مده‎ նկարա աա و ع ی و‎ ապան տապանակ سو ده هاي حاب أو و مط ع مجاه با وھ پت لا ہی‎ «V»
a a a جس تو لو مو شا سے يحاي سی م ی مدي ی وھ ھت مھ وم ع ی و و سا قرت وو تا و ی اب ام اسم ا اواب و ی ای ویو و وھ مھ اد ود و‎ «A»
a a e وو سر ہو‎ a سوت‎ a ات وج لوا اھ وہ پک لاد وو و کو اج و اب و لخدن عا وھ و تا یات ی مان واه ابلح ا و یھ‎ «ՎԼ»
ՆՎԱ a اھ رپس اک کو ما الات جاه سوہ بلط يله شرع جا تو سد و و خی کا‎ տակր ضس مقر دایم رر رووا ا اھ‎ գայն پا و سو لو سا اہ سو سی وھ ی ی چ و وھ ھا و و کک و ی و‎ >١
و مو رم مات تس و مو ما وپ برع ہے و کا ا کے‎ սատ چا انی‎ E سوہ رس ام جات وس سا ا ا ید اس‎ Աաաա کم‎ EEE روف می سی لو و اسب وس روا وا تاوس اه مھ صا تائم لم اساي ميدي‎
تد ہد رد رر در رر و‎ աաա جرد در درد ر ا ی میس ا د دج دج دش دج‎ »١؟«‎
لاما رر درجم هی رر تیزم وہ‎ ք ل اد نز اه مرج رر‎ աշա պ Բայը رر‎ ամակ ا اجام داعا لع اتح‎ աշա սալաթ خی مس‎ ա عا ذا لاع لاا ا عاق‎ պաշտա տաշ عات‎ «Մ»
۰--900 بیان‎
۱۹۸ SEES امرجم شب فرع مھ‎ A անան سرع کک‎ DER նա می سو سد مر کرو تا سے بیش کا سی وي‎ SES عر رک رھ سرت می‎ OR فر طروت عو سا خی یھ کی کید سیا در‎ RES کا ا الح هذ معنا د‎ Հանուն (Փ»
دي ع سج به م دمع عن عد م فم 2 پا کے‎ SEDER مده سورع بع بج عع عه‎ Ն A بوهم دي‎ րան و م عسي‎ A ور م و جع باه عه سدع‎ ն մանա د ديع معت‎ մեան աաա ան ع يسع ديع مك ع ميم د‎ ր موه‎ եյ RRS «1۵»
1:۹866 SS دسو ع د نه جم مہ‎ e A E e جوا برع‎ a a a د تنه د بوه‎ a دعت كسك‎ a աաա د‎ Է ք աաա Յան لیات‎ «۶

TERS د جع عم + عع عع عه ع هم ع اطع صخ‎ աաա و جه ع‎ անա աաա دامع تج د سكع جا اا‎ աաա ع مجه دو عع هه د ع دعو مه مدع ع‎ աաա و فكع ع مو عع مدع ماع‎ աաա و ع‎ Տատ աաա աա աաա ا‎ «Մ»
۲۰۸۶ هم ع مح ممع اہو‎ աաա աաա աաա աաա و ب او وام جاع‎ աաա աաա عام عاك 2 كس و ماع اع‎ աաա աաա արան ա Ց աաա ԱՑ Յանա رد‎ արան աաա աա Տ عو سوا و مرهج و و و كع‎ աաա աա عد عع جه لا عع‎ «14»
۱۲۰۰۲ مرت کو باب‎ SE جو پتتظط یوب وت‎ SEA RS ہا سیا یا اج مب بات وی پا ولچ ہواوئپوھکوو جو لوٹ‎ SS با تن ات ات وتاوب هب ی باب‎ կանան մտան էր «Մ»
۱۳۵ ۳۲ سر یرپس اتب باس کیب کا ہتپ پاک سی وک کے بت‎ e و او یراو بجاو دحاب ا و‎ a پات در تو داه اداع و مدای و کی سای ای اتات يد بجاو لدت ی لاو بر بای و رای و‎ անառ بسک پوت‎ պաա» չր روف‎
۱۲۸۲| 2 و يا‎ E ECE 2 شب ما‎ աան ای جن شک و بی کی اسه ع بره اداع رمام عر‎ նա ո աաա աաա աաա Ն արան و چا يجاب نامي کج جو یا جا ےہ‎ «Ո»
بیان -س<<<<<<<<<<<<<<<<<<<سسسِِِْ‌ِِِ__.‎
E e ا ی و ی و د و و ی ی و ی و ی ا ی و ی ی کی کی ی و و ی ی ی ا‎ ան աաա մանման մանն ճջ «Ո»
بيان ممم م ممم ممم مم مم ممه مم مه ممه مم مه مم مه مم مه مم مه ممم مه ممه ممه ممه مم مه مه م م م مه مم مه ممه مم مه مم مه مم مه مم ممم مه ممه ممه مم م مم م م مه مس مه مم مه مم م مم مه مم مه مم م م مه مم ممه ۰ ۰ری‎
تدم تام حو عع مدب دو و كن امسا مه ھت‎ N وو صلم ونج و که وال جم سطع قح‎ անա ակա Ցարական E اسع قم‎ ար Ե ԱԿԱՆ عجو اسع ويج مام ل فاته رت اعد‎ «YF»
ا‎ E e a کو کک چیو ی ئش ا چ کے شا ا اي و‎ «TA»
پا کے‎ EEE a ا وا باه یعاس تارب سای 2 و چ ات ی چ وک جو س و و ا دا‎ աաա ات کی فقوم جات کت ی ی ی شت‎ «TF»
(eA مب ت ا ا ا اا اا اا اا اا ا اال اا اا اا ااا ااا اا مج ببس‎ ԱԱ بيان احا‎
حت و يان ديو رت اماي وعدم سمه دي ودح س جس الجا واد وكيا مه بع بكي ا ا ا ےا‎ մա ودع عدي ا شا یت کچ سے حاار والح وديا د ونع تو كوف د وده وكات باسح وكوي بالج لوا ع جس‎ «TV»
EVES e a و و ات مه ا ساس ات اش‎ «TA»
۱۲۰۳۹۲ աա Հար aS ERS ERASED سم مش ره ده‎ E E سس ے اھ ی ی بت با سا سره رھ‎ E E سور سوت اد قد ا ان‎ E e «Լ»
لو ا و کک‎ O ا م ا ا‎ աաա ակը կրպակ و وی ور ہد انس ان سر ود ےش ہو بش‎ EEE EEE աաա ակար م و‎ «Հ»
00111111-1: بيان ا حا اح لحان ان نان حا اح اح ان اح ان حال اح اح ا ا ان ا اح ا ا ا ا ا اح ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا اا ا ا اا ا اا اا ا ا ا ا ا ا اا اا ا ا ا ا ا ا‎
۹ aa كه جات اباب جاه سود یات سا عصان مه و مدنا دصر له مام ع مرجم کوھب‎ անապատն لشم رق‎ տապա մարախ ع عاط ع قري با دا سوم مص‎ աաա ےو عه لو عمط جات اہ مط ےر ايا وا وھ وام ع ای جوم و ا چ ت یھ ا و کک ی ی چ‎ >۳)
وا ا کا ا کا‎ a سے تر پک اھ ہی ع سو‎ a سو مر اھر کو کر اک و سو‎ ապակ الو يدع ع ينك يا سر عام اء و ا سیت ھک ہل او ا‎ ապա 2 ا سو لو یور جات لم ع سکم و کس وھ اپ شک اھ وا و معط‎ «TY»
کا سے کا کے‎ a a e a کہ جاه مدو ماس‎ a ےو سو لو و یا اہ سن ار ھی وو ی ع اها جرم و ا چ ت یھ لو يد اع راک و وھ و و‎ «f»
FEE ری جع ی‎ REE A RSS سیر تی‎ մա Re SESE مقو اماد ببس خی ای أو لكات ی که سب سم اك كع‎ SR ESS RES a وس بد شی‎ ARE ESER «TF»
1۳ ام از[‎ a ده یا مرس مس مر‎ a a a ا ا حم‎ «A»
0۰111111111٠1111 1-1, بيان ٹک مه مه ممم مه مم مم مه ممه ممه ممه‎
کا ا‎ Sad ELE اد عد د‎ աաա لعب دخ د خط ی عدا كسا ةدخ‎ A ع ھچ ھ كاه یک فیس ماه قو طخ سکع‎ SSE EEE ام‎ րարական ատամն ده دعقن‎ անան قن امش ادكه‎ «f»
و اع يم در زر‎ CRE BTRA ی‎ DER AA کو اج وسو ويه‎ A جد د قن م عم ويه شع‎ HER Da سو‎ DRADER وعد عا ذرع دوت وعمس ديع ع عباط‎ SERSAR REARDAN «TV»
NT سي د کی بی‎ ոա աաա աար աաա աա عه سمت ع د‎ արլ ապական Ն Հաա جع موعن دروي عبن ید ا کر‎ SRE دعن دہ تقر اح بط رر رد وم پک برای لاپ یی رد ور کا‎ A ونيد هده‎ EGER ERAS EMAAR «TA»
TVS a کے وود سک ی مت رس رش رو ا یس عع ی سه موا ات‎ ճանա ديع کے کے کے دهن سس ہد دوع ع عع م عد د وود ع مود و د ھک‎ ամրա شردام صاداط‎ Հայեր ԷՏ «Մ»

الأخبار մանն անան‏ ۓ چک د دہ و دی داد اناد دنع د دی ےد م دی ی2 دج ہ فدہ سجاه عدا ل واد անան անա‏ دوہ د شود 2 وھ دو دهد جع جھ و وب دام جع وی وی اه فاد و ع ده وه CRESS‏ دید ا میں لاد
»\« ع قمع كع چرس عه رم یدارا عط د داع رح ع ع خاک ع عرصي وم جاه مجع ف عاو ع عاص անկատար աա‏ م عد արատ աաա աան տած‏ ع رت د թ‏ نيح داع عام աաա‏ دسج م ہو د ءاجام աաա‏ ع حم عع جاع دعي وہ دع مداع مو ag‏ عام د وی ہو و ا ا
«Հճ»‏ و Աաաա‏ فا մաղը‏ ودب دلت այան: աար չատ‏ ای دادح عرو مدا جیا ապրան տարո‏ ی سواه աա աղաք‏ و ی باب هس ری ری ع وب يدبو وي ی «աան‏ و سیر ورپ پ وم ند باس يوباي بات ہک می پاب باه پا و یی
«f»‏ چو ھ کے Մատա Շատ‏ پش պարան տար չմ Աա‏ لامي بجر سرب مك اب سای وین ی لد د تلطه واج աար աա‏ پ کو امام لدع الاي ري وہب چو چو ا جیا e‏ یڑب ری باس تو a‏ سمي د و( ۲۹ ۱۲
بیان وچ وہ նակա մատնա‏ و اہ RS աան աաա ակեր‏ لدب با اب ED‏ لو او وکا وا E EEE EAE EEE E‏ بت ge RE EEE‏ کیپ و۹8

«Հ»‏ سه طعي ման‏ ايك بع مج ديات بارع مدعب ید سا به անա O ESS TORT RE ESE ROS ISE OE‏ ای RENGE‏ بعر ہی ورای یا اج ا e OER‏ می و ہی سک پا ا ہے ہے
«ծ»‏ ھا Մատ‏ با անկա Աա: աաա Մա‏ بسجرب یی تسه تب بسا չտան տարո Սե‏ ما دع گار یڑ ہاو աար աաա‏ پر وا و باب مره ی ری ساب یامه دب աան‏ یک ہس ورای سوب ند ماع عبر تب ات وپ درب که ی ی ی
«Հ»‏ موی کو ա Աաաա ննա րեա Իա աան‏ عرو وس اناسع رمسم سنح ناكم امعد وعم دسو مده و Կն‏ شم سب مد بت نحص RR ES‏ وج ماشہ ولیہ قم اله وهاه طانم ممه ومع لا ہس ا تج ۲( ,۱۳۲
بيان تام مم مه مم مه مم مه م مه مم مه مم مه مه مه ممه مه مه م م م م م مم مه مم مه مه مم م مه مه ممه مه مه مم مه مه م مه مم مه مه مه مه مم مه ممه مه مم م مه مم مه مه مم م مه مم مه مم مه ممه مم م مه مه مم ل TE‏
باب ۶ أن الناس لا يهتدون إلا بهم و أنهم الوسائل بين الخلق و بين الله و أنه لا يدخل الجنه إلا من عرفهم لق لق ل لات ل ماه لت الا
الأخبار لصا لا ا شا ات شتت ل امات بف تش تت ا تت م لشت اس تم اماماي مااي دواد ةايم جج کات ՍԱՑ‏
»\« فو աան‏ کک ا ف اش اي یر ات يب لي لات ا شاك لا ات աար‏ لي ات ل كك عت ےھ մայա աաա‏ اتب ماد م ع كمه کا وسح ع ساط عسل مداع ع ատ‏ لبون ماده a‏ عدوا م Sa‏ کے
«Հճ»‏ کچھ ական‏ ےھ ج رت سی چا ا چک و وھ چ کیک ےھ کے ی کے کا ا աա‏ ھک անն‏ ی ատա անապակ‏ ھک یج تی کی ل و و E E a e a a‏
աան աոա «f»‏ تا ریت ی رب ام اي وض مت کي وھ ص لمات لا مت ար‏ اد تباب رت رتدب مات کیت անկա աաա ավա ամակ մ ավատա աաա‏ عو ب جات دزی Ցա աաա տակա e ամ Աաաա‏ بت E‏
«f»‏ و ابو امون ملسا خا عله معام جك لاب ا اتن وتوت کپ اموت مام ع رو ع و لاق عجو اد وا لاي 3 اا لحا کا لو ھی رز
րաե «A»‏ جرب ااا ا اا ا a E E E‏ و چا ہے ہا
«f»‏ لطاع مرج لوت ہو ا ماع ع ی ماه ی ی تپ چو بے ی کو ا տան‏ ناماع بک پا و دو ماع ع نان لد و وا کے ہپ ص کے پا و ا اماع տառ‏ سو اپ سک a a‏
«V»‏ ا وب سو لو یا داح رد تا با وک ی ای چ و وو مط هی بای تھلوا د کک و ات و وھ و و و لو وو ی یم وھ م ی تابن ای چو a a մառ a‏
«A»‏ جو ممه لو دام حا ت م کے مكاي وا عطي کی ی چ ب اقم اوس وو کک و ی ա‏ سر عام اق أ و و ی وا سواہ وم ت ی ی چ ی ای مو شس سھ a a‏ ۹۳۹۳۹
بيان م ا ی اس سمش امام مض وش տան‏ وھ وم ی ا نا ا امسو aa a‏ ۳۹۴۹
«ՎԼ»‏ بط ا OEE EEE ER CPE‏ تامام يم مک ا ايا اام ميات کیک وا سا یط ری اج کات ورک کے مه ل وم ع اھ جر که دیاس دشر ہن ۹۳۰۷
»١١«‏ ل سا دس ی ی نس سا کک ماس سس دص سای دعس ات ع ماس مي ارد سس که NE‏ سس وس سار ها سرت ی اس ای ده ره کر O‏ کک سا دی دبس رضم ای سوا دس Հաա‏ ۷۳۰۳
»١١<‏ .سو ٛاس اک ودعت پا عو ا مخ معاد و كيه ا ا ری قو ايو عرب ا م مايوه سمه ع سوم سح موف ورك ا جه աաա‏ سم يك برسم ب دوو كما عه لوه وم سک کو يا لك قرو دج كه کرس سو سوا ل ۱
باب ۷ فضائل أهل البیت علیهم السلام و النص علیهم جمله من خبر الثقلين و السفینه و باب حطه و غیرها 7 ا ا ا جر وه 1۳۲2
الأخبار E‏ مه سو تت ئش صم دنر لص تک شش اسم بویت مومه عم م ام شب هو دی لتم دوک ههد شب ده ۲2 2 Ն‏
»1« فك حي يع եյ‏ سوام EDAR‏ مع տարանը Ցան‏ امسن سے մանակ‏ جرد جيم AA‏ مود جل بيو كع ضرع رر وج A‏ موی وی کب و کا
«I»‏ عجره EAB‏ مدي RA A‏ ديد و متسس Աա աար ա Հր‏ بده աակ SN E A RE RED RRR A‏ عه سدع կաա աաա աաա աան AR‏ و رز

ՆԱՑ Աաաա سويد هه وو جوا تر ع جاع ودع و عع ع بھی ے یھ ع وو داع جوم و دام وو مهمع د عم د عع‎ աննա ع يزع عو د مجه ع وام ع هه دع وهام هه‎ ապան պատա عاق د دعر وام طح ع موي اع جه ع كع‎ տանք աաատաաատաան جو وت کرو‎ «ծ»
۳۴۹) بيان تام مم م م مه مم مه مم م مه مم مه مم مه مه مه ممه مه مه م مم مم مه مه مه مه مه مم م مه مه مم مه مه مه مه مم م مه مم مه مه مه مه مم مه ممه مه مه ممه مه مه مه مه ما ا مه مم مه مم م مم مه مم مه مم م ما مال‎
وو مكايا ہو جو چو کو و رت کپ ناج ند پ جم جاک ايلات بات جر بسحي ميب يون 2 لا‎ E لوجر و ادي جرب يوي سک‎ ման قرط يمانت موک قا و ناپ پھل و ایت لیو کیو اجرب کاو دلوي یه تا د تیا ای ای نک ير ماح كد جک یڑ تچ رب ای ی ویو‎ «Հ»
ԱԱՀ Հոգատար پ جک جک یا جو یاجب‎ աման لیو بے دق سیب ماج د جرب يوب مک سا یم بدا ی بای وب ڑچ وا کو کاو کپ‎ բանկան تب تسيب با کیب بر اداه كياد لياع سر لامي جوا فرش چ سای الب بلطم و واكاك لد اللاي ور‎ «Թ»
ՄԱՑ مب كي ای هم بط رد رب ناح هس مه تا نا ی هب مب یه کر دبک عاك ايلات پا يدم مرح دج ہی‎ կապն تیا بای ما‎ անապար برچ‎ ակապ بت یه‎ N اه‎ ga «A»
i جا هد جرد جاع می پیش می ا ہے ا ری یا جج ا وی ا عم ا‎ EEE ا جح‎ CFE E PE CEE قب‎ OEP O لج عرب‎ E OO COPE TEE OE «1»
ՆԱՆ د عب ع وز جوري 2 وب و سرپ مو اوت ہو +کری وکیا و جو ہرود ساس و کہ پ بجع پ پروی مکی جب پاپ پس ھی جچ یا پا‎ ման մակա رواوہ ووپوویلڑہ‎ աար و کپ بیع ادج‎ մատա աաա նան տարական یرب ئداب با تیاب‎ Մատ աան Տ. «1۰»
OFS EE SS دسا وا مو‎ RISES A E ١ لو یکو كد حا سداد انر ورد سناع دنم عله حكن دروو كراد مشو‎ «11»
٢۸ نعم أ اه یهد برع جع عع شود باه ساد عن ماس و ا‎ աա بات لود وان سھووامجھھ٘اھدہ وا داكي‎ աաա دواد ادع مده حك سر‎ E عن نجه حا‎ աաա ۰۲
و و ا ہے‎ RES ES عله وت کے وی و وھ ارت ا‎ a موده‎ պանե տապակա سويب و عو حت وا‎ տարանական ده عا سيك عم‎ աաա ا‎ ո ԱԵ ل‎ «14»
۱۳۵۷ SEE աան տատա و لا اک وک رع ع كي سس مورت ا‎ աաա տատ ատամ տապա տան وہس الہپ اس ات یش‎ տադ Հարկա ید نت ی‎ աա պատան ա տապան ٹوو رت کج اج‎ (Փ»
ՄԱՆՈ Հաաա նազանապոադան աաա مده ا‎ ապան անա و سه راس ويك ف وو ا ای ولحت عد عم و موه ا دعيو و جات ع مدا جا شی ا كاه لسع وح واه تا وا جات جامد وه ع ده يناك ودود‎ ոն >۵<
۱۲ گم‎ EEE مکی تست مت‎ ԱՆ ԱՒ ضر رض‎ ՋԱՆ ԱԱ ԱԱ ہم‎ ER شر کات بسا مس توت‎ ւ و مت سم باتش تسس کب و یج ی کس‎ Ա Աաաա ی ا كه د حا‎ մ SE ےت‎ «1»
ԱՑ الصو مي ف‎ Հաաա Ադամա ատակ ԱԱ ախո دعو‎ + աան ադա وم ع سم‎ աե جرت‎ ԳԱ مويه عاذت وج رت وعد م يلوه‎ SE مت و سسحت‎ ES جو جه سند‎ ադապ աաա աաա աա 2 عدم تنم اعت ويك‎ ՆՀ «۱۷.
ما دعو د فا کی هت هس یب جک و و و‎ կկա با دان ور اناك کہ وھ‎ ակամա, անակ مود‎ պապա ազան ամ و وس ا که سبط سپ ا عا ور ی ما ننه اه دكين لوه ماب واه‎ «1»
ا سای جا و کچ‎ a ا ا ا ا ا ا ا ا ا ہس وا‎ աաա աաա ալո ات‎ SOLS CSA SD SDL E وت راک‎ Ժամ «14»
:۲ ۶ ۲۱۰ یہ اس مھ وھ وس سوج‎ պանական جات چا جات اھ ور مار بت مو ع ابیت بای عبت ور سس ھک چو حك لد عياط مر تر‎ ակա անա أي وو له ميات ع الت اك چ سو سوا دسق ع‎ աան باب کی وھ‎ աա ده ات ی‎ «Մ»
۳۶۹۷ و الو و وش ھا سی موم رھ عا ا یھ راو لس سم وا ترما وا یکو مط اا جك علد مهاه اناو مرک سال ا سو ی‎ >۲)
۳0 تو‎ a لیا وھ ها ات وا با کی وھ مھا وو اس کاو ع ارول و تس سای ايع سی اماك م کو او با سب با وی دای پا یرو وت ی سا مسمچ مھ و شاو مسا تھی تھی امھ‎ «YY»
٣7۵ E وہ‎ a a امت‎ ապան نو و سا وھ وا کی نب وھ ی ال چ تس وی سم و سب یکو یھ و ی ا سا اہ و و و ماعط چک دایب هيدام ع لواچ‎ քա «Tf»
ԱՐԱՐ ՀԱՆԱ Նանան անման aA م‎ RA OA ۵س و تید سد مر‎ RSD ا ا‎ ARE E SASS «YF»
ՄԱ کہ کا سوہ ادا‎ O اد رد دم‎ E مه اه مرس مر سر‎ EE E E E E E E E واد ماما دتما ديات‎ «TA»
Ea کو سی ہس‎ E دمع د با باصن شاك ان اموا‎ SS ساس امام امع‎ E a ہپ مھ ا اش ل اص اش متا مت لل اك‎ «1»
ԱԳ աՆ աան «աաա رگ رجات ملع عو توفي‎ EA արտադ աաա աա Ցան ան անման աաա նանե ան سا شع لسو ع تاک‎ ասիկա ADAK ونه‎ նաւ ակամա SD Նոան անուր RAE سرد هت عسي‎ RSE ار‎ եր «TV»
ا کا‎ DEAE FED ERE دوع‎ E Sakê EÊ A SSÊ موت‎ AE աճման տանա աար aR ERA Re AVAA SRSA AERA ADA SD ES պարա e Ê E ا‎ «TA»
NNN کب عر‎ RSS لدع عدم‎ RASA «T۹»
NABER EER RSA اھ بيع :داہن کرت شرت کے دهن ھی سرت ع عع مج عه دم دود جو مود و دبع کے کے وود سوسوي عبرت مت رس رع مر سک 2 سس یس که حر مش عه سک‎ «°»

٩۲۰۱۷۰۱۲ م اساي اع یمر ل بجا جيل سر سس ور مد تاهج دود باه ای‎ ակա کات رب مما ور‎ ՍԱ وت مده لطاع بای ع تدحو عا‎ ակ توس رت مما ا جوو م‎ հաաա وص‎ AERA بع :© نبو واه‎ աա թակա նկա بسع ومع ها‎ աա տենա թակա جات وميه‎ «TY»

۳۹۷٢ا عات اک‎ e EES EES وا وا او‎ a ESS E اہی ود در او‎ աան սակ ագատաաաանաաատազեաաա մի «TY»
۲۰۷ 2+ جع م مرب جع‎ Sa مو وو پم رد وھ و وو سو‎ 2 HEL وہ وو مع جو و عبت داب وو عاوہ‎ SIRES مو ع دود‎ SOE E RE عو ع حك و کوو مور ءادع‎ E a Տամ إدأ اه‎ «TF»
۲۷۷۴ تی ون‎ a یو‎ e یت بر ا كاه ایا ا ا کیو ا کک ولک و یپ ا بات ی پیت با پاک ا‎ RT «A»
۲۷۴ عت‎ E O E مب‎ E O CEE E اا‎ E وا سوا ا ااا‎ մամա «f»
شب‎ f e E EEE EEE .يدي‎ E NE پا جج یا بدي مادج ديات ا ھا باجام ير نان و عا عب ودية يدام د جلي جامد د بطاح جر سد و ہو سا شی رج تلك لع و حدمو جورف‎ «TV»
۱۲۰۳ سیب‎ ER لت و‎ SA ARTE A AEN Ասա OREOR SOMER ا يذ ع باب جات رای اقب مرج‎ RETR یا جر یھ نهد ا ب بو جا يومد یت يد مه‎ SES ےی غاب ہی یا ينلد ري‎ E «TA»
ای یل ی 2 تايا نك ب مر دسرب ا ا جآ جاب 2 جرب بای ا ھا مل و رر ایا جا سب ا قدي ل يدي كايا ی و پا د د کرو کوھت و مااي ی‎ արան بايا میت‎ «4»
O E RO OE e TC E E Tee E e E E COE EE O E فاح دا‎ O E E E OT «f°»
VA e~ بیان‎
NAGE مع وہک سر ی نت ھی کے‎ տատ جات تلع با وھ اس اه سر اه اعد اد نت شا شا ترجه لش ساپ کرت تب ارت ل زی سک اس سڈ س ات سو مہ پ‎ մառան անն «Ը»
۱۳۰۱۷۸۲2 سس‎ աան دی‎ ag կաա աաա کت سر‎ տատ ատա տապակ տան Աաաա ավատ بت کج تج تا رم رس زب ید وھ ی وو الیھپ‎ Հարամ عو‎ «FY»
TAD E a a E اھ اش وی جس نو سی‎ E عمج سرت تخاس کی سس دی ےش سد شس ود ری كعك‎ E اق تك اك الى‎ E ԱՆՆ «FT»
ՆՐԱՑ Յար ESTAS SARE SR EAR SURES RA SE E حت ويج سيو‎ E لون ع‎ E SE د‎ e աաա անի «FF»
TAV ՀՀՀ Յար TEER SARE SS ER DE ER سی ا ار ع لكر كار ا ا اا و شا لا ا ا‎ «FA»
AY e~ بیان‎
VAY See ھت و ی ناته‎ ۳ աա E E աակ سو اا لہ‎ պակա لا افا واي ےر نا‎ աա ալ մենա լաւ E بي مون‎ աոա աաա կայնան տ ملاس وا‎ «Հ»
۱۲ يمه و ع مهس سی سر‎ EEE سوه ادر الم در باه جا بالك ان سای یجید سا تیه‎ անա علو کی رت اجه هی‎ պարա واي ام حراج مايه ل لعلو مناه ل الت وو وش وان كوا‎ անակ անմա وم وم ی سو شی‎ աւ «FV»
۱۲ ۳ یس‎ AL PO OOO OEE ENE CEE میب وله لش معام‎ OOOO ONE E CFE واه كو ماج‎ OEE EEE «FA»
۱۳ ۸ بیان ذو ادا مد ی کے بط سای ديسا ا و تدواع ای اک د مدا ادك د ایو کے اناما وا دس مب دالاو واداع داد دی یه و ے سل اد د تر کر ا عند و عبد كنا‎
رل‎ Rae aaa Cea E امد رھ ھا واب السو‎ Rha Ea Sa ES aa SSRIS արագա لناب وا ب‎ SSD EEE «Լ»
VAR SELLS ALDOR տան մակաաապաաա աաա աաա աաա ակամա աան ամա ապակատար ան ապատ աաա աաա աաա տանկ աանախաքն աաաարաա «ծ.»
۷۸۶ لمات يه د داعا ومن جوا سا اپ رکم کر موہ ممما د‎ a سس دم کر مه عم مر روط مد ا رم ده ار دعام ذاه‎ տատա اماه‎ ել: «ձ1»
۱۳ بر‎ ամաաղակաամաաակաապարկանա سا رادا تا مم موی سید میاه ماه‎ պաշա ہو‎ պալատի ل‎ ատակ شوش 2ش س2 امس‎ աալ رسای اما دبع‎ աշն իմամ ماو سوساج بات‎ կաշա մամա պան կտ سس پات‎ «AY»
CAR րադր աաա աաա աաա աաա Արամ աոա DERE EARS DAS ERE EG REAR مع ف قاع م يعس عسوي زم کی راج‎ EASA SURA AD RADE OE عون كسس اديه‎ ASE EER SAEED RA «AT»
ԳԱԱ در وه و فو‎ ուհա ար REE ع عه‎ BEDARD SEE AS EBE عم‎ Ske قن عور‎ EZE عرد ع و كبرق مذ عع‎ AR EES E AEA کا تج‎ ee «AF»
۱۳۰۷۴ ۵ روط سای یه داك ی کے کے کا سم ف اه جوم رت کج د ند د کک د اي مسر دپ ا ی 2 جردم پم قوب سس رورم‎ աակ بیان ی ات‎
۱۳۰۹۰۱ عن م د‎ RS A A كشع ری رع 2 داك لطاع طسو عع حر عرش عه‎ կադ ديد ع اش کبک دبع حور سرد بش سب اورجه سودي‎ ԸՆ աա ՆԱ كدت شردام مدع ری دبع شرع عورش رت شرع دهن مسو سا دوع ع عع‎ Է «AA»

«ծչ»‏ کے ے د E EEE EEE SE‏ شرع BESS BESS EES LEE‏ عمد معو دلاو د EEE BE EAE SEE A‏ کک فرع SE ESA SAD Es‏ مک رو

۱۲۹۲ امد عم هب‎ սագ اہو وا جا زج و داہج وو وا ار وو اکر ا ا‎ ակա ասան տրա գնար سا و بر و وو رد وا و ہوا‎ ապան աաա ստան عع داع اماه اح‎ աաա սակ هشاب ری وک مه وو وا جرد‎ «AVY»
۱۲۹ ۲ عمج ین‎ eae ESR Ed ا2 وو وا و‎ EE E E e ينأك لاع‎ e «AA»
ا وج پا ا کے‎ անմա նմա ساب دید یی چو و چرچ سی رو ی پیت بط بر ایب سرب و سیپ ا سپ پ‎ աաա աաա ی ات ور ا ی یداد و‎ ները ی ای ا لیر يداف‎ RR RG «ծ»
ی ی‎ նման وت‎ ան باب جر موہ‎ անա پ ھپ‎ Մարա بت ییاج بايد و بطاح بر داتس ی مب تج اتب ی اج وا دی کاپ‎ աան կաա տանական աանախանա ան سم ع يدع عر يديه يديدج تایه یا سر تارب‎ աակ سی ھ اھ‎ «ք.»
۲۹۶ بیان ت ت ا‎
۱۲۹۱۷ بای ی ھی موہ نہ اپ هدب میس اطع پر یاس نمی میسرت کاو ول سای ربب کے کیا بو ا بت‎ կաո «اع» دا پوت جوا اپ تارج میات اه ماسقا ری هام‎
۱۲ ۹ 23 ل ويك ياد واو دب داه ول نباي با دیعب م يا بكري ا يات باد باب ری تب بات یب ےلم مک یاب ہپ وس ديت‎ e اکر بابي تا وو کے وو و کیا ما اج ساب كاه ع ياد كل ودرب د ای ےس‎ աար بيان رت ”شر جوا میگ ب رمك ديات‎
PVA ا سا و ا‎ ա ASSESSOR RR SASSER لاسا شطع‎ յարա անա աթե RS موسا مت‎ A ا ہے میس ممه به اس سرت ما سا‎ Հն ականի حا ناه اسع رواج ع اس‎ անա անն سوسم سوه و‎ «PY»
۰111111-1111: 1111111111: بيان ممم مم مه ممم مه مم مم مه ممه ممه‎
۱۲ ان بذك و ا ددع كو ع كو ہد عر ل پیا‎ անա ամ توب بارش جع ی دج ی نعف اد‎ e ےھ لاق ل اا وش نع‎ աաա جع ناحيب داد سكا اك‎ E Հաա یس روطع ع توا سنا‎ աման «Տ»
ՆՀ ع ل يد ا‎ աաա دود شا تام جع‎ աաա աաա աաա աաա աաա աաա պաա աաա 2 شي چا بان رسای تخاب ای‎ առատ ات یی سی هکت‎ աաա աաա زجب جات دج کم رس سای‎ աա Համամ աաա ՅՆ «ՀՀ»
ماک یی ا ا‎ SS a սատ ا ا ا شي سک و اد رس و کر فا حا دع‎ ը տատան ոտա ہو و و ہد‎ Հսկա و مرو‎ «էձ»
EV و دع ده می‎ տնա انفد ومو ع مات اباك ودح م مركي سام مياد ظح‎ աաա ակա لانت امات‎ ապպա ولخدا جام د مناه عع وا‎ Հատկա պատա شا كا ع‎ ը աաա وت تی شا ا ع ا‎ «դա 5 ور‎ Հաճա کا‎ «Հ»
EES SS e سو و اکا سای‎ ակր կապական անա ناه چا‎ e a ակա աաա كات امد‎ a ա Աաաա e رد سی و‎ ո ااي‎ աաա مااي‎ E «Հ»
POSES لیا‎ ղա ا ا‎ ն մայա այա سد‎ աւա աաա ا ا ا ا‎ ապրան EL e e e EE «FA»
PEP E ا مت او‎ EL O OL CL a رت تی رت ا ا از سم سرپ‎ A AD E կա ԱՆ Աա «Աաաա Եա دب ا‎ «Հ»
۳ ատամ e ا مه اسه ذا‎ աժան տան سس سس صل‎ աաա ل ی و و ی ی یوک ی سی ی ل ا ااي‎ «/:»
۱۲۰۵: عجار اس مو د‎ e ااا تا با یس‎ աար պան Բա اس ی ل یسوم‎ աաա ی ی و ی ی یو و ص یس شا‎ «Ո»
96 առատ مات وپ د وپ‎ aaa a چاو و وتات اماق ونام‎ տարը قاض م وت ہد قدت عت‎ մար ماك پا ا لقا‎ առա ւրա աաա ع ع ل تھا و چا و‎ աաա رو ا ل جا ا وا ہی اہ ھا‎ առակա արարատ جو ع مو‎ «Ո»
ՀՔ ل وپ ون ہے‎ a a لات ومنت لماك ول‎ կաա مام ل اجات ہو نے راو نو و اد لوج یہی وا و ا ھا‎ աաա սր «Ո»
ع 2 ات اس مت كر‎ աա مشا شا لاض ما‎ Մայան աաա دج اب سا یی یب شي سات تاش اشاس سر‎ աան تا ری ی سای تیه میاه بر کم‎ e «VF»
او ور پا ار ا‎ OE کر پا پک‎ PO ا ا ا ا ا‎ «VA»
Nea eGR A E OS A سام ساي حي :ل‎ SES عه مد مان يام‎ Ra DS նապա ան ար րա اقيم مومسم‎ Աաաա Ագա بام ماهر مومه‎ աաա նաւն աաա ووم وٹ‎ «Ո»
۱۳ ۱:8۸ 0000 و و سس‎ տական ապրան ած رات‎ «ՐԹ»
PLEASE EERE նանան 0 سے قد جو موجہ وی ع شرت‎ աոա աան رات‎ «VA»
۱۱۳ مج سورع ع بنع ع عه سرد مر سج ويه هه بعش ا شام در‎ DR 2 سدع فذح مور سي ع دين لبط عه و جر‎ SORES تسمه و ممع دم و‎ ELA دع عسي د بيع‎ RA Ae EES RASER جوج لندرع موه‎ «V۹»
WNP ARERR SES AAR a aa م وام د‎ ga د شق‎ a د ل جرع و سمي ع‎ ւ Հաաա کے یھ کچ ددن لم يي بے و شرع د لا مرو عو ھی‎ աե նադար E معدت‎ «է»

SESE DRE «AY»‏ وميد SER EES ESSE‏ وس و سور سو ARE‏ دای ماشہ ականա անմա աաա‏ سام مدت دوجو كد و ع وبل م عر سرع م رس տակա ախն կարա‏ ویر رض مر HEDRE‏ را و ہا

۱ E E OO N Ր Հաաա Տար ԱՆԱՆ «AY»
TIN աաա աաա سوا و عمد‎ տարա ամանակ աաա Տաբատ TRESS SEES BSS دوه ومو دع ددع ع سو رعو و‎ e معد ع ملاع‎ e a اھ ع چو د معام ع کرد عاد لد و‎ «AF»
+++<<<<سسسسسظسظسظسظسسظظظظظظظظأسسسسسآس-۰- بیان‎
و‎ E داري ناو فيط‎ նան կասա մանանան a Սարա մանմաաանաամեաանաաամաանապամանախան ےی عدي ره كد يذ ها‎ մտար كي مو وو ہاو‎ a وو‎ նա ը րական ապան ապատ նն «AA»
a aE CC E EE E E O E N E անն տնա «իչ»
ՆՈՔԱ ا‎ EN ամառա նան پا یا و پا مک‎ ոնա անա PP ECELE TAPER CENE عاج ع أ‎ աաա աաա عقا وو يو ااه بير ا ا شال ای و و‎ նը աաակատար աան արամ ախն: «AV»
DIN مم پاپ یپ سو شوہ سی‎ e ES ORL ES ER مل ند يدير مي نجي عا‎ aE a مره ع ايد وعديو اداع ب وس‎ E E e a չր «AA»
1 ا‎ E e فح‎ E موک ا‎ E E E E E E اس وص‎ E E «A»
ا ا ا ا‎ E e E مض مد ا‎ ամա كم م سوه‎ E اعم امد‎ e e E لحم اممو موه و« رساك‎ E حلاشم‎ E e مد عد يجمه كع سو سمه‎ «Վ»
ՆԱՆ FELT a a ی‎ թանկանա جا ا‎ աա աան ա سه‎ ախակ աաա աա աաա ی‎ աաա աաա ա ասան عدت ف ع ومو جكام وك‎ տական մա ہے سی‎ «13»
ԳԱԿ و شاه ند خر جات ماس یه دم ع كو نون رو ع جر کید د ل اد‎ տատան տան سای جح یس عات‎ պանամա պարա անապատ կենա یه‎ դանա աա աա աաա տա بح ی بسن‎ աաա անարատ աաա աա ամա د تسم‎ աոան بیان‎
, مو ع ۱ ی ین‎ ASE E RSE A EAS hs aa աաա աա لاو عت ع قحم ا مويك بی وموك ود و تو و عدو عم وحمي و عند ا عا ها‎ «AY»
1017 SEES EES SE AS ENE و و يدح‎ EASE E جح بح سد‎ Ea وو سے سر و امه ا‎ ES SA e E OA EEE شی‎ SSE Re E ԵԼ «IT»
ENBER ESSE SEEDS SSA SSE SAS SS ESE SAEs SEE يا ااا ا عو‎ ARES E E A «ՎՀ»
ԳԱԱ کس مس ام وس و‎ նամա աւն کھت وک ے ان تأ د ا‎ տական الو ل نس وا لجا ناه‎ պապա ազան ատ ապավեն Աթա ակո ա անակ կիրա աաա رتو لاذه انه ا دنع‎ «Վճ»
و اکا ا ا‎ մարան بی وو مر جج با اس ا ری‎ աաա աննա աաա ات وا ھچ ا‎ ար و چو وی‎ աա աաա اا م وی و وھ ہے‎ տանա աաա աաա ակա աաանվաանա COLCA EOE و ا‎ «۶»
a وی ام سکم ی و سی سس ماک و ع مم چ ود مايا وھ ع ی‎ տավա و کس وھ کیا واج يد و وو مم جال ولیہ بای یاهب ايده و و شا بای ی رم وم‎ մաստ ودع ضوع‎ «Վ»
۳۷۷۷ Հաաա رپ‎ աաա عا بدي موه مايا و یھ‎ մատ a a رو سو ع‎ աաա աաա ապակ ամրա տավա աաա ամար لخدن رو کو ھت‎ տապակա աաա لوب وو و ی ا‎ տարա ماع سدع ل دمي مان لماه اط اور سس ول کم ار وھ ورای داق‎ «A»
۱۷۲۰۲۷ ہیر ہے‎ as a ی باب رو سو سس وت ام یدیس دی‎ ակապ ամրան ا ل ی و موا وو سو‎ ա سا ھی معاي وو ی و مب وھ تیم اھ و اما موم اچ ی وک و تا و یاهب و و‎ «Վ4»
A لكات ری سو ع ای شام اه ہوم تھا وو وم یھ ا ورك وپ‎ a سم نعط ساون‎ նամար ակար و کو ی چ ع ابام قل کسی کسی‎ տար ھت ار وھ ورای وھ ات‎ անակ و لیو دان ليه يط ع الاسام‎ «1۰۰»
( ی ی‎ EAR مال ا ا م‎ «1۰1»
۳۲۹ ساس سر او راپ‎ A EE E OE OE CR E دم و‎ O E E NOE E ئش‎ O E E EO E ۰۱۰۲
۳۲ کی ضا پر کا تید اح مين پر ای وك سیا سو سو جیا ای‎ ամա a ավատա مو یرم رر‎ ամ մածուն وس چس‎ անմա ակտի موسما يطاس مام د اہ اس رموه و مد ايك قرع نجه باه مره سمس ور ممم‎ «1:71»
۱ ويا ويد و‎ աար նադար նանան اب موی بسر بی ھی سن‎ նա աաճախան ապան عد كي رط‎ ան աա SESSA یا می‎ ES OR RSE LES ում قر ميك ل و‎ ատաման ագա Ցա աան աճա 2 ۰۱۰۴
١ و و وفع ہے‎ Ցա ՆՆ աաա անկա RA SD SERBA سج‎ Ծա: تر‎ «1:86»
ՆԱ աՀա նանն جرد موچ یرد ھا فو او بو جع ماع عنس سدع ف كح رز ی‎ ապա ماسم د كي دعن لاس واي د بيع‎ ER لوقي لدع ووه بک عسوي ع نع‎ «1۶»
۲ کی‎ SES a سدع‎ E سدع ع‎ a a برد کبک سورع كه‎ aa ع یھ ترس جرب رش یت کیت کے دعن ميدي کے ھھھ د حو مرو وھ م عه جح دچ‎ Հենոն «1۰¥»

E «۱۰۹»‏ كا عن EE EE SS EE‏ شس و دك անապաստան‏ د جرد موجه دواع مود رس هو عرد كن كانه ع աաա ESS‏ دواد و رر 52 جع 8517 من արաւ‏ د عاك د د مه SESE EEE‏ ۱۲۱۱
ESS EEE SEE EES SEE SEE DE EE ESE զատ 4١١‏ رس سو Ցան SES‏ شر روڈ م ور و و رر سر و وسر رو یروث
»١١١«‏ مت که جات وو تو تيب مت ف9 وکیا جات պանե‏ ان وکا اد أت كرب دراطت ی کو پا تن وت او وا لجاک میا کی جاح وت باتک نرب لت پگ واد پت پک وق تبرت ۵ ۲ ۱۳

توضيح یی ااا ا ۴۰
«II»‏ ماك արամեական‏ ا ات وا ات بای کرات ا ا کی اج اٹ ا ا تک لدي دك اناه ب مانا ل ا ا تاساك تک ا ع e‏ اھ واد ا ارك قلي 2 2ج ԳՈՂ‏
REED NSE ETE ES ER E a անա «II»‏ نوات سب کچ PESER E e ES ESE‏

۰۱۱۴ ا دا کا امام ا ول وھ و ا کی رو سوا وا کے یک ا ا ۳۴۳٣‏
»144« مر مب شتسه ها سس بش یرم ی سم ա չնա‏ ادك دوا دا مج رر رسد ماس مر مسج سم دی رر كانت պաա‏ هس جع بل ا د ا EY‏
۰۱۱۶ سه اش شتسه ہہ دج رد رج رد رد رر رد رسد مسج موه مسج رر Առակ մաշի քաւեա‏ جرب ապ‏ هه جع سید مج هشن هسام ما աա‏ اس رہ ۱۳۰۳۲۴
աար, «1۷»‏ کج ولاك و ایک کت وی سای ام سا سرت بحرا اد ھی حي يعاد a‏ تاه با بح ییوس اين աա‏ کب کساج عا جاح دا توس سا اج مر ماهس ی شیم دی د باس ری دع مع كان تروك دج دہ متسیس تمس ۱۳۱۰۱
աննա, «۱1A»‏ مكو خا اد دم ع اكه د كام داك E ESE‏ كاد د بح LEE EAE E e AEA E E SSE EEE AE ee‏ میم EEA‏ ۵ تا

أبواب الآيات النازله فيهم Ese as ES E E as‏ اض ۷۶۸-2
باب ۸ أن آل يس آل محمد صلی الله عليه و آله E‏ کت وا رجا مه کی ا ا ا NERE E aE‏
الأخبار امياد ل اھ وم اق ھا هش كام ادو ی EE‏ کشت کدف تك E E‏ لاك ար‏ داك لاع تمد E‏ الا دم وزاد EE‏ ا GEE‏ دیع ما د دیع 2
ագայ»: «1»‏ ید سیر ا ا ا ا ا اخ مو رم عو وچوس ہے یر ا را ات اا ات سیم جس ا EDA‏ جرد اد کی راز

աաա աաա աաա ակնա աա տանան ամրա աան ۰۲‏ م بق وام دنه աա‏ ایی ای سی م لاطا و ےی اف وام պակա աաա ակո‏ ع لمان لخت عا عات عام تواست كه ب عسو աաա‏ جوع SSE‏ لض ا ےس دو سا اما موه عا د الس لت ا

E a e a աաա աաա د و رو لوان ام چم شرھ رو اوس سر شال‎ ա տակա տան کسر بي و کت عا حاب و مي كه والح ا وو کو سا‎ տապան ماس وو شس‎ «f»

۹۳۹۷ او سا‎ a as a ag a ےہ خوسر ی و و ی و اہ ارہ ھا وا و ی ا او سے‎ պան و اس ھ اي و و لت ی و کک ی و‎ մարտ نجس تج‎ «f»

۹۳۹۷۹ پت ہت‎ a اپ سک‎ a اداح‎ ae a پچ سج وہ ا ی ی جم ی بے چاو بت ی ی و ہس کت ا وا و سرع وا و ا ہج وا ع ای مال‎ «ծ»

«Հ»‏ یہ دب اه اما اد دب اد چا هه اه اد لو اد ده هد سید هب كدت هب տատա արա‏ و اد اب رس արարատ‏ کے ی کے ع کو ی اھ و ی

| ۵ Հաաա لكات و عاب ا ما ا مر ہر لام وله مس کس لماه و ایب‎ տառ مو ہس‎ աաա աաա وا عات ساي مو ل جات‎ այա ےو ا و ندمو ل مراك ل یھ‎ աաա տատան ւ سپ با یھ‎ տապա وماك‎ տապա տան Հանը لا سيد‎ «V»

٩۲ ۱۷۰۲۳۳۳ O OEE EEO خی ی‎ ce ےا‎ OO E O پک ا ا‎ NE دس جرک‎ Ne ee ا‎ E NCE ا‎ EO تی با‎ E O EEL OPE ھا‎ «A»

«Վ»‏ جم عو م راد ԱԱ անա մանանան աա,‏ مومه ا موي م م ی چو بت ا SS‏ رسای ا e o‏ ان را ا e‏ ںا

»:1« و قرو فوع وھ աոած‏ ره عرش نه خرن مرحت هدك խարան DEEL LE անա ը Տա‏ م فرق ع عر عار داع کے مور وي وي بی رض ددع ع նահան ան անան ESSE AS ERE EG‏ ره و ری رس نو یر ՆԱՆ‏

۱۲۱۷ مم شور‎ ՆԱՑ تي در‎ EA SAAR ERR مہ‎ աաա անա وق‎ EDAR ع‎ անապար աաա موي م اک‎ EDLÊ تہ یسوم و عرد عو سدع قبع عو‎ աաա SSAA ادع مقع ات یعس یو جو سم‎ Համարն »١١<

روف ԷՆ‏ عجرو ندري هوام ل سج وي ع جره معو جمدم د ديم امجن سو دع موه وو روه هن مج ری وهم ؤي و بيع جب ودع قد لوعن سي د مين بطع ودع DRE A A‏ سورع ع بع ع کیرد SEAR‏ سي աաա աաա‏ م سم ۵:2۳ ۱۳۷

باب ٩‏ آنهم علیهم السلام الذکر و أهل الذکر و آنهم المستولون و أنه فرض على شیعتهم المسأله و لم يفرض علیهم الجواب اه ی ا աան նն‏ لا

الأخبار ام دی Ա‏ ہہ أل أ أ الأب ԱԱ‏ اوه Լ ԱԱ‏ اه ود و أ أ لأ أن ألا دوه Ա Բ‏ ہہ ررش
«Լ»‏ ذا ع شوم و جه ا عع جه عجوم ع ديدع E աաա‏ هوي وم عه ع يع ف աաա‏ ع ERE‏ عرصم مسد ع دوه + جود ع هع قرع տատա աաա‏ لواف ERE‏ جع ود ع دم ع هه ع ام راو سید و عع مجع SEERA SE‏ 2:۵ ۱۳۵۲
«Հճ»‏ اد کا Շա‏ كاد رركا پیم Սառ‏ یٹ Սան աաա‏ دی شا و سای بابرا տաք տարը աաա աաա արան‏ وت سب پور خر 2 աաա‏ يديد وريه մատը Շա‏ وو و مكيديا دب ری باه چو a‏ رب متس کیب پات د سو جم سج وج ۱ ۱۲۸
«f»‏ مه بمب ւ նաք առաս Մատը Սայ‏ پات ماس یکاہ حو قاع یلم چا ساب با ابراه ատա‏ ہاو e‏ وو مك باه մռա‏ سا سس كاج وم بدي وب يديم وي Շա‏ مسب e‏ سوب وا پ տատա առա աար նատ‏ پات جر باس مرت وپ 2 ۱۳۸۳
بیان جج کا مر تا وا ا ات ہز EEE ER‏ پا کو و اوک و اوس اجک حول EE‏ تو جا اج یھ ما کیا یه TANS‏
«Հ»‏ جع شید ایخ بج بی چیک یا جا ہو عع ميد ييا 3:30 عمد جات ا شی جك لماجا يد اه يد بارت بد لز ف كل كز يو قبع قد ہی اش وی ين ليه جد تناج سی O‏ عي سی يان یا جام كز ب ریا وج جا ا ما ا ربد با یا سا E OE‏
«ծ»‏ ےسا وو ամայ Մար Ա‏ وکیا یلاو Սառ աաա‏ بح و جو اد و کپ e a a աաա‏ سای جر 2 e աան Շաբաթ աա‏ کو ساح مون داع سبد عت يا աան‏ مک مکی پات جر باس مرت جو سو پا TAD‏
«Հ»‏ ہس ախար մարանի‏ ام واس درواي حت احج حل ف سه اح ع اب Բան‏ ساو مرو ایشا աաա աՆ ARSE SR SSR‏ لاست کا با طاسوا و مضع طون رةه تعد تاس سپا عه مح م نب
»(« و
«A»‏ د ا یھ ա‏ ی արա ապարան ա մատա‏ تس մականվան աաա ակա աւն‏ مي لا արատ աաա աաա ալա աաա‏ چ عات المت տատ աաա‏ چ տատան պատա‏ ع او ا
«Վ»‏ ا کے و ی چ لا اب خی کے ھک زیت رب شارب ید كا چ تیب کے و بت و کک چ وت اش ھچ بی ակա արկա‏ چک ام SEES EE a a a‏ ای او ا
بيان ی تسج رع کو با 2 2ض ل ص س. اش ص ات سا سای تش مص աար‏ اش و سم شا معام مما عده ودع e‏ كن وحم رسای ما Aa a‏
դոան աա ԵԼ «1۰»‏ اہ کا سے سی աա ադա աաա ԱՑ‏ بح يصن Ակա աաա ՀՆԱ‏ عع كاك و مع موده وان وا مه ور موحت و جح مسجو و جب رامت دع عد هاسنا جو ده و وان دوت مه ع كم أي وعد ع مك ده عو ات ره ال
روف اک ES hs ae‏ ره RSE‏ سمح SE RE‏ دم E‏ سكا موت 2 ع SSE A NE e‏ ا
۰۲ یت وی اک ھا وع کو اق تا անարատ‏ ها ES‏ اما هی աա‏ ےک պապա ա‏ ود و سط امس ےا ا E‏ مه ها دنه د دج رطا د ذا ا ا مب اک تا ՆՆ:‏
«Մ»‏ تال کس بو نان د درن کیب او سا و سک که ی ی وی պակա ա ԱԱ ատ‏ بویت اا سا سم کب لا متا سای واه پگ LOLS‏ حا د ما یت یو وا و
անական աաա աաա արական Աաաա պարակ անա աաա նանան: (Փ»‏ ی بیع یت ی ورس جات او مت ی با وب ورد هت یام کیو سی سای ականա ա Աաաա անապական‏ سی ی سای مت بف عو بز بيك ۱۲۹
»14« مے وھ لو و وہ سن ع سس و چم اوھ و رای وہ աաա‏ لو ب وو و ی ا աան‏ د ھا وا اب دم اف ھا رواب الکو ما لے ری سو ے شی مھ ل سا ع e‏ وب و پا
»15« وا یلا اہ لو بات هت دب e e‏ لیب ره մանանան‏ وا ات سس ما E‏ بای ببس و աան Աաաա ամանակ ման‏ یت بت کات اما کہ ون وہس ۲
.۰۱۷ مع سد لو و աաա ճապակաաապախապաա տարան աատաաաատան‏ دبای با یاب ամա‏ و ھی و سوم ակար‏ جع با باب مھ անապա‏ هس ات ای ری سو a մարմ ակաաանախանարա‏ الم سا ۳۹۹
بیان كيخا کا ا ی ا ا اس سا مهو و مدید اس ماه مج سورب سس جا الت ا و د الاباك دسر اج رای سا وج سای اد دسج سکم موی کو ا لاك تسج هس لحا ل هایس تداك اناك افد ردك کو ۲ ۳۹
»1« اد همه رت ی سس دس مد رم دعاك داعام و مرو ا ری مج دس مه بر مرس مس زد رد کرد مد مد ده اما له هط مس هم دم لوا ند 1۳ ۳
»14« سم թեւի‏ لہا կալա‏ مساو مخ ماد պատկա ա կայա‏ ای ماو سامتاه شیم տաքա‏ بو ա տագ աաա‏ سم سای պայտի աու աան‏ ہی جو ئش ات ը ապար‏ ہو ՏՆ «աղանապաանապաապատկանաաաանա‏
Էն «Մ»‏ جوع قمع دواع աան‏ شع جرع طعي لاعس قوىووموعمس աան‏ م ՎԱՏ‏ نح مدق ممع و سو مع مھ کے անա աաա KDR‏ وعدم وھ وس جم անո աաա‏ و Աա‏ ا ՆՅԱ:‏
روف حا عقوت Ծան‏ مجع مم ակա‏ جو سس RA‏ داعت و ARES READER‏ وٹ عرد عو سدع قبع مده անո‏ كن անար ակամա‏ ع EDAR‏ وم جس سدع ակա ւան աոա‏ دمج وي مہ و م ۲ ۱۳۹
بیان مھ է կայան‏ یب یرجه سا աաա Հայա Ցա‏ کک لوف տագա աաա աա Աաաա ագա‏ بر لمع مج ددجم سس ره سم مویہ مم اس ده وب یم لك شو د ۳۹۵
«TY»‏ خر ای لداع مدع 2 ماس برع بع مح شرت شرت کچ ددن له وي د شرت م قرع سام د می خرن مرو عو مع رسود کت ل جرع وس شع بر ար‏ ع مرکم وم كوه مسرت اه مت عع عن նադար A A‏ شرع عبت مو NOEL‏

ՑԱՆ ECARDS DARED SAN E د مجع رر رع و جرع ع‎ SR DARGA BERDANA LA ARR جه نياخ كع ديع عع‎ Նա SRA SES د عع عسي د بي م عباط‎ RA AS HOSS RAE ROARS عجوت‎ «ՕՕ»

ԳԵՂ رج یسا ری کے‎ ամառ ատար رن ته لباه لسر ليت ع جو ليميو‎ Հաաա ատա ا اہر کے ب را بد ہا‎ պա رج کرک پر سیئر بی دیپ الع یک ا کچ ا ا‎ մատա زرووا زمر‎ «TF»

ARE a شرف وو سرع وع عو د‎ EEE SEES ES EE > ومد‎ E E E SS «TA»
۳۹7 دوع ما ور د مدرد وه‎ EEE ۰۲۶
۱۱۳۰۹2 اج باب بات ری بنك اما میج یا جر بات میرب‎ o e نيدي ات ٹہ و لئ یی‎ մանանան وت ير نك اماي ی تارب کا بے د و اوس بات‎ a یھر یل‎ e رو ات دي نا جر پات جات ياد بط عدي یاجب ریب پاچ سای یناہ‎ «TV»
ՆՑ. a یاچ باس‎ n باب بای‎ a بیو‎ o a ae ات موجہ لا ےت بم و یا اه ی نامب د بقاع عر و بسا 2 جديا یھ یرب م کا ی يداي حا سیسات ایب کے مو عه سباي و سب ت بت اکھت‎ Ց. «TA»
۱۱۳۹/2 SSRIS ESS OSA جو بر ید‎ ER ید یات رب ساب ند بای عبد عدج مد يا ولط يز تبي جر عا جك عا ف لی ع جات جیما یی تو تی ا‎ SSE TRIS SERA OSS رت بدي ا مرب ند‎ «Լ»
۱۳۹۹ پر‎ աաա یات‎ Արո باس رب کرت‎ Տար ریب جر بر جاب پر‎ աաա տապա աաա աա ը تیاعر اداع رترب مس بت جين جر يعني‎ E بای اب پا جر‎ ԱՀ بر باب چ‎ 2 աան ապրան Հախ یا اد‎ արտա Ապա աա ատակ չն ر۳‎
۱۱۰۹ ۹2 بد ماق جعزي وھ هات يوت سو وس وو و هی بای بات و جرب و يدب مي سو و ھا کھت يا موي یر بای و و يداح عي تدای پا نب مھا ہی ہا یپ سو کو‎ a پیات وپ پیل مو پاپ ی سیسات و کاپ‎ աաա وو ہاج‎ >۳)
ՄԿ: سا م هيع بط هسكع لوا سس اھ و‎ O مدع طم ی قا مو ات سا سس مو دم سس ارس تس سیر یدض جع سوم اب تس‎ «TY»
FO ار سم اع وو‎ LOO سک سا ع وس شوت كسم مس‎ O یس متم م‎ DG LCDR LASSE «TY»
EES SEES ESER SS Eê ie ا جه حك ارماك با حت واد عن اسوك دیق سن توت ی ده سوت هس باع سر ور شش چا شر ید سضر ات رش‎ րակա e տնի «TF»
POSER E اتن ا وا مداع ع وا حم کیت و المي ويه جع عدم وداه او و مع سا وكام مع م لست مواد‎ a ع دمجا ست خر جع جات ودام وكا عداعه‎ աա անն «TA»
TELE SS e աա ամ «f»
TOES EE E E 2دت تک ا ا ا امع ماد وده و وج سمه‎ E A Ss E موسي ع عات موك‎ E عه مو ع ع ا ا درجت جو‎ a جعت ع‎ «TV»
۱۳۹۲۳ SEE وا ل‎ e ا و جوع مع ووو ده ند الات جا سو سس ات ا شب نت سح انت ا تن ا و مدي و كاك و وس سا و‎ a a ات‎ ամն «TA»
FUP kS عا‎ CI EOE SEA ع راع‎ SE UE SA ا ات‎ E e CS SE OS AL EA DE Sa E عالط لساب‎ ECER O سا‎ ՆԵԼԸ «4»
بیان کے رر مرت ممه مه مه سم مه مه مس مه سم رر ممه مم سم م مه مد ام مب ای‎
ی وس یر و‎ e باوج ات بای عه نوا جه دزی‎ արան աաա م‎ ակա یی ی ماسجا و سای ماد بیع پا لام‎ դայա մատրան աա جر تیم ما ینیب تباجا یت بر جای بسچرب بای ی ماداب‎ «է»
ԱՀՀ دا بدا هس هات سم اه اه وب کم سا دش دیس‎ քաւ سک له هس اه‎ աաա اه ام داعا ی ده سدع دمم اکا و سا هه اد هه سا ید اس ید و اداع دا يناك‎ մար ولا ع داه‎ «۱
ء و سا كايا وا ماع داء اناه ی ا ا ا عأ اع عدا دعت ودام ع ی روما اپ سو کہ يده الوا‎ չան داه ال ماما ء داع ءانه جا دا ع لا جاه عاد چاو مہ ےا نواد يماع وناك د‎ մանը արտար «FY»
۳ ا لب سس اه داب بدا هس وہ پ داع سا د کا اه و ا اہ‎ աաա سا اد اه ام داعا ده جا ا و و عم هش اه و اد هه سا ید اس یه کرت و یو اہ هد ا‎ «Ե»
9# Հաաա արա دوه لام مام تی وم‎ a ع اداه عع ماع پت‎ պատարա مادعا حا‎ սարան ا دا ما ےسا ا ادها‎ a بے مو و نا دا اج امن و اماه ماما‎ «FF»
N a پک ات‎ U ا‎ E د مات مي وک‎ EC O O E N O OIC E E COE E E ا‎ «FA»
۴+۷۷ عي م ساس يوقي موا سر اش ات‎ E لا یسر پر کر ا‎ OO عد ا م‎ OE E PEE بوم راقم‎ E E E CO E O مار مور‎ EO اف‎ OE PO «F۶»
۱۳۳۵۲۷۰ شرع شرت رز شد سید‎ SRSA Er EBERLE بط ع كوه د‎ wR RASS EAA سکع د وی اسع ذم ماوع اس ری مریم کرت سک عه جع مم‎ անագան «FV»
TSN ی تک شرع ۵ سرت وده راد‎ OA وام وه سدع هس مت ع تم اهبش‎ AAR ESS ذه مع كيو‎ SEE SE ای مسد مذي‎ ÊR REDE E DE مھ‎ eA جج عمد‎ «FA»
FER GEDA نس عد ع ع كج مسج و دده م ع د‎ ESERÊ AIEEE REREAD عون م مهمه شع مم عن‎ RESEN مسح د ذم‎ RES aA E «Հ»
TELS مت مم يجي دجي‎ E ریت‎ աաա سا بت شیع درب عسي ریک سک موم رجا سکع مجه سارت رس مرس کوج مر سس ہرمو موق‎ աաա و ا‎ ١ م کات فرك مدع‎ «A»

աաա արած «81»‏ تسد روم سوا وعد ARE‏ ہاو وو وات ع وی RSE Ea‏ ساد ع سا ای աոան‏ دن © راید աա‏ ع ولآ ا بتكف سام وب ումն ախո աաա աման‏ انو بزع ددن د رع A‏ وي ام بط نز

աղան «61»‏ كوي ا عن د داع جه աաա առք‏ يمرك عع دج م مهو اه جه ع جاع ع սատանա նեան աաա‏ و ووو و LEGEL RE ն տատա տատ անա աաա ամ աաա‏ سد وو دام مع ع عم ع د աա աաա աաա տատ‏ کا
«AF»‏ ماع عع տա տամք աաա տապան‏ يوامرك նան‏ و و ալան աաա տանք‏ هه کر فرع جاه و کی քա SARS TOTES E E a աաա անազատ աաա աաա‏ عم د کاو پک ہو و ا
Մաս պաա չր «AA»‏ كدي بداب دلت یھ بط یت بر a‏ دان سر مدای a‏ سی کھ یڑ ماج وو پوایلڑیو کو ہاو وروی a e e‏ کو باب کیب دک a‏ سو Ya‏
«AF»‏ رت وت ا SR‏ ج باي یں E ER‏ رر ںو شش سر سر یں ری ور NESSES SS‏
بیان E E E‏ سر شروش شس یڈ 1 ۱
«AV»‏ و بر Մար‏ مرک ب بود اه وب یا یوت լաբ‏ ان و ریس یه اب նա ը‏ دك تا یت ربب مب مات عم بط بت رت باق بجر زج هسب جد بد عي مق ا جا که جد ترك با سای OPO‏ با ساب رت حي ا ہی ԺԱՆ‏
EE ESSERE ORE a a a e a մատ» չր «AA»‏ طسب با بدي مات ARSE‏ کیو 58
«A۵»‏ رد պատան‏ دن ہر ا دج ا سم ماس ره ا رر ا رد رل մաշկ‏ حا رر رس لساك ا ا ف ف سب اه لو مشب مر ٩۳ ٩۱۲۳‏
O E O O E O EE E E «Է.»‏ مادم و وميه صا OE E E O E E E E OO E EE OTE‏ ۳۹۷۳
«اع» شا سا کت یا رولا աաա աան մատա‏ وج مب وربا ی ره سای سای ناجو عاد کا تا عمش سا لاق ل جات e‏ احا ورد دمو ا مد كوا كع جلت E‏ :۳۹۴
մեա աա աաա մատակա տո «Հ»‏ رت ام دای مود عم պապ աաա‏ ی ی رس هخا و کات وش سرد ՆՋ‏ نات ا ےک ا تد تد و E O PE մանանա‏ ا و ۳0۵
»1« را شا وم با مدب مه که ամմա պատրա նակա աաա աաա‏ یه تاه a‏ تا و معط زو سا سس E e ատար‏ كيد անկապ ապրան‏ تام یعس E‏ یی دو ھی ریسم یج EE‏ بر ԱԱ‏
«ՀՀ»‏ وی اکتا կանան աՀա աաա‏ اص وراك تك تعد سر ع حك د SE‏ سیب կապա աաա աԱ ԱՏ‏ کر جس اوداك աաա աա E‏ كاه مو دع یھی مو وہ ہمد دجہت م مرک عو FEES‏
بيان ا نح աաա ակ‏ اح احا ان حا اا اح اناا ا انان اا اح لا ا ا اا ا ا ا ااا ا اا ا ا اا ت Աաաա ախակ‏ 361
باب ۱۰ آنهم عليهم السلام أهل علم القرآن و الذين أوتوه و المنذرون به و الرَاسِحُونَ فى یلم الحا اواك بط ا و ل ا ود درد کا ماناس ول ԱՅԼ‏
الأخبار او با دی د EE‏ ذأ سای لانو کا عع د الك ان قو تمك تاد هیبشت ی E‏ اک مايه جلا کک ان حا ا تند یو
աաա «1»‏ اش وھک او یا سی وھ سا وھ پل يا سو جلت 2 ها لمعا وا دساف ع مت ع اماك هم چم وھ اس وھ مار ی عه مدو ع لعا ياك لدت ماو աաա‏ عمد ود شا ھتہ جا و طاو يدع مجر یما موہ عر و وو ا م աա‏ ۳3
جرگ տարը ծրա‏ و و و اي م و مھ راو لو سک تلمك مھوایا عع سر شور واھ عاط يا مجان ف م աաա‏ سال ری مي ع ليام ايه ل لدت ما ها تملعت مو տան‏ ہپس ماس یا وا امھ a‏ و پور کو ՄԱ‏
«f»‏ و کو سو لو دام حا ت م عمد ل رتو وص د جوم տապանակ‏ ھا و و يدص ع وجاك يا سی ماقم تھا وك ماه مناه وماك اپ سواہ وو مسوم سر گرا راک ای مو a‏ وک کے نے ویو ہے ود ماشو ہین ہی 750
պաա պարադաատանմաատարաաանք «f»‏ ی چ و وو ت یھ ا و و ی اي و وم کرس وکھو سے وو و و a‏ وا رك PL a e a a‏
«ծ»‏ وو ا اه Re ESED պապական‏ سا ARs aS‏ دیس عا ا ا ا امم شاک سب وھ ھپ تمرم رہ ہی ۱۳۰۱۸
աշալաչակմ աա O O EE O O «۶»‏ ا سک ماد پ سپ لاصو سیا Հաա‏ ۴۹۸
بيان لمم مه مه م مم مه مم مم مه ممه ممه ممم مه مم مم م ممم مه ممه مه مه مم مه مم مه م ممم مه مم مه م مم م م مه مم مه مم م م م مه مم مه مه ممم مه مم مه مه ممم مه مم مه مم م ت مم مه مه مم م مه لم مم مه مم مم 2 ۴۱۹
«Վ»‏ هك يم شوح رداق مراع نع LEER անակու‏ ذم دوع كسس اديه AD ARES անա ո‏ معان مقع جع دو عع نه RRS‏ ذم մենա վան Նուն նանա‏ سدع ع حاط کرای خی درم ع حر معد جاه وه كج دمج يس աաա‏ ع د م پا کا ای
بیان լւ.,Խ5ԽՒՒ)թ5»5թԵ»թՔթՔթՔթՔթՔթֆթֆթԵ5թ9ՔԽ»թթՔթթԵֆԵ5թթԵթԵթթԵԵֆթԵ»ֆթԵֆթթ5ՏՆՒֆ5թծԵՒֆթ5Ւ,թՒթծՒֆծԵֆծԵԵչֆթԵ9ԵֆէԵֆծֆՒֆ5թթծֆ5թծՒթթՒ9Էթթշթթֆթ.Ե.Փֆ9.Ե»5Ւթալյկեգգ‏
«A»‏ وق ربا BESA‏ عسوي ع سوق OE‏ مسد A‏ دع تس سکع سوق SRE CED‏ مم ع اس رتسبش اسر مرو بل شرس کوج و سره + HA‏ طن مکی նա‏ سب اد یوق DERSDAR ERED‏ رت ع ع سک روز يو ۵۸ ۲ ۱۴
«ՎԼ»‏ مه Հարմա‏ و یھو ديع عدون تسوه كي دعن موسي د ديع ھھھ ھھھ ودعو کے ھک ع د ہی وی جج Ն‏ کے موعن سیا ے دی كشك سورع Տ‏ رت ی ہو رع بی مدنا ع بع عه عمد ع د دح ل سج يوي وده TTA AE SR‏

աա մանկ EES ES ۰۲‏ دا جاه د تجاه անա մարաաաա սաա‏ ع اواج دع حك ده أعرو اك أ ونان جرد شعاد و نع و باب و و وھ و و اكاك اجب دج داع اك 9ج وی SEE SE SSE‏ ۱۵ ۱۳۲
«I»‏ سو تج واد عاد داع حك د معا د ترتع اك داع واج د با ապար‏ د عاد دأ مت جرد کک اجاح داع حت هو ده عرد اح هو که دم دا ته داع وو حاف و نو وھ و 6 یرھچ جرد ھچ دج ع داد دب ده درد دو ےرھد وھ و وت داع ادك عد هت جع 5 ۵ ۱۳۲
e e e a a ա Մատ պաա չր (Փ»‏ یبد واواجڑھو a‏ وہ جات ۴٢۳۳ a e‏
մանա «16»‏ یک ت ակադ ան աա աաա‏ اوہ دوم ع ینم و کی ھتاہ اناو یئ بی و لی وا پ عدي ع اناد ير لام يد ناماع անական‏ مب تو يدبو ص چاو دح بدك e‏ ساي عاك طاح و لاحي a‏ و
بیان 220--9
EER «1»‏ 099 با یج کی داد بمب یات مایب دب 2 5 78 7 تس ود
աաա Մաո ման մառանը «۷‏ و ہیا اطع ی رب پم بجعت تاج و کاب ات ապար‏ بات دح سرچ داد لال بيه اناه ير عاب يد پاجھے Նման արան‏ ما و مو وا تک جع کو մախ աաա աա‏ ا مت بک پاپ یپ با و جع A‏
۰۸ مه سم وم Գան աակ‏ ده ատա»‏ مایم سب موه وج یر ام مهس ا دیع موه ا اھ جج کچھ بر و مه ապրման‏ و նակական‏ مرس a‏ راهن تا تع بیط EE‏ 2 ۴۴۶
»14« مه مس وم بو ی می لہ اس وج لیر قا ل زرد معا ا میتی تیپ تچ شت عي لاط արյան‏ تھا متام هس ام بر تام a‏ تا تم 0 موا معن E‏ ۳
بیان بت جات տած‏ ی մանա աաա նմա‏ لت وھ سو նպատա‏ ات جات کب ماه د دج تج ماو տական‏ با سس تاه مور دسج مب ات جرد یج خی باه و ی
رگ աման ան‏ اعت ود رح ی با تج کی ا ۵ سا جح اه دعر جات անխախտ աա‏ ممع وی وحن دتم تسد سند ها رت رد بیج جامد وعدم دع داه هب سرا اي مامح وك م ها كاه بعت وود ارم تب تج دج ՄԱՄ‏
)۲> جو عات و ار راسد کی جس ا ات عد ی و ا ا سا ع جا مات جا شی حر ا ےو مه سم دش ی تا و جات اد دسا ده يناك رس معو ا و جر شا ات ا نی جا سا ات هد کت رم کج EVA‏
بیان چوس و میت مد چام ام کک یک یک تاه مج کک تي ص لبا صصص مس وكشن لص مس وت سا باس عبط وت یی E ae ae‏ ت۴۴۸
Հաաա յան «TY»‏ بت ی ان جو وس اي رس شا ا با ات شا تاه արդ‏ ساب یت اش دده e‏ ع برا مت دی արամ արատ‏ سا سای بت ا و سرپ ՆՀ:‏
«YY»‏ یک و وس ELESED Լա‏ وھ EEE TE‏ ۴۳۳
«TF»‏ ۷وہ لی AL SES‏ ا و 0 EE‏ شا سواہ اھ کاو e‏ سید کت عاد اك لات PEY ARCS ECE CASO‏
ու «TA»‏ سلرم مجع يا وو کی واج ع ع ذا نه جو اس وو يده عونك لا سر و و و و ی տամ աաա‏ و و اک e a‏ سے نے ھا PPT e‏
ETE E a E EE aa aE E en E EEE aa Sea aE ea E e ee EE E «1»‏
«TV»‏ و ا ممه لو یور جات لم ع کے تا با وو اپ شک سای وا مو راو لو موم يدك با سر وق و فنا دموا تا سل աաա‏ سو مر اھر کی کر راک چو سو a‏ مھ متهت سے دز ھا e‏ شوہم پ70
بیان ذو بای لدان یداهج هه ما داسجا اه اه ی يمداع مایب աաա‏ کے کک کے ا چ ا و کے داكا ی ا داك اكد ی ع مدا ددم ما کر ا و کو ای ۲۰۳ ۳
«YA»‏ مراع يي ا ا لا ما ا ا աաա աաաաաաանաաաաաաա տան մադ աապամաա անա տապանն պանական աաա‏ اذ نوات ENE‏ امه وات صم աար‏ نب
»۹4« ل O E ARE CERO E BEE EE‏ شط سات م عات E E‏ و
بيان _- ام مه مه مه مه مم مه ممه مه مه مه مه م م م مه مه مه مه مه ممه مه مم م مه مه مه مه مم ہر ہہ ہا با مب مب عمس ۳۶2 ۱۳
م۲۰ REE‏ تسح نامع دروت نه عسي ےمم جیپ مسقي ع وم ARDA‏ ہے شر ونه دقوع دقع وو عه كسمو عع شع لسو عه داع ան‏ سدع عد عع عه ددع سی ماع աաա‏ ةط ده شعي موسج دوع و Տալու‏ 22 وا
E «1»‏ رت شید شرع سرد هه کاس سک պարա‏ حون کرت عبت a‏ ل رشعو وسو անա‏ روط ره نه անիկա աա‏ وم ع عي لسو ع د تاک دوي و سد فوع دقع տադ ականա մ աան‏ کیت معن رگ رداق աու ար դարան ւ‏ مده ع EEF SADLER‏
«Ը»‏ 000900 ی٣0۳۳‏
«Մ»‏ 0 ۷۷ى مك عد د دود عو مود ع دبع ع ويا سرد Ն‏ کے եանն‏ عبرت مت رک تا ات 2 ao ԱՆՆ‏ وت عه a a‏ دجوي و FER LEER կաա Ցար‏

ԳՈՅ: وت اید مس مد بسن رم ود مہا هرس سس هد رت رس ترس سس و‎ ամո մ هس دس‎ մալա اش هس ما سر سب مر رس سای © امك وات م ریت دس زد مد ]مر‎ աաա «TF»

۱۳۰۳ یک اپ‎ ses e aS و عع جاه وک مو و و ع مجه دو عع هه د و و دوه يماع فلمك عه دک ددع‎ նան و و و‎ «A»
۱۳:۳ E E E e EE e CC EC աաա աաա و عات عع‎ «Լ»
رز‎ e e a a a a a تاجاح لد عاد يزه بد ديعا وو شاو بجاو ابا مدال ولک يا وی‎ կապա جا اعبات اتا اپ باج بات متا یڑ ماج او يدن‎ նաք لذي ولا پ وا وج یا و برلٹو انام ہاور لاو ول بت كاه‎ Սաս :ادك‎ «TV»
٩۴ ۴ ۱۱ سو دحت بت‎ E a اتب‎ a وھ و‎ e a کی و یط یرب با لدت ی لاد بر بات و رواب و‎ a در او‎ a رو بر بسک‎ «TA»
۱۳۲۲ E աա سس ا لدب با ات لاطا لوقا یرپ اناج سم رجا وا‎ աան یط درب‎ ակե տապա դարա մատնա بیان ناه اوہ‎
ՄԱՆ سر تس تب ناتك نديد هکس كديا ب با ساب و حي يا نب‎ E دك داج یت یرب ولحاي دق با مات عم با بیترت تباجا مب ما جر اجه بر بد عي مق نب ب جد‎ նա ب بود اه وب جیا یوت بت مرب ریس تدا‎ EE «4»
Ea وو بات‎ a یہ جو و سب وس برا و ند وا بے تا بو ود یں ود کیا جو سب ور سس او و تپ باتک یرب‎ աան وم ور‎ տանական وو‎ a ا و لین يداف کاپ ب‎ նան e تیا یتو‎ ee جرب‎ E «Հ»
ممم ممم م ممم مه مم مه ممه مم مه مم مم مه ممه مم مه ممه ممه ممه مم مه مم م ممه ممه مم مه ممه مم مه مه مم م م مه ممه مم مه ممم م مه ممم مه ممه ممه ممه مم م م م م م مه مم مه مم مه مم م مم مم مه مم م م م وروی‎ «Մ»
ممم ممه م ممه مه مم مه ممه مم مه مه مم مه ممه مم مه ممه ممه ممه مم مه ممه ممه ممه مم مه ممه مم مه مه مه مم مه ممه مم مه ممه م مه ممم مه ممه ممه ممه مم مم م مه مم م م مه مم مه مم ل م مه مه مم م م م ڈوو‎ «FY»
TET و سم ا‎ e E E E e E سا وس لو‎ E e աաա անն «Ե»
ՆԱՅ جع‎ SSE وہ‎ աա աաա حملا‎ մատրան աաա Ցան ՀԱՑ աաա աաա تاش وا مما سك‎ a ودام وكا‎ աաա աաա ع لتم خا عت‎ աա ուն «FF»
EE ES e a ی ی ت ی ی ا ی ےھ و اك ل اي ا سه چک چچ چ سي شعت ا ی ی و و و ھی ا ت سے یر رسای ای شس ا‎ ամն «FA»
۱۳۰۳ ۵ جر‎ AEE EEE SEE SEE ARES SEES ان عت وم مدو‎ DTS کا سے سس‎ SEES SE ESS SS ی ات جات دعب جات دواع دده داع د مج‎ աան «۴۳۶
دود کے ودر د عاد ادس يدم بحن مومه ا لے‎ a e ԱԱ سے ات‎ կակա امات مد كم و‎ Նա Աաաա e Ցա ست‎ ՄՏ աաա ع‎ ա աակ աաա աա اص‎ «FV»
۴۴۶ ت م مه مه مه مه ممه مه مه مه مه ممه مه مه مه مم ت ما سم ما سا مه مه لم مس مب مب عم‎ խանա ممه‎ խնա խա بيان ام سا م مه مم مه ممم مه مم مم مه ممه ممه ممه‎
FLAS OST وناو لون ملز‎ Թա عو‎ E مم لد د ارق وا ا دان ب‎ E ملز نا لانو د‎ Աա Ց ا ل داك ا وام عا سی ا ف عام ات‎ «FA»
FFF a a متش لتم اما ا موت و‎ աաա مھ چھو کی ا ا ئش و و تاه و و ا بم مم تش‎ «F۹»
FEV aa a 2 e e اک ماج لو جا نا رد وا ہج ای ہپ ع دان رہ ا سو‎ չան ی ویر چاو وہ ایا جا جاع يصاع چا ا‎ ւատրատաաու «ծ.»
FEV سر یی ہے‎ a a Լառա حا ایم سے محا واوا يا ہابت ولا جا ها نياع ناما اید وا اہ بعال يداك احاتم ع وس ا و كان عاو ماع ونا‎ առատ: «ձ1»
ՓԳ. رب‎ a ایھب ما عم مس‎ e لد ام یاس ی رک پیت‎ a یه جا سم یه اس ید‎ պառ با و لوتب لياه اه ما هه اه ماد ور چا داعم ی ده اه اد دادما ع یاس و کر ید رہہ‎ «AT»
۹5158 نات ہے‎ a جد داع واف و بر‎ a وو می جال بد ساس رام ماب و ما ا‎ e չան e a E a a اریت سی جا‎ a E «AT»
ق۴‎ SSA ESE E SS ا ا‎ O մ մանա ան «64»
۴۵ سای جت نع(‎ a مو‎ անա شاد کات‎ թանկա د وت‎ անան մատակ ապպա աաա وس تو اراك د ونان سج ھتاھ مک لابوا نيت ا‎ աաա աաա անան تا ای سی‎ »۵۵«
7ٰ 9 90 بیان‎
۴۵۳ وه گر هگ مق فى مدش ای کی جو مامح دم لا دک ا لط جک‎ աան باب ۱۱ آنهم علیهم السلام آيات الله و بیناته و کتابه اھ او‎
EON aa ՆՐԱՆ ددع ھ‎ SS عرش شرف شود شید‎ ԼԱՐ ԱՐԸ ԱԱ ԱՆԱՐ ےھ ھی ھت سرخ ماد ا ا‎ ԱՐԱՐ ےھ ی که بر‎ աԱ Աա... الأخبار‎
ՆԱՆ AES a ریاشع ودعو م مود ع دبع ع ويا جرد بط ب ورج وروي بر د شع عم مت ممع ہد سرع ع مره ع عه بدك ع‎ ՆԱ دعن موسي د ديع ددع‎ ան یھو کے عدون ره شرت‎ Ի مم شع كو فداه مدع‎ «\»

۱۳ (۱۲۱2/2 عع عع عم ع هم و ناو یک‎ աաա دامع عمج وسر دب اد وا ع ماوع وام جاع‎ աաա անկար ع مو عع مدع ماع لمع ع مجه دو عع هه د ع دعو مه‎ ապատ աա وضع م روب عع‎ աաա աար տատ ածա տ Աաաա աա اعم اماع ع‎ «Ff»
FAD یر‎ Աաաա ری و‎ աաա աաա աաա eS ہو وا ما و اع و‎ E2 անա ات كمع ل و و ماصع ور و و و كع ع ماوع وا کی رهس‎ «A»
۴۵۵ e e یبد واواجڑھو وا ہاتا وپ‎ e e a a عي بت كاه‎ a واج‎ a مایا قثت ا‎ «f»
۳۵۵ e با پا اده‎ a بات با‎ a e E وجر وابات و رای و واب و‎ e تا تاكاه سای‎ a a وم يهاب‎ «V»
۴۵۶ بیان ---ب-ب-سپصسپصصسسبج۰-<<<<<<<<<<<<<<<<<<۰<<+«+++۰۰‎
۱۴ دب سرب دی سار ا جرب دس ی بای ا‎ E کلب لا بدي كانه اک‎ E جات جا يداح جر لمات بیج مر بت ایب مرب ري سوا‎ անա باب مقر لم ف تيو جا جومم لعي تيد تب یم سر ہے‎ պատանին يدي كيد مایا‎ ոա جات رک‎ տապան «A»
بيان ان نحا ان حا نان اح اانا انا نا ا اناا ا ااا ان اح ا ا اا ا ا ا ااا ا ا ا ا اا ا ا ا ااا ا اا اا اا اا ا اا ا ااا اا اا ااال ل 2 © لم36‎
باع ب اي‎ աա اھ تالت لا واس بع مني مودي نه ايل ب‎ SERU SS RD نوسوط ورج ماه ع فح ماع شام تچ ہہ وس ماسم ع جو یرجھ کچھ مھ‎ ARES «ՎԼ»
سا ول وس وا سا ا‎ EELS ամա կակա SRST նավն տանո ակա աան ակա այա ہویش شھو سو مادم وها ربو ع مسجم‎ ալա RELL مس خر جک‎ ա միանա աաա աման يد وناج جع‎ »١١«
> بیان‎
۱۴۵۹ رت و عمسي تا مب اسر ید خاش يداد ده كه سا او مہ بارس شب کت ها‎ e ید تاد‎ e باوج‎ անխախտ աաա رس دعر جات‎ a ننه د‎ աաա անն »١١«
POL OLED SSS عنم وناك ووم يخ جارس دش وح ع کے مرو عه‎ աաա شح عت و ی ويك ف وو ا جام ولحت عد دم و موه ع ع ل اودع دعيو ع عات ع مدا جا ہد موي عات و كمه لسع وح وده ونه عون حا‎ ۰۱۲
TREE SERE مول 2 عا د اناو عت دا كط دوو‎ Ea EEE SE E տապակաա աաա AS تا ا ا ل ل تيا ا ام شا‎ ա بيان تجسچ ھا کو یت‎
ՍԱՆՏԱ و نهدت يديت 2 تددو وص يعت سود م بت مب ا ا‎ A دمع نت أدهت‎ աաա ԱԱ: ا دو جه ره ا ا بت ورم وات وام ل ماع تج مام معد عو حت سو سك م عا عت بيت وه مك ما‎ աՆ ՎԱՐՅԱՆ ۰۱۳
ام سک اکپ ا‎ e LE E یت چو‎ E ا ا شا اي عدا كيو جو اکر ا‎ E بیان ع اي ات‎
۱۳ (2 ا ا ان ا اج سد ود ا در مع ہو‎ SRC O شاد ات ا اک تح‎ EC ا‎ Չայ ا ا اد جاگ کمایس دس‎ E رر‎ E ՀԼ Է (Փ»
279۷٢ سے سو میس وھ ون ون‎ պանական ապան ع حك لد عياط مر‎ անապական عت وی ساب او وس امك ب سوا اماع یاب بط موه مار ی مه مي ع ابیت ی‎ աաա ای اہو و بت ب‎ աան տատ ապակատար اه یهت ی‎ »۱۵«
ی مدا هی عدا د داك هچب ادال اد سا ماه یه مج ا اد یه ماه سای بح اجه اد ی یه رل بر ی داداء دادع 2 ورب دا نا و می‎ արատ պան بیان ادأكايد لاد اتاد لاسا ساد اد ادا ای بای وا داع ام با دی‎
ی‎ «Լ»
ՄՔԻ امھ وھ سام یھ سے سپ و ڑوج تو‎ ապան حا ال مہم ع متام اه‎ հասց کک و و مص لامك چ لم جا وو لدعا أن ماه م ما الا اہ سو وی معدت عاج ماعط‎ անմա աան و و وہ وت جه مده ل وھ اماک را‎ ١ «\V»
۳70 وس ا تی‎ E طن‎ RPE وی‎ E PEE E EE EE E CENE E روا وو مض او‎ EEE OEE OEE «\A»

E EEE O E E «14»‏ سس جك مب OEE‏ زج e‏ ا ا OO E NE OC‏ سای ا سس لاه للم OEE‏ سود ويدوا جازم ۳ ۱۳
رگ a‏ سا ام مق راي اف م نح جاع ماي ألو PE E e E ES RL‏
آقول մերի‏ ادو E Eee ERS le ssa RE աան մարք‏ کوب کھت د داد لاحن جاده ف کرد هشیب ESSE e ALE‏ مب نام ددن ۴
باب ۱۲ أن من اصطفاه الله من عباده و آورثه کتابه هم الأئمه علیهم السلام و آنهم آل ابراهیم و أهل دعوته ԱԱ ԱԱ e‏ أده REVERE MESES‏
الایات كد ագ‏ ع تن رم اجره كسلة عو هجوج وب ددا م جرج سمو دده اجرب کے աաա Տանոն‏ د Տատա հանա‏ مرک Ցարական‏ بح تس Ց ոնա‏ بط شیب دده مع خرن سا سور مع մատա‏ و
تفسیر ی جو كسك ան‏ دوه اس ی سبد دمحي وه بمب اي در ع جرب یرباج معا سم سوق ազատա Աաաա ականա աան‏ عورد سد تیه رک مج ավան‏ سم كسد ی ره Տատա‏ کو

CVs SES աա SLSR SETS E ն տատա ان و فعاف‎ ակնա و دده وام ع هيه دع وهام هه‎ սատանա առան աաա اور وام طح ع موي اع جه ع كع ع‎ սա տաք տատա فم د جع شه 2 عع‎ աի «TY»
۴۹۷۳ e~ بیان‎
۱۳۱۷۰۱۳۰2 ا سج د قاب عو وو وب و يدبو ور يه بت ا دیب سکس باب پ وہ ویو دو جات باتک ےپ ھت ہک پاپ باه سپ کو‎ պատա ہاو د و عر ودب يداف چ تیاب سای پاپ ور پا تب قعل عر بدا 2 رید اتب‎ առակ وس موہ عون وا ا سے دا بیدا ایاپ بای‎ «I»
۱۳۱۷۰۱۳2 ا ی ی ی و ی يدبو عليه ی ہب وی ی اب و و وا پ تا ا ا پیا پمپ کے‎ կատ کاب ویر يديه داف جديا وہ یشرب پات ی مت پیب بات‎ ատա د کے ی یرب ہوم و یا د اطع‎ «Ff»
بیان سای‎
۱۳۱۷۰۲۲ سب سس تدا سای یمتا اتب ببس وا ات همم اه ع ير لح جد سب مه سم باس چیه اج هسب بخ ا ا جا ب جد تر با ساب رم بش سر ات يا بابک ورپ سا بت شین با و جو ہیں‎ աան ակա كيه مرت جرک اه چا اب‎ «ծ»
۱۳۷ کم مرج لدب سکم ویو پ سے متت باع‎ ակամա بای د سام دامر یدای کی مب سب انهاه ب كلما با توب ود ریب یاب مب تپ ہاو مو با سو ع یر جیا وہ ایرپ وک داعا ی رما پا‎ ականա կամ րակա بات‎ աաա بیان‎
۹۳ اھ چو ”ا ہو‎ MASSES کم کباش‎ մաշա عاعش یت‎ ակա دعس سا که و مد‎ SO ممه سم مت مادم د اسلا سا سرت ادا‎ e لسابو سدم‎ այգ աաա երպ ہچ پیج ولوب که تس کت مع باه‎ «۶»
٩۳۷ ۳۰ ب‎ O OE PPO O E TE O PEO OE سره شید‎ E E ECO O O و متتسو مم ب سس‎ O e «Վ»
ԳԱՐ AEDES աաա աաա مداع ع جد و‎ աաա աար هد ی‎ աաա وبع عاذت اوكا م تدع مع وا رھ وو‎ ամանակ աաա տապակա ےجا اک ا وكات تار عه ع‎ տաճա խանատուն «A»
۱۳/۷۸۷ عي م اتب کا‎ ER ےا ات مرا‎ a a a a اھ عه لدم اعت مارد ی ی و ےک و ی جود رس دعر ا و تساج بت ب یش وا ام‎ «ՎԼ»
ԳԱՐ پک‎ SSS E سا و جک‎ e و ت‎ տապանա نام ولحت عد عم و جا ا ا ا و جا مات جا شی‎ տապան արա عاد ع قد و‎ ոն «1»
۱۳/۷ ات کت ماگ‎ ESER كم اموت ريات ع‎ Աա دعو سات و‎ կանա ع نص‎ ակա աան رت‎ E ա وحن وات‎ աաա կանա سم تاه و‎ E ԱԱ ԱԿԱ Մանկա աղա աա ام ولحت‎ Աաաա աաա աաա աա Ցա դա աաա Ե: ۱۱
ԳԱԱ ՀԱՐԱ Աա աոա وعم لوت وما واو‎ ա ատակ Ակադ ع سمه حا رودن + عو‎ ակա աԱ جرت‎ ԳԱ م يتلود‎ ES ԱՅՑ عمد حي و جو جه سند ع وده مت روا جاه سعدا وش عات‎ աաա կաա աաա 2 تنم ياست بوت‎ աա Ե: ۰۱۲
ՆՈՑԱ وس دس باب و و کم اع‎ E SAE E ی رت ہس رو وک یور سر‎ ՐԱՆԸ لاه ا رطا باط رد‎ e سضر ود سا ره ده ب عع ويه عامل‎ «7»
شع جار ا ا‎ E ՆԱ. ԱԼ. Դարը ՏԱՆՆ ی عزوو كان موا ست جاه سو عسوت وا شاك ا وام وشاع ےو وج ہد وھ مو جد‎ ԱԼ ԱՆԸ Ա. ԱՈ ԼԼ لحم ل‎ ԽԸ Ն. ԱԱ. ا‎ ՆԱՆ. «ՐԴՆ. Ա.Ն ԵՀՀ. Տ. ՆԸՐԱ ԱԱ Լար ՄԱԼ معنيو كود‎ (»
۵ و حا يمك وی رے‎ a الو واه طاو ع سد‎ աա աապատաաաաամ کو و کک و ی يا سر وق و شس یا و مھ وماك نا موم‎ ապա տապակման խանանաապապարակատտան մանման «16»
نب و او سم رھ تو یت وا بب کی پا‎ պակ ع وو قري جا وکھو سے و ارماك ا‎ աղն و و لي مھ و کک اکم‎ պատախայդ երակ տատ با اھ مد ع‎ մաման «1»
FA a ապակ الو يدع ع انك چ سر و و ی یتو ھٹک رووا‎ ապա تب ارہ سکرام رکوس وس اپ شک اھ وا و وھ‎ մանանա «\V»
FAT մա a پوپ اد امم حت لزه يديع لاحي جا ی جوم و ا م و ت سام و کک اتيت چ و و 2 کرس و عه سے وو اہ وم لسم و ما ی ا‎ «\A»
FAT oa یمر رام سم‎ ae RSs aS وات ل ل م ا اانا‎ aE a SR e «14»
را‎ աաա ع كو مم لا کک‎ աաա աա ھک وس جیا سمي ما ا‎ O لصوي كك عر ما اسم لمي بن لطي ساي م ب ہجام وس ہی مرکم ھتاھ‎ OPE رگ دده ع سام‎
FROST ید پر‎ աաա رس ری کت ایس پوس سا ای سو‎ աաա یو سو‎ խարար رف ماک ور مارک کاو ار ورای سوم مکی مار اھر ساد فنوس وم اس‎
EAP SELA ED سورع ع لوعي‎ RA عن‎ AD DERE EKE امسج دادع دوع عمد عسو وی مھ جم مرج سمشم مہ مون روجع د كن مھت وس مع عوج بی رو لسو ع سض تفرعم مت عد‎ Աւ կաթն էր: «YY»
٣۸۸ت‎ aE ESE Ê a EE مقس تمد لق عن‎ E شي سكيع‎ as بیان ریات و رتیه یی فرق ع ا کے قر ی ی عم رس در با با مان هکت جیسب جرد با‎
و بر زا‎ աոա دع علج‎ նոնա ER د ديع‎ ներակա աա ան e EGER عم وج ديه‎ EMAAR «Մ»
ՍԱՑ 2 مراد‎ ES A A E مت رس عم مت وو یں سرع‎ a ع اورجه يسوي‎ Ն و رجات فداه مدع سس شرع کے وخپ ھکد کے دهن شس سد سرت ع عع مش عد د ديد جو مود ع د ھک سرد‎ «YF»

ԱԳԱՀ وع‎ դնա մամանակ անկա Նանա աա رن جو اود‎ BREE DA EAA لامي‎ SAR EMER شي مره‎ A RE EERE ع‎ REDA SAREE BEES e ملس‎ BA A ES عمو جه بره‎ ARREARS «TA»

»1« مجعو وات RSE‏ امسقم ع واس جرع ب و یع SERS SOARES‏ جوف دا կաա‏ ع ع E DRAGER աաա աաա աաա‏ ا aS‏ سد ADER A ամանում աան արկա‏ ا

۱۳۹ ۱ مه 4 مت وه و اب‎ ապակ عت عا‎ մանական د کاس و پات بای ھی ری 2د 2 ھی ور‎ տար م وع‎ արադ رھ وك دج‎ աաա دبع ھ د‎ EE ապան դավ մատը دك 2 د داك‎ աաա աան սակ هش خی جع دہ جع ید هید‎ «TV»
۱۳ ۱ اب‎ EEE با مدای مهد مه‎ EEE ELS ESE EEE درس د‎ ELDEST مك‎ SE EE մատա ESEN SESE EE SSS اددع یج‎ «YA»
Ta سپ‎ e جوا ہاج وہ جات‎ a وک و اديه يداك‎ e مدای ایا اعبات تام او باج متیر يدا وی پوایلڑیو کیو باس عاد يزه‎ a RN աար + «Լ»
۱۳۹۲۱۳ աաա سوہ ایک نرب برس وت پاپ یاج یارب‎ մանա ساب قم يط بعلي و بب و سو وو سوچ تا بب ورپ جو و وس‎ ատամ տարան ای ل تب يداف چ تیا بای یش بات قاع لط ها دیداد‎ ատա اطع‎ նա داب با يدب تا پ سم‎ ատամ լ ۲۰
ENP GESTS REG EUROTRIP سی يد اج بد د ود تيع م بجي‎ EREN ա تباجا درق بجی و ري‎ պատ ախար لماج ب لف ري كيك ابد‎ աան برجا يد دادج جاه يداك بناج‎ նան անապակ بوجي لدي بداب برد اداه‎ աաա ճջ «۰۳۱
۱۳۹۲۱۰۰ աաա ری داب 2 ساب يدبن ری ساق ی ی بت ہی بای ده موی بدا ات تب امک پا برس ای یا بات 2 باب رب‎ ման باب لاي ذا بیدا تیا بارع يداع ع يد لذن ها ل 202 عر يديم كاي جا تاليا يك ادها با تب باب لق 2 ید ليد جو پچ کا جد‎ ստան Տ «Ը»
۱۳۵۹۳ با دمت طسب با سب کھت بک پا پا سی جوا ندب‎ Աաաա با بل ماب مدای ید یبای وو باس یه ی ای درب ساب و شاو یسلچ‎ պապը یرای‎ նաք اجرب بیس ی سای‎ աան یریگ بداب مہ جو پات‎ նաս մատ» չր «IT»
ممم ممم مم مم مه مم مه ممه مم مه مم مه مه ممه مم مه ممه ممه ممه مم مه ممه ممه ممه مم مه ممه مم مه مه مه مه مه ممه مم مه ممم م مه م مم مه ممه ممه ممه مم مم م مه مم م م مه مم ا مم مم مه مم م م م وی‎ «f»
ا رر رر هب ی اداه رر ساد كي قفا‎ աաա պայտ رس وس مر سب مد ا رر‎ աաա رد ری ر هب ا رد درد ا ره‎ ոչ «A»
FAFA SEE AE SE e e E E ات ع دعر وربا ی ره سای سای س ده ها‎ աա աաա رولا‎ աաա անական «f»
TA SESE E e E E اتن ا وان‎ a a عت ع ی‎ անն «TV»
PAF LENGE اک رم‎ LESER EE SS E وناك مهو‎ E رش امت وه‎ a ոա سوم‎ ատաման عا يت وص م‎ անատե տապար աաա աւն «TA»
PRP SEES ESE اد ات ا‎ SS 3 مق‎ a A E E ات دح‎ E AS EE AE E اوساو جار دحاام مدص یس‎ SE ع مام ورج جه دده ات ا ات‎ աաա Յան «Մ»
ا تج‎ Վանա աաա ونه دم مويه‎ ա ատա دعو سرامت‎ + աան ադա وعد ع سمه‎ աան شض‎ ԳՆ وسو يتلود‎ Տապակա ա ԱՅՑ عمد عه و سوه سند ع ينه عت واد جه ا سسحت ود سيوع وات‎ աաա ա وا‎ ԱՑ ԱՑ جع ووم‎ Ծա դամա աա ԱՆՆ «Հ»
۱۳۹۹۰۷ رد دیع اسم تج و الس کا وٹ و‎ Տան کباب‎ ապրան աաա աան برب عا 36 ساکع‎ աաա داد دیدرت ار بات - کاس شارت ول اھ ہہ ہجو‎ ակնա աաա աաա ER ممصا لوب ا يه‎ «Հ»
۱۳۸۹ ۹:۰ که و بو تسد بت ری‎ ակամա ՆԱՑ للا ملب عام کت لات اكه ھا سو حا فا لماعت‎ տանական աան ԱՆ ھا مات سواہ‎ 0 աաա անապական اماه ودع ا مله ساد اد او زد مد‎ «FY»
ےر پ5‎ OO OEE N EEE سس‎ OEE CP OEE EEE ONC OEP E REE OPE ای ی‎ REO سے چاو مات‎ «Լ»
۱۳:۵ ماو 1 ی ی بر اس مس اوس و مو یھ بح ی‎ ENE CEE یی مات‎ մամա ی ید جع سب تج عا کی وال ا ی میب عمج‎ մանակ سح ید اه ی ای یهد یی سل‎ EELS «FF»
ی ی ی کو ی ل تل ا ی و‎ աաա پا دای ا و و مه ی ی ی و ی و متت اش تا :م‎ «FA»
بت عم ی ما ا باه یج یم بات ی ی و ی ی و بیس ا ا ص جات و ای ی و تچ وی و ی عي امد ی و و عاد ی‎ «F۶»
۸َ بيان أ ا اح اح انا ا ان نا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا اا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا اا اا ا ا ا ا ااا ا ا ا ا ا ا اا اا ا ت ا اا اا اس ا ا اا ا اا ببس‎
۵۰۷ աաաաանանամերակաւակեանաաաանո لي ا سس الك اسمس و عضي يريك مدع كم عق‎ աաա աաա կամար OE նակա ամաակաաաա O մանկան ա ամն նա ամա ատաակնաաան «FV»
GEP LESS OA gS a ی‎ E a الوا‎ «FA»
وقد رصع 23 ا‎ SRLS SRSA ESAS ESE سا اش جر سمش اق م وق‎ SRE LEASES DEDA O արան բակ աաա لاع م درق عر اميه لقن مرق ع‎ աաա حر‎ «F۹»
ھی مک سی کر ھک وم فو جیا ا‎ ESOS وہ سی جس‎ SEDE حبرب رک سا‎ Se SEA EEE ê ع طبع‎ դա ات ده شوش عر عاو‎ RE DES A EE aa aes DAE جو‎ «A»
سوسم كوه 5 کا کا‎ LEA DIDENE A AE کر تاد ری ھ وہ اعمج دوه سناع وعم‎ A شورس کوج با سره‎ SSE عمس عدو‎ DERDE 4 رھ‎ CES ک سک سکس سوت‎ ESA աաա کر‎ DER EDED A ան «A\»
BF میم‎ MELE ا ا‎ Ea E E e E E باب ۱۳ أن مودتهم أجر الرساله و سائر ما نزل فى مودتهم‎

الأخبار a‏ دہ ہ دید مج هم یاو لاك مداد عدا ل دابا داعا անան‏ کید شود EE‏ اد ڈیہ مه و وب دام جع و وی عا هدمع ده وه مه دندید عنم كوا یود موه ده տարվա‏ ۸۱۹
«Լ»‏ فج عه شعي ا մկա‏ دع امع ھا Հաաա տավա‏ بر وو ع عطي عع جاه ماع ف عاو ع برد անկատար‏ م عد տած‏ هه دع 2 هع عاض ع رت د دمح مداع عام աաա‏ دسجو و د اجام աաա‏ جب مو جاع دعي موہ دع مدع دم عاد عع م لام دح د عبد 215
بیان ح2 ۰:332٤ աաա‏
رو Մատա Շա աաա‏ پش Շան ատակ տար շաա‏ جا واھثر یت تاپ ویو ی لد د تلطه واج وج یلو ير کو امام لدع الاي یو وہب مووي وو کی ی کاپ بیز وائاد پ لاو նական‏ مہاب نات سو تو ۱۸
«f»‏ ووم جن ان کی یی يي جو جو کی یت بی تبح جه کے ا لاج ای و كلها تياك نايد يات جر جر مكبر دج یج ایا حك بدح بن EEE‏ تائم تی یک بی 2 موا يدح عوج ترات اش ےب و م رم جا جع بر جد بجاح عير کک پیا بد ا ایب پا ايم و تپ ا اکا
RSS «f»‏ یا ات بج EG‏ ود جو ید سا نهد OE‏ يديم عام جا تاليا وناك سه يديه يرما جا بد TORRE RE‏ ب جه ا عه ليه جد GREE‏ لماي م چاو 2 ما OE SER EGERA SS CESSES‏ پا وا لد جام وپ و کی پا و ا کا
«ծ»‏ جع سا Մատ‏ ی ہم یھ ی یی محا یت چ ی ا ہمیلو پر وو a a տան‏ وو پ وو و a‏ ہس مہاب یپ سب و Ta‏
بیان بسسسسسسسسستسسوو(۱
ա Տան արթ «Հ»‏ جاع Ա հած‏ و اما ادناه طسو ور انا ی و Oe OE E Ce‏ امس ی و وک
»(« ب ی աաա‏ ےی ل այտա‏ خی بت աաա աա‏ ی աաա արա արական աաա‏ رات لا մատ‏ هم رس رت سس جات رب دس عاك شك مي زر با ای وا او ع هت بر بت بتک با یت رد کرش میب رو[
արոր Հ տազ աա աման: «A»‏ ا وى و ատա‏ ی ی ل یکاہ اي աաա աան անապա‏ کت աաա‏ کی پل و وشن وا وک աաա տատ ատ‏ و ՆԱՎ ՀՀՀա ապարան տատա‏
بیان جو و سا ی میرک جوا ول ی رسای و ص ست کے کی کی کے کے کو ا ماو شرف ا شي تاه عمج ی یک و ی کے کی و ع ی ۵۲۷
ճակա ատամ աակ ամո է «1»‏ ا աաա աա ավատա‏ ا ھک ا ی اي ی سيق لما ست وم كس ع عضو أت أت عع كت BTR‏
Հրամանն ածն «1»‏ وک ود ےی کو ہے اي արնանման ման Աաաա աա աաա ա մարախ‏ ليت چ ی աաա աա‏ يه مات ا նմանա ատա‏ ی BRS աաա‏
«Մ»‏ سب(
(Ա‏ ببس«(
«IT»‏ جات տան աաա‏ هت مب اه اه سا ای هس دام داد هب اه اد اه ساب یساس اد و هم ماع ع حاف لد سم ید وا یرت هه هه ها دا سب داب بسا مد که سم سدع هد پت ՇՏ ՀՀՀ‏
بیان ح22 ت ت ۵۳۱
Ff»‏ \« عدا ممه لو مام جات لم ع سلرم مكاي يا وھ جا يمه ع اھ ապա տապանակ‏ الو کک يدك ա‏ سر وق و ا سیت مک ار او ا SPT a e a աա աապատաաաաախ ապակ‏
քա ամանն ած «1۱0۵»‏ ی جام و ی ی ی ی و سوه ավո‏ ا مایا سو لاو ی ی واكام سو و ԱՆԱ a a‏
بيان ح2 اا ت ت له
»1« 00000 مم مه مم مه مم م مه مم ممه مه مه مه مه مه مه مه مم م مه مه مه م مه مه مه مه مه مم مه ممه مم مه مه مه مم م مه مه مه مم مه ممه مه ممه مه مه مم مه ممه مم مم مم عه عع ATF‏
بیان ات تام دا مس سم دید سم ا ا یا ید سم سم مس مر ما ہر یرہ سا ما ما ام سا ما ما ما ا ہہ ا مر سم ہا ہد ما ما ما سا ہر سا ما ہر ہر ما ما ما مس رہ ما سم سم سم ا ہا ما ما ما ام با ا اع اع اع ماع مس )0۵۷۹
RAE Էն «\V»‏ دقع աար‏ جهع ديه EER‏ ع ذم عون كسس جا را مقط جه ذإ مب عو تمع ادا ع عه عم جو قاع مو عم عسوي GA‏ سدع ع حاط شی AAA DERE EARS‏ كع աաա աաա աար‏ كع وعد جو 254
aE SERSAR «\A»‏ ذرع دوت REDAR‏ ع عباط جع عه وم دي جاع و روہ مت RADER HER‏ شرع م Sa Նանան‏ تع سو عه SERED ԱԱ Ց աՆ SA ARAL ERR EARLE SERE ES‏ و د 2
EGER RSE EMAAR «14»‏ ونيد هه REE A‏ ديع DA RR OER‏ مع علج يوي ع SRR SEALS‏ جع م وعد عدوي عبن كشع دوي اھ Ն‏ ع مع سورع مرجع عع عه مدن د دج عمج ويد աաա‏ عب وس ون 214
Շարան «Մ»‏ شردام مدع աուրա‏ ديع کے رت شرت աճն‏ دهن دوي جرف بت ԸՆ նանա‏ دود عو مود ع دبع ع ويا ճանա‏ د اورجه عسوي ամար կախ‏ عم ն‏ جو E a‏ مات RS A‏ يع مون ۵۳۲2

بيان աաա աաա‏ مم مه ممه مه مم مه مم مه مم مه ممه مه مه م م م مم م مه مم مه مه مه م مه مه مم مه مه مه مه مه مم م ممه مه مه مه مم مه ممه مه مم م مه مه مه مه مم م مه مم مه مم مه ممه مم م مه مه مم لم مم ہہ 0۵۴۴
«YY»‏ شاب ينأك لاع داه ال ات بداو لاط د اماج دامع داع هري دا ապան պագ ապան‏ تاك م ہاو وا و وو مك عي م دام 2 و ود عات ماب وا و مس وپ ماج و ماو տատ‏ وات دا انأ حاتأ دك مو աաա e‏ ۳ ۳ ۵
بیان ۰۸-220
«TF»‏ ياه بط ی ات رد یه دی ای چ سا گر بمب ري دا مب رس یی دعب میرب جک ای اب بیط یدب ربب ی وا کیا شعت ذاه بیج مد ياد با وس گا سوا اوہہ ای سا سر چا ۳۶ ۵
AER EOE SEEDS EERE RUA «TA»‏ بياج ب نك ري كيك ARES ESSERE ERIN SERE ERTIES SESS DDE‏ جا جع پر او وو جاح يا ناج ل لمريد ما داريا هد یناہ پا BEV BEGGS‏
»1« رت E Աաաա մա‏ با e e E EEE E EE E PEE E E RE‏ ۵۴۸
կարատ մամ նաս կատա չր «TV»‏ جو لاو لمات պապը‏ اج دع كا ها كا نوات مدن اتات کو احاح وروی يري داعف وو شوو ہجو մատ‏ يدناك و كايا دمت لداع لد تاجيا تاساك برب ادلم كياد یہو با کیہ ۸٣ھ‏
ea «TA»‏ متو SEAS E RISES E ١‏ و ی۵۴۸۷
»4« اد E E E e CR E E նար բանր‏
«էչ»‏ لم و جات یو و اد یھ اج و ترجه ہکم ی یت یھ کرت شا اد ی ی سا ی و دید EEE E e‏ :۵09
۳۱« ٹوو Հարամ‏ بت کش رجا تج աա պատարա տատան‏ اد نت ی شش ات ھی لش ատա տապա‏ ی هرت رخا بات وک یہ کا و ہک ՀՀաաաատա աաա‏ :۵06
աաա ան «TY»‏ گس بای دی رش و دا عییشت ապակե այ‏ وا مات ی و اد مات اد ی كه كات ع هرت ا لوعن بے دو انوت مده بای سا مک چو ےھ با تس جرج ՀԱՆ‏

اشاره անանորն‏ تل شي ص 2 ص ست تت ا سن e E‏ ا لوده e‏ عدو تمده كن QOT‏
الأخبار ااا ااا اا ااا ااا ا ااا ااا ا ا ا ا ااا ا اا ا ااا ا ا ااا ا ا ا ااا ا ا ا ااا اا اا اا ا ا ا اا ااا ا ااال ۸۵۵
»1« ون ااه لوحا ا ماك امور ف աաա‏ عت ا مل اليا ريات واي نا افد واي ل مي شا هات կաա‏ ما ا ا اسان ا لل ا علد عجوت O‏ ا و امو وام رو دس لات ل اح ا امو TRS‏ کا کا
«Լ»‏ اع ترمد աաա‏ جورم سے աաա‏ ها اد دسر دا کا کر اہ ہن هب ساره يدحا ء کرت چا یس سا ی աան‏ یاس تیر و سس տառ‏ عاداك با موا ع e‏ لا اه e‏ دب ea‏ 881
«f»‏ 2 کہ تسد ع առա տան‏ ع ی ی تا هس ده سا ور چا توم ی وا جاع يصاع یه اهب سم یرس کر ی ی سا աան չատ‏ یسیع سا سا اه عا ممما ع سیسات وو جات e‏ دهاجم یس سوہ پاپ مال ہے BOF‏
«Ff»‏ ور کہ مسب رسد اه ی ی يمال يداك ا ہد وس ا کرت پر و کہ و աան‏ یاس ی سر جاع ناك اکر ہہ سو a a e‏ یت دسا رسد 881
«ծ»‏ سلاوموسکمھجوٗومیمییاچھوتھ ا ی و ی سو ی و ی مع و مھ ی ب و و و و کی ی ی م و وس ی و ابرح أو a‏ وپ اپ سی 2 207
առան «f»‏ اا هه یا աաա‏ له دس !هد ها سب مه ات لوطا չարա աաա տարա‏ ارده اب او لا رام عن ف م տատա տար‏ ید ده دس չան Լառա‏ مخت اماه ռաւ‏ بط سم ی هش ده ند اه تا وان داع 2 ծ‏
ARS «(»‏ سو ےسا ھا کس اس رر ران ھا سک کر وو ب دج ل لداعو کو ا لو ا وس کر ODF eye SADR Ta‏
«A»‏ عقا سي موصو وه رم مہو անա դամա կանավ աա‏ ب معن م ل وہس مایا سکم աաա աման կակա կա‏ م تر ماما کو سرك մա աաա ապա աաա‏ عدم یسام աաա e մատա աաա‏ كي اموي ہیی ԱԱ‏
بیان ہہ ہ٤‏
»1« د یا ای ای ای اسیا د ع ہے اع زی اج որը Հաաա‏ د տանան‏ عد بقع արձանա‏ کر աննա‏ شع مور مي سو بيب د E E‏ دای عاض در اج ےت عي فيه السام ع A‏ عجرم تون قرع قن شر مھ شرع 2 520
ար «1°»‏ شرو REA‏ ید ع دع աւա աաա պատան ամանն ամրա‏ عن يلرام بك مرجع աան‏ بين مع رر سای չվա աաա անունը‏ ی SEE‏ شور پا ا
E Հատոր >١‏ مع کے کے اع ت مھ کے د کے د مر رع ندري ی کک ع وي معي کچ کر کور ین موي ع ی شق یھو Ուղ‏ شه کے جد کرینع یہی ید ا سرت یج سے ک ھب و بد سم اک کہ چ

الأخبار են‏ ھک درد مب هد و ود وضع دا2 د درد ۵ میاه ود E‏ دہ ید جرد աաա‏ عام کھ و دع րուա մեն անն‏ علدا وهات داع جرد ھ درد ۓ کہ ے دیع ہ کرد د عه د مه یت جع ع هی دهع ی مود دی دج 0۶1
»\« وده وه د دعر ةع سر ع عرص عاك جع قوع عع ورد ع و وو ع عد ع عو و وو هھ او لاع دده مدع ع رک معو ع աաա‏ عع لداع Աաաա‏ ماح عا عع ع دام معام دع شعي ع عه دمع عو ع دهع د عام دع سمي ع ع اور مو اعم ع ود دم 221
بيان ساح ان اح ان انان اح ا ا ا ا ا ان ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا هم ا ا ا ا ا ا ا ا ا ةا سم ا ا ا ا ا ا ا اا اا ا ا ا ا ا ا اا اا اا ا ا ا ا ا ا ا اا اا اا ا ا ا ا ا ا اا ا ا ا ا ا ախ‏ ا سا سا 2 3 ل
մատա տապանա «Հճ»‏ امج ب جاح لع ب عي د دايا ناك ساو کاو پر ہاج ندع ره عا هع աար աար‏ ی تدع աան‏ لد علد همك ياج عاب نا սարման‏ سات الي بد ها مكيدي ع مم الت و وپ Մարտը‏ ب متاك اي اك ياه یہ جاب جرت بر د عوك كاج بعاد اد աաա‏ سو تا ہک۵۴۷
بیان ախտա‏ با رین ویس لون راو سای بابرا کا ما ہت الاي اجب سره تمه ہاو با تب هی سیب یاب بو دپ مب ناب سا دلا وا وک توب باع باب ل دعاك كنات کپ دابا مہا برچ کہ کی աման‏ و FYE‏
աաա Ա աան տապա նած «f»‏ ورای աաա տապի‏ عات ئا بره دك لماه يون աա‏ ع وا ع տոան‏ لی وي عوج اح وناج ակ‏ ور وو n ak E O E PEE REP ը կազակ Ն աար‏
بیان کروی ت աակ‏ ادیپ ری ای داه بای دك بط ور سای ی اباب راتسرپ دك و بب د جرج a E ատար‏
«Հ»‏ ات بسا انح تس ام OEE‏ یت سس سس سر جاتنا مادم بد وھ واس ա արատ‏ باس سا کی هب اد وس اسهد و هت باه մաշա‏ مب سا شک سک بحن عدم هت با شع سای ۵۶۷۳
E E «ծ»‏ ب عم ل مام محا ناكم ման‏ ی ولک ہس ای ۵۸۶۷۴
»۶« نطو ակամա ԼՅԱՆ‏ جو ا عا աաա Աաաա կամա պամ աւա աա աա‏ و مام معد يوحت դատա աաա պաա տապակա ա‏ ع موده وله أده جيه عه وأ ص وق يه جک ախակ անրակ տանա աաա‏ م ԱՄԱ Հաաա‏
EE SSS A «V»‏ اوه وص متام سح ومح e e E ա աաա e‏ امس و DFT EEE SASS EE E a e e‏
بیان 220--2
«A»‏ ری ا ا ا و جن و لا ص با ضا ار شي ںو اتا و ا و ا کے ھی ھک ات جو لی سا ود شو ب وا ا و یج حو ا بو و رھ جس سای سرت پا ا ا a‏ د 612 27282
بیان ت2 س٘۹ ۵۷۵
aS «Վ»‏ بک لا ا دا ا ا بای چک و ا اس کب داش ا کر ا باب و ا ا ل ٹوا شت ات ا ا ور با ا دبس بات ا کا اوت لا سس سر رن ا ON‏
»1°« ا را سک دا ار چا مد باب سرت اب وب جک یک اتب աաա Ն‏ ود ا لمعب تب تانب աԱ‏ بسک նաւ‏ دب رت ամա աաա աոա‏ با խան‏ تس ی سب تسو مك دا بت اد ԱՐՀ‏
ա: «\\»‏ و شاد نر چھ ما ا و وت ہو و مھ و جا وھ اسیج مو دا وی اهب ساب دم مس ا سا տատ‏ داد ت دا اهب չան աար‏ ع جام ايه جا يدك ابه a e a‏ ے0۵۷7
إيضاح بو ی هد ی ایح هب ما د ا و یهد یه د ی աաա տաս‏ جج اد ی اه رہ داك د عرد ل دع a‏ كناد 4 801/4
»( پا و ساد آو ماف د ا ی ی ی وی ل او بے اذاه سو دہ ہی تد او տան‏ وک ا و جو سا ہد ت ص وماك a‏ قدو ع ae‏ اماع عاك ك a a‏ د ند داب منت OVA‏
بيان ذو ا باه هد ատաման‏ هه ما داسجا اه دح د سای مایب արա աաա‏ ع كناب او وس سے وج دالاو سز در ھا աաա պաա աաա a‏ سوا پوت داك دح لد لا عله دوك عبد کا پت ՄՈՆ‏
«IT»‏ عدا عدي ل سام տաս‏ دمحما كاه արխ‏ ماعط جام وپ سم نب الها د ولاح ماله طم لات عابر ع عام اه ل عاط و الجاع ատա‏ ل الا وار ع ا لاط منص م وماك ل اتا ل معد ع و ا لك لاط ولمع րաւ a‏ معطا اماع لوباك پاپ داه رون پت SAV‏
(Փ»‏ ال e O‏ ا O E‏ تو ا OE OEE e‏ وپ ۱۸
»18« سس(
Հատկա մ տան տ յ 4 Գ անա Է աաա ակ բանակ «1»‏ یھ عا ո արատ աա Աա աՀ Թորա ամա աք դ տան ա‏ قت ل م ل e անարատ աաա‏ عن մանանան ակա‏ جد د E‏ تشع د د 0/77
Էն «\V»‏ ع عوج տած որան ան‏ جه անան աան աա‏ ذرع دوت REREAD‏ وم دي جاع دهع առանք ա Ցան‏ قن անական ար‏ دی رم رمعم SERR ES‏ سدع م دع نس هه سد ան անկախ անող‏ وين د ود شو دن OAT‏
»/1« مقو لدع عدم SS‏ بيه EER‏ ونيد عه A‏ ديع ER‏ رباع A‏ علج يوي ع بد ور رر می رر ماجرب مر عبن كشع دوي اھ մանա RR ERAS‏ نسدد տարանական ոո‏ عب وده شد درد مارو
»14« لوم موت رض مدع شرس دبع شرع عورش تسوه ذو دهن مسي سرت عع مك عد د سر دای مود ع دبع ع ويا ճարտ‏ بش کے وود يسوي Ց պի աաա: գակ‏ داك وو یں فرع մանն‏ عه 2 aa a‏ ضوع ده 0۸۲۳۶

بيان سمه م م مه مم ممه مم مه مم مه مم م مم م مم م مه مه مه مم مه ممه ممم مه مم مه مم مه مم م م مم م ممه مم مه ممه مه مه مه مه مم مه ممه مم مه مم م م م م م مه مه مه مه مه ممه مم مه ممه مم مه مم مه لمم مه ممه ممع BAF‏
«YY»‏ :ذاه عوك عط مه کچ عوهت جاه د NEEDED‏ دوه هه عاد ع وده صنت د دكات دوه دواع دواد دع وا دوع عاج دناه արան E A նակա ցան‏ مواد داعم > անակ նամա‏ د عا قروا د عادر دا ہی کر
بیان لمات هه جو ها تپ ی a E‏ و کیا աաա ատա‏ يدك ل عرب د لئاه ے کو نادت e e‏ سے e‏ پاگت ب اكات پا وا فاو د 0/1/3
ծ: «Tf»‏ کا وب مرک سویام ول پاسو بیج Աք աաա‏ میلو ماک وھ بات تعاطا ման Կանա‏ عطي بعري 2 داب մանկան‏ مهب ی لما ب مت بای EEE‏ ناج لاد متا درد یی پ جر کو وپ A e‏
باب ۱۶ أن الأمانه فى القرآن الامامه ապակ մանն‏ وف وگب سب کی اھ بی دیب بای بو یی ییاد بیج ی BAVE Ee‏
الایات دبا هی ا ا دک ہر مد سیب کی ج تیا یاس یه رت ايا ی ند نیبب دبای ER‏ رش رش رر رش سے )| ۵٩:‏
تفسیر ե‏ وین مکش جوا ناد ل بعاد ديات աար‏ بای بابي تا سب وو و کیا ماه اہک ساب برض عل ياد كل درب د ای رضم ای له یپ وو مہ »پیب مرب دايا با مدید و کی کیا یاب بو باب ری اتب بات یب کا مک باب ہہ پاش ی۵۹۴
الأخبار Քա‏ ا مش هی ا ماش تاه ماه باعلا سای بر تا سای ی هدید گم ماب اک E‏ سامت بدا اک سب عوهت عیدب هاش يا ع تاک تداع دب هب شوه بطح دراوت سید کته ص۵۹0
»\« او عا عله ی ره اح وک واد وو ماك مادا يود ع سا د مسي مومسم աաա աԱ‏ وع وی نه աոա‏ ماس مو Բրո աու նանան անա‏ جنم ماسم ان عه ذه پک کا
երա «ԼԼ»‏ ا وھ ا ی کک سا وا ب աՆ ակա‏ لا ماي ليت کے աաա‏ ھک ما մատ‏ اھ م سس و ی عسو چ وم یھ کک ی و ياه ادل عا كي لوت و لكي 249377
աաա ակ աաա ատա աաա աաա աննա «»‏ وت و մամ‏ ی ամայ աա անապական ասա աան ան ատա‏ ات او ակապ‏ لي و ين لا մա‏ وماك Հ արամ‏ کک ԱՎ ՀԱՅՏԱ աաա ականա աաա աաա տապա‏

بیان یھ ویپ کو ی ات اج جع وس سا պանական‏ خی باه با جع ج مالس աաա արական պա‏ سای مره جات جات արան‏ تاس کو ماج سود جع جات سر E‏ مس يد ۴ ۵
«f»‏ رحج عدم مدت ع ماحم ورت جه رس ی مت տա‏ وص مسد وام سرا ی یت ա աաա‏ عدو حك ع SE‏ بسح خا و رش بيات واه ای هد ات دح ع عرد ات ادوج محم لدت دهع عرص اياي ب ա անա‏ یت عا بر ا
«A»‏ کے ی کی چ و وو ا ی وھ ی و کے ا وا ص ل աան‏ ا ےش ا ատա‏ ھک E a E a‏ کے کی ا ا کا
«f»‏ پک ات جرب Նա‏ ار بے աա Նարա‏ و աբան աաա‏ اش رات EEE LAL‏ سب E‏ ام رات واه SARS aL RD‏

Os «V»‏ مد توا سکاب سا باب O O a‏ جس مور ری ا و ےک پا پا کا
«A»‏ اع سج لوت ہو سا هت مد تا ید ایا ی ا نمع ها اد دہ ہی ات کک ی سا کت ی سا هه مي ی تت وا تسه ات با با اه و չառ‏ کو مس ید اتب ی
»1« وی وھ ا ا ی ی و ی ضصو ی و و و ی ی ی جع مود و ماج سمه ی ا ی جام اه جا و HL‏
անապար «1۰»‏ شاو ا اا ا ا شي بي شسکو اش وکیا کو مات تدعام واد ص مداه اکا مومه աաա‏ مم عم ع شا ع مات ع جام ع يا اس حارم و قرو ولد ور لمع متيو عم وك وا جه او و ی
روف ا و و ها ا ا ی و ی այա‏ م ار با و ی و ی سای با موا وش ماج سمھو ی ھا ی عام اه جا ایب یهت جره مم لم PE a‏
մանգան պանական արա ա «\Y»‏ تھلولفودمسپیوپیھچو موھفم رھ اوس աան աաա‏ اراہس تھا الوم سو الھک سیا کرم لم شا سی کھ سوا سیا مسا ارس ا اوھ سا وو ول پا لے
E E O O O OEE երի ۰۱۳.‏ مل E ER O E E O‏ کر E‏ لم ا و جو ملم CE O O E‏ سح و E OO ON‏ وت نب
e «\ f»‏ سر وت رش سو در نت هش ات ع مام سرع ع م د اس سرت جات ات لوكي قرعا ون حو لسع و ساب هه تس ان اش سا اه سای ید رطس تم دج مه ی اد سید بود ادن ۳ ۶1
ADAK SAR KESRA ARDA BD RRR AE e SDSS Ra a «1۵»‏ وو عه كموع SEER‏ لسو ع EGERA AS‏ كسمو ع ای مكعم DK‏ دوه مدو مده aE EE‏ ملع RN DEC HEA SERRE‏
«م١» ARSE RE‏ دون سكسس سرع ASDA ESED անան ը‏ فو م دن مد جه RASRA‏ دن EKS ROAR‏ لسو د AG‏ دوع تسد ع م خر HEE SERE Oa AKA AR‏ فس دوع ONA‏ موقي RAR EDGES‏
էր «۱۷.‏ لايجا كس د قرع ديعت سي U‏ کیا سا لسسع خی ون م ور درد جنا ع يد جره دش با պու սամանա AA A‏ جاع ل بع که هرم م EA‏ لي عم رس دواع لمجو كد ده ع عن աան անասնա‏ صو Տատա‏ ترتع رتم شرا
էմ «1»‏ رس ھج նան‏ دوت گت سای سوت Տավար‏ ایس پگ بش سرت گرد سا را کی ھا شع سرت Հնձան‏ یم كاك աակ‏ رت مرس SS‏ باح ومو مسد عع ورا سرت کر عم ری պաա‏ کب سر سک ES‏ كسس رجات دوين Մետր‏ سورد OEE‏ درد بو 2217

ՄԱ աա աՆ ԱՏ ع‎ պաա و‎ ՆԱՑ կաղա ա Աաաա شمو روه خرن بي‎ LEE يك‎ Տառ աար وس ضرف دوع‎ a RA ԱՀա խան مج عن منج ود رد سو‎ Ադանա արագանում Նամակ ան e RE «14»

بيان کیٹ ٹن աան աաա աաա ւեւ‏ سم سم سم مس ممه ---,---,11 1 عه عه عه ممم مم سم عه رر مك ممه عم مه عه عه ممه عه عه عه ام همم عم له ل لم ل عع لع د ل مع
روف աան աար‏ وه داع دمع مقع فطع աա աաա աան անապա տատ աաա‏ و ممع ع عام و وہر Տառ‏ عط ع موہ անա‏ ع عه © هد ع دعا د عام دعر دهع SSD‏ داد ومع وعد ԱՑ‏ فصع بطع ودع ع ہو بالاو
«TY»‏ دجاه یرہ نزو سای با یوار یو ی سر ی با جا لدي وا و بوجو ےب او راو مه هس ای سکیا ساب سامت وا لیا و لہ աաա աաա Աաաա‏ یی سو کو و ھا وتوہ و اتد پم مدرب سس و ظا وو ہوجاب میاه دااع جلا
بیان Rs‏ رد ہر رر E‏ رش شر رر E‏ ہر ی42
GCSES «Tf»‏ ید یی ایاج کید سر SERS‏ بت هه ماد عب رده و ع LSS‏ چم سر رش نچ کیھٹ عي کر وا کہ OMER‏ اج اج یط دی تی يا EDS‏ مربي اد گا د و REG‏ یع ا بد يواد ب دای کپ 4/9 ۱۶
լան տատան: «TA»‏ للا دري بت سرب اب Աո‏ رتم تا دب تب EE EOE EEE‏ ار یز ور و من یط O TE‏ نب ار کے
a տեւ «TF»‏ ہاور a‏ او وت ہو و می وآ نوا باج لو e e‏ کی پوت و ہو وٹ ےو اوک بت چو لا بتاك اه a‏ وہہ ےک774197
eae e Ee E EE EO E E EEE Հր «TV»‏ ی اما نا ناب 2 عع م قب E O‏ اما ود عه 248
«TA»‏ ع OO E E EEE‏ ی ی E a‏ تدر لط انظ ع3 O CPO‏ لا تاس عاد دحم +6 أ
»1« ا ی ی و ی کی ا شيا ل ی ھپ يت و ا یو ی عات یھ Հայտ‏ حامج وی جاع م کے < e‏ وس حا مودت کے سو ESS‏ سپا س72
«Հ»‏ و Ապա դա ագա վանա աաա‏ ود لوج امك وص سكا ا անակ‏ اب اسار Աղա‏ مده عو حك وا سوم جات պարա‏ وه عدم ود مو دم Աաաա տանա a E Աաաա աա աաա‏ م ԳԱ ՀԱՆ GAS‏
باب ۱۷ وجوب طاعتهم و أنها المعنى بالملك العظيم و أنهم أولو الأمر و أنهم الناس المحسودون اب աաա աա‏ سکیم ماس شام ابا راع متم PIELER‏
الآيات ای تاج ا ا ئش شت ص ضير سمس اد تفشام تا تي وخ م هدمع 2 دام ՀԱՆ‏
تفسير ات ا جک اا وھ بای شي شت اي ئش شت سس اس سس شكس لت تت لام ا جروج مم اد يداد وق او وه ع ولام E‏ تسه աաա տանան‏ سے ۶۱۴
الأخبار 000 ا VES RT‏
Es «\»‏ رخات مسا ع ا ا تب عبات دا N‏ وت ا دی پا موا كيار لبلا ا و مام أ اوداع لات تسو مك دا ԱՆԱՐԱՏ‏
روف տար‏ یت دس جا و نر سو موم ی وا یہ اما اه و بسا ماع جع سی مو ا امات وا کے ا کے چ ا جرت وہ ب ع չան‏ د اماي ռաւ‏ دس ae‏ وج ےآ 21
بيان اح نحا ان اح ناح اح ان احا ان ا ناح اح نا ا ا احا اا اح ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا اا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا اا ا اا اا ا ا ا اا ا ا ا اا اا اا ا ا ا ا ا اا اا ا 0-22 ا ا ا ا ا اس اس سا ساس اس 36 31 ص
«f»‏ ھک ےھ مان باه نام الع ا لكاي لجا ی و ا وو ناماع ل کک دا داع مداع طحا د و اماك اداه عن قم لماك عا كا وعدي ع وو کد چ ی ع چ داك لد د مادا ع اميه ی وھ ےو ورد د ھا یا
աաա տաթ «f»‏ و و و ا بای ت سم ی ال لپ لس کی و اب و چ اا جات و و ی ی او ا و ع مہوت اد تماق میسو دایب مس PO a a a աման a‏
EA ESS a SRS EES Ea a ASE մաններին «A»‏ شا گس سای دی nA RSS RA OA Re SESE‏ مھ سم و EEL CRSA‏ ۲۱ ۶

ah ی درا‎ O E اش سم‎ O هط سس‎ O E E دا سس‎ O اطع سمش‎ EOE «Հ»
۶۷۳۹۰۶ اموس ماع‎ աաա աաա e ی‎ ական مكف ورای یر لو ويه لجع هرت د م حو ع ماما‎ Ց ماع مالم تبص داعم ع مق‎ նաԱ կաա աար اما‎ անա դամա ականա աա لمعيه سا مر ار مم باہو‎ «(»
PVT Հաա մաներ مدع‎ MERDE دعم تكس رمع‎ պարան աաա ադա A ատար سورع دن‎ աար Տա عي ع لسو ديه‎ ae م حم‎ E ذم‎ «Աաաա Հանա فرع م مس عسي عجره معن علس‎ անարդ مدع د‎ «A»
۶۲ ۲ بط جر ی‎ SSD ERE SSE a E ան ی کے دم ع عسوي یو ی شوت ع یھ مور و د اب دج ام مر بط ی عه و هب چ و کب مس چ درجم شهب ھی‎ աաա աաա «Վ»
ՄԱ Աաաա աՆ Աաաա ա Սոմա խան دده ف عن مويسم مدع‎ ԱՂ مدوم د جرع د‎ աննա جم سورع م ممه‎ RAS حي عد لس یہد عون کی لہ کرو بر رھ‎ AA A RAN لسسع من ون م ور بد کر یور‎ րաե ն անան دعت‎ ան արան فيا‎ էր «1۰»
ՄԱՆ SANE سمه ع‎ SER دلقي‎ ARRAS նվա LS ESA AE E E A Ê a a a a A a ESS Մ a E e eR A كس د‎ RE روف‎

.۰۱۳ عم وه وبع و با ري عدج ف ավե մադ‏ مو سو ار جرب ھک پڑت د ی ویر لب هدع عورد عرو مشي د جنب ع یئک وف اس موز دعي جاه کور ایا ا ع دو عو ممع ل رطع یر مر կենաք‏ تم اتد یرس ری موا اڈ سو մամա աննա‏ ارج رد ՄԱ.‏

992 داه وده مت ع وا وچ ری ع عه ԱՑ անապա‏ هم هود د مجع مهام عوك ع كيده درم و وھ و مداد > صاع ود دج Տամ‏ جاع SERS‏ اد ع وام ع աաա‏ ی جرد قرو بونج سوك عام 2 عام عه مجح مع و مع مويه د FV PIRSE‏
աան «۱۵»‏ مود مت سط د ددع 23 ده دهد عادر و دوک داه دي دو چپ ہی ھی برد جیوه րար‏ واد ماك دواد یھ ES‏ هه داع جد EER‏ داع كا عه անանաս‏ عم 2 EEE նակ‏ عرد اك عورد TIE EE‏ ا
»1« باه یه ERS E N DEES EEE RR EE ESS SEE AE տան աաա‏ یکچ کرچے پ دعا SESE‏ اج بات و ۳۲
(Ը‏ یس سر کی ےی نی مان وک تع عفد داك ادك د وا اطع մԱ Սանա‏ ی
Ան «1/»‏ دا ع արման‏ لماي ی تب دهعت ման մանա Սաո‏ سب ع قدت E‏ جو مر بده ايت N անա ակամա աՆ Սակա‏ نمت و بر بیع مسب جاح Մաոն աա‏ ساب با دس سرب هبتر شهج یه ع وپ ا րամ‏ ۱۶۰۹
»14« اباي لاط ع ան աակ‏ ماج مدي كاد աաա մակ րա ԱԱԾ‏ بی ا جو ا 2 ل و مر وی و աաա OE‏ جاح يده اب جا يديد ري պաա ականա‏ ی وده جا աա ախար‏ چا کب աե տարա Մ‏ با Աա աճ անապա‏ وو وتوم ا աաա Մ աաա աա‏ 90
Սան արան տարանն «Մ»‏ ب a‏ شا و مایا سیر بت کے ہو توت مت پ جات ման (աաա կարանը‏ قاری هیاپ سب و جرب بای بجع ل و پم و وپ باب وش مھ ویو ل بات تیاب بمب جر بسجرب նան‏ دعو حا و a‏ یی بات ۶۱۰۹
روف ախ‏ وو مس رت سس سم مه سس یسیع مس سس رصع روم و سس شرع سس وا کولس ل արրաաաայոանաա ա կաա‏ اس که سم رس عم شوه اب قوج بط دوم ۶۷۳۶۰
օր «YY»‏ رد ما رد رد رد ہد دج د تد جج رج در رد در رر رر تلطه ا
«Tf»‏ اصح هي ع سه ագա ավա‏ بجع ականա ՑՆԱ‏ عع وال ناي جات عد عر عدو ع کک و ا وام موده سی چ عرد ولو مجاه a‏ وس ھی سر سے FUN SSE TSE aS‏
«TF»‏ ا کی یلو سو و ی اس ی و بشع باتو اي نام ع ا ونا ع ی و وھ ی و وام کی ی وو ب مودو توت لهك ار عع ՄԵՂ ՀԱԱՀ առա EES a‏
արկա ա տապա աաա ՅՐՆ «TA»‏ عا يت وص ա‏ باق سوم ոա‏ مام ع عد عو یش مس جر ی سا رن امت وه هس من عوج بعد و شا ادو ديه ع سای تس کت عاد سك كيديا يدت عجان بات مه عه ی ՄԱՀՆ Աոա աա‏
بیان ای ص مش مت و ی و و دی وت اوس E e‏ عد م E E‏ 1 ۶۱
SE E «Ս»‏ مت ای تب E‏ سے بت بیع عد د با بخ ا راك كد عات حا دا زد مت SE‏ سای یت بت ی كه سرع ولاك یس کی ای دتم تاه دب ال بك ی یم مودي د مر ۶۱
աւա արոտա աաա կանան ապատկ աման աաա նա անապա E արիր «TV»‏ وہ و պակա‏ لاه գա ապման տական աա‏ وده دن د دجو աա‏ عا لاط و دناه لم a‏ اعد 12 75555 ԽԱ‏
E «YA»‏ وا تا لا و aE ELT REESE EES E EE SE‏ تس 2 ۱ ا
«Լ»‏ دج وھ ات ی تا باب کی ق ھا له ميات ع الت اك چ سو و قرعا وا ی ی وھ ا اھ بط اه مار بت مو و عبت ور جات و ع ناك لد م سے مھ تر ساس a‏ مک ور دب ات 2( ۶۲
կայա աի «Հ»‏ مت ای هساک نب ری یی وھ اس یھ را لو سو سم یساس سور جلك علد مجاه اناو یبط یه աաա‏ اکا عام سو ےو ماھت عاج ماع ակց‏ ا مم رحس a աման‏ عا ريه a‏ و حا لع پا ا
»1« 81 رہہ رر رر شر ականա‏ مص مم اتا ماما E աակ‏ حاف قحك كه أو ماك անակ պակա‏ امد رر رر ہہ رھ
وت աար‏ رر رہ رر رر رر رر رر رر ور رر رر رر رہ رر e‏ رہہ a‏
եր: «IY»‏ سس طز یھ ہے جس کی یھ سرع اھ պա ամեն մկան Կապ‏ ات لاسا ما لات ےھر سرد بیط ےرچک نی ےھ یک سس ھ سط ամ‏ ا ا یس e SE‏ لم داك اتلد كد مايا اياك الوه کس نرک سے ہا رتس عو نام کا ان FN‏
بیان _-—— a‏
ն անել «TF»‏ م لیر ارم مر یا بر مور کر سس ری مويه یت تب նաւը‏ رس موا عوط ԱԿ‏ ی مر را می شرفي لعا رت کج تست ا لا ما ع سام ده ما واف ամ‏ عه ل عام անտա անա մ‏ ا ار یات ی ی ՄՆԱ ՀԱՆ‏
Ra RES «TA»‏ شرع SDSS‏ عع SD RRR‏ مقطو كوش ع ونه ADAK‏ دقع وو عم مسو ع ع لسو عه جاع دعب و سدع աաա SS DRE SEARED‏ و ةط دع ف عي E aE‏ عو امي ՄԱ «Նան HESS‏
«Հ»‏ کب اس که د د عه ك سناع ا کاس سر اد پاک ی کک անազատ‏ ی کک عو قط دعقي ազապ‏ جع ۹ ۳۱
بیان 922--2
A e E էր «TV»‏ ا ا ամա Ցավեր Հր ԱՆ‏ سرت د աան աան‏ عي با SS պարագա e‏ جا یراو یریک رض سرت عا کر مھ Ապա‏ سرب رہ ید میرم اک ھی ریس رح Տետր Տերը‏ سوت جاک و ا

PO و‎ UCAR EA عمو‎ ONS سام بورع‎ ES DESE EES RAKR سد بع مره بوه ع‎ ARS عدوا لالد و روه‎ EES Rae IR EA A RACAL A AADAC Re RES شرع‎ a ORES «TA»

«Հ»‏ قر عاد د جاع տատ աաա նան‏ ويه ہے عاج ع عع جو عوط աար SSE‏ و ք անաաեաա սատանան աման‏ هام شعاد داع նախն LEGELL ճանապա‏ ع ع ع ական‏ عو د عم و ممع ع ميهج م عن عو مو معي ع وام وا اپ “نا
«Հ»‏ امع ود SSS EE‏ قو ع ورد ع وده ومع مھ و عو فوع و موا و یہو SES EERSTE նամակն‏ ماع د عاج و اعت ع وام ع Աաաա‏ دج ع کرو د عم عع موا دعم 2 ور و جه د عر و պանամա‏ د مص و وپ و
«FY»‏ ويا ید աան աակ‏ بجع ل يديم ساب بحاي اه ترس سیسات مایت ی وا و تو ڑود աաա‏ لاحك لد عاج աման աաա‏ يات کو ماني سانا کج ری تچ ہجو او یت ہو نا ھا یھ وچ ما کہ رت a‏ سیا 4ہ بق ۴۳
e տարանն «Ե»‏ شف وجب ایر وو کاو پر با درو ولاو زوا ہاو او وا E RA SD e‏ گت دی یب یکم کو دروك PD e‏
աաա աաա տախ «FF»‏ فا مااي مد يمك لوو ای يي یس աա աաա աաա աան‏ تا հանա աաա աաա աա‏ با تب جک کت جع Սական OTE‏ وب متا میدید اہ ۵ ۴۳
e E CEE «էձ»‏ کاب لا جا دوسا ید یاج 2 ۶ ۶۰۳
»1« سو ديرت մաշա‏ اج قاع يا مایا وی بر ا աաա աան Հապա‏ و و مایا و աա‏ چا یا بای اسب کات աաա‏ امات ڑو ا امو عام աաա‏ ی بات աա «տա‏ ميت نادي دوا սաա‏ وکا E‏ بر ےا ما اپ اپ پا با بت ۳۶ ۶
Հաս «FV»‏ د a‏ رر ا سانا م رد ہد رر رر رر رر سا سا سا رر رر نلعم تاجات اش
a «ագ «FA»‏ سر անո a‏ رر رد a a a‏ رر رر رر رر a աա‏ درط رر لطم PEF‏
«Հ»‏ ا ی وو ی اش աա ամմա‏ سپ يت ا و و عات ا ماج جو و اھ ی لس ا ا م ورد هد + PEN SES E e‏
بيان արամ‏ اج دنت کو وج جح م تس صصص ع رت سا ص شش تم ا ص ماج مع مایب و سم و ی تجاه کیب նանա‏ ةموادم ع عرو میج با عن م E‏ عدو دود د ة ۳ ۶۳۱
«١ج»‏ لمك لدنم ولحت مده وح هوه ع عا يت وص م اد ا عبات سوب من مام ع عد عو حت ووو جر سا ري امت وه مك من عوج ها بر یت ادو يه محم وا صن ع و ع EE SS‏ سه عا ام مسي د REN RCA‏
«ձ1»‏ اعت سي نت ع ا անա‏ ع مركا فاه وام ակա‏ بات أ اپ ալամ‏ وناك ع مدع ون ركام ی ياو عد يحون ف وداه دو FOC ESTES‏
ը Հաաա աաա անան «AY»‏ ل ا ا արկա աան աաա աան «պանական աա աաա մայ տարա աաա ադան աան‏ و جوت سو راع անեմ ա‏ سو سد աան աաա‏ کر ی
a e EEL EEE SEES EE a E անիր «AY»‏ تعد 32 355 201206
Պենը Ե ԱՀ Ջ ԱՀ. աը, «AF»‏ وام عا 3 و ا ا ا ا مل نا TD DS ETS‏ ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا امرس کو یہہ
«AA»‏ وھ یھ و اھ ی تا باب به ت یایب له ميات ع ارول چ سو قرعا وا ی ی وھ وا اھ ع بط اه مار ی و مه و ապան‏ ممه عد a a‏ عاو يدع LE e‏ 285۷
E «AF»‏ یسیو e‏ و ا ا a a a a‏ ا a a‏ ادع 2 ]28
«AV»‏ اھ աաա‏ وھ اھ ا سی ا ھا و ی چ سو سم ساروا ی و ا PE a a e‏
«AA»‏ دبا لے ا ع و و کی موم و را ی و چ تس کی سم قرع وا یکو ی و ی اک ری سو و ماه و مھ أ عياط a a as‏ سا اھ سو EE a‏
ար «A»‏ جو a‏ وا ا اید ار չառա չատ‏ کر او و ھا سی جوا աաա‏ ابا لكا داه a‏ جا a a‏ عا ماق ما و a չառ‏ وا a‏ د و داع 2882
«Հ.»‏ یر ی ا ا دس PEE ED EO‏ بسا EO E e‏ ل ل اس ا ا ا OE RL‏ پا تي لي او ات ی O E NECE PE O‏ مجم ا اد بت زرا( a‏
«اع» տա‏ عابو لاعت ا لإا جام ال աաա‏ جنات ا لماه لادان اناد تاليوك د ալա‏ د اتوت رد ہد աոա ագ‏ د رد دج رد رر ہر ՔԱՔ Հաա աաականտաման‏
بيان رق ամա‏ ا قر رع ی عل مت لضي ميت مك مو مقت عع ضط անա ապան‏ د ماق معط كمد عون حذومن سو محم دع سوك ده د چیہ شكس مط ا مدع مده د کے كت :201
E «Հ»‏ نان درجم ل عاسم ES գար‏ مقطو کج a‏ کیو د کرد دو جس هو جع بطم برع کج ود ماگ دقع شرع a‏ رع بكم ناعم شك E SEA aS‏ میتی ما
«PY»‏ 84 درک ՑԸ անապատական ո տատա‏ اعرد لس عد كك مج دام عمط a a‏ اب هد ն‏ دو E e‏ كدح مب SS ազատա աար աաա a‏ لمعه ھکر a‏ سه a‏ 12 رل ۶
«Հ»‏ عة عاد و و و وك کی ی درط عي ا کے کے کچ کوک م دمع فم و کر عسوم سدع عدم عم عه و aS a a e‏ عع مده دوع سورد OA a a‏

BEES ESLE د‎ աաա աՆ նանան ALE ELSE նակական BÊ Հան مادق شا تقد سرد سک وعد‎ 2Ê Els گی ےک سکع کر أ‎ ES EEE Սան Հաագա EES «۶0»

الأخبار کی کک و اج ود بش هب دوع جع وه جع وک باه کو بو عم و هو و دنو ا وود رواش
»1« جع اه وه د ماعر ةع و عرص عاك جاه قوع ع عور ակամա‏ د و ی ع عو قوع و عع لداع աա‏ ممع ع աաա‏ و ماع 2 عام د عه ماع عاج عا عع ع دام պաա աաա‏ رو سد دمع عو ع دهع د عام a‏ رت ع وعد دس 280
a արար: «Հճ»‏ لت ربص աաա տապա աա աան բառ աար տալը‏ ی یهد مات ورپ وکا عدت بون اہ աա‏ فا فا ناك ليا անտա‏ ینہ جاب بيرت کیپ سس մառ սատար‏ سامتاه بات درب ساح يد یا د مواد د ہیا مد ياد աար‏ ۱[ ۶۶
بیان دم سم جر حون داعا تہ ايا ددا جو پ اج ատար‏ باب աաա մա‏ پچ یاب جب و او تیب داعت لات مالا کاو بات بمب تو لا ول و بدك کھاے داه یکو کیو درييت كان عدا دنه یمام وا بات ناد بمب شا و جیا Հաաա‏ ۲۳ ۳۶
EES «»‏ ها աաա‏ ساب رت ա րակա‏ چم بط ج ور مت یب بر كيك ی աա‏ 2 يح سر کچ بر E‏ مر دی با میم م عي يا անտա‏ بیج يداح تب لاي يا لمع سے بسا لے کاب ساب ارب تب تنب بات چم اد یات ۶۳۲۳2
بيان աներ‏ رد طمن دعاك لدع لايد داك ب مكاحت ہی شر EEE‏ امات ذاو داك اياج دواد كاه بعادت داعا دياك لاه حك աաա կաա‏ ہ2921
մախ «f»‏ باب نه امد هري ايه ور اجب ا قم ره a‏ و تر اج ير چا بير աան‏ را وي ورک يا با بابد جا یاب عي بات واوب کرو بای وپ و یو بای وو وا و لا ميد ايا անմա‏ باه د و کو աան‏ دیاب սմա‏ وکا و یی اک پر رب بلط به يداه اپ وی ا ՀԱԱ‏
توضيح تسمه مم مه ممه مم مه مم مه مه مه م مم م ممه مم مه مم مه ممه مم م م م مه مم مه مم مه مم مه م م مه مه مه م مه مه مه مه مه مه مه مه ممه مه ممم مه مه مم مه مه مه مه ممه مه مه م مه مه مه مه مه مه ل مه لم ل ل عم PP‏
E աաա ախակ «ծ»‏ و ماو ՈՑ E E‏ م مح ا ع نص و لت رويط ا بإب ما ی قاد مام مار متو اب سج EE‏ ود و لله معت م
«f»‏ رو ا هش ات و ապա պանական‏ ا رت کہ مه ات دس سات بش մատ‏ هت رت رت ل ات ل مش աաա‏ یراجم ا و و یر ما ع امك بت ی و رکا ا وک پاپ مع و چس Pes aio‏
»(« ور ا کک تھ خر ا لي ادج بت با مت رب چاو چ وھ اه شي رت ات ی مسي دا چ ع موا اش بیع سا بت چ شطع ھک بت دان رت جات کک هه دواع A‏ ری لجوج دش Ps‏
աաա խաւ «A»‏ و چاو کس باتش یت وي یت رت ی خر مج دپ ری رد ات ماود اور سر هت تج ی جات رت عن سا بت աաա տատան‏ عدت چ كا աաա‏ هه وت دی ای ری e նանա‏
«Վ»‏ بحاي مكاعم وبحت ES EE SE RE‏ وص م داد E‏ ی ات یر E A‏ حك ع سوم E AE RE‏ مسي وو دح ع A SEN‏ خم ا SDE RASER a SS‏ يا کی ۳۷3
»1۰« ل عنام ولعت ا دو ابوج جه عه ا Ն «աաա‏ وس արա աա‏ لام Սկալա ա Տ‏ او مام معد عو حت ատա թավա ա‏ جرت وهات وه անա E‏ وو سق e‏ ينات ادو يه դառ‏ لدت يديت 2 ԱՆ‏ و Արանեա աաա‏ ات Աա‏ ساي ا RP PARCE‏
աեւ «11»‏ اب که یام لوا وم لوہ ہچ وی کی SEEDS E EEE ESLE‏ کی بر سب دوس ی ت۶۷۷
۰۲ ات a անրակ‏ ار اب هام 34 տանան աման‏ داك سب مه ی و نی ی داك ل الك شوك کت نك جا بو هی կական նամա‏ اج e‏ تعد باب پت ۶۷
.۰۱۳ 2 عه اک ی تا մատակա‏ ھا له ميات ع الت اك ی وھ عونا يا دسق ع مت ع نامك م جات چا جات اھ وسر مار بت بو یوت ی عبت رسس وه مو ماب عياط ع اماع با وپ a‏ اد مرت ی ری مد ون ۱۶۷۰۲
CE AVENE OIE ականա աշնան եկան ۰۱۴‏ ایس طاو وكيد یسر աակ նակա‏ یھو کو OOOO‏ أده նանան EE ENE‏ و سس و ا و
ավ «1ձ»‏ نابزیم سی ت ھا اس اوھ ارول سیسوس ای سار کاو سی را شوای աաա‏ اماه لماه وات مده ممما سای ماه مه ع عام ی աաա աաա‏ سو شا مط م جاح ام عا a‏ وت ری هدب دوع و
ամրան մատաղ ակապանա անա Տանան «15»‏ راد աման աաա տաղա անապա‏ ھز ۓ ت ھت մական ամենակա EEO‏ دس ԱՆ րանա EEE e e E‏
աանախաքն պարար «۱۷.‏ وھ պամ աա աաա աաա‏ وو ھ2 کرکووجھٹچھ وو یھ چتھ մանակ աաա աաա ամատե աաա‏ ممح ل աւնանաառանաաա նամակ աաարանմա ապա E‏ ی
տատա սալա ա ալք «1»‏ لهات دامع ع د یر مس رم ماه ل لماك دقوم ين اي د حم ا ا رم ده یا رس مس ها مرت اد رد مره ام ام هط رم كيه مس ام لاع
»14« جم کو مد سا مرا ی سم هرخص وس ہہ وم مضت պանք‏ لص مض ة պայտ կամա ատակ‏ ددا عد سا روم ռան կ մակա զական մատ‏ تھا کم ھا سیا جرد نل دپامت کھ مہ لے ۶۷۵
աեւ «Մ»‏ سمه و ԱԱ LEDS SCHRADER‏ كم سوه նմո աԱ ԿԱՆ աա Ցա աան անան եարի ա‏ مه جد وس اممو قوع ف արտում‏ و مو كع ده عدون با
ակաթի եր >۲)‏ عرش شود A‏ سرد هه گس ARDA SD ARR a‏ تسو نين 2 عه աննա‏ نو وو عم سدع یس ع بس تی AS‏ سمدم هطع ود ری اس رورش SERE Ցա‏ لعن ع ու աար արա Տարա‏ سدع ع لسو وت ԱՀ‏
էր «TY»‏ وا ան Ra‏ ديعت U Անան‏ عه سدع ոմ‏ رس ور بد جنا یور یو مک رج AA‏ حي عد عسي یہد عون کی لہ کرو بر رھ جاع لم جم سورع م ممه نه ع مدوم د را د LASER‏ ف عن کت وچ رق دبعن جع سورد ع کا موک ا PAE‏
ARRAS TE DELS OSA AE E E Ê a a a a A a ES Մ a E e A e E էր «Tf»‏ دلوي RA SSS EGER Ba ER‏

RA RSE ECR REDA EDL سیت دک در خی ضس سی سر میم دور‎ ESS ASE LEA ESRARÊ وال‎ ERE E شع کرد عیاش سوق با درم‎ AR تددرت ا‎ EA ديد ع‎ SEA AR ER e A ES وا‎ Տ «TF»

FANE ENE EES ھی 2ص وھ 22 2 م‎ ESB 2ه اسه 3153 2 8ه دع موی بو هد‎ 252 աան գնա وس درد د ها 2 5د جع 32513 دجا د‎ նար մանանան EES SEDE جردا عوك‎ EES «YA»
740-252 E E E EE PC CE دواد كاك 3512 هه داج اج د‎ CCC COE CO TEE «Ս»
a a ո նան یاه پم و یسرب‎ անմա ւ Մամ a a e ge E a a وھ و‎ ման աաա արական یب وربور کاو بات بط ی جات‎ Սա يري بيدابد و‎ a a արու رج‎ «TV»
e e e E تم ہہ‎ ամա «YA»
SAV هب بدا اپ سا تا مات‎ ERS ہی اس و ود ا‎ EAE CED OREOR ROAR ی تی ہی کید و نی جام جر عابت د ع قدت ايز ب لم دو مر بد هر ايت و یر و ساس وی ری پر يذاه جاجد 2 يديم ری و مانا جا د‎ SSE Շն: «Լ»
ՏԱ دوب‎ աաա مشب با‎ աան պատկա անոթ لدت ود با جا دیارج بت ی سیب بو تب جات رت جرب الب لا بات‎ E անա աաա մաման մանման րական بت بد لت جك بتر يا ف لم‎ աաա մանա Սառ بت مات‎ ոնա ն արման Հարա يا‎ «Հ»
۶/۹ ور عا و مر تم یا بات‎ նան կասկա անա عدم دی هیاپ ہبہ باب جرب مجو پاووے وم و یج ہجو وو و وپ تال يديم دايا‎ աան աաա اب بت عي شا و ماب ب كاب یرت کے ہو کوھب پ لیات هميد جا رات‎ արան տարու وپ‎ >۳)
بيان سا مس سب مم ممه مم مه مم مه ممه مم م مم سا مم مه مم ا مه مه ممم مه مه مه مه مه م مه مه مه م مه مه مه مه مم لمم مه ممه عم فارع‎
PR a رطس رر رر‎ a a պատա աա աաա دناه د‎ արշա د رد دا رد تسم یم امس حا امنا رد ہد ٹج دوا لبها د مه مزب ری ا رسیم ماه‎ ար «TY»
بون رو داه كو ممه له ا و‎ aS وام ميو ع‎ a عع وال یت پر جنات عد عر رایع تا و تاج رش بام وام موده ی چ يميد علوت وت مک‎ ական جع مد كا رد‎ ագա աակ ա ապատ 2 ی‎ ան «Ը»
FO سے وک پک‎ EES a أ ع ف وح ب بردو نوت لهك ار عع‎ րա لديا يت وام‎ ա مشولا‎ աա ھویتھ‎ «սգա باتو اي‎ ակա Ֆար ی‎ մատակա աաա աա աան ٗ یو و‎ աաա ան «TF»
ՄԱՆ CECE SDSS واد عدن ووس وه‎ SS خم وا تس کت‎ E ا هه مك ا ا‎ a عا يت وص م ی ات باق سوم ی‎ աա կակա տապար աաա ՅԱ ն «TA»
۶۳٩ E E e E E e EE «TF»
PON ECEM ALES SAAS SSE Ra ينات ادو يه‎ e وه مك ات وو سق‎ պան ա արա ավակ ա Ցաված ا مام‎ EES BESRE E CA و ارس‎ աաա Ն ՎԵՊՆ «TV»
PANEER ES DES EEE RES EE a ամմա աաա անիր «TA»
RNP EEE EES EOE EEE EEE ապատաս աա Ար اا ہر‎ «Հ»
همم مه و یم للوع‎ a ای ایح امه اد‎ a سر و هجو وچ اد چا ماه تساه هاداد اب دبای‎ աաա اج چا ہے مایم چ‎ ազատա دیس هیاسمه جات‎ ատաման بیان‎
ملظا يا با وك تن تن ی‎ Ա ոա مو بعد واوا د و جا کی اذى مدي ملو موه نيوا سدم‎ CEPE EEE AONE CE OA ENE OIE OPEN «f°»
بیان د رر رج ہے که رہ ہہ ہے اما جج رہ کو ی یب کے ی ود رہ کا اک وب ہج‎
۱۷ وت دا مھ سی و جا سا کی ری‎ անան تا سم‎ Արարա մատակա هه عبت ماد جرب سای یاج ای وھ وم ا یوس وا خر جات مه ارا مب مسج رب دهع سا ماه‎ Rs REET «۱
Vea ی مھ دی یں نم مو وع و وی ما‎ Աա AA e E A gaa ا‎ մա անապատն մակա ականա وا سب‎ a ո «FY»
ENS a Ra المساجد المشرفه یبای ناک یاو داد ریاد سھ جو‎ կշի باب ۱۹ رفعه بیوتهم المقدسه فى حياتهم و بعد وفاتهم علیهم السلام و‎
۷۵۰۱: ی هی در ی یی سا‎ աու یس مد دہ هید بای دبای میب دییات سل دبای کباب تیا اد ود ل و‎ A Աաաա Ն աԱ دم ادا تیب یامد دیش ل اهامای‎ տան ԱՆԱ بای حو‎ աան մեն الأخبار‎
NEML SERA աաա تددر ع حر معد ساد وه كج ديمج سد‎ ERE عه دبج دبعن جعي اديع مقاط مجر عدوت دوع هكم ومع دعو یب عو ومع جوع بردم شوج سدع ع حاط‎ SSR ده‎ REESE Տ «Լ»
و زب‎ աաա ՆԵՑ ան աա تب سب نز‎ READER աար ան ASE ACES جاع ارسج تيكو جه‎ RSA ۰۲
جع و جئاه عمدت و ی ده اه‎ ARE عه ناوي عم جوع عو‎ AR RR تدج د ديع دمع سس ديع عدت ع‎ EER նակա عه‎ ERA مه بم وم‎ »7«
جات بوه سورد بع بر عع رت ليد که 2 يق جد عومد يده عم ادا‎ e عطي + بون‎ E A E جاک م جع اح ع عب‎ A ويح د كع دحت لو يي بع مع شک‎ ապարատ Է وجوت فرك ف ودع‎ ան «f»

«Հ»‏ جورع و աա աաա աաա թան աաա աաա‏ وو اع աաա‏ و ա‏ ع عط م مده مومه عم ع مع ودع م عوك عع عع دوه عه اع و م ع يا عام ԿԱՑԱ‏ ع عع ع aa a ա‏ واد وا و پک کے
ա ՎԱՏ աաա աաա աաա աաա աաա պարապ տա «Թ»‏ ددع ع عط م مده قوم هه لدع عه աաա աաա‏ ی دهاع لدع داعم وا عع ع ՏաՏա‏ عام داع عع کاو عع ع امھ اف هعم عع աա աա‏ ع وه աՆ աաա աա‏ و ج21 1
بیان داح اٹ وٹ باه کر تیاه وا کے جرج کات ا2و کیا ا بای و بات دای ها مار أ ایا کیو با > وی سره نرب و تاد ج یاج و وا لا جال وا بای اج تج یاج دب جوا بدا درب فی یات ده باه دوع باب ՎՈ‏
«A»‏ دراه کب بای با رس առաւ աար տաք ամա ը‏ باس دالا ويك اد ատա աաա պառ‏ بات باه یی م اد سب پا تاج یربارب با سک سا هی یدرب سم بای وي بمب دوب e‏ ایام سيا د وا ےپ اوھ ہام مھ a‏ پاچ باس a‏ عت Ո‏
»4« هب ب اناد بت بت پا بط OCCO EO E EE‏ ب PEPE EOE PE‏ و نی وا ا ا E CE‏ ۱۷2۵:۸۲۰2
»1۰« :تو ڑا مره دم EEOC‏ رھت کپ سيا E AN PEEP CECE OE‏ سا را سیب یچ کا تداك اس PE O‏ ۱۱۷۳:۵۲۹۲
«Մ»‏ جو کک Կատ‏ ا کاو و ا ی ا Կան ստան‏ ب دري بمب ا ا a‏ کو با سب a e a e a a‏ رب بن اماع يان پاچ یاس میرب کی پچ ۱۷۱۰۵۰
بیان ببس«
«IY»‏ و عوفرم سر ے ری هس هب اس سس سا اکر حا سرت سا ا ره مراب ری سم و سوب مد مره مزب مر سیر مد امد ارس موم ی ره مت جر هس ,هت بای مار اداه هو لك الك دك ,۷۹۹
بيان ا حا اح احاح اح اح نا اح ناح ان ان ان ا اح اح ا ا ا ا اح ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا رر ا اا وٹ ری اا ا اا اا ا ا اا ا ا اا اا ا ا ا ا ا ا اا اا اس اا ا ا ا اا ساس ساس ۵۸
»141« جح ده կարա Ատամ‏ دع وض ع عدم وكا ع ۵ سا و جوت ود وله عدي و e աաա անխախտ‏ وا مه سا یه رت ردب ل عي جامد وعدم سم ضا ودع ب مواد اوح وك مه كه بوت وهات ام كه عي کاس عمج POF‏
A ۰۱۴‏ و بس و سے աա աա անդա Վանա Աաաա աա‏ ےس جج طس سے աա‏ سر ای و بھوری E e‏ مہ ےم سو مھ سی س Աա ԱԱ‏ ادو بت مت وه سیت աա աաա‏ کک ՈՆԱ աաա Վան‏
անն «1ձ»‏ شا و ا و و աաա աա‏ د աղա Se‏ جو a a e A e a E E‏ و مه كم الع معد Հաաա աաա անա աՆ աաա‏ ہے ہے
بیان ت ت ت ۷1۷
«م١» VUE ES SASSER E O EAD EL ESLE ECL LL E OED ES‏
بيان اله لا ام لم نم ماه لاه لا ا من ع ماه عات سات سام ان عام عام عات لات سام ا ام عام عاك لات سم اس عام سام لع عات سات سا عام لعل مم عاك سات اه عام لان عم عاك عات ساس م لل ام عاك سات لس ا للم لم لاس թթ‏ 3/3
.۰۱۷ سرت سد عدم ل و اھ ی جر تام جات وب تس ری ای یدامج ندز سای تاد بجوم وتاك لا اسر داك عدن جاع ياه شا جوا رم چا سم ترما وان هه ما باب ری می a‏ متسه تا ھی يدت ۱:۵۰ ۱۷۰
بیان ت ۷۱0۵
»/1« 0ع وم سوا ت سید او و و ی ی ی ا و VARESE e‏
մանակին «14»‏ وي شس حي اد سو م ع حاو ا وپ ا د عام لی وھ աավտա‏ ارکسم لات عاو جوا աան նամա‏ رب ار ہاب کر مو اک ری سو ے اشامت و اع տան մարտ‏ و تو اھ ا وا նանա a‏ 6 0ے
باب ۲۰ عرض الأعمال علیهم علیهم السلام و أنهم الشهداء على الخلق حر یکر سد اھ یک کو جا 00 ھن کن کا
الآيات ای E E E‏ ا
تفسير سمه مم مه ممه مم م ممه مم مه ممه مم م م مه مه مه م ممه ممه مه مه مم م م م مه مم مه مم مه مه م مه مم مم م مه مه مم مه مم م مه مم مه مه مه مه مم مه ممه مه ممم مه مه مم مه مم م مه مم مه مم مه ممه مم م م مه عه عم مم ممه VIA‏
الأخبار EE‏ صظ be SEES ad‏ ا ا ا ما سارک اما و ES‏ ا ا اا ا ا ا ا 161 78
»\« مع دشو բրածո‏ عم شع حم ع անա‏ ریت ա ճարը ԱՆ ատամ աան‏ گرا جج و رت بت بك موي لي برض ع A A e A‏ عضرت روك سمي بيرت ند بت E‏ وات ده اك رت درق ف قر سس لجرت նաւ‏ عجرم ون فرع کک کے تیم م کے NYA‏
بیان عط ی ات مرج ا سای یه ده ی کک a‏ معد ا كود EE E‏ اه عد a‏ قا e‏ هه ی a a a e E E‏ ۷۷۹۴
է ավատա 9 «Հճ»‏ عم ամու ալան‏ لل كر د عرد Ակն աաա‏ کے م عر لاك ողա‏ مر رع لدي մեա‏ ع وي معي ոմ աաա Մու Ը աոա‏ د ھھھ մանրած արարել‏ و Հար‏ ا یج

ՍՈՆԱՏ աա Աաաա Տար աակ մար աա کس ورک‎ աաա աՆ Տակ عام غلبا ءاد ع اسع و ع اع ع‎ ն աաա աակ աա ամրան կաա مرت و و عطي م و ےو ع هع‎ աաա جاع ع‎ Աաաա աաա ՑԱ անա աար د عع عام ذو ع اه‎ աաա عم جعي‎ աար «ծ»
بيان سس مه مه ممه مه مه مم م م م مه مم م مه مم مه مم مه مه مه مه مه مه مه مه مه مه ممه مم م مم مم مه مم مه مه مه م م م مم مه مه مم م مه مه مه مه مه مم مه ممه مم مه مم م مم مم مه مه مم م م م ع ل كلا‎
۹۶۳8 کپ ساپ اک‎ Ստալ «ատը Կատ وا‎ քանա նրա قد شا نا پت‎ նաք د ع عير و سك یاب مج و وو حاتي احاح لبد ی بت پا كيديا بجر داك جام‎ աան աաա ساوج عاك دامر كام ير باتهم لاد ات داب ری باه‎ a կան աար աար رواپ‎ «Հ»
۹۳8 کپ ا کاچ کے‎ աաա տատ لاو اپ تکرب دک پات یہ تا سرت تبرت‎ Նպա سات ی مات ما مكيدي بجر ی اه‎ ակամա ը աա الماح لی تا دعاك يذاه‎ մտար տարար ہاو کس وکا ی دا‎ պատ տապը Սառ پا کاو عاق م عد و ساب‎ չարերը: «(»
کے‎ աաաաաաանան կմա EE لا مدي كاد ہے لزيا دامر حت ماسم‎ աան Սար داج بون باط عرد‎ E نا جا ب كد جد ب ع بن ع‎ E RCO لماج بل لدج ب جر و‎ մատա աա جا یی ا لی و ا ب برق‎ մատական աա աաա աան «րան ا قن مع‎ «A»
VIN SEGA AEE چم ربب مرب جام عرد دب بسک نرب‎ SCARE سای مرج ند وہر پر‎ EEE LS رت با وت و نو‎ RE ا2ت پور ساروا‎ E EA و سو ا لام‎ E EE CERISE EAE «1»
۱۷ ۲۳۵۰ رش یں شر شش ات‎ SE ور باب یوت ی دك ہا ہے مدب بیج مه دب مر اجه‎ սատա یجید میب مت وی هب میا‎ արեան աա մեմա Մամ تیب‎ ES بیان‎
VIE SESSIONS وج وش ملف‎ SSS موم‎ տար ود رطع عه كه شا ما ع لیہو وق مو تممه و مر ماس سا عأ ملتسم و مت ها م مه أ ع فو‎ «1:»
ԱՆ شا عله تمد وه تمد‎ E و ی اہی ديعا دوه دوك‎ ՀԱ Հաաա մար աաա ԳՅԱՑթնա ع یلال‎ E «11»
كد عع ا ا اہ‎ e عات ا عد ع‎ ա دی سد نا توج‎ ավ و‎ տաթ ع ع عام‎ աաա ակա ակա Ա عه‎ աաա աակ Ցա աա م و جسم ف حيط و ا ی‎ ավա وكام وكات‎ աաա Ց Ցար کی ع‎ աաա աՆ: «\Y»
Աաաա թխ աա بيان ح2 ا اا ا ا ا ا ا اا ا دم ت‎
ا ا‎ POSER ع ده يناك يديد بش معو وان نت و مه مده نوت بوم الحو بيع‎ ակամա عاد ع قحم واس ی ا نام ولحت عد دم و وی و كع ل کا و جات ع مدا جا ہد مويه عات ونه لسع و واه تج دودح‎ ակ «14»
VIN ՀԱՆՑ سس ےج‎ աոա աա سرت ريع‎ Ց وح سج ےس ہے وع‎ ԱՆԱ چس مو ہے سوچ سے م كمه‎ ա աաա دی چ کے‎ աաա արա یپ مہ دے مد ے کو مہہ مد وده‎ a چو جو ےس‎ (Փ»
ԱՂԱՅԱՆՆ Ցա SESE SS عه‎ ա ատակ عو مت‎ + աան وعد ع سمه حا‎ աան جرت‎ ԳԱ աժկավան աա رھ‎ ASA مت روا جاه سحا وا ہد مويه‎ LE Սավան ադապ աաա աաա աաա աա թագա աաա ՆՆ «1ձ»
٩ aS ب ا وا کس‎ ակամա ադամական տապակա بار وتوت و ا مد و جو‎ աաա جیا م عاو سوا‎ աաա E աան աակ SALLE داو ع عو يه و ا تسا برل واس ع سے ای‎ ամա د م خم وج‎ »١م«‎
۱۳۲ د د اذك یت اا ا وا کو‎ ազ Հակա کس دلو اا بر کت لا واه سای وا پگ كان وا‎ OA աա اہو سیا داب ها سا کم کر هیقب‎ ES ۰۷
۷۷۳۵5 تایه یات شا باب رب چام ا ایا بدا اج ما باب ری می ھک وو سم دای چو اپ وبا موم سم وپ سپ ھی پت‎ ատար աակ موس دام ع حا ع و و ھی وھ ارت یجید دموا موم او مه لماه سو سم راو لا‎ «1/»
۷۷۳۴۵ موم می ھا وب کو مھا اذك ری سو شی لكا عاو تمع ھی اوس مم لوم وپ اتی یپ‎ ամանակ عام ع ل یی دا سوم‎ ամն مھ ار ای د لم چاه ازجا لو ب ضع عارك ا‎ տապա مان لماه ام ع لاماي‎ մաստակն աց «14»
101 لدع سن عم وو و‎ a الا کیا و تاي و ياج لك ا کت وا وھ اکھ سی ا عات ل ا وا ام لاو ار وان رما و مجانم مع ع سکس ما له‎ տապա տապանակ արարած وھ وھ و‎ «Մ»
VY FLL a as a سو ی ی و ای ی ا و و و ی ت وھ چ ت‎ աաա տապա պան میا راس‎ աաա روف وھ وم وت موا وص‎
ՆՈՂ لطا ل عم ع عاد و وھ وپ تپ تہ‎ աար աա اش ل وي تسا سي ل ام ما بام ارما بادا وميا مام کیو‎ աան يشش ص مسا اس امسا‎ «TY»
Ya a ا ا ا ا سم مس رهظ مد ید رده وم ها كيه مر ی‎ «YY»
۷۳۸ age SOG وس مھ امم سرک ای یرم را عاد مان ياه سين تم لک ا ار کا وضو کر سی ود‎ աան աաա մանկական يوام كوه‎ ա مد مده بو يواسمن رس امك تو يمام ارم مو سكوك عي‎ «YF»
PEN AAALAC աաա աաա աար Արամ անա ERE EARS تسد‎ ERE EG REAR A ذا مو عم عسوي‎ RRS EASA SUR نإ مب عاو‎ RADE OE LOCKERBIE EER ا ا یچ‎ RAE ԷՏ «TA»
و ور م‎ des SEA Ê անավո ESAS ACE AE EAA قن و ید کی‎ անորակ զանա SSAC EEE EE EDS شرع‎ Ê a ÊÊ شدای سره‎ աան دک ے‎ «Մ»
۱۷۱۳ ۶ وت را سره شک‎ LES SD DERSA طني تا رت اک سرت کب سب اس یلق رسک رس مس رک رکه‎ HA ը و فسني‎ աաա جع ببس عرش سوت‎ աբա جو ضر سا كردق مده ذا عسوي ع سر عون تی تد ریغ ری تس سوت سک سوت‎ «TV»
۱۷۱۳۰۵۰ 2 SEDATE ER سیک ریق کم رسک نا ره رش هس رت‎ A E کچ با مزاع سروس‎ a e کر عدون سا بت شیع درب چیھ سرت دس + شع سر رجا موك ع‎ Նարա Հայնեի «TA»

TRS کا جک سم د‎ ա دج عيمج دي‎ REAL ERR LRA SAS RAGA DIR د‎ Հարա تع ور‎ SRR جو ماو ده وبع عو‎ RASRA RE جره عياط‎ ARDEA RA Ar OER عه ويه ديه‎ EMAAR «Լ»

TE) «1»‏ كا ع اد داع 5 O E‏ 2 د و ری كاد اد անապա‏ د جرد كرد աաա‏ اد ددع ماعن دوعا هط عرد كن كانه ع արա ա Ցան‏ امه و پات رو و رر 52 նակ‏ 8517 تدك د ع كد عاك د د سر نو وی وٹ
«TY»‏ کت ہو رر رر تہ رس EE‏ كك دك داك ESS EEE EEE ապան‏ رش سر و رش رش رر رو و یره د د عاد یں سر SEE E SELES‏ رش
մրա ար «f»‏ لدبي كب تاد اد جات اھ ا پور ایی د وعد عل وا شا و ج یناہ a a e ag aa a a‏ باب .يبد مي اندي کت و ہی e‏ وبا و و EF a a‏
«TF»‏ عنامت Շատ‏ رب ذا باد اي چ یا ی ا و ےھ موجہ سای سای باب ا کی عبات ی ی یربارب ا ապակատար‏ عدف و يدي و تمي ساب بای EE a a a a a e‏
«A»‏ ی ی مر رت وباج با PE E OCCO EO E CEE‏ سر ره ابید سرد E CE CP‏ و ۳۰۱۰ ۱۷۰
e անաց «Լ»‏ یج ای سا و ۓ ری کی کو جا زی ES ESE SES EEE SSE ETE ER‏ مدب مسا مات EER‏ پرپ بك نت چا واد باه سامت هب تهج ۲۰۲۰ ا
ա ատամ աչ «TV»‏ با ولا کاو Կան ստան «արտաք‏ ب میب بمب ատար չարա Սառ‏ باب پ عبر عا اه ապման‏ کو باس مه هم عدي تب و e a e‏ بدك اما سیک يان աան‏ یاس مرب بیس وب 37۴۳۷۳
بيان لمم مه مه مم ممه مم مم مه ممه مم م ممم مه ممم مه مم مم مه ممه مه مم مه مه مم مه م مم م مه مم مه م مم م مه مم مه مم مم م مه مم مه مم م مم مه مم مه مه ممم مه مم مه مه مم م مه مم مه مه مم م مه لم م کم م عم د ۷۴۵
«TA»‏ ون رد مركا داعت هس هب اس سر سا برش այա‏ رد رد دج اناد د سم و سوب رد رر رد رد رر جر هس هرس هب رج هو VE‏
e աա աա «۹»‏ ا ا وسيواع a e E‏ و مس و وت کا E ESS e‏
«Հ»‏ لم كام E կապա աաա աաա‏ حا و هامسا عنام مدع ا و e‏ اي ENE E‏
Սան մը «րյու, «Ը»‏ يد ԵՐՆ‏ و կորի ը‏ دی اس عا Ը‏ عرش արո երը Աու ա ՄԱ‏ وی نی نویس وت լ պետ‏ وذ لوخ وعدا وان رت بت ՎՐ a E‏ بو Արա ՅՈՒՏԱ ԿԱՐՆ‏ هگ ۱۷۰۳۶
Ա Նա թար որ ՐՆ, «FY»‏ ادن ہم وی سد دے مد ے کو Լ ՐԱ Աո‏ ے ھی بھھی دی چ کے الوا ع SE RE Տաք Սան‏ وي مده دي مھ فی س موف الجا واد A‏ وس ھت رمع FIDLER SAAR‏
«Լ»‏ ےت تو a‏ الى E‏ سوم SEES‏ دا E‏ م قات ول بد سی e‏ رش تس مد ےھ کش وی SES SA SE‏ ممه كاد و ب سر دا ادم بت E ADEE‏ یر او
«FF»‏ اط د اك E 2. Քա‏ لوا ն ԸԼԻ‏ ا ԱՐԼ ԲԸ ԼԸ ԱՐՏԱ ա ԻԸ ԵԼԱՆ‏ ی دک دا رد کی سس برد լ Եւ‏ ده ا ا Էա‏ كروت وا ԼԱՆ ՈՆ Լրա Ն‏ در تاد قا աոա‏ دی دس کا رو لال
بيان س مه مم مه مه مه مم م م م ت مه مه م مه ممه مم مه مم م مم مم مه مه مم م م م مس V8۹‏
«FA»‏ ڑوت یش مد ی ی ی ام aS aR անա‏ ا ا e‏ ا سج ا ۱۷۰۳/۵
«F۶»‏ ا تا ده اد ها دا ده یہ اد اه ید ها دا وا هه ی չան‏ یاس ہا مهب ها وناك هه دسا هد عات قاع یه اد ده ادا هنا تاد عا ماع سا و وم ا وا ما سا مه ات هد ا
«FV»‏ ا و ی یوک و اد ی و ی ل ا تتشي و سس مضت یوم و سل ا VD a‏
EE «FA»‏ ا بای با باه ی աան‏ و بش سا و و ت اتا ابت مم صا اس a a‏ 10( ۱۷
«Լ»‏ می ا میک هی سو تس سید دی سب ی دیب ددع هد ی تیدج مب ا وع دیب کی اه سای سای اا مد سی شس مھ دی یں ROE EEE‏ وی را O‏ ۱۷۰۳۰۱۲
بیان سس 7صسصسصسصسصسصسصسصسصسصسصسصصصصسصسزی
«ծ.»‏ دا مد مام اميق وا ارد ایک بترمو سمي فوصوم قوم و و
RSE ԷՅ «ծ4»‏ دقع اج ای ا ديه EER‏ ذم عون كسس OE պար‏ جه د կանո‏ مع ف ذا مو عم عسو برد و աա աաա‏ وعد NON Հարա‏
աան Հայաո ն «OY»‏ مراع لاع جه ديه دناه Տամարան աաա‏ دي ع մանանան‏ دي جاع دهع RADER ա Ցան‏ شا աա‏ عم سو يدع REDAR ER Sa‏ داك աոան աա մա SER‏ گید SA‏ لجع ԱՆՑ‏ در هه ՍԱՆՏԱ‏
«AT»‏ مج سا LEA HAE BESA‏ سد e RES A‏ سوت DARKENS OSS RE ED‏ سبع عو مرو شورس کوج با ره رسک ره OS‏ دبع كوت سرت ور عد عا مرک A‏ كت عمج وي د جرد م کیۓ رک ریدم مب سید ۳۱( ۱۷
աա Հասանոն «64»‏ مدع Է‏ عد هع ره معت خرس گرد کے ع անատամ‏ کے د عرس + کر عو دوع دم وی ا كع مع کیج شرت اش مرج اج روید ید وس د ج سار کے سب م یت یی ع د سر ی ی NODES ES‏

(ԶԱ: ره‎ աար دا کر یھچک سورب عمد وه د وت کیۓ‎ մանրա سرت مد عو ناوي مب ع بسک سوه کی کی وزج وسو مرس اسروك جا د كلت بورد‎ աա նավա աՆ աաա BA تسام‎ GE عسو ع سر‎ Սաադ مو سا‎ «AA»

ՍԱՐ سوا‎ A که يلد رد رد دق ود اہ ات‎ մառ سس مرو دش‎ պատա մառ اد د اانا اد دج‎ E a պո لاقن دی رد‎ այա ն رمع ها‎ ատա د دا سر‎ «ծչ»

۷ 6۳ ی داد عم هجوج هه ی داق بت روج ور د مدرد وه کی‎ տատա արտա ماه ع واه جع دان هه اج دج ماد ع ده مد‎ > անակ هجو يب ود‎ ատաման E عرد جد جام‎ մանանան պատա «AV»
بيان 000000000000000 مه مه مه مه م مه مم مه مه مه ممه مه م م م مه مه مه مه ت مم مم مم مع "مھ‎
VANES و بر وویا معدي عدي عاد يد وو پہتھ سرب کاب کب د پوپ باه خرچ‎ աաա ل رو عدي ۵ ساب وو مو‎ ag անկապ Շատախ ա խամար աան موب ايكاب بودبد ریاد بتاع ديري پاپ بجع ود مداد سای پیل‎ մրա و‎ «AA»
VAN EES SST Ra بدي عدي العام هد تو‎ E امت‎ E a a a وا‎ ամանակ ն ھک ت چ ا باس ا ی دج نب مدا‎ «ծ»
ՍԱՑ کی اہ وی پر‎ ան մանաապ րման Ցար PCE ատաման يدب مويو سی وي‎ 2 աա աա ب لعزي فم‎ EE OOOO E بد ع يد يت ا د كايا يناك عاد جع جر لمك‎ Սան (աաա աաա արտա لاجر لام‎ Մար պանակ «Է.»
VON 2 سید ج اج سرت پیات برچ بت رسب مرب ی دی ات بای کر کے پیٹ با سرب بتک‎ ORO یات بای داد‎ աաա با سرب اتب ید باه با‎ ապական ا‎ աաա աան ակա یا اطع‎ RE لوا‎ «81»
۱۷ ۶2:44 بیس ا‎ a سرت‎ a ہے کو تا ہمت‎ a e وم و‎ a اجه پوٹرووجلتپ وب وس رو ماپ‎ կամ անարար یط يلمي و اجب بجع متا ہچ پا برع پر جرب اجات لد سا یا سو چ‎ «PY»
VF ASSESSES USTAD RSD SIA RMD وہ وجب‎ SS e DGS SE ES تمر م م ماسر‎ SRDS աա «PI»
تاس اوہ و‎ O EO CPO O RE E كع كات‎ N E وی وم لی‎ E E E E مکی‎ E E E E E E E E EE E «FF»
۸ SEE E کی ا یت ا‎ a Sa a ورم ب‎ աաա کی ی وی ی ع و جسم ع ای ی ی سودت کے سی واج ار ی ی ات و ی بام وه عه‎ «քմ»
«عع» و‎
ا ا‎ SEES عق واد دابا عا عن جا اس‎ թական خا متاك بذك باد 2ھ ع عد طز لطا ا عا وات ی مقي كوم ةد مط ان لاد کنو مكو‎ E ل سم زا ماک سس كز‎ աԱ ےس حا للك ع ف سای راك ل حولم‎ «PV»
NEVE AEN RARE SE ASS aE E es E ARES وی کر‎ EE E وی‎ SE سس‎ E E Տան ری خط‎ «FA»
VEEL SETAE IRE ENS SAE E e E E E SE E کر جرد سط طس درس‎ SEES Em E سس سای‎ e Ախ ՀԼ ԳԱՂԱ ع عطاك‎ Ջո ր. «Հ»
۷۶ ی کیک بات ببس جرا ا‎ ամու با سب‎ ԱՎԱՆ ա ار با‎ աւ աա թան աաա ար աա արա کب جات تاه سک اک‎ անական A ԿԱՑ աւա աԱ աա عبط بات‎ E «۴۰
بيان سمه م مم مه سسسسسسسصسسسسوروی‎
۷۶۹۴ ھا او عرو ع روي بل‎ a ع باط يد قرع واج نمف ع ما ماك أ معط‎ ակամա واع ا ا جا مان اس راپ ھا‎ աաա انا نمي ع و ی‎ աաա ապան چوک یھ و ات ال سیا جا وھ سا‎ «Ո»
E بش مھ و و‎ a a ا و سو‎ աաա متت ادا جزل ل تدواع ناح نا ب عدي ماو نمق شا کل سی و و اط به يدت نا داه تملع‎ առա աաա مس سا ماک سوا سے و‎ տապանանա ատար աաա ան «Ո»
VED مکوکسموو-وھ میم مو وو‎ a چوھ وھ و ات ال یم جا وھ ا وا کیا ی و وہ اسر کت وا وھ اکھ سی ار وی ا اہ انام او ار چا کر مار اک سے سے ماق وم وھ سمش‎ «Ո»
ی ی ا ی کب وهی :۳( ا‎ a a մանակական جات ی ساره بر جس ات وا با یک ری مار را سو سو ماب‎ ազմակ مب ی موس و سس یا تسج سی ی سید‎ A «VF»
VED ELT e a a aa a ր «VA»

الأخبار EE EE ETE OEE E OEE‏ تبي EP‏ شر ا جر r EO BE‏ ات مواد ۷۶۷
»\« مروت شدي م RADI SAE DESLE A‏ ذو ع عسوي حرم جع جه դակ խա‏ حت ապրան աաա‏ اسع یں نه عرو ہی մանակական ERE SS‏ ع عه աման աաա արա LE‏ کر ی مرج مون دفي VESSEL SD‏
E Տյան «Հճ»‏ چ جرع EES a e‏ يوطي ب جرع دع رجه GE SDR AERA‏ درن كي SEE ածա ARE SEZ ննա SASSER‏ عع وميد یر ہیا ميخ SLES SD MARL‏ ۷2 ۱۱۳۶
بیان بد کے ع كسك د عه ماج ա անապա‏ عوقو يس دنه جمدم անա‏ اد دو عمس ممع ا كط رد د مر جه ددم بد مدق سو یط عمو تم مع متس بو ره ae e‏ سه պաա e‏ و۳ ۷
«f»‏ هرت شور Հաաա‏ خیم Անամոթ‏ بیرق ع سوت کر بایدر جرع جر سرت մար A‏ بای արան‏ دک قم جر Հ‏ باك E E‏ كن AE SDS BES A‏ مک ھی ع شک راب بات سا بعصي سرد مرب رک ԱՋ աա‏

بیان جع مجاهم جع و و رر E‏ ع د د աա‏ ری یگ SEBE FOSS աաա ատար անապա ապան‏ د وام د աաա ատա ա‏ و پات رو رو ریرش ری ور سا و نیرٹ یں
«ծ»‏ اع ممع عم عي ع عام ددع عام 2 دعاك աաա‏ عاص دع کح աաա‏ تهب عا فطاع ع պաա‏ وا աա‏ قاع چ م աան‏ موه ذه جاع 2 دع ضع هك د աաա‏ دای هواک աա աաա աաա‏ کرت اد ع ءام عع داع دمع و عام عع տատա‏ هم د Saa‏ ۱۷۸۷۶
«Հ»‏ مھ مک նան պան աար ը նառ աաա ապա աա‏ تسه ری بمب کپ աար տարը տապա րաւ աաա աար‏ وو տաղ‏ وروی واو سا «ատը Շաաատ‏ یپ مكيديا بيه ی اس պատ‏ باحك سرب بتاك لد ماك واد یپ پاپ جو 2 2 ՊՈՆ‏
بیان ہت در Մամա Սամ‏ واكك անկ‏ وتات կան աոան‏ سوه ری مد աաա ատա Ախո‏ اجب یپ یواح جامہ ամենա‏ یرپ سوج جب تچ جر معاي ڑاھب و عاك با گیا ات و اوک بای یرب گنه چگ یاب باب ساب مج وپ ۷۷۳۴
«V»‏ دنر ۸ ۱
بیان بت تایب رک աան ապան Կարակո աաա կաա‏ سم برس جا կարան աաա աա‏ بت بیج اج یی بر یاه بای باس پب ھڑوا کچ ھواو میس چا بلج ADE‏
«A»‏ نس 2 سک وھ تب جرب پات بای اطع بای بمب دجام ع ويم اد و بط یاه بیش باب سپ تيد يد چپ مایب حدمي يد وو بط یه تس و باب جرب دی کت یگس ی مكايا ب مدير جد يدام جره ماداب بات نیپ اتب کید یات جر سو کی و VER‏
»4« ہر یی سو ASST SS ա աան‏ ع SS E SS RA‏ لقب عن AR‏ وص عه سان ماعو م RR SS‏ وج ماشہ ولیہ ESTIMA‏ ۷۷
ROR OR RSS SDR OSSD SRO «1۰»‏ مقي ع مجه نط داتسا ماش ع قث ب شب ب نه جنم ՆՈՐՔ: SSSI‏
روف .وی ی و دز و ی ատենա‏ موي ոա‏ ی ی تو وا ا سا چو دی a a‏ عه ادن Sa‏ ماي مع کی
«\Y»‏ له سا وا تی می ورد بهو ع عه سر سر وص ات وش حا هامسا عنام ا تد بی ا ا ات ا و دم بات ا کے سای وا وس a a‏ امي بدي MEA‏
.۰۱۳ لج e A SS‏ رن امت وه مك E E‏ خم وا تس کت SS‏ مجاه ور م عام تب ید امد بش VPLS‏
(Փ»‏ چو ےو جس Աաաա‏ کے کے رہہ ےھ وی سد جد ونع ے کو سو مس بے وده ھی بھی دی چ گے سر ہے چس سو ہے س دہشت ده دي مس ی س موف لجل وا Ց‏ وس ھت مہات کس ՈՑ աար աոա‏
a E ՆՆ «1ձ»‏ ويك 2 LE Սավան ադապ աաա աաա աա‏ سروه جاه سسحت ود مويه وات a աաա աակ ՄԱՏԱ‏ الوه ԳԱ‏ حت ակա աան‏ ع سم حا رودت + Աղա մա ատակ ԱԱ ահա ա‏ ات ԱՈԱՆՑ ատո աա Աաաա‏
«م١»‏ د خم د ամանով ա‏ عو يه ع اا تسد برل واس ع سے ا تھی رھ لك و DLSA‏ ند مااي م عاو سوا աաա‏ بار چو سوک ل SASSER‏ ب ا و کت ا ՀՈՑ‏
بيان لمم مه ممه مم م ممه مم مه مه مم مه ممه مم مه ممم مم مه مه ممه مم مه مم مه مم مه ممه مم مه مه مه مه مه ممه مم م مه مم مه مه مه مه مه م م م م م مه مم مه ممه مه مه مه مه م مه ممه مم مه مم م مم مه مه مه مم مم م ع ۷۷۹
.۰۱۷ رت و մաստ‏ و کسی وھ ارت ا ا م تام ակ‏ ا ا قت و شا باب رم وم وو անապա‏ طانم م ع جزل الات رو مادو ع عم ااه حرط سا سوم ع مزه سو امھ املع ایا a‏ سای ۱۷۸۲
بیان لمجاب اس مه ی خی اه ای باه اد وا و اہ دايا ادك د کا د ات ایب ام ات یی و تج لیا انمد اما ات ای مرن داداك پا سو ام مد مسج ددرت لاد ونا ء رھ وہ ےپ جال کے ۷۸
»/1« رت ما ا کسی وھ تیم اھ دام ای موم و ی وميه تا با یاهب աոա‏ مدا ل عدن واد يا ھا وا رم ام سو ساب ونم م وحن اکا رو سو اس دا وم ع مر سو امھ ممع سا ورد ل وياد ا رایس ۱۷۸۲
»14« رت لو و ارہ پت او سی وک مھ ی ای عم چا ازجا ی ا بای ی و ամա‏ و و کو ամմա ակար‏ اب چم سم ամրա‏ اه دزی اتا ہی مدوب a‏ دسا اجه سین a‏ یساش ՊՈՆ «ՀԱԱ ր‏
«Մ»‏ سمش اھر موس لم کور سوا سپاو մանա աաա‏ قاس اسراو աան‏ یرس سک شا شاخ شم ی مج ی سا یط աաա ապան‏ گا یسوم ام روا وو سر روا میا عه وھ اپ مھت ہی ۱۷۸۳۰
«Y1»‏ اا ا تار աաա‏ مر مر سر ميك ہے اموي مک نات كعات اماه ա‏ مان لام ع مامه د պետ‏ مد աաա աաա‏ مہرم ہو و کو موم سوک ماد پچ کہ لص وشیا نے ۷۸۵
بیان ~= قلا
UR ա Նոնան OE ALORS EER ESASA RAS «TY»‏ کے جا ہی کا رت کو و رک ای ا عو وب بوه شع سدع داق بسع سدع فج ع لب
بیان ریات ան‏ کی ی ی աա գ‏ اک کک کے ا ی تو ده ات چک و و رم աաա‏ ماج سق دم برچ aE E ESE Ê EE EEA EL A‏ حت ۷۸۷
RAS «ՕՕ»‏ لدع عدم ة նարե EGER RSS‏ در ան‏ ددع یہ د ա ապո‏ ع Նոնան‏ دع علج يوي ع وجوه عو Ն անդա‏ جع արա ապական Ն Հաա անատե արն անարար‏ سماد ع د دج عت ويد ده ع عن يب
«TF»‏ رو مس وک فرك ف مدع տան‏ مع با مح ےریم كع دحت աաա‏ يي جيه مع شيع مت سی مو بر دہج ع عب جروج و یہ موی وج مركي A EEL‏ ما دس یرت جين عع رم سد که کرد که ریس ی رد سرت م ۵ ۱۷۸۹۸2

ՈՅ Ճաաաոչաաերանաար عومج ہے بیس‎ AE جا‎ BROKERS AA عي وسو عب‎ LEE سحيب‎ SRR EA 2 یس ری کی ھی تی مره وي جع بع ع سورد‎ EEE A e RES كدت شیع‎ EER ASSES Է արածում RES «TA»

۱۷۹۹۲۰۵۸ ریوب کر‎ A سرت سرت‎ Sh աար աաա سورس جو یر سوا ای عم عرو‎ el تس ور یت سر سا ی‎ աաա կատա یس رت دس لدب دج‎ AES Ah Ee دا بارعا سر‎ աա աաա مرش رد‎ «YF»

۱۷ ۰۱:۲ EE ید‎ Տան ںی‎ «YY»
3/717 ا‎ ԱՐՅԱՑ ՏաՏա و‎ ԱԱ 2 ج دج د داع ع كنواعت و و عام‎ աաա աաա Աաաա ար աան աար աաա մական E E N ETE «YA»
VAT EEE ہی پاپ پہوہ‎ aS EE وی معديو عدي‎ RE ES RESETS ERE وو‎ SR Ra aS RR TAREK ماک پاپ‎ AES EDS ERT «Լ»
VAT SESS وو ی وو پوپ واڑسپ کو ہے بربسساوم یا وہہ‎ ES وه ویو وہب وو یجو‎ աաա الاك ع لمع‎ a وہای ہاو ماپ مداع يكاب وپ مدا لله کا کے افو‎ աաա, موب ا دبي ذا‎ արամ ար «Հ»
۱۳۹ ۲ 2 چم سای با پگ جل رليات حمطا وہہ رب دک کید با همست تب‎ ապան لوو سو جا‎ ESET EEE աան ات ہز‎ սա تا نو ی‎ Ապա بیان ہت طن‎
۱۷۳۸۹:۳۲22 باب گرب بتکم كديا بات که بات سم مب‎ Կանտ مریم عاك ياج درام د جاع‎ EO سورع ده‎ ման دعب وا ا‎ E با‎ աան տատա رت هط مر تر هب ام و بابک سرت سرت یھ باه‎ աչ >۳)
PARE Se جیا پو مو اپ وو باس ندب سم ہی ہاو یا جر یمسج‎ e مو و ہپ و سرپ کمچ امہ‎ a واوے‎ աաա անապա ճախ ماق جعزي‎ a می و کپ‎ a ا پمپ وپ پ ول امو پاپ د‎ արտն եր «TY»
۴۹ انج دع د لدم عد یچ یسپ وه‎ a a وت مه ہی تا‎ a اھ‎ a a لدت اق م كي می‎ «TY»
تسا ات۷۴۹۶‎ E EO E واس ع‎ նան անեն E وی وم لم‎ E اسر وا ام‎ E E E E E «TF»
ANSE ES عد و و موه ا عه وا وھ شی وت ےی‎ անա ավա ا و وک و واب ل سد چا‎ Ն «TA»
VIVE ل عر و ل كر‎ EEE A SES سای ای وی‎ ES a e EE SES EE EEA ES SS E E ی رس سس‎ e E ա ատոմ «f»
AALS SSS مدعو وام نت و مه مده نو بوم‎ e اھ عات ع کک ويك ف وود ا یھ ی و وی کک ا وک جا ود سد ا ی ی وس ت‎ «TV»
عو ھا کی کی کا ا ای‎ ESER SAE ا اس مات وف ظا‎ REE سے يديت‎ A a ակա SE ASSAD سیسات و مح‎ E A LE AED RS EAS RE SE RA E ՋԵ «TA»
CAGES وعم لسوت رمد‎ a e e a واه‎ e E مت روات‎ E E E ا اد‎ E a E «ոն «Մ»
ՆՈՑԱ «Ա Հաաա աաա سر ا وا ل بن‎ BE و ےجا‎ աաա ամյա عم‎ E EYED OA SE ا ةا‎ աաա պաա աաա արաայա لم‎ «f°»
KES RENE E Ls e سر داد‎ E es سس اد مب‎ O AAD ELE պատեն e a «F\»
KELE مدع و‎ ae اھ اچ ہو کور ھا تی و رھ و‎ ES SES a SS aE ا‎ նյ «FY»
KEV a a a a e e a رح با‎ E E այ «FY»
APY من و اج سر ا ای‎ aaa E E Sa ای رن تو‎ a e ھا او‎ E E ی‎ աի «FF»
ԲՆ as بیان کو رر ےہ کے ہے اس ج میج ای پا و ہد رج ہد ہہ ہہ‎
ی شی سو بل دیب اس دای جاک یی سای سیسات م ا کاس کت ی مو مور در سیب عم مھ ماپ سای ی‎ ԱՆԱՆ աաա Հաք աան ا هی دا تب سر سید دی سب ی دیهد تاد هد‎ «FA»
۸۳۴ O E A E O CO OO O O OE O OC O O O O EET «F۶»
بيان ممم مه مم مه ممم مه مم مه ممم م مه ممه مم مم مه ممه مه مم مه ممم مه مم مه مم مه مم م مه مه مم مه ممم مه مم مه ممه ممه ممه مم مم مه ممم مه مم مه ممه ممه ممه مم مم مه ممم مه مم مه ممه ممه ممه مم مم ۱ر‎
عرف بد عر مور رد نو ا ا‎ ED BESE كر ری کی سید‎ EDE طب وام وو رس سو بس ل عدف و جاگ‎ sh جوع اک مر عو تسق عم‎ LORS مر علا بج حو نوع لمعيو ام‎ խման قود ادق مقع‎ Է: «FV»
KERSÊ ապա ERE SD جات سای کرد کے کے ےھ کی بش ےوک کے د ھک د کے کیک کا ی بر قت لصي موك دوک ی ی رهش عاجرا ی برع مع ره سا‎ աաա بیان وو ا کے کے‎
KER SESS لعي وھ بس جع اع شر يي ھی ھا ساد د لص عو ید مل ا لمي كرود ايك با وی م مر عه د د ع و قفد مد د ا‎ մետա سرع دعت‎ անասնա BE و‎ «FA»
ԱՅՐՆ ՀԱՆ سه ع‎ DERE SRSA عمد دده دن‎ BESS LA جب یت یرک دا وج تد‎ AS SRA RES SSE A RSA RARE a E e Ê րանը شد‎ Տր «Լ»

۵> ادوع ամա աաա աաա‏ عع جه ع وي աար բ‏ برا و یر ہو یرد سر می نو روا سر տարա կատ‏ ی ی وو SERIA‏ عم مجه ممع ع NE Տարաա աաա Տան‏
بیان مه دی EEE‏ دعاك تر وسر شر ا EDS SE EES‏ ری رر رد شس ددن ورد ور رس نو مه و رو رو رر و رش و یر و
աա ենն այն մազա չր «AY»‏ پ وراد لبد ديات بتاع ماک پاپ کورتم و کپ ول اھر باب مدو يري ولاو وعديو ب لزاع ےپ وو اوھ رو وشووہب ب يدير ميد رو աաա‏ و لی مایب سب عدي ری وو աան‏ رب گس کیپ یات و با د ۸۱۱۱۱۰۵
بيان س2 ,8 اا اا ا ا ا ا ا اا اا اا اا :َء
«AT»‏ بي մարդա‏ بجي اوري كا يدير ا ايدج دياه ملاع աաա‏ بوي دبع بتع يدي داب 2 ونيا يدراه دعاك جر وم جه ان ابد ع مدي بالط ع ای جر تدك مدع كمي م وعد جا حامر جا يدم مي سح و ما جا بالا باعي ب كايا ب ڈیا يدخ جس ما اكاك بريد بس كديا ع جاب 2 لمحم مد نامي جد و E E‏
CEE E EO OE EE COCO EO EEE OCT «AF»‏ چا رح یی بی دبا ا پا
بیان 2ء
նանա ծադ անական «ծծ»‏ اجوپ راولش e ապար Նա ՆԱՆԱ աԱ ՆԱԽ Կամա ամանակ անա‏ جا سا وا نانوی کچھ رات ترج ا 17 زه
«AF»‏ لطع ره ع كب جا و جو E‏ مط سو نمی لپ مس ممه وھ شجوھووپھجھومفوو E‏ لكاي نا واس م لقع د له O‏ دج شرع و անա‏ اش م کل ՄԵՆԱ. Հան ատաման ատամ‏
«AV»‏ جد عام ع کو ی و وک جكام وك و ی و ی ی ی و ی ابح و ی ی کے و و ی ءادر سو م ع E e‏ د 121010
«AA»‏ اج ی و و عوك حا جك وعم و حك ی و ی دسا در ور دی ای اس ويه ولعت وص عدم أت مو دع աա e‏ ا مدت KN EES E a աաա‏
Aa SR SES ek 2 «ծ»‏ وح نع هن جاه a ERE‏ ع عع A E‏ امه REE‏ وحوح تكد وح شش عابت دام e‏ عاد دهت مه KN EES E‏
بیان ت ت ت ت ت ت د ۸1۸
աա աաա դան E «ք.»‏ 3 ع واوا جد تو سا աա‏ سی աաա‏ معو عام جوم նանա պան‏ سمح سعد واج ا و
»1« مم ا ا اي ا ا ات ا աան աաա‏ موہ ور و աաա‏ ا ا وو ہس արա աաա‏ چو աաա‏ مد جو چو ավա աա տապակա‏ چو ا جا سر وو ہج با ا سے اھ ھت AT USES‏
بيان ممم مه ممه مم مم مم مه مم مه مم مه ممه مم مه ممم مه مم مه ممه مم مه مم مه مم مه ممه مم مه مم مه مم مه ممه مه مه مم م مه مم مه مم مه مم م م م مه مه مم م مه مه مه مه مه مم مه ممه مم مه مم م مم مم مم مه مم مه ممه لكلل
«عع» سے se Ea Se ee SE a‏ سابع اع يي لا قد a‏ پگ ا ب جع وٹ SEDE‏ ی اہ یر
«f»‏ ا تم موی e‏ اا اا SEE ESE‏ ا و اھ أ بو وت ی مت ھک اہو ماي مع لجيه وه بضع AY ԱՐԱՎ‏
بیان کو میج ما کے و جا یمه د ا ہو یب ی بادا از یچ ا گت ہی و ون سای و یی و اما اد اب مد ارہ دعصو د و وراد دعر پور مله کو جع کے ۸۲۷۷۳
«Հ»‏ تشه تا ده دهد ده ہی ا اد هید ما ہو ام و داك اها يماع واكاك չան‏ یاس ات كان هب هه با اه ہر سا د اد ا ھا سا هط هط عاد ع عاد اع اعت اداع e‏ دس ماس a‏ اپ سا باه AYY‏
աան անան E «۶0»‏ بت هو که ան‏ و ماس موی سم تایه ی کی ی سس EES անա‏ انار سر سب LS անմա‏ جا աա աան‏ مسا سرت աաա‏ کن یت 16 ۲ ار
«Տ»‏ زد مس هد رت ی سس هس مد ا وہ مرو موہ کہ ا سم ATE a a‏
«Թ»‏ بعال مما واد بسنو a‏ اش عدم عاتم ناجم a a‏ مم سه مداه مک یھ و ավագո‏ مض سو ակա ա անատամ‏ دعي فخي إل موقي մ աոան Էա‏ کی AY աաա անական‏
ամն Ê «FA»‏ تاقد دوم ةعس անեին‏ درد ند کس SE‏ ده وو رھ ھک ضاط ۓ ھا درد مط ատա‏ ات وق سوه մեա ESSA Տանանան անկան‏ زگ ره لاد كه كمد شش با aS EE SS AL‏ من ATE‏
Ê EÊ Ê «Տ»‏ دوك عشي دجو ZE‏ شع كيه جع فذح أنه Se Ê Sa sl A ESBS EEE BE Sad EÊ EÊ ELE‏ مقو دوه لوقو جود ATE EÊ‏
«ՄՈ»‏ جوج ندع موه անպա աան անասնա Տան ման արամ‏ د بيع ակադ‏ وبع دو ممع دم մե‏ عم معن سه سدع بر ատ ականա A Տարա աաա‏ 2 دع مج سورع م DERSE‏ سردن د موسج وه աաա‏ عو سدم ندع عه ا
«Ո»‏ سيمدت EA‏ ا مح جرد անապատ‏ لم يي بر ականա վանա Ց‏ مدع وي مرو عو معي جج جرع و ساي աածկեն աւա‏ عق 2 کر جات ی AVA «ՀԱՆ‏

«Ո»‏ يوت ամ‏ راز ան արամ‏ ديع HOSS‏ اج նամակ մկան RA‏ د بي م عباط Նա ԱԱ աա աա‏ جه ناخ كع ديع عع եան Լա Կա աաա ՆՈՆ Հաաա‏ ع زیر աաա աաա աաա‏ و

ՆՀ ور مر ابو‎ ROARS 2 وکر‎ անկա ہو مور عط رآ كد ب وبل ردب لعا م رس‎ SEEDS մատական աաա ع امف شه توميو كه عافد ما تساي م‎ SER EELS ESSE SRR SESE DSRS «Ո»

ԱՆՀԱ a لوج او و‎ ۲ աա و ع اع‎ պատա անան دای‎ աաա աաա անանկ ع شحو م مده عو م ع هه و‎ աաա ա աաա նատ ع می م زور عع جاه‎ անապա فاع ماع عع + طعا‎ խատ արա աշն «VF»
NEE SESERRA SE ESOS رام عوسی وہ‎ ELA SRA TES ամա աաա տատա هرمع‎ LESTE BEALL فر‎ RD AE ES اع‎ ERE E աաա SE a «VA»
AEE اجه سیب بویت‎ ee Se E تاب‎ SSE e a EES ERE E «1/5»
۸۱۲۳۱۱۱2 بت‎ O اي سرب وا درب تلعب پاک یربک وریپ‎ RE وھ سیب ات وہب وو و ہجو ہجوت‎ աաա بیع تب ہاو عبت ی واج وہب د الجا ع وو‎ զան وہای ہاو باس اسب دج نب هداب‎ աաա, تفج لیجنا‎ տաղեր «VV»
تامو ياج بي پا ا ای‎ ETC E E Oe CFE E وم و ا بی و‎ EEE աաա աա անա و جيك‎ «VA»
يج بي ای‎ EEE الب جا جا بدح تو یی جیا سی ا‎ TE CEC E «V۹»
۸۱۲ پا و پش جو جا‎ TEETER EE «է»
۸۷۴ ՑԱ یھ ما دہ وا سس‎ ամակ անկատար խա «ապան د لا انی می‎ ա ماتيا د‎ ESE حا‎ աան ապակ մԱ նաԱ ՏաՏա e EES «4»
۸۷۳۴ وہ کک یا‎ E E رووا دس‎ րանա նապ անաե Մամա աան աննա ات ماي لبا‎ աաա سیگ میلو یلو وف م‎ «AY»
E e عات ع تو ی ومع و وك و ی و جوع اب ی و ی ابح و ی ی کے و ی ی بتكا ء مر ادمح م ع‎ «անի «AT»
ANE GEES ع حي لام سی مھ مكاي‎ e ا و و ا شا ی يي و‎ արատ ուն «AF»
بر نب‎ a ورك‎ a حت را ا سیق سعد وام و ی ھک کو سو سار ات ی مده سا مو د چ و حم‎ արա وھ وی و ا وی و‎ «AA»
سک‎ GSE سد‎ LO TEE ھ سی‎ ROE وا د مد‎ E E TES و ہے‎ EOE PO E جس‎ ENE աան EE E با‎ ATE EF ملح‎ «Af»
ANCES ومع‎ աՆ ا‎ SAREE حا‎ ERAS SS مدت و‎ Re واه ع‎ as Si AA وم عدم‎ աա و وس ات‎ SS ای‎ E Rs SENSES مه عع از ع‎ e «AVY»
۸۷۳۷۹۷۷ انان وا لد ا‎ LEE ESE TE EE E E SELES ES OT EEE, «AA»
۸۷۷۷ at a ا د ذا 13 اا اد‎ ELS ee E بک‎ E E کس‎ OA SCO Ss «A»
داه بدت جا كن‎ e e a و ماع ارت لاو سی موم او ی و بدا یات و يده و عدن واو ياه و باب چو ا وو وان هه سای ا ری یماسا هد‎ մաստ արան ագ «Վ»
عاد ا وا يدها ع بای بار عقن‎ e بای مدو ع راط يه مھ واوسھر پیت‎ a مایم چم اس و‎ ամանակ لخدن وا ع سوم‎ տապակա աան رت أ تو وہ مام ع اساي ول مھ ار وھ ی عم چا یازجا لوب ابا یاب‎ «13»
۳۹ ايه خرس‎ e جاک کچ ا كوم و سوب دای‎ աաա տապակ անապա داك ل کت واو مياه ولا وناب کو‎ աակ يصع با یاهب‎ աաա տապա տապակա ما ل حا تلع ديع ع کسی وھ تایه وی چ‎ պանում «11»
ՍԱՑ رھت‎ a տամ واه هس مان تیه ای سو و به و کت وا اھر‎ անատամ աաա ամմա ակար اح ع ل ھت رو سوم‎ ամա مھ ار وھ وی سای وھ ات او دبای ی و‎ տրան مان لم تر ع الاسام‎ մատած ոն «AT»
ԱՆ O OE RE EEE ا اا ا لا‎ SEES ا ا ا‎ EE ات‎ EEOC «4F»
AFT E a a a a همه رت ا‎ թ: «40»
ATE aaa رسف کک وس پر کا سو لاملا م ل ان تا‎ SE عه لد وو بر‎ DS ամո նապա ան ար րա Աաաա ակամա կաա Ագան ماهر مومه‎ ԱՎԱ աաա նաւն ականա Բազար «Վ»
۸ ۲ ۵52 ددرن بنع کی کا کر چان ری دسج وده دع وب زیم ده‎ SERE تف كدوك‎ DRESSERS EARLE մանանան UES امسق ع ديه بط رد اسع حم مو عط تب سیب سوق‎ ապրած ած «անէ «14»
۸ ۲ ۵2 شرع اک عن ام شود‎ նանան ԱՅՆ شورق سوک سک‎ EES شیب عع کرس بھی فرع كي يي دبي د هر‎ տա کت ری ورت شا‎ տրա الوك سارک‎ A الاسم قشم ذاه دده در رتیت‎ արամ a «A»
۸ ۲۳ ۸۲2 مت سر ری م‎ SDSL SESE دقفي ره که سر رم رش سای ندب داع هط‎ A سک ده‎ SR عمسم عه‎ RAISE SSR E ա ممع عسي‎ A e بيه جرب‎ aS 1 كرد موي‎ RAR «Վ»
د یج‎ SES a عجو د سوه ع بسع ع عن‎ որ ւար աածկ a աաա اک‎ կարնոր د‎ Հասա عي ووه مرو شرس عه‎ Նա رش تکیت ذو دعن ميدي جيه اش ترس تع‎ 2 «1۰۰»

الأخبار أ ےھ وت ھت سرد ید کرد ۓ دز کرد EEE‏ مود دش ھ دی ی ک ھا مداد مد 2 ددع مهد داد աման‏ د ھک ھ ع با باه ده یجید هه عده ده մանա‏ دج ده کم دام عد د مود ج2 و2 > ۸69

»\« 4ع فو مع աաա‏ عع دع مجه եան աաա տաք‏ ودع وج ع عورد و یا جك قوع ف ممع وعد ع وو دعم ع ده ապատ‏ ع عع و ع عو وو سوه աաա նման‏ ع ججح م ماه دهد SELA‏ و ام كيده دع کو تس وھ دع ممع ممع د مم د عع ع ع و 421

۱۱۳۹ بسا‎ a a a a یا دام ےت و یی بد‎ a a وھ نون لا جرب که پیات بت بات بط ی یاجب د ويه يدايا کیا یھ ی م ہے ی تابد يد و جمد وھ ی و‎ «TY»

۸6 سی کو کاو‎ E բառա باس کاو‎ a e e a մռա e کیھلزو مہا‎ a چ ا ماس کاو دو قاع سم و تپ ا‎ առաս Մատը وھ کاو وو‎ «f»

۸۵ و‎ E OEE TEEPE OEE PEPE E TEP ELECT ENO E OPTERON OTE OTIS «f»

بیان .ծֆ.ԵէէԵեւֆՔ.եեեէՁէՔԳէջ5‏ ت مس مس سم مه مهم مد سم دم مب سب مب مب مب ادن

کلمه المحقق ی مج تب ل یگب جا باب اا تایب اج اا ات ھا اب اي وب ا يي ليك اس اص ص بای جرب دی ميات یدباع رتسا ےسیا پا امعم یت ۴ ۸۵

مراجع التصحیح و التخریج ہر رر رر AQF‏

فهرست ما فى هذا الجزء من الأبواب ae‏ اس تت تت سس سم عم "سم چا ف KAY Ses‏

بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الأطهار المجلد ۲۳: کتاب امامت - ١‏

اشاره

سرشناسه: مجلسی محمد باقربن محمدتقی ۱۰۳۷ - ۱۱۱۱ق.

عنوان و نام پدید آور: بحارالانوار: الجامعه لدرر آخبار الائمه الأطهار تاليف محمدباقر المجلسی.
مشخصات نشر: بیروت داراحیاء التراث العربی [۱۴۴۰].

مشخصات ظاهری: ج - نمونه.

یادداشت: عربی.

یادداشت: فهرست نویسی بر اساس جلد بيست و چهارم» ۱۴۰۳ق. [۱۳۶۰].

یادداشت: جلد ۶۶۶۵۸۵۲۰۲۴ ۰۸۵۱۰۳۰۹۴۰۱۲۸۷۶۷ ۱(چاپ سوم: ۳.-۱۹۸۳م.-| ۱۳۶۱ ]).
بادداشت: کتابنامه.

مندرجات: ج .۲۴. کتاب الامامه. ج.۵۲. تاريخ الحجه. ج ۶۶,۶۵ ۶۷. الایمان و الکفر. ج.۸۷ کتاب الصلاه . ج. ٩۲,٩۱‏ .الذ کر

موضوع: احادیث شيعه س قرن ۱اق

رده بندی کنگره: ۵ مب ۳۱۳۰۰ ی Է‏

رده بندی دیویی: ۲۹۷/۲۱۲

شماره گتاہشناسی ملے: ۱۶۸۰۹۴۶

ص: ۱

٭ | تر جمه ]|

سرشناسه : مجلسی» محمد باقربن محمدتقی» ۱۰۳۷ - ۱۱۱۱ق.
عنوان قراردادی : بحار الانوار .فارسی .بر گزیده

عنوان و نام يديد آور : ترجمه بحارالانوار/ مترجم گروه مترجمان؛ [برای] نهاد کتابخانه های عمومی کشور.

مشخصات نشر : تهران: نهاد کتابخانه های عمومی كشورء موسسه انتشارات کتاب نشر» ۱۳۹۲ -

مشخصات ظاهری اج

شابک : دوره : ۵-۶۶-۷۱۵۰-۶۰۰-۹۷۸ £ ج.۱: ۲-۶۷-۷۱۵۰-۶۰۰-۹۷۸ ؛ ج.۲: ۰-۹۷۸ ۶۰ ۱۹-۶۸-۷۱۵۰ ج.۳: ۶۰۰-۹۷۸

۶-۶۹-۵۰ + ج۴۰ ۲-۷۱۵۰۱۷۰۸ : ؛ ج.۵ ۶۰۰-۸- ۷۱-۷۱۵۰ ٩‏ ج.۶ ۶۰۰-۸- ۷۲-۷۱۵۰ ۶ ج.۷ -ԳՎ//‏

¢: ٣۲-۸۳-۷۱۵۰۱۶۰۰ ۸ ۴ ۷۶-۷۱۵۰۱-۶۰۰-۸ ٠ج٤‎ :-۷۴۷۱۵۰۱-۰۰ ۹۷۸ : ؛ ج۸‎ : ٣-۷۳-۷۱۵۰۱۰-۰

-۶۰۰۱-۸ ؛ ج۴ ۱۵۰۱-۶۰۰۱۸ ۲-۸۶-۰۷ : ؛ ج.۱۵‎ : ۶-۸۵-۷۱۵۰۱-۶۰۰--۸ ج٤‎ : ۵-۶۶-۷۱۵۰ -۶۰۰-۷۸ ՆՇ

¢ «-Գ.-ՀՈծ"-ֆ" Հ -ԳՎՃ: ۱۸.2 .۸۸۷۱۵۰-۶۰۰-۱۶:۹۷۸+۔۷ ¢ ح.۴-۸۹-۰۷/۱۵۰-۶۰۰-۱۷:۹۷۸ ؛‎ ¢ : ۰-۷۰
Օօ 6: Շ.

ՅԱՆԸ‏ ۰۰- ۹۱-۷۱۵۰ ۲۲۹۷۸۷ ۹۲-۷۱۵۰۱-۰۰ ۴ ج.۲۱: ٩۳-۷۱۵۰-۶۰۰-۸‏ ۱ ج.۷۱۵۰-۶۰۰-۲۲:۹۷۸-

۸-۴ ج.۲۳:۹۷۸- ۵-4۹۵-۷10۵0-۰

مندرجات : ج.۱. کتاب عقل و علم و جهل.- ج.۲. کتاب توحید.- ج.۳. کتاب عدل و معاد.- ج.۴. کتاب احتجاج و مناظره.-
ج. ۵. تاريخ پیامبران.- ج.۶. تاريخ حضرت محمد صلی الله عليه و آله.- ج.۷. کنات امامت.- ج.۸. تاريخ امیرالمومنین.- Գ.‏
تاريخ حضرت زهرا و امامان والامقام حسن و حسين و سجاد و باقر عليهم السلام.- ج.١٠.‏ تاريخ امامان والامقام حضرات
صادقء کاظم» رضاء جواد» هادى و عسكرى عليهم السلام.- ج.۱۱. تاريخ امام مهدى عليه السلام.- ج.۱۲. كتاب آسمان و
جهان - ۱.- ج.۱۳. آسمان و جهان - ۲.- ج.۱۴. كتاب ايمان و كفر.- ج.۱۵. كتاب معاشرت. آداب و سنت ها و معاصى و
كبائر.- ج.۱۶. كتاب مواعظ و حكم.- ج.۱۷. كتاب قرآن ذکر؛ دعا و زيارت.- ج.۱۸. كتاب ادعیه.- ج.14. كتاب طهارت و

نماز و روزه.- ج.۲۰. كتاب خمس؛ ز کات حج» جهاد. امر به معروف و نهى از منکر؛ عقود و معاملات و قضاوت
وضعيت فهرست نويسى : فیپا

ناشر ديجيتالى : مركز تحقيقات رايانه اى قائميه اصفهان

يادداشت : ج.۲ - ۸ و ۱۶-۱۰ (چاپ اول: ۱۳۹۲) (فييا).

موضوع : احادیث شيعه -- قرن ۱اق.

شناسه افزوده : نهاد کتابخانه های عمومی کشور» مجری پژوهش

شناسه افزوده : نهاد کتابخانه های عمومی کشور. موسسه انتشارات کتاب نشر

رده بندی کنگره : 0۱۳۵/م٣ب‏ ۳۰۴۲۱۶۷ ۱۳۹۲

رده بندی دیوبی : ۲۹۱۷/۲۱۳۲

۳۳۴۸۹۸۵ : كنا ناس ملی‎ Հետ
۱ ص:‎

* | تر جمه |

كتاب الإمامه ١‏

اشاره

بشم الله اح حم

الحمد لله الذی أوضح لنا مناهج الهدى بمفاتيح الكلم و مصابيح الظلم سيد الورى محمد الذى بر به الأنبياء جميع الأمم و أهل
بيته الأ.طهرين الذين هم معادن الكرم و ساده العرب و العجم و ببقائهم تم نظام العالم» صلوات الله عليه و عليهم ما نهار أضاء و
ليل أظلم.

أما بعد فهذا هو المجلد السابع من كتاب بحاو الانزاز ميا اللہ الخاظع اکا انتا (մատա‏ ق ԿՀԱ մԱ‏
كتابهما يمينا فى الیوم الآخر و هو مشتمل على جمل أحوال الائمه الكرام عليهم السلام و دلائل إمامتهم و فضائلهم و مناقبهم و
غرائب أحوالهم.

| ترجمه |بسم الله الرحمن الرحيم

ستايش خداوندى را سزاست كه شاهراه هاى زندكى را با آيات درخشان و جراغ هاى فروزان هدايت روشن نمود؛ آن
راهنمايان محمد مصطفى صلی الله عليه و آله است که تمام ملل بشارت ظهورش دادند و خاندان ياكش كه كنجينه هاى کرم

و سرور عرب و عجم و پایداری آنها موجب بقاى عالم است. درود بر آنها باد تا آنگاه كه شب و روز ادامه دارد.

اينكك جلد هفتم بحار الانوار است كه تأليف بنده خطاكار محمد ابن محمد تقى مشهور به باقر است و در اختيار شما است.

اميد است كه نامه عمل من و يدرم را در روز رستاخيز به دست راستمان دهند.

این جلد مشتمل بر احوال ائمه كرام عليهم եայ‏ و دلايل امامت آنها و فضايل و مناقب و كارهاى شكفت انگیز و معجزات

ايشان است.
* | ترجمه ]
أبواب جمل أحوال الأثمه الكرام عليهم السلام و دلائل إمامتهم و فضائلهم و مناقبهم و غرائب أحوالهم

باب | الاضطرار إلى الحجّه و أن الأرض لا تخلو من حجّه

الآيات

و

الرعد: Ել ար‏ 17522 ۱ قوم هاد»(۸)

66538 չգ 4221 2 ԱԶ: 84 القصص: «و‎

- 4 ؤم هاو. -. رعد:‎ ԼԵԼ Î -"-lt;meta info

]ای پیامبر] تو فقط هشداردهنده ای و برای هر قومى رهبری است.]

وو 14111 3211 -. قصص: ۰-

و به راستى این گفتار را برای آنان بى در بى و به هم پیوسته نازل ساختيم اميد که آنان پند پذیرند.]
**[ترجمه]

قال لطبرسی رحمه الله عليه فى قوله تعالى: ما رو لكل րտ‏ هاٍ: فيه أقوال

أحدها أن معناه إنما أنت منذر أى مخوف و هاد لكل قوم و ليس إليكك إنزال الآيات فأنت مبتدأ و منذر خبره و هاد عطف على
منذر و فصل بين الواو و المعطوف بالظرف.

و الثانی أن المنذر محمد و الهادى هو الله.

١ ص:‎

و الثالث أن معناه إنما آنت منذر يا محمد و لكل قوم نبی بهدیهم و داع پرشدهم.

و الرابع أن المراد بالهادی کل داع إلى الحق.

-

وق عن ابن ՍԱՀԱ:‏ ما ترَلت اليه قال ول الله صلی الله عليه و آله أنَا مدر و 28 չկ)‏ مِنْ بَغدى Հն‏ بک

8248 Վ:

:»6 2 الاسم Տա‏ فى թայլ յակն եշ այ‏ العکم بن هیر عن أ ل بيه عَنْ عکم بن Տրա»‏
«են‏ فَالَ: ն:‏ ول اللو صلی الله عليه و آله لور و ونت لك بن أبى طالب عليهها انلام 28 ول الاه صلی الله عله

و آله پيد աթ‏ عليه السلام Հպ‏ ما هر الق ԵՆ‏ َم ال ما نت مر ثم յ լատ‏ عليه السلام Բ‏ ال و لكل
قوم هاو ثم قال نک Հա‏ انم و رای ای (داو امیر ری պե‏ عَلَى دیک «ՅՈԴ‏ کدّلکک.

وح ۱

و على هذه الأقوال الثلائه یکون هاد مبتداً و لكل قوم خبره على قول سیبویه و یکون مرتفعا بالظرف على قول الأخفش انتهی
3

آقول: على هذا الوجه الأخير تدل أخبار هذا الباب و هی آظهر من الآيه الکریمه بوجوه لا يخفى على أولی الألباب.
| ترجمه آطبرسی در مورد آيه Հլ Հն‏ مُنْذِرٌ و لكل 3 هادا می نویسد: در تفسیر اين آیه چند قول است:

اول: اينكه «منذر» یعنی بیم دهنده و «هادی» یعنی برای تمام اقوام به طوری که انزال آیات فقط برای تو نيست. «أنت» مبتدا و

ՍՎ»‏ خبر آن و «هاد» عطف بر منذر است و بين واو و معطوف ظرف فاصله افتاده است.
دوم:
بیم دهنده حضرت محمد صلی الله عليه و آله و هادى خدا است.

سوم: معنى آيه اين است: ای محمد! تو بيم دهنده هستى و هر گروه و طايفه ای را پیامبری است كه آنها را هدايت و راهنمايى

چهارم: منظور از «هادی» در آيه» هر كسى است كه دعوت به حق كند.

از ابن عباس روایت شده: وقتی اين آيه نازل شد پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم فرمود: من منذر و بيم دهنده هستم و

ابوالقاسم حسکانی در «شواهد النزيل» از ابو برده اسلمی نقل می کند که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله آب خواست و وضو
گرفت. على عليه التلام در خدمت آن جناب بود. در این موقع دست على را كرفت و بر سینه خود چسباند و فرمود: إِنّما نت
15 بعد دست خود را بر روی سینه على عليه թյ‏ گذاشت و فرمود: الِکل قُوْم هاد.» و اضافه کرد: يا علی! تو مشعل

فروزان عالم و پرچم هدایت -. نهایت هدایت - و سرور سرزمین هایی. - . سرور قاریان - من گواهی می دهم که اين منصب

ها و موقعیت ها به تو اختصاص دارد.

بنا بر سه قول اخیر» هادی نهاد و مبتداء می شود و بنا بر قول سیبویه» «لکل قَوْم) خبر و گزاره است. اما به عقيده اخفش» مرفوع

مؤلف: اخبار این بخش شاهد بر معنی اخیر آیه است و به دلا-یلی که بر خردمندان پوشیده «Հայ‏ همین معنی از آیه بهتر
فهمیده می شود.

-
ազա:

ختص, الاختصاص عَنْ 1211 22.21 )2-2 52 أبى الحسن (ه)قال قال أ
շթ լեն Սյ «եչ‏ 02.525

بُو عزٍد الله عليه السلام :6 2221 لا تقوم لله علی

ختص» الا ختصاص عن الرضا عليه السلام قال قال آبو جعفر عليه السلام مثله (۷)
ص: ۲

۱- غایه الهدى خ ل.

۲- فی نسخه: و امیر القراء.

۳- فى نسخه: بذلكك.

۴- مجمع البیان ۶: ۲۷۸.

۵- لعل المراد من ابی الحسن هذا على بن موسی الرضا عليه السلام» يؤيد ذلكك ان الکلینی روی الحدیث باسنادین فى الکافی
عن الرضا عليه السلام راجع أصول الکافی ۰۱ ۱۷۷.

۶ الاختصاص: ۲۶۸.

۷- الا ختصاص: ۲۶۸.

ختص » الإختصاص عن داود الرقى عن العبد الصالح مثله را

| ترجمه |اختصاص: حضرت رضا عليه الس لام از حضرت صادق عليه ال لام نقل كرد كه فرمود: حجت خلا بر مردم تمام
نمی شود مگر به وسيله امام زنده ای که شناخته شود. - . اختصاص: ۲۶۸ -

اختصاص: با دو سند ديكر مثل اين روايت را آورده است. - اختصاص: ۲۶۸ - ۰۲۶۹ كلينى رحمه اللہ در اصول ۱ : ۷ این

ہپ ے اہ ہر چ8

۷| تر جمه |

«Ե

ւջ‏ بصائر الدرجات أَحْمَدُ عن این عن ابن یوب عن Ս Հոբ Սն յեր‏ »5 عليه السلام یو دَعَا رول له صلی

ا لبم سی وی
وم هادٍ تم َال يا 122322 لین անտա‏ و عَابهً الهدى و 22156 الَمححَلین أَمْهَدُ بلک (4.

خواست. بعد از فراغت از وضو دست على عليه ال لام را كرفت و فشرد. سپس فرمود: «انما أنت منذر.» بعد دست او را به
سینه چسبانید و فرمود: «و لکل قوم هاد.» و در ادامه فرمود: على جان! تو اصل دين و نشانه ايمان وغايت هدایت و بيشواى

زیبایانی» من به اين شهادت می دهم. -. بصائر الدرجات: ۱۰ -
* | تر جمه |
«Էէ»‏

کے نے ان ای کت كن إلى اج هن ہے جر عليه السلام إلى بو هی نما
و ԱԱ ԱՏ‏ اپ يَهْدِيهِمْ 2( մտանեն‏
Թ‏ اهاه من «ա‏ (شاعَلِيٌ عليه السلام 8 Ճար մաշջի‏ احد (2).

زی ایصاثرالدرجات: حضرت باقرعلیهالترلام در مورد تی اھا 103321 وم هاده از پامبر اکرم صلی
الك ليمي ای ա ա‏ و مار تیم رسای ما رر انتا از ն‏ اوا ممت 118 տանան‏ ات تا
راهنمایی می کند. هادیان بعد از پیامبر اکرم عبارتند از على بن ابی طالب عليه التدلام سپس جانشینان او یکی پس از دیگری.
عيضا ارجات արմա‏

٭| ترجمه |

ہہ

بر فياف Հ Արան ամի‏ 1524 عن չա‏ عن յ-23‏ و فضاله عَنْ مُوسَى بن بكر 24.22 قَالَ: ماك أا عقن اللّه علیه
السلام عَنْ 41/12 تا رک و ای لما نک منز و ِكل قوم هادٍ ال کل ام لقن اذى هو فيهم 00

٭ |[ ترجمه |بصائر الدرجات: فضيل گفت: از حضرت صادق عليه الشلام در مورد آيه Հայ աՀ‏ 3512 لکل قَوْم هاد» پرسیدم.

فرمود: هر امامی هادی و راهنمای قرن خویش است برای مردمی که در آن قرن زندگی می کنند. -. بصائر الدرجات: ۰-
թո‏ تر جمه |
«ծ»‏

بر بصائر الدرجات أَحمَدُ عن لین عَنْ 6112 عن 23 حازم عَنْ عد اجيم ի 3200 ջա‏ جغفر عليه السلام 13.2
الله 11494822 إِنّما 61 مر و ل

ص: ”

۱- الاختضاض: ۲۶۹ رواه الکلیتی کی الاضول ۱: ۱۷۷ باساده هن محفد بن بحی المطاز خن մա»‏ ین مد تن سے من
ابن آبی عمیر عن الحسن بن محبوب عن داود الرقی.

۲- بصائر الدرجات. ۱۰ فیه: اشهد لكك بذلک.

٣‏ فى المصدر و فى نسخه: و فى كل زمان فلعل الصحیح على ذلک: انا المنذر و فى کل زمان منا هاد.

۴- أى بهدی الامه.

۵- فى المصدر: ثم الهداه من بعد على عليه السلام.

۶ بضائر الارجات: 3.24

۷- بصائر الدرجات: ۱۰. القرن: اهل ծե:‏ واحد و رواه النعمانی فى کتاب الغیبه ص ۵۴ باسناده عن موسی بن بكير عن المفضل
و فيه» للقرن الذى هو منهم.

۸ فی البصاثر و الغيبه» عبد الرحمن القصیر.

قزم ها ال عليه السلام 125 اه صلی الله عليه و աա‏ ر و عل կյ‏ و الله աճ) Հտ: ս‏ وَ مَا رال فینا إِلَى المَاعَهِ

۰

نی الغیبه للنعمانی ابن عقده عن محمد بن سالم عن على بن الحسين بن زنباط عن ابن ن حازم مثله (۳).

**[ترجمه ]بصاثر الدرجات: عبدالرحيم قصير از حضرت باقر عليه السّ.لام درباره آيه «إِنّما نت 517712 բտ‏ هاد» نقل كرد
که فرمود: پیامبر اكرم منذر است و على هادی. به خدا قسم اين آيه درباره ما خانواده است و تا قیامت. راهنمايان از ما خانواده

خواهند بود. -. بصائر الدرجات: ۱۰ -
թու‏ جمه |
»$«

یر بصائر الدرجات الم ین աա չ‏ عن معلی بن محمد عَنْ محمد پن շի‏ عَنْ مدب գնայ‏ عَنْ ترغذان عَنْ آبی
:»4112-7158 عليه السلام قَالَ: لك لَه نما آنت مْذِر و لكل موم ها ال عليه السلام 11441475«
السلام ՄՍ մ»)‏ مُحَمَّدِ 8 ն‏ هراد الیزع بی مت ամո‏ رال فیکم کاو من Հասն ՀԱՑ‏ | ایک فَقَالَ
رحعک الله ՄԱ‏ 162 و لو کانث إذا تولك ا غا رخ թ‏ مات دک թյ‏ مات الاب աս‏ الکتاب و لک حي بجری
**| ترجمه |بصائر الدرجات: ابو بصير گفت: از حضرت صادق عليه ال لام از معنى آيه «إنّما ان 3512 لکل قَوْم هاد)
پرسیدم. فرمود: ييامبر اكرم منذر و على هادى است. بگو ببينم» امروز هادى از ميان ما خانواده وجود دارد؟ عرض كردم: بلى
فدایت شوم! پیوسته هاديان از شما خانواده بوده یکی پس از دیگری تا منتهى به شما شده است.

فرمود: خدا تو را رحمت کند. ابا محمد! اگر اين آيه فقط در مورد یک شخص باشد و آن شخص بمیرد. در Հա‏ دستوری
که در آيه داده شده و خود احکام قرآن از بين رفته است. اما چنین نیست. بلکه پیوسته و در هر زمان امامی است زنده و معنی
این آيه همان طور که برای مردم گذشته وجود داشته» برای آیند گان نیز خواهد بود. - . بصاثر الدرجات: ۱۰ -

* | تر جمه |

بيان

قوله عليه السلام ١‏ «لو كانت» جمله شرطيه و الشرط فيها قوله «اذا نزلت» مع جزائه (۵)اعنی قوله «ماتت تت الأ-يه») و قوله «مات
الكتاب» جزاء له (۶)و هو على هيئه قياس استثنائى و قوله «و لكنه حىّ» رفع للتالى و المراد بموت الآيه عدم عالم بها و مفشر لها
و بموت الكتاب رفع حكمه و عدم

ص: ۴

-١‏ أى هذه الآيه.

نالرات

۳- غيبه النعمانق: ۵۴ فيه» (أحمد بن محرد بن سعيد بن عبد الرحمن بن عقده قال ԱՎ»‏ محمّد بن سالم بن عبد الرحمن
الأزدىٌ فى شوال سنه احدى و ثمانين و مائتين قال: حدّثنى على بن الحسین بن زنباط عن منصور بن حازم عن عبد الرحمن بن
ال الظاهر ان ا ամ շաատ»,‏ و ف فال մայ‏ الله المتدر تا وغل الهادی: اماو الله ما Հոծ‏ ما այն‏
حتی الساعه جعلنا الله Ն)‏ نرضيه عاملین.

աան Աի ای‎

۵- أى جزاء |ذا.

۶- فی نسخه: جزاء لو.

التکلیف بالعمل به. و الحاصل أنه لو لم يكن بعد النبی صلی الله عليه و آله من یعلم الابات و یفتررها كما هو المراد منها لزم
بطلان حکمها و رفع التکلیف بها لقبح تکلیف الغافل و الجاهل مع عدم القدره على العلم و بطلان التالی ظاهر بالاجماع و

ضروره الدین.

* |[ ترجمه ]مراد از «موت آبه». نبود عالم و مفسر آن و منظور از «موت كتاب»» رفع حکم آن وعدم تکلیف به آن است»
حاصل آنکه اگر بعد از پیامبر صلی الله عليه و آله کسی نباشد که آیات را بداند و از تفسیر آنها آ گاه باشد. لازمه آن بطلان
حکم و رفع تکلیف خواهد بود. زیرا تکلیف غافل و جاهل بدون قدرت بر علم قبیح است و ادامه روایت نيز به اجماع و

ضرورت دين باطل خواهد بود.
* | ترجمه |
«Մ»‏

یرہ بصاثر الدرجات ք Հաւ‏ مُحمّدِ عَنْ ص فوا عن լյ‏ 52 عن «ՀՄ‏ (١عَنْ‏ حفران عَنْ أبى جَغفَر عليه السلام فى قل
الله تبازک 313 مِمَنْ Աե:‏ مه يَهُدُونَ ՀՆ‏ و به يَعْدِلُونَ قال هم 4801 علیهم السلام 0(

##[ ترجمه ابصاثر الدرجات: حمران از حضرت باقر عليه الس لام نقل کرد که در مورد آیه 3 عقن անք‏ مه دون تا رو
يَعْدِلونَ - . اعراف / ۱۸۱ - از ميان مردم گروهی راهنمای بحق هستند و مردم را متوجه حقیقت می کنند) فرمود: آنها ائمه
كرامند. -. بصائر الدرجات: ۱١‏ -

چا ماد | ترجمه ]
«փ»‏

که | کمال الدین آبی ابن ولد معا عن 242 عن این أبى الخطاب و این 1.7 معا عَنْ ماد عَنْ ریز عن 2115 مثلم
قال: قلت մ‏ جغفر عليه السلام (۳افی قَْلٍ الله عر و جل اما آنت :151251 قَوْم هاد չալ Սա‏ اد لكل قوم فى زَمَانھۂ

بی ԻԲ‏ م Հանա. 2 ։ ԻԹ‏ م فى م
)12

չիթ‏ جمه ]كمال الدین: محمد بن مسلم از حضرت باقر عليه الشلام در مورد آيه «انما نت 819312 قُوْم هاد» نقل کرد که

فرمود: امام همان هادی و راهنمای مردم است در زمان خودشان. -. كمال الدین: ۳۷۵ -
#* | ترجمه |
«Ն‏

ككء | کمال الدین أبى عَنْ ՀՏ‏ عن ان عیتی عَنْ أبيه ۵ن ان آبی عمیر عن ان )455 1:75 العجلی (۶)قال: قلت մ‏

.6

جغفر عليه السلام Հ ալ‏ 248 وَ ِكل قَوْم ماد فقال 2142 رَسُولَ الله صلی الله عليه و آله و عَلِيٌ الْهَادِى و فی كل Ա)‏ إِمَامٌ
ما يَهْدِيهِمْ ն մյ‏ جاء به رَسُولَ الله صلی الله عليه و آله (۷).

٭ | ترجمه | كمال الدين: بريد عجلى گفت: به حضرت باقر عليه الشلام عرض كردم: معنى آيه «إنّما 3 مُنْذِرٌ و لكل قَوْم هاد)
جيست؟ فرمود: منذر پیامبر اکرم و على هادى است. و در هر زمان از ما خانواده امامى وجود دارد كه مردم را به دستورات

| جمه‎ թու

«ն»

ک. | کمال الدين لی؛ الأمالى للصدوق (աե:‏ عَن ان ծեմ) Մ53‏ عَن ای حبيب 14126 22123 عَنْ آبی 4ա‏ عن
لغش عن Լ‏ عليه السلام عَنْ أبيه عَنْ 2 بن الین علیهما السلام قال: تن 481 մոա‏ و متخ الله ն‏ الغالمین

Տա ՏՆ.)
۵ ص:‎

۱- المعهود: حجر بلا الف و لام.

۲- بصاثر الدرجات: ۱۱. و الآيه فی الأعراف: ۱۸۱.

۳- فى المصدر: لابی عبد الله عليه السلام» و فى نسخه: ما معنی قول الله عرٌ و جل.
۴- اكمال الدین: ۳۷۵ فيه: کل امام هادی کل قوم فى «եյ‏

۵- المصدر خال عن قول: عن ա‏

۶- فی المصدر: عن بريد.

۷- اکمال الدین: ۳۷۵.

ան աա 22 4‏ مان هل لاض Տաճա 5 ԱՑ‏ لهل السّمَاءِ و Փա‏ الِّينَ بنا
يفيك له امه أذ تع على ան‏ لاه و با بهیکت الأو أذ տանա‏ 9 67 لشر اروف ویر
».77250 ا ما فی 258 نّا لَسَاحَتْ կան‏ (220۳ تم قال عليه السلام و لَه د نكل 18.251 علق الله اقم وق مه له
فیا ظاهر عشهور أَوْ ایب مسئور و تلو 2285 مه له فیها و لز لا دک لَمْ աա‏ له ال Հը ծան‏

للصادق عليه السلام تکیت 285 لاس ب بال الاب العشتور ر قَالَ عليه السلام كما تون بالشمْس (ծ) ԱՀՀ) աշ յ‏
ج» الاحتجاج مُرْسَلًا մտ. յլ‏ عليه السلام لم بدا (۶).

*[ترجمه ]كمال الدین و امالی صدوق: اعمش از حضرت صادق عليه اللام نقل کرد که آن جناب به نقل از پدر
بزركوارشء از حسین بن على عليهما الشلام فرمود:

ما پیشوای مسلمانانيم و حجت خدا بر جهانیان و سرور مؤمنين و رهبر سفیدرویان و مولای مؤمنين. ما موجب امان و آسایش
مردمیم در روی زمين همان طور که ستارگان موجب امان اهل آسمانند. خداوند به واسطه ما آسمان را نگه داشته که بر زمين
فرو نريزد» مگر به اذن و اجازه او و به وسیله ما زمين را نگهداشته که اهلش را تکان ندهد. باران به واسطه ما می بارد و
رحمت به واسطه ما گسترش می يابد و زمين نعمت های خود را خارج می کند. اگر راهنمایی از ما خانواده «Լեն‏ زمین
اهلش را فرو می برد. سپس فرمود: از زمانی که خداوند آدم را آفرید» زمانی از حجت خالی نبود يا حجتی آشکار و مشهور يا
غایب و مستور و تا روز قيامت از حجت خالی نخواهد بود. اگر جنين نبود خدا پرستش نمی گردید.

اعمش گفت: به حضرت صادق عليه ال لام عرض کردم: چگونه مردم از حجت غایب و مستور بهره مند می شوند و استفاده
فى برند؟ فرمود: همان طوری که از خورشید بهره می برند» هنگامی که دريس پرده های ابر پنهان است. - . كمال الدین:
۹ - ۱۲۰. امالی صدوق: ۱۱۲ -

| جمه‎ թու

بیان

ماد الشی ء يميد میدا: تحر ک.

##| ترجمه ]ماد الشی ء يميد میدا: تح كک.
| ترجمه |

«Ֆ

تفقرت قال: کا ع ای قا القارق مل الما ճայ‏ آشخابه یم * حر بن اع و من Հայա‏ بی تالم

222

յա» ԱՆՆ, ..‏ عليه السلام يا ام ال تيك با ان سول الله
e e 1 տ:‏
ES‏ ء فافعلوة قال ՀԱ»‏ بَلَعَنِى مَا كان فيه

عَمْرُو بْنّ մաք‏ و جلوشْه فى مشجد տաց‏

نیز

اج

ص: ۶

۱- فى الأمالى: و قائد الغر المحجلین.

۲- فى اکمال الدین و الاحتجاج: لاهل الارض.
رت بهم.

۴ی ծնա‏ مهران الا غمتن:

۵- اکمال الدین: ۱۱۹ و ۱۲۰ آمالی الصدوق: ۱۱۲.
۶- احتجاج الطبرسق ص ۱۷۳.

لا آی یونس بن عبد الرحمن كما فی المصدر.

27 «ՀՆ,
-

Աք کبیزه و ذاآنا پعفرو بن‎ Եդ
در قدت فى آخر الق‎ ۱ ԱԵ بت‎
با ی‎ մե) ال نعم ال ا کک غ‎ Սն قلت الها لام فا ول غَرِيبٌ تاذ لی لک عن مالو‎ Ք على كك‎

کے ہو هل مر سو هه و

ی کی ա,‏ ین الوا لت ոտա մաճ‏ و إن کاٹ تساک خنقاً ال لك ա‏ نیا الق

لی سل 9126« լամա‏ ال لت ما ری շանն չան աակ,‏ قال لك أ لک աք‏ قال نعم ال فك فما ضع

-:.

մակ,‏ 48 مم ھا لاد ال ت أ لكك کم قا عع فك و کا قطد تم به ال غرف یہ طعم ՀԱՄԱ նն‏ لک یا ال

فو ع یس

تمع فت و تا تفع 181144 بقل كلت أ کک أذ ال نع فك و ها تطتع پا ال ِمغ մա» Ակ,‏ كال Տ‏ لت أ لک بد

عظع :51« Ե-ն‏ جت «վ‏ و خلت البطورة فى Հանա րք‏ یت مش جد البضره فاد

2

(هاقال عم فلت و ما َضتم մկ‏ ا وو سم ا ار وہ
134 بھی ا مِنْ مَك انٍ ای مَكانٍ قال 82128« قَالَ չա‏ قُلْتّ و ما کے نم به قال վա‏ کل ما وَرَدَ عَلَى .9612 فَا
ص: ۷

۱- قال: إذا یری شی ء كيف يسأل عنه يا بنى خ ل.

۲- هکذا فى الأمالى و العللء و فى الاكمال: ն)‏ بنی ای شی ء هذا من السؤال إذا ترى شيئا كيف تسأل عنه؟) و اما الاحتجاج و
رجال الکشی ففيهما تصحيف راجعهما.

۳- فى العلل و الاحتجاج: و ان كان مساءلتكك حمقى و يحتمل أن تكون كلمه (حمقا) فى الكتاب و سائر المصادر بالمد.

۴ فی العلل و الاكمال: (اعرف به المطاعم على اختلافها) و فى رجال الکشی: اذوق به الطعم و فى الاحتجاج: اعرف به
المطاعم و المشارب على اختلافها

۵- فی العلل و الاكمال و الاحتجاج: (أ لك يدان؟) و կթ‏ الضمائر الآتيه على صيغه التثنيه.

ՀՆ‏ ب قال ا قلت ْب و کی دیک و ی 612 ا یزارخ إا شکث فى لط شی ء

-
2« ع 5 ٥ہ‏

شَمَنْهُ أو ...2 أو لعف نه 257 ت یال فتقن մա Հայաո‏ و یل الک قال չմ ալ ՀԹ‏ الل Հեյ‏
یشک الجوارح قال تم قال Հն‏ قلت فلا بُدَ من الب و Յամ‏ الجوارځ մն‏ تمع ال «ԱԱՀ‏ وان إن الله ա:‏ 153
ہریت خخ ھا الصَحبح وتیل ما شک فيه ۳و زک نذا الق کلم فی حبرتھم و
նել :4 1 ՀԱԻ Հ‏ رون ایهم شکهع و عترتهم و بُقیم لک إماماً یجوارجک رد اه یرتک و شکک ال
ա‏ ول յ 2488 մետա‏ 012 نت مِمَامٌ մամ ՀՅ‏ لی | جال كه ամա‏ من 2 آنت ՀԱ‏ من մ‏
لاح تن تہ جط بوت رس

22 2

Հ‏ 82 علمک هرا قال «ենտ‏ با اه ب رَسُولٍ الله جَرَى علی لسانی قال ն‏ هسام 1 و الله مكتُوبٌ فی «աշ‏ إِبْراهِيمَ و مُوسی

-
46 Հն

2 و
ته او 2555 أ و معته

3

-

۳

حماد عن الحسن بن إبراهيم عن يونس مثله (۵)

ص: ۸

-١‏ فتقر به خ فتستیقن خ. اقولء فی الاکمال: فیقر به اليقين و فى العلل: فيستيقن اليقين و فى الامالی: فييقن اليقين و فى
الاحتجاج و رجال الكشّيَ و نسخه من الكتاب: فتيقن الیقین.

۲- لم تستيقن خ: اقول: فى الاكمال و العلل و الاحتجاج و الکشی: لم يستيقن و فى الأمالى: لم يستقم

۳ فى الأمالى: و بیقن ما شک فيه و فى رجال الکشی: و تيقن ما شكت فيه و فى الاكمال و الاحتجاج: و ينفى ما شكت فيه و
فى العلل: و ينفى ما شككت فيه.

۴- اكمال الدين: ۱۲۰ علل الشرائع» ۷۵ و ۸۷۶ أمالى الصدوق: ۳۵۱ و ۳۵۲ و فى المصادر اختلافات لفظيه راجعها.

۵- رجال الکشی: ۱۷۵- ۱۷۷ فيه: محمد بن مسعود قال: حدّثنى على بن محمد بن يزيد الفيروزانى 1 قال: حدّثنى محمد
بن أحمد بن يحيى عن أبى إسحاق قال: حدّثنى محمد ابن حماد عن الحسن بن إبراهيم قال» حدّثنى يونس بن عبد الرحمن عن

يونس بن يعقوب.

٭ | ترجمه ]| كمال الدين و علل الشرائع و امالى صدوق: يونس بن يعقوب گفت: گروهی از اصحاب حضرت صادق عليه الشلام
خدمت آن جناب بودند كه هشام بن حکم» حمران بن اعين» مؤمن طاق» هشام ابن سالم و طيار از آن جمله به شمار می آمدند

حضرت صادق عليه الشلام به او فرمود: ای هشام! او ياسخ داد: بله يابن رسول الله! امام فرمود: جريان مناظره خود را با عمرو بن
شما نمی توانم زبان درازی كنم. عظمت مقام شما مانع از سخن گفتن من است. حضرت صادق عليه ال لام فرمود: هر گاه

دستورى به شما مى دهيم در انجام آن تأخير روا نداريد.

هشام گفت: شنيدم كه عمرو بن عبيد در مسجد بصره مى نشيند و مردم را گرد خود جمع مى كند و آنها را گمراه مى نمايد.
خيلى بر من دشوار آمد و بالاخره به جانب بصره رهسيار شدم و روز جمعه اى بود كه وارد بصره شدم و به مسجد رفتم. گروه
زيادى در مسجد اجتماع داشتند. عمرو بن عبيد كه يارجه اى يشمين و سياه رنكك بر كمر بسته بود و يكك يارجه نيز بر شانه
داشت» در ميان جمع نشسته بود و مردم از او سؤال می كردند. من جمعيت را گشودم» پیش رفتم و دو زانو در یک كنار
نشستم و به عمرو بن عبيد گفتم: آقاى دانشمند! من مردى غريبم. اجازه می فرمايى یک سؤال از تو بکنم: گفت: بگو.

گفتم: تو چشم دارى؟ عمرو بن عبيد گفت: اين جه سؤالى است؟ گفتم: سؤال هاى من همین طورى است. عمرو گفت:
بيرس» كرجه سوالی احمقانه باشد. گفتم: جواب مرا بده. گفت: سؤال كن. پرسیدم: چشم دارى؟ گفت:آری. گفتم: با جشم
جه می بینی؟ گفت: رنگ ها و اشخاص را. پرسیدم: بینی داری؟ گفت: آری. گفتم: با آن جه می کنی؟ گفت: بوی ها را با

آن استشمام می کنم. پرسیدم: دهان داری؟ گفت: آری. گفتم: با آن جه می کنی؟ گفت: طعم و مزه اشياء را می چشم.

پرسیدم: زبان داری؟ گفت: آری. گفتم: با آن جه می کنی؟ گفت: سخن می گویم. پرسیدم: كوش داری؟ گفت: آری.
گفتم: با آن جه می کنی؟ گفت: صداها را می شنوم. پرسیدم: آيا دست داری؟ گفت: آری. گفتم: با دست هايت جه می
کنی؟ گفت: اشیاء را می گیرم و خشونت و زبری آنها را تشخیص می دهم. پرسیدم: تو پا هم داری؟ گفت: آری. گفتم: با دو
پایت جه می کنی؟ گفت: به وسیله آنها از این مکان به مکان دیگر می روم. پرسیدم: قلب داری؟ گفت: آری. گفتم: با آن
جه می کنی؟ گفت: هر جه بر این اعضا و جوارح و حواس وارد می شود به وسیله آن تشخیص می دهم. پرسیدم: مگر اين
اعضا و جوارح و حواس نمی توانند تو را از مخ و مغز بی نیاز کنند؟ گفت: نه. گفتم: چرا؟ با اينكه همه صحيح و سالم هستند.

گفت: فرزندم! حواس و جوارح هر كاه در مورد چیزی تردید داشته باشندء آن را می بویند يا می بینند يا می چشند يا می
شنوند يا لمس می كنندء آنگاه به مغز می دهند. مغز يقين را به وجود می آورد و شک را از ميان بر می دارد. پرسیدم: پس
خداوند قلب را برای رفع تردید و شک جوارح قرار داده است؟ گفت: آری. گفتم: يس اگر مغز نباشد» کار حواس و جوارح
کامل نمی شود. گفت: صحیح است. گفتم:

پس معلوم می شود که خداوند عزیز» اعضا و حواس تو را وانگذاشته و برای آنها راهنمایی قرار داده که مطالب را تصحیح
کند و يقين را به وجود آورد و تردید را از ميان ببرد. اما به عقیدہ تو این مردم را در سر گردانی و شک و اختلاف واگذاشته و
امام و پیشوایی قرار نداده که رفع تردید و اختلاف از آنها بنماید. اما برای اعضا و جوارح تو راهنما قرار داده که رفع شک و

تردید کند؟

عمرو سکوت کرد و هیچ نگفت. آنگاه رو به جانب هشام کرد و گفت: تو هشام هستی؟ گفتم: نه. پرسید: با او نشسته ای و
مصاحبت داشته ای؟ گفتم: نه. گفت: يس تو اهل کجایی؟ پاسخ دادم: از اهالی کوفه هستم. گفت: تو همان هشام هستی! در

این موقع مرا پیش برد و در جای خود نشاند و تا وقتی من آنجا نشسته بودم» سخن نگفت.

حضرت صادق عليه الہ لام از شنیدن جریان خندید و فرمود: جه کسی اد بن مطالب را به تو آموخت؟ عرض کردم: پسر رسول

خدا بر زبانم جاری کرد. . فرمود: : هشام! به خدا قسم | ين مطالب در صحف ابراهيم و موسی نوشته شده است. 5 . كمال الدين:

۰ علل الشرائع: -Պծ‏ ۷۶ -

رجال کشی و احتجاج طبرسی: اين روایت از دو طریق دیگر در اب ين کتاب ها مك ۷ . رجال کشی: ۵ ۰۱۷۷ احتجاج
طبرسی: ۲۰۰ -

| تر جمه |
۰۳

տաշտը < 90423883‏ شک نا أ عو الہ مس کتکا ای یه

թ ոթ յա Ց. 'ւՓՓ.Ջջ.. տտ տ Բաշ

0000000 59 ري کت e‏ بے ا
آله قَالَ 8010« ای بو عبد الله عليه السلام կմա‏ هذا صم فة بل أن یکلم تم ال با وش لو كنت تيه

րճ‏ فا وش մանուն րա եկա‏ عیشک کهیمي այն նքր‏ ام رح
ناد وَ هرذ Աաաա չտամ ա‏ ا ماق 0و ذا մ մաման ամա‏ الله عليه السلام ւՆ: Հայ‏
53 »2 بالکلمام ھاو دیا ی قرا بُرِِدُونَ ہم تم لَ ازج إلى اواب من ری (۶این امتکلمین ده ال مرج

فَوَجَدْتٌ خَمْرَانَ بن 5211 360 کا2 يخسن نکنام 3 ما չ լի:‏ اللْعْعَان
ص: ۹

۱- احتجاج الطبرسی: ۲۰۰.
۲- فى المصدر و الکافی: من أهل الشام.

٣‏ فی الکافی: عن الله عرٌ و جل يخبركك.

۴- فی هامش النسخه المطبوع: ای هذا يؤدى إلى المطلوب و هذا لا »25« أو هذا ینساق إلى نهج الاصطلاح و هذا لا ينساق.
۵- فى هامش النسخه المطبوع. فيه دلاله على ان علم الکلام حق لکن لا بد من سماعه من المعصوم.

۶-فی نسخه: فانظر من تری و فى المصدر: فمن تری.

۷- هو حمران بن أعين الشیبانی کوفی تابعی آخو زراره» كان من آکبر مشایخ الشیعه المفضلین الذین لا یشک فيهم» احد حمله
القرآن و كان عالما بالنحو و اللغه یروی عن الامامين الباقر و الصادق علیهما السلام.

اول کا متكلماً 400و բաթ‏ مالم و فس ա Ա708‏ و کانا تتکلمین و كان قیس գամ ան‏ كلام و كان ذ
تلم لکلا نع بن لین عليهما السلام չտան‏ عليه տայ ան‏ بَا امجيس و کنا فى تيمو ԱԱ‏ عليه السلام فى
ارب سے ور رو رر ہے ےیک
)6( و رب الکفبه قَالَ و كنا ظ (2)أَنَّ անաչ‏ من ولد عقیل كَانَ دید ան «ամ‏ عبد اللہ عليه السلام فا امن

ԸԴ ՀՀ

٠١ ص:‎

۱- هو محمّد بن علي بن النعمان أبو جعفر الاحول 2595 صرفى يلقب عندنا مؤمن الطاق» و العامّه يلقبونه الشيطان الطاق. كان
متكلما حاذقا حاضر الجواب من أصحاب الامامين الصادق و الكاظم عليهما السلام و صنف كتبا كثيره و له حكايات مشهوره
مع أبى حنيفه.

؟- فى المصدر: و كان متکلما.

۳- هو هشام بن سالم الجوالیقی الجعفى مولی بشر بن مروان من ثقات أصحاب الامامين الصادق و الكاظم عليهما السلام و
۴- لیس له ذكر فى كتب التراجم» و يظهر من الحدیث انه كان من مهره علم الكلام و حذاق المتكلمين» و كان تعلم من الإمام
الستجاد عليه السلام.

۵- أى قال أبو عبد الله عليه السلام هذا هشام.

۶-فی نسخه: و كنا قلنا ان و فى الکافی» قال: و ظننا ان هشاما.

۷- هو أبو محمّد هشام البغدادی الكندى المتكلم المعروف الشيعى كان ينزل بنى شيبان بالكوفه و انتقل الى بغداد سنه 1۹۹ و
يقال: مات فى هذه السنه أيضا ترجمه أصحاب التراجم فى کتبهم قال ابن النديم فى الفهرست: ۶: هو من جله أصحاب أبى عبد
الله جعفر بن 2 الصادق عليه السلام. و هو من متكلمى الشيعه الامامیه و بطائنهم و ممن دعا له الصادق عليه السلام فقال:
اقول لكك ما قال رسول الله صلی الله عليه و آله: لا تزال مؤيدا بروح القدس ما نصرتنا بلسانكك و هو الذى فتق فى անտ‏
هذب المذهب. و سهل طريق الحجاج فيه» و كان حاذقا بصناعه الکلام؛ حاضر الجواب» و كان اولا من أصحاب الجهم بن
صفوان ڈ نم انتقل الى القول بالامامه بالدلائل و النظرہ و كان منقطعا الى البرامكه ملازما ليحيى بن خالد» و القيم بمجالس كلامه
و نظره ثم تبع الصادق عليه السلام فانقطع إليه» و توفى بعد نكبه البرامكه بمده يسيره» و قیل- بل فى خلافه المأمون» و كان
هشام» يقول: ما ریت مثل مخالفینا عمدوا الى من ولاه الله من سمائه فعزلوه» و الى من عزله مر سمائه فولوه» و یذ کر قصه مبلغ
سوره براءه و مرد أبى بكر و ايراد عل عليه السلام بعد نزول جبرئیل عليه السلام قائلا لرسول الله صلی الله عليه و آله عن الله
تعالى: انه لا يؤديها عنک الا انت او رجل منک فرد أبا بكر و انفذ علا عليه السلام» و ترجمه فى ص ۲۵۰ أیضا و اطراه و ذكر
من كتبه عده كثيره» و قد نسب مخالفونا إليه أمورا شنيعه هو عنها برى ء» و لعلها كانت ա‏ اعتقد بها قبل رجوعه الى الصادق
عليه السلام كما يشير إليه بعض الأحاديث و وثقوه علماؤنا الإماميه و أطرءوه بمدائح جليله

5 مو اول ما ال (١الِخینهُ‏ و لیس فینا امن هو كبر եմ‏
ویر اه هنت ول ب انعر قوب و کک که تت حك و
ہب ار ւշ‏ فكلغة ترا تم ال قيس الْماصدر كله فکمه 188 بو «Ութ‏ عليه

لسلام تم (۳)منْ کلامهتا )142256 الام فی دہ م ամա մմ‏ کلم շարան ա‏ جشاع بی الْحكم تال تعم تم تا
شی انرک م ավ աաա‏ ندع قيب مق عط كذ ار ارك
չայ‏ علق أم له یدهم ال աայ‏ بل و بی آَنظر له قال 38 بنظره هم فى دینهم ما ال که وا لهم حه سے
չն Ա‏ ما 2:25 441120 մն‏ تا نھد ساس ای تب اقم شی
فخت وقول الا صلی الل علیه و 5:41 قال الكقات و اكه فال

١١ ص:‎

-١‏ اختط الغلام: إذا نبت لحيته.

۲- فى الاحتجاج: فكلمه فظهر عليه محمّد بن نعمان» و فى الکافی؛ فظهر عليه الاحول.

۳- فی الاحتجاج و نسخه من الكتاب: يتبسم و فى الکافی: يضحكك من كلامهما Աշ‏ قد اصاب الشامئّ» فقال للشامى.

۴- فى الاحتجاج: على ما كلفهم به و فى الکافی: (قال: اقام لهم حجه و دليلا كيلا يتشتتوا او يختلفواء يتألفهم» و يقيم أودهم و
يخبرهم بفرض ربهم. قال: فمن هو؟) قوله: ازاح عللهم أى ازالها.

حا دی وہ و کہ سح
մում‏ كك الاب ن گر ان او մոա‏ عليه السلام ما لكك ل ككلم ال إن ل կերաման ան‏
الکتیاب و ال فان 02 الاختاف 9 ԱՀՀ: ա‏ وه وَ إِنْ قت قد اکتا و کل واد ا ودعي ՅԱ‏
ՏՅ նլ Լաճ‏ 55722217 لی عَليه ե‏ 505« (٣کَقَالَ‏ 14 عبد الله عليه السلام له աճ.‏ ال سایق لهشام من
ری رهم أم سیم աա գմ յմ ատմ մարմ աան հմա‏ كيمتهم ۳و بخ انیم و ین تیم
مم ین تاطلهع ال ام َعم ال سایق تن و ال معام انا فیاتاء یه فرشول الله صلی الله عليه و آله وب
ججمججحججعصمص"يصفظك“ یرہ
تیل فی 137 ԱՀ‏ ال هِشَامٌ 1207 الْحالِسُ بَۂ نی ابا عد الله عليه السلام 121 (۷) یه الا ارا

4109 عَنْ أب عَنْ جد قال الا و کیت لی بعلم

45

-

Վ)

ص: ۱۲

-١‏ فى النسخه المخطوطه و الاحتجاج: تخالفنا.

۲- النسخه المخطوطه و الاحتجاج خالیان من قوله: و إن قلت الى قوله: و لکن.

*- فى الکافی: الا ان لی عليه هذه الحجه.

؟- فى الكافى: من يجمع لهم كلمتهم و يقيم أودهم و يخبرهم بحقهم من باطلهم؟ فقال هشام: فى وقت رسول الله صلى الله
عليه و آله او الساعه قال الشامی: فى وقت رسول الله رسول الله صلی الله عليه و آلەء و الساعه من؟ فقال هشام: هذا القاعد الذى
نشد ال الرحال:

۵- فى الاحتجاج: و اما بعد النبی فعترته» قال الشامق: من هو عترہ النبی.

۶- فی النسخه المطبوعه: خبر هذا.

۷- فى الاحتجاج و الکافی: (تشد) اقول: هذا كنايه عن کثره من يفد إليه من الافاق لتعلم الاحکام و كسب الحقائق و العلوم.
8-7 الکافی: باخبار السماء و الأرض.

لک յա‏ مام مله աո‏ بدا لک قال (۱قطفت ա յն‏ الشوال մա‏ )2 عبد له عليه السلام «Հ մ‏ اسلا شا
کی بے ےر حرج
وص له ی من آثره ول 413.212 2 قال ա ճմ‏ 14215« الشَاعَهَ 20.4 َه بو عد الله تل ل تنک يال المشاعة إن

3
-
-
ع

`

-

Ռշ

`

ہے

շակ‏ الایمان و عَليِْ 52587525 و الْإِيمَانُ 2« بتابُونَ قال ժամ‏ صدفت Հյ սն‏ آشهد أُنْ ا اه از وآن

3 ع
-

5

- ے موه

الله

سے ہے ت0 کر کت
شیب و ات ای مشام بن سَالِم ال رید ار وا غرف تم القت إلى ն‏ 7658 ھ(“"

لک اھ تم ت یتیس յամ‏ تال مت ھا کو ن الکو շը‏ امول صلی اله عليه و آله وڈ ծ‏

مله Հո‏ الي بالباطل ول الک کش 2 52 كثير الباطل نت و الأخون 5714 56չե-‏ قال աա.‏ 0
عليه السلام تقول هسام قرا ما قال لما ال عليه السلام با هام لا کا تع وى رج جلیک Ել‏ عمفت 231Ն‏ طزت مٹلک

یکلم الاس الو 24231 مِنْ «ԱՆՏ‏ (۵).

ԹԵ:

## ترجمه ]احتجاج: يونس بن یعقوب گفت: خدمت حضرت صادق عليه ال لام بودم که مردی از شامیان وارد شد و گفت:
وچ سو ی یف ی ی مادق عليه
ال لام فرمود: ած‏ ت تو از سخنان پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله است يا از خودت؟ كفت مقداری از پیامبر و مقداری از

خودم. فرمود: يس تو شريكك پیامبری؟

شامی گفت: نه. فرمود: به تو از جانب خدا وحی شده!؟ گفت: نه. فرمود: اطاعت تو لازم است» همان طور که اطاعت از پیامبر
اكرم واجب شده؟ كفت: نه.

در اين موقع حضرت صادق عليه 32( روى به جانب من كرد و فرمود: يونس! اين مرد قبل از مناظره كردن خود را مجاب
ساخت و ادعاى خويش را باطل كرد. اكر تو اهل كلام و مناظره بودى با او به بحث مى يرداختى؟ عرض كردم: افسوس كه
من وارد نيستم. اما فدايتان شوم! از شما شنيده ام كه از مناظره نهى مى كردى و مى فرمودى: واى بر اهل كلام! مى كويند اين
مطابق فهم ما است و آن به سليقه ما صحيح نيست؛ اين جور در می آيد و آن دیگری ناجور است؛ اين را عقل ما می پذیرد و
آن دیگری را نمی يذيرد. امام صادق عليه (Թ‏ فرمود: من گفتم وای بر اهل كلام كه سخن مرا وا گذارند -. در حاشيه
نسخه جايى آمده است: اين عبارت دلالت دارد بر اينكه علم كلام امرى است كه به ناجار بايد از امام معصوم شنيده شود. - و

به استدلال خود متكى شوند. اكنون برو بيرون ببين اگر از متكلمين کسی را می بينى بگو ՆՇ‏

يونس كفت: خارج شدم و حمران بن اعين - . حمران بن أعين شيبانى اهل كوفه و از تابعين برادر زراره است. از بز ركان
مشايخ شيعه كه هیچ ترديدى در علم ايشان نيست و یکی از حاملا‌ن قرآن و عالم به نحو و لغت است كه از امامان باقر و
صادق عليهما الترلام حديث نقل كرده است. - كه مردى متكلم بود و محمّرد بن نعمان احول -. محمد بن على بن نعمان
احول كوفى صیرفی» شيعه او را مؤمن طاق و عامه شيطان طاق لقب داده اند. كلامى حاذق حاضر جوابی بود از اصحاب
امامان صادق و كاظم عليهما السلام كه كتاب هاى فراوانى نوشته است. وى حكايات مشهورى با ابوحنيفه دارد. - كه او نيز در
کلام مهارت داشت و هشام بن سالم - . هشام بن سالم جواليقى جعفى از متكلمين و موثقين اصحاب امامان صادق و كاظم

عليهما الت لام. - و قيس ماصر -. در کتب تراجم ذکری از وی نشده است. - که هر دو از متکلمین به شمار می آمدند را
یافتم. به نظر من قبس ماصر از همه آنها در کلام قدرت بیشتری داشت. او علم مناظره را از على بن الحسین زین العابدین عليه
ال لام آموخته بود. همگی آنها را خدمت حضرت صادق عليه ال لام آوردم. آن جناب داخل خیمه ای قرار داشت در دامنه

كوه در کناره راه حرم و کعبه و هنوز چند روز به ايام حج باقی بود.

در اين موقع که همه ميان خيمه نشسته بودند. حضرت صادق عليه الہ لام (مثل کسی که انتظار شخصی را داشته باشد) دامن
خیمه را كنار زده و دامنه افق را تماشا کرد. شتر سواری از دور می آمد. یک مرتبه امام صادق عليه الم لام فرمود: به خدای

ما خیال کردیم آن هشامی است که از اولاد عقيل است و خیلی به حضرت علاقه دارد» اما بعد معلوم شد كه هشام بن حکم -
. ابن ندیم در فهرست: ۶ می گوید: او از اجلای اصحاب امام صادق عليه السلام بود. وی از متکلمان امامیه و از کسانی بود
که حضرت برایشان دعا کردند. - است. ہشام جوانی بود که هنوز موی بر صورتش نروییده و از همه كوجكك تر بود. تا وارد
شد حضرت صادق عليه (այ‏ برايش جايى گشود و فرمود: یار و ناصر ما با قلب و دست و زبان آمد. در این موقع رو به
حمران کرد و فرمود: با اين مرد مناظره کن. حمران بر او پیروز شد. امام به محقرد بن نعمان رو کرد و فرمود: طاقی! تو با او

بحث کن. محمد بن نعمان نیز پیروز شد.

آنگاه رو به هشام بن سالم کرد و فرمود: با اين مرد مناظره کن! آن دو به بحث پرداختند. تا هر دو حریف یکدیگر را شناختند.
بعد به قيس ماصر فرمود: تو صحبت کن! قيس شروع به مناظره کرد. حضرت صادق عليه الشلام از سخنان و جواب و سؤال آن
دو لبخند می زد و مرد شامی خوار و ذلیل در دست قيس قرار داشت. در این موقع حضرت رو به شامی کرد و فرمود: با اين

از من چیزی سؤال کن.

ہشام از سخن مرد شامی چنان خشمگین شد که رگ های گردنش بر آمد (چون او با تحقیر اشاره به امام عليه الہ لام کرد).
پس متوجه مرد شامی شد و گفت: بگو ببينم» خداوند بهتر صلاح مردم را می داند يا خود مردم؟ شامی جواب داد: خدا بهتر
صلاح مردم را می داند. هشام گفت: خداوند به صلاحدید خود برای مردم در مورد دين جه انجام داده است؟ گفت: آنها را
مكلف به دستوراتی نموده و برای ايشان دلیل و راهنمایی قرار داده تا حجت بر آنها تمام شود و ايراد و اشکالی نداشته باشند.
هشام پرسید: به عقيده تو آن دلیل و راهنما کیست؟ شامی پاسخ 55 رسول خدا صلی الله عليه و آله. پرسید: بعد از حضرت
رس ل سال الله غلية و اله عجن کت ها ان کته کات ساوک شید ԱՐ‏ ھا یىی مت در مرد الات یا

کاری می تواند انجام دهند و رفع اختلاف Վեն:‏ و ما را متفق گردانند؟ شامی گفت:

آری. هشام پرسید: يس چرا من و تو با هم اختلادف داریم؟ تو از شام به اینجا آمده ای و با ما در عقيده اظهار مخالفت می

کنی و عقيده ات اين است که راہ شناخت دین» رأى و نظر است» با اينكه خود می دانی دو نظر مختلف نمی تواند یکی Վեն‏

مرد شامی ساکت شد و شروع به فکر کرد. حضرت صادق عليه ال لام فرمود: چرا حرف نمی زنی؟ شامی پاسخ داد: اگر

بگویم ما باهم اختلاف نداریم ادعای بيجا کرده ام و اگر مدعی شوم که کتاب و سنت رفع اختلاف از ما می كنندء باز هم
سخن بیهوده ای گفته ام زيرا کتاب و سنت می توانند چند احتمال داشته باشند. اگر بگویم ما اختلاف داریم و هر یک از ما
دو نفر ادعای واقعیت می کنیم» آشکارا می بینم كه کتاب و سنت نمی تواند رفع اختلاف از ما بنماید» اما من همین سؤال را از

Յա

حضرت صادق عليه الّر لام فرمود: پپرس او را مردی وارد و پرمایه خواهی يافت. شامی گفت: جه کسی صلاح مردم را بهتر
می «եթ‏ خدا يا خود مردم؟ هشام جواب داد: حتما خدا. شامی پرسید: Ն)‏ خداوند صلاحی دیده است که موجب رفع اختلاف
شود و حق را از باطل تشخیص دهند؟ هشام گفت: آری. شامی پرسید: آن شخص کیست؟ هشام گفت: در ابتدای اسلام
هشام گفت: منظورت در اين زمان است يا قبل از اين زمان؟ گفت: منظورم هم اکنون و زمان خودمان است.

هشام به طرف حضرت صادق عليه النّ لام اشاره کرد و گفت: این آقا که نشسته است» کسی است که بارهای كران از هر
طرف بر در خانه اش (برای كسب فیض) فرود می آید و به ورائت از آباء و اجداد خود ما را از անջ‏ آسمان مطلع می کند.
شامی پرسید: من از کجا بدانم که ادعای تو صحیح است؟ هشام پاسخ داد: هر جه ميل داری از او پپرس. شامی گفت: بهانه
مرا قطع کردی. اينكك مجبورم من سؤال كنم و آزمایش نمایم.

در اين موقع حضرت صادق عليه الشلام رو به مرد شامی کرد و فرمود: من تو را از پیدا كردن سؤال بی نیاز می كنم و از سیر و
سفرت اطلاع می دهم. فلان روز حرکت کردی و از فلان راہ آمدی و از فلان جا گذشتی و فلانی با تو برخورد کرد.

شامی يس از شنیدن سخنان امام عليه الشلام گفت: به خدا همین طور است. آنگاه نا گهان گفت: اکنون اسلام آوردم! حضرت
صادق عليه الس لام فرمود: ند حالا تو ایمان آوردی» چون اسلام جلوتر از ایمان است. به وسبله اسلام با یکدیگر ازدواج می

کنند و از هم ارث می برند» اما با ايمان به درجات عالی بهشت و واب نائل می شوند.

شامی گفت: صحیح می فرمايبد. اکنون من به یگانگی خدا و رسالت حضرت محمد صلی الله عليه و آله گواهی می دهم و
گواهم بر اینکه شما وصی انبیاء و اوصیاء هستی. حضرت صادق عليه ال لام رو به جانب حمران کرد و فرمود: تو سخن بر
طریق صحیح و راهی که بايد مخالف را رد کرد می کنی و به هدف هم می رسی.

حضرت به هشام بن سالم فرمود: تو در جستجوی راہ و طریق هستی» اما آن را تشخیص نمی دهی. آنگاه رو به جانب احول
کرد و فرمود: قياس پرداز حبله گری هستی و با مطلب باطلی» ادعای باطلی را درهم می شکنی؛ جز اينكه باطل تو قوی تر
است. سپس به قيس ماصر فرمود: سخن می گویی؛ ولی سخنان پیامبر را از مسير صحیحش دور می کنی. حق و باطل را به هم
می آمیزی, اما مختصری از حق ما را بی نیاز می کند از باطل زیاد. تو و محمّد بن احول از آن استادان حيله بازید!

يونس گفت: من با خود خیال کردم حالا به هشام نیز سخنی شبیه آنچه به آن دو فرمود می فرماید. امام صادق عليه الہ لام رو

به هشام بن حکم کرد و فرمود: هشام! گاهی نزدیک می شود زمين بخوری» اما پاها را به هم می چسبانی و یک فشار می

دهی و پرواز می کنی. بايد مانند تو با مردم به بحث و مناظره پرداخت. از لغزش بپرهیز که شفاعت از پی آن نصیب تو خواهد
شد. -. احتجاج طبرسی: ۱۹۸ - ۲۰۰ -

پا ماد | ترجمه ]
بیان

قوله عليه السلام فأنت إذا شریک رسول الله صلی الله عليه و آله يدل على بطلان الکلام الذی لم يؤخذ من الکتاب و السنه و
قیل لما كانت مناظرته فى الامامه و المناط فیها قول الشارع قال له ذلك لأنه إذا بنى أمرا لا بد فيه من الرجوع إلى الشارع على
قول الرسول و قوله معا بلژمه الشر که معه صلی الله علیه و آله فى الرساله فلما نفی

ص: ۱۳

-١‏ فى الاحتجاج و الكافى: قال الشامی.
۲ فی النسخه المطبوعه: عن سي رکك.
۳- فی النسخه المطبوعه: الاأوصیاء.

۴- آی کثیر الخداع و المکر.

۵- الاحتجاج: ۱۹۸- ۲۰۰.

الش رکه قال عليه السلام فسمعت الوحی عن الله أى المیین لأصول الدین عموما أو خصوص الامامه إعلام الله بها إما بوساطه
الرسول أو بالوحی بلا واسطه و ما بواسطه الرسول فهو من کلامه صلی الله عليه و آله لا من عندكك فتعین عليكك فى قولک من
عندی آحد الأمرين إما الوحی إليكك بسماعک من الله بلا واسطه أو وجوب طاعتكك کوجوب طاعه رسول الله صلی الله عليه و
آله فلما نفاهما بقوله لا فی كليهما لزمه نفی ما قاله و من عندی و لذا قال عليه السلام هذا خاصم نفسه و قيل مخاصمه نفسه من
جهه أله اعترف ببطلان ما մն‏ من عنده لان شيا لا کرت مستندا إلى الوحی و لا إلى الرسول صلی الْه علیه و آله و لا یکون
قائله فى نفسه واجب الاطاعه لا محاله یکون باطلا.

آقول: و يحتمل أن يكون المراد بالکلام الذی )55 عليه السلام الحال فيه بين الأمرين الکلام فى فروع الفقه و لا مدخل للعقل
فیها و لا بد من استنادها إلى الوحی فمن حکم «Ն: ԿՅ‏ یکون شریکا للرسول صلی الله عليه و آله فى تشریع الأحكام و التعمیم
آظهر حسن الکلام أى تعلمه قال يونس التفات أو قال ذلك عند الحکایه فيا لها من حسره النداء للتعجب من حسره تمیز للضمیر

المبهم.
قوله هذا ينقاد یعنی آنهم یزنون ما ورد فى الکتاب و السنه بمیزان عقولهم الواهیه و قواعدهم الکلامیه فيؤمنون ببعض و یکفرون
ببعض كما هو دأب الحکماء و أكثر المتکلمین أو الأول إشاره إلى ما یقوله أهل المناظره فى مجادلاتهم سلمناه لکن لا نسلم
ذلک.

و الثانی و هو قوله هذا ینساق إشاره إلى قولهم للخصم أن یقول کذا و لیس للخصم أن یقول کذا.

فی الکافی (۱)

بعد قوله و لما استقرٌ بنا المجلس قوله و كان آبو عبد الله عليه السلام قبل الحج يستقر آیاما فى جبل فی طرف الحرم فى فازه له

مضروبه

ص: ۱۴

.۱۷۴ :۱ أصول الكافى‎ -١

قال فأخرج أبو عبد اللہ عليه السلام رأسه من فازته فإذا هو ببعیر يخبٌ.

أقول: الفازه مظلّه بعمودين و الخبٌّ (١)ضرب‏ من الو تقول خبٌ الفرس يخبّ بالضم با و یبا إذا راوح بين يديه و رجليه و
5« صاحبه ذكرهما الجوهرى (۲)قوله فتعارفا أى تکلما بما حصل به التعارف بینھما و عرف كل منهما رتبه الآخر و كلامه بلا
غلبه لأحدهما على الآدخر و فى بعض النسخ فتعارقا أى وقعا فى الشدّه و العرق و فى بعضها فتعاوقا أى لم يظهر أحدهما على
الآخر قوله و قد استخذل فی بعض النسخ بالذال أى صار مخذولا مغلوبا لا ينصره أحد و فى بعضها بالزاء من قولهم انخزل فى

کلامه آی انقطع.

فى الکافی فأقبل آبو عبد الله عليه السلام یضحک من کلامهما مما قد أصاب الشامی.

فیمکن أن يقرأ الشامی بالنصب أى من الذال (۳الذل الذی آصابه من المغلوبیه و الخجله أو بالرفع ծն‏ تکون کلمه ما مصدريه
أى من اصابه الشامی و کون کلامه صوابا فالضحكك لمغلوبيه قیس.

قوله فغضب إنما غضب لسوء أدب الشامی فى التعبیر عن الامام عليه السلام و الاشاره إليه بما یوهم التحقیر و الملی ء بالهمزه و
قد يخفف فیشدد الیاء الثقه الغنى قوله على الأثر ی على حسب ما بقتضیه كلامكك السابق فلا بختلف کلامک بل بتعاضد أو
على أثر کلام السائل و وفقه أو على مقتضی ما روی عن رسول الله صلى الله عليه و آله من الأخبار المأثوره و راغ عن الشی ء
مال و حاد قوله إن «ՏՎԵԼ‏ آظهر آی آغلب على الخصم أو أبين فى رد كلامه قوله و آقرب ما تکون الظاهر أن آقرب مبتداً و
آبعد خبره و الجمله حال عن فاعل تتکلم أى و الحال أن آقرب حال تکون آنت عليه من الخبر آبعد حال تکون

ص: ۱۵

2-1 السك المخط رظناو القامرس* والب
2-1 السك ال ناظطرظطر الامو د كر ها الٹروزآادی.
۳- هکذا فى النسخه المطبوعه» و سقطت الكلمه عن النسخه المخطوطه و لعلّ الصحیح: الذل.

عليه من الخبر و الظرفان صلتان للقرب و البعد و ما مصدریه أى آقرب آوقات کونک من الخبر آبعدها و يحتمل أن یکون آبعد
منصوبا على الحالیه سادا مسد الخبر كما فى قولهم أخطب ما یکون الأمير قائما على اختلافهم فى تقدیر مثله كما هو مذ کور فى
محله قال الرضی رضی الله عنه فى شرحه على الکافیه بعد نقل الأقوال فى ذلك و اعلم أنه يجوز رفع الحال الساد مسد الخبر عن
أفعل المضاف إلى ما المصدريه الموصوله بكان أو يكون نحو أخطب ما يكون الأمير قائم هذا عند الأخفش و المبرد و منعه
سيبويه و الأولی جوازه لأنك جعلت ذلك الکون أخطب مجازا فجاز جعله قائما أيضا ثم قال و يجوز أن يقدر فى أفعل
المذكور زمان مضاف إلى ما يكون لكثره وقوع ما المصدريه مقام الظرف نحو قولكك ما ذر شارق فيكون التقدير أخطب أوقات
ما يكون الأمير قائم أى أوقات كون الأمير فيكون قد جعلت الوقت أخطب و قائما كما يقال نهاره صائم و ليله قائم انتهى قوله.

قفازان بالقاف ثم الفاء ثم الزاء المعجمه من قفز بمعنى وثب و فی بعض النسخ بتقديم الفاء على القاف و إعجام (۱)الراء من
فقزت الخرز ثقبته و الأول أظهر.

قوله عليه السلام تلوى رجليكك يقال لويت الحبل «Թ‏ لؤى الرجل رأسه أمال و أعرض و لوّت الناقه ذنبها حركته و المعنى
أنك كلما قربت تقع من الطيران على الأسرض تلوى رجليك كما هو دأب الطيور ثم تطير و لا تقع و الغرض أنكك لا تغلب من
خصمكك قط و إذا قرب أن يغلب عليكك تجد مفرا حسنا فتغلب عليه و الزله إشاره إلى ما وقع منه فى زمن الكاظم عليه السلام
من ترک (11

ص: ۱۶

۲- و قد ذ کر رحمه الله وجها لتر که التقیه» و هو انه كان مأمورا بالتقيه إلى مده معلوم و كان بعدها مأذونا فى التبلیغ و البحث مع
المخالفين.

التقیه كما سيأتى فى آبواب تاریخه عليه السلام و فى الکافی و الشفاعه من ورائها Ը)‏

و هو آظهر.

չիթ:‏ جمه آسخن امام عليه السلام که «تو شریک رسول خدا صلی الله عليه و آله و سلم هستی؛ دلالت دارد بر بطلان کلام
کسی که از قرآن و سنت اخذ نشده است و گفته شده نظر او در امامت و راهکار او در اين موضوع قول شارع نمی باشد.
سخن شخص آنکه در هر کاری بنابر سخن پیامبر به ناچار بايد به شارع رجوع کنیم. در حالی که سخن او شریک شدن با
پیامبر را به همراه دارد. پس شراکت [در کلام او] نفی نمی شود. حضرت فرمود: شنیدم وحی را از طرف خدا یعنی به واسطه
ی اصول دين به صورت عموم و امامتی که خداوند آن را اعلام کرده به طور خصوص روشن و آشکار شده يا توسط رسول
یا وحی بدون واسطه و يا به واسطه ی رسول که همان سخن پیامبر است. نه از طرف تو. يس سخن تو نزد من یکی از
اينهاست؛ يا وحی به تو که بدون واسطه شنیده ای يا وجوب اطاعت از تو مثل اطاعت از رسول خدا (ص) که قول او در هر دو
صورت نفی می شود نفی آنچه او كفت و آنچه نزد من است. لذا حضرت فرمود: اين مرد با خودش دشمنی می کند. و گفته
«Վե‏ دشمنی او با خودش از آن جهت است که به باطل بودن آنچه می كويد اعتراف دارد زی ا این چیزی ٹسیٹ که مستند به

وحی و پیامبر باشد و گوینده آن نیز فى نفسه واجب الاطاعه نیست يس بدون شک اين کلام باطل است.

می گویم: شاید مراد از کلام امام (ع) که آن را مردد بین دو امر کرد در فروع فقه باشد که عقل در آن دخالتی ندارد و
نا گزیر بايد مستند به وحی باشد. بنابراین کسی که به نظر خودش در آن حکم کند. شریکک برای پیامبر (ص) در تشریع احکام
می شود. البته تعمیم [بین فروع و غير آن] اظهر است. « حسن الکلام» يعنى به او تعلیم داد يونس گفته: یعنی التفات و توجه
دادن يا آنکه در حکایت می آید. «فيا لها من حسره» ندا برای تعجب از حسرت می آید که با ضمير مبهم تمایز و تفاوت بيدا
تی کنا

سخن او که گفت: «هذا ینقاد» يعنى اينكه ايشان آنچه در قرآن و سنت آمده را با ترازوی عقل های ناقص و قواعد کلامیشان
می سنجند و بعضی را می پذیرند و بعض دیگر را نه» همانگونه كه شیوه حکما و بیشتر متکلمان بوده است. «هذا ینقاد»» اشاره
دارد به آنچه اهل مناظره در مجادلشان می گویند قبول داریم ولی ما قبول نداریم و بخش دوم «هذا ینساق» اشاره دارد به اين

سخن آنها که به دشمن خود اینچنین بگویند و طرف مقابل نتواند چنین بگوید.

در کافی - . اصول کافی ۱ - بعد از «و Ա‏ استقز بنا المجلس» می گوید: امام صادق (ع) قبل از حج روزهایی در کوهی

خارج کرد در اين موقع شتری می دوید.

می گویم: «الفازه» աԼ»‏ بانی است با دو ջան‏ «الخبّ» -. در نسخه خطی و قاموس: و الخبب. - نوعی از دوبدن است. وقتی
کسی گفت: خبّ الفرس يخبٌ را یعنی وقتی که اسب روی دست و پایش در جا می زند و صاحبش او را به اين کار وا می
دارد؛ اين دو را جوهری - . همان: فیروز آبادی هم یاد آوری کرده است. - گفته است. سخن او: «فتعارفا» یعنی با هم صحبت
کردند آن طور که نتیجه اش شناخت یکدیگر شد و هركدام مقام دیگری را شناخت. و در بعضی نسخه ها «فتعارقا» آمده

یعنی واقع شدند در شدت و سختی؛ و در بعضی اتعاوقا؛ آمده است یعنی هیچ كس بر دیگری پیروز نشد. سخن او: «و قد
استخذل» در بعضی نسخه ها با ذال آمده یعنی مغلوب و شکست خورده شد که هیچ كس او را یاری نکرد و در بعضی دیگر
با زاء آمده يعنى كلامش بریده و جدا شد.

ودر كافى آمله: امام صادق (ع) آمد در حالى كه از كلام اين دو می خندید از آنچه که بر شامی رسیده بود.

ممكن است شامى به نصب خوانده شود يعنى با خوارى -. همجنين در نسخه چاپی آمده واين كلمه از نسخه خطى افتاده
است و شايد صحيح յտ‏ باشد. - كه از شكست و خجالت به او رسيده. يا به رفع به اين نحو كه (ما؛ مصدرى باشد يعنى از
آنچه كه شامى وارد کرد و این که كلامش نيكو باشد. پس خنده به دليل شکست قيس است.

«فغضب» همانا غضب به خاطر بی ادبى شامى در تعبير از امام (ع) و اشاره به او به وسيله ی آنچه كه توهم تحقير را ايجاد كرده
ایگ رکال رانا هه امت و اف تسش دس باب مده اس անկան‏ ع اوغا لیهست
آنچه کلام گذشته تو اقتضا می کند يس سخن تو اختلاف ندارد «ՏԱ‏ تأييد هم می کند» و یا به معنی اثر کلام سؤال کننده و
موافقت با آن است. و يا ջա‏ آنچه از رسول خدا صلی الله عليه و آله و سلم از روایات مأثوره وارد شده اقتضا می کند. «راغ
عن الشيئ» یعنی طفره رفتن و گریختن. «ان باطلک» به معنی غالب شدن بر خصم ն‏ روشن شدن در رد كلامش است. سخن ١‏
و آقرب» آن طور که ظاهر است اينكه اقرب مبتدا و ابعد خبرش است. و جمله در مقام حال از فاعل «تتکلم» یعنی والحال ان
اقرب حال تکون انت عليه من الخبر ابعد حال تکون عليه من الخبر این دو ظرف. صله هستند برای قرب و بعد. ما مصدریه
است یعنی نزديكك ترین زمانهای باخبر بودن تو دورترین آنهاست. شاید آبعد بنابر حالیت منصوب باشد و در جای خبر نشسته
باشد. همانگونه که در کلام عرب آمده: أخطب ما یکون الأمير قائماء که در تقدیر گرفتن مثل آنچه ما گفتیم اختلاف شده
است. رضی رضی الله عنه در شرحش بر كافيه» بعد از نقل اقوال در اين بحث گفته است: بدان که جايز است مرفوع خواندن
حالی که جای خبر نشسته است» خبری که از فعل مضاف به مای مصدریه و موصول به كان Ն‏ يكون باشد مانند أخطب ما
يكون الأمیر قائم. اخفش و مبرد چنین گفته اند و سیبویه آن را رد کرده است. قول برتر جواز است. زیرا تو أخطب را مجاز
قرار دادی يس قائم را نیز می توانی قرار دهی. سپس می گوید: جایز است در آفعل مذ کور زمان را مضاف به ما یکون ջա‏
کنی» به دلیل کثرت وقوع مای مصدریه در جای ظرف. مثل «ما ذز شارق». بنابراین تقدير اینگونه می شود: أخطب أوقات ما
يكون الأمير قائم» یعنی امير بیشتر اوقات ایستاده سخنرانی می کند. وقت را برای اخطب و قائم قرار دادیم همانطور که گفته می

شود: نهاره صائم و ليله قائم یعنی روزش را روزه و شبش را در حال نماز است» پایان سخن رضی.

«قفازان» با قاف و بعد فاء و سپس زاء معجمه» از قفز می آید به معنای جستن و پریدن. در بعضی نسخه ها فاء بر قاف مقدم

شده است و نقطه دار بودن -. صحیح: اهمال راء - راء» من قفزت الخرز ثقبته» یعنی کسی که مهره يا چیزی را سوراخ می
کند. که قول اول بهتر است.

سخن امام (ع) «تلوى رجلیک» می گوید: ياهايت را خم كن و تاب بده و لوی الرجل رأسه یعنی سرش را چرخاند و
بر گرداند. و لوت الناقه ذنبها یعنی دمش را تكان داد. معنى كلام امام آنكه هر زمان خواستى روى زمين [از خوشحالى] پرواز

كنى ياهايت را جمع کن همانطور كه روش پرند كان است و بعد پرواز کن و سر جاى خود نباش منظور اينكه تو بر دشمنت

پیروز نمی شوی مگر آنکه وقتی نزدیک شدی راہ فرار نیکویی بیابی و سپس بر او غالب شوی. «الزله» اشاره است به آنچه در
دوران امام کاظم عليه السلام در ترک -. مصنف رحمه الله وجهی برای ترک تقیه بیان کرده اند و آن اينكه ایشان تا مدت
معینی مأمور به تقیه بوده اند و بعد از آن در تبلیغ و بحث با مخالفین مأذون بوده اند. - تقیه که در ابواب تاريخ آن حضرت

خواهد آمد.

در کافی آمده: و شفاعت به وسیله اوست - . اصول کافی ١‏ : ۱۷۴ - و اين اظهر و روشن تر است.
թո‏ جمه |

«3»

ع» علل الشرائع Այա‏ عَنْ 2612 1224 حازم قَالَ: 1428 عید الله عليه السلام نی Հիմ‏
وم فت أ شم لمو أن زشول الل الح هن الله لی لقن دب زشول له صلی اه عليه و آله من كان ال

و

بن بقیدہ اا مرن قرت فی اران مدا ْو ام في امین و العزورق و البق اذى لا ینعی Մար‏
كشرع نولك أن و يه إلا یم تا قَالَ فيه من չն‏ ۽ کان حا قلت فمن د 5 ال آن قَانُوا قد 412564
مود و فان و فان و فان (۷)بَغاع کلت کل قالوا :ն մ‏ أذ اعدا Ամ‏ یرف ذلک کل علي بن أبى طالب عليهما

۹

-

السلام و إِذَا كانَ ال է‏ بن الْقوْم وال هذا الا أذرى و قال ذا لا

9 و 2۶

Է‏ 14194527 أذرى و قال هذا ا أذرى (۳اشهَ أنَّ

عَلِنَ : ن أبى طایب عليهما السلام كان یامن و کائٹ طَاعة مف 226672 41025514 صلی الله عليه و آله على
-.5 7 عه و

الاس کلهم و أنه عليه السلام مرا تال فی 521 فهو ق قال 48225 الله ՀԱՅ‏ َأَسَهُ وَ Հն‏ إ٥‏ عَلی بن أبى طالب علیهما

۳

السلام لم عب لی ترك کہ من աա‏ كما وک زشول الله که من َو ان اه ِنْ بد ար‏ عليه السلام لسن بن
21 8 طاعته 12222 Սա‏ تيمك الله Հմ‏

۹

ور

لی علیهما السلام շար ԿՅ‏ 22 علیهما السلام 2 كان 59859
eS‏ م أنه لغ «ճն‏ عتى 5-2 :25 من 48 ԱՅ‏ ترك زشول اللہ صلی الله

عليه و 51711741 2221 Հա‏ الْحَسَن Հեա)‏ بُ عَلِیٌ عليهما السلام و 436 42 مُفْتَرَضَهً فقال «ՏՀ-5‏ الله ՀԱՅ‏ رَأْسَهُ و

هه پر

قلت
ص: ۷

.۱۷۴ :١ أصول الكافى‎ -١

۲- فى رجال الکشی: فقالوا: ابن مسعود قد كان يعلم و عمر يعلم و حذيفه يعلم.
۳- ذكر فى العلل قوله: هذا لا ادری ثلاث مرّات.

۴- فى النسخه المطبوعه: انی أشهد.

Ջա տ 28 ոա مب 2 ترک حه ین بده (00 أن 20 ین‎ Ա 41 عَلَى الخترین بیع علیهما السلام‎ Կ-ի)
أنه لم وَذْهَبْ حتّی‎ Հաաա آضهذ على عَلِيَ‎ Հանման زجمک‎ ամա ան علیھما السلام و كانت‎
تر رمک اله نك‎ ան ամ «385 جغفرعابهماالسلام‎ 1 չն տա رک له بن یور اتہر سو‎

ره و 2

أن حك Ն մաման ամ‏ قض جک لك اض که աԱ‏ عت ا باک عليه السلام مب حَقّى توك
حه ین دہ كما رک Տն:‏ باه نک آنت Հաա‏ من աայ‏ 813 طاعتک توم ال کف شك الله էն‏ آغوتی
رامک أله 48.21 ա: չն Սն‏ شنت فلا آنکزک ապ‏

2

کش رجال الكش ԱՆՑԱՐ‏ مد بن یوت عَنْ 380182 منضور بن حازم ال ب بیع الله عليه السلام إن ا الله لله أجل

լ: Վատն ամո)‏ الحَلق ؛ رون له մմ‏ تفت فلت من عرف نله ربق يَيَى ած‏ لیک الوب
رضا و مخطا وه قوف راه و سح կ‏ برشول 0854« اْوخئ ա‏ أن يطلب որ‏ تلهم »215 59

-

لله أ

أ 12ա4 տայ Հ‏ فلت لاس أ لیس تقلمو رت 31 111757« صلی الله عليه و آله كاق :2 الي 1« على ع وهات
الْحَدِيتَ الی آخره نَخواً مما مر و فيه و قال هَذَ دا لَا أذرى նմ‏ و ال عذا آذری و لم بُنکو «Ա‏ 24212756(

مناظره کرده و به آنها گفتم: مگر شما نمی گویید که رسول خدا حجت خدا در ميان مردم است؟ وقتی پیامبر صلی الله عليه و

آله از دنيا رفت. بعد از او جه کسی حجت خدا است ؟

گفتند: قرآن. من دقت کردم و ديدم که در مورد آیات قرآن» مرجثه و حروریه و زنادقه اختلاف می کنند و به بحث و انتقاد
مى پردازند و یکی بر دیگری پیروز می شود. يس فهمیدم که قرآن نمی تواند حجت باشد. مگر به وسیله امام و رهبری؛ دیگر
هر جه در قرآن فرموده است حق است (اما تشخیص معنی آن احتیاج به مفسر معصوم دارد). به آنها گفتم: جه کسی راهبر و
տանա‏ ان ا جرات ՏԱԿ աա ամա մա‏ فان سر عو رحال کسی կնի մական‏ که الخ سار

عمر و حذيفه می دانستند.» - از قرآن اطلاع داشتند. كفتم: به تمام قرآن وارد بودند؟ گفتند: نه.

لور ری ور سس و ԳԱԿԱՆ.‏ رٹ بت
كويد نمی دانم» آن دیگری نیز اظهار پی اطلاعی می كد و سومی هم می گوید : نمی دانم و چھارمی نیز وارد نیست. پس در
اين صورت من يقين می كنم و گواهی می دهم که ږ پس از پیامبر اكرم صلی اه عليه و آله وسل » على بن ابی طالب عليه
اتلام است که نگهبان قرآن است و اطاعت از او واجب و حجت خدا بر همه مردم است و هر جه او درباره قر آن بفرماید

نیج است.

فرمود: خدا تو را رحمت کند. من پیشانی امام را بوسیده و گفتم: على بن ابی طالب عليه ال لام از دنیا نرفت» مگر Տայ‏
حجتی بعد از خود به جای گذاشت: مثل پیامبر اکرم که جانشین تعیین کرد امام حسن عليه الہ لام» جانشین على عليه الشلام
است. گواهی می دهم که امام حسن عليه ال لام حجت خدا و اطاعت او لازم است. فرمود: خدا رحمتت کند. سر مبارک امام
را بوسیدم و گفتم: من گواهی می دهم که امام حسن عليه ال لام از دنيا نرفت» مگر اينكه جانشینی برای خود تعيين كرد

مانند پیامبر و يدر بزرگوارش. و حجت بعد از ايشان» حضرت امام حسین عليه الشلام است و اطاعت او لازم.

فرمود: خدا رحمتت کند. سرش Ս‏ بوسیده و گفتم: گواهی می دهم که امام حسین عليه الشلام از Ա»‏ نرفت» مگر اينكه حجتی
قرار داد و جانشین او حضرت زین العابدین عليه الشلام است. فرمود خدا تو را رحمت کند. سرش را بوسیده و گفتم: حضرت
على بن الحسین عليه ال لام از دنیا نرفت» مگر اينكه حجتی قرار داد و جانشين او حضرت باقر عليه الشلام است که اطاعتش

واجب است. فرمود خدا تو را رحمت کند.

گفتم: خدا خير و صلاح را پیشاپیش شما قرار دهد. سر مبارکتان جلو بياوريد تا ببوسم. امام خندید. سر آن جناب را بوسیدم و
گفتم: پدر شما از Ա»‏ نرفت» مگر اینکه شما را به جانشینی خود معین کرد و شما حجت خدا هتید و اطاعت شما لازم است.
فرمود سکوت کن! (از نظر تقیه) گفتم: آقا! سر خود را جلو بیاورید تا ببوسم. امام عليه الالام خنده اش كرفت و فرمود: هر

جه مایلی بپرس. دیگر بعد از اين چیزی از تو يوشيده نمی دارم و تو را از شیعیان خود می شمارم. - . علل الشرائع: ۷۵ -

رجال کشی: در روایت کشی ابتدای خبر را چنین نقل می کند که: به حضرت صادق عليه الشلام عرض کردم: خداوند اجل از
اين است که به وسیله مردم شناخته شود بلکه مردم به وسیله خدا شناخته می شوند. فرمود: صحیح است. گفتم: هر كس
بفهمد که خدایی دارد. بايد بداند که آن خدا خشم و خشنودی خواهد داشت. رضا و سخط خدا را نمی توان تشخیص داد
مگر به واسطه پیامبر. هر کسی که به او وحی نشود بايد در جستجوی پیامبران باشد. وقتی آنها را يافت» می فهمد که ایشان

-۵

۷| تر جمه |

توضیح

المرجثه فرقه من المخالفین یعتقدون أنه لا یضر مع الایمان معصیه كما أنه لا ينفع مع الکفر طاعه سموا مرجثه لأنهم قالوا إن الله
أرجأ تعذيبهم على المعاصی أى آخره و قد یطلق على جميع العامه لتأخیرهم آمیر الممنین عليه السلام عن درجته إلى الرابع. و
الحروریه طاثفه من الخوارج نسبوا إلى

ص: ۱/۸

۱- زاد فی رجال الکشی: كما ترک ابوه.
-١‏ علل الشرائع: ۷۵
۳ رجال الکشی: ۲۶۴ و ۲۶۵.

الحروراء موضع قرب الکوفه كان آول اجتماعهم فيه و فى الکافی و الکشی و القدری (۱)و قد یطلق على الجبريه و المفوضه
كما مر. و الزندیق هو النافی للصانع تعالی أو هم الثنويّه. و قم القوم من یقوم بسیاسه آمورهم و ضحکه عليه السلام لتکرار
التقبیل و الأمر بالکت للتقیه و قوله عليه السلام فلا آنکرک أى لا أتقيك عبر عنه بلازمه لأنه إنما یتقی من لا یعرف غالبا أو لا
آنکر آنک من شیعتنا.

չր‏ جمه |«مرجئه) گروهی از اهل سنت هستند که معتقدند گناہ ضرری به ایمان نمی «եայ‏ همان طور که اطاعت و بند گی
منفعتی برای کفر ندارد. ايشان را مرجثه نام نهاده اند چرا که می گویند عذاب را بر اهل معصیت به تأخير می اندازد» (و به
عنوان مثال می گویند:) همه اهل سنت تأخير جایگاه امیرالمومنین به چهارمی خلفا را از این باب می دانند. «حروریه» گروهی
از خوارج متعلق به منطقه حروراء در نزدیکی کوفه هستند که اولين اجتماعشان آنجا بوده است. کافی و رجال کشی آنها را
«قدریه» می نامند. - . اصول کافی ۱ : ۱۶۸ - ۱۶۹ -

گاهی به ايشان «جبریه» و «مفوضه» هم گفته می شود همان گونه كه قبلا گذشت. «زندیق» منکر صانع تعالی را گویند یا
همان ثنويه (قائلین دؤيت). «قیم قوم» به کسی گفته می شود که تدبیر امور ايشان را می کند. لبخند امام عليه الم لام به دليل
بوسه های مکرر آن شخص و امر حضرت به قطع سخن از باب تقيه بود. و نيز سخن امام عليه الت لام كه فرمود: تو را انکار
نمی كنم و چیزی را از تو نمی پوشم» یعنی (از این به بعد) از تو پروایی ندارم» تعبیر به لازمش شده است. چون غالبا از کسی
كه شناختی ندارند پرهیز می کنند» يا اينكه چون از شیعیان ما هستی» تو را فراموش نمی کنم.

| جمه‎ թու
«Ծ

نپ پے ԱԿԱ ԱԵԱ Թ‏ بي ہی ورن سر یب و رہ سیت
السلام قال + لا 2 ئ »ییاج ای البق մարեն»‏ لیا الم علی ضرلاجه و لک أن الله عر و جل Յա‏ الاب عَنْ
ی .270 լ.‏ کا فا کی أو عام ال له رز جل و ما كات الله لبهم و نت فيهم 200 فال ال صلی الله عليه و آله
النْجُومُ مان լին‏ الشماء و آغل عى ն ՏԱ‏ 50 فد ذعبت الوم أ 1 աաա իչ‏ یکرهون و ذ دعب أل بیت أ تی
أَهْلَ لاض Յո. 123241 Յամի «501 «5 մոնտ» 2 ն‏ بط اعَته ال Յի Կու‏ آمنُوا أطيقوا اللو
أَطِيعوا لول و أولى الأئر ملکغ (0۳ هم 6225 Տգետ‏ الذین لا 551 و لا یفص ون و هُمْ )6132 )42
)55122 بهم 411027 عِدَادَهُ و بهم 25« بلَادَهُ و بهم بزل չեմ‏ من السّماءِ و بهم 625 222157 و بهم بُٹھل أَهْل
المعاصى و لا ա‏ عَلیهم «ամն‏ و العذاب لا يُفَارِقَهُمْ رُوخ القدّس و لا بفارقونه و لا يُفَارِقَونَ القوآن و لا يُفَارِقَهُمْ صلوات الله

بر می دارد» خداوند عزوجل می فرماید: e‏ نت فیهم» - . انفال/ ۳۳ - [خداوند ه ركز آنها را عذاب نمی

کند تا 237 تو (پیغمبر) ميان آنها باشی.]

پیغمبر اکرم صلی الله عليه و آله نیز فرمود: ستارگان سبب آرامش و آسایش اهل آسمان هستند و اهل بيت من سبب آسایش
اهل زمین. وقتی ستارگان از ميان بروند» اهل آسمان յետ‏ ناراحتی می شوند. وقتی اهل بيت من نيز از ميان بروند» اهل زمين
دچار ناراحتی خواهند شد. اكور رر ےش و ام هس © ار رب بب یی
قرار داده در اين آيه فرموده: دیا لها اليك ا طبرا الله و أطيقوا اول و ار الا Տե‏ . نساء/ ۵۹ - (ای مژمنین!
خدا و پیامبر و صاحبان امر را اطاعت کنید.)

آنها پیشوایان معصومی هستند که گناه و معصیت از ایشان سر نمی زند و նտ‏ و موفق و مورد پشتیبانی خدا هستند. به بر کت
کند. به واسطه آنها معصیت کاران را مهلت داده و تعجیل در کیفر و عذاب آنها نمی کند. آنها پیوسته مؤید به روح القدس

هستند از قرآن جدا نمی شوند و قرآن از آنها جداشدنی نیست. درود خدا بر تمام آنها باد. - . علل الشرائع: ۵۲ -
** | ترجمه ]|

մ»

ع؛ علل ՅՆ:‏ أبى عَنْ :15 عن ابن يمى عَنْ مُحمّدِ بن سِنَانِ عَنْ 5ա4‏ الژازي

ص: ۱۹

-١‏ أصول الكافى ۱: ۱۶۸ و ۱۶۹۔.
۲- الأنفثال: ۳۳.

ձ4 النساء:‎ -۳

۴- علل الشرائع: ۵۲.

اما
1١1١©‏
a‏
Ր‏
٠‏
۱
اما

ل كنك و ՏԱՅ»‏ 42 أبى عبد الله عليه السلام Հաա ա‏ نْقَضْتْ 631155
آم قالش توك و انقطع e‏ ن
اجه فى اقب من درک عند همه اللہ 20 لم اع գ աԱ‏ الم بغر
)$

لم

سن» المحاسن أبى عَنْ «ԵԶ‏ بن شرفیان عَنْ 617192 345 68 3:48 412 Ա‏ 25 223.125 إلى 23285
الآخر (۳)۔

٭ | تر جمه]علل الشرائع: نعمان رازی گفت: من و بشير دهان خدمت حضرت صادق عليه الم لام بودیم. فرمود: وقتى مدت
نبوت آدم پایان يافت و عمرش به پایان رسیدء خداوند به او وحی كرد که: ای آدم! نبوت و عمرت پایان يافته است. دقت کن
هر چه در نزد تو از دانش و ایمان و ميراث نبوت و آثار علمى و اسم اعظم است» در اختبار فرزند خود هبه الله قرار ده. . من
زمين را هیچ كاه از دانايى که راهنماى بند گی و دين من Վեն‏ خالى نمی گذارم. او سبب نجات پیروان خود خواهد بود. -.
علل الشرائع: ۷۶ -

محاسن: مانند اين روايت آمده است و در آن آمدہ: «اين آثار مايه نجات کسی است که յան‏ م رگ یک پیامبر و ظهور پیامبر

695 شرلا مین شود د مام :۷۳۵ -

٭| ترجمه ]

بیان

الأثره بالضم البقیه من العلم يؤثر كالأثره و الأثاره ذ کره الفیرو زآبادی.
٭ھ[ترجمہ]لأئرہ بالضم البقيه من العلم يؤثر کالأئرہ و الأثاره ذكره الفيروزآ بادى.
իթ:‏ جمه ]

«15»

فس» تفسیر تفسير القمى أبى عَنْ اد ن أبى بصب عَنْ أبى عبد له عليه السلام ال ار زشول 40 صلی الله عليه و آله و ای
یی մամ‏ عليه السلام غه و 31 عليهم السلام و کته و لكل قَوم هاد (عافى کل ر բեյ Ժե)‏ اد مب

و هو رَد علی من نکر أن فی كل عضر و زان ماما و

-
5 ۳

ل 221 )5234 عليه السلام չեն: մ‏ 2501 من قائم به الله
(ծ)‏

عليه و آله است و هادی امي رالمؤمنين عليه ال لام و امامان بعد از او. این معنى آيه «وَ لكل قوم هاد» است. در هر زمانی بايد

امامى وجود داشته باشد كه راهنما و مفسر باشد.

این آيه كسانى را كه لزوم وجود امام را در هر عصر و اينكه زمين خالى از حجت نيست انكار می كنند رد می کند. جنانجه
امير المؤمنین عليه السّ.لام می فرمايد: زمين خالى از قائم به حجت خدا نیست. يا ظاهر و آشکار يا ترسان و پنهان تا موجب
باطل شدن دلايل و حجت هاى خدا نگردد. - . تفسیر على بن ابراهيم قمى: ۳۳۶ از «اين آيه رد می كند» تا آخرء كلام قمى
مى باشد. -

| ترجمه‎ թու
«Մ»

عم و مه (նանան ն Հեն Ալին‏ روعش نی دی
լեւ մ)‏ مخحججک و یتاک (۶).

ص: ۳۰

-١‏ فى المحاسن: لن آدع.
۲- علل الشرائع: ۷۶ فيه» لمن اطاعنی.
۳- المحاسن: ۲۳۵ فیه: و آثار العلی و «եմ‏ مصحف: و اثاره من العلم.
۴- ذکرنا موضع «ՅՐ‏ فى صدر الباب.
- تفسیر الَمی: ۳۳۶. و الظاهر أن قوله: دو هو رد» الى آخر الحدیث من کلام աա‏
۶ علل الشرائع: ۷۶.

ի»:‏ ترجمه اعلل الشرائع: ابو اسحاق همدانی گفت: یکی از دوستان مورد اعتمادم نقل کرد که از حضرت امیرالممنین علبه
ابد لام شنیدم که می فرمود: بار خدایا! زمين را خالی از راهنما و حجت بر مردم نکن يا ظاهر و آشکار باشد يا ترسان و پنهان

تا دلایل و براهین تو باطل نگردد. - . علل الشرائع: ۷۶ -
թու‏ تر جمه |
۸

سم ی լամ ե‏ نع وق ام فى للم رب یب عد اه با ابا بو شف ۵

| ترجمه ]علل الشرائع: يعقوب سراج گفت: به حضرت صادق عليه ال لام عرض کردم: آيا بدون عالمی زنده و آشکار که
مردم در حلال و حرام خود به او پناه برند زمين يايدار می ماند؟ فرمود: اگر چنین باشد خدا پرستش نخواهد شد. - . علل
لشرائم: ۷۶ -

| جمه‎ թու

«1»

ع؛ علل الشرائع أبى عَنْ ատա րար‏ ب ٿن ՉԱ»‏ وَ صَفْوَانَ و ابن )35222 22 بن ՓԱՅ‏ كلهم عَنْ عَبدِ الله بن
تف كان عن أ تيد ير عَنْ أبى عَِدِ الله عليه السلام ՍԱ‏ نال ا يدح շշի‏ لو فيها عَالِم يعم ليده و الصا 8161
توت یت رمع و ذا 441124 لهم Սա‏ دوه کابلا و ز لا دک -Յ1‏ علی المژینین رهم و لم بر بن ان و

* | ترجمه |علل الشرائم: ابو بصير از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که فرمود: خداوند زمين را خالی از عالمی که عارف
به زيادى و نقصان باشد نمی گذارد تا اگر مؤمنين جيزى به دين بيفزايند» آنها را متوجه نمايد و اگر جيزى كم کنندہ برايشان
تكميل كند. حضرت فرمود: دين را كامل بگیرید» اگر اين طور نبود امر بر مؤمنين مشتبه می كرديد و فرقی بین حق و باطل
نمی گذاشتند. - . علل الشرائع: ۷۶-

| جمه‎ թու

«Ի»

ՀԱՅՔ:‏ ان لین الصا عن աաա‏ جیتری عَنْ محمد بن եե)‏ عن أبى حفر قَالَ: فلت 21 عود الله عليه

لسلام 251144 بر չգ 1251 528) Սմ լել‏ إِمَام سَاعَة لاک (۴).

ككء إكمال الدین أبى و ابن الولید معا عن سعد عن الیقطینی و ابن أبى الخطاب معا عن محمد بن الفضیل مثله (ծ)‏

#*| ترجمه |علل الشرائع: ابو حمزه كفت: به حضرت صادق عليه الام عرض كردم: آيا زمين بدون امام پایدار می ماند؟
فرمود: اگر ساعتى بدون امام باشد» زمين اهلش را فرو می برد. - . علل الشرائع: ۷۶-
كمال الدین؛ با سند دیگری همین زوانت وا آورده اسث. ت, كمال «ՀՎՔ:‏

#* | ترجمه |

بيان

يقال ساخت قوائمه فى الأرض أى دخلت و غابت و لا يبعد أن يكون سوخ الأرض كنايه عن رفع نظامها و هلاک أهلها.

٭ تر جمه ] گفته شده: «ساخت ...) بعنی در خود فرو می برد و ناپدید می کند. بعید نیست «سوخ الأرض» كنايه از به هم

ریختن نظم زمين و نابودی اهلش باشد.

| جمه‎ թու
«¥1»

ع؛ علل الشرائع این إِدْرِيس عَنْ أبيه عَنْ ود اللہ ن مُحمّدِ Լա‏ عَنْ جغفر ن :122 عَنْ کرام قال قال գը‏ 2 الله عليه
السلام لَوْ كان الاس ری تکام اد معا այ Հա Ա) եմ Հա 21 3 մն չեմ‏ علی 255-124

ص: ۲۱

«յյ يفرغ إليه: قصده. و فى نسخه يفرع و فى المصدر: یفزع أى يلجأ‎ -١
۷۶ علل الشرائع:‎ -۲

۳- علل الشرائع: ۷۶

۴- علل الشرائع: ۷۶

۵- کال الدین: ۱۱۶.

ع- علل الشراتع ص ۷۶

آن دو نفر امام خواهد بود. و فرمود: آخرین کسی كه از دنیا می رود امام استء ն‏ کسی نتواند ہر خدا اعتراض کند که او را
بدون حجت و راهنما قرار داده است. - . علل الشرائع: ۷۶ -

| جمه‎ թու
«¥»

ع؛ علل الشرائع أبى عَنْ رد عَنِ الخشاب 121 أبى 2223-8862 أبى عد الله عليه السلام أنَ جبرئيل
7 سی ا و ی ات ك الأ لو يها عم رف طاعتی و

دای و کون ԱՅ‏ ین بض الي ی وج 21852023 رک لیس մա‏ اس و یش فی اض حه و
اع ی و اد کی یلی و تغارف ری و ای ذ تَشیث (لکل وم ا ماديا دی به الشغداة و تكون 25 على انعا(

(Տ.

##[ترجمه]علل الشرائع: عبدالکریم از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که فرمود: جبرئیل بر حضرت محمد صلی الله عليه
و آله و سلم نازل گردید و از خداوند پیغام آورد که خدا می فرماید: ای محترد! زمين را خالی از دانشمندی که عارف به
فرمان و دستور و راهنمایی باشد نگذاردم. او وسیله نجات مردم است در فاصله مرگ پیامبری تا ظهور پیامبر دیگر. من نخواهم
گذاشت که شیطان مردم را گمراه کند. در صورتی که روی زمین حجتی نباشد که مردم را به راه من بخواند و راهنمای ایشان
بوده و عارف به امر من باشد» من برای هر گروهی یک راهنما قرار داده ام که به وسیله او رستگاران را هدایت می كنم و هم
او حجت است برای اشقیاء. - . علل الشرائع: ۷۶ -

| جمه‎ թու
«Մ»

ع» علل الشرائع ابْنُ մ)‏ عن յայ‏ عَنْ مُحمّدِ بن عِيسَى عَنْ صَفْوَانَ عن ان ԺԾՀՀՅ‏ عن الحَسَن بْن 5ե)‏ عَنْ أبى عَتِدٍ الله عليه
السلام قَالَ: աԼ: մ‏ الاس բել Սլ‏ و لا :12 250 Սլ‏ بذک 2(

زمين نيز همين طور. - . علل الشرائع: ۷۶ -

| ترجمه |
»¥«

ع» علل الشرائع أبى عَنْ س غي عَنْ مُحمّدِ بن عیمی عَنْ مد بن نان عن ان 508 ատ մ Հու» մմ կել‏ الله عليه
السلام يَقُولٌ )258220 إِلَّ رَجُلَانِ لکان أَعَدُمُمَا Ցա‏

| ترجمه |علل الشرائع: ابن طيار كفت: از امام صادق عليه الشلام شنیدم که فرمود: اگر در زمين فقط دو نفر باقی بمانند» یکی
از ايشان حجت و امام است. - . علل الشرائع: ۷۶-

بد > | تر جمه |
«A»‏

عء علل الشرائع آبی عَنْ سغد 48208 ن عِِسَى 487 إِلَى آبی عنرة عَنْ آبی جغفر عليه السلام قَالَ: وَ الله ما رک (عالأزض

2345 الله 51م إلا و فیا إمَامٌ يُْتَدَى به ای الله وَ هو حه الله عَلَى عباده و ا 28 2511 بعر 24122 055(
ւ»‏ بصائر الدرجات محمد بن عيسى عن محمد بن الفضيل عن أبى حمزه عن أبى جعفر عليه السلام ՎԵ‏ (۸)
ص: ۲۲

-١‏ فى نسخه: قد قيضت.

۷۶ علل الشرائع:‎ ٢

۳ علل الشرائع: ۷۶ فیه: لا يصلح الناس մլ‏ إمامهم.

۴- فى المصدر: (عن أبى عماره بن الطيار) و فى تنقيح المقال: أبو عماره الطيار.
۵- علل الشرائع: ۷۶

۶- فی النسخه المخطوطه: ما ت رک «Այ‏

۷- علل الشرائع: ۷۶

۸- بصائر الدرجات: ۱۴۳ فیه: بغیر: امام حجه الله على عباده.

.)۱( الغیبه للنعمانی الکلینی عن على بن إبراهيم عن محمد بن عیسی عن محمد بن الفضیل عن الثمالی مثله‎ ւջ

**[ترجمه اعلل الشرائع: ابو حمزه از حضرت باقر نقل می كند که فرمود: به خدا قسم از زمان مرگ آدم تاکنون» خداوند
زمين را خالی از امامی که موجب هدایت مردم شود نگذارده که حجت خدا است بر بند گان و در آينده نيز خالی از حجت

نخواهد بود. -. علل الشرائع: ۷۶ -

بصاثر الدرجات و غیبت نعمانی: با اسناد متفاوت و اند کی تغییر در متن» همین حدیث را نقل کرده اند. - . بصاثر الدرجات:

۳ء غیبت نعمانی: ۶۸ -
թու‏ جمه |

«Ծ»

- - -

ع» علل الشرائع أبى عن الحفیری عن السَّنْدى بن مُحَمَّدٍ عن العلاء عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أبى جغفر عليه السلام قال: لا نه 2۶ 28250128

تام ظاهر أو باطن (5).

٭ | ترجمه ]علل الشرائع: ابو جعفر عليه ال لام فرمود: خداوند زمين را خالی از امام قرار نمی دهد چه ظاهر باشد و چه پنهان.
-. علل الشرائع: -Պջ‏

بد > | ترجمه ]
«V>»‏

ای ال عرو جل و مو محئ ما ع աան‏ 5

ك» إكمال الدين أبى و ابن الولید معا عن سعد عن محمد بن عيسى عن صفوان بن يحيى عن أبى الحسن الأول عليه السلام
مثله (۶)

کش رجال الکشی آبو سعيد بن سلیمان عن الیقطینی عن يونس و صفوان و جعفر بن بشير جميعا عن ذریح مثله (۷).

خداوند از زمان قبض روح آدم زمين را بدون امامی که به سوی او هدايت ՎՏ‏ رها نكرده است. او حجت خدای عزوجل بر
بند كان است» کسی که او را رها کند به هلااکت می رسد و هر كس با او باشد» نجات می یابد. این حقی است بر خدای
تباركك و تعالی. - . كمال الدین: ۰۱۳۳ علل الشرائع: ۷۶ - ۷۷ -

كمال الذین و رجال کشی: این حدیث را با دو سند 855 نیز آورده اند, -. كمال الدین: ۰۱۴۳۷ رجال کشی: ۲۳۷ -

* | تر جمه |

«YA»

-١‏ غیبه النعمانی: ۶۸ فیه: بغیر امام حجه «Ս‏ على عباده.

۷۶ علل الشرائع:‎ ٢

۳- فى نسخه: عثيم بتقديم الثاء. و فى الاكمال: إبراهيم بن هاشم عن أبى جعفر عن عثمان بن اسلم.

۴- فى الاکمال: ما تركف الله الأرض قط.

ه- علل الشرائع: ۷۶ و ۸۷۷ اكمال الدین: ۱۳۳.

۶- اکمال الدین: ۱۲۷ الاسناد فيه هکذا: تا آی رحمه اله قال: Ա.Խ-‏ عبد «Ս‏ ابن جعفر عن محقد بن عیسی عن جعفر بن
بشیر و صفوان بن یحبی جمیعا عن ذریح عن أبى عبد الله عليه السلام مثله سواء.

۷- رجال الکشَی: ۲۳۷ راجعه.

ما کلب Մայ‏ ملق الله لشماوات و 231 من إمام عذلِ إِلَى أن تقوع الا :222 له فیها عل (ճտ.‏

#*[ ترجمه اعلل الشرائع: ابو حمزه ثمالى نقل کرد که خداوند از وقتی که آسمان ها و زمين را آفرید» آن را خالی از امامی
عادل تا روز قيامت قرار نخواهد داد که او حجت خدا است بر مردم. - . علل الشرائع: ۷۷ -

| جمه‎ թո

۲۹

ع» علل الشرائع أبى عَنْ سَعْدِ عن ا بن آبی لطاب و النَهدِىٌ عَنْ أبى اد المسترق عَنْ أحمَد بن عُمَر الحلال 207 آبی Տա‏
ہت ہد لأ بر أى իա‏ مه دم 36 یذ کل

| ترجمه ]علل الشرائع: احمد بن عمر حلال از حضرت ابوالحسن عليه الس لام نقل کرد که عرض کردم: آيا زمین بدون امام
خواهد بود؟ چون ما از حضرت صادق عليه الم لام روايت داريم كه فرموده است: هركز زمين خالى از حجت نخواهد بود؛

مگر خداوند خشم بر مردم بگیرد. فرمود: نه» خالى نخواهد بود. ا گر جنين باشد زمين از هم می پاشد. - . علل الشرائع: ۷۷ -
| ترجمه |

«Էշ»

عء علل الشرائع ابن )17 8 242 تن ان آبی الطاب و րճ)‏ معا عن 1222 بن الفضیل 2 الما قال: قلث Վատ շն‏
عليه السلام 251184 بير բել‏ قال لو :3« بغیر إِمَام لَسَاحَتْ (۵).

غط. الغیبه للشیخ الطوسی سعد مثله (۶)
բ‏ الغیبه للنعمانی الکلینی عن على بن إبراهيم عن البقطینی مثله (۷).

ت رجمه اعلل الشرائع: ثمالی می گوید: از امام صادق عليه الشلام سوال کردم: آیا زمین بدون امام باقی می ماند؟ فرمود: اگر
بدون امام باشد» اهلش را فرو می برد. - . علل الشرائع: ۷۷ -

غیبت طوسی و غیبت نعمانی: مانند اين حدیث را این دو کتاب نیز آورده اند. -. غیبت طوسی: ۰۱۴۲ غیبت نعمانی: ۶۹ -
թու‏ جمه |

«ԷՖ

جات و ا 88 մնաք»‏ ام مد
لقص ان فی اض و ذا را اون 53 221725 امل ջամ 212 մա չք‏ ) 1 یک لس علی Հոծ‏
ارک و Հի.‏ و الباطل (۸).

ص: ۳۴

۷۷ علل الشرائع:‎ -١

۲- فى المصدر: الخلال بالمعجمه و ظاهر النجاشی الأول حيث فسر الحل بالشیرج.
۳- فى نسخه: لو بقیت بغیر امام لساخت.

۴ علل الشرائع: ۷۷

۵- علل الشرائع: ۷۷

۶- غيبه الطوسی: ۱۴۲.

۷- غیبه النعمانی: ۶۹.

۸- علل الشرائع: ص /الا.

یره بصاثر الدرجات الیقطینی مثله (1)
حتص ۰ الاختصاص الثلاته جمیعا مثله ԼԼ)‏

իո‏ ترجمه اعلل الشرائع: ابو بصير از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که فرمود: خداوند زمين را خالی نخواهد گذاشت از
عالمی كه آگاه به زيادى و نقصان باشد. هر كاه مؤمنين چیزی را در دين بيافزايند» آنها را متوجه آن زیادی می کند و ايشان
را بر می گرداند و اگر چیزی را کم کنند» آن را درست و کامل می کند. می فرماید: دين را کامل و تمام به کار بندید که

اگر چنین نباشد» آنها در مسائل دینی به اشتباه می افتند و فرقی بين حق و باطل نخواهند گذاشت. - . علل الشرائم: ۷۷-
باکر الك رجات و 20221 մանն‏ و امك وو ակն‏ یتو انيع سم رصاق الترجات عق 202١ շնա‏ =
| تر جمه ]

«Y>»

عء علل الشرائع ا حك د ن ՎԵՀ‏ عن آبيه ڪن ان չաթ‏ و ՎԵ‏ 12 الجتّار عَنْ عَدّد الله بن 1222 նեյ‏ عَنْ تغلبه بن
مَيِمُونٍ عَنْ !شعاق بْن عمّار عَنْ أبى عدد الله عليه السلام قال: |25110 لا تخلو من أنْ يكو ԿՅ‏ مَنْ Հե:‏ 55671 و ان
ادا جَاءَ الْمُسْلِمُونَ ».550 طرحها و յ‏ جَاءُوا بِاللْقْصانِ 4557 لَهُمْ فلو մ‏ 525« اختلط عَلَى الْمُسْلِمِينَ أَمُورُهُمْ (۳).

بر» بصاثر الدرجات محمد بن عبد الجبار عن الحجال مثله (۴)

امور را بداند نمی ماند. اگر مسلمین زياد کنند او رد می کند و اگر آنها کم کنندہ او کامل خواهد کرد. اگر اين گونه نباشد
امور مسلمین در هم می ریزد. - . علل الشرائع: ۷۷-

بصائر الدرجات: در دو موضع از اين کتاب اين حديث آمده است. -. بصائر الدرجات: ۹۶ و ۱۴۳ -
թու‏ جمه |
«ԷՒ»‏

ع؛ علل الشرائع أبى عَنْ سَغْد عَن ان عِيسَى و مُحَمّدِ بن عبد الجیّار عن البرقی عَنْ فضاله بْن Հաջ‏ عَنْ شعیب عَنْ آبی حَمْرَةَ قال
12 11.12« عليه السلام 57 251125 الا و فیها مَنْ 6:58 50 20150 فيه قَالَ 15083 و إِذَا 28 مه قال قَدْ
نقَضوا و اذا جَاءُوا به صَدَّقَهُمْ و لو لم يكن کذلک لَم يُعْرَفٍ ال من الباطل (۶).

پر بصائر الدرجات محمد بن عبد الجبار مثله (۷)
ختص. الاختصاص باسناده عن أبى حمزه مثله (۸).
ص: ۲۵

۱- بصائر الدرجات: ۹۶.

۲- الا ختصاص: ۲۸۸ و ۲۸۹.

۳- علل الشرائع: ۷۷.

۴- بصائر الدرجات: ۹۶ فیه: لاختلط على المسلمین امرهم.

۵- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

۶- علل الشرائع: ۷/.

۷- بصاثر الدرجات: ۹۶ فيه: و فیها رجل منا يعرف الحق.

۸ الاختصاص: ۲۸۹ فیه: الحسن بن علي بن النعمان عن أبى حمزه الثمالی و فیه: و فیها رجل منا یعرف الحق.

Միթ»‏ جمه ]علل الشرائع: ابو حمزه می گوید: امام صادق عليه الشلام فرمود: زمين باقی نخواهد ماند مگر «Տալ‏ کسی که حق را
می شناسد در آن است. وقتی مردم چیزی به آن بیفزایند او می كويد به آن اضافه کرده ايد و اگر از آن کم کنند او می
كويد از آن کم کرده ايد و هنگامی که سراغ او بيايند ايشان را تصدیق می کند. اگر اين طور نباشد حق از باطل شناخته نمی
شود. -. علل الشرائع: ۷۷ -

بصائر الدرجات و اختصاص: جنين روایتی را آورده اند. - . بصاثر الدرجات: ۹۶ء اختصاص: ۲۸۹ -
թու‏ جمه |
«ԷԷ»‏

7 ان الْولیدِ عن ابن أب ان ڪن این بن ترجید عن اضر عن خی الل عن Համ Ագան‏
لمال عَنْ أبى جَغفَر عليه السلام قَالَ: Մ 2511 5լ‏ 22 الا و مما ակտ‏ يَعْرفٌ الْحَقَّ 5268( ան)‏ 5
مه قال قذ تَقَصُوا و و أنَّ لک «ՀԱՅ‏ لع ».2 من الْباطل .)١(‏

قال قد زَادُوا و |5 չան‏ |

.)۲( بصائر الدرجات احمد بن محمد عن الحسین بن سعید مثله‎ ւ»

*** |[ ترجمه ]علل الشرائع: ابو حمزه ثمالی از امام باقر عليه الشلام نقل مى کند: زمین باقی نخواهد ماند مگر «Տալ‏ کسی که حق
را می شناسد در آن است. وقتی مردم چیزی به آن بيافزايند او می كويد به آن اضافه کرده ايد و اگر از آن کم کنندہ او می

كويد از آن کم کرده اید. ا گر این طور نباشد حق از باطل شناخته نمی شود. - . علل الشرائع: ۷۷ -
بصاثر الدرجات: مثل اين حدیث را آورده است. - . بصائر الدرجات: ۶ -

| جمه‎ թու

«ԷՀ»

۵ را بسن ա աաա ատա‏ عفرا յաջ մեա մտ աա‏ عن محمد بن علم عَنْ
Վ չմ‏ اسلا ال إن الله Մ‏ یع الوص إا و فبها ایغ یلم رده و ان ین وین الله عو جل ذا راد اون
یرهم و ذا تَقَضوا 44 آهع 24040577 علی (տոմ աաա:‏

یره بصاثر الدرجات إبراهيم بن هاشم مثله (۴)

ككء إكمال الدین آبی و ابن الولید معا عن سعد و الحمیری معا عن الیقطینی عن يونس عن أبى الصباح عن آبی عبد الله عليه
السلام مثله )6(

دين خدا را بداند نمی ماند؛ اگر مسلمین زياد كنند او رد می کند و اگر آنها كم کنندہ او کامل خواهد کرد. اگر اين گونه
نباشد امور مسلمین اشتباه می شود. - . علل الشرائع: ۷۷ -

بصائر الدرجات و كمال الدين: در اد بن دو کتاب مانند اين روايت آمده است» Ն‏ این تفاوت که در کمال الدین از امام صادق
عليه الشلام نقل كرده است. - . بصائر الدرجات: ۹۶ء كمال الدين: ۱۱۷ -

بد > | تر حمه |
«Էչ»‏

سمغت 1 Հաա որ‏ ام نیل رك նոտա աակ մոմ ան‏ با رکفز زره
ال حُذُوۂ کایلا 78105171 ն‏ الْمُؤْمِنِينَ Մն Մա‏

ص: ۳۶

۱- علل الشرائع: ۷۷

۲- بصائر الدرجات: ۹۶ فیه: (النضر بن سويد عن Աթա‏ بق عبد الرحمن عن شعیب الحداد) اقول: هو شعیب ين أعين الحداد
الکوفی.

۳- علل الشرائع: ۷۷.

۴- بصائر الدرجات: ۹۶ فیه: لالتبست على المسلمین آمورهم.

۵- اكمال الدین: ۱۱۷ فیه: لالتبست على المسلمین آمورهم.

ین الق وَ الباطل(۱).

իո»‏ ترجمه اعلل الشرائع: اسحاق بق عمار می گوید: از امام صادق عليه الس لام شنیدم كه فرمود: زمين خالی از عالمی که اگر
مسلمين زياد كنند او رد کند و اگر آنها کم كنند او کامل کند» نمی ماند. سپس فرمود: (دینتان را) کامل از او دریافت كنيد
که اگر اين گونه نباشد» امور مسلمین اشتباه می شود و حق از باطل شناخته نمی شود. - . علل الشرائع: ۷۷ -

] ترجمه‎ | E
«ԷՖ»

عل قراخ الى عن صوص الى زب یی عن ان Ա‏ سی ہے جج سیت
«ն‏ عليه السلام قال »252 يَقُولَ إِنَّ وض մ‏ تخو մյ‏ و فيا ա8 մա‏ زَاد الْمَؤْنُونَ معا دمم 21.1 2853 ար Ան‏
չք‏ 0(
««5՛‏ إکمال الدین آبی و ابن الولید معا عن الحمیری عن محمد بن الحسین عن ابن آسباط عن سليم مولی طربال عن إسحاق
مثله (۳)

نى» الغيبه للنعمانی الکلینی عن على عن آبیه عن ابن آبی عمیر عن منصور بن يونس و سعدان بن مسلم عن إسحاق Ե‏ (۵).

| ترجمه اعلل الشرائع: اسحاق بن عمار گفت: از امام صادق عليه الشلام شنیدم که فرمود: زمین خالی نخواهد ماند از عالمى
که هر كاه مؤمنين چیزی (بر دین) بیفزایند» آن را به حق برمی گرداند و اگر از آن کم کردند. برایشان تمام می کند. - . علل
الشرائع: -Պ/‏

كمال الدین و بصائر الدرجات و غيبت نعمانی: مانند اين روایت درا ين کتاب ها نیز آمده است. - . كمال الدین: ۸ بصائر
الدرجات: ۰۶۸ غیبت نعمانی: ۶۸ -
թու‏ تر جمه |

«A»

ՀԱՅՑԸ‏ أبى عَنْ تعد عن արմ‏ عَنْ 8« մտայ‏ المیتمی عن 414 بن میمون عن عبد անն‏ مَوْلَى آلِ سَام عَنْ

-

أب جنر عليه السلام Սմ‏ .88 يفول ما »12304145 تیر الم 288 ما را الاس و رید ما فصوا و َو ا دیک لک لا ختاط
عَلَى الاس արմ‏

كت» ! کمال الدین ابن الولید عن سعد و الحمیری معا عن الیقطینی مثله (۷)

نکرده است بدون عالمی که اگر مردم اضافه کنند» او کم کند و اگر کم كنندء او بیفزاید. در غير اين صورت امور مردم

كمال الدین و بصائر الدرجات: مانند اين حديث را آورده اند. -. كمال الدین: ۰۱۱۸ بصائر الدرجات: ۹۶ -
բաջի»‏

«Է»

نه عیون أخبار الرضا عليه السلام ع» علل الشرائع أبى عَنْ غ 2328 2856 |شتاعیل بن یی

ص: ۳۷

۷۷ علل الشرائع:‎ -١

۲- علل الشرائع: ۷۷

۳- اکمال الدین: ۱۲۸ فیه: کیما ان زاد.

۴- بصائر الدرجات: ۹۶.

-ծ‏ غيبه النعمانی: ۶۸ فیه: کیما ان زاد.

۶- علل الشرائع: ۷۸

۷ اكمال الدين: ۱۱۸ فیه: أبى و محمّد بن الحسن و فيه: لاختلطت.
۸- بصائر الدرجات: ۹۶.

Է -

աաա Ան...

یر بصاثر الدرجات محمد بن على بن |سماعیل عن ابن معروف مثله (۳).

ترجمهآعیون اخبارالرضا و علل الشرائع: محترد بن فضیل از حضرت رضا عله ال لام نقل کرد که به آن جناب عرض
کردم: موقعی بوده که در روی زمين امامى نباشد؟ فرمود اگر چنین می بود زمين اهلش را فرو برد. - . عیون اخبار الرضا: ۱۵۰

> علل الشرائع: ۷۷-

بصائر الدرجات: مانند اين روايت را نقل كرده است. - . بصائر الدرجات: ١6‏
#* | ترجمه ]

«f+»

ع» علل الشرائع أبى عَنْ 212842 آبی الخطاب 2322 452152 بن ի-ա)‏ عَن الك الى ال: ْب لِأَبى هد الّه عليه

السلام 250185 بغیر չել‏ قال մ‏ لو 251124 بغیر إِمَام لساخث (۴).
بر» بصائر الدرجات محمد بن عیسی عن محمد بن الفضیل مثله (ծ)‏

** | ترجمه ]علل الشرائع: ابو حمزه ثمالى گفت: از امام صادق عليه ال لام يرسيدم: آيا زمين بدون امام باقی می ماند؟ فرمود:
نه» اگر زمين بدون امام باشد» اهلش را فرو می برد. -. علل الشرائع: ۷۷ -

بصائر الدرجات: همین حديث با دو سند متفاوت نقل شده است. - . بصائر الدرجات: ۱۴۴ -
| تر جمه |
«ՓԵ‏

ԳԱ الاشعری عَنْ‎ մար ان و اس ی ی ابی عن سرد عَنْ ڪټاد بن یمان عَنْ‎ Ն

5822 أبى الْحَسَن الرّضًا عليه السلام قال: فلت 004 تزوی عَنْ آبی َو اه عليه السلام ان ال լպ 25048 Մ‏
یسخط الله علی չայ‏ فَقَالَ لا 28 |:5 لَسَاحَتْ (۷).

.)۸( وعم ال ین غير عن ا بى الحسن عليه السلام مثله‎ խամար الذراجات مكيف بن الحو ضق آبی‎ Հեւ»

#*| ترجمه ]عون اخبار الرضا و علل الشرائع: احمد بن عمر می گوید: به امام رضا عليه الت لام گفتم: ما از امام صادق عليه
الس لام روايت مى كنيم كه فرمود: زمين بدون امام باقی نمی ماند مگر آنکه خداوند بر بندگان عذاب می فرستد امام رضا
عليه الشلام فرمود: باقی نمی ماند مگر آنکه اهلش را فرو می برد. - . عیون اخبار الرضا: ۰ علل الشرائع: ۷۷ -

شاف վա Մա դարան յմ‏ کرات سی بات الا رجات ۱۳۴

#*[ترجمه]

ՓԵ

ن» عیون آخبار الرضا عليه السلام ع» علل الشرائع 23 عشژور عن ابن ایر عن շե‏ عن ՍԱՄ)‏

ص: ۳/۸

-١‏ فى العیون و البصاثر: عن محمّد بن الهیثم.

۲- علل الشرائع» ۸۷۷ عيون الأخبار: ۱۵۰ فيهما: قالء لا إذا.

۳- بصائر الدرجات: ۱۴۴ فيه: قال: لاء إذا.

۴- علل الشرائع: ۷۷

۵ بصا ال էան.‏ نہ قال մետ‏

۶- بصائر الدرجات: ۱۴۴ فيه: قال: لو بقیت.

۷ علل الشرائع: ۷۷ عيون الأخبار: ۱۵۰ فیهما: هل تبقی الأرض بغیر امام؟ قال: لاء قلت: են‏
۸- بصاتر الدرجات: ۱۴۴ فيه: هل یبقی الأرض بغیر امام؟ նն‏ نروی.

շշ շշ‏ موه

Մ Աա:‏ تی إذا تلماعت زف

(04. ցելի عن‎ վա الغيبه للنعمانى الکلییق عن امین بن‎ ւշ

ն - 5

یرہ بصائر الدرجات عَبَادُ بُ سُلَيِمَانَ 203 մլ‏ )9 فيه فا تزوی عَنْ أبى 42 عليه السلام Հ‏ قال ا تبِقَى (۴)

ماند؟ فرمود: نه. سپس پرسیدم: ما روایت كرديم كه باقی نمی «ան‏ مگر آنکه خداوند بند گانش را عذاب می کند. امام عليه
الشلام فرمود: اگر اين طور شود اهلش را فرو می برد. - . علل الشرائع: ۰۷۷ عیون اخبار الرضا: ۱۵۰ -

غیبت نعمانی و بصائر الدرجات: مانند اين روایت را آورده اند. - . غیبت نعمانی: ۹۹ء بصائر الدرجات: ۱۴۴ -
* | تر جمه |

«Ժէ»

ԱՐ و و رھ ےت‎ Ն.

ككء إكمال الدين آبی و ابن الولید معا عن الحمیری عن آحمد بن هلال مثله (۸)
یر بصائر الدرجات محمد بن محمد عن أبى طاهر محمد بن سلیمان عن أحمد بن هلال مثله )4(

تس نت اگر دیا یک چشم իր‏ خا | ماس خرن ن اهلش را فرو می برد. - عيون اخبار
الرضا: ۱۵۰ - ۱۵۱ء علل الشرائع: ۷۷ -

كمال الدين و بصائر الدرجات: مثل اين روايت را با اختلاف در سند آورده اند. -. كمال الدین: ۰۱۱۸ بصائر الدرجات: ۱۳۴

|[ ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی؛ در سير آیه هو ان من 2 الا تلا فیها نذیژ» - . فاطر/ ۲۴ - [وهیچ امتی نبوده مگر
اینکه درآن هشداردهنده ای گذشته است 1 می نویسد: هر زمانی امامی خواهد داشت. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۵ -

| جمه‎ թու
«۴0»
մ فس» تفسیر القمی | 58« 282 الذ کر صَفْحاً اسْتِفْهَامٌ أئ 652 مُهْمَلِينَ‎

ص: ۳۹

۷۷ عیون آخبار الرضا: ۱۵۰ علل الشرائع:‎ -١

۲- غیبه النعمانی: ۹۹.

۳- آی عباد بن سلیمان عن سعد بن سعد عن أحمد بن عمر عن ابی الحسن الرضا عليه السلام آقول: و رواه الصفار أيضا باسناده
۴- بصائر الدر جات: ۱۴۴.

۵- فى نسخه: الزیتونی. آقول: فى العیون: الزیتونی و فى العلل: الدینوری.

۷- عيون الأخبار: ۱۵۰ و ۱۵۱ علل الشرائع: ۷۷.

مت اکمال الدین: ۱۱۸.

۹- بصائر الدرجات: ۱۴۴ فبه: حجه «Այ‏

.۲۴ تفسیر 2221 :688 الابه فى سوره فاطر:‎ -٠

تخت علیکم برَسُولٍ 3 չել‏ أؤ بخجح (4۱

2

٭٭| تر جمه سیر على بن أبراهيم قمی: در مورد ամեն‏ دس نت - آیا[بای 00۵٤۶‏

وسیله پیامبر و امام و حجت های دیگر بر شما تمام خواهیم کرد. -. تفسير على بن ابراهيم قمی: ۶۰۶ - ۶۰۷ -
թու‏ تر جمه |

رید

بيه و لد
3 - 2

بر رر و وم اسار ۱۱ ہہ لوت
لب ین 2 :441 ան ամ‏ عَنْ تیا این تخریت 2101 ال ال الْمُنِطلِينَ و تأوبل Տ) ծ) 50 ԿՀ‏
فد کم إلى մն‏ انوا مَنْ 48552621 و َاتکم اف

ككء | کمال الدين اين )111 عر 67 الجقیری 56 هَارُونَ بن شرلم عَنْ أبى الْحسَنٍ 230 عَنِ الاق عَنْ 401 28 الب صلى الله

1 يه وإ أب کم نکم 4111 տա Սեն‏ 462848 دینکم و ضلایکم 2(

وت

عليه و آله مثله

أن

۱

## ترجمه ]قرب الاسناد: ابن صدقه از حضرت صادق عليه ال لام نقل کرد که آن جناب از آباء كرام خویش از پیامبر اکرم
صلی الله عليه و آله نقل کرد که فرمود: در هر گروه از امت من که يس از من می آیند» یک نفر از خاندان من در ميان ایشان
خواهد بود که تغیبرات منحرفین و ياوه سرایی های گمراهان و تأويل و توجیه های نادانان را از ميان می برد. ائمه و پیشوایان
راهیر و راهنمای شما هستند که با آنها به پیشگاه پرورد كان خواهید رفت. دقت کید چه كس را برای رهبری و راهنمایی در

دين و نماز خود می پذیرید. -. قرب الاسناد: ۳۷ -

كمال الدین: همین حدیث را با اند ک تفاوت آورده است. - . كمال الدین: ۱۲۸ -
*[تر جمه]

بيان

وفد إليه و عليه ورد و أوفده عليه و إليه و الوافد السابق من الإبل و الإيفاد و التوفيد الارسال و الوفد الذين یقصدون الأمراء

لزياره و استرفاد و انتجاع.

խոչ‏ ترجمه |«وفد اليه و علبه) بعنی وارد شدن و «اوفده اليه و علبه) به همین معنی است (ایفاد و 156( بعنی ارسال و فرستادن»

الوافد السابق من الابل «وفد» يعنى كسانى که به نيت زيارت و كمكك و يارى خواستن قصد يادشاهان مى كنند.

* | ترجمه |

رود

-
کک کا `« 2 « ہم ما ա Ն‏ تھے

بُو جغفر عليه السلام մ 222) ծ|‏

`

تقوم لله عز و جل علی
له إلا پور کت

**| ترجمه ]قرب الاسناد: بزنطى از حضرت رضا عليه الس لام نقل کرد كه فرمود: امام باقر عليه الس لام فرمود: حجت خدا بر
مردم تمام نمی شود» مگر به وسيله امام زنده ای كه او را بشناسند. - . قرب الاسناد: ۱۵۳ -

| ترجمه‎ | *
«FA»

فس» تفسير القمی 1251 بن )7-3 عَنْ مد بن مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَاوِيَهَ بن ځکيم عَنْ آخمد بن ՎԵ‏ عن پُونس بن یغْقوب عَنْ
أبى عَبِدٍ الله عليه السلام فى قول الله و لقذ Ա27‏ لهم القؤل Հգ‏ 18 کژون قال عليه السلام բեյ‏ بَعْدّ լեյ‏ (2).

یر بصائر الدرجات أحمد بن محمد عن الأهوازی عن حماد بن عيسى عن بعض أصحابه و محمد بن الهيثم عن أبيه جميعا عن
أبى عبد الله عليه السلام مثله (۷).

ص: ۳۰

.۵ تفسير القَمی: ۶۰۶ و ۶۰۷و الآيه فى سوره الزخرف:‎ -١
فى الاكمال: و تأويل الجاهلين.‎ -۲

۳- قرب الإسناد: ۳۷ فيه: فى دينكم و صلواتكم.

۴- اکمال الدین: ۱۲۸.

۵- قرب الاسناد: ۱۵۳.

۶- تفسیر ال ص: ۴۸۹. و الآيه فى سوره القصص: ۵۱.
۷- بصائر الدرجات: ۱۵۱.

##[ تر جمه آتفسیر على بن ابراهیم قمی: يونس بن یعقوب از حضرت صادق عليه ال لام درباره آيه 12 127 )24 մտի‏
լլա‏ 3535 - . قصص/ ۵۱ - و به راستی اين گفتار را برای آنان پی در پی و به هم پیوسته نازل ساختیم؛ اميد که آنان
پند پذیرند] پرسید. فرمود: منظور امامان است که یکی پس از دیگری می آیند. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۴۸۹ -

بصائر الدرجات: مانند این روایت را آورده است. - . بصائر الدرجات: ۱۵۱ -
| تر جمه |

«ՓՓ

Ք

05 كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره ք Վա‏ الاس 28 الح : Ն...‏ ر
230.217 حفران عن 41121 عليه السلام فى قول الله عر :3312 صَلْنا Ման չմ‏ 48 15 قال չել‏
չայ‏ (۱

** | ترجمه ]| کنز الفوائد: حمران از حضرت صادق عليه الس لام درباره ابه به (و ԼՔ:‏ وَصَلنا )22 մտի‏ للم 3515 پرسید»
فرمود: منظور امامان است که یکی پس از دیگری می آیند. -. کنز الفوائد: ۲۱۷ -

چا ماد | ترجمه ]
<۵>

كاء الكافى Հաա‏ ن մայ վառ‏ عن Ժան‏ هور عَنْ حَمَادٍ بن աթ‏ عَنْ 4112 بن جنكب قَالَ: Ն:‏ عبد
«ի‏ عليه السلام عَنْ قَوْلٍ الله عَرٌ و جل و له قد ون هم اون للع د كرود չպ մո մալ մմ‏ )

قب» المناقب لابن شهر آشوب عبد الله بن جندب مثله (۴).

**[ترجمه ]اصول کافی: عبدالله بن جندب گفت: از امام صادق عليه الت لام فرہارد ایو ا ا هم اقول للم

72538 پرسیدم. فرمود: منظور امامان است که یکی پس از دیگری می آیند. - اصول کافی ۱: ۴۱۵ =
مناقب ابن شهر آشوب: مانند اين روایت را آورده است. -. مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۵۲۳ -

٭ | تر جمه ]|

«ձ»

ما الأمالى للشیخ الطوسی էԱ)‏ تحن الْمَنْضُورِىٌ عَنْ مُوسَى بن یی 58 أبى الْحَسَن ՀՄԱ‏ 52 آبائه عن չե)‏ عليهم السلام
فى قَوْلِهِ و لَقَدَ տյ չք ԱԶ‏ قال չալ աչ չել‏ (۵).

**[ترجمه ]امالى طوسی: امام هادى عليه ال لام از پدرانش, از امام صادق عليه الت لام درباره آيه 1-42 27 )24 մտի‏
للم يَكَذَكرُونَ) نقل می کند که فرمود: امامان که یکی پس از دیگری می آیند. -. امالی طوسی: ۱۸۴ = ۱۸۵ -

| جمه‎ թո

بیان

على تفسیره لعل المعنی وصلنا لهم القول أى بیان الحق و الانذار و تبلیغ الشرائع بنصب إمام بعد إمام أو القول و الاعتقاد بولایه
إمام بعد إمام و المراد (۶)به قوله تعالی إلى جاعل فی اا رض 4111 الارأى هذا الوعد و التقدیر متصل إلى آخر الدهر.

و قال البيضاوى أى أتبعنا بعضه بعضا فى الانزال ليتصل التذكير أو فى النظم ليتقرر الدعوه بالحجه و المواعظ بالمواعيد و

النصائح بالعبر (۸).
و قال الطبرسی أى أتينا بآيه بعد آيه و بیان بعد بیان و آخبرناهم
ص: ۳۱

.۲۱۷ كنز جامع الفوائد:‎ -١

5-4 النسخه المطبوعه: اماما.

۳- أصول الکافی: :١‏ ۴۱۵. فيه: سألت آبا الحسن عليه السلام.
۴ مناقب آل أبى طالب ۳: ۵۲۳.

۵- أمالى ابن الطوسی: ص: ۱۸۴ و ۱۸۵.

۶- فى النسخه المخطوطه: أو المراد.

۷ البقره: ۲.

۸- آنوار التنزیل ۲: ۲۱۹.

بأخبار الأنبياء و المهلکین من آممهم (۱).

*؛*| ترجمه |شايد منظور از այ‏ اين است که حق را بیان کردیم و مردم را متوجه نمودیم و شرایع را به وسیله امامی پس از امام
0 07وی و و منظور از این آيه توجه به آیه ای است که می فرماید:«ٍنی
جاعِلٌ ոնք: 2701թ‏ - . بقره/ ۳۰ - يعنى اين وعده و برنامه تا روز قيامت به یکدیگر پیوسته و متصل است.

بیضاوی در تفسیر آيه می گوید: يعنى آيات را یکی پس از دیگری انزال کردیم تا تذ کر و توجه به هم پیوسته باشدہ يا در
نظم به هم پیوسته باشد تا دعوت و حجت ثابت گردد و پند و اندرزها به وعد و وعيد و نصايح به عبرت ها متصل گردد. -.
انوار التنزیل ۲: ۲۱۹ -

مرحوم طبرسى می گوید: يعنى بک آيه را د پس از آيه دیگر آوردیم و بیان بعد از بیان و آنها را متوجه زند گی انبیا و امت
های ايشان كه به هلاكت رسيدند كرديم. - . مجمع البيان ۷: ۳۵۸ -

* | ترجمه |

«AY»

یت ار ار و ود سل هل ؟ بن شَاذَانَ عن الرّضًا عليه السلام من قَالَ َم جعل 5 ոն‏
տա»‏ عتهم قبل վա‏ کیره չա գեյ ՅԼ կե‏ : وا على میڈ ود و مروا أَنْ لا عدوا لک الد لِمَا فيه من մայա‏
کم بت دلگ ամ:‏ إلا نيجل علیهم فيه أ م եա‏ حا ئن يدها امه ے یتوم
خطر علیهم له لو نم يكن ذیک 5214« Մ121560‏ 5-8« 511 وَ منفعه Հան Հեն)‏ لف اد غیره فجعل علیهغ ՆՅ‏ یم من

ام يع ردو گم ناج وین الوق آل ابل راو افوا ہكم و ويس لد اب
هم مه فی الین աճ մայ‏ حكمه الْحكيم أن 62 մայա գաի‏ 804 له مله و لا قواع هم إن به یاون
به ع دُوَمُمْ و يشود به هم 8843 لهم جمعتهم م 00و جم اتهم و ینغ ա:‏ ینومهم و مها نم Բա‏ هم ել‏

-
ع

ا ایا افظاً مكدع لَدَرَسَتٍ 285517 ե‏ و یر اه 00 الْأخكام و را فه المعو و ص ينه الْملْحِدُونَ و
:535148« على الملمین մն‏ قذ ودا մն‏ علقوصین مُختاجین չմ‏ كاملين 2 م اختلافهم و աաա‏ تفت أَنْعازیغ
)806 تم ետ չչ) օա‏ حافظاً ա‏ عجاء Մշոյ) գ‏ 71308 علی تخو ما :6 00 یرت ارام و لت و الَْحْكامٌ و یمان و
کان فی دک 3011 տամ‏ (۸.

Է
3`

4-2

ص: ۳۲

۱- مجمع البیان ۷ ۳۵۸
۲- فی العیون و العلل: منفعته.
۳- فى العلل: و یقیمون به جمعتهم.

۴- فى العیون و العلل: و غیرت السنن.
۵- فی العلل: و تشتت حالاتهم.

۶- فی العلل الرسول الأول.

۷- فى العلل: على نحو ما بیناه.

۸- عیون الأخبار: ۲۴۹: علل الشرائع ۹۵.

قرار داد و دستور داد که از آنها اطاعت کنند؟ حضرت رضا عليه الشلام در جواب او فرمود: به واسطه علت های زیادی» از آن
جمله اينكه چون مردم بايد طبق یک برنامه معين زندگی کنند و از حدودی که تعيين شده تجاوز «ԱՏՀ‏ چون موجب ناراحتی
و زيان ایشان می شود. اين مطلب ثابت نمی شد و دوام نمی يافتء مگر اينكه امینی در ميان آنها راجع به مسائل دینی قرار
دهد تا شاهد انجام کارهای لازم ايشان باشد و جلوگیری کند آنها را از کارهایی که منع گردیده. اگر چنین نبود هیچ كس
منفعت و لذت خود را برای زیان و ناراحتی دیگری رها نمی کرد. به همین جهت در ميان آنها نگهبانی قرار داد تا جل وگیری
از فساد نماید و حدود و احکام را به پای دارد. علت دیگر اينكه هیچ یک از ملت ها و اقوام Վա‏ مگر اينكه دارای سرپرست
و رئیسی هستند» چون در امور دینی و دنیوی چاره ای جز این ندارند. پس خداوند حکیم نيز ՆԹ‏ مردم را وا گذارد و چیزی
دشمنان خود نبرد می کند و غنائم و در آمدها را تقسیم می نماید و نماز جمعه و جماعت را بپای می دارد و دفاع از مظلوم می
کند. دلیل دیگر اينكه اگر امام و پیشوا و امین و نگهبان و امانتداری را قرار ندهد» ملت و دين از بين می رود و سنت و روش
پیامبر و احکام به دست تغییر سپرده می شود. گروهی بدعت گذار در آن می افزایند و کافران از دين می کاهند و مسلمانان را
به اشتباه می اندازند» زيرا ما مشاهده می کنیم که مردم کامل نیستند و با هم اختلاف دارند و هر یک دارای خواست و آرزوی
مخصوصی بوده و حالات مختلفی دارند. اگر خداوند ايمن و نگهبانی قرار ندهد» آداب و شرایعی که پیامبر آورده از ميان می
رود و احکام و ایمان نابود می شود که اين خود به ضرر تمام جهانیان است. - . عیون اخبار الرضا: ۰۲۴۹ علل الشرائع: ۹۵ -

بد > | تر جمه |
»01«

صء قصص الأنبياء عليهم السلام تاد عن اوق عن «մ‏ عن محمد لعضار عن ان 890 ա)‏ ڪن ջե «ԵԿ‏
رن إشرماعیل بن عابر عَنْ ود Ջա‏ ی ارآ تراش نوخ بش ول نالف
حم مائه سنه 19 جبرئیل عليه السلام ال تا |ք»‏ ےه ԱՅ Հավան‏ و اشیَکملث امک ول աջ 85 յտ ՂԱ‏
ور موی Հաա‏ ی ترام ی 4821 2230 մլ‏ یا մքե‏ کون تجاه فا ین :
28 20242872 ول آکن زک الاس بقیر ِو داع إلى و չեք լա‏ و عَارِفِ ری 220 قَضیث أَنْ

-

از بك قوم ماديا دی 212214 کک 222 218.121 وخ عليه السلام جمیع لک إِلّی ابه سام و լյ‏

م յայ չն ամե‏ به ال و بر نوخ بهُودٍ عليهما السلام 22213 «Ան‏ و أمَرَهُمْ أَنْ يفوا Հայ‏
7 +٭ەء 00 ُم آَدَمُ عليه السلام 2(

| ا لس ضس سج
خداوند می فرماید ودايع علمى و آثار نبوت را که در اختیار تو است. به فرزندت سام بسپار» زيرا من زمین را خالی از عالمی

که راه و روش مرا به مردم بياموزد نمی گذارم» که او وسیله نجات مردم است در فاصله مردن پیامبری تا مبعوث شدن پیامبر

دیگر و آنها را بدون راهنما و حجت و رهبر و آشنا به دستورات خود نمی گذارم. من جنين مقرر کرده ام که هر قوم و ملتی
رهبری داشته باشند که هدایت جویان را به راه من آشنا نماید و دلیلی بر شقاوتمندان باشد. نوح تمام آن آثار را به فرزند خود

سام سپرد» ولی حام و یافث بهره ای از علم نداشتند. نوح آنها را به ظهور هود بشارت داد و كفت که از هود پیروی کنید. و

دسئور داد تا در هر سال یک مرتبه وصیتنامه او را بگشایند و آن را به دقت ملاحظه Լան:‏ و آن روز براق آنها عید باشدء

چنان جه آدم همین دستور را داده بود. - . قصص الانبیاء: 14 (نسخه خطی که نزد مؤلف بوده است.) -
չխո‏ جمه |
«Of»‏

کده كمال الدين آپی قق معو ار ازع ازن أبى مير عن ریا بي أبى شل عن قوب بن شيب عن ایی
عبد لله عليه السلام قَالَ: ان عیسی و ی مب صلی اه عليه و آله Վ.Հ:‏ عام تھا تن و Տյու‏ اما یس فيه بل
մամ:‏ طاجز ف ա Հր‏ کانُوا قال کاوا مُشتمیتکین بین ար‏ ی عليه السلام ة فك ما اوا ال աք‏ تم قال عليه السلام و մ‏
:22048 ال و فيا الم (۷)

## ترجمه ]كمال الدین: یعقوب بن شعیب گفت: حضرت صادق عليه ال لام فرمود: فاصله بين عیسی عليه الشلام و حضرت
محترد صلی الله عليه و آله و سلم پانصد سال بود که دویست و پنجاه سال آن پیامبر و عالمی آشکارا وجود نداشت. عرض
کردم: يس مردم جه می کردند؟ فرمود: پیرو دين عیسی بودند. گفتم: در جه حال بودند؟ فرمود: مؤمن. سپس اضافه کرد:
زمين هیچ كاه خالی از عالم و راهنما نیست. - [۱]. كمال الدین: ۹۶ -

پا > | تر جمه |
«ծմ»‏

سوت ےہ یں ھا نت Բանք‏

ص: ۳۳

-١‏ قصص الأنبياء: مخطوطء و الحديث فى ص ۲۹ من نسخه عندى.
٢‏ اکمال الدين: ۹۶ فيه: متمسكين و فيه: قال: كانوا مؤمنين.
۳- فى النسخه المخطوطه: محمّد بن القاسم.

۴ فى نسخه: بغير عالم.

إلا أن تشخط الله عَلَّى թյ‏ 250 أؤ عَلَى الاد کَقَالَ الا قى إذاً لماخث (۱).

ككء إكمال الدين أبى عن سعد و الحميرى عن إبراهيم بن مهزيار عن أخيه على عن الحسن بن على الخزاز عن أحمد بن عمر
عن الرضا عليه السلام مثله (۳)

نى» الغيبه للنعمانى الكلينى عن على بن إبراهيم عن محمد بن عیسی عن محمد بن الفضيل مثله (۳.

٭ | ترجمه ]| كمال الدين محمد بن فضيل گفت: از امام رضا عليه الشلام سؤال كردم: آيا زمين بدون امام باقى مى ماند؟ فرمود:
نه. عرض كردم: ما از حضرت صادق روايت كرديم كه: بدون امام باقى نمی ماند» مگر آنکه خداوند بر اهل زمين يا بر
بند گانش عذاب می کند. امام فرمود: نه» باقى نمی «ան‏ آنكه اهلش را فرو می برد. - . كمال الدين: ۱۱۶ -

كمال الدین و غیت نعمانی: همین روایت را با اند ک اختلاف در سند آورده اند. -. كمال الدین: ۰۱۱۷ غیت نعمانی: ۶۵ -
թու‏ جمه |
«0չ»‏

ک. | کمال الدین آبی 213 )23 معا عَنْ աա‏ 25213 معا عن շարժի‏ و ابن آبی الخطاب ա‏ عَنْ :228153 و ابن
فضال معا عَنْ أبى 4275 58 آبی جغفر عليه السلام ال 7:10 51 քեմ‏ رفع مِنَ الأرض Թա‏ لماجث بآهلها كما يَمُوج 223
بأهْله (۴).

نى» الغیبه للنعمانی الکلینی عن على بن إبراهيم عن الیقطینی مثله (۵)

یک ساعت در روی زمین نباشند. زمين ساکنان خود را فرو می برد» همان طور که دریا اهلش را در امواج خروشان غرق می
کند. -. كمال الدین: ۱۱۶ -

غیبت نعمانی و بصائر الدرجات: با تفاوت در سند مثل اين روایت را آورده اند. -. غيبت نعمانی: ۹ء بصائر الدرجات: ۱۳۴

بد > | ترجمه ]
«AY»‏

ک» | کمال الدين آبی 58 242 ڪن ابن عیتی و إِبْرَاهِيمَ ن .7727 علی بن مَهْزِئَارَ عَنِ الحَسَن بن سرعید عَنْ أبى علی

-

է-ի‏ عَنْ آبان 58 4703 58 آبی عند الله عليه السلام فى عدیت لَهُ فى )222 بن عَلِىّ علیهما السلام يُقول فی آخره و لول
مَنْ 25118 مِنْ خحجج الله 27012243 ն‏ فيهًا و لقث ما կա‏ ان الْأَرْض لا تخلو 2 «Հո‏ (۷).

**[ترجمه ] کمال الدین: زراره از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که آن جناب در ضمن گفتاری پیرامون امام حسین عليه
الت لام» در آخر آن فرمودند: اگر روی زمین حجت خدا نباشدء آنچه که بر روی زمين است به تبش و لرزش می افتند و همه
را پرت می کند. زمين ساعتی خالی از حجت نیست. -. كمال الدین: ۱۱۶ - ۱۱۷ -

* | تر جمه |

«AA»

2 Հ

که إكمال الدین أبى عَنْ سَغد عن ابن أبى الخطاب 58 أبى 535 المُشترق عَنْ آخمد بن 727 قال: قلت للرضا عليه السلام |

روَا عَنْ أبى عند الله عليه السلام 21 Սն‏
ص: ۳۴

۱-اکمال الدین: ۱۱۶ فیه: لٹ لو تبقی اذا لساخت.

۷ اکمال الدین: ۱۱۷ راجعه.

۳- غيبه النعمانی: ۶۹.

۱-۴کمال الدین: ۱۱۶ فیه: عن سعد عن البقطینی عن زكرا بن محمد المومن.
۵- غیبه النعمانئ: ۶۹ فیه: لساخت باهلها و ماجت.

۶ ا لترحات: ۱۲۴

۷ اکمال الدین: ۱۱۶ و ۱۱۷ فیه: لنفضت 28 ہما فیها.

-
-

دض لا تَِقَى 5 إِمَام 2471 و لا (مام فیها ال مَعَادَ الله 84 2ա‏ إذاً لمات .)١(‏

٭ | ترجمه ]| كمال الدین: احمد بن عمر گفت: به امام رضا عليه الشلام عرض كردم: ما از امام صادق عليه الشلام روايت کردیم
كه فرمود: زمين بدون امام باقى نمی ماند» يا باقى می ماند و امام در آن نيست. حضرت فرمود: يناه بر خدا! ساعتی هم باقى
نمی ماند که اگر اين گونه شودہ زمين اهلش را می بلعد. -. كمال الدين: ۱۱۶ - ۱۱۷ -

۷| تر جمه |

«A4»

کده إكمال الدین ամ‏ عَن الْحََن بن أَحْمَد المالکن عَنْ أبيه عَنْ թթի‏ بن أبى مشود 06 127100 السلام Յաշ Տա‏
23.340« )50 اوه فى ա‏ ماه علی متژه و لخن کلم اوی 8247 142 و لخن مُهَدَاۂ اللہ وغامه فى بره
با بسک الله الشماوات 22017 آن تژولا و با برل 44 8242-7226 5:20 قانم نا طامر أو كاف و اؤ حلت
եջ‏ حو ատվակ «Ա‏ یشوج (Գալա‏

-

قا

իո:‏ ترجمه ]كمال الدين: ابراهيم بن محمود گفت: حضرت رضا عليه الشلام فرمود: ما حجت خدا هستيم در روى زمين و خليفه
او در ميان بند گان و امین اسرار خدا و كلمه تقوا و دستاويز محکم و گواهان خدا و نشانه هاى او در ميان مردم. به واسطه ما
خداوند آسمان ها و زمين را از ریزش نگه هی دارد؛ به واسطه ما باران می بارد و رحمت خدا پراکنده می گردد. ومين خالی
از رهبری از ما خانواده نخواهد بود» جه ظاهر و آشکار باشد Ն‏ پنهان و ترسان. اگر زمين یک روز خالی از حجت باشد مانند

دوا الق ژافوش برع سب كمال الب ۱۱۶ ۱۱۷-۷

* | تر جمه |

بيان

قوله عليه السلام نحن كلمه التقوى إشاره إلى قوله تعالى و ألْرَمَهُْ كلمة النَفُوى (۴)و فسرها المفسرون بكلمه الشهاده و بالعقائد
الحقه إذ بها يتقى من النار أو هى كلمه أهل التقوى و إطلاقها عليهم إما باعتبار أنهم عليهم السلام كلمات الله يعبرون عن مراد
لله كما أن الكلمات تعبر عما فى الضمير أو باعتبار أن ولايتهم و القول بإمامتهم سبب للاتقاء من النار ففيه تقدير مضاف أى ذو
كلمه التقوى و العروه الوثقى إشاره إلى أنهم هم المقصودون بها فى قوله تعالی 2-8 اش مسك بِالْعُروَه )743 )5( يحتمل هنا
أيضا حذف المضاف و العروه كل ما يتعلق أو يتمسكك به.

#* ترجمه آسخن امام عليه الالام كه فرمود: ما كلمه تقوا هستيم اشاره به اين آيه شريفه دارد كه فرمود: «و ألزمهم كلمه
التقوی» - . فتح/ ۲۶ - [و آرمان تقوا را ملازم آنان ساخت.] و مفسران آن را كلمه شهادت و عقايد حقيقى كه با آن از آتش
محافظت مى شوند تفسير كرده اند. يا آن را كلمه اهل تقوا گفته اند. و اطلاق كلمه بر ايشان يا به اعتبار آن است كه ايشان

عليهم الشلام كلمات خدا هستند كه به مراد خدا تعبير می شوند - همان گونه كه از كلمات به آنچه در نهانشان است تعبير می

صاحب کلمه تقوا. دستاویز محکم نيز اشاره دارد به آنکه ایشان مقصود خداوند در آيه شریفه «فقد استمسک بالعروه الوثقی»

-. بقره/ ۲۵۶ - زبه يقين به دستاويزى استوار جنكك زده است) هستند و در اينجا نيز احتمال حذف مضاف وجود دارد.
թու‏ ترجمه ]

«ջ.»

كه إکمال الدين 21288 لحفیری معا عن |پراهيم بن ن هزار ر عن يه علي ڪن ابن չմ‏ عن مدآ حأ
عَن الْحَسَن بن մն չն)‏ سم سيعت մամ‏ عليه السلام ول دض لو 52218 աա ա‏ )5 2250

ص: ۳۵

۱- اکمال الدین: ۱۱۷.
2-7 المصدر: فی خلقه.
۳- اکمال الدین: ۱۷۷.

۴- الفتح: ۲۶.
۵- البقره: ۲۵۶.

(6) «50: մյ الاس‎ 2124 մ دیک و‎ մլ կշա: մ

##[ ترجمه ]كمال الدين: حسن بن زیاد گفت: از حضرت صادق عليه ال لام شنیدم كه مى فرمود: زمين ه ركز خالی از حجت

- ۱۷۷ نیست. دوام و بقای زمين به همان حجت است و مردم را جز اين صلاح و چاره ای نیست. - . كمال الدین:‎ (նթ
- ۷۶ علل الشرائع: همین حديث را با اختلاف در متن و سند آورده است. - . علل الشرائع:‎

**[ترجمه]

۶۱ء

نز بیع ای عي الله علیہ السلام قال و لع يق ین اي ع ان كه «արա ԱՏՆ‏ وا اق ا 241
الک مِنْ مُحمّدِ بن نان (۴.

که ]كمال الدین ابن الولید عن سعد و الحمیری معا عن محمد بن الحسن عن محمد رن آبی عمیر عن حمزه بن حمران عنه
عليه السلام مثله (۵).

**| ترجمه ]كمال الدین: حمزه بن الطیار از حضرت صادق عليه շթ‏ نقل کرد که فرمود: اگر در روی زمين بیش از دو نفر
باقی نماند» یکی از آن دو حجت خواهد بود. يا فرمود: «آن كس که باقی مانده» حجت است.» تردید از راوی حديث است. -
. كمال الدین: ۱۱۷ -

«ԱՒ աի كنال‎ «ակտ درگری آ0 را‎ մանկ Համի كمال‎
| جمه‎ թո
«PY»

Ք. 22. سے‎

Էչ‏ اکمال الدین لدع یط بوس عن 21 کات عن أبى یر قال ال أب ید الله عليه السلام إن اله
تار کک و تعالی لم دع դ ն‏ الم و زا یک لا غرف մաց‏

نی الغیبه للنعمانى الكلينى عن على بن إبراهيم عن الیقطینی مثله (۷).

**|ترجمه ] کمال الدین: حضرت صادق عليه ال لام فرمود: خداوند تبا رک و تعالی زمين را خالی از عالم سی کار اکر

چنین بود فرقی بين حق و յեն‏ گذاشته نمی شد. -. كمال الدین: ۱۱۷ -

«փյ: մնամ Հար" ճակ 6521 روات را‎ ա دتگرق‎ ման մնա غیت‎
| جمه‎ թու
«Է»

که كمال الدین أبى و ابن الوَلِيِدِ معا عَنْ مد و الحفیری معا عن ابّن يَزِيدَ عَنْ آخمد بن هلال فى حال اشرتقامته (۸اعَن ابن
أبى 05121288 عن 5957 قال: Հն‏ لأبى عَدِ الله عليه السلام չակ «Ճա‏ و لیس له ՍԱՀ:‏ لا 8,4 «ՀՍՏ‏

ص: ۳۶

.۱۷۷ اكمال الدين:‎ -١

٢‏ علل الشرائع: ۷۶ لم یذ کر فيه صدره و فيه: قال: الأسرض لا يكون الا-و կշ‏ عالم يصلحهم و رواه فيه عن ابن الوليد عن
الصفار عن محمّد بن عيسى عن صفوان بن يحيى عن ابن مسكان عن الحسن بن زياد عن أبى عبد الله عليه السلام قال: لا يصلح
الناس الا امامهم و لا تصلح الأرض الا بذلک.

۳- فى المصدر: لو لم يبق من أهل الأرض.

۴- اکمال الدين: ۱۱۷. فيه و فى نسخه من الکتاب: او كان الثانى.

ه- اكمال الدین: ۱۳۴ فيه: او كان الثانى.

۶ اکمال الدين: ۱۱۷ فيه: بغير امام.

۷- غيبه اللعمانی: ۶۸

۸-لانه رجع بعد ذلك إلى النصب او الغلوٌ على اختلاف.

զեա «ե 2 إا أن 241224 وَ جل‎ 55:19 )15ա()55248

**#[ترجمه ]كمال الدین: زراره گفت: به حضرت صادق عليه الت لام عرض کردم: آیا ممکن است امام از دنیا برود با اينكه
فرزندی نداشته باشد؟ فرمود: نه» چنین چیزی امکان ندارد. عرض کردم: آیا ممکن است روی زمین امام وجود نداشته باشد؟
فرمود: نه» مگر خداوند بخواهد بر مردم خشم بگیرد و تومار زندگی آنها را در هم نوردد. - . كمال الدین: ۱۱۸ -

| جمه‎ թու

بیان

قوله فیکون لعله زيد من الرواه أو سأله تأكيدا أو فهم من الکلام السابق عدم تحقق ذلک فیما مضی فسأل أنه هل یکون ذلك
فیما يستقبل أو أنه سأله بعد ما علم أنه لا يكون Նեյ‏ (۳)بغیر عقب أنه هل یکون العقب غير امام أو هل یکون الدهر بغیر إمام
)7

٭ | ترجمه ]اينكه راوی سؤال می گوید: آيا ممكن است روی زمين امام وجود نداشته باشد؟ شايد عبارت زائدى از راویان
باشد يا سؤال برای تأكيد است يا فهم کلام سابق كه محقق نشده و دوباره سؤال می کند. يس اين گونه می پرسد که آيا در
آینده خواهد بود يا اينكه بعد از آنکه فهميد امام بدون فرزند و دنباله نخواهد بود آيا آن غير امام است يا اينكه روز گار بدون

امام خواهد بود.
թու‏ تر جمه |
«ծ»‏

یچک درس پر ہس تہ
کر ل عن سرت تو نت سے تيع بهم از تا ها یئ
12-48 دا رد الله آن بهلكهُم و لا զկա‏ و لا ային‏ دعب ակ‏ بینهم 248047 :2 الله ما ճա‏ 02 حن (۷).

քիթ‏ رجمه ]كمال الدین: عمرو بن ثابت از يدر خود نقل کرد که حضرت باقر عليه 9( فرمود: اگر زمين یک روز خالی از
امامی از خانواده ما باشد» اهلش را فرو می برد و خدا مردم را به بدترین عذاب شکنجه می کند. خداوند ما را حجت در روی
زمين قرار داده و امان برای اهل زمين هستیم» تا وقتی ما در ميان آنها باشیم از فرو بردن در امان هستند. اگر خدا تصمیم بگیرد
که مردم را هلاک کند و به ایشان مهلت ندهد. ما را از ميان آنها بر می دارد و بلند می کند. آنگاه آنچه بخواهد و دوست

داشته باشد انجام می دهد. - . كمال الدین: ۱۱۸ -

| جمه‎ թու

«FA»

كء إكمال الدين العَطارٌ عَنْ س غد عَنْ أَحْمَدَ بن الحسن عَنْ عمرو بن سعید عَنْ Ժա‏ عَنْ عمار عَنْ أبى عَنِدٍ الله عليه السلام
قال: لم تخلو 25009 مُنْد کائث مِنْ حب عالم بُخبی فیها ا ميود من الک Թ:‏ تلا :240161 يُرِيدُونَ لِيِطفوًا نور الله بأفواههم
و الله مت »2357 كرة الکافژون .)٩(‏

ص: ۳۷

2-4 المصدر: فکیف و فی نسخه منه: فیکون ما ذا قال: لا یکون ذلک إلا.
۲-اکمال الدین: ۱۱۸.

۳- هکذا فى المطبوع: و فى النسخه المخطوطه: لا يكون الامام.

۴ و على ما ذکرنا من اختلاف النسخه لا حاجه إلى هذه التأویلات.

۵- فی المصدر: محمد بن أحمد عن أبى سعید العصفری.

۶- فی نسخه: ما شاء.

۷- اكمال الدین: ۱۱۸.

۸ الصحیح: لم تخل و فى المصدر: قال: سمعته و هو یقول: لم تخل.

4- اكمال الدین: ۱۲۸. و الآيه فى الصف: ۸.

٭ | ترجمه ]كمال الدین: عمار گفت: حضرت صادق عليه الث لام فرمود: زمين از ابتدا خالی از حجت عالم و دانایی نبوده که
دستوراتی را که مردم به دست فراموشی سپرده اند و از بین رفته احیا کند. بعد آن جناب اين آيه را تلاوت کرد: ծի‏
«թն 41521188‏ و الله مم ُوره و لَوْ کرة الکافژون؛ - . صف/۸ - [می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند
و حال آنکه خدا كرجه کافران را ناخوش افتد. نور خود را کامل خواهد گردانید). -. كمال الدین: ۱۲۸ -

بد > | ترجمه ]
522

جو بر موہ وا 0000

سو جو می .کے

ككء إکمال الدين أبى عن الحمیری عن الحسن بن على الزیتونی عن أبی هلال عن خلف بن حماد عن ابن مسکان عن محمد
بن مسلم عنه عليه السلام مثله (۳)

ير» بصاثر الدرجات الهیثم النهدی عن البرقی عن خلف بن حماد مثله (۴).

مردم خواهد بود. - . كمال الدین: ۱۲۸ -

كمال الدين و بصاثر الدرجات: همین روایت را با اسناد دیگری نقل کرده اند. -. كمال الدین: ۱۳۵ بصائر الدرجات: ۱۴۳ -
٭| تر جمه |

۶۷

كك اکمال الدین أبى 33 الود معا 22 الْغیرِیٗ عن خمد بن إِشِحاق قال: لت ան‏ أبى محمد لعٍ رى عليه السلام
جيه ہش کہ سید یٹ

ՀՀՀ մ أا :80« )525 ال‎ «ԵՀ ال با آم د | تا 2222 81 250 تخلو من‎ Ն قال‎ կ մայա
(ծ)

٭ | ترجمه ]کمال الدین: احمد بن اسحاق کته علوامت امام على النقی عليه ال لام رسیدم. فرمود: احمد! اين حيرت و
سرگردانی و شکی که راجع به تشخیص امام و حجت خدا در مردم است. شما در اين مورد چگونه هستید؟ عرض کردم: آقا!

همین

که نامه به ما رسید. تمام زن و مرد ما حتی بچه هایی که دارای تمیز و تشخیص بودند معتقد به حق شده و به امامت شما

اعتراف کردند. فرمود: احمد! مگر نمی دانی که زمين ՆԱ‏ خالی از حجت باشد؟ من همان حجت خدا هستم. ն‏ فرمود: «من
حجتم.» -. كمال الدین: ۱۲۸ -

بد > [ترجمه]
«FA»‏

وض ام Սան ՆԱ‏ ا ون الى بها مت بو ین کک رہ لیصا فق إن كات تدا لأ մատյանում‏
وف قللشک مَوضغ و إِنْ کان تنِا ما لَب اُوژ له عر ول ما مغ هَذًا اشک (ع.

## ترجمه ]كمال الدین: احمد بن اسحاق گفت: در ضمن فرمایشی که حضرت امام حسن عسکری با یکی از اصحاب داشت؛
فرمود: هیچ یک از آباء و اجدادم مانند من گرفتار شک مردم در امامتشان نشده اند. اگر شما معتقد به امامتی شده ايد که
محدود و موقتی است و تا یک وقت معين اين امامت خواهد بود» می توانید در امامت من شک داشته باشید و اما اگر امامت

دوام دارد» تا آخر Ա5‏ خواهد بود. يس اين شک موردی ندارد. - . كمال الدین: ۱۲۸ -
թու‏ جمه |

بیان

يقال منی بکذا على بناء المجهول أى ابتلی به قوله إلى وقت

ص: ۳/۸

-١‏ فى النسخه المطبوعه: (عن نجم محمّد بن خالد) و فيه تصحیف. و فى المصدر: الهیثم بن آبی مسروق النهدی عن محمد بن
خالد عن نجم بن خالد البرقی عن خالد بن حماد.

۲-اکمال الدین: ۱۲۸.

۳- اکمال الدین: ۱۳۵. فیه: عن ابن هلال.

۴- بصائر الدرجات: ۱۴۳ فیه: خلف بن حماد عن آبان بن تغلب.

۵د اکمال الدین: ۱۲۸. فیه: (فقال: احمد الله على ذلك یا أحمد) و فيه و انا الحجه.

۶ اكمال الدین: ۱۲۸ فیه. و دنتم به إلى وقت ثم ینقطع فللشک.

حاصله آنکم إذا اعتقدتم و دنتم به إلى دين الامامیه (۱)فیلزمکم القول بکل ما فيه و منها القول بعدم توقیت تعبين الامام إلى
وقت و عدم انقطاع الخلافه عن الأرض إلى انقضاء الدنیا فإذا قلتم ذلك فلا مجال للشک لظهور کونی آقرب الناس إلى الامام
الأول و آولی الناس بهذا الأمر و المراد بأمور الله تعالی تکالیفه و حکامه.

**| ترجمه ]عبارت بنا بر مجهول گذاشته شده است. یعنی مبتلا به اين امر شده ام که تا هر وقتی که می دانید» اگر معتقد و
متدین به مذهب امامیه شدید بايد همه جيزش را بپذیرید و از این ملزومات آنکه وقت و زمانی برای امام تعيين نکنید. خلافت
در زمين تا پایان Ատ‏ منقطع نمی شود اگر اين را گفتید دیگر تردیدی باقی نمی ماند. نزدیک ترين مردم به امام و شایسته

ترين به اين امر باشید. منظور از امور خداء تکالیف و احکام اوست.
թո‏ جمه |
۰۶٩‏

که [کمالالدین اب الوليد عو الما و رت ہے ےر کہ عن عاق نان
ամ յք ասեի)‏ بن أبى ره مایق عَنْ أبيه قال تمغ Մոշ Ս‏ عليه السلام یقن تلو رض إلا و فبا (0
ծոտ:‏ ا را اگاس فی قال اشوا و կանգ‏ ت قالش لضوا وا انا ه «(նմա‏
کذلک բ‏ 11.524« من الباطل قَالَ Քայ 212 3 աա: Յա‏ ی մ Ժան‏ ام لَمَمِعْتٌ Ա‏ لْحَدِيتٌ من آبی مجقفر عليه
السلام بالل الى մլ լ մ‏ :»48.21 .24(

| 4յ

իո»‏ ترجمه ] کمال الدین: حسین بن ابی حمزه ثمالى از يدر خود نقل کرد كه گفت: از حضرت باقر عليه الشلام شنیدم که
فرمود: زمين خالی از وجود امامی از ما خانواده نیست که معرف حق و واقعیت باشد. هر كاه مردم چیزی در دين بیفزایند او
اعلام می کند و اگر بکاهند باز مردم را متوجه خواهد کرد. اما در صورتی که مطابق واقع انجام دهند آنها را تصدیق می

کند. اگر چنین نبود» حق از باطل تشخیص داده نمی شد.

عبدالحمید بن عواض طایی گفت: قسم به يرورد كارى که جز او آفریننده ای نیست» عين اين حديث را من خودم از حضرت
باقر شنيدم. به خداوند يكتاى بى همتا همين حديث را از آن جناب شنیدم. -. کمال الدین: ۹-

* | ترجمه |

«Մ.»

ہے رر و ակի‏ هش 723158 عَنْ عَاصِم : ن خمید و فضاله عَنْ

-

աա و‎ շք նչ ՀԱՎՔ عانعن محمد بن مثلم عَنْ أبى مقر عليه السلام قَالَ: إن علا عليه السلا م عَالِم‎ ۶ օա
)۳( علمه أو ما شاء الله‎ լեշա هلک ما عد لت ك مِنْ هل بیتی من‎

e GD ապերն a
- ۱۲۹ دارای علم است. -. کمال الدین:‎

۷| تر جمه |
»¥1«

341. Մ سَمِعْتٌ‎ Սն ےد رت تج عبتری عن ری 2 ڪن 27 بْن يسار‎ ատ
اط > مع آم لم برقع و الیم يوار ا مل الل و ار ال و ْنَا لم‎ ամն جر عليه السلام لا إنَّ لمم‎ Մ
یکن ین هل 2 ایب و هو با ود ليا عليه السلام الم ردم الم وهآ مهوت كا الم ال٠ ڪلت مِنْ بشده من بقلم‎
6) ما مَاء اللهُ‎ յին مِئْلَ‎

ص: ۳۹

البق նան ա ատամ‏ وف الك աննա‏ ديق الله

ա فى النسخه المخطوطه: و فيها امام‎ -١

۳- اکمال الدین: ۱۲۹ فیه: «ԱՆ‏ الذی لا յյ‏ الا هو لقد سمعت هذا الحدیث.
۴- اكمال الدین: ۱۲۹.

۵- اکمال الدین: ۱۲۹.

آدم به زمين آمد از بين نرفته و به ارث واگذار می شود. هر علم و آثاری از پیامبران و انبياء منحصر به اين خانواده است و
دیگری اگر مدعی شود باطل خواهد بود. على عليه الث لام عالم اين امت است و هیچ یک از ما خانواده نخواهد مرد» مگر
اينكه جانشینی از خود باقی می گذارد که به اندازه او يا آنچه خداوند بخواهد عالم است. - . كمال الدین: ۱۲۹ -

| جمه‎ թո

«VY»

که إکمال الدین بِهَذَا الْإِشِنَادٍ عَنْ 28 بن مهزیاز )2.2 )2 այի‏ عَنْ ծել‏ بن غثْمان عن الْحَارِثِ بن Աշոա‏
մ‏ عبد الله عليه السلام 1,8 )25015 لا تترک Ս‏ و մառ ժն‏ الْحَلَالَ و الْحَرَامَ و ما تاج الاس له و
ր‏ جَعِلْتٌ فداک չն‏ ما دا فَقَالَ )22 من رَسُولٍ الله صلی الله عليه و آله و 22 عليه السلام 2(

ےچ

-
دیب

۶
3

- -

ا تاج إلى

۱ جع

3

* | ترجمه ]كمال الدین: حارث بن مره گفت: از حضرت صادق عليه الس لام شنيدم كه مى فرمود: زمين را از عالمی که

اطلاع از حلال و حرام و نیازهای مردم داشته باشد خالی نمی گذارند. عرض کردم: فدایت شوم! چگونه علمی است؟ فرمود:
علمی که به ارث از پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و على مرتضی عليه الشلام به او رسیده است. - . كمال الدین: ۱۲۹ -
թո‏ جمه |

«ՄԼ»

0

ِن عُقْمَانٌ عن الحسن بْن ն)‏ قال: قلت ջն‏ عَتِدٍ الله عليه

که ! کمال الدين Աք‏ الْإِسْنَادٍ عن 23.28 مهزیار عن فضاله عَنْ آبان
السلام هَل 25119953 الا و فیا إِمَامٌ قال لا تکون الا و فيها Հել‏ لِحلالهغ 3 حرامهغ و ما يَحْتَاحجُونَ له (۴).

* | ترجمه | کمال الدين: حسن بن زياد گفت: به حضرت صادق عليه ال لام عرض كردم: آيا ممكن است زمين بدون امام
باشد؟ فرمود: هركزء پیوسته در روى زمين امامى هست كه عارف به حلال و حرام و احتياجات مردم است. - . كمال الدين:
۹-

| تر جمه‎ թո

«ԳԵ»

که كمال الدین أبى و اب الَلید معا عَنْ ՎՃ»‏ 3 الحفیری معا عن البفطینق عَنْ يونس عَن الخارث بْن الْمُغِيرَهِ عَنْ أبى عبد الله
عليه السلام قال 2:22 يمول لغ یک الله لاض بير عالم 265 الاس |« و մ‏ تاخ ՍԱՀ 25 Հգ)‏ و الْحَرَامَ قلت Հե»‏
فاک ա‏ ذا Հա‏ قال بِمَوَارِيِهِ من رَسشولِ الله صلی الله عليه و آله و من 22 بن أبى طالب علیهما السلام (۵).

٭ | ترجمه | كمال الدین: حارث بن مغیرہ گفت: از امام صادق عليه الس لام شنیدم که فرمود: خداوند زمين را بدون عالمی که
مردم به او احتياج دارند رها نمی کند. اما او به مردم نيازى ندارد؛ او حلال و حرام را می داند. عرض كردم: فدايت گردم! از
كجا می داند؟ فرمود: از ميراث پیامبر صلی الله عليه و آله و اميرالمؤمنين عليه الشلام. -. كمال الدين: ۹ - ۱۳۰ -

پا > | تر حمه |
«Մէ»‏

کک کمال الدین بهذا ճամ‏ تن العارت بن الْمَغِيرَهِ 58 أبى عبد الله Սն‏ ممه يَقُولَ إِنَّ բե)‏ 2151 مع آدع لم رم و
ما مات ատյ մյ Սա‏ عِلْمَهُ إ٥‏ 2511 Մ.‏ 28 بغیر عالم (۶).
Հ‏ ترجمه ]| كمال الدین: با همان سند قبلی» حضرت صادق عليه الشلام فرمود: علمی که با آدم عليه الشلام نازل شد و باز نمی

گردد. از ما کسی نمی میرد» مگر آنکه علمش را به میراث می گذارد؛ زمين بدون عالم باقی نمی ماند. -. كمال الدین: ۱۳۰

| تر حمه‎ | E
«Մչ»

کک. إكمال الدین آبی و ازن الوَلِيدٍ معا عَنْ 42 الحفیری معا عن ابن یزید عَنْ ԱՂԹ‏ الغفاری عَنْ جغفر بن إِبْرَاهِيمَ و

سین ئن ա‏ عَنْ أبى عَبدِ الله
ص: Է.‏

5-1 المصدر: عن فضاله بن իլ‏

۲-فی المصدر: الا بعالم.

۳- اكمال الدین: ۱۲۹ فیه: علم بما 45 قال: ورائه عن رسول الله صلی الله عليه و آله و չե‏ عليه السلام.
۴- اکمال الدین: ۱۲۹. فیه: و فیها امام عالم لحلالهم و لحرامهم.

-ջ‏ اكمال الدين: ۱۳۰ فيه: ورث علمه من بعده.

عَنْ آبائه عليهم السلام قال قال 221 الْمَؤْمنِينَ عليه السلام մյ մ‏ فى وُلْدِى ցքն ծքն‏ (۱).

| ترجمه ]کمال الدین: جعفر بن ابراهیم و حسین بن زيد هر دو از حضرت صادق عليه الالام نقل کردند که فرمود:
امیرالممنین عليه ال لام فرموده است: آن شخصیتی که مورد اطمينان و ملجا و پناہ َ5م است (یعنی امام)ء پیوسته در ميان
فرزندان من خواهد بود. -. كمال الدین: ۱۳۲ - ۱۳۳ -

| جمه‎ թու

«VV»

و - - کک و

عن أبى مها قلت زیی عب الو عليه السلام * خی فاك یم بن մ‏ حفضة نیو لیم توق أله من
ات و یس له امام موه 2 120451 له بى يفول قد مَضَى و عفر عليه السلام 54 շալ‏ الوم فأَكْرَه مج
واک أن ول 4 جر عليه السلام ول اَی تی آل حم صلی الله عليه و آله ول لی تر زک «աշ‏ شین ال عليه

اسم رخ 0,2 بن أبى عفضه لح له و աչն ժո‏ مالغ ما մե‏ 1 تام 45 լ ա սյ‏ ما رذب Յա ալ‏ الات

1 جعفون هن չվա:‏ إل کوک ین عم هن بعلم بثل عله و یز ملق 235 յե մ‏ الى دعا إل وله
لَه ي مع الله ما أغطى داؤ 515 Լա տան: չե»‏ ينه وكا

٭ |ترجمہ ]كمال الدين: ابو عبيده كفت: به حضرت صادق عليه الشلام عرض کردم: فدایت شوم! سالم ب بن ابی حفصه هر وقت
رفته است؟ می كويم چرا. سؤال می كند يس بگو كه بعد از مرگ ابو جعفر (حضرت باقر عليه الت لام) امام شما كيست؟ من
در جواب او نمی خواهم بگویم حضرت صادق جعفر بن محترد عليه الت لام» اما می كويم امام و بيشوايان ما از آل محمد

هستند. می كويد ՏԱՅ‏ ص تداری و کاری از بیشن رذ ای

حضرت صادق عليه (այ‏ فرمود: وای بر سلام بن ابی حفصه! خدايش Համ‏ کند! آيا او می داند امام دارای جه منزلت و
موقعیتی است؟ مقام انام بسیار پاکٹر است از آن است که سالم بن ابی حفصه و مردم معتقدند. هرگز از ما خانواده سی
نخواهد مرده مگر اينكه کسی را به جانشینی خود دارد كه دارای علم او است و مانند او رفتار می کند و به همان راهی که او
مردم را دعوت می کرد دعوت می کند . کسی جلوی خدا را نگرفته که آنچه به داود داد به سلیمان كه ر پسر او بود» بهتر از آن
را عنایت کند. - . كيال الدین: ۱۳۳ -

| جمه‎ թու
«VA»

5« إكمال الدین ա‏ عَنْ سخب و احقیری عَنْ أَبُوبَ بن توح عَن الرّبيع بن مُحَمّدِ الْمُسلِمِيَ )5805 411.2 ن سلَيمَانَ Հն)‏

ہے لیت ما ال 251 Ա‏ لو الى كر ها که غرف ال و فراع و يذو إلى سيل الو
մ‏ مع اليه ین 230 لا أبعي ؤم 15 بم Հանք աւա‏ 25218 21 25327 و ان تفا Ս նլ‏ تکن
آمتث من قبل آن رقم «ՅՅ‏ شراز من نله و هم لین یوم 2այ գան‏ 0(

ص: ۴۱

۱-اکمال الدین : ۱۳۲ و ۱۳۳.

۲- اکمال الدین: ۱۳۳.

۳- هکذا فى الکتاب و فى البصاثر و المحاسن: و فى الا کمال مسکی و کلاهما مصحفان عن المسلى» منسوب إلى مسیله: ابو
بطن من مذحج, و هو مسیله بن عامر بن عمرو ابن عله بن جلد بن مالك بن ادد. و مالک هو مذحج.

۴- اکمال الدین: ۱۳۳ فیه: اغلقت أبواب التوبه.

۵- بصائر الدرجات: ۱۴۱.

سن» المحاسن على بن الحکم عن المسلی مثله (۱).

٭٭(ترجمہ]کمال الدین: عبدالله بن سلیمان عامری از حضرت صادق թայն‏ نقل کرد كه فرمود: زمين پیوسته از جانب
خدای بز رگ دارای حجت و امامی است كه عارف به حلال و حرام است و مردم را به راه خدا دعوت می کند. و هیچ وقت
زمين بدون حجت نخواهد بود مگر چهل روز قبل از برپا شدن قیامت. وقتی حجت از روی زمين برداشته شدء دیگر در توبه
بسته می شود و اگر کسی قبلا ايمان نیاورده باشد» بعد از آن دیگر ایمان آوردن برایش سودی نخواهد داشت. چنین مردمی

بدترین خلق خدا هستند و قیامت بر همین مردم به پا می شود. - . كمال الدین: ۱۳۳ -

بصائر الدرجات و محاسن: همین روایت را با اختلاف در سند |ա‏ کرده اند. - . بصائر الدرجات: ۰۱۴۱ محاسن: ۲۳۶ -
**[ترجمه]

«(Ֆ

«5՛‏ کمال الدین 21 )272 عن الحفیری عَنْ يَعْقَوبَ بن یی عَنْ ص هْوَانَ عن الرّضًا عليه السلام قال: إنَّ 2511 Մ‏ تخلو من آن
کون فیا ام ما (0.

| ترجمه ]كمال الدین: صفوان از امام رضا عليه الشلام نقل می کند که فرمود: زمين خالی از امامی از ما نمی ماند. -. كمال
الدين: ۱۳۳ -

۷| ترجمه |

>۸

سی ي

كك إكمال الدين اب الع کل عَنْ مُحَمّدِ العطارِ عن ابن عبمی 234128 عَنْ غقبه بن جغفر قال: لت 21 الْحَسَنِ 2 عليه
السلام قد بت ն‏ بت و یس لَك մյ‏ فقال بَا 422 ان صاحب 5011 لا յք‏ -2 يَرَى وَلَدَهُ من بَعْدِهِ (۳).

**|[ترجمه ]كمال الدین: بزنطی از عقبه بن جعفر نقل می کند که به حضرت رضا عليه الشلام عرض کردم: آقا! شما به این سن
رسیده اید با اينكه دارای فرزندی نیستید. فرمود: عقبه صاحب مقام امامت از دنیا نمی رود مگر اينكه فرزند خود و امام بعد از

خويش را می بیند. -. كمال الدین: ۱۳۳ -
թու‏ جمه |
«ՔԵ‏

5« إكمال الدين 213092 ال کل عَن 251 عَن անքի‏ تن ابن مخثثوب عَن البطاتین )2:08 أبى تصیر عَنْ آبی عبد

لله عليه السلام قَالَ: 11151 أجل 68215 من أَنْ 575« 251 بغیر امام մ‏ (۶).

٭ | ترجمه ]| كمال الدین: ابو بصير از حضرت صادق عليه الت لام نقل کرد که فرمود: خداوند بز رگ تر و کریم ٹر است از آن
است زمين را خالی از بيشواى عادل و امام بگذارد. - . كمال الدين: ۱۳۳ -

* | ترجمه ]

«ՔԵ

مرو

մեթ‏ عليه السلام ای Հի‏ وم واجدا عام با قرع إت نه

خانواده است نخواهد بود که امت در گرفتاری های خود به او շա‏ برند. - . كمال الدین: ۱۳۴ -
* | تر جمه |
«Af»‏

29 إكمال الدين أبى 222313 ا յամ‏ عَنْ ՎՆԱ:‏ عدد الحمید عَنْ منص ور بن يونس عَنْ عَژدِ الرخمن بن
عانعن 1 آییجفقر عليه السلام عن ԱՔ գյամ‏ ال շա‏ عليه السلام َِسُولٍ الله صلی الله عليه و آله یا

رشو الله أ մմ Աո տաք մի ա‏ ما ادلی نیزم القیام կ‏ ام له من ضلاله 558« و بت یدهم له من
ضلاله Հայ‏ و با يُصبِحُونَ

ص: ۴۲

.۲۳۶ المحاسن:‎ -١

۲- اکمال الدین: ۱۳۳ فیه: ابن الوليد عن سعد و الحمیری.

۳- اکمال الدین: ۱۳۳. فیه: عتبه بن جعفر.

۴- اقتصر فى المصادر على روايته عن ابن المت وكل.

۵- فی المصدر: على بن أبى حمزه الثمالى قوله: البطائنی مصحف.
۶ اکمال الدین: ۱۳۳.

۷- اکمال الدین: ۱۳۴ فيه: عبد الله بن جعفر الحمیری «عن عبد الله بن محمد بن عیسی خ» عن آحمد بن محمد بن عیسی.

(Ը) 4աշյ 28 وان‎

| ترجمه ]كمال الدین: عبدالرحمن بن سلیمان از يدر خود نقل کرد که حضرت باقر عليه الشلام از حارث بن نوفل نقل کرد
که على عليه الشلام به پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله عرض کرد: آيا راهنمایان از ما خانواده هستند يا از خانواده دیگری؟

پیامبر اکرم فرمود: نه» از ما خانواده هستند تا روز قيامت. خداوند به واسطه ما خانواده» آنها را از بت پرستی و شرك نجات

بخشيده و به واسطه ما نیز از گمراهی فتنه نجات خواهد بخشيد. آنها يس از گمراهی به وسیله ما برادر یکدیگر می شوند. -.

کمال الدین: ۱۳۴ -

٭| ترجمه ]

«Af»

کته إكمال الدين أبى و اب այտ‏ معاعَنْ رهد و الحقیرق معا عن جیسی و մյան չո աա‏ جغفر շա‏ شیر و
صَفْوَانَ معا عن մայ‏ بن عُْمَانَ عن ման‏ بن یس قَالَ: ՅՆ‏ آبا عبد اللو عليه السلام هَلْ 20156 و و فيه مَنْ աա‏

بطاعیه ند کات وخ قَالَ تم یرل کیک و لکن աթ‏ لا زیون (1).
سن. المحاسن آبی عن صفوان عن المعلی بن خنیس مثله (۳)

ԵՀ.

سر کسال این ای کے ےئ ين عَنْ یزید بن اسر ق عَنْ اون بن حرّة عَنْ 12-21« عليه

ہہ مره

* | ترجمه ]كمال الدین: معلى بن خیس گفت: از حضرت صادق عليه الم لام سؤال کردم که آيا در زمان نوح پیوسته ميان
مردم امامی وجود داشته که مأمور به اطاعت از او بوده اند؟ فرمود: آری» اما بيشتر مردم ایمان نداشته اند. -. كمال الدین:

«ԱՄ

محاسن و كمال الدین: همین روایت را آورده اند. -. محاسن: ۰۲۳۵ كمال الدین: ۱۳۵ -
թու‏ جمه |

«փ»

ككثء إكمال الدین 21 الَوَلِيدِ عَنْ سغد و الحفیری معا عَنْ ոա‏ د بن الح : ين عَنْ مد ن ամա‏ عَنْ عمرَۃ ٿن حَمْرَانَ عَنْ أبى
هد الله عليه السلام قَالَ: لول کن فی ال մվ‏ كان معا اه و لز 21 Փա աան‏

միու‏ رجمه آکمال الدین: حمزه بن حمران از حضرت صادق عليه Ր թայ‏ نقل کرد که فرمود: اگر در روی زمین فقط دو نفر

باشند یکی از آن دو حجت و امام است؛ اگر یکی از دنیا برود» امام باقی می ماند. - . كمال الدین: ۱۳۵ -
թո‏ جمه |

«իչ»

Ք. 2. ہے‎

کده إكمال الدين ان 5383 عن الجفتری 21 عیتبی عن ان خبوب عَنْ شام : լամ:‏ رب کین قال الآ
جغفر عليه السلام لیس تَبفٌی 220 ا ابا تا նայեց‏ 138422( 25 (۶) مذ Հե:‏ الله 3651 کته
60.250

**| ترجمه ]كمال الدين: هشام بن سالم از يزيد كناسى نقل كرد كه حضرت باقر عليه الشلام فرمود: ابا خالد! هر كر زميق یکت
روز خالی از حجت خدا بر مردم نیست و از روزی که آدم را خدا در زمين جای داده» خالی نبوده است. - . كمال الدین: ۱۳۵

| ترجمه |

۸۷

كف |کمال الدین إل ید عن شنو و فک ساعن թազա‏
ص: ۴۳

-١‏ اکمال الدین: ۱۳۴ فيه: (بل منا الهداه إلى الله إلى يوم القیامه) و فیه: و بنا استنقذهم من ضلاله الفتنه» و بنا يصبحون اخوانا
بعد ضلاله الفتنه» كما بنا اصبحوا اخوانا بعد ضلاله الش ر ک» و بنا بختم الله كما بنا یفتح.

۲- اکمال الدین: ۱۳۴. فیه: ابا جعفر آبا عبد الله خ عليه السلام و فیه: لم يزالوا.

۳- المحاسن: ۲۳۵ فيه: لم یزالوا کذلک.

۴- اكمال الدین: ۱۳۵.

۵- اکمال الدین: ۱۳۵.

فی «Ներա ւի‏ و لي فى

۷ اكمال الدین: ۱۳۵ 2« «Տան‏ الأرض.

صفوان » عن عبدالله بن خراش عن آبی عبدالله عليه السلام قال : سأله رجل فقال : لن تخلو الارض ساعه إلا وفیها إمام؟ قال : لا

٭ | ترجمه ]| كمال الدین: عبدالله بن خراش از حضرت صادق عليه الس لام نقل كرد که مردی از آن جناب پرسید: آیا ممکن

اث زميق ساعتی خالی از حجت باشد؟ فرمود: زمین خالی از حق و (راهنما) نیست -. كمال الدین: ۱۳۵ -.
թու‏ جمه |

«AA»

و

7« کمال الدين 23 ادن »28:44 23 عیعی 23.28 مغرو عن ان هزيا عن اين شار ال قال Հայ)‏ 85 سالد
لضا عليه السلام 117 حاضر تفر 251 من ժն շալ‏ ا

##[ ترجمه ]| كمال الدین: ابن بشار گفت: من در خدمت حضرت رضا عليه الس لام بودم که حسین ابن خالد پرسید: آیا ممکن
است زمین خالی از امام باشد؟ فرمود: نه. -. كمال الدین: ۱۳۵ - ۱۳۶ -

| تر جمه |
«A>‏

ւ»‏ بصائر الدرجات اس بن 28 بن ԱՅՍ‏ عَنْ أبيه عَنْ شعیب 58 آبی حَمْرَة عَنْ أبى جغفر عليه السلام أنه յն‏ تخل
251 الا կ43‏ ما وجل 241.547 فإذا راد اس فيد فعا قال 31 و 81 لوا مه قال 4 (լոն‏

* | ترجمه |بصائر الدرجات: ابو حمزه از امام باقر عليه الت لام نقل کرد که فرمود: زمین خالی از ما نمی ماند. کسی که حق را
می شناسد اگر مردم چیزی بر آن اضافه کنند می كويد زياد کردید و اگر از آن بکاهند؛ می كويد کم کردید. - . بصاثر
الدرجات: ۹۶ -

| جمه‎ թու
«Ն»

کت کمال الین 4 عن فرغو عن ابن يى و ابن أ الطاب و الیو عبد Յոն‏ ر جمیعاً عن ابن ա‏ ران عن
չա‏ الاب յաւ Հար մերթ աաա‏ عليه السلام : حول تان كر մ‏ صلی الله عليه աոատ,‏
شتی فی مر ոտ: Հն‏ تجوم السَماءِ աճ‏ غاب د نجم طلع د نجم م (۵).

**[ترجمه ]كمال الدین: معروف بن خژبوذ گفت: از حضرت باقر عليه الس لام شنیدم که می فرمود: پیامبر اكرم فرموده است:

مكل اهل ميت من مانند ستارگان آسمان است؛ هر كاد ستاره ای پنهان شود» ستاره ای 555 می درخشد. -. كمال الدین: ۱۶۴

| ترجمه‎ |
«Վ»

مسبت ا سے و یہ رہ
լատ‏ .33 اشم تا عن ان ی ԵԶ աաա‏ جح بن خمد Յե»:‏ عَنْ عبد 22ھ بن جنب ہے ՈՒ7‏

ص: عع

-١‏ اكمال الدين : ۱۳۵ فيه : تخلو الارض لا يكون فيها امام؟

۲- فی النسخه المخطوطه: الحسن بن بشا

۳-اکمال الدین: ۱۳۵ و ۱۳۶.

۴- بصائر الدرجات: ۹۶ فيه و فى النسخه المخطوطه: فقد زادوا.

ه- اکمال الدین: ۱۶۴.

۶- فى المصدر المطبوع: (عمر بن سعید) و فى نسخه: محمّد بن سعید.

۷- لعل الصحیح: فضیل بن خدیج كما یأتی.

0 -ք

Այ ւա տյան ծ րմ» 3‏ (١)عَنْ‏ مُحَمّدِ بن ادن Ծան‏ عَنْ موی بن ժել‏ عَنْ 85222152
عاص بن محمید (۲)عن ցայ‏ عَنْ عبد امن ن عَنْ տապի մեչ լած‏ عَنْ علي عن ابه عن ان մ‏ نَجران عَنْ عاصم بن
تحمید ամե)‏ وع بت E մտնա ք մյ 11.611: այքան‏
اذریس الْحَنْظلِيٌ عَنْ اش‌ماعیل بن مُومّہ ی الْقَرَاِقٌ թ‏ عاصم بن ی عن امین عن عبد امن ن عَنْ کمیل بن زياد و الفط
ց լոմ‏ دیج 42 տված‏ زتاو قال: اذ տարիմ‏ 346 أبى الب علبهما السلام տն տա‏ لی ظهر
Ան 49‏ آضعر تفس ؛ م كَل یا մած‏ و ն ասո) մա 253 «չեն չը‏ آمول لكك اس 21 ցա‏ زان و
բա‏ َلَى سبيلٍ تجام و مخ رَعَاع اناع کل լոն‏ يَِيلُونَ مع کل ريح մ‏ شض ينوا بور العلم ف یر 42102112
Ա) 58 335 ՀԱ‏ كمل الم یز مِنَ الما մնի‏ بخژزشک و نت تخر مالو الال تشه لَه و لينم يركو عَلَى Հար‏

يا کل مڪ )040 دين Տա‏ هکیت انان «Այ գ‏ فى عياته 0۵ جبیل այնեւն‏ واه و

153

ص: ۴۵

۱- فى المصدر: عبد الله بن عبد الوهاب بن نصر بن عبد الوهاب القرشق.

۲- فى النسخه المخطوطه و فى المصدر: عن عاصم بن حمید عن الثمالی عن عبد الرحمن عن کمیل.

۳- فى المصدر: و اللفظ لفضیل بن خدیج آقول: فى لسان المیزان أيضا: فضیل ابن خدیج راجع ج ۴: ۴۵۳.
۴ النسخه المخطوطه و المصدر خالیان من قوله: فیهتدوا. و قوله: فینجوا.

۵- النسخه المخطوطه و المصدر خالیان من قوله: فیهتدوا. و قوله: فینجوا.

۶- فى نسخه: معرفه العلم.

۷- فى المصدر: یکسب الانسان به الطاعه.

صییغ (1)لعبال մշ‏ لها յատ‏ لک رن Մա‏ و هم أخياة و աատյա աԱ 8 լան ջյան‏
ی ہے ہے ہا تر ہت
2102 الدّين Աա‏ و ՆՔ‏ ينعم الله علی գթա‏ علی أؤليائه أذ ջա) ամ եան‏ بصیرة له فى Հան ամ‏
«ՅԱՆ Ն 0-0‏ سلس աի‏ لس ء أ աան նշե‏ و دار
ՅԻ «2: յ‏ یہ 4 لک یرت ՀԺ‏ بمْتٍ عامليه الم بى تلو اض مِنْ
0ھ مَفْمُوراً نا քմ‏ خوج اللہ و باه و کم ذا و أَيْنَ 2 ارک أو لتك و الله տեն‏

ہی

و الْأَعْظمُونَ Ն‏ هبعش هی و یراع رای ربمم خیم ہوم ا
չն‏ حقیقّه «աա‏ یز و بَاشَوُوا 222414 244 اْمَاُوامَا اھ .52358122 آنشوا بها اشتوعش مه الجاهلوة 3 نوا الذثيا
Են‏ داق կ:‏ معا աժ ս նն ամն‏ ولیک اء الله

١ے‏ المصدر: و منفعه المال تزول بزواله.

۲- فى المصدر: هاه.

۳- فى المصدر: بل اصبت و فى النهج: بلی آصیب.

۴- فى المصدر: یستعمل آله الدین فى الدنیاء و یستظهر بحجج الله عر و جل على خلقه و بنعمته على عباده لتتخذ الضعفاء
ولیجه دون ولی الحقء او منقادا.

۵- فى نسخه مصیخحه من المصدر: او منقادا لجمله الحق.

۶- هکذا فى نسخه مصخحه من المصدر و فى المطبوع: من شبهه الا لا ذا و لا ذاكك.
3-4 المصدر: او مهرما «ՅԱՆ‏ ملس القیاد للشهوات:

3-7 المصتو: آما طاق مشهوو او غاف مرن

9- فى المصدر: (و الاعظمون خطرا) اقول: ای قدرا.

۰- فى المصدر: هجم بهم العلم على حقائق الأمور فباشروا.

2512« 15117 دینه آو آه (0شوفا الی Թի: չան‏ الله لى و لکم.
و فی ,41 عبد ال من بن جُنْدَبٍ «թյան‏ إِذا شنت

9 ول از عد ی ین نی کاب عیہما ساپ‎ աաա անջ
نس رو ہت یه قال‎ աան Համ այի ما آفرل لك‎ նով անն لس ا ثم قال‎ ւշ العتاع كلها‎
- 2 عو‎ 2 7 2

ԽԱՆ: من ام وم تہ ج الله و انه و لع‎ տնա կոա
شنت فقغ.‎ Հե: فی آخره |ذا‎

աման ատ: Հաա)‏ عو الله ْنِإ թ‏ از لافین عن زار (۵اعن عاصم عن الق عَنْ عبد
الؤحمن عَنْ լոտ‏ قَالَ: د عل بی 21 طالب علبھما السلام յլ ժա‏ (عاتاجیو Մ մա չմ յած‏ تس (ամ‏

تو بن زرادٍ اق ما ول لک الب աաա‏ أو اما الاس اة الم ران و ն չեն‏ سبیل تجا و َج ر رَعاع
نام کل գոն‏ و ذ کر «էչ‏ بطوله إِلَى آخره.

ص: ۴۷

-١‏ فی المصدر: هاى هاى و فی نسخه منه: آه آه.

؟- فى المصدر: (قال: حدّثنا أبو نعيم إبراهيم بن صرار بن صرار) و الظاهر «է‏ مصحف و صحيحه: ابو نعيم ضرار بن صرد.
راجع تقريب التهذیب: ۲۳۹.

۳- فى المصدر: اللَهم بلی

ع- فى المصدر: ظاهر أو خاف مغمور.

۵- فى المصدر: بعد الشافعی: قال: حدّثنا موسى بن إسحاق قال: حدّثنا ضرار بن ضرر. أقول: هو مصحف صرد.

۶- فی المصدر: فأخرجنى إلى ناحيه.

سی م2

و تا به ոա.‏ عبد الله մատ 25 մոն‏ عبد اللہ بن 2 Թայ աժ‏ )380 مُحَمّدِ بن إِدْرِيس عَنْ Աշա)‏

-
-

نمی عیام عن اللي عن عد ال خمن عَنْ کنیل ւն‏ اع دی عَلِيُ 28 طالب عليهما السلام فَأخْرَجَنِى إلى
لان Ան‏ ا جلس لم 248 م كلها کیل ع չե‏ لوب ب أَوْعِيَةٌ Թ:‏ أَوْعَاهَا ود کر مثله.

فا اخ .5 مد بن 22 عن موتری بن إشرححاقَ عَنْ ض وار عَنْ عماصم عن الق عَنْ Հյութ‏ خمَنِ عَنْ کمیل و

ԱՆ-‏ به أبُو աաա Հա‏ ۹۹۷۳ھ ۶۶۷۶9۶۷۶۷" ی لعن شبد بن اله 7 کت

عن ميل كال ا رج عشت کت ռյա պու»‏
الم لیا تخلو բն‏ ین قایم له بخججه اهر مور 3 չեկ‏ مور Ս‏ بطل مخ الله و باه وال فى آجرہ ايرث
յ‏ شنت )86(

-

(ՓԵ.

--ու`

٭ | ترجمه | كمال الدین: حديث زیر را به پنج طريق از كميل بن زياد نقل می ۹

عاصم بن حميد از ثمالى و او از عبدالرحمن از كميل بن زياد نقل می كند (الفاظ حديث از فضل بن خديج است) كه كميل
یو ل و و شش یہ
فرمود: كميل! اين دل ها كنجينه دانش هستند. بهترين آنها دلى است كه ظرفيت آن بيشتر باشد. آنجه به تو مى آموزم به خاطر
بسپار: مردم سه دسته هستند: عالم ربانى؛ دانشجويى كه در راه رستگاری است؛ و گروهی كه احمق و نادانند» همجون پشه
هاى ريز كه بر سر و گوش جاريايان اجتماع دارند» به هر صدايى گوش فرا داده و پیروی می کنند و با هر بادى كه بوزد؛ تغيبر
جهت می دهند. آنها از نور دانش بهره ای نبرده اند كه موجب هدايت آنها شود و به پایگاهی استوار يناه نياورده اند تا نجات

يابند.

ای كميل! علم و دانش بهتر از مال است» زيرا دانش تو را نگهبان و حافظ است و اما تو بايد مال را نگهبانی کنی؛ مال با
بخشش كم می شود اما دانش با آموزش افزون می گردد. ای كميل! علاقه به علم و دانش آيينى است كه - به آن آيين در آ!
- به وسيله آن اسان كسب طاعت می کند و زیباترین ارمغان ها را برای آخرت ذخيره می ثمايد. ارزش مال با از دست دادن
آن از بين می رود. ای کمیل! گنجوران در حال زند گی مرده اند» ولی دانشمندان ն‏ دامنه قيامت زنده و پایدارند» كرجه پیکر

آنها از ميان رفته است. اما قيافه هميشه آنان در دل ها و جود دارد.

دقت کن! در اینجا (به سینه خود اشاره کرد) انبوهی كران از دانش است كه اگر کسی را بيابم که شایسته تعلیم باشد به او
می آموزم. آری» بيدا می شوند» اما کسانی هستند که به آنها اطمینان نیست. دين را در راہ هوس های دنیا به کار می برند و با
نعمت خداداد» خود را بر دیگران برتری می دهند و دلایل و حجت های خدا را در راه نابودی دوستان Ա»‏ بكار می برند.
ممکن است تا حدودی پیرو حق باشند. اما بينش و بصیرتی در به کار بردن آن ندارند. با شيفته و فریفته غرایز و لذت ها است
که اسير شهوت است يا گرفتار جمع كردن مال و بر هم انباشتن زر و سیم است که لیاقت رهبری دين را ندارد. بسیار شباهت
دارند به چارپایان جه اگر به اين دلیل علم از ميان می رود به واسطه نبودن کسانی كه شایستگی حمل آن را داشته باشند.

اما نه خدایا! هر گز زمين خالی از حجت نیست كه قيام با دلايل برای خدا نماید يا ظاهر و آشکار باشد Ն‏ پنهان و بیمناک. تا
حجت و دلایل خدا յեն‏ نشود. اما چقدر هستند آنها و کجایند؟ به خدا قسم تعداد آنها از همه کمتر است و مقامشان از همه
بالاتر. به وسیله ایشان خدا دلایل و براهین خود را حفظ می کند تا به شخصيت هایی نظیر خود بسپارند و بذر آن را در دل
مردمی پاک سرشت بکارند. دانش آنها را به واقع بینی و بینش حقیقی رهنمون شده است. چنان جه دارای روح يقين شده
اند. آنچه را تبهکاران دشوار می بینند به نظر آنها بسیار ساده است و از هر جه نادان گریزانند. ایشان به آن انس و علاقه
دارند همآهنگ مردم دنیایند» اما با روح هایی که دلبسته به عالم بالا است.

ای کمیل! اين گروه خلفای خدايند در زمين و دعوت کنند گان مردمند به دين خدا. آه! آه! چقدر علاقمندم به ديدار آنها! از

خدای آمرزش می خواهم برای خود و شما.
به دنبال اين فرمایش» در روایت عبدالرحمن بن جندب است که فرمود: اينكك هر جا مایلی برو.

این روایت به طرق مختلف با مختصر اختلافی در الفاظ نقل شده که چند طریق آن در همین کتاب با اختلاف کمی در عبارت
ա‏ گردید. -. كمال الدین: ۱۶۹ - ۱۷۱ -

* | تر جمه |

بيان

قد مر هذا الخبر بشرحه بأسانيد فى باب فضل العلم (۶).

** |[ ترجمه ]این روايت با شرح و اسنادش در «باب فضيلت علم» آمده است.
| ترجمه |

«ՎՄ»

که | کمال الدین آبی عَنْ س غل عن ابن Հ‏ عَنْ عبد الله بن الفضل عَنْ թի «Աա‏ عَنْ عَبدِ الله տ‏ عبد الوّحْمَن عَنْ آبی

ص: ۴۸

ادق ա աաա մամա‏ الس ال تی

3-7 المصدر: عدا بشر بن موسی أبن عل الأسدی.

۳ فی النسخه المخطوطه: الحیاج و فى المصدر: عبد الله بن الفضل بن عبد الله بن أبى الصیاح الهیاج خ بن محترد بن أبى
سفیان بن الحارث بن عبد المطلب.

۴- فى المصدر: إلى الجبانه. و فیه: الم بلی 6411 لا تخلو الأرض من թն‏ بحجه.
۵- اكمال الدین: ۱۷۱-۱۶۹
۶- اخرجه المصنّف مسندا عن الخصال و الأمالى و مرسلا عن نهج البلاغه و تحف العقول و کتاب الغارات فى ج ۱: ۱۸۷-

۹ مع شرح اجزاء الحدیث راجعه.

تن յար‏ زد աթ ած‏ عليه السلام ال لی فی 6 վր‏ الهم نک ی ն‏ ین قایم له بش ما طاور
գե‏ أو اف مَفْمور لا تبطل աւք‏ الله و َال (۵

کک. | کمال الدین ماجیلویه عن عمه عن الکوفی عن نصر بن مزاحم عن آبی مخنف مثله (۲).

٭ | ترجمه ]| كمال الدين: كميل بن زياد گفت: امي رالمؤمنين عليه الس لام در ضمن سخنانى طولانى به من فرمود: خدابا! تو زمين
را خالی نمی گذاری از کسی که حجت تو باشد. جه آشکار و بيداء جه ترسان و مستور» تا حجت و دلايل خدا باطل نشود. -
. كمال الدين: ۸(۱ -

كمال الدین: مثل ايخ روایت را با سند دیگری آورده است. = کمال الدین: ۱۷۱ -
թու‏ جمه |
«ՎԻ»‏

كثء إکمال الدین این 27222 عن ابْنٍ 222822 عن ابن 821 ՅԱՆ‏ بن عفان عَنْ عَودِ الرخمن عَنْ ՍԹ ատ‏
سمغت علا عليه السلام ول فى کلام وبل الهم كك لا 50115 ین 0 بحو إا թեւ)».‏ مَغْمُورٍ մ‏ بل
مک و اتک (۳.

که کمال الدین ابن المت و کل عن الأسدی عن البرمکی می عبد الله بن أحمد عن عبد الرحمن بن موسی عن محمد بن الزیات

ك؛ | کمال الدین آبی و ابن الولید معا عن سعد عن ابن عیسی و ابن أبى الخطاب و الهیثم النهدی جمیعا عن ابن محبوب عن
هشام بن سالم عن آبی إسحاق الهمدانی قال حدثنی الثقه من آصحابنا عن أمير المؤمنين عليه السلام و ذ کر مثله ծ)‏

٭ | ترجمه | كمال الدين: كميل گفت: على عليه ال لام در ضمن سخنانى طولانى به من فرمود: خدايا! تو زمين را خالی نمی
گذاری از کسی که حجت تو باشد. جه آشكار و پیداء جه ترسان و مستورء تا حجت و ՀՆԳ»‏ باطل نشود. - . كمال الدين:
۸(۱ -

كمال الدین: در دو مورد دیگر همین روایت در این کتاب آمده است. -. كمال الدين: ۱۷۱ و ۱۷۶ -
թու‏ جمه |
«Վէ»‏

كك | کمال الدين أبى عَنْ մ:‏ عَنْ هَارُونَ عن ان صَدَّقَةَ 8 الصادق عَنْ آبائه عَنْ عَلِىٌ عليهم السلام 1« قال فی خطبه له علی

و کی ی ل 1 2 2 Հաա. մ Աա"‏ - 2 2 6 رت رت زر هام ہے ا 3
مثبرالکوفه الُم 4լ‏ لاب أرضک من مه تک علی «ՅՆ:‏ بَهُدیھع ی دینک و بُ_لمُهُم «ՏՆ‏ تلا تبطل نک و վոլմ‏

تم ա «ՏՅԱ‏ اذ هَدَيْتَهُمْ به ما ظاهر لیس بالْمُطاع أؤ مُکتتم أؤ مترقب إِنْ غاب من النّاس 12.5 حال هُدْنْتِهِمْ فان Հն‏

22617 قلوب الْمُؤْمِنِينَ
ص: ۴

-١‏ اكمال الدین: ۱۷۱ فيه: خاف و اسناد الحديث فى المصدر المطبوع لا يخلو عن تصحيفات و نقص.
۲-اکمال الدين: ۱۷۱ فيه: (اللّهِمْ بلى لا تخلو) و فيه: او خاف.

۳ اکمال الدین: ۱۷۱ 3« او خاف قال الصدوق: و لهذا الحدیث طرق کر

۴- اکمال الدین: ۱۷۱ و ۱۷۶ راجع الفاظهما.

۵- اكمال الدین: ۱۷۱ و ۱۷۶ راجع الفاظهما.

#*#[ترجمه ]كمال الدین: حضرت صادق از آباء گرام خود علیهم الہ لام از امیرالممنین عليه الس لام نقل کرد که روزی در
خطبه خود در منبر کوفه فرمود: بار خدایا! به ناچار بايد در روی زمين امام و رهبری از جانب تو برای مردم باشد که راهنمای
دين تواست و دانش به آنها می آموزد تا موجب باطل شدن حجت تو نگردد. و دوستان خود را که هدایت کرده ای به وسیله
او گمراه نشوند» يا آشکارا خواهد بود نه مورد اطاعت Ն‏ پنهان و يا انتظارش را دارند. اگر شخص او از نظر مردم پنهان Հեն‏
در آن هنگام که مقرر است چنین خواهد شد. علم و آداب و روش مذهبی در دل های مؤمنين ثابت است و به آن عمل می
کنند. -. كمال الدین: ۱۷۶ -

* | تر جمه |

«Վե»

-
-
- | 0

یرہ بصائر الدرجات مُحَمّد بن عیکی عن ابن آبی 8 عَنْ տ ան‏ أبى حفزه عَنْ بی بص ير عَنْ أبى عَبْدِ الله عليه السلام قال:
إن الله جل 23 أجل 687 مِنْ أن یرک الْأرْض بغیر բել‏ (۲).

# | ترجمه ابصاثر الدرجات: از ابو بصير نقل شده که امام صادق علبه الشلام فرمود: خداوند عزوجل كريم تر و جليل تراز آن

| جمه‎ թո

«ՎՏ»

و

یره بصائر الدرجات مُحَمَدُ بُ عبتی عَنْ ص هُوَانَ عَنْ ذَریح الْمَحَارِبيٌ عَنْ أبى թ.‏ الله عليه السلام قال: الَْرْض Մ‏ تون
فیا ՀԱ‏ ا 124 الاس Սյ‏ ذاک (۳.

Ca

n

3
| ترجمه ]بصائر الدرجات: ذريح محاربى كفت: حضرت صادق عليه الشلام فرمود: در روی زمين پیوسته عالمی وجود دارد؛
թու‏ ترجمه |

«ՎՄ»

بر بصاتر الدرجات مُحَمَدٌ մ‏ عیتری عَن ابن 222 224128 بن أبى الْعَلماءِ قال: ւթ Մ Հն‏ الله عليه السلام بى

Ն): 250‏ کر إِمَام كَالَ (Օմ‏

فرمود: نه. - . بصائر الدرجات: ۱۳۳ -
թու‏ جمه |
«Վո»‏

یره بصائر الدرجات أحمَد بْنُ 2422 232125 عَنِ اللضرِ عَنْ 24 الحلبی عَنْ يوب بن جریر (شاعَنْ یمان ւդ‏ خالد عَنْ آبی
جَعْمّر عليه السلام قال: ما 257126 الا و له فيهًا عَالِمٌ (۶).

آنکه عالمی در آن خواهد بود. -. بصائر الدرجات: ۱۴۳ -

* | تر جمه |
«Վճ»‏

ՀԼ աար‏ الدرحات ت անէ‏ ن الْوَشَاءِ عَنْ بیان خر عَن الْحَسَن بن زیراد العطار قال: قلت إأبى ւթ‏ الله ما يَكونٌ
Ս) 251‏ و فيا Մե‏ قال بلی (۷).

| ترجمه |بصائر الدرجات: حسن بن زياد عطار گفت: به امام صادق عليه الس لام عرض کردم: زمين نیست مگر آنکه در او

| ترجمه‎ | *
«ՆԽ»

بر بصائر الدرجات 82 8 )73 عن ԵԱ‏ 8-1 عَنٍ الْحَارث بن չն‏ قال աա մ Հաք‏ الله عليه السلام قول 81 2251
ا تک մամ‏ تاج الاس یه و ا يكاج 1 الاس يعم ارام و (մամ‏

ص: ۵۰

-١‏ اکمال الدین: ۱۷۶ فیه: اتباع اولیاء ک و فيه او مكتتم مترقب ان غاب عن الناس شخصه فى حال هدیهم لم يغب عنهم علمه
و آدابه.

۲- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

۳- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

۴- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

۵- فى النسخه المخطوطه: (ايوب بن الحر) و فى المصدر: ايوب بن حر.
۶- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

.۱۴۳ بصائر الدرجات:‎ -Պ

۸- بصائر الدرجات: ۱۴۳ فيه: يعلم الحلال و الحرام.

٭ |ترجمه]بصائر الدرجات: حارث بن مغيره گفت: از حضرت صادق عليه الس لام شنيدم كه مى فرمود: زمين را خالی از
الدرجات: ۱۴۳ -

٭| تر جمه |
»1*1«

ال عليه السلام يقل لض کا وة إل ھا مب کہ کے ակ նամ,‏

سن. المحاسن ابن يزيد مثله (۲).

իո:‏ ترجمه |بصاثر الدرجات: حسن بن زياد عطار گفت: از امام صادق عليه ال لام شنیدم که فرمود: زمين نخواهد بود مگر

آنکه در آن حجت است. مردم و زمين صلاحیت پیدا نمی كنيد مگر آنکه او باشد. د . بصائر الدرجات: ۱۴۲ -
محاسن: مثل ابع حدیث را آورده است. کے محاسن: ۲۳۴ -

|] تر جمه‎ իո

«ՆԵ

یر بصائر الدرجات 28 2 إش مَاعِيل عَنْ أَحْمَدَ بن اضر عن الخترین ن أبى العلاء «յմ‏ لأبى عبد الله عليه السلام رک

9 0 ن قال ال إِمام صَامِتٌ لَا يتكلم و یکلم 248.211(

الا SS‏
گفتن ندارد و آن امام که مأمور است و مقدم بر اوست؛ سخن می گوید. - . بصائر الدرجات: ۱۴۳ -

چا ماد | ترجمه ]
«ՆԷ»‏

یره بصائر الدرجات 305 ՅԱ Հ‏ عَنْ եա‏ بن سَغد عَنْ مُحَمّدِ بن غماره عَنْ أبى الحسن 1221 عليه السلام قَالَ: ان )252 մ‏

قوم لله علی حَلْقِهِ բեն Սլ‏ ّى يُعْرَفَ (۴).

| ترجمه |بصائر الدرجات: محمّد بن عماره از حضرت رضا عليه الہ لام نقل می کند که فرمود: حجت خدا برای مردم تمام

نمی شود» مگر به وسیله امامی که شناخته شود. - . بصائر الدرجات: ۱۴۳ -
** | تر جمه |
بيان

فى بعض النسخ حتی يعرف يمكن أن يقرأ يعرف على بناء التفعيل المعلوم فالمستتر راجع إلى الامام و الأظهر أنه على بناء
المجرد المجهول فالمستتر إما راجع إلى الله أو إلى الإمام و فى بعضها إلا بإمام حى يعرف و فى بعضها حق يعرف فالرجوع إلى
الإمام على النسختين أظهر بل هو متعين.

իո:‏ ترجمه ]در بعضى نسخه ها فعل «یعرف» ممكن است بر مبناى معلوم خوانده شود پس ضمير در آن به امام بر می گردد.
ظاهر ترآن است که معلوم خوانده شود که ضمیر مستتر در آن يا به خدا يا به امام باز می گردد. در بعضى نسخه ها «امام زنده»

و در بعضى دیگر «امام بر حق» آمده که طبق ای بن دو نسخه» روشن تر بلكه متعين است.
թու‏ جمه |
«ՆԷ»‏

بره بصاثر الدرجات مُحَمّذُ بْنّ عبتری عن ابن مَحْبُوب و الال عن العلماء عَنْ مُحَمّدٍ عَنْ أبى جغفر عليه السلام قال: لا تیقی

.)( یمام اهر‎ շտկի

| ترجمه ]بصائر الدرجات: امام باقر عليه الشلام فرمود: زمین بدون امام آشکار باقی نمی ماند. -. بصائر الدرجات: ۱۴۳ -
**[ترجمه]

«Նմ»

243018 الم کج حئ شدای نخان اس فى عنلز عا كال باو جو ասն‏
2 ا أنه 212111 3 Սոն»‏ عد كم من بھانک

ծ4 ص:‎

۱> یضایر الدرجات: ۱۴۲.
دالا ۲۳۳۰
۳< یضائ الدرجاک: ۱۴۳.

۴- بصائر الدرجات: ۱۴۳.
۵- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

و رابطوا إِمَامَکغ و انوا الله فیما یک و فرض علیکم (01.

**[ترجمه |بصائر الدرجات: یعقوب بن سراج گفت: به حضرت صادق عليه التّدلام عرض کردم: ممکن است زمین خالی از
عالمی زنده و آشکار از شما خانواده باشد که مردم در حلال و حرام به او يناه برند؟ فرمود: نه. يا ابا وسف! اين مطلب در
كناب خدا كاملا آشکار استء فرموده است: وا ها 2:10 722124 3 صایژواه که امر به شکیبایی و صبر با دشمنانشان از
مخالفین شما می کند؛ «و մշա,‏ دستور ارتباط با امام خود می دهد؛ 41198138 -. آل عمران/ ۲۰۰ - از خدا بپرهيزید در
سرود մանակ‏ دم رای ک داد اس کا ارجات ۱۳۳

* | تر جمه |

بیان

قوله ظاهر أى حجته و إمامته لا شخصه عليه السلام و أما قوله تفزع إليه الناس أى فى الجمله و لو بعد ظهوره أو الاعم من كل
الناس و بعضهم فان فى حال غيبه الامام يفزع إليه بعض خواص أصحابه و يحتمل أن يكون الغرض بيان الحکمه فى وجوده أى
إمام من شأنه أن يفزع الناس إليه إن لم يمنع مانع و أما الاستشهاد بالآيه فلظهور عموم الحكم و شموله لجميع الأزمان و مرابطه
الامام لا يكون الا مع وجوده.

٭ | ترجمه اسخن حضرت که فرمود: «عالم آشکاراء یعنی حجت و »)| امام نه شخص حضرت عليه الشلام. و نيز اينكه فرمود:
«مردم به او يناه ببرند»» يعنى فى الجمله ولو بعد از ظهور امام يا اعم از همه يا بعضی از مردم» چون در زمان غیبت بعضی از
خاصان امام به ایشان يناه می برند. همچنین احتمال دارد غرض بیان حکمت وجود امام باشد» زیرا جایگاه امام آن است که
اگر مانعی نباشد مردم به او يناه برند. شاهد آوردن آیه نیز به جهت عمومیت حکم روایت و شمول آن برای همه زمان هاست

| جمه‎ թու

«+$»

بره بصاثر الدرجات 1 2 الین عن ابن قصال عَنْ عفرو بن ատա‏ م 3122 بن ص دَقَهَ قال س معب أبَا عدٍد الله عليه
السلام ول لن تلو Ա‏ مه ՄՄ‏ فا ما يئوک می թյ‏ تم با ۰و ۴ ريدو لِيِطَفوًا و الله بأفواههم و

53352241 ة الْكافونَ (۲).

խո:‏ ترجمه |بصائر الدرجات: مصدق بن صدقه گفت: از امام صادق عليه الس لام شنیدم که فرمود: زمين خالی از حجت عالمی
كه زنده كند در آن آنچه كه مرده است. نمی ماند. سپس این آيه را تلاوت فرمود: ايُرِيدُونَ 1822 40172 بأفواههم و الله مم
Աա‏ كك کاو اک اصق շո «ԽՈ‏ اه قور عدا وا ا دان خرد خاموش մա‏ حال آنکه دا گج ՆՅԱՑ‏

ناخوش افتد. نور خود را كامل خواهد گردانید.) - . بصائر الدرجات: ۱۴۳ -

| جمه‎ թու
«ՆՄ»

یرہ بصائر الدرجات 840 6443 عَنْ أبيه عَنْ پوس بن يَعقُوبٍ قَالَ ترچ معت «ամ‏ عليه السلام 25813184
إا انان لكان արմ‏ لماع .

| ترجمه |بصائر الدرجات: يونس بن يعقوب گفت: از امام صادق عليه ال لام شنیدم که فرمود: اگر در دنيا فقط دو نفر
باشند» یکی از ايشان امام خواهد بود. - . بصائر الدرجات: ۱۴۳ -

٭| ترجمه ]

۰۸

اق الاک ٿن 154 عَنْ عَلی ٿن حَاعِيلَ 2328 نان عَنْ فرّه بن մն կեր‏ سَمِعْتٌ մ‏ عبد 41 عليه السلام

Թայմ‏ و رو مہ

-

3

| ترجمه ابصاثر الدرجات: حمزه بن طبار گفت: امام صادق علبه ال لام فرمود: اگر در زمين 1245 دو نفر باقی باشند» یکی از

آن در حجت بر دیگری خواهد بود. - . بصائر الدرجات: ۱۴۳ -
թու‏ جمه |

۰۹ء

-
۳ Ա

Ե 0‏ لكان TT առեք‏ تھے ا نت

| ترجمه ]بصائثر الدرجات: عمارہ بن طیار گفت: امام صادق عليه ال لام فرمود: اگر در زمين 1245 دو نفر باقی باشند یکی از

آن دو حجت خواهد بود. اگر یکی برود» حجت باقى می ماند. - . بصائر الدرجات: ۱۴۳ -
**| ترجمه |

ե»

یره بصائر الدرجات ճտ 8 ԵԱ‏ عن ابن سِنَانِ عَنْ آپی ُمازه بن մմ ա‏

ص: ۵۲

۱- بصائر الدرجات: ۱۴۳ و الابه فى آل عمران: ۲۰۰.

۲- بصائر الدرجات: ۱۴۳. و الآيه فى الصف: ۸.

۳- بصاثر الدرجات: ۱۴۳. فيه و فى النسخه المخطوطه: لكان الامام احدهما.
۴- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

۵- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

سمغث أَبَا عَبدِ الله عليه السلام ول لَوْ 251242 Ա‏ الان لكان أَعَلُمُمَا (աա‏

-

| ترجمه ]بصائثر الدرجات: عمارہ بن طیار گفت: امام صادق علبه ال لام فرمود: اگر در زمين 1245 دو نفر باقی باشند» یکی از
آن دو حجحت است. -. بصائر الدرجات: ۳ -

| ترجمه‎ թու
«11»

رء بصائر الدرجات 124 8 یلاع فزق عن اه نآ Սուն‏ :148 عليه السلام إن الع بن

۳

حف قال اتا بلك أنه مات لیس له մել‏ مات Հ‏ جاهاة 418 չն‏ ال مَنْ (مامک ՅՀՔ‏ 0-2090
عد ا رف | دلج علیہ السلا وخ من الم ذرى سال ا ةا հիր:‏
بش աը‏ ا اا جل տանա‏ يعمل ول2 عو

عه م

ایر وبر و بذعو إلى ثل Հ‏ عا لَه En Համա»‏ کو ա անան‏ جو وه

| ترجمه ابصاثر الدرجات: ابو عبيده گفت: به امام باقر عليه ال لام عرض كردم: سالم بن ابو حفصه می گوید: مگر به شما
نرسيده است كه كسى كه بميرد و امامى نداشته باشد به مرگ جاهليت مرده است؟ گفتم: بله. بعد يرسيد: امام تو كيست؟

پس امام باقر عليه الہ لام فرمود: وای بر سالم! آيا او جایگاه امام را می داند؟ منزلت امام بز رگ ترو افضل از آنچه كه سالم و
همه مردم بر آنند است. کسی از ما نمی میرد» مگر آنكه خداوند کسی را جاى او قرار می دهد كه عمل او را دارد و به سيره
او عمل می کند» به سوى کسی دعوت می کند که مثل او به سوى او می خواند. کسی جلوى خدا را نگرفته كه آنچه به داود
داد به سلیمان که پسر او بود بهتر از آن را عنایت کند. - , Հեռ,‏ الدرجات: ۱۳۳ -

| جمه‎ թո
«ԱԾ
էմո» الله : ناوید عن الْحارث بن 721 اضر ال‎ Բրա یه بصائر الدرجات 2-2 2 3828 بیس بن‎

م 6

عبد الله علي السلام يول تا يكو 250 վո)‏ ام մել‏ لم 807790 رشو اله صلی اله عليه و آله و مِنْ عا
بن آبی طالب علیهما السلام یاج لس Հլ‏ و ا یتاج ای աի‏

#*[تر جمه ]بصاثر الدرجات: حارث بن مغیره نضری می گوید: از امام صادق شنيدم که فرمود: زمين نخواهد بود» مگر آنکه در
آن عالمی است که مانند علم اول را که از رسول خدا صلی الله عليه و آله و على بن ابی طالب عليه الشلام به میراث برده است
می داند. مردم به او محتاجند» در حالی كه او به هیچ كس نیاز ندارد. -. بصائر الدرجات: 0۵۰ -

| جمه‎ թու
۳

یره بصائر الدرجات 154 աա ք‏ عن الْحَسَن بن թ‏ ڪن 8:14 յս‏ بن أبى ینور 5 2 عَبدِ الله عليه السلام
ԼՈ:‏ 8 أبى طالب علیھما السلام ացն‏ اه و الیل يوا و یس ասան ն աա‏ وليه من غلم
յն մյան‏ یم یمام «Անն րտա‏ كو ماما مان قال
ծ)‏

ص: ۵۳

۱- بصائر الدرجات: ۱۴۳.

۲- فى المصدر: مما بذهب.

۳- بصائر الدرجات: ۱۴۹.

۴- بصائر الدرجات: ۱۵۰.

۵- بصائر الدرجات: ۱۵۰ قوله: فزع այյ‏ استغاثه. لجأ إليه و فى المصدر:

|[ ترجمه ]بصاثر الدرجات: ابن ابی یعفور نقل می کند که امام صادق عليه الشلام فرمود: على بن ابی طالب عالم اين امت بود
و علم به او به ارث رسیده بود. کسی از ما خاندان نمی յ»‏ مگر اينكه کسی از فرزندانش که او می داند علمش را می بیند.
همچنین زمين یک روز هم بدون امامی از ما که امت به او يناه ببرند نمی ماند. عرض کردم: دو امام هم می شوند؟ فرمود: نه
الا اینکه یکی ساکت است و سخن نمی كويد تا دیگری از Ա5‏ برود. - . بصائر الدرجات: ۱۵۰ -

| جمه‎ թու

«ՎԾ

کی
1

بد رر یس ہو աա Արա‏

وانخواهد گذاشت ی کک کی راس تعاس رد خی - . غیبت نعمانى: ۵-

| جمه‎ թո

»١١4<

28221 522

աարի‏ یی لحر ما إن و امي و ԱԱԿ‏ توعرى إن
برع سل عن أَبى ա‏ اللہ عليه السلام فى كَل نما آنت من و ِل ؤم ماد( ال لإا م اد لقن الى هُوَ فيه
(ծ)‏

թր‏ ترجمه آغییت نعمانی: موسی بن بكر از مفضل نقل کرد که حضرت صادق عليه الشلام در مورد آيه «إِنّما Ել‏ و لكل
բտ‏ هاد» - . رعد/ ٩‏ - ]ای پیامبر] تو նտ‏ هشداردهنده ای و برای هر قومی رهبری است) فرمود: هر امامی هادی و راهنمای

قرنی است که در آن قرن زند گی می کند. -. غیبت نعمانی: ۵۴ -
թու‏ جمه |
»117«

سس ա աաա ա Որ նավո արան‏
کاب نے کر 41,5 ی زین ین քմ‏ با بر ب رال لک بن شخوج فى ՀՀ‏
ն շարա‏ که اھ إن دینکه ۸3 Եր‏ یم پمک رر ہی արե աա‏

92

ա րան‏ ۳ 07 عَثهُم մայ 90 չան այք‏ م فى قوب

المُؤْمِنِينَ 2 و هم بها عراملون تنشو Լա‏ بشرتزحش من المُک ذبُوں و ییاه المشررفون بالله کلام يُكال (۸) بلا 58 مَنْ كان

22
թա
تسمعه‎

ص: ۵۴

5-4 النسخه المطبوعه: آحمد بن یوسف.

۳ غيبه النعمانی: ۲۵.

۴- ذکر موضع الآيه فى صدر الباب.

۵- غيبه النعمانی: ۵۴.

۶- فی نسخه الکمبانی: القطرانی.

۷- فى نسخه الکمبانی: مبثوت (ث خ) عملهم.

۸- فی النسخه المخطوطه: يدان و فى نسخه من المصدر: بدال.

2-

عله (۱) فيغرفةُ աճ Ա E‏ به 523088 كردا و لها رز العم اد م بُوج 3 عله Յա‏
248 كي تعر ی 401 بی گام وي فى لفق وى کب إن دہ لم هب 13
Հի «ճագար»:‏ :2« که إا ظاجرِ مطاع (۳) اؤ ایب مَعْمُورٍ لش بمطاع լիչ ԱՑ‏ حبك

.)( میت‎ էլ ա 5303)

نی» الغیبه للنعمانی الکلینی عن على بن محمد عن سهل و عن محمد بن ى و 6,5 عن آحمد بن محمد و عن على بن

إبراهيم عن أبيه جمیعا عن ابن محبوب عن هشام ب بن سالم عن الثمالی عن آبی إسحاق مثله (۵)

٭ | ترجمه آغیبت نعمانى: ابو اسحاق سبيعى گفت: از یکی از اصحاب مورد اعتماد اميرالمؤمنين عليه الشلام شنیدم كه حضرت
على عليه الشلام در ضمن خطبه طولانى كه در كوفه بیان نمود» فرمود: بار خدايا! ناچار بايد حجتى در روى زمين داشته باشی»
امامى بعد از امامى كه مردم را به دين راهنمايى كند و به آنها علم تو را بياموزد تا مبادا پیروان و اولیائت متفرق شوند يا
آشکار است بی آنكه اطاعت شود و يا پنهان و ترسان است كه انتظارش را دارند.

اگر شخص او از ایشان غایب باشد» در حال مغلوب بودن در دولت باطل هر گز از ايشان پنهان نخواهد بود و دانش او پراکنده
است و آداب و روش او در دل مؤمنين ثابت است و به آن آداب و روش عمل می کنند. علاقه و انس دارند به آنچه که
موجب نفرت دروغ پردازان و بی اعتنایی مسرفین است. سخنی است که بدون پرداخت پولی به شما می گویم؛ هر كس بشنود
با عقل خود د رک می کند و از آن پیروی می نماید و آن راہ را از پیش می كيرد و به همین وسیله نجات می يابد. بعد فرمود:
به همین جهت علم از ميان رفته است» چون کسی را نمی Վան‏ آن طوری که از امام شنیده حفظ نماید و همان طور تحویل

دهد.

بعد در بين سخنان خود در همین خطبه طولانی فرمود: بار خدایا! من از پنهان اطلاع دارم که تمام دانش از ميان نرفته و به طور
کلی ջն‏ نشده زیرا تو زمين را خالی از حجتی بر مردم نمی گذاری» يا آشکار و مورد اطاعت باشد يا ترسان و پنهان که از
او اطاعت نکنند. وجود امام موجب می شود که حجت تو تکمیل گردد و دوستانت يس از هدایت گمراه نشوند. -. غیبت
نعمانى: ۶۷ -

غیت تعمانی ھی روایت را با سند ذيكرى Հար «Սակա‏ تسا :29۸

| تر جمه‎ իո:

بیان

قال الجزری الهدنه السکون و الصلح و الموادعه بين المسلمین و الکفار و بين كل متحاربین و

قال فيه إن الإسلام ليأرز إلى المدینه كما تأرز الحیه إلى حجرها.

آی ینضم إليها و یجتمع بعضه إلى بعض Կ2‏ انتهی.
فالمعنی فى الخبر أن العلم ینقبض و ینضم و يخرج من بين الناس لفقد حامله و لعل المراد بمواد العلم الأئمه.

## ترجمه آجزری می گوید: «هدنه» آرامش صلح» آتش بس بين مسلمین و کفار و نيز بين هر دو گروه در حال جنگ است.
و نیز می گوید: اسلام به مدینه برگشت. آن گونه که مار به سوراخش باز می گردد» یعنی گرد هم آمدند و جمع شدند.

| جمه‎ թու
۷

نی الغيبه للنعمانى الكلينِىٌ عَنْ بَغض رجاله 12-58 بن مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدٍ بن .2 عن 2222 بن آبی العلاء عَنْ آبی عبّد الله
عليه السلام قَالَ: لت لَه 28 251 5 إِمَام قَالَ لا (۶).

*٭ | ترجمه [غيبت نعمانی: حسين بن ابوالعلا می گوید: به امام صادق عليه الہ لام عرض کردم: آيا زمین بدون امام می ԳԵՆ‏
فرمود: نه» هر گز. -. غیبت نعمانی: ۶۸ -

| ترجمه‎ իո:

۸ء

نی الغيبه للنعمانى الین عَنْ مُحمّد بن خیی عَنْ Տարաս մամ‏

ص: ۵۵

-١‏ فی المصدر: من كان یسمعه بعقله و فى نسخه منه: لو كان من سمعه بعقله و فى نسخه: فیفلح به.

۲- فى المصدر: الم و انی لاعلم أن العلم.

۳- فى نسخه: اما ظاهر لیس بالمطاع أو خائف مغمور لکن و فى المصدر: من حجه على ظاهر مطاع» أو خائف مغمور لیس
۴- غیبه النعمانئ: ۶۷ و ۶۸

۵- غیبه النعمانی: ۶۷ و ۶۸

۶ 4.2 الات ۶۸

الحكم عن الژبیع ن تعن الم عق عمل الله بن ծայ‏ عَنْ أبى عَبدِ الله عليه السلام ւյն‏ ما رات 2251 إلا و فيا 225(
یرف الْحَكَالَ وَ الْحَرَامَ و يَدْعُو الاس إِلَى بیل (ռո‏

| ترجمه آغییت سال թ‏ بن امان آز یت صادق عليه الہ لام نقل كرد كه فرمود: پیوسته در روی زمين حجتى

هست که اطلاع از حلال و حرام خدا دارد و مردم را به سوى او دعوت مى كند. - . غيبت نعمانی: ۶۸ -
* | ترجمه |

بيان

لعل كلمه الا (۳) هنا زائده كما قال الأصمعى و ابق جنی و حملا عليه قول ڈی الرمه.

أرى الدهر إلا منجنونا بأهله.

و الحراجيج جمع الحرجوج و هى الناقه الطويله على وجه الأرض و المنجنون الدولاب و يحتمل أن يكون ما زالت من زال
يزول أى لا تزول ولا تتغير من حال إلى حال إلا و فيها إمام و الدنيا لا تخلو عن التغير فلا يخلو من الإمام أو المعنى لا تزول و لا
تفنى الدنيا إلا و فيها إمام أى الإمام باق فى الأرض إلى أن تفنى ولا يبعد أن يكون تصحيف ما كانت.

أقول: سیأتی فى خطبه الغدير ما يدل على المقصود من الباب.
ص: ۵۶

ای الفضدر با ակա «ննա‏

۲- غيبه اللعمانی: ۶۸

۳- قد عرفت ان المصدر خال عن کلمه (الا) فلا حاجه إلى هذه التأويلات.
5-8 النسخه المخطوطه: او نرمی.

#*[ترجمه آشاید کلمه «الا» در اینجا زائده باشد» همان طور که اصمعی و ابن جنی گفته اند و بر سخن كله دار حمل کرده اند:
شتر ها از استراحتگاه خود دور نمی شوند» مگر اينكه کمبودی باشد Ն‏ در منطقه بی آب و علفی باشند

ابن مالک نیز بر اين قول حمل کرده است:

رو زگار را برای اهل آن مانند جرخ می بينم

«حراجیج) جمع «حرجوج» است و یعنی نوعی شتر. و «منجنون» یعنی چرخ. احتمال دارد که «ما زالت» از «زال یزول؛ باشد» به
اين معنی که از بين نمی رود و از حالتی به حالتی تغییر نمی کند» مگر آنکه امام باشدہ دنیا بدون تغیبر نیست پس خالی از امام
نیست. يا اينكه دنیا از بين نمی رود وقتی در آن امام است. یعنی امام در زمين باقی است تا زمانی که نابود شود بعید نیست
«ما زالت» اشتباه «ما کانت» باشد.

| جمه‎ թու

باب ۲ آخر فى اتصال الوصیه و ذ کر الأوصياء من لدن آدم إلى آخر الدهر

لی 4010 الأمالى للصدوق اب امو کل عَنِ الجفیری غن ان ա:‏ غن لسن بن تخبوب ածան: աֆ‏
له ւյ‏ عليه السلام مال ال ر ہے و له تین 5 ویدیی ترذ ճաշը մր»: Խոտ‏
د آَم سَأَلَ الله عر و جل أَنْ بجعیل 4 وصدیاً صالحاً دأو عى الله عر و جل 214 أَكْرَمْتٌ ت لاه الوه 28

չէ‏ و جع جار ایا( ثم آزعی له و جل یه با 2318 ی 18812388 یب 2834 ال
03368 رت إلى اه کہا و کرای لہ لوا اب أنه ل على գետոյ ա 8 գոմ մմ ա‏
محلث (۶) و أَوْضَى محلث (۵) յ‏ محوق 22313 محوق ւց‏ عميشا (۶) )2231 عميشا (/ إِلَى 82 و هُوَ 23125
و أوْصَى اذریش ش الی ناور (۸) و دَفَعَهَا احور (۹)

` كو

-١‏ فی نسخه الکمبانی: (كك) و هو مصحف.
۲- فى الاکمال و آمالی الطوسی: و اوصیاژه ساده الأوصياء.
۳- فى نسخه: «فقال آدم عليه السلام: ب ն‏ رت اجعل وصیی خير الأوصياء فاوحی» أقول: يوجد ذلك فى اکمال الدین.

2-8 الأمالی و الا کمال و نسخه من أمالى الشیخ: مجلث و فى نسخه اخری محلف. و محلث.

۵- فی الأمالی و الا کمال و نسخه من أمالى الشیخ: مجلث و فى نسخه اخری محلف. و محلث.

۶- فی الاکمال و نسخه من الأمالی: (غثمیشا) و فى نسخه من أمالى الصدوق و آمالی الطوسین: (عثميشا) و فی نسخه من أمالى
الطوسئ: علمیشا.

۷ فی الاکمال و نسخه من الأمالی: (غثمیشا) و فی نسخه من آمالی الصدوق و آمالی الطوسی: (عثمیشا) و فی نسخه من آمالی
الطوسی: علمیشا.

۸- فى نسخه من الا کمال: (ياخور) و قيل: ناخور.

9- فی نسخه من الا کمال: Օ-ն)‏ و قیل: ناخور.

ی وح ال و اوح ی تُوحٌ إِلَى سَام 22313 ցյա‏ عََامِرَ 248 ան‏ ای Մագ 72311 )۱( արժ:‏ )2( إِلَى یاف
2313 30 22315521 12 جفیته (4۳ و أَوْصَى جَفِيسَة (۶) إِلَى عِمْرَانَ و ها مرا 21 |راهيم الیل و أوصی
Հ»‏ ای اه մթա‏ 22313 |شماعیل إِلَى ՅԵ».‏ و اوی إشکاق إِلَى يَعْقُوبٌ 233 يَعْقُوبٌ إِلَى يُوسْفَ و أَوْصَى
يُوسُفُ إِلَى يثريا (۵) و وی يثريا (۶) إِلَى شیب 853 شیب إِلَى موی بن عِمْرَانَ و أَوْصَى مُوسَى بُ عِمْرَانَ ای یوس
بن ون و ی يُوشَعٌ 21522 22383538 574 ای شرلیمان 2383 یمان إِلَى آصف بْن برجا و أوصی آصَفُ ین
بویا ای 053 ալ 53 Կ853‏ عیتی ان میم 22313 عیسی 17 شَمْعُونَ بن و տա 15251233 ան‏
83 و اوی تی بن رکریا ای 22383385 مُنْذِرٌ إِلَى 80 و وصی یمه 1 552 تُم قَالَ 410255 صلی الله عليه و
آله و دفعها رل 82 أا أْقعهَا ایک با մթ‏ آنت تدعا յլ‏ ومدیک و կՆ‏ وصیک յլ‏ آزمدیانک من ود ک وَاجدِ

թա م‎

18 واي عَنَّى ՅՆ‏ 60 إلى خیر 21 الأزض 515« و لتَكفرَنَ بسک الم و تشن عَلدكك اختلافا ւյ»‏ النَابتٌ علیک
5

ماء الأمالى للشیخ الطوسی الغضاتری عن الصدوق Հե‏ (۱۰)
ص: ۵۸

-١‏ فى آمالی الطوسی: (برعیشاشا) و فى الا کمال و نسخه من آمالی الصدوق:

۲- فى آمالی الطوسی: (برعیشاشا) و فى الا کمال و نسخه من آمالی الصدوق:

اکال ասան‏ الآمال مس وف տանն մնի‏ اعيفه وق تح یم
3-Ի‏ الا كمال و շամամ‏ الآمال جس و ف امال الطوست: خنشه و ف تشخ մած»‏
۵- فی الأمالى و الا كمال و نسخه من آمالی الطوسی: بثریاء.

۶- فى الأمالى و الاكمال و نسخه من آمالی الطوسی: بثریاء.

۷ فى الا کمال و نسخه من آمالی الطوسی: حتی تدفع ای الوصیه.

۸- شذ عنه ای ندر عنه و انفرد.

4- آمالی الصدوق: ۲۴۲.

۰- آمالی ابن الطوسی: ۲۸۲ و ۲۸۳.

««5՛‏ ! کمال الدین ابن الولید عن الصفار و سعد و الحمیری جمیعا عن ابن عیسی و ابن آبی الخطاب و النهدی و ابراهیم بن
هاشم جمیعا عن ابن محبوب عن مقاتل مثله (۱)

իր‏ جمه]امانی صدوق: مقاتل بن سلیمان از حضرت صادق عله الام نقل کرد که حضرت رسول صلی الله علیه و آله و
سلم فرمود: من سرور انبياء هستم و جانشین من سرور اوصیاء است و جانشینان من بهترین جانشینانند. حضرت آدم از خداوند
درخواست کرد که ՍԵՆ‏ وصی و جانشین خوبی قرار دهد. به او وحی کرد که من انبیاء را به وسیله نبوت گرامی داشته ام»
بعد از ميان مردم بهترین آنها را انتخاب کردم و ايشان را وصی و جانشین پیامبران قرار داده ام. سپس خداوند به او وحی کرد
كه شيك را جانشین خود فراز د آدم فیک زا به جاتشیتی مین کرد او همان هه ال ہن آدم اسع کیت پسرش ՆՅԱՑ‏
وصی و جانشین خود قرار داد. او پسر همان حوریه ای است که خداوند او را از بهشت برای آدم فرستاد و آدم آن حوریه را به
ازدواج فرزندش شیث در آورد. شبان محلث را وصی کرد و محلث محوق را و محوق عمیشا و عميشا به آخنوخ تحویل داد
که همان ادریس پیامبر است. ادریس ناحور را تعيين کرد و ناحور به نوح تحویل داد و نوح سام را جانشین خود کرد و سام به
عثامر و عثامر به برعیثاشا و برعیثاشا به يافث و يافث به بره و بره به جفیسه و جفیسه به عمران و عمران به ابراهیم خلیل و ابراهیم
وصی خود فرزندش اسماعیل را قرار داد. اسماعیل اسحاق و اسحاق به یعقوب و یعقوب به يوسف و یوسف به يثريا و يثريا به
شعيب و شعیب به موسی بن عمران. حضرت موسی به یوشع بن نون و يوشع به داود سيرد و داود سلیمان را وصی خود قرار داد
و سلیمان آصف بن برخيا را و آصف به زکریا و زکریا به عیسی بن مریم و عیسی شمعون بن حمون صفا را وصی خود قرار

داد و شمعون يحيى بن زكريا را و يحيى منذر را جانشین خود تعيين کرد و منذر به سلیمه سيرد و سلیمه به برده.

سپس پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فرمود: برده به من وا گذار کرد و من به تو یا على می سپارم و تو نیز به جانشین خود می
سپاری و او به جانشینان تو از فرزندانت یکی پس از دیگری تا بالاخره به بهترین فرد روی زمين يس از تو وامی گذارد. امت
درباره تو راه خلاف راس پویند و اختلافی شدید خواهند نمود. کسی که دست از تو برندارد» حون کسانی Հավ‏ که با من
بوده اند و آنها که از تو بر گردند و منحرف «ն ջե‏ در آتش خواهند بود؛ آتش جایگاه کافرین است. - . امالی صدوق: ۲۴۲

امالی طوسی و کمال الدین: مانند این روايت را آورده ان. -. امالی طوسی: ۲ - ۰۲۸۲ كمال الدين: -٣۲‏
թու‏ جمه |

بیان

«եյ‏ عليه السلام غير الأسلوب من أوصى إلى دفع بالنسبه إلى آرباب الشرائع للاشاره إلى أنهم عليهم السلام لم یکونوا نوابا عمن
تقدمهم و لا حافظین لشريعتهم و آما التعبیر بالدفع فى الائمه علیهم السلام فلعله للمشاکله أو لتعظیمهم بجعلهم بمنزله أولى العزم
من الرسل أو لأن الدفع لم يكن عند الوصیه أو لاختلاف الوصیه بالنبوه و الامامه و یمکن أن يقال التعبير بالدفع لیس لکون
المدفوع إليه صاحب شریعه مبتدآه بل لبیان عظم شأن المدفوع إليه و کونه !ماما و الامامه تختص بأولى العزم و أئمتنا صلوات
الله علیهم أجمعين كما سيأتى فى الأخبار ثم إن الخبر يدل على بقاء يحيى بعد ز کریا عليهما السلام خلافا للمشهور و ینافی

بعض الأخبار الداله على موت يحبى قبل عیسی كما مر و ربما قیل بتعدد یحیی بن زكريا و لا یخفی بعده و قد مر بعض القول

شه.

#*| تر جمه ]شاید پیامبر صلی اللہ عليه و آله اسلوب وصایت را به دفع و واگذار كردن تغيبر داد» زیرا پیامبران نائب پیامبران قبلی
و محافظ شریعت آنها نیستند. تعبیر واگذاری برای ائمه علیهم ال لام شاید به دلیل همانندی ایشان يا تعظیم به واسطه جایگاه
اولوالعزمی ایشان Վան‏ پیامبران است. «Տան‏ وا گذاری در Հան»)‏ نیست و ն‏ وصیت در نبوت و امامت تفاوت دارد. ممکن
است گفته شود واگذاری برای صاحب شریعتی که شریعت در ابتدا به او واگذار شده نیست. بلکه برای بیان عظمت ծն‏
مدفوع اليه است و اينكه او امام است و امامت مختص اولوالعزم است و ائمه ما علیهم الم لام همان طور که در اخبار آمده اين
گونه اند.

ادامه روایت دلالت دارد به حیات يحيى بعد از زكريا علیهما السلام؛ بر خلاف مشهور که بعضی روایات دلالت دارد بر موت
ایشان قبل از عیسی عليه الد لام است که گذشت. بعضی گفته اند چند يحيى بن زكريا داریم. ادامه روایت مطلب տկ‏

نداریم.

شی» تفسير العياشى عَنْ ԼԹ‏ بن الم عَنْ حبیب եայ‏ عَنْ أبى جغفر عليه السلام قال: Ա‏ 81.52 َم ծե:‏ بل مِنْ
شد յ լ‏

اک ده جما ولم يتل من لخر َل եմք‏ ال و لب یلق من یک عم ڪس د شَدِيد 243 علی هابیل و لم մա‏

21222221 متا عن آَم فَوَنَتَ عَليه لَه فان من قِصَّيِهِمَا ما تقد یا 4 فى ատ‏ کان ագր‏ من

و մ‏ بقل ل دمآ بل ايل جرع علو جزم یا كع حزق خدية ل մեա‏ ی

تپ 0 عَلَفا لك من քա‏ قال فود حواء :672157 ԱՏ‏ ان يوم السَابع Աշ‏ 4 دم ար‏
عی الله ای 51 م نما هذا շաՀ» Հայ‏ تک فُسَمّه هبة الله قال فا هب الله

۵٩ ص:‎

۱- اکمال الدین: ۱۲۲: فيه: (واحدا بعد واحد) و فیه: فالمقبل علیک كالمقيم معی و تقدم فى کتاب النبه ذكر الأوصیاء باسامی

آخر. راجع ج ۱۱: ۲۶۵ و ۲۶۶.

Ա علمی‎

حب أن
بل زین ۶ال یلع ی ید ی أجعلة خی على لبیل تج Բակո‏ ہیا

75

ոկ E

لی و لکغ ین یی اش> موا لَه وَ أَطِيعُوا 2012 223 ատն աչքը չա).‏ له و 2212թ‏ و لا تخالفه قال ճն‏
۱ و ال له انز یا یه الله

ագ ցաւն: ԿԱՐԱՆ :7‏ م كنع إلى وی الله ماه فى گت ال لَه

- - շշ

աշե عظامی كلها وق‎ չն و کا 684 وما‎ ւան ع و ای ف عي‎ ոն Բ նական շան

աՆ ۳( عض رث وقائنک و آشترشت‎ գիմ նչն ջ الها فی الاو ت و اختفظ به ون‎ Բ ججميعا‎ կոչն
و ا تَدَعَنَّ‎ «յգ یر 511 282111 لک ص خب 213922 عند ک قبل دک 238 1« بهشل ما ما أو یت‎ աան فسک‎
رج یم ا‎ ՅՅ

صیث ایک չկ‏ الله و Ց:‏ حك اول لته فى دیا وج اليا عق ت ذه اه ووو فا

ծամ աթ‏ در جل اا رح يكو فى ره الطوقاث الو رکب و
այա.‏ تخل عَنْ فلکه غَرِقَ و

|

ل ե‏ الیک و

ص: ۶۰

-١‏ فى نسخه: ջն‏ لا أحبٌ أن يخلو ارضی.
- التابوت: الصندوق.

۳-فی : خه: و خش

ا بوص ی إلى کور وليه و یه աճ‏ جلتۂ و سم اه
الابوت و مرا فيه وَ يصع کل 23 یت 52012 و وص Հա «ՏՅ‏ 2 م لی تغض فمن دوک توح ذأ كت مه
یت جم ہب تر ԱՆՆ‏ در

TT ե:‏ مم տա‏ ی با لکن اموت على کید وأ على تی بم تع لدع
من 5118 تقض رُوجی ققال آدم هد أن لا մլ‏ 41 وه لا Ի‏ له مهد أن عفد الله و Հար‏ فى أَرْضه ای آنی
إخته انه و نی Ան ամ ար‏ وی ہوا و لح فی مِنْ ژوجه ثم թմ‏ ضورتی و لع یلق علی ՀԱ.‏ دا قبا 27

այյ مرل اشتیطان‎ մ که و ام بك جار‎ ՀԼ کلها و له لوا ماک 5غ آشکتیی‎ շան չե و‎ Հա لی‎ ււ
الأض ایی آزاد وی 48 40858399 كلة تب آنیخلقنیفعق؛ ف ف درن و فصا افد ره‎ տագ 116
E e لی عَنْ مجزمی تلالد على جمیع‎ (123252 անն ین اجره ضيه و َکكث نها‎ E

:125 به )251.2 28:01 تک اون زیت ارت لع قلأ չո‏ عه السام ոն‏ ر کی ادم و
بطو و بالمشکاه մմ ա‏ 035 مع جبرئیل سیغون 230 «Հն‏ لیخضروا جارة آَم قال 154

Փու `

ص: ۶۱

-١‏ فى نسخه الکمبانی: و اخوانک.

ال و رتیل و کف وه ۵ نم ال با هه الله تم صل علی آپیکک و کب عليه حمساو عشرین Ց‏ ع ریز آدع
(Թր‏ به اللہ و ام մտա‏ مین و نک ճան‏ علیہ و 85« حمسا و عشرین Տ‏ و ارف մաթ‏
ՀՅ‏ فَحَفَرُوا لَهُ پالم اہ ثم اذلو فى خفرته تم قال جترئیل با هبه الله َكدًا 80 بتاکم و الم يكم و زخمث الله
)86 يكم أل ایت فال ابو յթ‏ عليه السلا كنام ج الله فی աա, «ման‏ له و با صا بوه ات و ը‏ شون

-
68 6 ՂԱ ۳

یلق عض رت لے ینوت وت یت له ان ن أنت أذ

َوه ُوح այան‏ ابو مرک فی فلکه ولا աա‏ عن إن فى وه ոյա տ‏ الطرقاة 3 ا کے تا

ամա»‏ عرق ال قشاع یمان ديه ته الله فى هو ولد بی بطاعه له تال Ան‏ عق رث فيان الو 6 أوْصِ ای إلى
րողի:‏ ہہ مَهلاثیل بِوَصِيْهِ ՓԱՅ‏ و سَارَ بِسِيرَتهِ Եջ» Ա‏ ث տառ‏ ارفا وی إلى

-

اه աչ‏ له او و ججمِيع ما فيه فيه و الْوَصِدَيَهَ ف دم اه فی وي لما عضرت թիա‏ أوصى ب | انه (۷)

Հ.

-
. Է) a 228

در وت )4223 فام َو بوَصِدَكِهِ 52 (۸) كلما 423-528 :21
555« إِلَى السَّمَاءِ و قابض وحک فى المَمَاءِ յ աջն‏

ص: ۶۲

۱- فى المصدر: و جبرئيل كفنه و حنطه.

۲- الظاهر ان هاهنا سقطا أو اختصارا من النشاخ أو الراوی» لان الوصى بعد هبه الله ابنه انوش» Թ‏ قينان بن انوش.
۳- فى المصدر: و عظام آدم و وصيه آدم.

۴- فى المصدر: إلى ابنه مهلائیل.

2-8 المصدر و قصض الا باه برذ بالات

۶-فی المصدر و قصص الاأنبیاء: یرہ «ԱՆ‏

/- فى المصدر: أوصى إلى ابنه اخنوخ.

۸- فی المصدر و قصص الأنبياء: يرد بالياء.

ینک حرقاسیل (۱) Բեթ‏ حزقاسیل بوصیه أَخْنُوحَ ԱՏ‏ حض ره աա գինե‏ لی ابه وح و تیلم Աա‏ فيه و

րաք‏ << َكَل نٹ تو

իո‏ ترجمه |تفسیر عیاشی: حبیب سجستانی نقل می کند كه حضرت باقر عليه الشلام فرمود: وقتی دو پسر آدم قربانی کردند و
از یکی قبول شد و از دیگری مقبول نیفتاده از هابیل قبول شد و قربانی قابیل را قبول نکردند. اين مطلب موجب رشک و حسد
قابیل شد و كينه برادر در دل كرفت و پیوسته در كمين او بود تا بالاخره در جای خلوتی دور از چشم آدم او را بيدا کرد و با
یک حمله برادر خود را کشت. داستان آنها را خداوند در قرآن کریم نقل کرده که قبل از کشتن با هم جه گفتگو کردند.

امام عليه ال لام فرمود: آدم وقتی از کشته شدن هابیل اطلاع يافت» بسیار اندوهناک شد و خیلی گریه و زاری کرد و شکایت
به خدا نمود. خداوند به او وحی کرد که من به جای هابیل به تو فرزندی خواهم داد که جانشین تو باشد. پس پسری پاک و
پاکیزه از حوا متولد شد که روز هفتم آدم او را شیث نام گذاشت. خداوند به او وحی کرد که اين پسر هبه و بخشش من

است. نام او را هبه الله بگذار. به همین جهت آدم او را هبه الله نامید.

هنكام مرگ آدم كه رسید. خداوند به او خبر داد که به زودی در فلان روز تو از دنیا خواهی رفت و روح تو را به جانب خود
می برم. بهترین فرزند خود را جانشین قرار دہ همان هبه من که به تو بخشیدم. او را وصی خود گردان و آنچه به تو تعلیم
کرده ايم از اسماء و اسم اعظم به او بسپار» آنها را درون صندوقی بگذار. من جنين مایلم که روی زمين خالی از عالمی که
اطلاع از علم من دارد نباشد که به حکم من قضاوت نماید و او را حجت بر خلق خود قرار دهم.

آدم تمام فرزندان خود از زن و مرد را جمع کرد به آنها گفت: خداوند به من وحی کرده که روح مرا به جانب خود خواهد
برد و دستور داده که بهترین فرزند خود را جانشین قرار دهم و او هبه الله است که خدا او را به جانشینی من برای شما
بر گزیده است. از دستورش سرپیچی نکنید» او وصی و جانشین من ميان شما خواهد بود. همگی گفتند: مطیع او خواهیم بود و
هر گز مخالفت نخواهيم کرد. دستور داد صندوق را ساختند. آثار علوم خود را با اسماء و وصيت در آن نهاد و در اختیار هبه
الله گذاشت. آنگاه روی به جانب او کرده گفت: پسرم| متوجه باش وقتی من از دنیا رفتم» مرا غسل ده و كفن كن و بر پیکرم
نماز بخوان و مرا دفن نما. چهل روز که از فوت من كذشتء تمام استخوان هايم را جمع كن و در صندوق بگذار و نزد خود
نگه دار به هیچ كس در ا ين کار اطمینان مکن. وقتی هنكام وفات خودت رسيد و احساس مرگ کردی» بهترین فرزند خویش
را وصی قرار ده؛ کسی که بیشتر در مصاحبت تو بوده و از همه شایسته تر است. آنگاه همین وصیت ها که من به تو کردم به

او بکن» زمین نباید خالی از عالمی از خانواده ما باشد.

پسرم! خدا مرا در زمين فرود آورد و خليفه خويش و حجت بر مردم قرار داد. من سفارش و دستور خدا را به تو ابلاغ کردم و
تو را حجت بر مردم قرار دادم. مبادا از دنیا بروی مگر اينكه حجتی تعيين کنی و وصی برای خود قرار دهی و همان صندوق را
با محتویاتش همان طوری که من به تو سپردم به او بسپاری. به او بگو از فرزندان من مردی به نام نوح خواهد آمد که در
زمان پیامبری او توفان می شود و مردم غرق می گردند. هر كه سوار کشتی او شود نجات می يابد و هر كس تخلف جويدء
هلاک می شود. به جانشین خود سفارش كن که صندوق را حفظ کند و او نیز هنگام وفات» بهترین فرزند خود و Հան‏ ترین

آنها را جانشین قرار دهد و صندوق را با آنچه در آن است. به وصی خود بسپارد. هر وصی بايد وصیت خود را در همان
صندوق بگذارد و این سفارش را به یکدیگر بنمایند. هر که نبوت نوح را درک کرد با او سوار کشتی شود و صندوق را با

محتویاتش در کشتی گذارد. مبادا از نوح تخلف ورزند.

پسرم! تو و تمام فرزندانم از قابیل ملعون و فرزندانش بر حذر باشید. دیدید که با برادر شما جه معامله کرد. با آنها آميزش و

ازدواج نداشته باشید. تو و برادران و خواهرانت در بالای كوه مسکن بگیرید و قابيل و فرزندانش را يايين كوه جای دهید.

آدم روزی که خدا خبر داده بود خواهد مرد» خود را آماده مرگ کرد و يقين نمود. بالاخره ملک الموت بر او وارد شد و آدم
از او درخواست کرد که اجازه بده به واسطه لطف و عنایتی که خدا به من فرموده» من شهادت به یگانگی او دهم و او را
بستایم. گفت: «اشهد ان لا اله الا الله گواهی می دهم که من بنده خدا و خليفه او در زمين هستم مرا مشمول لطف خويش
قرار داد و به دست خود آفرید. جز من کسی را به دست خود نیافرید و از روح خود در من دمید و مرا زیبا آفرید و به صورت
من کسی را قبل از من نیافریده بود ملائکه را به سجده من دستور داد و تمام اسماء را به من آموخت. با اينكه ملائکه را از
اسماء اطلاع نداد. مرا در بهشت خود جای داد آنجا را قرارگاه و وطن من قرار نداده بود. مرا آفريد تا در زمين که مقدر
نموده بود ساکن نماید. اين ها تمام برنامه هایی بود که قبل از آفریدن من تعیین کرده بود. من در راه تقدیر و دستور او به
زند گی خود ادامه دادم. بعد به من دستور داد که از آن درخت نخورم. من مخالفت نموده و از آن درخت ميل کردم که
موجب لغزش من شد. خدا از خطای من گذشت. او را می ستایم بر تمام نعمت هایی که به من عنایت فرموده. آن چنان
ستایشی كه رضایت او را موجب گردد. آنگاه ملک الموت مأموريت خود را انجام داد و روح آدم صلوات الله عليه را قبض

نمود.

حضرت باقر عليه الت لام فرمود: جبرئيل برای آدم كفن آورد و حنوط و بیل نيز با خود آورده بود. با جبرئیل هفتاد هزار ملک
بودند تا در تشییع جنازه آدم شركت کنند. هبه الله و جبرئیل او را غسل داده و آدم را كفن و حنوط نمودند. بعد جبرئیل به هبه
الله گفت: بر پدر خود تمان بخوان! هبه الله ببست و پنج تکبیر گفت. تابوت آدم را نهادند» هبه الله پیش եյ‏ جبرثیل طرف
راست و ملائكه يشت سر او نماز خواند و بيست و ينج تکبیر گفت. جبرئیل با ملائكه برای آدم به وسیله بيل قبر کندند و او را
در قبر قرار دادند. جبرئیل به «ԱՀ»‏ گفت: بعد از اين نسبت به مرد گان خود چنین معامله کنید. سلام و درود خدا بر شما

خاندان باد.

کناره گیری کردند. هنكام وفات هبه الله كه رسید» فرزند خود قینان را وصی قرار داد و صندوق و استخوان های آدم را به او
سيرد و گفت: اگر نبوت نوح را درک کردی» از او پیروی نما و صندوق را با او در کشتی بگذار. مبادا از او کناره گیری

کنی» چون در نبوت او توفان و غرق خواهد بود هر که در کشتی نشیند» نجات می يابد و هر که تخلف ورزد. غرق می شود.

قینان وصیت هبه الله را در مورد برادران و فرزندان يدر خود به کار بست. هنكام وفات او که رسید. مهلائیل را وصی خود
قرار داد و صندوق و محتویات آن را با وصیت به او سپرد. مهلائیل نيز به دستور و روش او عمل کرد. هنگام وفات مهلائیل كه

رسید. پسرش «برد؛ را وصی قرار داد و صندوق محتویات و وصیت نامه را به او سپرد. برد به فرزند خود اخنوخ که همان

ادریس است وصیت کرد و صندوق و تمام محتویاتش را با وصيت نامه به او داد. اخنوخ وصیت برد را انجام داد و هنكام
م رگ. خدا به او وحی کرد که من تو را به آسمان می برم و در آسمان روحت را می گیرم» فرزندت حرقاسیل را وصی خود
قرار ده. حرقاسیل وصیت اخنوخ را انجام داد و هنگام وفات. به فرزند خود نوح وصیت کرد و صندوق و محتویاتش را با
وصیت نامه به او سيرد و در نزد نوح بود تا با خود در کشتی نهاد. نوح به فرزند خود سام وصيت کرد و صندوق را به او سيرد

حبیب سجستانی گفت: سخن حضرت ابو جعفر در اين جا قطع شد. -. تفسیر عیاشی ۱: ۳۰۹-۳۰۶ -

0

روہ وس" : ամար‏ "رت

վանո) ԱՏ Հա աման Աաաա անա 2. «Հա
23221 و و ول لّوا علهع با اتن آ5م بالعن لذ ربا انا بل من اهما و َم بل‎ 10312
قرب یه( عمد یل راثا یکی ھا ہیا و ر 244211« الا تقال جد هذ اد حلى بل نی‎
մնված յ الم فى اوق ال لها یل‎ ամ إن ليس عدو الله أنه و و ری من ان‎
(«<< աոաի "* و الک إن‎

جم سے ہہ م قال لَه با قبیل | عابیل ال 148 (۵) عیب توبن

շառ 7.22

ص: ۶۳

-١‏ فى المصدر و قصص الأنبياء: خرقاسيل أقول: اوعزنا ան‏ فى كتاب النبوّه ان اليعقوبى و المسعودی قد صرحا ان وصى
اخنوخ ابنه متوشلخ» و وصى متوشلخ ابنه لمک و هو ارفخشد» و وصيه ابنه نوح. راجع ج ۱۱: ۲۶۶.

۲- تفسیر العیاشی :١‏ ۳۰۶- ۳۰۹.

۳- المائده: ۲۷.

۴- فى المصدر: تا کله النار.

۵- فى المصدر: فقال: اطلبه.

Ն Ն‏ 451 علی قابیل տա‏ 28 تم إنَّ آدَمَ e 25 մն‏ الله

الم تغرف به دینی و يُعْرَفُ به طاعتی وگ تون لضا يتك وی دبلا كل إن ی
و ամի‏ ا ی ۳ مر լ ր.‏
اش مه نو" 0 عو إِلى Ցա‏ قوم ؤم فلکم اله بالطوفان کال ین آم و بین ُوح عَشَرَ رَه آبَاءٍ كلهم أَنيَاءُ و أَوْصَى Ը51‏

َنْ آَذر که մ Տե‏ زین .414505 ب فإ وین ارق م إن آ5م աշա տամ»‏

-

թ «ՎԵՑ جبرئیل إن أبى‎ ն աա Ստո رو و‎ առն
12524 فازجغ‎ «ն, یل جب الله 24445016 صلی الله عليه و آله و تلاصا‎ մա )( اه‎ յտ

کڈ می Են‏ جبنیل کیت یله نله ی إا بک الله عليه قال جه الله يا ԱԹ ԷԹ աթ‏ ی آ5 دم قَقَالَ له جبرئیل |

-

TDI‏ نك
اما Շ‏

-
-

արա ակա «արո نر‎ Յա 481 ن تت جد لیک‎ արիր
تکیرة مره جيل فرنع دنک فسا و عشرین .62742172 فيا خشم‎ աաա» له و نود المذانکه و‎
կայնան تکبیزات 82805083 هل‎

ص: ۶۴

۱- فی النسخه المخطوطه: قد قضت نبوتكك.

اف اكمال الدين: ففعل» فقال له جبرئیل.
٣‏ فى الاكمال: احدا من ولده.

و

مد مه الله لھا Լա‏ ات ےت تس تج
յ‏ بج انا و و الم الى عا به خوك գեն‏ كنب ՀԱՅՀե‏ له و اه كيدا 15,5 ն Տոմ «ա‏ عقبی
056 ن هرت من الیلم اذى اختشک به أبُوك եմ‏

-

7

فیقوون تج ناه نی յ2‏ مثه قزبائه 21281231 تُرک ՀԶ‏ و انکک إِنْ أ
اا « ۰
ԱԻ Ա-ի 17:23‏ بت لوح و هرت وَصِيهُ جه له (0) جین نظروا فى ԱՆՆԵ‏
َبْومُمْ دم تاوا پوو و ون ان آ5 2258 إِلَى هبه الله Համամ նամար ագի‏

یج E‏ تر و کات لاق Ê‏ لت MSS BG‏ .ل له له

1

ر

2 مت‎
ان‎ | լ յ

لی هبه الله أَمَرَهُ

و

ل يوصدى

-
أن

قال هام ن الم قال ابو عب الله عليه السلام ճ51 Ամա‏ شیر «ՏԱՅ‏ 23401222

:5« بالکثمان ی یه و سَتَر دک (۴).

کڪ

أقول: قد مضى الخبر بتمامه و طوله فى باب جوامع (۵) أحوال الأنبياء عليهم السلام من كتاب النبوه و مضى خبر آخر طويل فى
اتصال الوصيه فى باب أحوال (۶) مل وك الأرض من ذلك الکتاب فلم نعدهما حذرا من التكرار و الاطناب.

ص: ۶۵

-١‏ فى المصدر: و اثار العلم و النبوّه.

ق اتمه وه هي الله فى Հա‏

٣‏ فی الاكمال: و کذلک جرى فى وصيته.

۴- تفسیر العیاشی ۱: ۳۰۹- ۳۱۱.

۵- فى ج ۱۱: ۴۳- ۵۲ رواه المصئّف هناك عن اکمال الدین و روضه الکافی. راجعه.
۶ فی ج ۱۴: ۵۱۵.

##[ترجمه ]تفسیر عیاشی: ابو حمزه ثمالی از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که فرمود: وقتی آدم از درخت ممنوع خورد و
به زمين فرود آمد. هابیل و خواهرش دو قلو برای او متولد شد. بعد از آن دو قابیل و خواهرش دو قلو متولد شدند. آدم به
هابیل و ան‏ دستور داد که قربانی کنند. هابیل گوسفند دار بود و قابيل زراعت داشت. هابيل یکی از بهترین گوسفندهای
خود را برای قربانی آوردہ اما قابیل از زراعت خود مقداری ناپاک آورد. قربانی هابیل قبول شد. ولی از ն‏ نیذیرفتند. اين
آیه قرآن اشاره به همین جریان است؛ و ال عَلَِھم تب یی 851 بالق اد قربا قزبان بل من أ هما و لم بقل من ره - .
مائده/ ۲۷ - و داستان دو پسر آدم را به درستی بر ایشان بخوان هنگامی كه [هر یک از آن دو] قربانیی پیش داشتند يس از
پکی ان آن دو پد رهه شد و ا ل٢٥دیگری ատ յանն աժան‏ شد که انش می 5 :از انين մն‏
آتشکده ای ա‏ کرد و او اول کسی بود که آتشکده ساخت. گفت: آن قدر این آتش را می پرستم تا قربانی مرا قبول کند. بعد
شیطان که می تواند مانند خون در رگ انسان نفوذ کند» پیش قابیل آمد و گفت: چون قربانی هابیل قبول شد و از تو رد
كرديدء اگر چاره ای برای اين کار نکنی دارای فرزند خواهد شد و فرزندان او بر فرزندان تو فخر می کنند و می گویند ما
کسی هستیم که قربانی اش قبول شد و شما فرزند کسی هستید که قربانی او را نپذیرفتند. صلاح اين است که او را بکشی تا
دارای فرزندی نشود و بر فرزند تو فخر نمایند. ման‏ هم او را کشت. وقتی پیش آدم آمد. به او گفت: ای قابیل! هابیل
کجاست؟ گفت: بروید همان جایی را که قربانی کردیم بگردید. وقتی آدم جستجو کرد هابیل را کشته یافت. آدم گفت:
نفرین بر تو زمين که خون هابیل را قبول کردی. پس چهل شبانه روز بر او كريه کرد. بعد از خدا خواست فرزندی به او عنایت
کند. پسری برایش متولد شد که او را هبه الله نام نهاد. زیرا خداوند او و خواهرش را به آدم بخشید. وقتی نبوت آدم بایان
يافت و رو زگارش تمام شدء خدا به او وحی کرد: نبوت تو پایان يافته و روز گارت به سر آمده است. علم و ايمان و اسم اعظم
و ميراث و آثار علم نبوتی که نزد توست را پیش هبه الله فرزندت قرار ده. من اينها را تا روز قيامت از فرزندان تو قطع نخواهم
کرد. و نيز زمين را بدون عالمی که دين مرا بداند و اطاعت مرا نماید رها نمی کنمء و نجات برای کسانی است که مابین تو و

نوح متولد می شوند.

آدم بشارت ظهور توح را به هبه الله داد و گفت: خداوند پیامبری را به نام نوح مبعوث می نماید که به خدا دعوت می کند و
قومش تکذیب می کنند و خداوند با توفان ايشان را هلاک می کند. و بين آدم و نوح ده يشت فاصله بود که تمام آنها پیامبر
بودند. پس به هه الله گفت: هر کدام از شما که او را 575« کرد دده به او ایمان بیاورید و پیروی كنيد و تصدیقش نمایید»
چون او موجب نجات از غرق می شود. آدم مریض شد و همان بیماری که به مرگ او منتهی گردبد. يس به هبه الله گفت:
اكز جبرئیل با سایر ملاکه را دیدی» سلام مرا به او برسان و بگو که يدوع از شما تقاضای مو بهشت نموده. [هبه الله ام

آدم را رساند] جبرئیل به او گفت: يدرت از دنیا رفت و ما برای نماز او آمده ايم بر گرد پیش او برو.

وقتی هبه الله آمد» ديد آدم از دنيا رفته است. جبرئیل به او ياد داد که چگونه آدم را غسل دهد. يس او را غسل داد و موقع
نماز به جبرئیل گفت: بر آدم نماز بخوان. جبرئیل در جواب او گفت: خداوند ما را مأمور کرد يدرت آدم را موقعی که در
بهشت بود سجده کنیم. شایسته نیست رای ما که امامت بر فرزندان او نمايیم. پس »4114 پیش رفت و بر پدر نماز خواند و
جبرئیل يشت سر او ایستاد و با ساير ملائکه سی تکبیر گفت. جبرئیل دستور داد بيست و ينج تکبیر را بلند بگوید که امروز در
بین ما ينج تکبیر معمول است. بر اهل بدر نه تکبیر و هفت تکبیر گفته شده است.

بس از اينكه هبه الله يدر خود آدم را دفن کرد قاییل پیش او آمد و گفت: پدرم آدم به تو مزیتی از نظر علم داده که به من
نداده. آن مزیت همان بود که برادرت هابیل خواند و قربانی اش قبول شد. من او را کشتم تا فرزندی نداشته باشد که بر
فرزندان من افتخار کنند که ما فرزند کسی هستیم که قربانی اش قبول شد و شما فرزندان کسی هستید که قربانی او رد شد.
اگر تو هم از علمی که پدرت در اختبارت «ՀԱՅ‏ اظهار کی شل هابیل برادرت کشته خواهی شد. از آن روژ هبه له و
فرزندانش پس از او علم و ایمان و اسم بز رگ و ميراث نبوت و آثار علم پیامبری را پیوسته مخفی داشتند تا نوح مبعوث شد و
وصیت عبه الله آشکار شد. وقتی يه وصیت آدم گا کردند» دیدند بشارت ظهور توح را به پیأمبری داده است. پس به او
ایمان آوردند و او را تصدیق نمودند و پیروی کردند. آدم به هبه الله دستور داده بود که اين وصيت نامه را در ابتدای هر سال
یک بار ملابحظه کنند و آن روز را عيد قرار دهند و پیوسته سخن بعثت نوح و زمان ظهورش بود. همچنین در وصیت هر

پیامبری اجرا می شد تا خداوند حضرت محمد صلی الله عليه و آله و سلم را مبعوث کرد.

هشام بن حکم گفت: حضرت صادق عليه ال لام فرمود: وقتی خدا به آدم دستور داد وصیت به هبه الله کندہ امر کرد اين
4 ۳۱۱-۳۰۹ -

طولا-نی دیگری در اتصال وصایت در «باب ان يادشاهان زمين ԱՐ‏ ان كذشت» آنها e TT‏

و طولانی شدن نیاوردیم.

| ترجمه‎ իո:

باب ۳ أن الامامه لا تکون إلا بالنص و يجب على الامام النص على من بعده

الآيات

القصص: وو رَبك Յո:‏ ما بشاء و :78 ما كان لَهُمُ ԺԵՀՀ 3 էյ‏ الله كمال کا َه رکون:(6۸)

e
شخربا و وَحْمَتُ رَبك 21 وو‎ Ապ بقع‎ գ ջեմ ազ وق‎ լգ اليا الا و‎

- ۶۸ بش کون -. قصص‎ ԱՅ ما کان لماح سحاد الله و تعالی‎ Հեռ ما بشاء و‎ Յե: «57 5-"ՎԵՈՇԾ info

[و پرورد گار تو هر جه را بخواهد می آفریند و برمی گزیند و آنان اختیاری ندارند منزه است خدا و از آنچه [با او] شريكك

و قالوا لو لا رل هذًا թատ‏ مِنَ این عظیم. مم هرق زخعت ریک تھی فع حت بهم تويذتهع فى اب
այան‏ بَْضَهُمْ وق بعض وَرَجاتٍ لحد َْضْهُعْ تغضاً سُخْريا و ر کرک كيد رز مما جم يَجْمَعْونَ. -. زخرف/ ۳۱ - ۳۲ -

زو گفتند چرا اين قرآن بر مردی بز رگ از [آن] دو شهر فرود نیامده است» آیا آنانند که رحمت پرورد گارت را تقسیم می
کنند ما [وسایل] معاش آنان را در زند گی دنیا میانشان تقسيم کرده ايم و برخی از آنان را از [نظر] درجات بالاتر از بعضی
[دیگر ] قرار داده ایم تا بعضی از آنها بعضی [دیگر] را در خدمت گیرند و رحمت پرورد گار تو از آنچه آنان می اندوزند بهتر

ات

قوله تعالی: و ՄԵՀ‏ أى يختار من يشاء للنبوه و الامامه فد روى المفسرون أنه نزل فى قولهم 13.7 هذًا لقن علی رَجُل
من ճայ‏ عظیم و قيل ما موصوله مفعول لیختار و الراجع إليه محذوف و المعنى و بختار الذی كان لهم فيه الخيره أى الخير و
الصلاح و علی الأول الخیره بمعنی التخیر کالطیره بمعنی التطیر و علی التقدیرین جد ل علی أن 54( الامام Ճան յ14.231‏
الدين و الدنیا لا یکون برأی الناس كما لا یخفی على منصف من )28224 أى من إحدى القریتین مکه و الطائف عَظيم بالجاه و
المال کالولید بن المغیره و عروه بن مسعود الثقفی. |

Հայ ժան ք|‏ رَبك قال البیضاوی إنكار فيه تجهیل و تعجیب من تحکمهم و المراد بالرحمه 26 كنا يهم
:28 فى ՏԱՀ‏ الدَّنْيا وهم عاجزون عن تدبیرها و هی خویصه آمرهم فى دنياهم فمن أين لهم أن بدبروا آمر النبوه التى هی
آعلی المراتب الانسبه و رَفغْنا بعص َم أى و أوقعنا بينهم التفاوت فى الرزق و 158.2 بَففہ هم կոն Լոռ‏ آی لیستعمل
بعضهم بعضا فى حوانجهم

ص: ۶۶

لیحصل بینهم تألف و تضام بنتظم بذلک نظام العالم لا لکمال فى الموسع و لا النقص فى المقتر ثم انهم لا اعتراض لهم علینا
فى ذلكك ولا تصرف فکیف یکون فیما هو أعلى منه و رم رَبك أى هذه النبوه و ما يتبعها օւ‏ یما يَجْمَعُونَ من حطام
الدنیا و العظیم من رزق منها لا منه انتهی.

و أقول: الایتان صریحتان فى أن الرزق و المراتب الدنیویه لما كانت بقسمته و تقدیره سبحانه فالمراتب الأخرويه و الدرجات
المعنویه کالنبوه و ما هو تاليها فى أنه رفعه معنویه و خلافه دینیه و هی الامامه آولی و آحری بأن تکون بتعيينه تعالی و لا یکلها
إلى العباد و أيضا إذا قصرت عقول العباد عن قسمه الدرجات الدنیویه فهی أحرى بأن تکون قاصره عن تعيين منزله ھی تشتمل
على الرئاسه الدینیه و الدنیویه معا و هذا بين بحمد الله فى الآيتين على وجه لیس فيه ارتیاب و لا شك و الله الموفق للصواب.

**[ترجمه ]در اين آيه که می فرماید: «و «Թա‏ یعنی خداوند هر که را بخواهد برای نبوت و امامت انتخاب می کند. مفسرین
روايت کرده اند که آيه برای سخن آنهایی نازل شده است که می گفتند: չի‏ 023 هذا ان علی 83 884122 عظیم.»
كنف ةوقا قو مایت یھ نحل ششکاسق վան‏ اک اکر کین زرا كه يشير نے
مردم باشد بر می كيرندء بنا بر وجه اول «خیره» در آيه به معنى «تخییر» است» Վան‏ «طیره» كه به معنى «تطیر» است. در هر دو
صورت آيه شاهد است بر اينكه انتخاب امامى كه رياست دين و دنيا را دارد» با ری مردم نمی شود بر منصف يوشيده نيست.
دو قريه ای كه در آيه ذكر شده است. منظور یکی از دو قريه است كه مكه و طائف است. منظور از «عظیم» يعنى از نظر مقام

و ثروت عظيم Հան «Վն‏ ولید ابن مغيره و عروه بن مسعود ثقفى.

١أَهُمْ‏ يَقْسِمُونَ خمت ԿՏԱ‏ بیضاوی می گوید: انکار در آيه نسبت به جهل می دهد و تعجب می كند از تحكم مردم» منظور

-
«Լ- 5

از «رحمت» نبوت است. ֆար‏ قت نا همم َهُم فى الْحَياءِ الدُلیاں يعنى مردم كه عاجز از تدبير معيشت خويش در مسائل
شخصی زند كن هستند» چنین مردمی چگونه می توانند در سال այց‏ که عالی ترین مناسبات است تدبیر نمایند؟ َو رفغا
عض هُم؛ء یعنی ما تفاوت در ميان آنها در رزق و ساير چیزها قرار دادیم. )155 بَعْضَ هُم Մ» Լայ‏ یعنی در احتیاجات
زندگی بعضی بعض دیگر را بگمارد تا بين آنها ارتباط و همگرایی به وجود آید و نظام زند گی به هم نخورد نه از جهت
E‏ كه دش هو «ան‏ وم شون دا կոա‏ رم اف رای کم ماوت ان

نظر ثروت بر ما نیست. چگونه اعتراض و اظهار نظر می توانند بکنند در چیزی كه مهم تر از مال و امور زندگی است؟ او

و

مر ا Տ‏

خمت «ԿՏ‏ يعنى نبوت و مقام هاى تابع آن. Աշ թն‏ یَجْمَعُونَ» بهتر است از زر و زيور دنيا و موقعيت و عظمت برای

مؤلف: هر دو آيه صريح دلالت دارند كه رزق و مقام هاى دنيوى بسته به تقدير خداست. در اين صورت مقام هاى معنوى و
اخروی مانند نبوت و امامت که از امتیازات مادى تسیا الا ات کون در اختيار مردم خواهد بود؟ البته خداوند تعيين
خواهد کرد و به مردم واگذار نمی نماید. و نیز وقتی انديشه مردم در تقسیم امتیازات مادی قاصر باشدہ قطعا از تعبین مقامی
که شانس ریاست دين و Լ25‏ باشد عاجزتر است. اين مطلب بحمد الله از هر دو آيه كاملا آشکار است که جای شک و

تردیدی نیست. و خداوند به درستی توفیق می دهد.

| جمه‎ թու

الاخبار

«»

به قرب الاستاد 141 աթ‏ یی عن թշ‏ قال: ՀԱՏ‏ عَلَى الوم ا عليه السلام «չան‏ فلت 2 جع دا إِنّى آرید آن

է. ی‎

2

و آنا آجلک و الَْطْبُ فيه جلیل و اما )242841 1285 نی و قَد دمعت فقال շարան‏

-

وه

422212 عله فلت له չմնա‏ فداک Յե‏ 81« و هُوَ ال فى هدا الْمَوْضِع - عَنْ :11« من بنشده ی
Կ ա ատ...‏ ےت
այն‏ 512« بعئزلیک 7 کانث عند آپیک فَقَالَ لی هرذ 0Ն ամ‏ عَنْهُ ليس 28:35 4 Հեչ‏ فداک قذ ԶՆ‏ کا
ایکا به من آپیکک 221415 Սա աչն‏ کا ِن سء الله 23156 تَحَافُ کان ն‏ فی دک مه خیم بها علیکک و
علی عَی رک أ Ա‏ علفت أنَّ չեմ‏ 223 1722 من الله إِذا اف لت عَلَى تفیه 22246 «առուն ալեր‏
تغووقه مها ال تجا رک و تعالی 2027 کتابه و ما 44156 քական‏ 2 بن لهم اون (۱) ՀԱ‏

ص: ۶۷

- التوبه: ۱۱۵.

نفسا و طیب بأنفس آضحابک فان 241 بجی 2 على غير ما یدرون إِنْ شاء الله (۱).

## ترجمه ]قرب الاسناد: بزنطی گفت: در قادسیه خدمت حضرت رضا عليه الالام رسیدم و گفتم: فدایت شوم! می خواهم
سوالی از شما بکنم و جلالت شما مرا مانع از این پرسش است. با اينكه سؤال با اهمیتی است. منظورم این است که خود را از
آتش جهنم نجات بخشم. امام عليه الت لام متوجه شد که اشک هايم جاری است و فرمود: هر جه նն‏ بپرس. عرض کردم:
فدایت شوم! در همین موضع از يدرت سؤال کردم که خلیفه بعد از شما كيست و مرا به مقام و امامت شما راهنمایی کرد. چند
سال است - با اينكه فرزندی نداشتید- همین سوال را از شما کرده امو فرموده اید: امامت متعلق به پسر من است. اينكك که
خداوند به شما دو فرزند عنایت کرده» بفرمایید امامت متعلق به كدام یک از آنهاست؟ فرمود: اين سؤالى که می کنی» وقت
آن حالا۔ نیست. عرض کردم: فدایت شوم! مشاهده کردی جه گرفتاری درباره يدرت برای ما پیش آمد؟ من اطمینانی از
پیشامدها ندارم. فرمود: نه» إن شاء الله چنین نیست. اگر آنچه که می ترسی احتمال وقوع داشته باشد من بايد دلیلی داشته
باشم که بر تو یا دیگران استدلال نمایم و حجت را تمام کنم. مگر نمی دانی که بر امام لازم و از طرف خداوند واجب است
ہےر ہی بر یشیوم وت دول ی بر آنها تمام کند؟
خداوند در قرآن كريم می فرماید: دو ما 24411567( աե:‏ إِذْ هَداهُم سی մ տա‏ ما -Փժճ‏ -. توبه/ 118 - و خدا بر
آن ٹیسٹ که گروهی را پس از آنکه عداینشان نمود ہی راہ بگذارد: مگر آنکه چیزی را که بايد از آن پروا کنند برایشان ان
کرده ԼԱՃՆ‏ پس هم تو و هم دوستانت آسوده خاطر باشید که انشا الله آشکار خواهد شد و آنچه باعث ہے و ترس شما شده؛

وقوع نخواهد یافت. -. قرب الاسناد: ۱۶۶ - ۱۶۷ -
թու‏ جمه |
«Ծ‏

ب» قرب الاسناد شناد قال: فلت Լ221‏ السلام չեմ‏ دا 223 إِلَى الى یِکون مِنْ بَقدہ Հայտ «Սլ 1238: շե‏ حت
َمَاء أو کیف هو այյ Սմ‏ يُوصِدى باهر الله عر وَ جل 344146 حكى عَنْ ع دک قال أ تَرَوْنَ أنَّ هَذَا այյ ոն‏ نله حي
«Ամ:‏ إن E‏ ول اللّه صلی 41 علیه و آله وغل իր‏ تفظن لال فالزى فلت (۳) تک من (ն‏

یر بصاثر الدرجات عباد بن سلیمان عن سعد بن سعد عن صفوان عنه عليه السلام مثله (۵).

*[تر جمه إقرب الاسناد: به حضرت رضا عليه الترلام عرض کردم: امام وقتی کسی را به جانشینی خود تعيين می کند و امر
امامت را به او می سپارد» هر كس را که بخواهد می تواند تعيين کند Ն‏ دارای خصوصیاتی است؟ فرمود: نه» کسی را تعيين
می کند که خدا دستور داده است. عرض کردم: از جد شما چنین نقل شده که فرمود: خيال می كنيد تعیین امام به اختیار
ماست و به هر كس که بخواهيم وامی گذاریم؟ نه به خداء اين عهد و قراردادی است از پیامبر اکرم که نفر به نفر با نام فرمود.

فرمود: آنچه من نيز به تو گفتم از همین جهت بود. - . قرب الاسناد: ۱۵۴ -

بصائر الدرجات: مثل این حديث را آورده است. -. بصائر الدرجات: ۹ -

چا ماد | تر حمه |
«Է»‏

ج الإحتجاج سعد بقع لها قال عات لقاع عليه السلام فى جبر أيه لت نی > موای- عن اه الى تَمتمٌ
38 ین յար‏ إِمام یه تال مضلح 13 تقید فلت ثضلح աման‏ جرهم չե‏ المفسد بَعْدَ آن Հեյ մ‏ حد ما
یرال ւմ‏ لاح )4813 بی ال قهی هیا لحك یزان یل لک عقلک 28 عم فا 523104 عن الؤشل
աան 511‏ 43174 عليه الب و يد مع بالوخي و الم عه կ‏ الم الم و آختی أن لو تبث Հեա‏
موتری و عبتیی علیهما السلام 18 يجو مع فور عقلهما و كمال علمهما լ‏ هُمَا بالاخیبار 8 83( աժ»‏ علی الاق و هُمَا
մամ ՀԷ ոք 2 Հմա‏ نذا موتری کلیم له مع فور Վա‏ و كمال مہ و لول لوخي ան‏ انار ِن آغیانقزمه و وجوه
عشکرہ لِمِيقاتِ 7« سَِعِينَ زجلا մ Ֆե‏ شک فی

ص: ۶۸

۱- قرب الاسناد: ص ۱۶۶/ ۱۶۷ فیه: قد رأیت ما ابتلینا به فى «Տա‏
٢‏ فى نسخه الکمبانی: انما هو عهد.

۳- فى نسخه: قلت له.

۴- قرب الاسناد: ۱۵۴.

«լ نامر‎ ճն ավագ ا ارا‎

ع-فى المصدر: فاهدی الى ثبت الاختیار.

الجا مَنْ كد | ہوم جوم وہ سی خییار لِمَنْ Հա‏ ما

51412125 مات .22225253 (3) و أن لا طر لایر ار الْمَهَاجِرِينَ و ւան‏ 2118 خيره الْأنْبِيَاءِ
على ذو الْقَمَاذ, لا أَرَادُوا 1 الصاح (۳).

3
.ا‎
3) բ

٭(ترجمہ]احتجاج: سعد بن عبدالله قمی گفت: از حضرت صاحب الزمان عليه الت لام که آن وقت در دامن يدر نشسته بود
پرسیدم: به جه دلیل مردم نمی توانند برای خود امام انتخاب کنند؟ فرمود: امام خوب يا بد؟ گفتم: امام خوب و شایسته. فرمود:
امکان دارد انتخابی که می کنند به جای خوب بد از کار در آيدء با اينكه هیچ كس اطلاع از دل دیگری ندارد که جه چیز به
خاطرش می گذرد. فکر خوب يا فکر بد؟ گفتم: آری» ممکن است» فرمود: همین موجب نداشتن چنین اختیاری است که با
دلیلی برای تو توجیه کردم که عقلت بپذیرد. تصدیق کردم. فرمود: بگو ببینم» پیامبرانی که خداوند آنها را بركزيده و کتاب
آسمانی بر آنها نازل کرده و ايشان را به وحی تأیید نموده و عصمت بخشیده. چون برجسته ترین افراد مردمند و از همه بهتر
می توانند انتخاب نمایند. اگر به ایشان اختیار بدهند. از جمله این پیمبران موسی و عیسی علیهما ال لام نيز هستند. با كمال
عقل و دانشی که اين دو داشتند» آیا ممکن است انتخاب آنها در مورد کسی که خيال می کردند مؤمن است. منافق از کار در

آید؟ گفتم: نه. فرمود:

همین موسی با كمال عقل و دانشی که داشت و به او وحی می شدء از ميان قوم و سرداران لشکر خود برای میقات خدا هفتاد
نفر را انتخاب کرد با اينكه յան‏ داشت مؤمن و مخلص هستند. اما اين انتخاب بر خلاف تصور او بر منافقین قرار گرفت.

خداوند در این آیه به همین مطلب اشاره می کند: «و اختاز مُوسی 4133 Հան‏ رجلا لميقاتناه - . اعراف/ ۱۵۵ - زو موسی از
ميان قوم خود هفتاد مرد برای ميعاد ما بر گزید.] وقتی انتخاب پیامبری كه خدا او را بر گزیده بر شخص فاسدی قرار گیردہ با
اينكه او خيال می کرد صالح است. می فهمیم به کسی که از راز دل ها و افکار پنهان و آیندہ اشخاص خبر ندارد اجازه
انتخاب داده نشده» بعد از اينكه پیامبران انتخابشان صحیح از کار در «ՆԱ‏ -. احتجاج: ۲۵۹ - ۲۶۰ -

] ترجمه‎ | E
«f»

ل الخصال 29 لسن بن ՀԱՅ ջան չն‏ منيع بن ماج عَنْ پرنس عَن الصاح الْمَزَِنَعَنْ أبى عبد
الله عليه السلام قَالَ: غرج بالق صلی الله عليه و آله տայ‏ اله و աշե‏ مره ما ین مره و قذ آوضی الله عر و جل Ալա‏
23 02« 24 و الث من بغده عليهم السلام 87 ما أَوضاه برض (۴).

.)۵( بصائر الدرجات على بن محمد بن سعيد عن حمدان بن سلیمان عن عبد الله بن محمد الیمانی عن منيع مثله‎ ւ»

مرتبه به معراج بردند و در هر مرتبه خداوند سفارش می كرد به ييامبر در مورد ولایت على بن اہی طالب عليه الت لام و امامان

2۱۳۹۰۷ او مر ار افع دربا واسات سارک س کر وک عضال‎ իմա
<۷ ماد أبن رونت وا کاس یا افرجارت:‎ տանալ بضائر‎
| ٭ | ترجمه‎

«A»

ب قرب الاسناد 2 عَنْ أخيه موی عليه السلام 56:00 يول 18 أن 33 بسته ادا الجتمع عِنْدَهُ هل بیته ما 02111447
علی الاد فى شین ء ما و کد علیهم باافرار Հեմն‏ و ما جع الماد եչ‏ ما այաչ-‏ (۷)

ص: ۶۹

.۱۵۵ الأعراف:‎ -١

۲- فی نسخه: و تصرف عنه السرائر.

۳- الاحتجاج: ۲۵۹ و ۲۶۰.

۴- الخصال ۲: ۱۴۹ فیه: آوصی الله عر و جل النبق.

ՆԱՑ Ն ալ مار‎

۶ فى هامش النسخه المطبوعه و کد العقد: اوثقه و الرجل: شده و الو کد بالضم:
باد قرب للاسناد: ۱۲۳.

|[ تر جمه ]قرب الاسناد: على از برادر خود امام موسی عليه الشلام نقل کرد که آن جناب یک سال قبل از اينكه گرفتار شود
هر وقت بستگان و خویشاوندان اطرافش جمع می شدند می فرمود: خداوند درباره چیزی به اندازه تأکیدی که درباره اقرار به
امامت نموده» سفارش و تأكيد نکرده و مردم چیزی را به اندازه امامت انکار نکرده اند. - . قرب الاسناد: ۱۲۳ -

:5 | تر جمه |
»$«

لء الخصال ابن موی عَنْ حمر بن ջե) բն)‏ عَنْ جغفر بن 1844 بن مالک عَنْ مُحَمّدِ بن الح ين الرَياتِ عَنْ مُحَمّد بن
չն)‏ عن الْمُمَضَّلِ عَن الصاو عليه السلام قَالَ لت له يا ابن رشول الّه کی صَارَتٍ ճամ‏ فى ول الین عليه السلام دود
لسن (1) و ա նր» ամ‏ رَسُولٍ 1« صلی الله عليه و آله و مها و Լեն աշ‏ أل الْجَنَِّ Ստ‏ عليه السلام ان موی و
اون عليهما السلام 08 այ‏ مُرْسَلَين լատ չմ‏ الله اوه فی صُلْبٍ هَارُونَ 12871 موسی و لع یکن لاح أَنْ يَقُولَ لِم
عل 2:41« و إن امام جال الله عر و جل 50.1 يَقُولَ لِم جعلها الله فی صلب ա‏ دون لب الْحَسَن لِأَنَّ الله
ہُو الْحكيمٌ فى ատամնա անմա‏

| ترجمه ]خصال: مفضل گفت: به حضرت صادق عليه :9( عرض کردم: ای پسر رسول خدا! جه شد كه امامت در
فرزندان امام حسين عليه السّ.لام قرار كرفت و فرزندان امام حسن امام نشدند با اينكه هر دو پسر پیامبر و نواده او و سرور
جوانان اهل بهشتند؟ فرمود: موسى و هارون عليهما الس لام هر دو پیامبر و رسول و برادر بودند و خداوند نبوت را در نژاد
هارون قرار داد نه موسی» هیچ كس نمی تواند بگوید چرا جنين كرد. امامت همان خلافت خدا است. کسی نمی تواند بگوید
چرا خداوند در فرزندان امام حسين قرار داد و به فرزندان امام حسن نداد» زيرا در كار خود حكيم است. از او نمی توان يرسيد

چرا چنین کردی. اين مردم هستند که در کارهای خود مورد بازخواست قرار می گیرند. - . خصال ۱ ۱۴۶ -

چا ماد | ترجمه ]
«Մ»‏

«5՛‏ کمال الدین آبی و ابْنُ الْوَلِيدٍ معا عَنْ 242 و الحقیری معا عن ابن آبی الخطاب عَن ابن آسباط عَن اثن بُكثر عَنْ عمرو بن

«ռեն‏ قال سَمِعْتٌ մ‏ عبد الله عليه السلام یو 211552 3( Հա 2 այ‏ 221 كلا و الله 4:41 مَعهُودٌ من زشول الله

صلی الله عليه و آله إِلَى رَجُل فَرَجُل 22 تھی إلى صاحبه (۴).

- ۱۲۹ - ۱۲۸ شود به صاحب خود. -. كمال الدین:‎ չբ»

* | تر جمه |

«փ»

یر بصائر الدرجات اا աա‏ عن ابن ոմ‏ عَنْ Ա»‏ بن عند ان عن عفرو بن الْأَفْعَتْ قال مرمفث آبا عو الله
او ا ن للع ین زشول له صلی الل عليه الا کز تك

کی 201288 إلى صاحبه (۶).

Ա 7 5

یره بصائر الدرجات أحمد بن محمد عن ابن أبى عمیر عن بکیرو جمیل عن عمرو بن الأشعٹ مثله (۷)

ص: ۷۰

-١‏ فى المصدر: دون ولد الحسن.

۲- الخصال ۱: ۱۴۶.

۳- المراد بالامر الامامه.

۴- | کمال الدین: ۱۲۸ و ۱۲۹.

ا سو نی أبى عمیر) و لکن النسخه المخطوطه و المصدر خالیان عن الزائد.
۶- بصاثر الدرجات: ۱۳۹ فیه: حتی չգա‏ الى صاحبه.

۷- بصائر الدرجات: ۱۳۹.

بر» بصائر الدرجات أحمد بن الحسن عن أيه عن ابن بكير عن عمرو بن الاشعث Վա‏ )1(

هر كه بخواهد وصايت می دهد نه به خدا! بلکه این عهدى است از رسول خدا صلی الله عليه و آله» نفر به نفر تا به صاحبش
رس մնա‏ ارات 155<

بصاثر الدرجات: در دو جا همین روایت را با اختلاف در سند آورده است. - . بصائر الدرجات: ԵՂ‏ -
թու‏ تر جمه |
«Ն»‏

یر بصائر الدرجات տ ա‏ مُحَمَّدٍ عَنْ عبد الله الال عَنْ 63525 یزید عَمَنْ 255 :58 أبى عبد الله عليه السلام 1:18 332
այ մ‏ أنْ :2-2 فیمن شنا كلا و الله 41 عَهْدٌ من شول الله صلی الله عليه و آله إِلَى علی بن أبى طالب علیهما السلام 185
فرجل إِلَى أنْ هی إلى صاحب هذا لش (1).

| ترجمه |بصائر الدرجات: امام صادق عليه الس لام فرمود: آيافكر می كنيد امر [ولاعیت] را به هر که بخواهیم می دهیم؟
۹-

۷| تر جمه |

«Ն»

یره بصائر الدرجات 1221 بن مُحَمّد عَن الْأْهْوَازِىٌ عَنْ عفرو بن ՅԱ‏ عَنْ حَسَانَ 58 س دير عَنْ آعدهما علیهما السلام قال
آله

Հռ‏ مول أ تون ա Հաշ)‏ ہُو شین 2 وصدی به الو جل إِلَى مَنْ شاء تم قال այլ‏ هُوَ حَهْدٌ مِنْ رَشولِ الله صلی الله عليه و
رجل فَرَجل حتی ای إلى نَفْسِهِ (۳).

یر بصائر الدرجات إبراهيم بن هاشم عن یحیی بن أبى عمران عن على بن أبى حمزه عن أبى بصير عن أبى عبد الله عليه السلام
مثله (۴).

آيا فکر می كنيد وصایت چیزی است که به هر که بخواهد بدهد؟ سپس فرمود: همانا اين عهدی است از رسول خدا صلی الله
عليه و آله نفر به نفر تا به خودش باز گردد. - . بصاثر الدرجات: ۱۳۹ -

بصائر الدرجات: مثل اين روایت را آورده است. -. بصائر الدرجات: ۱۳۹. به جای عبارت «به خودش باز می گردد» آمده

ست: «به مردی باز مى گردد.» -

#* | تر جمه |

«1»

6

پر بصائر الدرجات 122 ون 818 الأفوازی عَنْ عُمَرَ بن بان 55:94 بو عدٍد الله عليه السلام Առ» Մ‏ و 553
إِسْمَاعِيلَ (۵) و قال لا و اللہ ا أبَا مد ما ذاک لیا ما هُوَ الا إلَى الله یرل وَاحِدٌ بَعْدَ واحد (۶).

| ترجمه ابصاثر الدرجات: عمر بن ابان گفت: حضرت صادق عليه الم لام نام ائمه را برد و من از اسماعیل نام بردم. فرمود:
نه» به خدا اين اختبار به ما داده نشده و فقط خداوند تعيين می کند» یکی یکی آنها را معين می نماید. -. بصائر الدرجات:

- ՎԻՑ
| جمه‎ թու
«Ե

یرہ بصائر الدرجات ՆՇԱ.‏ بْنُ տաի‏ عَن ابن آشباط عَن ابن بكر عَنْ 7788 بْن الْأْعَتْ قال աւք‏ آبا عبد الله عليه السلام
53521175 201112 نا نص مه حیث شا كلا وَ الله կք «յ‏ مِنْ سول الله صلی الله عليه و آله رَجل فرجل ختّی ينه إلى
صاحبه (۷).

ص: ۷۱

3۷ ارات‎ Նավ

؟- بضائز الدذرجات: ۱۳۹.

٣‏ بضائ ارجات ا

۴- صان الذرجات: ۱۳۹ فة برص بها ال رحل ենն աա‏ عهد من رسول الله ضلی اللهغليه و آله الى وجل
۵- أى ذكرت |سماعیل ابنه هل هو من الأوصياء. أو هل توصى الیه؟.

۶- بصائر الدرجات: ۱۳۹ فيه: واحدا بعد واحد.

۷- بصاگر الدرجات: ۱۳۹.

را به هر كه بخواهیم می دهیم؟ هر گز! به خدا قسم اين عهدی است از رسول خدا صلی الله عليه و آله» نفر به نفر تا به صاحبش
رسف ك بصا աՆ ամի‏ 168

] ترجمه‎ | E
«Գ»

ره بصائر الدرجات وب بن وح عن ص فوا بن يخجى عنِ نبیر عن هرو 11 عن أبى الله عليه السلام قال كنا عِنْدَهُ
نوا من (ՅԱ մանել այե‏ 68832 هذا ال մ‏ رَجُل ما َم مه عیث تَمَاء کل و الله إِنُّلَهُدٌ مِنْ رَسُولِ الله صلی الله
عليه و آله يُسَمّى 5 183 18:12 صاحبه (1).

խթ‏ رجمه آبصائر الدرجات: عمرو -. شاید عمروین اشعث باشد. - نقل می کند ما حدود بيست نفر آیا فکر می كنيد امر

[ولایت] را به هر که بخواهيم می دهیم؟ هر گز! به خدا قسم اين عهدی است از رسول خدا صلی الله عليه و آله نفر به نفر نام
»65 شده تا به صاحبش برسد. - . بصائر الدرجات: 9 -

| جمه‎ թու

«Ծ

-
له م2

رر وت Ա‏ ما قال
ՅՆ‏ و لب 25245 (Դ ա‏ أن յ 20 ւն գթա‏ (سماعیل տն‏ | له أن یه لی չա‏ مُوسَى عليه السلام (۶).

-

* | ترجمه ]بصائر الدرجات: ابو بصیر از حضرت صادق نقل کرد که فرمود: از خداوند تقاضا و درخواست و التماس کردم که
امامت را به اسماعیل بدهد. خداوند امتناع کرد و فقط فرمود که بايد ابوالحسن موسی بن جعفر امام باشد. - . بصاثر الدرجات:
۹ -

] ترجمه‎ | E
«1۵»

یرہ بصائر الدرجات մայ‏ بن محمد մատա յս‏ محمد عَنْ عل بن محمد عَنْ بکر بن ատամ‏
سل ان المضرری عَنْ عُثْمَانَ بن أ تیلم عن معاوية بن յա‏ عد الله عليه السلام قَال: 1թանը Տլ‏ 1241
աան.‏ ی لیس ե‏ أَنْ يروِيهَا من يکود ِن بغده (۵)

خداوند عزوجل برای شخص معلومی. بر امام سزاوار نیست که از آنچه كه بعد از آن اتفاق می افتد թել‏ پوشی کند. -.
بصائر الدرجات: ۱۳۹ -

| جمه‎ թու
«Ծ»
الد ین عَن الحسن عَلِىٌ عَنْ على بن نشور عَنْ كوم ع عد اَم 8320 آبی عبد‎ «ՅԱ یرہ بصائر الدرجات‎

له عليه السلام تال : کان لإ مَاعِيل بن إِبْرَاهِيمَ 8 252 254 و ان تھی գտայ,‏ فی كَأبَى الله 4805« աայ մ մա‏ ہُو

فان لما قَضَى الله ատի‏ ت علی |شماعیل فجاء وَصِيّهُ (۶) و قال տն‏ اذا حض ر الْمَْتُ افع کما َعلْتَ من أل 83« یش

يموت إِمَام է մլ‏ 4122 من يُوصِى (۷.

ص: ۷۲

۱- لعله عمرو بن الاشعث المتقدم.
۲- بصائر الدرجات: ۱۳۹.

٣‏ فى نسخه: و نصبت الیه.

۴- بصائر الدرجات: ۱۳۹.

۵- بصائر الدرجات: ۱۳۹. قوله: يزويهاء ای لیس له أن بصرفها عمن یکون بعده.

۶- فی النسخه المخطوطه: و جاء وصیه و فى المصدر: و جاء وصیه فقال و فیه: عن اجل «Տտ‏
۷- بصائر الدرجات: ۱۴۰.

իոչ‏ تر جمه ابصاثر الدرجات: عبدالرحمن خزاز از حضرت صادق عليه الم لام نقل کرد که فرمود: اسماعیل پسر ابراهیم فرزند
صغیری داشت که او را خیلی دوست می داشت و مايل بود آن فرزند به مقام خلافت برسد. اما خداوند از این کار امتناع
داشت و به او وحی کرد که جانشین تو فلالن كس است. هنكام مرگ اسماعیل که رسید» وصی او آمد و اسماعیل گفت:

پسرم! وقتی مرگ تو هم فرا رسیده همین کار که من کردم بکن. به همین جهت هیچ امامی نخواهد مرد» مگر اينكه خدا به او
خبر می دهد که به جه کسی وصيت کند. - . بصائر الدرجات: ۰-

۷| تر جمه |
«(Թ‏

یر بصاتر الدرجات السَنْدِىٌ մ‏ مُحَمّدٍ عَنْ ص فْوَانَ كن ابن مُشکان عَنْ حجر عَنْ 575 58 آبی عبد الله عليه السلام قال Հաշ»‏

قول քե անս‏ حت یلاله ای مَنْ يُوصِى (۱).
ւ»‏ بصاثر الدرجات أحمد بن محمد عن الأهوازی عن فضاله عن عمرو بن أبان عن حمران عن أبى عبد الله عليه السلام مثله (۲)

یر بصائر الدرجات محمد بن عبد الجبار عن محمد البرقی عن فضاله عن عمرو بن آبان عن سليمان بن خالد عن أبى عبد الله
عليه السلام مثله (۳).

| ترجمه ابصاثر الدرجات: حمران گفت: حضرت صادق عليه ال لام فرمود: از ما خانواده امام و پیشوایی نخواهد مرد مگر
اينكه به او اطلاع می دهند به که وصیت کند. - . بصائر الدرجات: ۱۴۰ -

بصائر الدرجات: Վոն‏ همین روایت با دو سند دیگر نیز آورده است. -. بصائر الدرجات: ۱۴۰ -
թու‏ جمه |

«1/»

-
7
9 ع الاي الصا تن در

یر بصائر الدرجات տաի ք ՎԵՏ‏ عَنْ جغفر بن بير و ابن فضال عن 78 ԱՀ‏ عَن الْحَمَنِ լայ‏ قَالَ 2Ի մս‏ الله
عليه السلام մ‏ يَمُوتٌ الرَّجُل ما حَنَّى یرف وله (۴).

#*[تر جمه |بصائر الدرجات: حسن صیقل گفت: حضرت صادق عليه الہ لام فرمود: از ما خانواده کسی نمی յ»‏ مگر اينكه
می شناسد ولی و امام بعد از خود را. -. بصائر الدرجات: ۱۴۰ -

| جمه‎ թու

«1»

یر بصائر الدرجات 1224 بن الْقَاسِمِ 58 مان عن الْمُعَلی بن أبى ՓԱՅ‏ عَن նմ)‏ بن ختیس عَنْ أبى عَبْدِ الله عليه السلام
قال: إ٥‏ الِْمَامَ եր ւ»,4‏ الذی من بَعْدِهِ 2228 «յ‏ (۵).

جا ات۳ 16

او وصیت می کند.
թու‏ جمه |

«ՆԻ»

یره بصائر الدرجات ԵԱ:‏ بن շաա‏ عن اثن مَحْبُوب عَن الْعَلَاءِ عَنْ عبد الله بن أبى يَعْفُور عَنْ أبى عبد الله عليه السلام قال: نَا

يَمُوتٌ الْإِمَامُ عتّی (ա‏ مَنْ یکون بَعْدَهُ (۶).

آنكه امام بعد از خود را می شناسد. - . بصائر الدرجات: ۱۴۰ -

| ترجمه |

«¥1»

ւ»‏ بصائر الدرجات عَلِیٌ 8 إش مَاعِيلَ 45-52 2221-2312 عَن )2222 بن آبی العلاء عَنْ أبى ՎԱ‏ عليه السلام قال:

80 الى یَکونْ مِنْ بَعْدِهِ‎ չեմ 5,5 չեմ

ير» بصائر الدرجات محمد بن شعیب عن أبى بصير عن آبی عبد الله عليه السلام مثله (۸)

ير» بصائر الدرجات محمد بن عيسى عن على بن النعمان عن شعیب عن أبى حمزه عن أبى جعفر عليه السلام مثله )٩(‏

۰

۰۷۰

1۴.۰
ՅԻ‏
۰ فيه: یکون من بعده.
1۴.۰

ص: ۷۳

۱- بصائر الدرجات:
۲- بصائر الدرجات:
۳- بصائر الدرجات:
۴- بصائر الدرجات:
۵- بصائر الدرجات:
۶- بصائر الدرجات:
۷- بصائر الدرجات:

مار الدراجات :1
2Ն2.-4‏ الدرتعات: ۱۴۰

یر بصائر الدرجات محمد بن عيسى عن الأهوازى عن فضاله عن الحسين بن آبی العلاء عن أبى عبد الله عليه السلام مثله Ը)‏

իո:‏ ترجمه ابصاثر الدرجات: حسين ابن أنه العلا- از امام صادق علبه الث لام 15 کرد که فرمود: امام امام بعد خود رامی
شناسد. - . بصائر الدرجات: ۱۴۳۰ -

بصائر الدرجات: مانند اين روایت را سه جای دیگر با اسناد مختلف آورده است. - . بصائر الدرجات: ۰۶ -

| ترجمه |
ՑԵ‏
قب. المناقب لابن شهرآشوب չտ ԱԱՀ‏ سان عَن الصَّادِقٍ عليه السلام فی 42 տիր‏ ما Հայ‏ و 285 قال اخْمَارَ ռա‏ و أَهْل

کته

ամ

علق بن արու եզը ամա ջյա ամ աայ‏ تر ہت
ց‏ ال و یز 14208418 بھی على ածելը եչ»‏ ی الوشول و جل عل ب بی طالب علیهما
السلام 2231 ثم قال ما كان لَهُمْ Կամա‏ ور ی E‏ کف مره

جره من لہ م ال حا اللہ یغبی ՀԱԽ վանկի‏ قال و رک با محمد ն‏ ما تكن ص دُورُهْعْ
من بفْض «տաի‏ لک و «Տա ոն‏ و ما بو չթե‏ من الب لَك و لأفل 88«(

یف الطرائف رَوَى ՎԱԿ‏ بن 1528« فى َف سي ير 28345 و رَبك یل ما يَشاء و يَحْتارُ ما كان 21 ամի: էթ‏
12411755 الله عليه و آله و رک بل ما یشاء قَالَ إن | اله عر و جل 54254138 45(

* | ترجمه ]مناقب ابن شهر آشوب: Աշա‏ بن سنان از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که فرمود: درباره آیه մներ‏ ما تشاء

و باز -. قصص/ ۶۸ - ؛ خداوند محمد صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت او را برگزید.

على بن جعد از شعبه» از حماد بن مسلمه از انس نقل کرد که پیامبر اکرم فرمود: خداوند آدم را از گل به هر طور خواست
آفرید. سپس فرمود: او ՍԹԿ‏ خداوند من و اهل بیتم را بر جمیع مردم انتخاب کرد. ما را بركزيد به من مرتبت نبوت داد و
على بن ابی طالب را وصی نمود. آنگاه فرمود: «ما كان էք‏ الْخيرَه یعنی اختیار انتخاب را به مردم نداده اند. ولی من بر می
كزينم کسی را که می خواهم. يس من و اهل بیتم بركزيده و امتیازدار از ميان مردمیم. بعد فرمود: منزه است خدا از آنچه
مش رکین مکه بر او شريكك می گیرند. بعد فرمود: ای محمّد! پرورد گارت می داند جه در دل های خود پنهان کرده اند از کینه

برای تو و خانواده ات و جه در زبان آشکار می کنند از علاقه به شما. -. مناقب ابن شهر آشوب ۱: ۲۲۰ -

طرائف: محمد بن مومن در کتابش در تفسیر این آیه آورده است: «خداوند عزوجل آدم را آفرید» و مثل روایت قبل را آورده
است. -. طرائف: ۴ -

بد > | تر جمه |
«ԺԷ»‏

قبء المناقب لابن شه ر آشوب ان جریر الطبری Ա‏ کان الب صلی الله عليه و آله عرض 424 علی բյ‏ جاء إِلَى 28 کلاب
الوا بایمک علی أن یکو մ‏ الم 714518 20 له فان شاء کان فيكم و کان فی عبر کم 280 و لم بايغو و تالا

ص: ۷۴

۱- بصاثر الدرجات: ۱۴۰.

۲-فی نسخه: شاء.

۳- فی المصدر: عن جس الخلق.

۴- مناقب آل آنی طالب ۱: ۲۲۰ و الاه ق القصص: ۶۸ و ۸٩‏ تمامها: ՀՆ»‏ و تعال ԱՅ‏ بش کرد
۵- الطرائف: ۲۴.

۶- فی المصدر: كان فيكم او فى غی رکم.

الْمَاوَرْدِىٌ فى آغلام :4155 մ‏ عامز بن الطفیل 221 551347 به غيل یا ՆՇԱ‏ لی إِنْ أَسلّمْتٌ فَقَالَ تک ما մեմ‏ و «Տն‏
را علی Սա րմչմ‏ أ لا تجعلنی الوالی من بغ دک قَالَ لیس لك 85« յամ‏ لكك أعِنّهُ الیل تَغْرُو فى سَبيل الله

كلاب رسید. آنها گفتند: ما با تو به نبوت بيعت می کنیم» مشروط بر اينكه جانشینی تو متعلق به ما باشد. فرمود: اختیار دست
خدا است؛ اگر او بخواهد در شما خواهد بود؛ و گرنه در دیگری. آنها از بيعت صرفنظر کردند و رفتند. می گفتند ما نمی آییم

با شمشیرهای خود در جنگ هایی که تو می خواهی پیکار كنيم» بعد دیگری را بر ما امير و فرمانروا کنی.

ماوردی: در اعلام النبوه می نویسد: عامر بن طفیل که قصد داشت پیامبر اکرم را بفریبد گفت: اگر من اسلام اختیار كنم جه
امتیازی خواهم داشت؟ فرمود: هر امتیازی که اسلام دارد به نفع تو است. اگر اسلام آوردن موجب زبانی باشد. آن زیان
متوجه تو خواهد بود. گفت: مرا فرمانروای بعد از خود نمی گردانی؟ فرمود: اين مقام به تو و فامیلت نمی رسد اما می توانی

فرمانده سپاهی شوی و در راه خدا به جنگ بپردازی. - . مناقب ابن شهر آشوب ۱: ۲۲۱ -
* | تر جمه |
«Է»‏

قبء المناقب لابن شه رآشوب 7 232825 صلی الله عليه و آله من اشرتغمل غلاماً فى عضابه فِيهَا مَنْ هُوَ آزضی لله مه مذ
5ե-‏ الله

و قال آبو الحسن الرفاء لابن رامين الفقیه لما خرج النبی صلی الله عليه و آله من المدینه ما استخلف عليها أحدا قال չն‏ استخلف
علیا قال و كيف لم يقل لأهل المدینه اختاروا فانکم لا تجتمعون على الضلال قال خاف علیهم الخلف و الفتنه قال فلو وقع بينهم
فساد لأصلحه عند عودته قال هذا أوثق قال فاستخلف أحدا بعد موته قال لا قال فموته أعظم من سفره فکیف أمن على الأمه بعد

موته ما خافه فى سفره و هو حى عليهم فقطعه (۲).

#* ترجمه ]مناقب ابن شهر آشوب: ابوذر از پیامبر اكرم نقل كرد كه فرمود: هر كس فردى را بر گروهی فرمانروا کند» با اينكه

در میان آن گروه کسی هست که خدا از او بیشتر خشنود اث چنین کسی به خدا خیانت کرده است.

ابوالحسن رفاء به ابن رامين ՀՅ‏ گفت: وقتی پیامبر اکرم از مدینه خارج شد. آیا کسی را به جانشینی خود تعيين نکرد؟ جواب
داد جر علی را په عاشي ریق سر کرده کفته پس جرا نه اقل مدي نگفت خودنان اتاب ԱՑ‏ جرح شما هر كد
راہ اشتباه نخواهید رفت؟ در جواب گفت: ترسید اختلاف و فتنه ای برپا شود. ابوالحسن گفت: اگر اختلافی به وجود می آمد؛
بعد از بركشتن از جنگ خودش اصلاح می کرد. در جواب او گفت: اين کار که على را تعيين کرد موجب اطمینان خاطر

بیشتری بود. در این موقع ابوالحسن گفت: يس در هنگام وفات آيا کسی را به جانشینی خود تعيين کرد؟ جواب داد: نه.

ابوالحسن گفت: مرگ از یک مسافرت مهم تر است. چگونه آنچه در یک مسافرت موجب تشویش خاطرش می شد» در سفر
مرگ اطمینان داشت ت که ر يس از م رگش اختلاف و فتنه ای برپا نمی شود؟ ابن رامين در جواب فرو նն‏ -. مناقب ابن شهر

۷۲۱۶ «անվ
| تر جمه‎ | *
«¥۵»

نی» الغیبه سان 71 4122 52 211128 بن خمد بن مشو عَنْ مُحمّد بن عَبدِ الله Տա‏ عَنْ عبد الله ی بُکیر عَنْ ջա‏
ամ մեռնի ո‏ یه السلام ول و نحل عند یایب م ین նայ ան‏ لا وق کم تون
د دا اھر فی یامه ای الول աա‏ عبت ياء و له لیذ من الله برل علی ر سول له صلی الله عليه و آله إِلَى
رجا مسین رَجُلٍ 182 8:06 إِلَى صَاحِبِهَا (۶).

.۲۲۱ :۱ مناقب آل آبی طالب‎ - ١
و ۲۲۲ قوله: فقطعه ای قطع عذره و ألزمه.‎ ١ :۱ مناقب آل أبى طالب‎ -۲
فی المصدر و فى النسخه المخطوطه: عمر د بن الاشعث و فيه تصحیف و صحيحه: (عمرو) كما تقدم.‎ -۳

۴- غيبه النعمانیٰ: ۲۳ فيه: حتى تنتهی الى صاحبها.

** | ترجمه اغیبت نعمانی: عمرو بن اشعث گفت: ما در حدود بيست نفر ميان اطاق خدمت حضرت صادق عليه الس لام بودیم.
ایشان رو به جمعیت کرد و فرمود: شما خيال می كنيد در مسأله امامت امام می تواند هر کس را که بخواهد به جانشینی خود
تعیین کند؟ به خدا قسم اين قراردادی است از جانب خدا که به پیامبر ابلاغ کرده و مردان معینی را با نام و نشان» یکی پس از

دیگری مشخص ٹمودہ تا متھی «Հնչա‏ آن شود غبت نعمانی: ۷۳ -
թու‏ تر جمه |

باب ۴ وجوب معرفه الامسام و أنه لا بعسذر الناس بترک الولایه و أن من مات لا يعرف امامه أو شک فيه مات ميته جاهلیه و کفر و

ما ام و

سن» المحاسن أبى عن اضر 58 Թա‏ 2121 عَنْ :2 21040021 بد الله عليه السلام ال رشول 41 صلی الله عليه و
آله مَنْ مات و هو Այ ՏԱ‏ مِتَه ա տալ չճա Հաչ Հ.‏ رین آخیجاب علق 313( ون գ‏ ور اقا
بجهاله (۱) Մկ‏ نا کرائم لو آن 523 258221 2241 ون ال و ا ۹ (ռյա 22 մ‏

**[ترجمه آمحاسن برقی: بشیر دهان از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که پیامبر اکرم فرمود: «هر كس بميرد در حالی که
امام خويش را نمی شناسد. به مانند مردم جاهلیت کافر و بی اعتقاد به مبانی دینی از دنیا رفته است.» فرمانبردار باشید. شما
ملاحظه کردید پاران على را که چگونه بودند. كما يبرو کسی هستید که عذر احدی را در نشناختن او نمی پذيرند. آیات
نفیس قر آن درباره ما است. خداوند اطاعت و فرمانبرداری از ما را بر مردم واجب نموده. غنائم در اختیار ما است و نعمت پاک
دنيا به ما تعلق دارد. -. محاسن برقی: ۱۵۳ - ۱۵۴ -

| جمه‎ թու

بيان

کرائم القرآن أى نزلت فینا الآيات الكريمه و نفائسها و هی ما تدل على فضل و مدح و المراد بميته الجاهليه الموت على الحاله
التى كانت عليها أهل الجاهليه من الكفر و الجهل بأصول الدين و فروعه.

** | ترجمه آقوله قد رأيتم أصحاب على أى طاعتهم له - او المعنى انهم كانوا بصراء فى دینهم» یدرون بمن يأتموا.

- فالمراد خواصهم أو رجوعهم عنه و كفرهم بعدم طاعتهم له كالخوارج قوله لنا كرائم القرآن أى نزلت فینا الآيات الكريمه و
نفائسها و هى ما تدل على فضل و مدح و المراد بميته الجاهليه الموت على الحاله التى كانت عليها أهل الجاهليه من الكفر و

الجهل بأصول الدین و فروعه.
թո‏ جمه |

«Ծ

Ա 0

ամա յացախկ մ‏ نا مات ال ա.‏ إذا «Հե‏ 422 214 و أَهْوَّى

3
-

աա ԱԱ Ա Հ وى مذ‎

| ترجمه آمحاسن برقی: ابوالیسع عیسی بن سری گفت: حضرت صادق عليه الشلام فرمود: زمين جز با امام برقرار نخواهد بود.
هر كس بمیرد در حالی که امامش را نمی شناسد. همانند مردم جاهلیت مرده. مهم ترين موقعی که احتیاج به معرفت امام
دارید وقتی است که جان شما به اينجا برسد. (در اين موقع به سینه خود اشاره کرد.) آن وقت خواهد گفت: به به! چقدر

اعنقاد خوبی داشتم. - . محاسن برقی: ۱۵۳ - ۱۵۴ -

**[ترجمه]

7

سنء المحاسن آپی 28128 58 21424 22128 بن آبی չեի‏

ص: ۷۶

۲- محاسن البرقی ۱۵۳ و ۱۵۴.
۳- او المعنی انهم کانوا بصراء فى دینهم» یدرون بمن يأتموا.
۴- محاسن البرقی: ۱۵۴.

قال: مات أبا عبد الله عليه السلام عَنْ قوْلِ رَسُولٍ الله صلی الله عليه و آله مَنْ مات لیس له չել‏ مات ميت :4365 Սա‏ 31222
لاس Հ‏ 28 الْحْس ین علیهما السلام و 12152 «ՏԱ‏ بْنّ مَرْوَانَ توا ԱՅ‏ مَنْ مات մ‏ یرف Ճել‏ مات 222 اه
ميه کفر فقال لا 22 ՍԱ2‏ (۱).

«هر كس بمیرد در حالی که امام خويش را نمی شناسد. به مانند مردم جاهلیت کافر و بی اعتقاد به مبانی دینی از دنيا رفته
است.» فرمود: صحیح است. اگر مردم پیرو على بن الحسین می شدند و عبدالملک بن مروان را رها می کردند هدایت می
يافتند. گفتم: آيا کسی که با نشناختن امام بميرد» مرگ در حال کفر است؟ فرمود: نه» مرگ در حال ضلال و گمراهی است.
-. محاسن برقی: ۱۵۳ - ۱۵۴ -

* | تر جمه |

بيان

لعله عليه السلام إنما نفى الكفر لأن السائل توهم أنه يجرى عليه أحكام الكفر فى الدنيا فنفى ذلكك و أثبت له الضلال عن الحق
فى الدنيا و عن الجنه فى الآدخره فلا يدخل الجنه أبدا فلا ينافى الأخبار الآتيه التى أثبتوا فيها لهم الكفر فان المراد بها أنهم فى
حكم الكفار فى الآخره و يحتمل أن يكون نفى الكفر لشمول من لا يعرف من المستضعفين لأن فيهم احتمال النجاه من العذاب
فسائر الأخبار محموله على من سواهم و سيأتى القول فى ذلكك فى كتاب الإيمان و الكفر إن شاء الله تعالى.

##| ترجمه ]امام عليه الشلام كفر را نفى کرد زيرا سئوال كننده خيال می كرد احكام كفر در دنيا بر جنين شخصى جارى است.
به همین جهت فرمود: نه او گمراه است در دنيا و به بهشت نخواهد رفت در آخرت و هركز راهى به بهشت ندارد. اين خبر
منافی با اخبار دیگری که اثبات کفر می کند نخواهد بود ؤيرا آن اخبار ناظر به این است که چنین افرادی در آخرت در حکم
نار کی մնան‏ ارد لی անտ ինա‏ کرد که سرت فا Սամ‏ ات سای باق زیر دران انها ال رشا
از از عذاب وجود دارد. دیگر روایات بر غير این ها حمل می شود و إن شاء الله آن موضوع در «کتاب کفر و ايمان» خواهد

آمد.
թու‏ جمه |

«f»

سن» المحاسن النضر عَنْ 24 عَنْ یوب չը‏ .7 قال سمغت آبا عند الله عليه السلام يَقول قال أبى مَنْ ան‏ لیس له إِمَامّ مات

| ترجمه |محاسن برقى: امام صادق عليه الالام می فرماید: پدرم می فرمود: کسی که امامی نداشته باشد و بمیرد» به مرگ
جاهليت مرده است. -. محاسن برقی: ۱۵۳ - ۱۵۴ -

:55 | تر جمه |
«ծ»‏

سن المحاسن 184 մյ‏ 28 58 28 بن الغ ان 2223 عن الحارث بن 248258 5ԱՅ Հուշ մն‏ بی մտան‏
Ժ»Լ2 21»‏ 55 28 عليه السلام تال قال 1157« صلی الله عليه و آله مَنْ رات بعر رام جماعه مات Հ‏ جاه ال
الْحَارتٌ بی «չա‏ (۳ کیت جغفر 3 ՎԵՑ:‏ علیهما السلام 181 عم 3:18( مات Սմ Հե: Հ.‏ ميته کفر و ض ال و ժմ:‏
(ծ)‏

٭ | تر جمه آمحاسن »8 #عتسان بن مغیره گفت: حضرت صادق عليه ال لام از على بن ابی طالب عليه الت لام نقل کرد که
پیامبر اکرم فرمود: (من مات بغیر امام جماعه مات ميته جاهلیه) حارث بن مغیره گفت: بعد که خدمت حضرت صادق عليه

کفر و ضلال و نفاق. -. محاسن برقی: ۱۵۵ -

پا ماد | تر جمه |
»$«

سن» المحاسن أبى عَنْ 8 بن النَعْمَانِ عَنْ ՎԵ:‏ بْنِ مَرْوَانَ عن الفض یل قال سمغت أبَا جغفر عليه السلام قول مَنْ نات وَ یش

له բեյ‏ فمؤته ميته جاهلیّه و لا 215 الناسل حتى يَغْرفوا إِمَامَهُمْ و مَنْ ն‏ و 5 عارف لإِمَامِه لا 575 تقد هَذا Ս‏
ص: ۷۷

۱- محاسن البرقی: ۱۵۴.
۲- محاسن البرقی: ۱۵۴.
٣ی‏ لعثمان بن المغیره.
۴- القائل عثمان بن المغيره» ای قلنا للصادق عليه السلام.

۵- محاسن البرقی: ۱۵۵.

۳۱

وا من مات عارفا ել‏ کان کمن هُوَ مع ԹԱ)‏ فى (նաթ‏

#*[تر جمه ]آمحاسن برقى: فضيل گفت: از حضرت ابو جعفر عليه الشلام شنیدم که می فرمود: هر كس بدون امام بميرد» مرگ
نخواهد رسیدء جه جلوتر از ظهور امام بميرد يا بعد از آن. و کسی که با عرفان امام از دنیا برود» ՎԱՆ‏ کسی است که با قائم

عجل الله فرجه در خیمه او بوده است. -. محاسن برقی: ۵۵۶-۱۵۵ -
| تر جمه |
«Մ»‏

کہ إکمال الدين ابن امكل تن չմո‏ طریض (۲) عن صَالِح بن أبى արքայ աան ջա‏

122124 عليه السلام قال: من ترات و یس لَه ماع مات بيه اهل له کل من مات و لیس ھا ماك ميه جاه
ال 3-4 عم و لاف کافر 217« مش رک (۳.

**|ترجمه ]كمال الدین: محمد بن اسماعیل از حضرت رضا عليه الترلام نقل کرد که فرمود: هر كس بميرد با آنکه امامی
نداشته باشد به مرگ جاهلیت مرده است. عرض کردم: هر کس جنين بمیرد مرگ جاهلیت داشته؟ فرمود: آری؛ کسی که

توقف دارد کافر است و ناصب مش رک است. - . كمال الدین: ۳۷۵ -
թու‏ جمه |
«փ»‏

Հմմ տր إن‎ տա ա رق تحن بن زک قن اللهاؤقوق عن عدي الله بن‎ 1ամ շնա «ոմ ւջ
السلام‎

-
2

َهُ قال: یا չմ‏ مَنْ بات لله لا يعرف ն) չալ կտ‏ مات Հ‏ جاه 0(

نشناختن امام زمان خود را به سر برد» به مرگ جاهلیت مرده است. - . غیبت نعمانی: ۶۲ -
թու‏ جمه |
«Ն»‏

5. وم م2‎ E TEE

نی الغیبه للنعمانی ای عُقُدَهَ عَنْ علی بن لحم ين عن الْعبّاس بن عامر عَنْ عبد «ՏԱՄ‏ بْن 2« عَنْ այա:‏ ِن وہب قال سمغث
յամ‏ الله عليه السلام يَقُولُ کال رَسُولُ الل صلی الله عليه و آله ن مات تا غرف امه مات ميته ճա‏ (۵

##| ترجمه آغیبت نعمانی: امام صادق عليه الث لام فرمود: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فرمود: کسی که بمیرد و امامش را
نشناسد» به مرک جاهلیت مرده است. -. غیبت نعمانی: ۶۲: ۶۳ -

#* | تر جمه |
«Ն»‏

ւջ‏ الغيبه للنعمانى لكين عَنْ չն‏ ین آضعابه عَنْ մամ‏ مُحَمَدٍ عن ابن :712,221 21 السلام فی قَوْلهِ وَمَنْ

12 يقن الع قواة بک هذى من الله قال عن اد »2 یبرم من أن 2.8(

| تر جمه آغییت نعمانی: از حضرت ابوالحسن نقل می کند که درباره آ ر :»215 ջո‏ 22 واه بغَیْر .2-2 من اللو» -
قصص / ۵۰ - յ)‏ کیست گمراه تر از آنکه بی راهنمایی خدا از هوسش پیروی کند)» فرمود: یعنی کسی که دين خود را از
ائمه هدی علیهم الشلام نگیرد. - . غیبت نعمانی: ۶۳ -

| جمه‎ թու
«Ե

في الغيبه لللعماني ԱԻ‏ عن مسقن إن արա‏ عن معقن إن ہے ہے ونان عن ينض رجالد عن أبى عبن البو علي
السلام قال: و شرك م | չել‏ إِمَامَتهُ من عند الله ծո‏ 44 إِمَامَتهُ مق الله كان مش کاً (ո‏

ص: ۷۸

۱- محاسن البرقى: ۱۵۵ و ۵۵۶.

۲- هکذا فى الكتاب و مصدره و فيه تصحیف. و الصحیح: الحسن بن ظريف بالمعجمه.
۳ اکمال الدین: ۳۷۵.

۴- غیبه النعمانی: 7۷

۵- غیبه النعمانی: ۶۳ فى نسخه منه: من مات و لم يعرف امام زمانه مات.

۶- غیبه النعمانی: ۶۳ و الآيه فى سوره القصص: ۵۰.

۷- غيبه اللعمانی: ۶۳ و ۶۴ فیه: من لیس بامامته من الله.

թու‏ ترجمه |غيبت نعمانی: محمد بن سنان از راوی خود نقل می کند که حضرت صادق فرمود: کسی که شخصی را که از

چان کا و مارگ منضوت նի նանք‏ که از جاتب د | ամ‏ قد امت کر یک ق ار دهده مقر کے نكر ածան անով‏
«ՓԻ Փի: ՀՆ:‏

| جمه‎ թու
«Ե

نی الغييه للنعمانى ع الواجد بن ա‏ اللہ عن Յան տամ‏ رياح عَنْ أخمد بن 28 الحفیرق Հայ չք‏ ئن أَبُوبَ عَنْ
ود الكريم : بن الْكََْمِيَ (۱)عن ابن آبی بَقُور قَالَ: نت پی عود الله عليه السلام رل ոն ՀՈՑ‏

ԹԹ: 0‏ عرمکع و بذعم أن الأ يکم لع یشرع بلکم إلى خم أن يفول ع قي را فنا ته و نم الأ
افده و 5 اج լ:‏ عَلَى رَجلٍ الوا هَذَا قلا Սեյ ւն:‏ عليه السلام إِنْ مات علی ՀԱՅ ն‏ ميت (Օա‏

| ترجمه آغیبت نعمانی: ابن ابی یعفور گفت: به حضرت صادق عليه (Լ‏ عرض کردم: مردی شما را دوست می دارد و از
دشمنتان بیزار است» حلال شما را حلال و حرامتان را حرام می աթ‏ و قبول دارد که امامت متعلق به شما است و دیگری حق
امامت ندارد جز اينكه می كويد اين خاندان در ميان خود راجع به شخص امام اختلاف دارند با اينكه آنها پیشوا و رهبر
هستند. اگر همه خانواده پیامبر اتفاق نمايند و بگویند فلانی از ما خانواده امام است» ما هم می گوییم هم او امام است. امام
عليه الشلام فرمود: اگر بر اين اعتقاد بميرد» مانند مردم جاهلیت مرده است. - . غیبت نعمانی: ۶۵ - ۶۶ -

* | ترجمه |

«11»

نى» الغيبه للنعمانى عد لاد ین յմա‏ عَنْ مُحمّدِ بن جغفر ال عَنْ آبی جغفر շաա‏ 0( محمد تن متنان عَنْ
Է‏

سَمَاعَهَ بن مهراد قال: قلت فك ای عد الله عليه السلام جل Հաա‏ ڑا عدو و ول کل شین ن ء كنول |
الوا فيكا بهم (۴) و هم الاه اماه فلس آذری 20:48 ام و اد اج 78 جتمغوا علی رَجُل մն ՆՐ‏ و 13 عرفت أنَّ ՋԱ‏

فم ال إن مات եմ:‏ یک مات ہیک Հավ‏ قال لزان تأويل այ‏ كما ری الیل وا هار و ԱՏ‏ تجرى الشمل و
لقنلا شاد تأویا کے مه وم 203 ما قذ جاء و ԿԱՅՆ‏
ویل سی 2۶ Ց Յ3‏ و منه ما یجی

#*[ترجمه |غيبت نعمانی: سماعه بن مهران گفت: به حضرت صادق عليه الشلام عرض کردم: مردی على عليه (Գայ‏ را دوست
می دارد و از دشمن او بیزار است. و همه چیز می گوید» جز اينكه می كويد اين خاندان در ميان خود راجع به شخص امام
اختلاف دارند با اينكه آنها پیشوا و رهبر هستند و : ԱԱ‏ یتر پر و ہپ ور یی

مرده است. سپس فرمود: قرآن داراى تأويل هايى است كه در حال جريان است. Լան‏ شب و روز و حركت خورشید و ماه.

وقتی زمان یکی از آنها برسد اتفاق خواهد افتاد و بعضی بعدها به وقوع می پیوندد. -. غیبت نعمانی: ۶۶ -

| جمه‎ թու

بیان

قوله عليه السلام للقرآن تأویل لعل المعنی أن ما نعلمه من بطون القرآن و تأويلاته لا بد من وقوع كل Կ»‏ فى وقته فمن ذلكك
اجتماع الناس على إمام واحد فى زمان القائم و ليس هذا آوانه أو أنه دل القرآن على عدم خلو الزمان من الامام و لا بد من

ص۷۹

-١‏ فى النسخه المخطوطه عبد الكريم الختعمی و فى المصدر: عبد الكريم بن عمرو الخثعمی.

۶۶ غيبه النعمانی: ۶۵ و‎ ٢

٣‏ فی نسخه من المصدر: قال: حدّثنا أبو جعفر الهمدانی قال: حدّثنی موسی بن سعدان عن عمار بن مروان.
۴- فى المصدر و النسخه المخطوطه: قد اختلفوا بینهم.

**[ترجمه ]منظور از تأویل قرآن شاید اين باشد که بطون و تأويل های قرآنء تدریجی و منوط به وقت و زمان مخصوصی

منظور اين است که قر آن دلالت دارد كه بايد در هر زمان امامی باشد و بعضی از ائمه زمان آنها گذشته و بعضی خواهند آمد.
թո‏ جمه |

«ԾԵԾ

نى» الغيبه للنعمانى ابن 818 عَنْ يَختى بن 58053 118 «ռր‏ عَنْ یه عَنْ حفران ال ա մամա:‏
تک Աա Ն‏ سا هم الوا فیما بهم 22.7 ՀՅ0‏
له و لس آذری یه الم م و إِذا اجْتَمَعُوا علی وجو واي أَحَذنَ بقوله و قد عرفت لے یت

مات هَذَا «նն‏ ميته جَاهكةٌ 7

و عن على بن سيف عن أخيه الحسين عن معاذ بن مسلم عن أبى عبد الله عليه السلام مثله (۲).

**[ترجمه آغیبت نعمانى: حمران گفت: برای حضرت صادق عليه الت لام وصف كردم كه مردى على عليه الت لام را دوست
می دارد و از دشمن او بيزار است و همه جيز می گوید. جز اينكه می كويد اين خاندان در ميان خود راجع به شخص امام
اختلاف دارند با اينكه آنها بيشوا و رهبر هستند و نمی دانم كدامشان امام است» اگر همه ايشان ہر شخصی اتفاق کنند ما هم
می پذیریم و می دانم كه كار به دست ايشان - رحمهم الله - است. امام عليه (Թայ‏ فرمود: اگر اين گونه بميرد» به مركك
جاهلیت مرده است. - . غیبت نعمانی: ۶۶ -

از معاذ بن مسلم نيز مثل اين روایت آمده است. - . غیبت نعمانی: ۶۶ -
թո‏ جمه |

«14»

- ۰ و 1

کا وال کی ա թալա‏ موب نوج عن فوا عن տման 1222 Ման վն‏
جغفر عليه السلام إِنَّ سال بن أبى حفضه يفول ا بلک أنه من مات 2 امش له չել:‏ انث بین Հ.‏ 25 ول بى Ն‏

227

مَنْ اماک ՀՅ մտե‏ آل محم عليهم السلام 484 و الله ما أ رمک عرفت |ام قل أبُو թ‏ عليه السلام و بح سَالِم و ما

4»-

7

یری سالم ما :2:52 ամ‏ :2:52 امام با 12102363 و عت (տայ «մյ մալ Հոն ա‏
| ترجمه آرجال کشی: آبو عبیده حذاء گفت: به امام باقر عليه (ԼՅ‏ عرض کردم: سالم بن آبو حفصه می گوید: آيا به تو
رسیده که کسی که بمیرد و امام نداشته باشد مرگ او مرگ جاهلیت است؟ گفتم: «Լ‏ گفت: امام تو کیست؟ گفتم: امامان

من آل محمد صلی الله عليه و آله هستند. گفت: به خدا قسم نشنیده ام آنچه را تو امام می دانی. امام عليه الشلام فرمود: وای بر

الما امو ون ی Սարի‏

] ترجمه‎ | E
«Մ»

Մ عن فد ال بل عن آبیعدزهقال‎ գի عن فد بن‎ յն د ۵ عن عو‎ Sag
كافة وَ فی شتیعه ولد‎ «0115: մյա են رس بل الاه آع دا رل با وت ۾ أغلم أن ولب‎
ատ گا‎

عبادی الّذِينَ աք ամբ‏ لا توا من տնայ‏

۶و ۳۹ ۳

ص: ۸۰

۱- غیبه النعمانی: ۶۶.

۲- غیبه النعمانی: ۶۶.

۳- زياد بن عیسی أو ابن أبى رجاء هو أبو عبیده الحذاء.
۴- رجال الکشی: ۱۵۳ و ۱۵۴.

۵-فی المصدر: جعفر بن أحمد.

۶- تفسیر القَمَيَ: ۵۷۹و الآبه فی سوره الزمر

معء معانی الأخبار أبى عن محمد العطار عن الحسین بن إسحاق التاجر عن ابن مهزیار عن الحسن بن سعید (۱) عن محمد بن

الفضيل مثله (۲).

իո‏ ترجمه آتفسیر على بن ابراهیم قمی: ابو حمزه گفت: حضرت باقر عليه الشلام فرمود: خداوند روز قيامت عذر احدی را نمی
يذيرد که بگوید خدایا! من نمی دانستم که فرزندان فاطمه زهرا علیها الم لام رهبر و امام بر تمام مردمند. درباره شیعیان اولاد
فاطمه عليها السلام فقط اين آيه نازل شده: «يا عبادی الَّذِينَ 1555 علی امهم 0249 من «Մայ‏ -. زمر / ۵۳ - [ای

بند گان من که بر خويشتن زیاده روی روا داشته ايد از رحمت خدا نوميد مشويد). -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۵۷۹ -
معا الاخبار: ماد این անչ‏ را آوزده اسك د معانی الا خبار: ۷۷ +
թու‏ جمه |

۷

سی .222

ان ی անեն եշ տատում‏ ہی تو جو
یه و نظر إِلَى الله (۳).

** | ترجمه ]قرب الاسناد: بزنطی از حضرت رضا عليه الت لام نقل کرد که حضرت باقر عليه الس لام فرمود: هر که مسرور می

شود از اينكه , بين او و خدا حجابی نباشد تا خدا را بيند و خداوند او را مشاهده کند بايد آل محمّد عليهم الث لام را دوست

بدارد و از دشمنانشان بیزار باشد و يبرو امام از اين خانواده گردد. اگر چنین بود خدا را می بیند و خدا نیز او را می بیند. -.

قرب الاسناد: ۱۵۳ -
| تر جمه |
بیان

المراد بالنظر إلى الله النظر إلى رحمته و کرامته أو إلى آولیائه أو «Ա‏ معرفته بحسب وسع المرء و قابلیته (۴).

:* | ترجمه ]این «دیدن» منظور دیدن کرامت و لطف خدا است Ն‏ دیدن اولیای خدا يا به Հակ»‏ رسیدن درجه معرفت به اندازه

قدرت و نیروی بشری است. - . يا کنایه از تقرب بنده به خداوند می باشد. -
٭| جمه |

«1/»

ےس سا خاو یی كو بے تم رن ترز عم تام قال قال وقول الله صلی
الله عليه و آله مَنْ مات و لیس له إِمَامٌ من ան չա)‏ ميته جاهلهُ و 3 ما عمل (րար «թեյ»‏

س مهم

** | ترجمه آعیون اخبار الرضا: تمیمی از حضرت رضا نقل کرد که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم فرمود: هر كس بمیرد
با اينكه امامی از فرزندان من نداشته باشد» به مثل جاهلیت مرده و از او نسبت به کرداری که در جاهلیت انجام داده و آنچه که

در اسلام عمل كرده مؤاخذه و بازخواست مى شود. - . عيون اخبار الرضا: 9
* | ترجمه |
»۹«

کہ ہی ԱՆՆ. Աաաա‏ ری (ع عزشب
ہو աՆ.‏

آقول: ذکر شبیه ما ذكر هنا فى مواضع من القرآن أولها فی

ص: ۸۱

۱- فى نسخه من المصدر: الحسین بن سعید.

۲- معانی الأخبار: ۳۷ راجعه.

۳- قرب الاسناد: ۱۵۳.

۴- أو کنایه عن تقرب العبد إلى الله تعالى.

۵- عیون الأخبار: ۲۱۹.

۶-فی المصدر و النسخه المخطوطه: متیر بن حوشب.
۷- فى نسخه: ولایتنا و محبتنا.

۸- آمالی ابن الشیخ: ۱۶۲.

ԱՅԻ:‏ لعن كات

سوره مریم هکذا إلا مَنْ تاب շու‏ و عَمل صالحاً ولیک يَدْخُلُونَ 0242 و ثانيها فى سوره طه هکذا و |
ر عمل هالا © امتَدى (۲) و الٹھا فى الفرقان هكذا տոմ‏ تاب و آمَنَ و Աճ |ա‏ صالِحا ولیک 75 41 չքա‏

لقعت 31 وغول անա‏ تكس ԱՆԱ‏ قش ա‏ اواب اهنا لآازی ر

و رابعها

ԱԱ յանի: :‏
الثانیه لکن بخدش الأولى أنه لیس فيه ذكر الاهتداء )6 الثانیه أنه لا توافق بين صدریهما و الظاهر أنه كان لمن تاب فصحفه
الرواه أو النساخ و يحتمل آن يكون عليه السلام ذكر الأولى إشاره إلى أن الاهتداء مطوی فیها أيضا.
آنه َ‫

[ترجمه]امالی طوسى: ابو سعيد همدانى از حضرت باقر عليه الترلام نقل كرد كه دربارہ آيه մի‏ مَنْ تاب و տո‏ و عمل
صالحا» فرمود: به خدا قسم ا گر توبه كند و ايمان آورد و عمل صالح انجام دهد. ولى راه به ولايت و محبت ما نداشته باشد و
فضل و مقام ما را نشناسد. توبه و ايمان و عمل صالح او برايش سودی نخواهد داشت. -. امالی صدوق: ۲ -

ملف اين آيه در چهار جای قرآن نقل شده است
و عمل صالحاً فا وک երն‏ الت مریم / -ջ‏

.١‏ در سوره مریم: մր‏ مَنْ تاب
[مكر آنان كه توبه كرده وايمان آورده و كار شايسته انجام دادند كه آثان به بهشت در ال
۲ در سوره طه: | لَعَفَارٌ 54 تاب و آمَنَ و عَمِلَ صالحاً թ‏ امتدى.» - طه / ۸۲ -
و به يقين من آمرزنده کسی هستم که توبه کند و ایمان بیاورد و کار شایسته نماید و به راه راست راهسپر شود.]
الله س یئاتهم حت ناتِ.» - . فرقان / ۷۰ - ա)‏ کسی

۴ در سوره فرقان؛ մբ‏ تاب و من و عمل علا صالسا اک 242
که توبه کند و ایمان آورد و کار شایسته کند پس خداوند بدی هایشان را به نیکی ها تبدیل می کند.)

۴ در سوره قصص: واا عن تات و امن وغل مالحا فقس أن 821 من մանո‏ -. قصص ۶۷۸ - و اما کسی که توبه
کند و ایمان آورد و به کار شایسته پردازد» اميد که از رستگاران باشد.)

با خبری که ذ کر شد. فقط آیه اول و دوم مناسبت دارد. اشکال می شود که آیه اول دارای Հո.)‏ امکدی؛ نیست و آيه دوم

չք‏ اض ամե,‏ قدارده زا دوخ تقل Հանոյ խանն ոնի աան‏ تاب و آمَنَ.) شاید خبر نیز در
راويان با نسخه برداران به اشتباه تغییر داده اند» و احتمال دارد امام با اشاره به (اهتدا» که در آن

اصل )5 تات» بوده
پوشیده است. اولی را ذكر کرده اند

| جمه‎ թու

«ՆԻ»

Է.‏ علل الشرائع մի‏ 8 حاتم فيا بیع الام بن ա տրան ջ ա աննա թյան‏ عنِ ابن بُکبر
عَنْ عَتَانِ 23 سم دير قال: بد oe‏

نا أن لا تفر کل عم 18 23 صلى الله عليه و آله َال لاف الشَّائِع (۶)

| ترجمه اعلل الشرائع: حنان بن سدير گفت: به حضرت صادق علبه الشلام عرض كردم: به جه دليل حتما بايد امامان بعد از

پیغمبر را بشناسم» ولی امام های قبل از پیامبر را الزامی نیست؟ فرمود: به واسطه اختلاف شرایع. - . علل الشرائع: ۸۱ -
թու‏ جمه |
»¥1«

وجل 11462 أن ատամ‏ له بط و رض وه وجل

ص: ۸۲

.۶۰ مريم:‎ ٦

۸۲ طه:‎ ٢٦

۳- الفرقان: ۷۰.

۴- القصص: ۶۷

3-8 یحتاج إلى 55 الاهتداء لان الظاهر ان الامام عليه السلام آراد ان الآيه مقیده بذلک» فمن آمن و عمل صالحا و لم يهتد
إلى ولايتهم لم ینفعه «ՏՏ‏

۶- علل الشرائع: ۸۱.

۷- فى المصدر: عن محمّد بن مسلم.

շ
22
خیم‎

کرش رت بك رر کت وا
Ց.‏

Ֆ|

٭ | ترجمه ]معانی الاخبار: سلیم بن قيس هلالی گفت: به حضرت امیرالممنین عليه այ‏ عرض کردم: کمترین چیزی که
موجب گمراه شدن شخص می شود چیست؟ فرمود: اينكه نشناسد خداوند دستور اطاعت از جه کسی را داده و ولایت او لازم
شده و حجت در روی زمين و گواه بر خلق است. عرض کردم: آنها کیانند يا اميرالمؤمنين؟ فرمود: کسانی که اطاعت آنها را
تارف كو قر اضر دراه աաա‏ اطاعت غرم ار داد «يا 7114 آمَنُوا أطِيعُوا الله وَ أطِيعُوا الرَسُولَ 20127135
գտե‏ - . نساء / ۵۹ - ای كسانى كه ايمان آورده اید خدا را اطاعت كنيد و پیامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت کنید.)
گفت: سر آن جناب را بوسيدم و عرض كردم: برايم واضح كردى و عقده دلم را گشودی و هر شک و تردیدی را که در دلم
بود از بين بردی. -. معانی الاخبار: ۱۱۲ -

| جمه‎ թու
«YY»

هآ و مه CS‏
ՅԻՆ‏ الما إلا 60125 50111425 دوه اغا بِبَادَتهِعَنْ عبَادَهِ ما .11337 4 187 يا ابن وول الله ան‏ أَنْتَ
و أمّى فما مغر الله قال Ճո‏ أهلٍ كل زَّمَانٍ مهم الى Հ‏ علیهم Հան‏

قال الصدوق رحمه الله عليه يعنى بذلكك أن يعلم أهل كل ծե)‏ (۲) زمان أن الله هو الذى لا يخليهم فى كل زمان من բե)‏
معصوم فمن عبد ربا لم يقم لهم الحجه فإنما عبد غير الله عز و جل 62

իոչ‏ ترجمه اعلل الشرائع: سلمه بن عطا از حضرت صادق عليه الث لام نقل كرد كه فرمود: حضرت حسين عليه الشلام در ميان
پرستیدند» از پرستش دیگران دست می کشند. مردى عرض كرد: يا ابن رسول الله! يدر و مادرم فدایت. معنى معرفت خدا

جيست؟ فرمود: همان معرفت و شناخت امام زمان خود از سوى اهل هر زمانى.

صدوق در توضيح اين خبر مى نويسد: اهل هر زمان بايد بشناسند و بدانند كه خدا ايشان را واننهاده و زمين را خالى از امام
معصوم نگذاشته است. کسی که خدايى را بيرستد كه حجت برای مردم قرار نداده» او خدای واقعى را نپرستیده» ديكرى را

پرستش كرده است. - . علل الشرائع: ۱۴ -

* | ترجمه |

بیان

لعله عليه السلام إنما فسر معرفه الله بمعرفه الامام لبيان أن معرفه الله لا يحصل إلا من جهه الامام أو لاشتراط الانتفاع بمعرفته
تعالی بمعرفته عليه السلام و لما ذکره الصدوق رحمه الله أيضا وجه.

مگر از طرف امام با به جهت اينكه شرط انتفاع از معرفت خداء معرفت امام است که اگر خدا را بشناسد ولی امام شناسی

نداشته باشد» خداشناسی او برایش سودی ندارد و توضیحی که صدوق نیز داده است بی مناسبت نیست.

| جمه‎ թու
«f>»
ն... نوتس مئ من رین( هن و خم توق به عد وت‎

يؤْنُونَ الرّكاة و هم بالّْخِرَہ هُمْ 57267 (۵) Հն‏ قلت մ‏ کیف ذَاك جُعِلتٌ
ص: ۸۳

۱-معانی الأخبار: ۱۱۲ و «ՅԱ‏ کی سوره النساء: 84

-١‏ فى المصدر: ان یعلم أهل کل زمان ان الله

۳ علل الشرائع: ۱۴.

فی المصدر: با اناق أ تری اث الله طلب من المش رکین.
۵- فصلت: ۶و ۷۔

تاک 1358 008 133 مش کین الَّذِينَ آشرکوا بِالْإمَام 150 و Հ2‏ له الْآخِرينَ کافزون يا այլ ծԱ‏ 05 الله العا إلى

(ոթն չն 222845 بوذ و اللہ و‎ աար

**| ترجمه آتفسیر على بن ابراهیم قمی: ابان بن تغلب گفت: حضرت صادق عليه الشلام فرمود: ابان! خداوند از مشرکین ز کات
مالشان را نخواسته, در حالی که مش رک باشندہ چنان جه در این آبه می فرماید: دو 15 للم کین الّذِينَ لا يُؤْتُونَ ال کاة و مُمْ
بالْآخِرَهِ هم کافرون» -. فصلت / ۶ - ۷ -

زو وای بر مشرکان. همان کسانی که زکات نمی دهند و آنان که به آخرت ناباورند.) عرض کردم: آقا! فدایت شوم اين
مطلب را برایم توضیح بدهید. فرمود: وای بر مش رکین که در مورد امام اول شرك آوردند. آنها در مورد ائمه 555 هم
کافرند. ای ابان! خداوند مردم را به ایمان به خود دعوت کرده است و وقتی به خدا و پیامبر ایمان آوردند» واجبات بر آنها

لازم می شود. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۵۸۹ -

| جمه‎ թու

بیان

فسر عليه السلام المش رك بمن أش رك مع الامام الحق إماما آخر و الآخره بالأئمه الآخره و هذا بطن من بطون الآيه و يدل الخبر
على أن المش رکین ՃՆ‏ غير مكلفين بالفروع و المخالفين مكلفون بها و هو خلاف المشهور بين الإماميه و يمكن حمله على أن
المراد أن تكليف الذين لا يعرفون الله و رسوله بالایمان بهما آهم و آكد من دعوتهم إلى الفروع لا آنهم غير مكلفين بها و هذا
القدر كاف لتأييد کون المراد بالمش رك المعنى الذى ذكره عليه السلام.

**[ترجمه ]امام عليه الہ لام «مش رك را در آيه به کسی تفسیر كرده که دیگری را با امام واقعی شریک قرار دهد. و لفظ
«آخرت» را به ائمه دیگر تفسیر کرده است. اين یکی از بطون آيه است. اين خبر دلالت بر این دارد که مشر کین ملزم به انجام
فرایض نیستند» ولی مخالفین مكلف به آنها هستند. با اينكه مفاد آن بر خلاف مشهور بين دانشمندان شيعه است. ممکن است

به اجرای دستورات. نه اصلا اينکه مكلف به دستورات نباشند» همین مقدار که برای Վն‏ معنای مش رک بیان شد کافی است.
* | جمه |
«Է»‏

ن» عیون آخبار الرضا عليه السلام աջ‏ کتب )122 عليه السلام ծջչե‏ مِنْ شَرَائع الدّين مَنْ مات մ‏ یعرف 281 Հեն‏ جاه
9

٭| ترجمه ]عیون اخبار الرضا: يكك جمله از نوشته حضرت رضا عليه الس لام براى مأمون در شرايع دين اين بود: (من مات لا

یعرف ائمته مات میته جاهلیه». -. عبون اخبار الرضا: ۲۶۵ -

| جمه‎ թու

۲۵۰<

ثوء ثواب الأعمال ւա‏ بن Տ յամ‏ مد بن 252 ن محمد اللْقَفْیَ عَنْ مُحمّد بن بخبی عَنْ աՀ:‏
نے یا նում‏ لدي عن بى دمل ایغ 58:26 7 الله عليه و آله ա‏ یوم جَالِساً وَ عِنْدَهُ تفر

8 5

۱ ۵۸ہ ھ۶"

مَنْ قال لا ال

اجان 2-5 تقول մ‏ اي ԿՈՈ‏ سس ار մշ‏

- تفسير القمیٰ: .۵۸٩‏

۷- غيون الأغباز: ۵ فيه: و ان الأرض لا تخلو من حجه الله تعالی على خلقه فى کل عصر و أوان» و انهم العروه الوثقى «إلى
أن قال» و من مات و لم یعرفهم مات ميته جاهلیه.

۴- ثواب الأعمال: ۷ و ۸

**[ترجمه ]ثواب الاعمال: ابو سعید خدری گفت: روزی پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم نشسته بود و چند نفر از
اصحاب نیز خدمت آن جناب بودند. از آن جمله على بن ابی طالب عليه التدلام. حضرت رسول صلی الله عليه و آله و سلم
فرمود: هر کس بگوید: دلا۔ ال داخل بهشت می شود. دو نفر از اصحاب عرض کردند: ما می كوييم «لا له إلا 401"
فرمود: شهادت «لا له մլ‏ اللہ از اين բեն‏ على عليه السلام) و شیعیانش پذیرفته می شود؛ آن کسانی که خداوند پیمان آنها را

گرفته است. آن دو گفتند: ما می گوییم الا إِله إلا الله در اين موقع پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم دست روی سر
على عليه ال لام نهاده و فرمود: علامت اينكه شيعه او باشید اين است که پیمانش را نشکنید و جای او را تصاحب نکنید و
گفتارش را تکذیب ننمایید. -. واب الاعمال: ۸-۷ -

پا > | ترجمه ]
«Մ»‏

و ثواب الاعمال آبی عَنْ س غد عن البق عَنْ عبد العظیم الْحَسَنِىٌ عَنْ مُحمّد بن 758 عَنْ حمّاد ՅԱՅ‏ عَنْ عیمی بن المُریٔ
չն 28:96‏ عبد الله عليه السلام قَالَ رَشول الله صلی الله عليه و آله مَنْ مات لا یغرف ճել‏ مات مه جاهلة قال ք|‏ عبد الله
عليه السلام اوج ما یکون إلى مَغرفته إذا Հի‏ نفشه 515 و آشار بیده إلى صَدْرِهِ فقال այ‏ كنت عَلی آثر حَسَرٍ ճ)‏

سن» المحاسن عبد العظيم الحسنى مثله (۲)

չիր‏ جمه]ثواب الاعمال: عيسى بن سری گفت: به حضرت صادق عليه الشلام عرض كردم: پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و
سلم فرموده است: «من مات لا يعرف امامه مات ميته جاهلیه.» حضرت صادق عليه ال لام فرمود: مهم ترين موقعى كه شخص
احتياج به شناختن امام خود دارد» آن موقعى است كه جانش به اينجا برسد. (به سينه خود اشاره كرد.) تو بر راه و طريقى
شايسته هستی. - . واب الاعمال: ۱۹۸ -

محاسن برقی: از عبدالعظیم حسنی چنین روایتی را آورده است. - . محاسن برقی: ۹۲ -

* | تر جمه |

بيان

أحوج مبتدأ مضاف إلى ما و هى مصدريه و يكون تامه و نسبه الحاجه إلى المصدر مجاز و المقصود نسبتها إلى فاعل المصدر

(۳) باعتبار بعض أحوال وجوده و إلى معرفته متعلق بأحوج و إذا ظرف و هو خبر أحوج.

**[ترجمه ]«أحوج) مبتدا و مضاف به «ما» مصدریه «یکون» تامه است. نسبت حاجت به مصدر از باب مجاز است. البته منظور

فاعل مصدر به اعتبار بعضى شرابطش و (إلى معرفته» متعلق به «أحوج» است و «|ذا» ظرف و «هو» خبر «أحوج» است.

* | تر جمه |

۷

و ثواب الأعمال أبى عَنْ مرخب عن البق عن ابن مِهْرَانَ عَنْ رَجُل عَنْ տատա թայ‏ آبی مره عَنْ آبی
ی الله عليه السلام قَال: مما لا القنقوض طاعته مَنْ جع که Նի ան‏ َو تع را و الله ما ترك الله 250 2412 الله

َر و جل آدع ال و فیا إِمام یی 222114 յ»‏ تر که ملک (۵) و َنْ ատա‏ الّه (2).
سن» المحاسن ابن مهران مثله (۷).

**[ترجمه ]ثواب الاعمال: ابو ذریح از ابو حمزه نقل کرد که امام صادق عليه ال لام فرمود: از ما خانواده است امامی که
فرمانبرداری از او واجب است. هر كس منکر او شود يهودى يا نصرانی می ميرد. به خدا سو گند خداوند از روزی که آدم را
قبض روح کرده» زمين را خالی از امامی که راهنمای مردم به سوی خدا باشد نگذاشته است. هم او حجت بر مردم است. هر
که ترك او «ԼՏ‏ هلاک می شود و هر که يبرو او باشد. نجات می يابد و خداوند چنین ملتزم شده است. - . ثواب الاعمال:

۸ -
بد > | ترجمه ]
۸

یره بصائر الدرجات ابن յ‏ عن ابن ن أبى عُمیر عن مَثشورِ عَنْ լբ.2‏ 58220 آبی عبد الَْذَاءِقَالَ : كنا زَمَانَ آبی جَغفَر عليه
السلام حِينَ قبض ره کالما َي

ص: ۸۵

.۱۹۸ ثواب الأعمال:‎ -١

۲- محاسن البرقى: ٩۲‏ فيه: احوج ما يكون العبد.

٣‏ لا يحتاج إلى ذلكك بعد ما عرفت من نسخه المحاسن.
*- فی ثواب الأعمال و المحاسن: عن ذريح.

۵- فی واب الأعمال و المحاسن: من تركه هلکك.

۶- ثواب الأعمال: ۰۱۹۸

۷- محاسن البرقی: ۹۲.

ها لیا مالم بن أبى حفْصَة »2 Սա‏ يا ابا ֆոտ‏ إِمَامُك فلت 28 آل مُحَمَدٍ صلی الله عليه و آله فَقَالَ علکت و أَهْلکت أ ما

قەت رت ار اک میا E‏ کو حا فك ی Համ‏

امغر ال قت نی عو الہ عليه السلام ام کالم یی أبى حفص ال بى չա‏ ال لی با آا یه (۵ إل تر یں تا
یت ծ‏ يُحلْفَ من غد من یختل بثل չա 700 Վա‏ پول 274 լույ‏ ای دعا له با یه Հա‏
(۳ ما آغطی داو أنْ آغطی ծա.‏ قال 8 قال با آبا Հլա‏ اد ذا قَامَ قائ م آل ՎՅԱ‏ عکم پشکم او و Սեյ մ Տամ:‏ النّاسَ

*#[ترجمه ]بصائر الدرجات: ابو عبيده حذاء گفت: ما در ջն)‏ که حضرت باقر عليه الم لام که از دنیا رفته بود» مثل گوسفند
بدون چوپان سر گردان بودیم. روزی سالم بن ابی حفصه مرا دید و پرسید: امام تو کیست؟ گفتم: امام من آل محمد هستند.
گفت: يس در این صورت خود را نابود کرده ای و دیگران را نیز به نابودی كشيده ای. مگر من و تو با هم خدمت حضرت
باقر نبودیم که فرمود: «من مات و لیس عليه امام مات ميته جاهلیه»؟ گفتم: جراء خدا مرا به معرفت امام راهنمایی کند.

همین سخنان را برای حضرت صادق عليه ات لام نقل کردم که سالم بن ابی حفصه به من جه گفت. فرمود: يا ابا عبیده! هر
يك از ما ائمه كه وفات کند» جانشینی برای خود قرار می دهد که مثل او عمل کند و روش او را از پیش كيرد و مردم را به
همان راه دعوت کند. ای ابا عبیده! اشکالی ندارد که خداوند آنچه به داود داده به سلمان نیز بدهد. یا ابا عبیده! پیغمبر فرمود
زمانى که قائم آل محمد صلی الله عليه و آله و سلم قیام کندہ مانند داود و سلیمان حکم می کند و از مردم شاهد نمی خواهد.
-. بصائر الدرجات: ۱۵۰ -

| جمه‎ թու
۰۳۹

سنء المحاسن ը ՆԵ‏ 28 بن مخبوب عن الْعلَاِ عَنْ مُحمّد : بن شرلم ال مخت أبَا جففرعلیهالسلام يفول إ٥‏ من ان الله
واه ميحد فبا فة پا رام Հանին‏ َير عقبول و هو ال م متحيرٌ و له ատ‏ شاء (۵) 8412 رَاعِيهَا و
یت ماعث թն‏ زج یلآ (կման անվա‏ عنم مع زویا جات لیا խա‏ مها فى تفا نا

3 221012 فا انكرت ան աճը Առին 3 կտն‏ ؛ لب ابا و قله بطروث بت زح 08 عَم آخر Եղա‏
տյ‏ ایا ماح بها اڑاجی Հաճն ան‏
ص: ۸۶

-١‏ فى المصدر: بلی لعمری لقد كان ذلككء ثم بعد ذلک بثلاث او نحوها دخلنا على ابی عبد الله عليه السلام فرزق الله لنا
المعرفه فدخلت عليه فقلت له: لقیت سالما فقال لی کذا و کذا و قلت له: کذی و كذىء فقال أبو عبد الله عليه السلام: يا ويل
لسالم يا ويل لسالم ثلاث مرّات اما يدرى سالم ما منزله الامام» الامام أعظم Աշ‏ يذهب إليه سالم و الناس أجمعين» يا عبیده.
فى المضدرة من يعمل «ե»: իմ‏

«յլ فى المصدر: لم یمنع‎ -٣

۴- بصائر الدرجات: ۱۵۰ فيه بعد قوله: ما اعطی: ثم قال: هذا عطاؤنا فامنن او امسک بغیر حساب. قال: قلت: ما اعطاه الله جرا
فدا کک؟ قال: نعم يا ابا عبیده انه. اه

۵- فى المصدر: کمثل شاه لا راعی لها ضلت.

۶- فى الغیبه: فلما جنها اللیل.

انهه مره هذ ض للت عن زاعیککك و قطیعک առք‏ 2-25 42222 لا راعی Ամե» Ա)‏ إلى ԱԱ»:‏ أو یرذا Ատ‏ هی کذلک
إا ام الب ينها կճ-8‏ و عکذا یا مد بن یلم من դառն‏ زو وب
مات على عاله تلك مات هة کفر و اق و اظلم امعد أن أنه الک 3 ۳

| ترجمه آمحاسن برقی: محمّرد بن مسلم گفت: از حضرت ն‏ عليه (Գայ‏ شنيدم که می فرمود: هر کس خدا را پپرستد و
خویشتن را با عبادت به زحمت اندازد. اما بدون اعتقاد به امام عادل که از جانب خدا تعیین شده است. تمام رنج و کوشش او
نامقبول است و گمراه و سر گردان خواهد بود. او چون گوسفندی است که از مقابل چوپان گم شده است و روز خود را Կտ‏
ميان بيابان به سر گردانی به سر می آورد و همین که تاریکی شب برسد از دور چشمش به كله ای بیفتد به همراه چوپانی و
خود را به آن كله برساند و آن شب را در خوابگاه اين كله بخوابد. سحرگاه که چوپان كله را به حرکت در آورد. متوجه
شود که اين نه آن كله و نه آن چوپان است و متحير و س رگردان به دنبال كله و چوپان خود پا به فرار گذارد. از دور كله ای
دیگر را می بيند و خود را به آن كله می رساند و نزدیک می شود اما چوپان فریاد می زند: برو كله خود را يبدا کن! تو
سر گردان و متحیری و از چوپان خود گم شده ای! باز با ترس پا به فرار می گذارد و کسی نیست که او را به چراگاه خود
راهنمایی کند و او را به كله بركرداند. در همین هنكام گرگ از فرصت استفاده می کند و او را از هم می درد و می خورد.
همین طور هر كس ازا ين امت که دارای امام عادلی كه منصوب از جانب خداوند است نباشد» سر گردان و متحیر است و اگر
بر جنين حالتی بمیرد» به کفر و نفاق مرده است. ای »2 Վ‏ بن مسلم! بدان که ائمه حق و پیروانشان بر دين و آيين خدایند... تا

آخر روايت. -. محاسن برقى: ۳ - ٩۳‏ -
| ترجمه ]
«Էշ»‏

ہیں ...` 13 աա‏ بن عند الله و աաա‏
بن خسن )22083 մ‏ مجمیعا ھن ان مختبوب (00 مه و فيه اغلَم ա 2:21 ատ առաս‏ عَلَى دين
مه الور 528251 وين اللہ و اد لوا 1211 շման‏ ابی չեչ կրեպ‏ 58 به الځ فى يَؤم
աաա ԱՆ‏ م |

Է

٭ |ترجمە]غیبت نعمانی: در غیبت نعمانی همین حدیث نقل شدہ تا آنجا که می فرماید: ائمه حق و پیروان آنها بر دين
خدایند و پیشوایان ستمگر از دين خدا و حق منحرفند. خود گمراهند و دیگران را نیز گمراه کرده اند و اعمالی که انجام می
دهند» ման‏ خاکستری است که در مسیر تندبادی سحت در یک روز توفانی قرار 7578 نتیجه ای از کار خود نمی برند. اين
یک گمراهی بسیار سخت است. -. غیبت نعمانی: ۶۳-۶۲ -

غیت تعمانی անչ աան:‏ را ման‏ ديكرى «Հ ժակ‏ غیت նմ‏ + سوب
| ترجمه |

بيان

فى الكافى بعد قوله متحير و الله شانئ لأعماله (۶) الشتأه البغض و القطيع طائفه من البقر و الغنم و نحوها و هجم على الشی ء
أتاه بغته و الحنين الشوق و ربض الغنم بالتحريك مأواها و السرح المال السائم قوله ضيعتها

ص: ۸۷

۱- محاسن البرقی: ۹۲ و ۹۳.

٢‏ فى نسخه من المصدر: محمد بن المفضل بن إبراهيم و هو الصحیح. و الرجل هو محمّد بن المفضل بن ابراهیم بن قيس بن
رمانه أبو جعفر الاشعری من شات أصحابنا الکوفیین.

۳- فیه: الحسن بن محبوب الزراد عن على بن رثاب عن محمّد بن مسلم.

۴ غیبه النعمانئ: ۶۲ و ۶۳و فیه: اختلافات لفظيه راجعه.

۵- غيبه النعمانی: ۶۳.

۶- آصول الکافی ۱: ۳۷۴ و ۳۷۵ راجعه.

الضمير اما راجع إلى الذئب أى مالها و متاعها أو إلى القطیع أى التی ضاعت منها أو إلى الشاه فالضیعه مصدر أى اغتنم ضیاعها
و کونها بلا راع و حافظ و هو آظهر و وجه التمثيل ظاهر فان من كان له բեյ‏ من آئمه الهدی ثم ضل و تحير عن امامه و اتبع
غیرهم فکلما آتی ماما من آئمه الجور و رأى منه خلادف ما كان يراه من آئمه الحق نفر منه و أتى غیره و كلما رأى إمام الجور
منه خلاف ما فى يده من الباطل یزجره و يطرده لثلا يفسد عليه آتباعه فهو كذلكك حتی یستولی عليه الشیطان فیخرجه من الدین
رأسا أو «Ե-Ն‏ متابعه واحد من أثمه الجور.

**#[ترجمه ]در اصول کافی بعد از عبارت «متحیر والله شانی لأعماله» - . اصول کافی ۱ : ۳۷۴ - ۳۷۵ -۰ «الشأه البغض» را
آوردہ. 0 0" «هجم على الشیی» یعنی ويران کرد ١‏ حنین» یعنی شور و
اشتياق» «ربض الغنم» یعنی آغل» «سرح المال السائم» یعنی كله را رها و آزاد گذاشتن و ضايع كردن آن. ضمیر در «ضیعتها» یا
به «ذلب» يا به «قطیع» يا به «شأه» برمی گردد. «ضیعه» مصدر است یعنی بدون چوپان و محافظ رها کرد و این روشن ترين
معناست. وجه تمثیل آشکار است. زیرا کسی که پیرو یکی از ائمه هدی علیهم ال لام بوده و گمراه شده است» به هر یک از
پیشوایان ستمگر كه ببيوندد» هر خلافی كه از آن پیشوا ببيند» موجب نفرت و انزجارش می شود و پیشوا نيز وقتی مشاهده کند
که او بر خلا.ف نظرش رفتار می کند» طردش می نماید و او را می راتا سادا پیروانش را از گرد او پراکنده کند. بالاخره

همین طور سرگردان است تا شیطان بر او غلبه نمايد يا به کلی از دين خارجش کند يا تابع یکی از پیشوایان زور و ستم شود.
թու‏ جمه |
«ԷԵ‏

کكہ إكمال الدين ایی و ابن այ‏ معا عن سرد و الحقیرق معا عن Հարթ)‏ و ان يزيد وان اشم նշ»‏ عَنْ فاد پن عیکری
ա 320 28322‏ عیاش 122 بن قیس պի‏ له شیع من سلما وین آبی درو من لاد عدین عن زشول
الله صلی الله عليه و آله أنه قال: من مات و لیس له թման Հա ասվել‏ اہر و تعاس فقالا ص نوا وبا و
5 هدن لک و معا (۱) ین زشول الله صلی الله عليه و آله نان ال ياو سول اللہ نک قُلْتَ ۶ مَنْ مات و یس علیه ձել‏
مات 462 اهاه > من ی թամ‏ © قال من مینیب لا من مات من کی ویس له مام ملع بغر هی یه ال
5002 هله و 8350 مرک و إِنْ جَهلَهُ و م بُعادہ و لم با 4 թե չնա‏ و یس بش رک (۴).

#*[تر جمه ]كمال الدین: سلیم بن قیس هلالی گفت: از سلمان و ابوذر و مقداد تيدم که پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله و
سلم فرموده است: «من مات و ليس له امام مات ميته جاهلیه.» اين حديث را وحاوو ان عاس عرض دا گفتند: صحیح
است»راست گفته اقد. ما د کرد ام بودیم و از չան,‏ ا کرم دیماان گفت: با رسول ե-ն Աի‏ فرمودید هر کن
بميرد و امامی نداشته باشد به مرگ جاهلیت مرده است. آن امام کیست؟ فرمود: او از اوصیاء من است. هر كس از امت من
سید و افاي از اوضياء سر ا «զման‏ كم حاملت رنہ اگر او را «ածը ման ա‏ بذاز دمشر که امت انا اگ تات

| جمه‎ թու

ՀԾ

1292 52

ككء إ كمال الدین العَطارٌ عَنْ أبيه عَنْ عَبْدٍ الله بن مُحَمّدِ بن عیتی عَن الخشاب عَنْ غير واحد عن مزوان بن مُث لم عَنْ أبى عبد
الله عليه السلام قال: الِْمَامُ ԷԹ‏ :5 الله عر و جل و بين خلقه 58 222 كانّ مُؤْمِناً و مَنْ أنْكرَةُ كان كافراً (۵).

هر كه او را بشناسد مؤمن است و هر كه منكرش «Վեն‏ كافر است. - . كمال الدين: ۲۳۰ -

* | ترجمه ]

۰۳۳

کكہ إکمال الدین أبى و نالماع الق عن ابن صا عن تب
ص: ۸۸

۱- فى المصدر: و سمعناه من رسول الله صلی الله عليه و آله.
۲- فى المصدر: من هذا الامام يا رسول الله؟.

۳- فى المصدر: و لیس له مام یعرفه مات ميته جاهلیه.
كمال ال

۵-اکمال الدین: ۲۳۰.

աթ անկ مات ميت جاه و لا بقذز‎ չել عن أبى 85 ر عليه السلام قال: مَنْ مات و لیس له‎ 122250» յեա աա

15,5 إِمَامَهُمْ (۱)
آقول: آوردنا بعضها فى کتاب الکفر و الایمان فى باب کفر المخالفین (۲).

*#[ ترجمه ] کمال الدین: از فضیل نقل کرد که حضرت باقر عليه الس لام فرمود: «من مات و لیس له امام مات ميته جاهليه) و

مردم معذور نيستند از شناختن امام خود. -. كمال الدین: ۲۳۰ -

مؤلف: بعضی از اين روایات در «باب کفر وایمان» در بخش کفر منافقین آمده است.
**[ترجمه]

«f>»

نی الغيه النعمانی ابن فده عن حر بن الَق بل و غا بن ցան չա: մել‏ و ملد أحمة մնան‏ 3 ا

2
۳ 114 814

اب مخجوب عن ى یی մազա‏ عليه السلام د նալ աՀ: ոմն Հն: յԱ‏ نکم ما عاله
قال مَنْ > տոնել մ»‏ الله ری مه و من دينه هو کافر 2282 ال شلام لِأنَّالْإء ام من الله و 853 34175 بر مِنْ ين

3
ՄԵՀ «Հե فى‎ ՀԱ 41.4

الا ՀՅ‏ و یوب ی (մտա‏
## ترجمه آغیبت نعمانی: محمد بن مسلم گفت: به حضرت باقر عليه الشلام گفتم: اگر کسی منکر امامی از شما خانواده باشد
عالش جکر ته کر اعد بود؟ տպած‏ ھر کس مک اماس که از جاتب յամի‏ فدہ شود و یراز از آو و دیٹش باشده کاٹ و
مرتد است. چون امام از جانب خدا است و دين او دين خدا است. کسی که از دين خدا بیزار باشد» خونش در آن حال مباح
است: مك ر اینکه توبه كيل و از عقیدہ خود ب ركرده. -. غييث նմ‏ : ۶۳-

| تر جمه‎ | E
«A»

كش» رجال الکشی رین مد عَنْ صَفْوَانَ عَنْ أبى الیسم قَالَ ՀԷ:‏ بی عبد اللہ عليه السلام دیع دَعائم յ բար‏
نی յան‏ یم اع دا ین الاس تفصدیژفی م شین անկե‏ من كشو عن مغرف شین ی ۽ مها کیب علیه ده () و لم Հա‏

مه و من عرفها و عمل մակ‏ دیله و قبل مه عَمَلَهُوَلَمْ يْضِرٌ به ما فيه بجهل شئ ء ٍ مِنَ مور جَهلَهُ قال Սե‏ سَهَادَهُ أن մ‏ ال

0 7 7

الله ծամ:‏ برشول الله صلی الله عليه و آله و الا پا ապոր‏ عند اللہ م ال ال کاة 521317
«ր‏

وو
Ei‏

۱

ծ)‏ ر یقرف 54 ԵԼ‏ بو َال وشول الله صلی الله عليه و آله من مات غر (۶) ցե) բել‏ مات مد
7

با لها الو 11161

ص: ۸۹

.۲۳۰ اكمال الدین:‎ -١

۲- فى نسخه: کفر المنافقین.

۳- غيبه النعمانی: ۶۳.

۴- فى المصدر المطبوع: کبت عليه Հատ‏

۵-فی المصدر: و الولایه لشی ء دون شی ء فصل یعرف لمن اخذ به.
۶ فی المصدر: و لم يعرف امام زمانه.

ար 66 307655 չն 17742534‏ عليه السلام (40 و فَالَ آحَرُونَ 2 ا بل Ճան‏ و گان գար 50 8 աւ‏ و
ال آخرون (۴) هو ԷՅ‏ 7 تایآ و6 اج و یت کوےیہ
علیهما السلام تم كات ابو جقفر و کات ای 148 یرون ما اون տադ‏ حال و حرام եմ‏ توا ین الاس نی
21054 عليه السلام قح َو بين هم و علیهم (۷) فَصَا ژوا يَُلمُونَ اس بغ ما كانوا شون ينهم و տն‏ عکذا
լակ վ Հեա մ 511555:‏ و تن مات ول تخرف (۸) ՏԱ‏ میات ميته جاه و آخو بج ما تَكونٌ إِلَى աա‏
فشک هد لمکا و ار ید إلى علقہ و امت من الا تقول ند ՀՅ‏ على أي حصن ال ابو ام عیعری بن الى و
کان بو ره و كانَ حاضر 71541 لفیا ول كاد بُو جقفر عليه السلام عم لام .1(

ص: ۹۰

۱- النساء: 40.

۲- ذکر فى الکافی الآيه اولا ثم بعدها الخبر و فیه: و كان رسول الله صلی الله عليه و آله و كان علا عليه السلام آقول: ای کان
کل واحد من رسول الله صلی الله عليه و آله و علي عليه السلام فى زمانهما اماما و أولى الامر.

۳- فی المصدر و الکافی: و قال الآخرون.

۴- فى المصدر و الکافی: و قال الآخرون.

۵- فی المصدر و النسخه المخطوطه: (لا۔ سواء) و فى الکافی: و قال الآخرون: يزيد بن معاویه و حسین بن على و لا سواء و لا
سواء قال: ثم سكت ثم قال: ازيدك؟ فقال له حکم الأعور: نعم جعلت فداک قوله: و لا سواء و لا سواء أى لا سواء على و
معاویه. و لا الحسین و يزيد.

۶- فى الکافی: و كانت الشیعه قبل أن یکون أبو جعفر و هم لا یعرفون «Տա‏ حجهم و حلالهم و حرامهم حتّى کان.

۷- فى المصدر: و علمهم.

۸- فی المصدر و الکافی: لا يعرف.

4- فى الکافی: و احوج ما تکون الى ما انت علیه.

۰- رجال الکشّی: ۲۶۶ و ۲۶۷ فيه: و كان أبو حمزه حاضر المجلس انه قال لک فما تقول و لعل الصحیح: و انه قال فيما یقول.

اصلی اسلام که بر آن ակ‏ گذاری شده است و هیچ كس را بارای آن نیست که کوتاهی در شناخت آنها داشته باشد چیست؟
512 کوتاهی که دی فاه شده و عاق մտ‏ شود وهر کی اهارا امد و عل كبن دیش درست و Հեն»‏

مقبول است و جهل و ندانستن بعضی از امور زیانی برایش نخواهد داشت.

فرمود: شهادت يه یکتایی عدا و ایمان به پیامبر کرم صلی الله علیه و آله و سلم و اقرار به آنچه که از جانب دا آورده. سپس
Ա ԱՅՐՆ ԱՔ‏ جو رج ا ی اه ی
جو کی رہ ام ԱՅՆ‏ 0 ا ان E‏ ی رفا ն‏ نها الذي سوا ا
الله و لیوا اھر تر أرق ار «ճե‏ «اولی الامر» على بن ابی طالب عليه (ԼՅ‏ بود. گروهی مدعی شدند که نه» معاویه
است. بعد از على عليه الت لام امام حسن و امام حسين علیهما ال لام بودند. باز گروهی گفتند که يزيد بن معاویه است. نه

5 7

فرمود: مايليد توضيح بيشترى بدهم؟ جند نفر عرض كردند: بفرماييد. فرمود: بعد از آنها على بن الحسين عليه الشلام بود. پس
از آن جناب حضرت باقر عليه الشلام. شيعيان قبل از ايشان حلال و حرام خود را نمی دانستند. مگر اينكه در اين مورد از مردم
اطلاع بگیرند. تا زمان حضرت باقر عليه الشلام كه درهای علوم را گشود و برای آنها توضيح و تشريح كرد. از آن به بعد مردم
برای كسب علم به شيعيان مراجعه می كردندء با اينكه قبلا به دیگران نيازمند بودند.

جريان به همین وضع خواهد بود. زمين يايدار نیست» مگر به وسيله امام. هر كس بميرد و امام خود را نشناسد. به مرگ
جاهليت مرده است. و مهم ترين موقعى كه احتياج به شناسايى امام داری» وقتى است که جانت به اينجا برسد (و به حلق خود

اشاره كرد) و از دنيا دست بكشى. آن وقت خواهى كفت به به! جه عقيده خوبى داشتم!

ابوالیسع عيسى بن سرى گفت: ابو حمزه كه در آن مجلس حضور داشت. در ՄԱՅ‏ خبر می گفت: حضرت صادق عليه الشلام
أضاقه کرد سرت باقر յ ալանին,‏ یریت وجال کش ۷۶۶۰ ۷۶۷ھ

* | ترجمه ]

بيان

قوله كتب عليه ذنبه فى بعض النسخ كبت عليه دينه بتقديم الباء على التاء من الكبت و هو الصرف و الإذلال و فى الكافى فسد
عليه دينه و هو أظهر قوله ثم قال الزكاه لعله سقط منه شی ء و فى الكافى هكذا و الاقرار بما جاء به من عند الله و حق فى
الأموال الزكاه و الولايه التى أمر الله عز و جل بها ولايه آل محمد صلی الله عليه و آله قال فقلت له هل فى الولايه شی ء دون
شی ء فضل یعرف لمن أخذ به قال نعم قال الله عز و جل.

فقوله و حق إما مجرور بالعطف على قوله ما جاء فيكون تخصيصا بعد التعميم لبيان مزيد الاهتمام أو مرفوع بالخبريه للزكاه أو
بالعطف على الشهاده و فيه بعد معنى و یمکن أن يقرأ على صيغه الماضى المجهول قوله شی ء دون شی ء أى خصوصيه و

علامه تعرف لمن أخذ بها أو دلیل و برهان يحتج به من ادعاها و لكل من الوجهین شواهد فى الکلام كما لا بخفی و یمکن
الجمع بين الوجهین ծՆ‏ یکون شی ء دون شی ۰ شاره إلى الدلیل و فضل إشاره إلى شرائط الامامه و إن كان بعيدا و على
التقادیر الآخذ إما الامام أو الموالی له و حاصل الجواب أن الآيه دلت على وجوب طاعه أولى الأمر فتجب طاعتهم و معرفتهم و
دل الخبر على أن لكل زمان ماما لا بد من معرفته و متابعته و كان الأمر مرددا بين على و معاویه ثم بين الحسن و بینه ثم بين
الحسین و بینه و بين يزيد و العقل يحكم بعدم المساواه بين الأولين و الآخرين و لم یذ کر الغاصبین الثلائه تقيه و |شعارا بأن
القول بخلافتهم بالبیعه يستلزم القول بخلافه مثل معاویه و يزيد و بالجمله لما كان هذا آشنع و التقیه فيه أقل خصه بالذ کر مع أن
بطلان خلافه معاویه یستلزم بطلان خلافتهم لاشتراک العله و کلمه كان فى المواضع تامه.

قوله عليه السلام و بين لهم و علیهم فى الکافی و بين لهم «Տա‏ حجهم و حلالهم و حرامهم حتی صار الناس بحتاجون الیهم
من بعد ما کانوا بحتاجون إلى الناس و هكذا كان الأمر. (۱)

ص: ۹۱

۱- أصول الكافى ۲: ۲۰ فيه: (و هكذا يكون الامر) رواه الكلينى عن محمد بن يحيى عن أحمد بن محمّد عن صفوان: و عن ابی

على الأشعری عن محمد بن عبد الجبار عن صفوان.

قوله و كان آبو حمزه «եմ‏ كان قال أبو حمزه و على نسخه كان هی تامه أى كان فى الحیاه (۱) و الحاصل أن عیسی 55 أن ԵԼ‏
حمزه ذکر هذه التتمه و آنا لم آسمعها.

##| ترجمه |عبارت «کتب عليه ذنبه» در بعضی نسخه ها «کبت عليه دینه؛ آمده و باء بر تاء مقدم شده است. «کبت» یعنی
خاموش كردن و فرو نشاندن. و در کافی «فسد عليه دینه» آمده که اين بهتر است. در عبارت دیگر آمده «ثم قال الز کاه»» شاید
چیزی از آن افتاده Վեն‏ و در کافی نیز چنین است: و اقرار كردن به آنچه که از سوی خدا آورد و حق در اموال» يعنى زکات و
ولایتی که خدا به آن امر کرده» ولایت آل محمد صلی الله عليه و آله است. گفت: به او گفتم: آيا در ولایت چیز خاصی از
فضل هست که برای کسی که به آن تمسكك کرده است شناخته شود؟ گفت: بله» خدای عزوجل فرمود.

يس سخن او «و حق» يا مجرور است به واسطه عطف بر «ما جاء» است» پس تخصیص بعد از تعمیم است برای بیان اوج اهتمام
و یا مرفوع است به سبب خبر بودن برای زکات و يا عطف بر شهادت است که در آن بعد معنا است و ممکن است که (بیا؛ بر
صیغه ماضی مجهول خوانده شود. سخن او «شیء دون شیء» یعنی خصوصیت و علامتی که شناخته شود برای کسی که به آن
تمسكك کرده است. يا دلیل و برهانی كه کسی که آن را ادعا کرده است. احتجاج به آن ԼՏ‏ و برای هر دو وجه شواهدی در
کلام است. همان طور که روشن است و احتمال دارد جمع بين دو وجه این طور كه «شیء دون شیء» اشاره باشد به دلیل و
فضل اشاره باشد به شرایط امامت اگر جه بعيد است. بنا بر این مقدرات. تمسک کننده يا امام است يا موالی او. نتيجه اينكه
آيه دلاللت کرد بر وجوب اطاعت اولی الا-مر. يس اطاعت و معرفت ایشان واجب است و خبر دلاعلت کرد بر اينكه برای هر
زمانی امامی است که چاره ای جز معرفت و پیروی از او نیست و امر مردد بود بين على و معاویه. بعد بين حسن و معاویه و بعد
بین حسين و معاویه و يزيد. عقل حکم می کند به عدم تساوی بين آنها و ذکر نکرد سه غاصب را از روی تقیه و اشعار به
اینکه ին‏ شدن به خلافت ايشان مستلزم ին‏ شدن به خلافت مثل معاویه و يزيد است. در كل چون این شنیع تراست و تقیه
در آن اقل است» آن را مخصوصا ذکر کرده با اينكه بطلان خلافت معاویه مستلزم بطلان خلافت آنهاست به خاطر اشتراكك
در علت بطلان و کلمه كان فى المواضع تامه.

سخن امام عليه Թայ‏ «و بين لهم و علیهم» در کافی آمده: و برای ایشان مناسکك حج و حلال و حرامشان را تبيين کرده. تا

اينكه محتاج ایشان شدند بعد از آنکه محتاج مردم بودند و ام اين گونه بود. -. اصول کافی ۲: ۲۰ -

«و كان ابو حمزه» شاید اینطور بوده که «قال ابو حمزه» و بنا بر نسخه ای «کان». «کان» تامه است» یعنی زنده بود و نتيجه اينكه

عیسی ذکر کرد که ابو حمزه اين تمه را بیان کرد در حالی که من آن را نشنیده بودم.
թու‏ جمه |
«Էչ»‏

ختص, الاختصاص عَنْ 788 بْن يَزِيدَ عَنْ أبى الْحَسَن الأول عليه السلام قال »44 قول مَنْ مات րել չե‏ مات »45 حَاهِلِية չել‏
ی یغرفه Հն‏ لم سمغ یاک ترذ کر 12 22 Նել‏ حا ա‏ 83 و الله Սն‏ 505« شول الله صلی الله عليه و آله قال و قال

411525 صلی الله عليه و آله مَنْ نات و لیس 4 քել‏ یشم 4 و بُطيعٌ مات ميت جَاهِلِقهٌ (۷)

* | ترجمه ]اختصاص: عمر بن يزيد گفت: از ابوالحسن اول عليه لام شنيدم كه می فرمود: هر كس بدونامام بميرد» به
م رگ جاهليت مرده است. امام زنده ای كه او را بشناسد. عرض كردم: آقا! من از يدرتان نشنيدم که جمله «امام زنده» را

بفرمايد. فرمود: به خدا قسم اين حرف را ييامبر اكرم فرموده است. آن جناب فرمود: هر كه بدون امامى بميرد كه از او بشنود و
مطيعش «Լեն‏ به م رگ جاهليت مرده است. - . اختصاص: ۲۶۸ - ۲۶۹ -

** | ترجمه |

«V>»

Է

جَاهِيَةٌ (۳).

ُو «ւա‏ عليه السلام مَنْ مات و لیس չել աո‏ ححٌ ظَاهِرٌ مات مه

#*[تر جمه ]اختصاص: حلبی گفت: حضرت صادق عليه ال لام فرمود: هر که بدون داشتن امام زنده و آشکار بمیرد به مرگ
جاهلیت مرده است. - . اختصاص: ۲۶۹ -

بد > | ترجمه ]
«FA»‏

ԱԱ و ری‎ ԱԱ.

իու‏ ترجمه |اختصاص: ابو جارود گفت: از حضرت صادق عليه الشلام شنيدم كه فرمود: هر کس بدون امام زنده آشکار بمیرد

به مرگ جاهليت مرده است. عرض كردم: آقا! امام زنده؟ فرمود: امام زنده» آرى امام زنده. - . اختصاص: ۲۶۹ -
* | ترجمه |
«ԷՎ»‏

տան 222 8.7‏ آختد بن ادان ամ‏ عن աաա ամ‏ عود الله بن այտ) ա‏ عُمَرَ عن
اسن ٿن عودِ اللہ بن مد بن لاس الژازی عَنْ أبيه (۶) عَنْ 128 وت ى الرّضًا عَنْ «ել‏ عليهم السلام ۶ ةامر Տա‏
عليه السلام յն‏ قال 41075 صلی الله عليه و آله շո‏ مات و لیس له չել‏ مِنْ وی ան‏

-

ص: ۹۲

۱- ذکرنا قبلا ان الموجود فی المصدر: و كان آبو حمزه حاضر المجلس فعلیه لا بحتاج الى تکلف.

۲- الاختصاص: ۲۶۸ و ۲۶۹.

۳- الاختصاص: ۲۶۹.

۴- الا ختصاص: ۲۶۹.

دق մարան նանան‏ الد باس ی الطاهی أله مسحت اله ن شف تر سو اما پر مسا عن
له بن الحسن بن عراش بن إبراهيم بن یوب الجوهرق صاحب کتاب مقتضب الاش یروی من جماعه منهم محترد بن عمر بن
եա‏ سای

۶ المصدر و عیون الأخبار بخلوان عن قوله: عن أنه

իճա 8-8 Յե: 2‏ فى الْجاملیّه و الْإِشلام .)١(‏

խու‏ ترجمه ]كنز الفوائد: حضرت رضا عليه الشلام از آباء كرام خودہ از اميرالمؤمنين عليه الشلام» از پیامبر اکرم صلی اللہ عليه و
آله نقل کرد که فرمود: هر که بدون امامی از فرزندان من بمیرد» به مرگ جاهلیت مرده و از او آنچه را كه در جاهلیت و
اسلام انجام داده است بازخواست می شود. - . كنز الفوائد: ۱ شيخ صدوق در عیون اخبار الرضا: ۲۱۹ با سند خودش

آورده تا سے
٭| تر جمه |
۴ڈ

مه عن أ ہج تس اتی رپیپ وس کپ
سا Աւ‏ اعم E‏ ات
աեւ‏ ا د 2 و القاء على تكو ول صلی الل علي و آله يا ی لماح اب
Սյ‏ وه بدا عرفوة عردو بدا عردو մա‏ بعترادتہ عَنْ عباده مَنْ ہوَاۂ فا 4 زج لے او 2۷ وقول ا5ا
:18414 :4 أل کل ցե:‏ إِمَامَهُمُ الى յ‏ علیهع طَاعَلُ 222(

آقول: ثم قال الکراجکی قدس الله روحه اعلم أنه لما كانت معرفه الله و طاعته لا ینفعان من لم یعرف الامام و معرفه الامام و
طاعته لا تقعان الا بعد معرفه الله صح أن يقال إن معرفه الله هى معرفه الامام و طاعته و لما كانت آیضا المعارف الدینیه العقلیه و
السمعیه تحصل من جهه الامام و كان الامام آمرا بذلک و داعیا إليه صح القول بأن معرفه الامام و طاعته هی معرفه الله سبحانه
كما تقول فى المعرفه بالرسول و طاعته أنها معرفه باله سبحانه قال الله عز و جل مَنْ بطم الوَسُولَ 8554 241( ما تضمنه
قول الحسین عليه السلام من تقدم المعرفه على العباده غایه فى البيان و التنبيه. |

ص: ۹۳

۱- کنز الکراجکی: 81 و رواه الصدوق فى عیون الأخبار: ۲۱۹ باسناده عن محمد بن عمر بن محقد الجعابی و فیه: و يؤخل.
-١‏ هكذا فى الکتاب و مصدره و هو مصحف (سهیل) و الرجل هو محمد بن آبی بكر همام بن سهیل الکاتب الاسکافی من
مشایخ آصحابنا و متقدمیهم ولد فى سنه ۲۵۸ و مات سنه ۲۳۲ (او) ۳۳۶.

۳- كنز الکراجکی ۱۵۱.

ع النساء: ۸۰

و جاء فى ال دی من طریق Հեյ‏ عَنْ عبد الله بن مر بن الخطاب أن رَشول الله صلی الله عليه و آله قال: مَنْ مات و لیس فی
եմ ատա‏ (۱) أ لیس فى عَهُدُ չեմ‏ مات ميته جاهة.

6373 5« مِنْهُغ 21« السلام قال: مَنْ مات و ہُو لا يعرف ճն) չել‏ مات :4 جاهلة.

و ԾԵԼ»‏ الخبران یطابقان المعنی فى قول الله تعالی 857 نَدْعُوا كل آناس بامامهغ فَمَنْ آوتی كتابة بیمینه «Այն‏ 8325 کب و
لا يُظْلْمُونَ فلا (۷).

فإن قال الخصوم إن الإمام هاهنا هو الكتاب قيل لهم هذا انصراف عن ظاهر القرآن بغير حجه توجب ذلك و لا برهان لأن ظاهر
التلاوه يفيد أن الإمام فى الحقيقه هو المقدم فى الفعل و المطاع فى الأمر و النهى و ليس يوصف بهذا الكتاب إلا أن يكون على
سبیل الاتساع و المجاز و المصير إلى الظاهر من حقيقه الكلام أولى إلا أن يدعو إلى الانصراف عنه الاضطرار و أيضا فان حد
الخبرين يتضمن ذكر البيعه و العهد للإمام و نحن نعلم أنه لا بيعه للكتاب فى أعناق الناس و لا معنى لأن يكون له عهد فى
الرقاب فعلم أن قولكم فى الإمام إنه الکتاب غير صواب.

فان قالوا ما تتکرون أن يكون الإمام المذ كور فی الآيه هو الرسول قيل لهم إن الرسول قد فارق الأمه بالوفاه و فى أحد الخبرين
أنه إمام الزمان و هذا يقتضى أنه حى ناطق موجود فى الزمان فأما من مضى بالوفاه فليس يقال أنه إمام إلا على معنى وصفنا
للکتاب بأنه إمام و لو لا أن الأمر 2( كما ذكرناه لكان إبراهيم الخليل عليه السلام |مام ան)‏ لأنا عاملون بشرعه متعبدون بدينه
و هذا فاسد الا على الاستعاره و المجاز و ظاهر قول النبى صلی الله عليه و آله من مات و هو لا یعرف

ص: ۹۴

۲- النساء: ۴۹.
۳-فی المصدر و اللسخه المخطوطه: و لو أن الامر.

բե)‏ زمانه يدل على أن لکل زمان ماما فى الحقیقه يصح أن یتوجه منه الأمر و یلزم له الاتباع و هذا واضح لمن طلب الصواب و
من ذلك ما آجمع عليه آهل الاسلام من

قول النبی صلی الله عليه و آله إنى مخلف فيكم ما إن تمسکتم به لن تضلوا کتاب الله و عترتی أهل بیتی و إنهما لن یفترقا حتی
يردا على الحوض.

فأخبر أنه قد ترك فى الناس من عترته من لا يفارق الكتاب وجوده و حكمته و إنه لا يزال وجودهم مقرونا بوجوده وفى هذا

دليل على أن الزمان لا يخلو من إمام و منه ما اشتهر بين الرواه من

قوله فى كل خلف من أمتى عدل من أهل بيتى ينفى عن هذا الدين تحريف الغالين و انتحال المبطلين و إن أئمتكم وفودكم
إلى الله فانظروا من توفدون فى دينكم (۱)

**[ترجمه ]كنز الفوائد: سلمه ہی عطا از امام صادق عليه السّ.لام نقل كرد كه فرمود: روزى امام حسين عليه الشلام با اصحابش
می رفتند. امام بعد از حمد خدای عزوجل و درود بر ييامبر صلی الله عليه و آله فرمود: به خدا قسم خداوند بندكان را خلق
نکرد. مگر آنکه او را بشناسند. وقتی شناختند عبادت کنند؛ وقتی عبادت کردند از بند گی غير او ہی یاز شوند. شخصی گفت:
پدر و مادرم به فدای تو ای فرزند رسول خدا! شناخت خدا چیست؟ فرمود: اينكه اهل هر زمانی» امامی را که اطاعتش واجب
است بشناسند. - . كنز الفوائد: ۱۵۱ -

مؤلف: در ادامه کراجکی قدس الله روحه می گوید: بدان که شناخت خداوند و اطاعتش؛ برای کسی که امام را نشناسد و
معرفت به او نداشته باشد نفعی نمی رساند. اطاعت از امام واقع نمی شود مگر بعد از معرفت خدا. درست است که گفته شود
معرفت خدا همان معرفت امام و اطاعت اوست. همچنین معارف دینی - عقلی و نقلی - از طرف امام حاصل می شود امام به
آن امر می کند و به آن می خواند. اين قول صحیح است که معرفت امام و اطاعت او همان معرفت به خداوند سبحان است.
همان طور که «ԱՏ‏ می شود در مورد معرفت رسول و اطاعت او که همان معرفه الله است. خداوند عزوجل می فرماید: «من
یطع الرسول فقد آطاع الله» -. نساء / ۸۰- յ»)‏ كس از پیغمبر فرمان برد در حقيقت از خدا فرمان برده است. 1 اين آيه

دربردارنده سخن امام حسین عليه الشلام است مبنی بر تقدم معرفت بند گان» که در نهایت توضیح و تنبيه است.

در حدیث از طريق اهل سنت از عبدالله بن عمر بن خطاب آمده است که پیامبر اکرم فرمود: «هر کس بمیرد در حالی که بيعت
امامی (Ժե ն)‏ بر گردنش «ԼՆ‏ به مرگ جاهلیت مرده است.» بسیاری از اهل سنت روایت کرده اند که فرمود: «هر کس
بميرد در حالی که امام زمان خود را نشناسد» به م رگ جاهلیت مرده است.»

این دو خبر مطابقت دارند با معنی 1« شریفه: «يَوْمَ نَدْعُوا کل آناس یامامهغ فَمَنْ أوتى كتابة «Տան Հ.‏ 8175 كتابَهُمْ و لا
يُظْلَمُونَ ԱՅ‏ - . اسرا / ۱۷ - [یاد كن] روزی را که هر گروهی را با پیشوایشان فرا می خوانیم» يس هر کس کارنامه اش را

به دست راستش دهند. آنان کارنامه خود را می خوانند و به قدر نخكك هسته خرمایی به آنها ستم نمی شود].

اگر مخالفین مدعی شوند که امام در اين آيه همان کتاب است. به آنها جواب می دهیم که اين سخن مخالف ظاهر آیه است

و بايد از معنی ظاهری آن بدون دلیل و برهانی انصراف نماييم. زیرا ظاهر آيه چنین می فهماند که امام کسی است که در
کارها پیشوا است و دستور او را در امر و نهی پذیرفته است. کتاب و نامه را نمی توان به چنین امتیازی اختصاص داد جز اینکه
از بابت مجاز گفته شود با اینکه حمل کلام را به ظاهر آن بهتر است جز در مواردی که مجبور باشیم از ظاهر دست بکشیم.
دیگر اينكه یکی از دو خبر متضمن بيعت و پیمان امام است. ما می دانیم که کتاب و نامه بیعتی بر كردن مردم ندارد و صحیح
نيست بگوییم که کتاب بر كردن مردم پیمانی دارد. از توضیح گذشته معلوم می شود که تفسیر امام را به کتاب» سخن صحیح

نست.

اگر بگویند شما منکر نیستید که امام در اين آيه خود پیامبر باشدہ جواب داده می شود که پیامبر اکرم با مرگ از امت جدا
شده است. در یکی از دو خبر می كويد امام زمان و مضمون خبر شاهد است بر اينكه امام بايد زنده و سخنگو و موجود در
زمان باشد. کسی را که از دنیا رفته باشد نمی گویند امام است» مگر به همان تقریبی که در مورد کتاب گفتیم. از روی مجاز

اگ չու‏ شك شخص فرت شدوارا یٹرا دانست:

بايد ابراهیم خلیل را امام زمان خود بدانیم» زيرا ما به دين و شریعت او ملتزم و عامل هستیم. اين سخن صحیح نیست. مگر از
روی استعاره و مجاز. ظاهر سخن پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم: «من مات و هو لا یعرف امام անյ‏ دلیل بر اين است
که هر زمانی امامی دارد که بايد به او مراجعه نمود و از او پیروی کرد. این مطلب واضحی است و از آن جمله اين سخن پیامبر
است که تمام مسلمانان بر آن اجماع دارند» فرمود: من ميان شما چیزی را می گذارم که اگر به آن چنگ بزنید» گمراه نمی
و آله اطلاع می دهد که در ميان مردم از عترت و خاندان خود کسانی را گذارده که از کتاب جدا نمی شوند و پیوسته با هم
خواهند بود. در این فرمایش نيز دلیلی است که زمان خالی از امام نیست. از آن جمله اين فرمایش پیامبر است که بين روات
احادیث مشهور شده و فرموده است: در هر زمانی پیشوایی واقعی از Յե»‏ خاندان من هست که تحریف و تغییر ستمگران و
سخن ياوه سرایان که در دين به وجود آورده اند از بين می برد. امامان رهبر و راهنمای شما به سوی خدایند. دقت كنيد با جه

= ۱۵۲ ۱۵۱ کنر القوائلة‎ անցե پشگاه عدا وارد می‎ ա անմա

| جمه‎ թո

باب ۵ أن من أنكر واحدا منهم فقد أنكر الجميع

که | کمال الدين أبى عَنْ Ճա‏ عَنْ ՀՀ:‏ عیتری عَنْ ص موان عن ان مُشرکان عَنْ أبى عبد الله عليه السلام قال: مَنْ 221
واحدا من اء فقث 2821 الائواٹ (۲)

ككء | کمال الدین ابن الولید عن الصفار و ابن متيل و الحمیری جمیعا عن ابن أبى الخطاب و ابن يزيد و ابن هاشم جمیعا عن

ابن آبی غمير و صفوان معا عن ابن مسکان مثله (۳)
نى» الغیبه للنعمانی الکلینی عن الحسین بن محمد عن المعلی عن ابن جمهور عن صفوان مثله (۴)

ص: ۹۵

.۱۵۲ كنز الکراجکی: ۱۵۱ و‎ -١
.۲۲۸ کمال الدین:‎ | -۲

۳- اکمال الدین: ۲۲۹.

۴- غيبه النعمانی: ۶۳.

نی الغیبه للنعمانی ابن عقده عن یحیی بن زکریا عن على بن سیف عن آبان عن حمران عنه عليه السلام مثله Ը)‏

**[ترجمه ]كمال الدین: ابن مسکان از حضرت صادق عليه Փայ‏ نقل کرد که فرمود: هر کس یکی از امامان زنده را منکر
شود منکر امامان فوت كيده گردیده است. -. كمال الدین: ۲۲۸ -

كمال الدین و Հա‏ نعمانی: مانند این روایت را قل کرده اند. - . كمال الدین: ۰۲۲۹ غیبت نعمانی: ۶۳ -
թու‏ جمه |
«Ծ‏

- و

قال: قلت

5
4»

که | كمال الدین آبی 58 մ‏ عق ՆՇԱ‏ وم չա»‏ 58 اش ماعل و ՆՇԱ: ٦ ՅԼ»‏ 25 معید عن ցնի‏ زد ت
չմ‏ َد الله عليه السلام مَنْ عَرَفَ 481 و 41 یُغرف الاماع الذی فی «եյ‏ أ مُؤْمِنٌ هُوَ قال لا قلت أ مُعلِغ هُوَ قال نَعَمْ.

د

o
١ سام‎

و ال ان صلی اه علیه و آله مَنْ 15.2 41 մ)‏ 21 و دا وول ال صلی 41 علیه و آله نقد شقن յն‏
بحقهما وَ تاه عَلَى الله عر و جل (1)

رم موه
و دمه

45

| ترجمه ]| كمال الدين: ابان بن تغلب گفت: به حضرت صادق عليه ال لام عرض كردم: آيا كسى كه امامان را بشناسد ولی

امام زمان خود را نشناسد مؤمن است؟ فرمود: نه. كفتم: مسلمان هست؟ فرمود: آرى.

و پاداش به وسيله ايمان است.

پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم فرموده است: هر كس گویای شهادت «لا له إل الله و محمد رسول اللّهه باشد مال و
جانش محفوظ است. مگر کاری كند كه موجب از بين رفتن احترام مال يا جانش گردد و حساب او بر خداوند است. -.
كمال الدين: ۲۲۹ -

* | ترجمه |
«Է»‏
که | کمال الدین آبی عَنْ 32912842 عَنْ آبیه عن ابن أبى غعیر عن مُحَمّد بن عَدِدِ الرَخْمن بن آبی لیلی (۳) عَنْ أبى عَبدٍ

الد الصاوق عليه السلام فی حيبت طويل بو فى آخره کیت այգը‏ من 1( չու‏ و کیت تیصو من له 141518 42 زشول
الله صلی الله عليه و آله و وا بما رل من عِنْدٍ الله عَرَّ و جل الوا آثَارَ الْهُدَى ենա: Աթ‏ امه 23817 321227

گیل عیتری ابْنّ Թ‏ 213 58 5472 157 لغ 95313317 الطریق 02236 و التمشوا من وَرَاءِ اجب 260

تستکملوا من دینکم و تیا .01854(

**#[ترجمه] كمال الدین: عبدالرحمن بن اہی لیلی گفت: در یکت حدیث طولانی حضرت صادق عليه الشلام در آخرش فرمود:
چگونه هدایت می یابد کسی که بینا نیست و چگونه بینا می شود کسی که او را برحذر نداشته اند؟ پیرو فرمایش پیامبر اکرم
باشيد و به آنچه که خداوند نازل کرده اقرار کنید. پیرو «Նա‏ های هدایت باشید که اين پیروی» علامت امانت و پرهیز گاری
است. متوجه باشید که هر كس عیسی بن مریم را به رسالت نپذیرد اما تمام پیامبران دیگر را قبول داشته باشد ایمان نیاورده
است. به وسیله مشعل های فروزان هدایت راہ را بيدا كنيد و از يناه پرده های ضخیم پیشوایان و ائمه خود را جستجو كنيد تا
دینتان کامل شود و اسان به خدا پیدا نمایید. -. کمال الدین: ۲۳۰-۲۲۹ -

| جمه‎ թո

بیان

لعل المراد بآثار الهدی )8( الأثمه عليهم السلام أو علومهم و آخبارهم و سننهم و آدابهم و المنار الامام قوله عليه السلام من
وراء الحجب يحتمل أن يكون

ص: ۶

١-غيبه‏ النعمانی: ۶۳

ال اکمال الدین: ۲۲۹.

۳- فى المصدر: محمد بن عبد الرحمن بن آبی لیلی عن أبيه عن أبى عبد الله الصادق عليه السلام.
- اكمال الدين: ۲۲۹ و ۲۳۰ فيه: تستكملوا امر دينكم.

۵- او كان 505« مصحف (آثار الهداه) او اطلق الهدى على الأثمّه عليهم السلام من باب زید عدل.

المراد حجب الحق تعالی أى إنكم لما کنتم محجوبین عن الحق تعالی بالحجب النورانیه و الظلمانیه فاطلبوا آثار آنوار الحق و
هم الأثمه علیهم السلام و يحتمل أن یکون المراد بالحجب الأئمه عليهم السلام فانهم حجب الرب و الوسائط بینه و بين الخلق
فیرجع إلى المعنی الأول أو المراد التمسوا بعد غيبه الحجب عنکم آثارهم و آخبارهم.

**|[ ت رجمه ]شاید مراد از «آثار الهدی» ائمه عليهم الت لام Ն‏ علومء اخباره سنت ها و آداب ایشان باشد. و مراد از «منار الامام»
در سخن حضرت. حجاب های حق تعالی است. یعنی حق تعالی به وسیله حجاب های نورانی و ظلمانی از شما پوشیده است.
پس به واسطه انوار حق كه ائمه عليهم ال لام هستند. او را طلب کنید. احتمال دارد مراد از حجاب هاء ائمه باشند. چون ایشان
حجاب های پرورد گار و واسطه های د بين او و مخلوقات هستند. بنابراین يا به معنای اول رجوع می كنيم يا بعد از رفع حجاب
هاء به واسطه آثار و اخبارشان به آنها تمسک می کنیم.

] ترجمه‎ | 5:
«f»

ک. إكمال الدين Հեմ)‏ لوق عَنِ ابن գրան‏ عَنْ علی بن مُحمّدِ عَنْ ծա‏ بن مُحمّد ئن عود الْحَمِيدٍ (۱) عَنْ مُحمّد بن
لق یل عن الرضا 52 آبائه عليهم السلام قَالَ ال رَسُولٌ الله صلی الله عليه و آله باعل نت و Հա մատանի աման‏
الله ն‏ له و امہ فى 42 من انکر واحدا مهم (1) فد آنکرنی و مَنْ عضا واحداً منّْهُْ աշա‏ و مَنْ جَفَا وَاجداً
مهم 4:02 جفانی و مَنْ 68123 فَقَدْ ոնց‏ و من آطاعکع َقذ أَطَاعَنِى و مَنْ 2543 84 والابی و مَنْ عادا کم فد ԹԱ‏
* | ترجمه ]كمال الدین: محمد بن فضیل از حضرت رضا عليه الشلام نقل کرد که آن جناب از آباء كرام خود روایت کرد که
پیامبر اکرم صلی اللہ عليه و آله فرمود: يا علی! تو و ائمه از فرزندانت» حجت های خدا در ميان مردم و شخصیت های برجسته

بين آنها هستید. هر كس یکی از شما را منکر شود مرا انکار کرده و هر که با یک نفر از شما مخالفت کند. با من مخالفت
ا րր ԱՆ ՏԱՑ ՆԱՆ ՍՐԵԼ Ա‏
کس از شما اطاعت کت از من اطاعت کرده است؛ کسی که شما را دوست بدارد؛ مرا دوست داشته و دشمن شماء دشمن من

است» زیرا شما از من هستید و از سرشت من آفریده شده اید و من از شما هستم. - . كمال الدین: ۳۳۰ _--
թո‏ جمه |
«A»‏

ա: արեանն‏ ریف جک تحت أَيْمن عن

ص: ۹۷

ա ճանա առ 2-1‏ کر یت اط այա‏ السب 4 رکعد الل ال تعد فا յմա‏ تن مق յաթ աաա‏
عن محترد بن على قال: حد ثنى عمران عن محمد بن عبد الحمید) و فى نسخه مصبخحه: على بن محمّد بدل محمد بن على و
”ال عن تسا

۲- فى المصدر: منكم.

۳- فى المصدر: منكم.

۴- فى المصدر: منکم.

۵- اكمال الدین: ۲۳۰.

۶- فى المصدر: حدّثنا القاسم بن محمد بن الحسین بن حازم (ابو محمد الحسن بن حازم» خ ص).

۷- فى نسخه: عيسى بن هشام و فى أخرى: عبيس بن هاشم و كلاهما مصحفان و الرجل هو عباس بن هشام الناشری الأسدى

قال النجاشی: کسر اسمه فقيل: عبيس.

فقال أ من مَوَالِينَا قلت نَحَمْ قال 821221 من 505« ՍԱ‏ قلت له 87 يُوَالِى ԱԲ‏ و لم يرف من بَعْدِهِ من الأؤصياءٍ قال ضال Հն‏
«ՅԱՆ 28‏ جمیعا و جح ال خر قال هْوَ كمَنْ 31 پجیٹری و جح بِمُحَمّدٍ صلی الله عليه و آله )21 աը‏ و جحد بعیسی عليه

السلام )1( 55 بالله من جخد مک مِنْ خججه.

قال النعمانی رحمه الله فلیحذر من قرأ هذا الحدیث و بلغه هذا الکتاب أن يجحد آحدا من الأثمه أو يهلكك نفسه بالدخول فی

## ترجمه آغیبت نعمانی: محمد بن تمام گفت: به حضرت صادق عليه ال لام گفتم: فلان كس که از ارادتمندان شما است؛
سلام رسانده و تقاضا دارد که ضمانت شفاعت او را بکنید. فرمود: از موالیان ما است؟ عرض کردم آری. فرمود: مقامش بالاتر
از این حرف ها است. عرض کردم: آقا! او ولایت على عليه الت لام را قبول دارد» ولی بقیه امامان بعد از ايشان را نمی شناسد.
فرمود: او گمراه است. عرض کردم: اگر همه امامان را قبول داشته باشد» ولی امام آخری را نشناسد چه؟ فرمود: مثل کسی
انيت که اعتراف به بوت عیسی داردة ولی خضرت محرد صلی الله عليه و آله و سلم را پیامبر نمی داند. با اقرار به محشد
صلی الله عليه و آله و سلم دارد و عیسی را پیامبر نمی داند. پناه به خدا می ہرم از جرم کسی که یکی از حجج خدا را قبول

تداشته باشد.

نعمانی در ذیل اين حديث می نویسد: هر كس اين حدیث را خواند و این کتاب را دید. بايد جدا بپرهیزد از اينكه یکی از
ناف را گار 18 աին‏ اقا در ملاک گج و ام کسی ناه امت کا شك ամեն‏ ت فد صلی الله

عليه و آله و سلم يا عیسی يا نبوت هر دو شده است. - . غیبت نعمانی: ۵۵ -

غیبت نعمانی: محمد بن مسلم گفت: به حضرت صادق عليه النّد لام عرض کردم: مردی به من گفت: من امام آخر را قبول
دارم اما دیگر زیانی متوجه من نخواهد شد اگر امام اول را قبول نداشته باشم. فرمود: خداوند او را لعنت کند! من از او بیزارم

و او را نمی شناسم. مگر می توان امام آخر را جز با شناختن امام اول شناخت؟ -. غیبت نعمانی: ۶۴ -

:5 | تر جمه |
»$«

نى» الغيبه للنعمانی ԴԱՏ‏ عَنْ مُحمّدِ بن يَحْيَى عَنْ آخمد بن ՎԵՀ‏ عَنْ مُحَمَّدِ ن إسْماعيل عَنْ مَنْصور بن پُونس عَنْ ՎԹ‏ بن
122 قال: قلْتٌ չն‏ عبد الله عليه السلام رَجُل قَالَ لی اغرف الْأَخِيرَ «ՅԱ»‏ و 57.241« أن ا تغرف الأول قال Սա‏ لَعَنَ الله

3` Ա

.՛ د‎

هذا Հաա շն‏ و لا آغرفه و هَل بغرف الأخیز Սլ‏ 201 2

#* ترجمه ]امالی صدوق: ۳۶۳ ذیل روایت آمده است: فضیل گفت: شنیدم که امام صادق عليه السلام به اصحابش گفت:
کسی که خنکای محبت ما را در قلبش دریابد» برای مادرش زياد دعا کنید» زيرا به پدرش خیانت نکرده است.

| جمه‎ թու

قوله و لا آعرفه Ել‏ جمله حالیه أى مع أنى لا آعرفه أبغضه بسبب هذا القول أو معطوف على أبغضه أى لا آعرفه من شیعتی.
ص: ۹۸

ی المصدر: و جحد عیسی.
۲- غيبه النعمانی: ۵۵.

۳ غیبه ՖԵ: նայ‏ فیه: و هل غرف الأخير:

**[ترجمه ]«ولا آعرفه» Ն‏ جمله حالیه است. یعنی با اينكه او را : نمی شناسم به سبب اين قول نسبت به او بغض دارم پا عطف بر

«أبغضه)» است» يعنى او را از پیروانم نمى دانم.
* | ترجمه ]

باب ۶ أن الناس لا يهتدون الا بهم و أنهم الوسائل بين الخلق و بين الله و أنه لا بدخل الجنه الا من عرفهم

ւշ‏ الأمالى للصدوق 2 م مشژور 121 عامر عَنْ عَمّه عَنْ րտ» չն) սաա‏ عن افص عَنْ أبى عَبِدِ الله عليه السلام
48:16 0( النّاس عَظِيمَةٌ إِنْ 202858 لم 25281712 لَمْ یهتدوا Օմ‏

٭ تررجمه ]امالی صدوق: مفضل گفت: حضرت صادق عليه ال لام فرمود: گرفتاری مردم زياد است. اگر آنها را دعوت كنيم
نمی پذیرند و اگر رها كنيم» جز به وسیله ما هدایت نمی يابند. - . امالی صدوق: ۳۶۳ -

چا ماد | تر جمه |
«Ծ‏

մՄ: ۲ << “07‏ وقول ال صلی الله عليه

و آله չիմ‏ عليه السلام تا انيه انين ف عق نک و الَو صیاء من 5 ւ‏ کک غرفاء (۶) Ա‏ يُعْرَفُ اللَهُ إلا بسبيل مغرفتکع و 11672
ԱՏՆԵ‏ ام

#*[ترجمه آخصال: نصر عطار به اسناد خود گفت: ييامبر اكرم به على بن ابی طالب عليه الت لام فرمود: سه جيز را قسم می
خورم كه واقعيت است: تو و جانشينانت عارف - . عرفا جمع عريف است» کسی که قيم قبيله يا جمعى از مردم كه امورشان به
دست اوست و امیر احوال ایشان را ھی داند. فعیل به معنی فاعل. - هستید؛ خدا را نمی توانند «մանե‏ مگر از راه معرفت شما؛
واه هکت ضی Տան‏ کے که ےا կանչե մանա‏ اس و دا اشن تن ԲԱՅՑ‏ کے کہ كر
شما است و شما منکر او هستید. -. خصال ۱: ۷۳ -

վ تر جمه‎ | 56.5:
«Էէ»

عء علل الشرائع ԵՂԱ‏ ء 289.2 عن գի‏ بن محمد عن إش ححاق بن إِشماعیل یاوق دالیم کنب Աա 2 իլ‏
عل عليهما السلام اله عر وَ جل չայ ցմա‏ مه لما فرص علیکم Մ աի‏ 27 علیکم «ա‏ مه یه بل եզա‏

ص: ۹۹

-١‏ زاد فى نسخه الکمبانی عن أبيه و هی زائدہ.

اق یه (տաճա‏ له الا الاو السا Ժա‏ المخطرطه ظانتان մամ‏

۳- آمالی الصدوق: ۳۶۳ (م ۸۹) ذیله: قال المفضل: و سمعت الصادق عليه السلام یقول لاصحابه: من وجد برد حبنا على قلبه
فلیکثر الدعاء لامه فانها لم تخن اباه.

۴- العرفاء جمع عریف: و هو القیم بأمور القبيله» او الجماعه من الناس یلی آمورهم و یتعرف الامیر منه آحوالهم. فعیل بمعنی
فاعل.

۵- الخصال :١‏ ۷۳۔

یک (۵۱ 12421 ...ابیت من اليب و لل ... ما فی 65912 و Համ‏ ما فى لوم و ابا إلى زختته و
) ال تتازلکم فى 22422 621222 و التمرۃ و إِقام الصّلَاِوَ اه الگا و السَزمَ յամի)‏ کم باب توا به
եյ աարի‏ إِلَى ہیل و لوا مُححمدٌ وَ աշա‏ وه کم عیازی کالبهانم աա 05529 Մ‏ و هل
یل َيه الا من بابها فلا م ل عیکم باه الا بغ یکم َال الله عزو جل ايوم مت كم د يكم Համ:‏ علیکم
ա‏ و ریت لک الإشلام دين د و رض عم لاه موقا مرکم باه ليجل تکم ما وراه Թ:‏ ین اجک و

مت

ա‏ كم و تا کیکم و مذریکم و رفک پذلک البركة و الما و اوه و | یلم من «Լե:‏ 4 نکم لیب و ال زک و تعالی
لا شتلكم عليه أ :41242211 (۳) 822 َ من Նի յթ‏ تخل عن تسه © ال مو لب 14123

لی لا لماعت (۵) من بغ تا شم قب فتییری ال ععلکم و زوك و المزمئرة 2
کم ہما كم تفعلون و العاقبة لقن و ام 1 رَبٌ الْعالَمِينَ (۶)

٭ | ترجمه اعلل الشرائع: اسحاق بن اسماعیل یشابوری گفت: حسن بن على عليه الشلام برای او نوشت: «خداوند که به فضل و
Ն ԹՐ ԱՏԻՀՆԶԻ Ն‏ ال ل

شما در د بهشت افزون گردد.

حج و عمره و نماز و زکات و روزه و ولایت را بر شما واجب نمود و برای شما دری قرار داد که به وسیله آن» درهای Սայ‏

را بگشایید» و کلیدی برای راہ خود نهاد. اگر محمد و جانشینان او از فرزندانش نبودند» شما Վան‏ چهاریایان سر گردان بودید
و هیچ یک از فرایض را نمی دانستید. مگر می توان داخل قریه ای شد از غير در آن؟

Աթան‏ با تعيين ائمه عليهم الس لام بر شما منت نهاد» فرمود: ايوم أَکم کم دیک ման‏ علیکم լո‏ ورضدیث
كم الإشلام د (ատ‏ - . مائده /۳ - (امروز دين شما را برايتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را برای شما
[به عنوان] آیینی بر گزیدم.] برای امامان حقوقى بر شما لازم كرده و دستور داده است كه آن حقوق را ادا كنيد تا زناشویی و
اموال و خوردن و آشامیدن شما حلال باشد. و وعده بركت و افزايش و ثروت به شما داده تا ببیند جه کسی در پنهانی مطیع

اوست. در قرآن فرموده است: اقل لا شلکم :0142 الْموَدَّ فى (տ‏ -. شوری / ۲۳ -

[بكوية ازاق آن [رسالت] پاداشی از شما خواستار نیستم مگر دوستی درباره خویشاوندان.) توجه داشته باشید هر که بخل
ورزد» به ضرر خود اقدام كرده. خدا بی نیاز است» شما نيازمند به او هستيد. اينک هر جه مايليد انجام دهيد. عمل شما در
پیشگاه خدا و پیامبران و مؤمنين است» بعد به جانب خداى دانا خواهيد رفت و شما را از نتيجه اعمال و رفتارتان مطلع می كند.

ستايش خدای جهانيان را سزا است. - . علل الشرائع: ٩۳‏ - ۹۴ -
թու‏ ترجمه ]

«f»

0

مع» معان الأخبار أبى عَنْ سعد عن ابن اشم عَنْ Տա‏ ی մեա‏ عَنْ سَعْدِ ین طریف بف عَنْ أبى جغفر عليه السلام Սն‏
قال ر Sd‏ تر و أَنْتّ و جبرئیل عَلَى الصَّرَاطٍ و لَمْ Նա‏ ال مَنْ كان

-١‏ تخلو النسخه المخطوطه: عن كلمه: اليكم و فى المصدر: بل رحمه منه (عليكم خ).
۲- المائده: ۳

۲۳ -Ն

۴- فى نسخه: فانما پبخل على نفسه.

۵- الصحیح كما فى المصدر: فاعملوا.

۶ علل الشرائع: ٩۳‏ و ۹۴.

تات فيه براه باتک 2(

تو باشد. - . معانی الخبار: ۱۴ - ۱۵-
թու‏ جمه |

«ծ»

ماء الأمالى للشيخ الطوسی Նայ‏ غن աաա տա ութ Ժագ մ ա յ ցամ‏
مد بن ای 81231 شیع մ‏ عبد الله عليه السلام մն:‏ 24 الب بتکم بين الله عر ول 0(

[ترجمه آامالی طوسی محمد بن مثنى ازدی گفت: از حضرت صادق عليه الشلام شنیدم که می فرمود ما سبب و واسطه بين

شما و خدا هستیم. - . امالی طوسی: ۹۷ -
* | تر جمه |

»$«
ماء الأمالى للشیخ الطوسى یبن إِبْرَاهِيم الکاتب عَنْ محمد مُحَمّد بن أبى الثلمج عَنْ عیتری بن مهران عَنْ مُحمّد بْنِ زکربّا عن كثير

ٹن على ن الحم : : ین عليهما السلام عن ول الله الى لا و تجوراً وا دا و اذْعُوا تجوراً ՆՑ‏
غ إلى انار

و و

6 دعون

-

--
ջ‏ عر بر لا

بن طارق قال: أل ربد
ال با ی نك وجل الخ وع بمثهم وی اف علیک أذ دک ِف كل إت م جائ إن ام زب
ك کک

956 پاشمه فقَالوا یا فان Ֆոն‏ ا

Ա» 128‏ 2311 مورا كيرا
աա աաա կ:‏ سس : سا ԱԱ Մ‏

[ ترجمه [امالی طوسی كثير بن طارق گفت: از زيد بن على بن الحسین عليه ال لام درباره تفسیر آيه لا تدعوا الیرم ثُورا
وانعدا 18517 ورا کشر أ - . فرقان / ۱۴ - (امروز یک بار هلاک [خود] را مخواهید و بسیار هلاک [خود] را بخواهید)

برسيدم. فرمود: تو مردى صالحى و متهم نيستى. می ترسم موجب هلاكت تو شود. وقتى پیروان هر پیشوا و امام ستمگری را به
CSE‏ ی . در این موقع به ا

از ای
یک م رك نخواهيد؛ مرگ های زیادی بخواهيد!

آنگاه زيد بن على فرمود: پدرم على بن الحسين از يدر خود حسين بن على نقل کرد كه بيامبر اکرم فرمود: يا على! تو و

پیروانت در بهشت هستید. - . امالی طوسی: ۶ همچنین در امالی مفید: ۸۶ روایتی آمده است. -

] ترجمه‎ | E
۷

ج» الاحتجاج عَنْ عَبدِ الله تن یمان قَالَ: كنْتٌ عند أبى جقفر عليه السلام 013 4 87 من أهل البضر یال 4 مان աչն‏
إنَّ الحم 6:24 :623 الّذِينَ 816854( تژذی ریخ بطونهع من ԲՆ‏ 04501 أو جعفر عليه السلام فک Հել‏
آل »525 و الله مَدَحَهُ بذلک و ما رال ՀԵ‏ عکتوماً ند «ա‏ الله عر و جل 42525 ُوحاً قلیذعب الْحَسَنٌ یمین و عناق ե‏
يُوجَدُ الما متا و کات

ص: 1.4

-١‏ معانى الأخبار: ۱۴ و ۱۵ فيه: فلم يجز احد.

۲- أمالى ابن الشيخ: ۹۷.

۳- أمالى ابن الشيخ: ۳۶. و رواه أيضا فى ص ۸۶ عن المفيد» عن الجعابى عن ابن عقده عن العباس بن بكر عن محمّد بن زكريا
و فیه: و انی خائف عليك ان تهلك انه إذا كان يوم القيامه امر الله بأتباع کل امام جائر إلى النار فيدعون بالويل و الثبور و
يقولون لامامهم. يا من اهلكنا هلم الآن فخلصنا Աշ‏ نحن فيه فعندها يقال لهم.

عليه السلام يَقَول مِحْنَهُ الاس աա‏ عَظِيمَةٌ إِنْ 680285 لَمْ يُجِيبُونَا و إِنْ تَرَكنَاهُمْ )2 يَهْتَدُوا 672 (۱).
أقول: قد مضى بأسانيد فى باب كتمان العلم و باب من یؤخذ منه العلم فى کتاب العقل (۲).

٭(ترجمہ]احتجاج طبرسی: عبدالله بن سليمان كفت: حدمت حضرت باقر عليه ال لام بودم که مردى از اهل بصرہ په نام
عثمان اعمى به او گفت: حسن بصرى می گوید: كسانى كه علم را كتمان می کنند» اهل جهنم از بوى گند شکم آنها
ناراحتند. حضرت باقر عليه الشلام فرمود: اگر اين حرف درست باشد» مؤمن آل فرعون هلاک شده با اينكه خداوند در قرآن
او را می ستايد. از زمان بعثت نوح» هميشه علم مكتوم بوده. حسن بصرى به هر طرف از چپ و راست كه می خواهد برود.
علم را نخواهد يافت مگر در اينجا. آن جناب می فرمود: رنج مردم برای ما زياد است. اگر دعوتشان كنيم نمی پذیرندہ اگر
آنها را رها نماييم» هدايت نمی یابند جز به وسيله ما. - . احتجاج طبرسی: ۱۸۰ -

مؤلف: اين خبر با سندهايى در «باب كتمان علم» و نيز «باب کسی كه علم از او گرفته می شود» در كتاب عقل گذشت. -. به

2 [ترجمه]
«փ»‏

یرہ بصاثر الدرجات عَبْدَ الله ٿن جغفر عَنْ 1422 بن عَلِىٌ عن الخترین بن س جي عَنْ علی بن الصُلتِ عن الحکم و اشماعیل عَنْ

برد Մաշ Սն‏ جغفر عليه السلام يفول 6 عبد الله و 6 مرف الله و بنا وُحَدَ الله و 160 صلی الله عليه و آله جاب الله

2

`

| ترجمه ]بصاثر الدرجات: حضرت باقر عليه ال لام می فرمود: به وسیله ما خدا پرستش شده و به وسیله ما شناخته گردیده و
به وسیله ما مردم به یکتایی اش اعتراف نموده اند. محمد صلی الله عليه و آله و سلم حجاب خدا است. - . بصائر الدرجات:

أى كما أن الحجاب متوسط بين المحجوب و المحجوب عنه کذلک هو صلی الله عليه و آله واسطه بين الله و بين خلقه.

٭ | تر جمه آیعنی همان طور که حجاب واسطه بين دو جيز است. پیامیر صلی الله عليه و آله نیز واسطه بين خدا و مخلوقات

است.

* | تر جمه |

«Ֆ»

անե -

شی تفسير العياشى عَنْ ժա‏ 3822 أبى ՎԹ‏ عليه السلام ال الآ یز չար‏ عليه السلام فى Բանի‏ قَالَ |
بوا ما رل اکن من کم و لا توا ین دُونہ 1« ԱՄ‏ مات کرو 8 աշա‏ جاء کم من لها ليم و فی تو که
նիտ:‏

٭ | ترجمه |تفسير عیاشی: سی عیہ عو անքե‏ رد وٹ رک مہو ای یپ ہی لل

فرمود: خداوند در قرآن می فرماید: موم ول کم ن 85: لا عا من دونه أَوْلِياءَ ليلا 5160 - . أعراف 2-۳

[آنچه را از جانب پرورد گارتان به سوی شما فرو فرستاده شده است پیروی كنيد و جز او از معبودان [دیگر] پیروی مكنيد جه
اند کت ينك سی كيريد در پیروی از دستورات خداوند رستگاری عظیم است و در ترک پیروی از آنهاء خطای آشکار است. -

. تفسير عياشى ۲ : ٩‏ -
** | ترجمه |

«ն»

مس ա Աաաա աաա‏ کے یی وتو
الین بن شرفیان عن یه 4 عَنْ محمد ہن լ‏ شاع عن امال عن أبى جغفر مُمّدِ بن 22 أن الخسین علیهما السلام قال: مَنْ
40115 تا نا لح و مَنْ մանչ‏ مک و اشک (ه).

#[ترجمه |بشاره المصطفی: محمد بن اسماعیل از ثمالی» از حضرت باقر عليه الشلام نقل می کند که على بن الحسین فرمود:
هر که خدا را به «Լայ‏ ما بخواند رستگار است و هر که به غیر از ما بخواند» هلاک می شود و به هلااکت می کشاند. - . بشاره

المصطفی: ۱۱۷ - ۱۱۹ -

| جمه‎ թո

4

Հայ աաա ա لین باه‎ գ سس رج‎
۱۰۲ :

۱- احتجاج الطبررسی: ۸۱۰

۲- راجع ج ۲ ۶۴ و ۸۲۱
نالدرا 15 انل الشواك» الم وا كل ما اتب کار ما سمال وين ն աան‏ کپ تھے وراس رتا

لصاحبه فى زعمهم من تأثير السلاح او العين آو غیر «ՏՍ5‏ حجاب الشمس: ضوء‌ها.
۴- تفسیر العخاشی 4:41 الابه فی سورد الاعراف: ۳.

۵- بشاره المصطفی: ۱۱۹- ۱۱۷.

յա‏ بن Բայ‏ »24252 :48 ٿن 50« ماجیلوبه عن ար‏ عَنْ أبيه عَنِ տրա‏ جميل عَنْ حكم بن

غ մաման‏ او عود اہ لام عرف زجب عل وت اقآ وہ ԵՐՆ‏
ن دحل فی شر 135 ترج ամ‏ فك و ما مھ فی کتاب اله عر و جل ال ԱՆ.‏ وَل ما آتاكم السو Տաու‏
ما تتهاكم عه وا 0۱ و وله رو ول من بطع الَُولَ ققد أطاع الله )و ع و جل աին‏ این ما یو لو
یو لول و أولى չն‏ نکم (۴ و َل تہارک امه ما ویکم اله و رل و لین نو لین يقِيمُونَ الطلاه و ی
۳ << <<
ا قضیت یت و یلوا تیم ۵ و ول عر و جل یا ھا لول ما رل ایک من رک و إن لم تفع مت رسا

نک بقل و لک ول رب مب نک زلف تیم وال وال وعد

-

۲

2

-
`

۹

2

կո وت‎ արմ ՀԱԱ աշ ազանի

٠١7” ص:‎

.۷ الحشر:‎ -١
۸۰ النساء:‎ -۲
ձ4 النساء:‎ -۳
.۵۷ ع المائده:‎
.۶۵ النساء:‎ -۵
.۶۷ المائده:‎ ۶

۷- بشاره المصطفی: ۱۵۶ و ۱۵۷.

*#[ترجمه ]بشاره المصطفى: محمد حلبى گفت: حضرت صادق عليه الس لام به من فرمود: هر کس دين خود را از کتاب

خداوند بكيرةة از کوه هاى استوار يابرجاتر است وهر كه با نادانى در كارى وارد شود به نادانى خارج می شود.

پرسیدم: اين مطلب در كدام آیه قرآن است؟ فرمود: در آيه اما آتاکم الوشول 5424 ما ها کغ عله فَائنهُواه -. حشر /۷ -
[آنچه را فرستاده [او] به شما داد آن را بگیرید و از آنچه شما را باز داشت بازایستید.) آيه «مَنْ بطع الوَسُولَ مق أطاع له -
بای وم کی سای شاه پر ی جد աան ան‏ 214 و ی ار طض
لول و ولی ا گیرت نساء / ۵۹- (ای کسانی که ایمان آورده «ւյ‏ خدا را اطاعت گید و پيامبر و اولیای امر خود را
[نيز] اطاعت کنید.) و این آيه: تما 635( الله و 455 و لین 81 الِّينَ يُقِيعُوتَ اللا و تون الرّكاة و هُمْ راکفون؛ -
مائده / ۵۵ - [ولی شما կտ‏ خدا و پیامبر اوست و کسانی که ايمان آورده اند همان کسانی که نماز برپا می دارند و در حال
رکوع کات می دهند. | و این آیہ: لاو رک لا بوقعی کنو ک فيما կաա‏ لا بچڈوا فى هم ան»‏
ապեր Աա‏ ضا نات رو شم ست به پرورد كارت قسم که ایمان نمی آورند مگر آنکه تو را در مورد
آنچه ميان آنان مايه اختلاف است داور گردانند» سپس از حکمی که کرده ای در دل هایشان احساس ناراحتی [و تردید]
نکنند و کاملا سر تسلیم فرود آورند.) و اين աՆ‏ ی لول بل ما رل ایک من ریک و إن م تفعل کا لات .82
40 یغصمُک مِنَ الّاس» -. مائده / ۶۷ - ای ببامبرء آنچه از جانب پرورد كارت به سوی تو نازل شده ابلاغ كن و اگر نکنی»
بيامش را نرسانده ای و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه می دارد.) از آن جمله اين فرمايش پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و
سلم در مورد على عليه الشلام است: «هر كس که من امير و فرمانروای «թյ‏ على فرمانروای اوست. خدایا! دوست بدار دوست
على را و دشمن بدار دشمن على را؛ کمک كن به کسی که على را کمک کند و خوار كن کسی را که على را خوار کند؛
دوست بدار هر كه او را دوست بدارد و خشم بگیر بر کسی که با على خشم دارد. - . بشاره المصطفی: ۱۵۶ - ۱۵۷ -

| جمه‎ թու

باب ۷ فضائل آهل البیت علیهم السلام ց‏ النص علیهم جمله من خبر الثقلين و السفینه ց‏ باب حطه و غیرها

الأخبار
»|«
بشاء بشاره المصطفی عمد ناه الیش عن մամա արս չառ‏ إن م رشق ع غ أَححمَد بن Ժա‏
بس تہ جج جس جچجے 3278 قال قال Ս չեր‏

#*[ترجمه ]بشاره المصطفی: ابو هريره گفت: ييامبر اکرم صلی اللہ عليه و آله فرمود: بھترین شماء بھترین شما کسی است که

پس از من» خیرخواه ترين آنها باشد نسبت به خانواده ام. -. بشاره المصطفی: ۴۶ -

٭| ترجمه |

«Ծ

بشاء بشاره المصطفی مُحَمَّلٌ : ِن لسن اجان ناسین 2 8 211 عَنْ جغفر بن վա‏ این ۶ Ա-Ն‏
لاف عن بد չժ‏ بن عبد ملک ال عن لمات بی ام بن خبی عن محمد بن ليم عَنْ عقاد بن سى عَنْ թն‏

մ վ عَنْ جابر بن عبد لها ال قا ال 12414225 عليه و آله لد لکل تب 0222 یموق‎ կա ء عَنْ‎ Ա» عفرو بن‎ ՀՆ

ولد فاطعه նն‏ 483: و أنَا գոտ‏ و هُمْ عثرتی
٠۰۴ 2‏

۱- هکذا فى الکتاب. و فى المصدر: حدّثنا آبو يحيى زکریا بن معن فى شعبان سنه ۲۲۷ اقول: کلاهما مصحفان و الصحیح؛
یحبی بن معين» و هو يحيى بن معين بن عون بن زياد ابن بسطام بن عبد الرحمن آبو زكريا البغدادق» كان امام الجرح و
التعديل. يروى عن جماعه منهم قريش بن انس و پروی عنه جماعه منهم أحمد بن الحسن بن عبد الجبار الصوفى الكبير ولد
فى ۱۵۸ و توفی بمدینه الرسول صلی اه علیه و آله فی ۲۳۳.

ادق Վանկ‏ مد ن («Ք‏ لمت وق کر ا سح کی هدب الدب եան) շթ‏ بن اس من یر
غمرؤء

۳- بشاره المصطفی: ۴۶.

۴- فى نسخه الکمبانی: ان لكل بنی اب عصبه.

لوا مِنْ շար‏ و ول 1521« պն‏ أَحَبَهُمْ :412 و 4281թ:‏ :241228(

*[تر جمه ]بشاره المصطفی: جابر بن عبندالله گفت: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هر خانواده ای از جانب يدر
فرزندانشان به آنها نسبت داده می شود مگر فرزندان فاطمه علیها (Գայ‏ که من ولی آنها و مرکز نژادی ایشان هستم و آنها
فرزندان من هستند که از سرشت من خلق شده اند. وای بر آن کسانی که فضل و مقام آنها را تکذیب کنند! هر كس آنها را
دس ينذا بذ فا ار وا موس ع اا رھ كد Ցան մաններն‏ ام ی سن ووا دک ار

- ۴۸ - ۴۷ المصطفی:‎
| جمه‎ թու
«Է»

بشاه بشاره المصطفى لیب تین بن ابوه عن شخ Ցա‏ عن աաա‏ الكاتب عَنٍ ատար տյ‏
شیاق بن այա այոր Բ»‏ شوب عن 22 بن هیر عن ایی Հմա թայ‏ در قال:
رح له اب الكغبه و مو 32:15( 32-18 أنا مدب امار و من لم تغرفتى فان أب دز
لايق یف شل ل صلی لن له اله بول من ی فى ال ال یی فى اوه عق ل ف اه
89 تی فیکم ա 01:12 յոք‏ ھا نجا و من تلف կն‏ عغرق و مل باب جطه من :415 تا و مَنْ

6

**[ترجمه ]بشاره المصطفی: رافع غلام ابوذر گفت: ابوذر را ديدم در حالى که حلقه در خانه خدا را گرفته بود» می گفت: هر
که مرا می شناسد» می داند که من جندب غفارى هستم و کسی كه مرا نمی شناسد» بداند که من ابوذر غفارى ام. از پیامبر
اكرم شنیدم که فرمود: هر که در ابتدای اسلام با ما به جنگ برخاست و در مرحله دوم با اهل بيت من به جنگ پردازد» خدا او
را در آینده با دجال محشور می کند. مثل اهل بيت من در ميان شماء چون کشتی نوح است؛ هر که سوار آن شد نجات یافت
و هر که تخلف کرد غرق شد. و چون درب حطه است؛ هر که داخل گردید» نجات يافت و کسی که داخل نشده هلاک
گردید. - . بشاره المصطفی: ۱۰۶ -

چا ماد | ترجمه ]
«f»‏

بشاء بشاره المصطفى مُحَمّدُ այտա այ‏ 1013 محمد بن أخم کے بے ےد بے یت

مُحَمّد بن الح : بن շն‏ عَنْ بد اللہ بن յ‏ (۳) عَنْ չար‏ ين بن ريڍ عَنْ ա 2221թ‏ بعش علیهم

لسلام ( َال թեմ կ‏ سا وم يتفض إل عت حت نا جما الم و الگا و ا لمج و الام و وی | Հ‏ 1.4

-

ا

م

اس ատակ‏ سفوا «ԱՆ‏ و الله մ‏ بستکملوا له -2 بشتکملوها «Հայ,‏ )8(

ص: ۱۰۵

۱- بشاره المصطفی: ۴۷ و ۴۸ فيه: (حدّثنا الزاهد أبو طالب يحيى بن محمد بن الحسن الجوانی الحسینی رحمه اللّه فی داره
بآمل لفظا و قراءه سنه ثمان و تسع جمیعا و خمسمانه قال: حدّثنا աայ‏ الزاهد أبو عبد الله الحسین بن على بن الداعی الحسینی
قال: حدّثنا السيّد الجلیل أبو إبراهيم جعفر بن محمّد الحسینی «Սե‏ اخبرنا الحاکم أبو عبد الله محقد بن عبد الله الحافظ) و فیه:
ويل.

۲- بشاره المصطفى: ۱۰۶ فيه: آخذا.

۳- فی المصدر: عباد بن يعقوب الأسدى و الظاهر أله عباد بن يعقوب الرواجٹ أبو سعيد الأسدی.

۴- فى المصدر: عن على بن الحسين بن على عليهم السلام.

۵- بشاره المصطفی: ۰ و 0 راجع اسناده ففيه تاريخ سماع الحديث و غيره.

իո:‏ ترجمه |بشاره المصطفی: حسین بن زید از جعفر و او از پدرش. از على يا حسن ابن على عليهم الشلام نقل کرد که فرمود:
خداوند ينج چیز را واجب نموده و هر جه را که واجب نماید. نیکو و ارزنده است: نمازه ز «ԵՏ‏ حج» روزه» ولایت ما اهل
بیت. مردم به آن چهار چیز عمل کرده اند» ولی نسبت به پنجمی کوتاهی می ورزند. به خدا قسم انجام آن چهار چیز کامل
շաթե «նայն Համամ‏ « < یشارہ المضطقی : ۱۳۱-۲۱۳۰ ت

چا ماد | تر جمه |
«ծ»‏

بشاه بشاره المصطفی ابْنُ مخ الطائقه عَنْ ամ‏ عَنْ أبى عفرو )0 عن اثن 218 عَنْ ابراهیم بن اشیکاق بن يزيد عَنْ إشحاق بن
يزيد عَنْ سيد بن حازم عن الخت‌ین بن عمر عَنْ էե)‏ عَنْ -42 )272 قال سَمِعْتٌ ԱԲ‏ عليه السلام قول թթ‏ النجباء 7 آفراطنا
فرط الأنَْاءِ جربا جرب الله و )42 مايه جرب الشیطان مَنْ سَاوَى վո յն‏ فلیس من (5).

٭ | ترجمه ]بشاره المصطفی: حبه عرنی گفت: از امیرالمومنین عليه الشلام شنیدم که می فرمود: ما نجباييم و فرزندان ما فرزندان
انبيايند؛ حزب ما حزب خدا و گروه ستم بيشه حزب شیطانند. هر که بين ما و آنها برابری քն‏ باشد از ما نیست. - . بشاره

المصطفی: ۱۵۵ -

**| تر جمه |

بیان

أفراطنا أئ آولادنا الذين یموتون ԱՅ‏ آولاد الأنبیاء أو شفعاونا شفعاء الأنبياء قال الجزری فيه

آنا فرطکم علی الحوض.

أى متقدمکم إليه يقال فرط یفرط فهو فارط و فرط ذا تقدم و سبق القوم ليرتاد لهم الماء و يهيئ لهم الدلاء و الأرشيه و منه
الدعاء للطفل المیت اللهم اجعله لنا فرطا.

أى جرا بتقدمنا.

թթ:‏ جمه |«أفراطنا» یعنی اولاد ما که همان فرزندان پیامبران هستند که قبل از ما مرده اند و با شفیعان از پیامبران. جزری در
این باره می گوید: նի‏ فرطکم على الحوض» یعنی پیش از شما بر سر حوض حاضر می شوم. «فرط» هنگامی است که برای
آب بر دیگران سبقت و پیشی می گیرند و دلوها و ظرف ها را آماده می کنند. از جزری نقل شده که دعا برای طفل ميت اين
گونه است: «اللهم اجعله لنا فرطا؛ء یعنی اجر و پاداشی که از ما جلوتر می رود.

چا ماد | تر حمه |
»$«

کنز» كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره د کر المخْ أَبُو جغفر الطوستی رَحِمَهُ 21 فی کتاب مط باح 30 Ջեն‏ عن
السصَادق عَنْ أبيه عَنْ Հե»‏ علیهم السلام 00 قال رَسُولَ اللّه صا الله عليه و آله آنا مرَان الم 2835 تاه و الْحَمَنٌ و ծայ‏
حباله و فَاطِمَهُ .431 48111 من بَعْدِهِمْ یرون )5.24 و الْمبخضین النَاصِبِينَ الَذِينَ չթե:‏ لَعْنَهُ الله و لَعْنهُ اللاعنین 0(

حسن و امام حسين بندهاى ترازو و فاطمه عليها ال لام قسمت اتصال دهنده دو كفه است؛ امامان بعد از آنها وزن می كنند

* | ترجمه |

«»

իմանա»‏ اع حل في دج إلى سوه درت ال قال رَسُولَ الله صلی الله عليه و آله إِنَى كَدْ

"4

رک فیکم اله لتقل تا ان سکم بهما آن تضلوا بقدی Մանչ‏ ین الآ ڪر کناب الله Յա լթ‏ مق التاء ایض
ارت َل یی نان لتق عى را على الخؤض.

وقد روى أن أبا بكر قال عتره النبى على.

**[ترجمه ]طرايف: ابو سعيد خدرى گفت: پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم فرمود: من در ميان شما دو جيز كران
گذاشتم تا وقتى كه به آن دو چنگ بزنید» بعد از من كمراه نمی شويد و هر كدام از ديكرى بز رگ تر است؛ كتاب خدا که
ريسمان متصل از آسمان به زمين است و عترتم كه اهل بيت من هستند. متوجه باشيد كه آنها از يكديكر جدا نمی شوند تا در

کرش کر مو هك ند

روایت شده که ابا بکر گفت: غلی عترث پیامبر است:
** | ترجمه |

«/»

و من دک فی الْمَغْنَى ամար)‏ خمد بن ختبل أيضاً فى ամար‏ پاش اده إِلَى شوائیل Ց‏ ن عُثْمَانَ بن الْمُغِيرَه ه بن رَيبعَة Հ‏ قال: لقیت زد
չն թոք, իջ‏

ص: ۱۰۶

2-4 المصدر: أبى عمر عبد الواحد بن محمّد.
۲- بشاره المصطفی: ۱۵۵.
۳- كنز جامع الفوائد: ۴۹.

أو حَارج مِنْ عنده فلت 4 ما سمغت (۱) رَسُولَ اللّهِ صلی الله عليه و آله ھول | تَا رک فیکم չան‏ قال نَحمْ

** | ترجمه ]طرائف: مغیره بن «այ‏ گفت: زید بن ارقم را ديدم كه پیش مختار می رفت يا از پیش او خارج می شد. به او گفتم
از پیامبر اکرم نشنیده ای که فرمود: «انی تاركك فيكم الثقلین؟ گفت: چرا.

* | جمه |

«Ֆ»

و տանա‏ عتبل فی مد کد بشتاوه إِلَى رن بت قَالَ 04 0755 41 صلی الله عليه و آله نیتارک
فيكم 2283 علیفتین کناب الله حو[ نود ین թոն աա‏
الحؤض.

تی ہم

մարյա‏ سی يَردا على

٭ ترجمه ]طرائف: از آن جمله احمد بن حنبل در مسند خود به اسناد خود به زید بن ثابت می رساند که كفت: پیامبر اكرم
فرمود: من ميان شما دو چیز گرانبها می گذارم؛ کتاب خدا که ريسمان آويخته است از آسمان به زمین و عترتم که اهل بيت

منند. آنها از یکدیگر جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند.
թու‏ جمه |
«Ն»‏

و من ն շար 2«ՏԱՅ‏ روه میم فى صجيجه من Կատ‏ ء الرّابع نه مِنْ أَجْرَاءِ فی 80225 815
من «Հայ‏ الْمَنْقُولٍ մել (3 կե‏ إِلَى يَزِيدَ ن ان قال: նմա: «նր‏ می (4۳ و شمه و بن مُشلم إلى 228
فلا جلث تا عِنْدَهُ قال 41 ححص «4582թ»‏ 330 يرا یر ریت زشول الله صلی الله عليه و آله و سمفت ակը Ցա‏
صلی ہے یں کپ ہت یذ

ص: ۱۰۷

-١‏ فى المصدر: لقيت زيد بن آرقم داخلا على المختار أو خارجا من عنده فقلت: سمعت.

۲- فى المصدر: انی تارك فيكم الخليفتين» کتاب الله حبل ممدود ما بین السماء إلى الأرض

۳- فى المصدر: فى الجزء الرابع منه من اجزاء السته فى آخر الکراس الثانیه من اوله من النسخه المنقوله منها.

۴- فی نسخه: (و حصین بن شهره) و کلاهما مصحفان» و الصحیح كما فى صحیح مسلم: (حصین بن سبره) «Ան‏
۵- فى النسخه: المخطوطه و صحیح مسلم: و صلیت معه لقد لقیت و المصدر خال منه إلى قوله: حذننا.

۶- فى المصدر: و ما لم احدثکم فلا تکلفونیه و فى صحيح مسلم: و ما لا فلا تکلفونیه.

ما 3

6:۱

ی الا ام زشول الله صلی الله عليه و آله فا تيبا با يدعَى تا : 25 مکه و ارت قفرت الله و )8 ی علیه و وعظ و ذکر تم
لآ دهاش ناب وک ن بای رسود ری جیب و إلى ارك فيكم չեն‏ 8 کاب الله فيه الور نو
بکتاب Տատ:‏ به فحت علی کاب اله کہ وک م ال و ال بیتی اکر کم الله فى اهل بیتی (۱) دک رکم
241 بتتى اکر کم الله فى ال بیتی ار

|

و رواه أيضا مسلم فى صحبحه بهذه المعانی فى الجزء الرابع المذ کور على حد ثمانی عشره قائمه من آوله من تلك النسخه.
**[ ترجمه آطرائف: از آن جمله حدیثی است که مسلم در صحیح خود از چند طریق نقل می کند.

يزيد بن حيان گفت: من و حصين بن سيره و عمر بن مسلم نزد زید بن ارقم رفتیم. همین که نشستیم حصین به او گفت: چقدر
استفاده عالی برده ای که پیامبر اکرم را ديده ای و حدیث از آن بزرگوار شنيده و با او جنگ کرده ای و يشت سرش نماز
خوانده ای واقعا که جه بهره بزرگی برده ای! اکنون برای ما حدیث كن از آنچه از پیامبر اکرم شنیده ای. گفت: ای پسر
برادر! مسن شده ام و اجلم نزديكك شده. بعضی از چیزهایی را که از پیامبر اکرم شنیده ام فراموش کرده ام. هر جه از آن جناب
نقل می كنم بيذيريد و هر جه درباره اش سخن نمی گویم مرا وادار نکنید. آنگاه گفت: روزی پیامبر اکرم در آبگیری به نام
«خما» بين مکه و مدینه خطبه ای ايراد کرد و يس از حمد و ثنای پرورد گارم پند و اندرز داد. آن كاه فرمود: مردم! من بشری
هستم که هر آن ممکن است پیک پرورد گارم بیاید و او را اجابت کنم. ميان شما دو جيز كران می گذارم؛ اولی آنها کتاب
دا امت که ور آن ثرو اسه ամմա մաթ‏ کاب خدا و از آن هره كبري بس از آنکه نيت يه قر ان تشويق و ւար‏
نمودء آنگاه فرمود: و اهل بيتم؛ شما را بسيار سفارش می كنم راجع به اهل بيت خود. -. در صحيح مسلم ۷: ۱۲۲ روايت شده

است. - خدا را به ياد آوريد در مورد اهل بيتم؛ شما را تذكر مى دهم درباره اهل بيت خود.
همجنين در صحيح مسلم در جزء جهارم با همين معانى روايتى آمده است.

**[ترجمه]

307

و من دبك فى ա‏ کاب աժ‏ ین ԷՀ ԱՀ‏ مت .2-8 أجزاٍ آزعه من ضجیح أبى اود و مو ՏՅ‏
901 0ھ ها وقول الو صل الله عليمى ین 1" تا رک فيكم تن کا إن تسم بهما آن
غد لوا بی ւն‏ اَم من ճն‏ و ہُو کنات الله عبل دود من الشماء إِلَى اض و عِثرتی 68 1 ترا عى برا
շթ‏ الْعض կան‏ کیت تَحَلفُونَى فی عثزتی.

** | ترجمه |طرائف: از صحيح ابی داود. کتاب سنن و از صحیح ترمذی به اسناد خود از پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله نقل می
کند كه فرمود: من ميان شما دو جيز كران می گذارم تا بعد از من به آنها چنگ بزنید» گمراه نخواهيد شد و یکی از دیگری
بزركك تر است؛ كتاب خدا است كه ريسمان آويخته از آسمان به زمين است و عترت من اهل بيتم. آنها از يكديكر جدا نمی

شوند تا در حوض كوثر بر من وارد شوند. دقت كنيد كه چگونه با اهل بيت من رفتار می كنيد.

| جمه‎ թու
«Ե

و ین لک فی کردا الْمغتَى ما 457 281 ابن «ցյա‏ من Ը)5Ն‏ 422 فی كتايه մմ կետ ամակ‏ لد 0553 الله صلی الله
عليه و آله قال: ای اوک أن 85 فَأَجیبَ و نیتارک فیک չյան‏ کتاب الله عبل (۳) ա‏ 7:51 السَمَاءِ إِلَى 3250
»8122 25 و إن اللطیف الخبیر آخبرنی ԿՔ‏ لن یَفترقا حتی يردا عَلَىَ 224 فانظروا مَا ذا تخلفونی فیهما (۴).

ص: ۱۰۸

.۱۲۲ ۷ رواه مسلم فى صحيحه‎ -١
فی النسخه المخطوطه: فى عده طرق باسناده و فی المصدر: ما رواه الفقیه الشافعی ابن المغازلی عن عده طرق باسانيندها:‎ -۲
اقول: ابن المغازلی اسمه علخ بن محقد بن الطیب الخطیب الواسطی.‎

۳ فى المصدر: انی قد ت ركت فيكم الثقلین کتاب الله حبل الله الممدود.

۴ قد سقطت من المصدر المطبوع قطعه طویله و هى من هنا الى ما یذ کره عن الزمخشر.

قال عبد المحمود لقد آثبت فی عده طرق و قد ت ركت من الحدیث بالمعنی مقدار عشرین روایه لثلا يطول الکتاب بتکرارها
مستنده من رجال الأربعه المذاهب المشهور حالهم بالعلم و الزهد و الدین.

قال عبد المحمود (۱) كيف خفی عن الحاضرین مراد النبی بأهل بیته صلی الله عليه و آله و

قد جمعهم لما آنزلت آيه الطهاره تحت الکساء و هم على و فاطمه و الحسن و الحسین علیهم السلام و قال اللهم »)24 أهل بیتی

وقد وصف آهل بیته الذين قد جعلهم خلفا «ա‏ بعد وفاته مع کتاب الله تعالی بآنهم لا بفارقون کتاب الله تعالی فى سر و لا جهر
ولا فی غضب و لا رضی و لا غنی و لا فقر و لا خوف و لا آمن فأولئك الذین آشار إليهم جل جلاله.

٭ | ترجمه |طرائف: ابن مغازلی از چند طریق در کتابش با اسناد خودش نقل می کند که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فرمود:
شاید مرا بخوانند و بايد پاسخ دهم. من ميان شما دو جيز كران می گذارم: کتاب خدا؛ ریسمانی که از آسمان تا زمين كشيده
شده و عترتم اهل بیتم. خدای لطیف و خبير به من خبر داده که آنها هركز جدا نمی شوند تا در حوض 25 بر من وارد
شوند. دقت كنيد كه چگونه با اهل بيت من رفتار می کنید.

عبدالمحمود گفت: اين حديث را از طرق زيادى نقل کرده ام و بيست روایت آن را با همین مضمون وا گذاردم تا کتاب

عبدالمحمود -. ابن طاوس خودش را در طرائف «ابن محمود» نامیده است. - گفت: چگونه منظور پیامبر اکرم از لفظ اهل
بيت بر کسانی که حضور داشته اند مخفی مانده» با اينكه موقعی که آيه تطهیر نازل شدء آنها را در زیر كسا جمع کرد؟ و آنها

على و فاطمه و حسن و حسین بودند و فرمود: بار خدایا! اينها اهل بيت من هستند. از ايشان پلیدی را دور کن.

اهل بيت خود را که یاد گار خويش قرار داد با کتاب خدا چنین توصیف می نماید. آنها از کتاب خدا جدا نمی شونده در

پنهانی و آشکار و خشم و خشنودی و ثروت و فقر و خوف و امن. اينها کسانی هستند که خداوند در 1« تطهیر به ایشان اشاره

کرده است.

**| ترجمه |

«է»

ون دک پاشئاه إِلَى ان آبی لین فضایل اقآ ن قال ال رَ ول الله صلی الله عليه و آله إن ارک فیک Հեն‏
ساسم ۱ Ն‏ و آل عفرو ամր‏

٭ | تر جمه ]طرائف: به اسناد خود از ابن ابی الدنياء از کتاب فضایل القرآن نقل می کند که پیامبر اکرم صلی اللہ عليه و آله
فرمود: من ميان شما دو چیز كران می گذارم؛ کتاب خدا و عترتم اهل بيت من و خویشاوندانم. گفت: آل عقيل و آل جعفر و

آل عباس.
թու‏ جمه |

«Ծ

5 کا بت ان أ و ۶و ا

و ین رر تہ وول ناز ليه زین رقم و هو رید ա Հայտ աե‏ علک شبن ع # فقال

ماكو «նշա մարանի‏ اق علدو آله ول إِنَى قد 2455( նն‏ کتاب اللہ و عترتی ատմ‏ قال Թան‏

که می خواست بر مختار وارد شود. گفتم: به من چیزی بگو. گفت: آنچه را که می گویم. رسول خدا صلی اللہ عليه و آله

شنیدم

كه می فرمود: من ميان شما دو جيز كران می گذارم؛ کتاب خدا و عترتم اهل بيت من. گفت: خدایا اين گونه است!
թու‏ جمه |
»144«

و من دک پاشیاده أنْضاً 19196 ول الله صلی الله عليه و آله إنّى رکم علَى »2 فلکم جين نیع 88(
کیت حفئمونی فیھک ا َال علا աչ մ‏ مان ی کام َل :5 امهاچرین قال با ہی الله ابی آنت و ای ما ال
قال ال کہ نما کاب اللہ طرف بید اہ تعالی و طرف بأدیکع فتمتکوا به و لا ترلوا و ت لوا و اضر مما عترتی من

اشتقبل قبلتی Ե-Ի)‏ دَغوتی فلا تفتلوهُم و لا 488 (۲) فانی مَالت اللطیف الخبيرٌ աքն‏
ص: ۱۰۹

۲- هكذاء و لعل الصحيح: و لا تغزوهم.

آن يردا عَلَيَ الْحَوْضٌ کر این 5011 «աակ‏ و ԱՃ չնայի‏ اصتری و حالما 235 و عَدُوُهُمَا عَدُوَّى اا و إِنَّهُ أَنْ
تهلک امه قیلکم حتی 216 بأَهْوَائِهَا و تظاهر علی Ա‏ و تفتل مَنْ ոն‏ بالقشط Կտ‏

قال عبد المحمود فهذه عده آحادیث برجال متفق على صحه آقوالهم يتضمن الکتاب و العتره فانظروا و آنصفوا هل جری من
التمسكك بهما ما قد نص عليهما و هل اعتبر المسلمون من هؤلاء من أهل بیته الذين ما فارقوا الکتاب و هل فکروا فى الأحاديث
المتضمنه آنهما خلیفتان من بعده و هل ظلم أهل بيت نبی من الأنبیاء مثل ما ظلم آهل بيت محمد صلی الله عليه و آله بعد هذه
الأحاديث المذ کوره المجمع على صحتها و هل بالغ نبی أو خلیفه أو ملك من ملوك الدنیا فى النص على من یقوم مقامه بعد
անչ‏ أبلغ مما اجتهد فيه محمد رسول الله لکن له آسوه بمن خولف من الأنبياء قبله و له آسوه بالله الذى خولف فى ربوبيته بعد
هذه الأحاديث المذ کوره المجمع على صحتها.

** | ترجمه |طرائف: از آن جمله نيز به اسناد خود نقل می کند که پیامبر اکرم فرمود: من جلوتر از شما به حوض کوثر می روم.
وقتی شما را ديدم از دو يادكار كران خود می پرسم چگونه با آن دو معامله کردید. اين مطلب بر ما كران شد که نمی
دانستیم منظور از دو یاد گار كران چیست. بالاخره مردی از مهاجرين از جای حركت کرد و گفت: يا رسول الہ پدر و مادرم
فدایت! دو یاد گار كران جيست؟ فرمود: آن یکی که بز رگ تر است» کتاب خدا است كه یک طرف به دست خدا و طرف
دیگر در دست شما است. محكم به آن بچسبید. مبادا بلغزید كه گمراه می شويد. و كوجكك تر از آن دو عترت من هستند؛ هر
كه قبله مرا پذیرفته و دعوتم را اجابت نموده با آنها جنگ نخواهد كرد. من از خداوند لطيف درخواستى کردم؛ به من عنايت
کرد و آن دو بر من وارد خواهند شد. مثل ابن دو (آنگاه انگشت اشاره به انگشت شهادت و میانی نمود) یاری کننده آن دوه
يارى کننده من و خوارکننده آن دوء خوارکننده من است و دشمن آن دوء دشمن من. هیچ امتی قبل از شما نابود نشده است»

مگر «Տալ‏ هواپرستی را اختیار کرده و پیامبر خود را مقهور نموده و کسانی که راهنمای به نيكى بوده اند از ميان برده اند.

عبدالمحمود می گوید: اينكه ملاحظه نمودید احادیث زیادی است که تمام آنها را کسانی نقل نموده اند که صحت گفتار
آنها گواهی شده است و همه آن احادیث لفظ کتاب و عترت را دارا هستند. انصاف دهید و دقت کنید؛ آيا آن طور که پیغمبر
دستور داده به اين دو تمسكك جسته اند و آيا مسلمانان دقت کرده اند که اهل بيت پیغمبر كه از کتاب خدا جداشدنی نیستند»
چه اشخاصی هستند؟!. آیا به این احادیث که شاهدند کتاب خدا و عترت جانشین پیامبر و باد كان او هستند اندیشیده اند؟ بعد
از اين احاديثى که اتفاق کرده اند بر صحت آنهاء هیچ خانواده پیامبری را به اندازه خاندان محمد صلی الله عليه و آله و سلم
ستم نکرده اند. آيا پیامبر يا خلیفه ای يا پادشاهی از پادشاهان روی زمین» اين قدر در حفظ و احترام جانشینان خود بعد از
فوت خويش مبالغه کرده است؟ پیامبر ما نیز همدرد است و تأسى می جوید به ساير پیامبران قبل که مردم بعد از اين احادیث

متفق عليه از نظر صحت. با آنها مخالفت نمودند و نيز تأسى می جوید به خدایی که در خدایی او اختلاف کردند.
* | تر جمه |
»15«

و من ڏک مرا روَا عن الم ی عِنْدَهُمْ جار الله 28 خوارزع أبُو الاسم مَحْمُودٌ بن عُمَرَ الزَمَخْدَرِىٌ باشئاده إلى مُحَمّد بن

Եա) Սրա աե‏ ن حم عن علی بن مُمّد بن 485 عن )124 بن شاذان عَنْ 18 بن زیاد عَنْ
باشماء واه و تک 525« انختضاراً قال ال الب صلی الله عليه و آله فاطمه بَهْجَهُ 8 و Ար‏
SS‏ وُلْدِهَا أ
موی فا لفط الخديك المل کوں

ար من اغتصم بهم تجا و مَنْ تخلت‎ ա رض موه که‎ ՅՆ

فرزندش موه دلم و شوهرش نور چشمم و پیشوایان از فرزندان او امنای پرورد گار و ریسمان متصل بين خدا و خلقند. هر که
به آنها چنگ زند نجات می ԱՆ‏ و هر که تخلف 6539 بیچاره است. اين لفظ حدیث مذ کور است.

| جمه‎ թու
«ՈԹ

ա Փար - e 0 ہے‎

-

س۷ص ارد مر تاب کی وارساہ وس تار

** |[ ترجمه |طرائف: از آن جمله حديثى است که شيخ مسعود سجستانی در كتاب خود از ابن زياد مطرف نقل می کند که
گفت: از پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله شنیدم که می فرمود: هر که مايل است به زند گی من زنده Վեն‏ و به مرگ من بمیرد
و داخل بهشتی که خدایم وعده داده - که جنت خلد است - بشود. على بن ابی طالب و فرزندانش را بعد از او دوست بدارد.

هرگز آنان موجب خارج شدن از هدایت و داخل شدن در گمراهی نمی شوند.
չխո‏ جمه |
۸

و
ء 9
|

و فى Հյ‏ ری عن الشجشتانی إِلَى رید : Թթի»:‏ 23:22 صلی الله عليه و آله

ص: .14

قال: مَنْ أحبٌ أن یمک بالَضدیب 21122052 عَرَسَهُ الله تعالی فی 42 رذن لیمک بح عَلی بن ՀԱ‏
علیهما السلام 3 :47 الطاهرينَ عليهم السلام.

իժ:‏ تر جمه آطرائف: در روایت دیگری سجستانی از زيد بن ارقم نقل می کند که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فرمود: هر که

سس سس رد کو و و‫ تچ

طالب و ذريه طاهرين ن او علیهم الشلام چنگ
* | ترجمه |
»1«

و من :53« باشتاد Էջը ԹԵՅ‏ ئن 21 الشجشتانی عَنْ 25 السَعْدِىٌ قَالَ: արա մտ‏ امان و ُو فى مشچدِ شولِ الله
صلی الل علیہ و آله فال لی 2 ن ملق یع لغب 191 موعباموعبا بخ لی كذ مغك به ولم ار ضَخْصه قبل الهؤم
خاک لا 228245 وق الأغَْاض ارو لکلی ա աաա‏ مد ؤم قد افوا حدس ی فرق فَقَالَ
ամք‏ یکا اله تن و تا دعام ایک و لشو اض بین و ما ولو ال كت فزقة تقولا ՆՑ‏

۳ -
Ե لو ہم‎ Հ.

الئاس ان رول الله صلی الله عليه و آله م Նայ :Ա‏ و كان مَعَةُ فى Ա‏ 85.5 تقول 22 Հ:‏ لطاب 50 114725« صلی
ա‏ عليه و آله ال Աթանաա ան‏ أ حمر بن Սա ւ.)‏ :255 الله تعالی 21 لین بحم و َم يمره بير 98
ճե 7: 7125‏ 25 ى ال هل ای ال ما أظلت اضرا و لا ա‏ العَبرَاء علی ذی «Հ‏ ضدق من արմ‏
ع ا وقول الله صلی الك علیه و ը. 2:0Յայամանտ‏ و الله راء 72848237 ծԱԼ»‏ الْمَارِسِيٌ 80
114755« صلی الله عليه و آله ول فيه أذرَكك الْيلم الأول و آذرکک العلم ال خر و هو بخ لا رف و هُوَ «Թա‏ 18
سَكتٌ յա‏ له ما متعك مِن 55 )62 الْحَامِسَهِ قال 28 աե ան‏ و الما > 2 جنث مادام( وق عَاهَدُوا الله علی أن ل
ال چم و رل عند آثررک (0 ال لی از ն աաա‏ و عه و احْفَظَهُ و قه و بلغ الاس عَنّى ی رت و سول الله

7ھ

صلی ال عله و آله و قد اعد ատեն այա ա‏ قى بعقبه و 28 ول أَيّهَا الا إِنَهُ من
ص: ۱۱۱

۱- آی جئت ԱՆ‏ لهم حقيقه الحال.
٢‏ لعل المعنی: و أن لا يقفوا عند ام رک. او فيه سقط صحيحه: و أن لا پنزلوا الا عند امركك.

شتکمال աար‏ میتی علی 20150 ِن 8018 ین وَلَايَهَ علی 2 أبى طالب علیهما السلام Մ‏ و 550161 07« علی بن آبی
طالب هم الْمَارِقُونَ مِنْ دینی بها الاس տ‏ تین ل كف اناس | جد كول | له عار

ولد 31( و 812 دیجه Հլա‏ ناء الْعَالَمِينَ «Ն վ այ‏ و بِرَسُولِهِ و ԱՔ‏ ا

22316 رَسُولٍ ر ب العالمیق و وَزِیژه وَابْنُ 2 թ նկատ անվան մյա‏ الام فا و عمه عمه
عغفر بن أ ہی طالب امین աք շթ: թ-ն‏ فی اجه یت باه و عل آم اي بن أب كالب وق لين یر اقاس
کر تا رت رجات کت ոզ‏

-"ւ մլ`
Շ-
3
ى‎
2
Շ-
=
Ը.»

ر و و و ...22

الاس و کر մամ‏ حه فی 24123128 له و ره فى اللو و أ مه فى թայ‏ له و عَم فى اله و ال
|

ԱՐՈՒ: 58 : 9 0 ի եր 11. Մ. 2. Խ
2: الْمَاضِينَ مَا‎ Անտ اعد ِن‎ մզ» Ասք մաթ 2 فى الجنه و خالته فى الجنه 3 هو فى الجنه ورای‎
Ա لع له فد ی عد يرست‎ լյ է لے : بن أا فرفیٹ دخ شرب دن عقوم یل ل قال أي‎
անտախ ատյան اله قدي اش‎ յ لفن‎ Սյ աժ 207 و الشَّرَ شرف 42217 و‎ Լամ ծն ر‎ քն تخالجتکم‎

قال الشيخ مسعود بن ناصر الحافظ السجستانی هذا الحدیث حسن.

قال عبد المحمود و قد وقفت على کتاب اسمه کتاب العمده فى الأصول اسم مصنفه محمد بن محمد بن النعمان و يلقب
بالمفيد قد أورد فيه الاحتجاج على صحه الإمامه

بحديث نبيهم محمد صلى الله عليه و آله إنى تاركك فيكم الثقلين.

و هذا لفظه لا يكون شی ء أبلغ من قول القائل قد ت ركت فيكم فلانا كما يقول الأمير إذا خرج من بلده و استخلف من يقوم
مقامه لأهل البلد قد تركت فيكم فلانا يرعاكم و يقوم فيكم مقامى و كما يقول من أراد الخروج عن أهله و أراد أن يوكل عليهم
وكيلا يقوم بأمرهم قد تركت فيكم فلانا فاسمعوا له و أطيعوا فإذا كان ذلكك كذلكك هو النص الجلى

ص: ۱۱۲

الذى لا بحتمل غیره إذ آخلف فى جمیع الخلق آهل بیته و آمرهم بطاعتهم و الانقیاد لهم بما آخبر به عنهم من العصمه و آنهم لا
یفارقون الکتاب و لا یتعدون الحکم بالصواب هذا لفظه فى المعنی و لعمری إننى آری عقلی شاهد أن من نعی نفسه إلى قومه و
قال كما

قال نبيهم إنى بشر يوشكك أن أدعى فأجيب ثم قال بعد ذلکک إنى تارک فيكم الثقلين كتاب اللہ و عترتى أهل بیتی.

كما رووه فى كتبهم فإنه لا یشک عاقل أنه قصد أن كتاب الله و عترته الذين لا يفارقون كتابه يقومان مقامه بعد وفاته و أن
التمسك بهم أمان من الضلال و الله إننى قد قلت هذا المقال و ليس لى غرض فاسد بحال و قد ذكروا آخبارا كثيره بهذا المعنى
انتهى ما أخرجناه من طرائف .)١(‏

**[ترجمه ]طرائف: از آن جمله مسعود بن ناصر سجستانى از ربيعه سعدى نقل می کند که گفت: پیش حذيفه بن يمان در
مسجد پیامبر اكرم رفتم. پرسید: تو كه هستى؟ گفتم: ربيعه سعدی. گفت: به به! برادری كه نامش را شنيده بودم» ولى او را
تاكنون نديده بودم. جه كار دارى؟ گفتم: براى غرض دنیوی نيامده ام. من از عراق و از بيش كروهى كه به ينج دسته شده اند
می آيم. حذيفه گفت: سبحان الا جه موجب شده كه اختلاف نمايند؟ امر واضح و آشكار است» جه می گوبند؟ كفتم:
گروهی معتقدند كه ابا بكر شايسته خلافت است و او از دیگران مقدم است» چون پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم او را
صديق ناميده و در غار همراه آن جناب بوده است. بعضى می گویند كه عمر شايسته است» چون پیامبر فرموده است: خدایا!
دين را عزت بخش به ابی جهل با به عمر بن خطاب. حذیفه گفت: خداوند دين را به وسیله محمد صلی الله عليه و آله و سلم
عزت بخشیده است. نه به وسیله دیگری. گفتم: بعضی نیز می گویند که ابوذر غفاری» زيرا پيامبر اکرم فرموده است: آسمان
سبز سایه نیفکنده و زمين برنداشته سخنگویی را که از ابوذر راستگوتر باشد. حذیفه گفت: رسول اکرم راستگوتر و بهتر از

ابوذر بوده» آسمان بر او سایه افکنده و زمين او را برداشته است.

گفتم: گروهی نيز سلمان فارسی را شایسته می دانند چون پیغمبر درباره او فرموده است: سلمان علم اول و علم آخر را درک
کرده؛ دریایی خشكك نشدنی است و او از ما خانواده است. آنگاه سکوت کردم.

حذیفه گفت: چرا دسته پنجم را نگفتی؟ گفتم: چون من خود از دسته پنجم هستم. من آمده ام که تو در این مورد حکومت
کنی. آنها با خدا پیمان بسته اند که از گفته تو سر نپیچند و هر جه تو گفتی بپذیرند. حذیفه گفت: اينكك از من بشنو و حفظ
كن و نگهدار و از جانب من به مردم برسان. من خودم پیامبر اکرم را ديدم که حسین بن على عليه الشلام را به روی شانه خود
داشت و از يشت او را نگه داشته بود و می فرمود: ای مردم! اين حسين از کسانی است که حجت من است بر اشقیاء بعد از
من؛ کسانی که ولایت على بن ابی طالب عليه ال لام را رها کردند. متوجه باشید که ترک کنند گان ولایت على بن ابی طالب
از دين من خارجند. ای مردم! حسین بن على از نظر جد و جده از همه مردم برجسته تر است» )| جدش محمد مصطفی است
که بهترین فرزند آدم است و جده اش خديجه کبری است که از همه زنان پیش تر به خدا و رسول ایمان آورده. حسین از
لحاظ يدر و مادر از همه مردم بهتر است؛ پدرش على بن ابی طالب وصى پیامبر و وزیر او و پسر عمویش و مادرش فاطمه
دختر محمد است. عمه و عموی حسینم از عمه و عموی همه مردم بهتر است؛ عمویش جعفر بن ابی طالب است که خداوند او

را با دو بال مفتخر نموده و به هر جای بهشت که بخواهد می رود. و عمه اش ام هانی دختر ابی طالب است. حسين من بهترین

خاله و دایی را دارد؛ دايى او قاسم پسر پیامبر و خاله اش زینب دختر پیغمبر است. آنگاه او را از شانه خود به زمين گذاشت و

آن حضرت جلوی پیامبر شروع به راه رفتن کرد.

فرمود: ای مردم! جد و جده اين حسین و يدر و مادرش و عمو و عمه و خاله و دایی اش و خودش در بهشت هستند. برادرش
نيز در بهشت است. فرمود: مردم! به هیچ یک از فرزندان پیامبران قبل» مزایای حسین عليه ال لام را نداده اندہ و نيز نه يوسف
بن یعقوب بن اسحاق پسر ابراهیم خلیل. مردم! جد حسين بهتر از جد یوسف است. مبادا شک و شبهه ای داشته باشید در اينكه

فضل و شرف و բն»‏ و ولایت فقط متعلق به پیامبر و فرزندان اوست؟ مبادا به دنبال ياوه سرایی ها بروید؟

عبدالمحمود گفت: به کتاپی برخورد کردم به نام «عمده در علم اصول.) نویسنده کتاب 142 بن محمد بن نعمان ملقب به
مفيد بود در آن کتاب استدلال کرده بود بر صحت امامت به حدیث پیامبر اكرم 12 الله عليه و آله و سلم «انی تارک فيكم
الثقلین؛ء اين عين استدلال او است. چیزی از اين واضح تر نمی شود که شخصی بگوید فلان كس را ميان شما گذاشته ام
چنان جه امير وقتی بخواهد از شهر خارج شود و کسی را به جانشینی خود ميان مردم تعيين کرده «Լեն‏ می گوید: فلان كس
را بین شما قرار داده ام او متوجه شما است و جانشین من است ميان شما. يا کسی که تصمیم دارد از ميان خانواده خود خارج
شود و می خواهد یک نفر را برای کارهای ايشان بگمارد» می گوید: فلان كس را ميان شما قرار داده ام» از او كوش كنيد و
مطیعش باشید. وقتی جریان جنين باشد» همین یک تصریح آشکار است که احتمال خلاف ندارد. وقتی اهل بيت خود را در
ميان مردم بگذارد و دستور دهد از آنها اطاعت و پیروی کنند. و امتیازاتی که آنها دارند از قبیل عصمت و اينكه از کتاب خدا

جدا نمی شوند و از راه راست منحرف نمی گردند. اين بود استدلال شيخ مفيد با نقل به معنی

به جان خود سوگند ياد می كنم که من عقل خويش را گواه می كيرم» کسی که خبر م رگ خود را به بستگان خويش بدھد
چنان جه پیغمبر فرمود: «من بشری هستم. ممکن است مرا از ميان شما ببرند بايد اجابت کنم» بعد می فرماید: «دو چیز كران
ميان شما می گذارم؛ کتاب خدا و اهل بيت و عترتم.» همان طوری که روایت کرده اند» در اين مطلب هیچ عاقلی شک
نخواهد کرد که منظورش اين است که کتاب خدا و عترتش - که از کتاب جداشدنی نیستند - جانشین او بعد از وفاتش
هستند و تمسكك به آنها از گمراهی جلو گیری می کند. به خدا قسم من اين سخن را می گویم» با اينكه غرض فاسدی ندارم.

اخبار زیادی را در اين معنی نقل کرده اند. آنچه از طرائف نقل نموده بودیم يايان یافت. -. طرائف: ۲۸ - ۲۹ -

| جمه‎ թո
»۲۰«
թն عَل بن زب ال :25123172 و هُوَ‎ լթ: Աթ տա աա այան 4122 այդ و وی ا‎

عَلَى եայ‏ 3 ارج من عنده ملت لَهُ سَمِعْتٌ زشول الّه صلی الله عليه و آله يَقُولٌ ա‏ وو وت i FE‏

խոչ‏ تر جمه |العمده: در مسند احمد بن حنبل آمده که على بن ربیعه گفت: Ն,‏ د بن ارقم را دیدم. او می خواست بر مختار وارد

يا خارج شود. به او گفتم: شنیدم که رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرمود: من ميان شما دو چیز كران می گذارم. گفت:

بله» چنین است. -. العمده: ۳۴ -
թու‏ جمه |

«¥1»

ու‏ اص ا حم

و پاشتاده أنضاً عَنْ أبى معید 212 قال قال رَشول الله صلی الله عليه و آله )2 8 تر کت فيكم նը‏ و أَحَدَّهُمَا أكبرٌ مِنَ

خر کتاب الله بل 2251թ‏ السَمَاءِ إِلَى الأرْض و عثرتی 04 ա‏ ألا و اما ن یَفترقا عتّی يردا շե‏ 2
قال ابن نمير (۳) قال بعض أصحابنا عن الأعمش قال انظروا كيف تخلفونی فیهما (۴)
ص: ۱۱۳

۱- الطرائف: ۲۸ و ۲۹.

۲- العمده: ۲۴ رواه یاسناده عن عبد الجن آحمد بق حنبل عن أيه عن اسود بن عافن عن (سرائیل بن عثمان بن المغیره عن
على بن ربیعه.

۳- ابن نمير كنيه لمحقد بن عبد الله نمر الهمدانی الکوفی الحافظ و لابيه عبد الله نمير الهمدانی أبو هشام الکوفی.

۴- العمده: ۳۴ رواه بإستاده عن عبد اللدين أجبد بن حنبل عن آییه عن ابی سر عن عبد الملک ین آی سليمان عن عطیه

العوفی عن ابی سعید الخدری.

**[ترجمه آالعمده: و نيز احمد بن حنبل به اسنادش از ابو سعید خدری نقل می کند که گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله
فرمود: من ميان شما دو چیز كران می گذارم که یکی از آن دو بز رگ تراز دیگری است؛ کتاب خدا است که ریسمان

آويخته از آسمان به زمين است و عترت من اهل թա‏ آنها از یکدیگر جدا نمی شوند تا در حوض كوثر بر من وارد شوند.
آعمش در ادامه گفته است: «بنگرید بعد من با آنها چه فى کنند.» - . العمده: ۳۴ -
թու‏ جمه |

«¥»

Հան 238581 թեան:‏ 41425706 صلی الله عليه و آله վ‏ ارک فیکم لین كاب اللہ بل مود ما ین
չա:‏ 2517 أَوْ ما ցվա շա‏ لض 2253 ՏԱ‏ بیبی و إِنَُّمَا لَنْ یَفترقا عّی 22657 الحوض )2(

թ:‏ تر جمه |العمده: مت ع ابت گفت: تا من ميان شما دو چیز كران می گذارم که

իկ‏ یکدیگر ամաշ‏ شوند کا در عرش کوٹ ری می وارد و ترس المد عات
۷| تر جمه |

«ԺԷ»

Ք

و من حجیح ԹՐԱ‏ ء الاج مه بن جام فى رگا اليه ناه عن برب بي ՀԱՅՏ‏ انْطَلقْتٌ أَنَاوَ
Ան, 325 յլա 8 «21002: մ մաք‏ جا یه قال 4 حص ین لقذ آقیت يا رَد حيرا ԶԵՆՑ‏

ھتوٹ سس تد ا ے تس 3
(۳ ین زشول الله صلی الله عليه و آلهقال یا ابن ی وال فد کیرٹ نی و قیع ؤدى و كيديث بعض ای كلت أعِى ين

222 2 5

ہے ہپ و رورپ 5 لا فلا 7 ہس ریس کہ كما قينا ՆԵՏ‏

Ա

لضم

`

با یذعی این ՍԱՑ աաա‏ نی علیه و وَعَظ ُم ذکر و قال (6) اما بعد اا َبھا لاس انا آنا أ شر * وشکت
ای تقر ایکون ارك فیکم تین ین اه أو ات یه تیاو دوا يكتاب الو تا
աա‏ الله و رَعْب Մ Թ‏ ل و اَل بیی کم الله فى هل بیی دم الله فی ար‏ 141224

ա 3‏ فال له خضية و من أهل Ն) Մատ‏ د أ س یاوه ین أَهل Ջի զա մմ չա‏

ص: ۱۱۴

۱- العمده: ۳۴ رواه باسناده عن شريكك عن الركين عن القاسم بن حسان عن زيد ابن Հան‏
۲- فى المصدر: شبره و كلاهما مصحفان عن (سبره) و الحديث يوجد فى صحيح مسلم ۷: ۲ باسناده عن زهير بن حرب و

شجاع بن مخلد جمیعا عن ابن عليه قال زهیر: حدّثنا إسماعيل بن إبراهيم حدّثنى آبو حيان حدّثنی يزيد بن حيان قال: انطلقت انا
و حصين بن سبره و عمر بن مسلم.

۳- فى المصدر و صحيح مسلم: حدّثنا يا زيد ما سمعت.

۴- فى المصدر و صحيح مسلم: و ذكر ثي قال.

۵- فی نسخه الکمبانی: الثقلين.

- لا .- وج
بت و لكنْ أهل بیته مَنْ خُرّمَ علیه الصَدفه بَعْدَهُ.

ثم روی بأسانيد آخر مثل ذلكك عن زید بن آرقم و فى بعضها و Ա8‏ من آهل بيته نساژه فقال لا ايم الله إن المرأه تکون مع الرجل
العصر من الدهر ثم يطلقها فترجع إلى آهلها و قومها آهل بيته أصله و عصبته الذين حرموا الصدقه بعده.

السته من سنن آبی داود السجستانی و من صحیح الترمذی (۲) فلا نعیدها حذرا من التکرار.

միու‏ رجمه ]العمده: از صحیح مسلم نقل می کند که يزيد بن حيان گفت: من با حصین بن سيره -. «شبره» و «سیره» هر دو
تصحیف شده (سبره) است. اين حديث در صحیح مسلم ۷: ۱۲۲ آمده است. - و عمر بن مسلم به زيد بن ارقم رسیدیم. وقتی
كه نشستیم حصین به او گفت: ای زید! تو ملاقات های با خير و ب رکت زیادی با رسول خدا صلی الله عليه و آله داشته ای و
سخنش را شنیده ای با او به جنگ رفته ای و يشت سر او نماز خوانده ای و قطعا ديدار های پر بر کتی داشته ای. ای زید! از

آنچه از رسول خدا صلی الله عليه و آله شنیدہ ای با ما سخن بگو.

ե)‏ گفت: ای پسر برادرم! به خدا قسم سنم زياد شده است و دوره ام گذشته است» بعضی از جيز هایی را که با پیامبر بوده ام
از ياد برده ام. بنابراين آنچه می گویم یپذیرید و مرا به زحمت میندازید. سپس گفت: روزی رسول خدا صلی الله عليه و آله در
كنار آبی بين مکه و مدینه که آن را «خم» می خواندند ایستاد و خطبه خواند. پس از حمد و ثنای خدا و موعظه فرمود: اما
بعد؛ ای مردم! من بشری هستم كه ممکن است فرستاده پرورد گارم مرا ببرد و بايد پاسخ دهم. من بين شما دو چیز كران بها
می گذارم؛ اول آن دو کتاب خداست که در آن هدایت و نور است» پس آن را بگیرید و به آن چنگ زنید و به آن تشویق و
ترغیب كنيد. سپس فرمود: و اهل بیتم که خدا به اهل بيت من تذ کر داده است (سه بار تکرار فرمودند). حصین به او گفت: ای
زید! آیا ան)‏ از اهل بيت اویند؟ گفت: زنانش

از اهل بيت او هستند» ولی اهل بيت او کسانی هستند که بعد از او صدقه بر ایشان حرام شده است.

با سند های ديكرى اين روايت آمده است و در بعضی از آنها آمده است.... اهل بيت او اصل او و فرزندان او هستند» کسانی

که بعد پیامبر صدقه بر ایشان حرام شد. - العمده: ۳۵ -

ششگانه از جمله صحيح ابو داود سجستانی و صحیح ترمذی - . العمده: ۳۶ - ذكر می کند که به جهت تکرار آنها را نمی

Հատ

| جمه‎ թու

«ff»

و وق من اقب ابن յամ‏ عن տամ‏ ار عن عود الله ن | ختة العافظ աան տան ջամ)‏
Ի»‏ بْن مُوسَى بن بن |شماعیل (۴) قال Յե‏ ابی عن اع دہ ر بن محمد د عَنْ أبيه عَنْ ده عَلِيٌ بن Բայ‏ ان عن أيه

عن ن علي մեշ‏ َلیهم قال قَالَ ال رول الله صلی اللہ عليه و آله ԷԱ»:‏ علی الّاس کفضل Հրի‏ عَلَى մ ջա‏
ای ما الشوغتاة من الو (۵).

| ترجمه |العمده: از مناقب این مغازلى» از على بن ابى طالب علبه ال لام نقل می کند که پیامبر اكرم صلى իվ‏ علبه و آله

فرمود: فضل اهل بيت من بر ساير مردم» مانند برترى روغن بنفشه است بر ساير روغن ها.
آنچه از العمده

بقل كرديو بایان اک «Աաաա‏

٭ | تر جمه ]|

«¥0»

- َ‫
سم سے

أقول و روّی ابن الأثیر فی جامع الأصُولِ تلا من ص جي ےت 14:83:24

اما

١
15
5

۱- العمده: ۳۵.

۲- العمده: ۳۶ راجعه.

۳-فی نسخه الکمبانی: (عبد الله بق محفد) و لعله عبد الله بن محقد بن عبد الله بن عثمان المعروف بابن նայ‏ الراوی عن ابن
الاشعث.

۴- هكذا فى الکتاب و مصدره و لعل الصحیح: محمد بن محمد بن الاشعث عن موسی ابن |سماعیل بن موسى» و محمّد هذا
صاحب كتاب الجعفريات المطبوع» و الحديث يوجد فيه فى ص 18١‏ و فيه: فضلنا أهل البيت على سائر الناس و فى المستدركث:
كفضل دهن البنفسج.

۵- العمده: ۱۹۸.

۶ آقول: يوجد «ՏԱՏ‏ كله فى صحیح مسلم المطبوع Լայ‏

17330« کاب ال 2 القتى و لور من اشتهسک ور فا پر کاو عل الى من 123821 21(

**| ترجمه ]ملف: ابن اثير در جامع الاصول از صحيح مسلم» حدیث يزيد بن حيان را نقل می كندء تا آنجا که می گوید:
«اهل بيت پیغمبر کسانی هستند که بعد از او صدقه بر آنها حرام است.» سپس اضافه نمود که: «آنها کیانند؟ گفت: آل على و
آل عقيل و آل جعفر و آل عباس. گفت: صدقه بر تمام آنها حرام شده است؟ جواب داد: آری.» - . مولف: تمام اين حديث را
«Հայի‏ ی ա աԱ‏

در روایتی اضافه شده: «کتاب خدا که اگر کسی به آن تمس کند. در آن هدایت و نور است؛ دریافت کننده آن هدایت
شده است و به خطا رونده» گمراه است. - . جامع الاصول... نسخه ای نزد من نیست. -

| جمه‎ թու

«Ծ»

:وای تارك ت فيكم الین 11215 ہُو بل له من اتب 858 ی و من رکه کان

**[ترجمه ]و در روایتی غير آن آمده است: آ گاه باشيد ميان شما دو چیز گرانبها می گذارم؛ کتاب خدا كه ریسمان خداست.

کسی که از آن تبعیت کند در مسیر هدایت است و کسی که رهایش کند» در گمراهی. در آن آمده است: «ما گفتیم: زنانش

اهل بيت اویند؟ گفت: نه.» تا آخر آنچه گذشت. - . جامع الاصول... نسخه ای نزد من نیست. -
թու‏ جمه |

۷

و وق ین تينج التويذئ عن علق عليه السلام أن ول الله صلی اللہ علیه و آله գգ եք‏ عشن و تین و قال من ختّنی و
Հ‏

-

(Դատ و اا 12835364 ب‎ ամ) չէն

| ترجمه از صحیح ترمذی» از على عليه السِّ.لام روایت شده که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله كه دست حسن و حسین
عليهما Փայ‏ را گرفته بود فرمود: هر که مرا و اد ين دو و يدر و مادرشان را دوست بدارد» روز قيامت با من در درجه من

خواهد بود. -. جامع الاصول... نسخه ای نزد من نیست. -
| ترجمه |

«YA»

553 2133 )3 قال قال وَسُولَ الله صلی الله عليه و آله لِعَلِىٌ و فاطمه و ագ)‏ و الْحس: ين اا عرب لِمَنْ حارم و Մ‏ 52
ائُھّی ما رت من جامع 21
##[ تر جمه |از زيد د بن ارقم نقل می کند که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله به على عليه الشلام و فاطمه و حسن و حسین علیهم

յ‏ فرمود: من با کسی که شما با او جنگ بکنید جنگ می كنم و با کسی که سا زگار باشید. سا زگارم. -. جامع

الاصول... نسخه ای نزد من یست. -
در اینجا آنچه از جامع الاصول نقل کردیم پایان یافت.
* | تر جمه |

۲۹

- -

գյ ա»‏ أنضاً فى اتدوک د 3521-2575 58 أمير ի:‏ عليه السلام تا ال كال 17225 صلی اش عليه و آله

۵( տա منها و ما‎ գին بيت فد اذه اله عا المُواحش‎ թմ

3
ել

*#*[ترجمه |ابن بطریق نيز در مستد رک از کتاب فردوس. از اميرالمؤمنين عليه الشلام نقل می کند که رسول خدا صلی الله عليه
و آله فرمود: ما خانواده ای هستیم که خداوند پلیدی های پنهان و آشکار را از ما برطرف کرده است. - . مستد رک» نسخه

خطی» نسخه ای نزد من نیست. -
թու‏ جمه |

«Էշ»

و عن این مَسْعُودٍ قال قال رَ سُولٌ الله صلی الله عليه و آله لب 24178212 ԱՀ 22210 թ:‏
و روی روایه الثقلین من کتاب فضائل الصحابه للسمعانی عن آبی سعید الخدری و زيد د بن آرقم مثل ما مر (۶).

#*[ترجمه ]ابن مسعود گفت: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فرمود: ما اهل بیتی هستیم که خداوند آخرت را در مقابل Ա»‏

برای ما بر گزیده است.

روایت ثقلین از کتاب فضایل صحابه سمعانی نقل شده مثل آنچه گذشت. -. مستد رک نسخه خطی. نسخه ای نزد من

արխ»

| جمه‎ թու

«¥1»

|

نحط هید دس ژه عناق صلی الله عليه و آله من 21 أن يفيت اله له فى աար աճա ա մամ յամ‏

.)۸( مُسْوَدًا وهه‎ «ա فيهغ بک 00 له عُمْرَ 573387 علی يَوْمَ‎ 14 Մ هه مَنْ‎ ՅԱ. ի»

جلو و

ص: 42
-١‏ جامع الأصول ... ليست نسخته عندى.

۲- جامع الأصول ... ليست نسخته عندى.
۳ جامع الأصول ... ليست سخته عندی.

۵- المستدركك: مخطوط و نسخته ليست موجوده عندی.
۶- المستد رک: مخطوط. و نسخته ليست موجوده عندی.

۴- جامع الأصول ... ليست نسخته عندی.

۷ أى قطع الله عمره و قصره.
8- لم نظفر بخط الشهيد رحمه الله

**| ترجمه |به خط شهید از پیامبر اکرم نقل شده که فرمود: هر كس مايل است خدا اجل او را به دست فراموشی سپارد و او را
از نعمت ջն‏ كه به او ارزانی داشته بهره مند کندہ رفتار خوبى با اهل بیت من داشته باشد. هر كس شرط احترام آنها را نگه
ندارد» خدا عمرش را کوتاه می کند و در روز قیامت با چهره ای سياه وارد بر من می شود. -. ما به خط شهید رحمه الله چیزی

نيافتیم. -

* | تر جمه |

«Y>»

نهج» نهج البلاغه قا قال أ »2 الْمُؤْضِينَ عليه السلام فى 228 5545 Մ‏ 2 صلی الله عليه و آله է‏ ۾ مَوْضِعٌ سره و لا آفره و
խատան ան‏ کر کرت 722 այժ‏ هم ՏՅ: յք ճիժ‏ 5 فرائصه و مها نی قَؤْما آخرین

ےر رو و عض نوا او[ قاس «ՇԱ Մն‏ صلی الله عليه و آله من ՀԱՀ‏
Հ «Հան շք‏ عليه աա չմ ԱՄ‏ الدّین նի: ա աղ չտայ‏ و بهم 28 و لَهُمْ حصان Ի‏
2« و الْورَاتَهُ )2(

#[ترجمه آنهج البلاغه: امیرالممنین عليه (ա‏ در خطبه خود وقتی به آل پیغمبر رسید فرمود: آنها گنجینه اسرار اویند و
ملجأ امور و خزینه علوم و پایگاه حکمت و معدن کتب و كوه های استوار دين هستند. به وسیله ایشان راست نمود خمید گی
پشت و لرزه پیکرش را كرون دیگر از مردم تخم تبهکاری را کاشتند و با فریبکاری آبیاری نمودند و هلاکت و نابودی را
چو رار ک د ہے کس راضی اق با آل شحف صلی الد علیه و آله و سلم تاس ترد اد ՐՐ‏ کی را
کت وان خان ست د ی از شاه اسا د کی ور و آل و اا تر واک کا دوا
و کندروان هر دو به سوی آنها بر می گردند؛ امتيازات ولا-يت به ايشان اختصاص دارد و وراثت و وصايت مخصوص آنها

است. -. نهج البلاغه: بخش اول» ۲۹ - ۳۰ -
թու‏ جمه |

«ԷՒ»

ہے ما مر تم

یف الطرائف رَوَى ال فی تفیدیر له تغالی و اغتع موا Ն» 41 (թա‏ بأَسَانِيدَ 00 6 401057 صلی الله عليه و آله يا
ھا الاس ی مد ترک فیکم این ճա‏ ان تنم بهما لن Հան չպմա‏ ین ار նայա մատ‏
اب չայ‏ 96512517 ل ی الأَدْض و عثرتی 2 آنا و همان 2-61 (ր նայ‏

تر جمه ]طرائف: ثعلبی در تفسیر آيه մագր‏ بل 1« جمیعاء -. آل عمران / ۱۰۳ - إو همگی به ریسمان خدا چنگ
زنید) می نويسد: پیامبر اکرم فرمود: مردم من ميان شما دو چیز كران نهادم که جانشین մա‏ بعد از من اگر به آن دو چنگ
زنید. گمراه نمی شوید. و یکی از دیگری بز رگ تر است؛ کتاب مدا که ریسمان آويخته از آسمان به زمين Ն)‏ فرمود تا

| ترجمه |

«ԻԷ»
و‎ ٤ Ա ՀԵՆ وَى الحخمیدی فى ال‎

و سل سو و Հան‏ و الْمَدِيئهِ محمد الله و ی علیه وَوَعَدَ و وعظ و دک ثم

۳3

"Բ
Շու 0

کی

رس
0 15 ها الاس اما Հրա‏ روک أذ ناف وقول یق نے وا رش کم ا ریم

ی وش یک ամմայ‏ نب و يو فیه ثم َال و أمْل > یبی أد کم ال فی
Փա 22253 աք 22255‏

ص: ۱۱۷

۳۰ نهج البلاغه: القسم الأوّل. ۲۹ و‎ -١

۲- الطرائف: .۲٩‏ و الآيه فی سوره آل عمران: ۱۰۳.

2-Ի‏ المصدر: انما انا.

۴- ذکر ذلك فی النسخه المخطوطه مرتين و فی المصدر مره واحده.

و فی 2121 «Աա ժամ անդ)‏ ا اهل 5« 822 ایم الله ծլ‏ ال 7 55 չա թթ‏ 11122( ثم կան:‏
رجنم إِلَى أبيها وَ تیه الَْبرَ (0.

#[ترجمه آطرائف: حميدى از مسند زید بن ارقم آورده: روزى رسول خدا صلی الله عليه و آله در كنار آبی بين مكه و مدينه
ل پس از حمد و ثناى خدا و موعظه فرمود: اما بعد؛ ای مردم! امن بشرى هستم
كه ممكن است فرستاده پرورد گارم مرا ببرد و بايد پاسخ دهم. بين شما دو جيز گرانبها مى كذارم؛ اول آن دو كتاب خداست
كه در آن هدايت و نور است» يس آن را بگیرید و به آن جنكك زنيد و به آن تشويق و ترغيب كنيد. سپس فرمود: و نيز اهل

بيتم كه خدا به اهل بيت من تذكر داده است (سه بار تكرار فرمودند).

در یکی 585 از روايات حميدى آمده: كفتيم: آيا زنانش از اهل بيت اویند؟ گفت: نه» بيوه نمى تواند باشد. زن با مردش در

بخشی از زند گی هست و وقتی که رهايش کرد پیش يدر و خویشانش باز می گردد. - . طرائف: ۲۹ -
թու‏ جمه |
«Էծ»‏

ول تال ائ لایر فی جوايع لول جار : 2 ւթ‏ الله فَالَ: رد ت رشو الله فی «Հ‏ لداع یز »854 علی یه العض با
նում եկա‏ رت մանա‏ م به آن تضلوا کتاب الله و عثرتی ետո այք‏

تر جمه ]مؤلف: ابن اثير در جامع الاصول می گوید: جابر بن عبدالله گفت: در حجه الوداع روز عرفه پیامبر اکرم را دیدم
كه سوار بر شتر عضبای خود بود و سخنرانی می کرد و می فرمود: من چیزی در ميان شما گذاشته ام که اگر چنگ به آن

بزنيد» گمراه نمی شوید؛ کتاب خدا و عترتم» اهل بیت من.

| جمه‎ թու

«Էչ»

-
ع م ՀՈ ք‏ ہس

بن ارقم 06 06 رشول الّه صلی الله عليه و آله ای ارک فیکم ն‏ ان تمشکنم به آن تضلوا ՀԹ ամե գա‏ 2122
մթ «151528:‏ تَغردُوڈ من الَْرْض ای الماء و շա ի չը‏ 07431 حَنّى برا عَلَيَ աան թյ:‏ کیت تخلونی

**[ترجمه ]زيد بن ارقم گفت: بيامبر اكرم فرمود: من ميان شما (دو جيز قرار داده ام) كه اگر بعد از من به آن دو جنكك زنید
گمراه نمی شويد و یکی از دیگری بزر گے 5 است؛ کتاب خدا که ریسمان آویخته از آسمان به زهيق ն)‏ فرمود تا زمین) است
و عترت و اهل بیتم. اين دو از هم جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. ببينيد درباره آنها جه می کنند. -. جامع

الاصول... نسخه اش را نیافتم. -

پا > | ترجمه ]
«ԷՖ»‏

21296 فى ال اب فى الک دیث չվ‏ ا رک فيكم الق كتات الله و عثرتی س اهما تین 12160 بهمَا و الْعَمَلَ بهعا
تقیل و یال لكل خطیر فيس تقيل فَسَمَاهُمَا لین إغظاماً لقذرجما و تفخيما لشأنهما ցք‏ (۵)

آقول: ستأتى آخبار الثقلین و غیرها فى باب الغدير و آبواب النصوص و غیرها من کتاب تاريخ أمير المؤمنين عليه السلام و قد

ص: ۱۱۸

-١‏ فى المصدر: و أيم الله ان المرأه تکون مع الرجل اعصر من الدهر.

۲- الطرائف: ۲۹.

۳- فى النهایه: كان اسم ناقته العضبای هو علم لها منقول من قولهم: ناقه عضباء ای مشقوقه الاذن و لم تكن مشقوقه الاذن و قال
بعضهم: انها كانت مشقوقه الاذن» و قال الزمخشرىٌ هو منقول من قولهم ناقه عضباء و هى قصيره اليد.

۴- جامع الأصول ... لم نجد نسخته.

۵- النهايه :١‏ ۱۵۵ و ۱۵۶ فيه: و يقال لكل خطیر: ثقل.

##[ترجمه ]ابن اثير در نهایه می گوید: در حدیث «انی تا رک فيكم الثقلین» کتاب و عترت خود را ثقل ناميده» زیرا اخذ به آن
دو و عمل به آنها سنگین و ثقیل است. هر جيز با ارزش و اهمیت را ثقیل می گویند و آن دو را از جهت اهمیت و ارزش آنها
ثقلين فرمود. -. نهایه ۱ : ۱۵۵ - ۱۵۶ -

مؤلف: اخبار ثقلين و ساير اخبار اين موضوع در «باب غدير) وابواب نصوص از «كتاب تار د يخ امیرالممنین عليه الشلام» خواهد

آمد و بسيارى از آنها در بخش حجه الوداع و بخش هاى ديكر گذشت.
* | ترجمه |

«A»

75 12-17 بعلقه الاب 8 نَادَى بأغلى
լ‏

ہت بے تو و اک فام أو

452 فی المؤسم ها لاس :1455 32518 و من جهلنى մ ( Համե‏ بر վիչ‏ الاس մլ‏ سمغت نيكم یو
ՎՆ.‏ تی فی ایی مکل تیه فى եւ‏ بها جاو من لت ت متا( رق و تقل باب Վատ‏ ررائیل
یا الاس ّی مش نکم ول ալ‏ رک فیکم ԷԶ‏ ن յի‏ یا تمشکتم 2( աա‏ کناب الل و هل بیتی إِلَى آخر
ամ Հարի‏ ارت بعت له ان قال ما աԱ թգ աան ճա‏ تال عه عهتة ی زشول ال صلی له
عليه و آله و نی մագ‏ من Կ-ն‏ ذلك շա բա‏ عليه السلام و պ-Ց աայ‏ نیون ՋԱ‏ قال ծառ‏ إن

.۵( یسیون 41 فى شین ۽‎ այն

** | ترجمه ]احتجاج طبرسی: مسلم بن قيس گفت: من و حبیش بن معتمر در مکه بودیم. روزی در ایام حج ابوذر غفاری حلقه
در خانه خدا را كرفت و با صدای بلند فرياد زد: مردم! هر که مرا می شناسد که می شناسد و هر که نمی شناسد» من جندب
بن جناده ابوذرم» من از پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم شنیدم كه می فرمود: مثل اهل بيت من مانند کشتی نوح است؛
هر كه سوار آن شد نجات يافت و هر که تخلف جست. غرق شد. و مانند درب حطه در ميان بنی اسرائیل است. مردم! من از
پیامبر شما شنیدم که می گفت: من ميان شما دو چیز گذارده ام و تا وقتی به آن دو چنگ زنید. گمراه نخواهید شد؛ کتاب
خدا و اهل بیتم... تا آخر.

وقتی ابوذر وارد مدینه شد. عثمان از پی او فرستاد و به او گفت: جه موجب شد که در ایام حج آن کار را کردی؟ گفت:
پیمانی بود که پیامبر اکرم با من بسته بود و به من دستور داده بود. گفت: جه کسی شهادت می دهد که پیامبر به تو دستور
داده. على عليه ال لام و مقداد گواهی دادند. بعد سه نفری از پیش عثمان رفتند. عثمان گفت: اين شخص و دو رفیقش خیال
می کنند دارای موقعیتی هستند. - . احتجاج: ۸۳ -

# تر جمه |

«ԷՖ

و ہپ رر پ تس رت رو۳
ائ س قال ا َال َو الله صلی اله عليه و آله من کان بدینی و لک կե‏ و اع شل եան‏ یل ԷԴ Հն‏ بیتى

تر 2 اد مهم فى շա‏ الہ مل باب لہ فی نی إِسْرَائِيلَ (Թ‏

0

**[ترجمه ]امالى صدوق: ابن عباس كفت: پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم فرمود: هر كه متدين به دين من است» در راه
شريعت من قدم نهاده و پیرو سنت من است. بايد معتقد باشد كه ائمه و پیشوایان از اهل بيتم» بر تمام امت فضيلت دارند. مثل

آنها در ميان امت. Վան‏ درب حطه بنى اسرائيل است. - . امالى صدوق: ۴۶ -
* | ترجمه |

۴

۹1

ماء الأمالى للشیخ الطوسی الْمُفِيدٌ عَنْ շր‏ ٿن ՅԵԿ‏ الکانب عن յամ‏ بن عَلی بن عَودِ الكريم عَنْ إبراهيم بن աաա‏ ای
յաթ‏ يَعقُوبَ عَنِ الحم بن هر عن آبی

ص: ۱۱۹

۱-فی المصدر: (حبش بن معمر) و فی اللسخه المخطوطه و بعض الأسانید: (حبیش ابن ععتمر) و کی الكل فص نف و
الصحیح: حنش بن المعتمر بالنون.

٢‏ فی المصدر: فانا جندب بن جناده.

۳- فی المصدر: من ترکھا غرق.

۴- فى المصدر: ما ان تمسکتم.

۵- فى نسخه: فی شغل . الاحتجاج: ۸۳.

۶- آمالی الصدوق: ۴۶.

ԺԵ‏ عَنْ زافع աի:‏ کت
عر وه د Ց պ"‏ سس

տանն عك رَئرول الله صلی الله عليه و آله رل قن‎ Ը) و :3 امار ال‎ Ե: الِْقَارِىٌ و من لم‎ աաա Սն

բա 2.5 «Քան‏ حشر له تعاتی فی 4381 مع յո‏ ال هل بیتی فيكم լոք‏ 2« وح مَنْ رکبها نجا
و من تخل عنها عرق و مل باب جطله 2 مَنْ ده تجا و مَنْ 1: 41 ملک 0(

ԱԽ :67‏ با 25 2-7 الله آخذاً աես‏ باب الكغبه مُث قبل 11« بوجهه وَ هُوَ قول مَنْ عَرَفْنِى

#*| ترجمه ]امالی طوسی: رافع غلام ابوذر گفت: ابوذر - رحمت خدا بر او - را دیدم در حالی كه در برابر مردم حلقه در خانه
خدا را گرفته بود و می گفت: هر که مرا می شناسد» می داند که من جندب غفاری هستم و کسی که مرا نمی شناسد. بداند
که من ابوذر غفاری ام. من از پیامبر اکرم شنیدم که فرمود: هر که در ابتدای اسلام با ما به جنگ برخاست و در مرحله دوم با

اهل بيت من به جنگ پردازد» خدا او را در آينده با دجال محشور می کند. مثل اهل بيت من در ميان شما چون کشتی نوح
یافت و کسی که داخل نشد. هلاک گردید. -. امالی طوسی: ۳۷ - ۳۸ -

| تر جمه‎ իո:

بیان

و من لم یعرفتی أى بهذا الاسم فانهبالکنیه آشهر.

**[ترجمه ]اينكه گفته کسی مرا نمی شناسد. يعنى به اين نام زيرا او با «Տ‏ مشهور تر بود.
իո:‏ تر جمه |

ՓԵ

این عن ابح بن أب եան‏ بان كفي عن չա‏ بن ամո յան‏ أبى ر عن این صلى اله عليه و آله كال

رام لے

)۴( لوح مَنْ دخلا نجا و مَنْ تخلف عنها غرق‎ «Հ լոք فيكم‎ աի եալ

| ترجمه‎ |
ՓԵ

ماء الأمالى للشیخ الطوسی Թա»‏ عَنْ أبى 218 عن 1154 2352Թ‏ بت ام عَنْ مُحمّدِ بن عبد امن ի‏

أبى حفص աան‏ عَنْ فضیل مان عن ان ن آبی عُمر مَؤلی ابن Ւ21--‏ عُمَرَ زَاذَانَ عَنْ أبى 2478 8( աան‏

قَالَ: ե‏ تل هل بلق باب աճն‏ یقت ول ճամ‏ ت مَنْ عرقیی فد عرقنی و من لم بغرفنی նն‏ در (۶) سمفث
فرل ال صلی الك على القت نول

ص: ۱۳۰

۱- المصدر خال عن قوله: قال.
- آمالی ابن الشیخ: ۳۷ و ۳۸.

۳- الاسناد فى المصدر هکذا: آخبرنا آبو الفتح هلال ابن محمّد بن جعفر الحفار قال:
۴- آمالی ابن الشیخ: ۲۲۳.

۵- الصحیح: أبو سریحه بالمهملتین.

۶- فى المصدر: و من لم یعرفنی فانا اعرفه بنفسی انا آبو ذر.

من ا فی الأول Թե‏ 25 38381228 شيعه ال جَالٍ انما مل ل بیتی فی մետ ա‏ تر ینہ وح فی لک

.۵( اة‎ ամն لت ألا م‎ Մա ամ կտ من رکب فیا تجا و من خلت‎ Հ)

**[ترجمه ]امالی طوسی: حذیفه بن اسید گفت: ابوذر را ديدم در حالی که حلقه در خانه خدا را گرفته بود» شنیدم که می
گفت: هر که مرا می شناسد» می داند که من جندب هستم و کسی که مرا نمی «Վան»‏ بداند که من ابوذر هستم. من از پیامبر
اکرم شنیدم که فرمود: هر که در ابتدای اسلام با ما به جنگ برخاست و در مرحله دوم با اهل بیت من به جنگ پردازدہ او از
پیروان دجال است. مثل اهل بيت من در ميان امت من» چون کشتی نوح است در تلاطم دریا؛ هر كه سوار آن شد نجات یافت
و هر که تخلف نمود» غرق شد. و چون درب حطه است؛ هر که داخل گردید نجات یافت. (معنای) اهل را به شما رسانده ام

و سه بار فرمود. -. امالی طوسی: ۲۹۳ -

| جمه‎ թո

دمع

ا ہے اہ ا تہ مُحوَلٍ تن 2221

ود الرخمن بی اون على 22221085 راع موی آبی در ال: մմ‏ 2 ر12 ومع الله غنة

بس ہے ہت ؛ یه کال ھا اقاس աաա տն‏ آکریی نآرد
شیف گر Լամ‏ اللاعليه و տանա ագ քայլք ա‏ سیه وح مَنْ زکبها جا و مَنْ تَرَكهًا ملک

و سمغت ك زوا صلی لله عله و آل թելա գմ մանն‏ مان ارس من ات و مات الین , من ین ծն‏

الْحَسَدَ մ‏ :2247 إلا باك أس و لا بهد دى ارس ال بالعيتين (0).

#*| ترجمه ]امالی طوسی: رافع غلام ابوذر گفت: ابوذر رضی الله عنه از يله کعبه بالا رفت» ն‏ اينكه حلقه در خانه خدا را كرفت
و به آن تکیه زد. سپس گفت: ای مردم! هر که مرا می شناسد كه می شناسد و کسی که مرا نمی شناسد» من ابوذرم. من از
آن را ترک کرد هلاک شد. و شنیدم که رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرمود: اهل بيت مرا در جایگاه سر برای بدن و

دو چشم برای سر قرار دهيد» زيرا بدن بدون سر و سر بدون چشم ها هدایت نمی شود. -. امالی طوسی: ۳۰۷ -
թու‏ جمه |
ՓԵ‏

ماء الأمالى » ےا سم یت աա ԱԽ‏
աջ‏ إشحاق տագ)‏ عَن خیش خیش بن (۴) տայ‏ قال Մ ուտ‏ در اغفاری رَضِىَ الله له و هُوَ یل با ւա‏ مَنْ عرفنی

-
ع

աաա.‏ در Հիմ‏ اا فيقث وقول الا صلی յա‏ نول رما کا اگل

بیتی فیکم مل ՀԱ:‏ وح مَنْ دغلها نجا و مَنْ تخلت կր‏ كلك (۶)

ص: ۱۲۱

۱- آمالی ابن الشیخ: ۲۹۳.

۲- بالحاء المهمله و الزاء المعجمه و الواو المشدده و الرجل هو علی بن أبى فاطمه الکوفی ترجمه ابن حجر فى التقریب: ۳۶۹ و
قال: مات بعد سنه ۱۳۰.

۳- آمالی ابن الشیخ: ۳۰۷.

۴- فى نسختی المصخحه من الأمالى: حنش بن المعتمر. و هو الصحیح.

۵- فى المصدر: و من لم یعرفنی فانا اعرفه بنفسی.

۶- آمالی ابن الشیخ: ۳۲۷ آقول: روی الحاکم فى المستد رک ۳: ۱۵۰ عن آحمد ابن جعفر بن حمدان الزاهد عن العباس بن
إبراهيم القراطیسی عن محمد بن |سماعیل الاحمسی عن مفضل بن صالح عن آبی إسحاق عن حنش الکنانی յն‏ سمعت կի‏ ذر

:2 اللدعنه ل وهو اذ راب السا عرف աոան‏ انکر لے անե‏ خر منت او ئن رکھا:

ماء الأمالى للشیخ الطوسی جماعه عن ջի‏ المفضل عن محمد بن محمد بن سلیمان عن محمد بن حمید الرازی عن عبد الله بن
عبد القدوس عن الأعمش عن أبى إسحاق مثله Ը)‏

* | ترجمه ]امالی طوسی: حبيش بن معتمر گفت: شنيدم كه ابوذر غفارى رضى الله عنه می گفت: ای مردم! هر كه مرا می
شناسد كه می شناسد و کسی کہ مرا نمی شناسد» من ابوذر جندب بن جناده غفارى هستم. من از رسول خدا صلی الله عليه و

رها کرد هلاک شد. - . امالی طوسی: ۳۲۷ مولف: حاکم در مستد رک ۳: ۰ با سند دیگری نقل کرده است. -

امالی طوسی: با سند دیگری آن را آورده است.
թու‏ جمه |

«F۵»

ن» عيون أخبار الرضا عليه السلام ب انيد :408 تحن الرّضًا عَنْ آبائه عليهم السلام قَا
هل یی فيكم مَل Հար‏ سفیله وح من ھا تجا و من تخلف عَنّْهَا يح فى الار 400

06 00 رَسُولٌ الّه صلی الله عليه و آله مَل

صح : عنه عليه السلام مثله(۳).

չիթ:‏ جمه ]عیون اخبار الرضا: امام رضا از پدرانش علیهم ال لام نقل می کند که رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: مثل
اهل بيت من در ميان شما چون کشتی نوح است؛ هر که سوار آن شد نجات ՀՅն‏ و هر که آن را رها کرد در آتش هل داده

صحیفه الرضا: مانند این روایت را نقل کرده است. - . صحیفه الرضا: ۲۲ -

|[ تر جمه ]

بیان

قال ابن الأثير فى النهایه (۴) مثل أهل بیتی مثل سفینه نوح من تخلف عنها زخ به فى النار أى دفع و رمی يقال زخه يزخه زخا.
*#*[ترجمه |ابن اثير در نهايه نيز نقل کرده است که «زخ» یعنی پرتاب و دفع کردن. -. نهایه ۲: ۱۳۲ -

| جمه‎ թու

رید

وی ھا سس ٹک ہہ کو

س ام ۔ Ք.‏

*##[ترجمه آتفسیر عیاشی: سلیمان جعفری گفت: از حضرت رضا عليه الشلام در مورد آ 4145թ‏ کم طایاکغ» -

. بقره / ۵۸ -

و بگویید [خداوندا] گناهان ما را بریز تا خطاهای شما را ببخشاييم] شنیدم که فرمود: امام باقر عليه ال لام فرمود: ما باب

* | تر جمه |
«FV»‏

ام وت و یم سأر ےئ مت
داد ծման‏ ملکم و : بُ حطیکم 124 من باب չթե»‏ 61 :82« کان Հաա‏ (۶) و تَحنُ

ص: ۱۳۲

۱- آمالی الطوسن

۲- عیون الأخبار: ۱۹۶.

۳- صحبفه الرضا : ۲؟.

۴- النهایه ۲: ۱۳۲.

۵- تفسیر العناشی ۱: ۴۵. و الآيه فى سوره البقره: ۵۸.

النَاطِقُونَ Հա‏ ارت Ը)‏ الهاذوة لمَاضلوتَ كما ցն‏ ی 0 ամին ը‏

اَل بجی امان أمتى بی الله فی չբա‏ لکوت ما مخ تن նրա մական‏ وقول اللمصلى սան‏
آله تال من أَرَاد أن Ապ‏ عیاتی و یوت կեա‏ له عدن یی وعدنی وك کاو أذ سیک تی ջանամ‏

قال الله كن فك ان ման‏ علع * ِنَ أبى طالب عليهما السلام یا وَل و یغاد دوه و یت ل 4375 قاض لين الْمُطبعِينَ لله من
ոա‏ 1 وا من طیتتی و رُزقُوا تھی و عِلْمِى 14 2851« بِفَض لهم من اتی القاطمین فيه 212 ل لهم له աա:‏
62

*#*[ترجمه ]تفسیر امام حسن عسکری: امیرالمؤمنین عليه الت لام فرمود: برای بنی اسرائیل باب حطه را قرار دادند. ای امت
مدا براي شما نیز باب حطه اهل Հ.‏ محقد صل اله علیه و آله و سلم قرار داده شد و دستور داده اند از راه هدایت ايشان
پیروی كنيد و راہ آنها را طی كنيد تا بدين وسیله گناهانتان بخشيده شود تا مقام نیک و کاران افزایش یابد. و باب حطه شما بهتر
از باب حطه بنی اسرائیل است» زيرا درب آنها مجموعه ای از چند چوب بود» ولی درب حطه شما سخنگویان صادق و مؤمن و
راهنما و فاضاند. چنان جه پیامبر اکرم فرموده است: ستارگان در آسمان امان از غرق هستند و اهل بيت من برای امت» امان از

گمراهی هستند. در دين هلاک نخواهند شد تا وقتی که از هدایت و روش یکی از اهل بيت من پیروی کنند.

پیامبر اکرم فرموده است: هر که مايل است به زندكى من زنده شود و به م رگ من بميرد و داخل بهشت عدنی که خدايم

وغده ذاده بفودر شاه ای که عدا درغت أن را ա‏ دست خزيش այե‏ تمودہ بیگرت

خداوند فرمود: باش» هر موجودى بايد على بن ابی طالب عليه الشلام را دوست بدارد» با دوست او دوست و با دشمنش دشمن
باشد و بازماند گانش را كه بعد از او شخصيت هاى برجسته و پیرو خدايند» دوست بدارد. آنها از طينت من آفریدہ شده اند و
فهم و علم نصيب ايشان شده است. واى بر كسانى كه منكر مقام آنها هستند و ارتباط با ايشان را قطع كرده اند! خداوند آنها را

از شفاعت من محروم کند. -. ته تفس امام حسن عسكرى: ۲۲۷ -

| ترجمه |

«FA»

ماء الأمالی للشیخ الطوسی ابْنٌ الصَلْتِ عَنِ ابن نع پر ن الام ժն‏ عَنْ 338 այո‏ عَنْ موتی بن نان
الْحَضْرَمِيَ (۴) عن لغش عَنْ مُوَرّقٍ المتلی قَالَ: աան անան Հե‏ بوڈ مز نرق قات وإ

-
عو

են‏ و در الا برح الْحَفَاُ مغك ول الله صلی الله عليه و آله به «մ ոնց‏ ی فیکم کل سیت توح مَنْ رَكبها
ԵՀ‏ تجا و من ամա‏ علها غرق و مل باب حم بط 41 (մաշկ,‏

*٭[ترجمه ]امالی طوسی: مورق عجلی گفت: ابوذر غفاری را ديدم كه حلقه در کعبه Ս‏ گرفته بود و می گفت: ای مردم! هر
که مرا می شناسد من جندب هستم» و الا (كسى که مرا نمی شناسد) من ابوذر غفاری هستم. پنهان آشکار شده است؛ من از

نجات يافث و هر که آن را رها كرف غرق شد. و مانند باب حطه هستند که خدا به واسطه آنها گناهان را فى ریزد. -. امالی

-զք طوسی:‎

* | تر جمه |

بيان

فى القاموس برح الخفاء كسمع وضح الأمر.
| ترجمه ]فی القاموس برح الخفاء كسمع وضح الامر.

| جمه‎ թու

«ՓՓ

-

يفء الطرائف اب աաա‏ فى »51 آحادیت կե‏ باشتاده إِلَى بشر بْن յան‏ قال յ Հու‏ (غ) يمول Հուշ‏ الْمَنْضُورَ

قول حَدَّننِى أبى عَنْ أبيه عن ان

ص: ۱۳۳

۱- فى المصدر: المنتصبون. المرتضون خ ل.

؟- فى المصدر: و ان یسکن الجنه التی وعدنی ربی.

۳- تفسیر العسکری: ۲۲۷.

۴- فى المصدر: اخبرنا محمد یعنی المفید عن آبی بكر محمد بن عمر عن على بن العباس عن ابن عثمان الحضرمی.
۵- آمالی الطوسی: ۴ فیه» بحط به الخطایا.

۶- فی المصدر: الرشید يقول: سمعت المهدی یقول: سمعت المنصور.

ւն‏ ول الله صلی الله عليه و آله مَل ա: ոտ այ‏ ركبا تجا و من تا կլ ւան‏ ملک.

չիթ:‏ جمه آطرائف: ابن عباس گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: مثل اهل بيت من در ميان شما چون کشتی نوح

تر جمه ]
«ծ»»‏

و رَوَى ابْنُ յն)‏ بإِسنَادِهِ عن ان 25 Ը)‏ عن ابن عباس 2322 صلی الله عليه و آله قال 0(
ای وا و سس نوا یت

و روی آیضا باسناده من طريقين إلى ابن المعتمر و إلى سعيد بن المسیب بروایاته معا عن أبى ذر عن النبی صلی الله عليه و آله
مثله.

չիթ:‏ جمه آطرائف: ابن عباس كفت رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: مثل اهل بيت من در ميان شما چون کشتی نوح

طرائف: همچنین با سند دیگری آن را نقل کرده است.
* | تر جمه |

«A1»

و رَوّی յ ջմալ Ց‏ سل بن الع ع عَنْ أبيه .0096 رَسُولٌ اللّه صلی اللہ عليه و آله مل վետ ախ‏ سفیه لُوح مَنْ
رَكبَهًا نجا (۴).

آقول: روی ابن بطريق فى العمده (۵) تلكك الأخبار بأسانيد من مناقب ابن المغازلی و فى المستدرک من فضائل الصحابه
للسمعانی تركناها مخافه التکرار مع وضوح الحق عند ڈوی الابصار.

իչ‏ جمه |طرائف: سلمه د بن اکوع از پدرش نقل می کند که رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: »| اهل بيت من در ميان
شما چون کشت نوح است؛ هر که سوار آن شد نجات یافت. -. طرائف: ۳۲ -

مؤلف: ابن بطریق در العمده - . العمده: ۱۸۷ - ۱۸۸ - اين اخبار را با اسناد متفاوت نقل می کند که ما از ترس تکرار آنها را
رها می کنیم و البته حقانیت آنها بر صاحبان بصیرت آشکار است.

مه بو

«ծԾ
عایز ب‎ լան علی عَلی بن تین عليهما السلام و عة بو‎ ՀԱՅ ت فی کتاب 2 ِن یس 04 300 آبی عیاش‎ 05
8 ամա مر بْنَ أبى‎ է صلی الهو آله 32563 خیار آضرحاب عَلِیٗ عليه السلام و لَقِيتٌ‎ «Ամա Համան
سَلْمَه 27312433 صلی الله عليه و آله معَرَضْتُ عليه کتاب شرلیم بن یس ققال لی صَدَقَ شیم رح الله فقت له عات فداک‎

22023017 صلی الله عليه و آله رسا من الما جرین‎ աա 215163 602 ما‎ եգ ُرى‎ մարմ
7

մատ‏ ایب و شیتیکم فان ا ا عبد ایس ا ما بک أ ر سول الل صلی الك علبه و آله ال إن مكل

ص: ۱۳۴

٢٦‏ فى المصدر: انه قال.

۳- فی المصدر: من ركبها نجا.
۴- الط ائف: ۳۲.

۵- العمده: ۷ و ۰۱۸

۶- فی المصدر: من المهاجرين و الأنصار و التابعین.

մամ -ա غرق و کل : تیاب جطه فی بی اش. رائیل فا‎ Ա ترفیله ُوح فى قزمه من كبوا نا و تن تخلف‎ յտ

غذتك ա‏ شیب کا ամատե յա Աա‏ محبیش Տատա: աա‏
:1515 هالک یی به نا وه թ‏ شول الله صلی لله عليه و آله 19242488
لبط رگ یآ ع مت իա‏ 3 و مِنَ لاد ِن السود و من علق بن 2 طالب عليهما السلام ال و من «ածա‏ سوي بن
لعب و مه بن قيس و ى ها امین 5)٥۵‏ ن یاون : ئن ابی لی کل هوْلَاءِ ابر անան»‏ ال بر
الط و شم 2ت ի‏ أ یلع و خن ال ترقت من մ‏ درو تمه ن علق عليه السلام و فد زان بل مر 0
کی کک قن اعقب مق شل مل ل عل سیر
کی یلع تين ا عیمسالسلام تال أو بس عدا ليث وخيقة يتلم جع ما اک (۵) و عظ

ص ذرك من تلک الأَحَادِيثِ 1 تی لها أا ود لیس فَإِنْ وَضَح لک مر كاقل وا وا
ومع 172 السَمَاء و رض (ع).

7 شتا

* | ترجمه ] کتاب سلیم بن قيس: ابان بن ابی عیاش گفت: خدمت حضرت زین العابدين عليه الشلام رسيدم. ابوالطفيل عامر بن
«ԵՍ‏ یکی از صحابه پیغمبر كه از بهترين اصحاب على عليه الت لام نیز به شمار می رفت حضور داشت. عمر بن ابی سلمه پسر
ام سلمه همسر ييامبر نيز بود. كتاب سليم بن قيس را به آن جناب نشان دادم. فرمود: سليم راست كفته» خدا رحمتش كند.
عرض كردم: آقا فدایت شوم! من از مطالب كتاب او ناراحت و نگران هستمء ).| مطالبى كه او نوشته حکم می كند به نابودى
و هلاک امت محمّد از مهاجر و انصار و تابعين» همه جز شما خانواده و شيعيانتان. فرمود: مگر نشنيده ای كه پیامبر اكرم صلی
الله عليه و آله و سلم فرموده است: مثل اهل بیت من مانند کشتی نوح است در مبان قومش؛ هر که سوار آن شد نجات یافت و
هر که تخلف جست. هلاک شد. و مانند باب حطه بنی اسرائیل است؟ گفتم: چرا. فرمود: جه کسی برای تو اين حدیث را نقل
کرد؟ گفتم بیش از صد نفر از فقها. فرمود: از جه کسی؟ گفتم: از حبیش بن معتمر شنیدم كه می كفت از ابوذر شنیدہ است
روزی حلقه در خانه کعبه را گرفته بود و آن را از پیامبر نقل می کرد. فرمود: دیگر از كه؟ گفتم: از حسن بن ابی الحسن
بصری که می كفت از ابوذر شنيده و از مقداد بن اسود و از على بن ابی طالب. باز فرمود: دیگر از جه كس شنيده ای؟ گفتم:

از سعيد بن مسيب و علقمه بن قيس و ابو ظبيان حسینی و عبدالرحمن بن ابی لیلی» همه آنها می گفتند که از ابوذر شنیده ایم.

ابوالطفیل و عمر بن ابی سلمه گفتند: به خدا ما نیز از ابوذر شنیدیم و از على عليه الالام و مقداد و سلمان. عمر بن ابی سلمه
گفت: به خدا من از کسی شنيده ام که از همه اينها بهتر است؛ من از پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم شنیدم» با كوش
خود صدای آن جناب را شنیدم و آن را حفظ کردم.

امام زین العابدین عليه ال لام فرمود: همین یک حدیث کافی نیست که تمام ناراحتی و نگرانی تو را از کتاب سلیم بن قيس
برطرف کند؟ از خدا بترس ای برادر عبد قیس! اگر امری برای تو آشکار شد بپذیر» و گرنه ساکت باش تا سالم بمانی و علم

آن را به خدا بسپار تو در فضایی وسیع تراز فاصله بين آسمان و زمين قرار داری. - . کتاب سلیم بن قیس: ۵۸ - ۶۰ -
* | تر جمه ]

«014»

ككء | کمال الدین ց‏ الأمالى للصدوق 323151 58 أبيه عَنْ جده عَنْ غیاث (۷) بن اتراهیه

5
էշ
11
Çi

ԳՇ:
1۹5
Ն

نا

جع
9

ص: ۱۳۵

-١‏ فى المصدر: مثل آهل بیتی فى امتی کمثل.

۲- الصحیح كما فى المصدر: حنش.

۳- فى المصدر: الجنبی و هو الصحيح» و الرجل هو حصین بن جندب بن الحارث و الجنبی نسبه إلى جنب: قبیله من الیمن.
۴- فى المصدر: فاقبل على على بن الحسین عليه السلام.

۵- فى نسخه: ما قطعک.

۶- كتاب سليم بن قيس: ۵۸- ۶۰. فيه: فى اوسع ممما بين السماء و الأرض.

۷- فى الاكمال و الأمالى: عن جده عن أبيه محمد بن خالد عن غياث بن إبراهيم.

658

22417506 بن ابی طالب «ԹԱ‏ تشه الکو انك بانها و أن توت 23 Սլ‏ مِنْ قبل اباب و کذب (۱) مَنْ
َعَم 2-1 ببنشک لاک یی و نا ینک ամ‏ ین آخمی و دمک مِنْ یی و رُوځک مِنْ رُوجی و سریزنکک سریزتی
و «ՀՀՀԱ:‏ عاد يتى و اک نام ی و մր:‏ یا بغیی سرجد من آطاعکه و ی من عضاک و زیخ من و که و حير تن
عرااک و այն‏ رتک ԱՎԵԼ‏ من اک ملک و مکل «ՅԱ‏ و که լխ վա‏ ممیت وح من كبا نجا و من تخل
لها غرق و مكلك Հնա‏ کلما غاب نَم طلع تجم ی ؤم یاه(

**[ترجمه ]كمال الدین و امالی صدوق: ابن عباس گفت: پیامبر اکرم به على بن ابی طالب عليه الہ لام فرمود: يا علی! من شهر
حکمت هستم و تو درب آنی؛ وارد شهر نمی توان شد مگر از در آن. دروغ گفته کسی که گمان می کند مرا دوست دارد اما
با تو دشمن است» زيرا من از تو و تو از منی؛ گوشت تو گوشت من و خونت خون من؛ روحت روح من؛ پنهانت پنهان من و
آشکارت آشکار من است. تو پیشوای امت منی و يس از منء خلیفه من بر آنهایی. سعادتمند است مطیع تو و بدبخت است
مخالف تو. سود می برد کسی که تو را دوست می دارد و زيان می کند کسی که با تو دشمن است. رستگار است ملازم تو و
هلاک شده هر که از تو جدا باشد. مثل تو و امامان از نژاد من Վան‏ کشتی نوح است؛ هر که سوار شد نجات یافت و هر که
تخلف جست. غرق شد. و مانند ستا رگانند که هر کدام غایب شد» دیگری طلوع می کند تا روز قيامت. - . كمال الدین: ۱۴۰

» امالی صدوق: ۱۶۲ -
թու‏ جمه |
«AF»‏

EG ԿՅ.

.۵( الحوض‎ շն

٭ |[ ترجمه ]كمال الدین و امالی صدوق: Ն,‏ د بن ثابت گفت: մայ‏ عن صل الد علو آل مرن من در ميان شما دو جيز
گرانبها می گذارم؛ کتاب خدای عزوجل و عترتم اهل بیتم. بدانید که ايشان جانشینان منند و از یکدیگر جدا نمی شوندتا
اینکه بر سر حوض بر من وارد شوند. -. كمال الدین: ۱۳۷ ۰ امالی صدوق: ۲۴۹ -

| جمه‎ թու

بیان

المراد بعدم افتراقهما أن لفظ القرآن كما نزل و تفسیره و تأویله عندهم و هم یشهدون بصحه الق رآن و القرآن يشهد بحقیتهم و
|مامتهم و لا يؤمن بأحدهما إلا من آمن بالاخر (۶).

ص: ۱۳۶

۱- فی الاكمال: فكذب.

۲- آمالی الصدوق: ۱۶۲ اكمال الدين: ۱۴۰.

۳ فى نسخه و الااکمال: عبد الله و الصحیح ما فی المتن و هو عبيد الله بن موسی بن أبى المختار باذام العبسی الکوفی آبو
ماش ری ھن اش انيل و Մա ժան‏

۴ فى نسخه: (الرکیز) و فى الا کمال: (ذركه) و کلاهما مصحفان» و الصحیح:

۵- آمالی الصدوق: ۰۲۴۹ اکمال الدین: ۱۳۷.

۶- او المراد ان القر آن كما هو الحجه على الناس الى يوم القيامه فعترته و هم الأثمه علیهم السلام قولهم حجه على الناس الى
يوم القيامه و ان القرآن كما هو باق الى القیامه و لا رتفع و لا تنسخه شریعه اخری فکذلک عترته صلی الله عليه و آله باقیه

թ:‏ ترجمه ]مراد از عدم جدایی آن دو ای ين است که الفاظ 915 همان طور که نازل شده و تفسیر و تأويل آن نزد ایشان است»
ներ)‏ فوفك մա լամական նին‏ ار ات تن امامت انها ան անանկ‏ م گی از اليا اسان تس
آورد» مگر آنکه به دیگری ايمان بياورد.

بد > | تر جمه |
«ծմ»‏

Մ‏ الأمالی للصدوق ՀԱ‏ 57 22258212 بن معي عن الح ير من إن لاق عن الؤض ا عن ايد عن أبير زین علیہ
ال قال وقول الله صلی اه علیه و آله տո‏ یلع لهج هقالع : نّ أبى الب ۶ աան‏
ينى أخرج من ՀՆ‏ 62418 بأْفری و ذء 00" یوم اوقت

لسلام ال تا

دیان د

ճշ

امك
a‏

*#[ترجمه |امالی صدوق: حسين بن خالد از حضرت رضا عليه الشرلام» از على بن ابی طالب نقل كرد كه پیامبر اكرم فرمود:
جبرئیل از جانب خدا برای من پیغام آورد که على ر بن ابى طالب حجت من در ميان مردم و بياى دارنده دين من است. از نژاد
او خارج می كنم پیشوایانی را که امر مرا بپا می دارند و به راه من مردم را دعوت می کنند. به وسیله آنها عذاب را از مرد و

زن برطرف می كنم و به وسیله ایشان رحمت خود را نازل می نمایم. -. امالی صدوق: ۵ -
թու‏ جمه |
«ծչ»‏

لی الأمالى للصدوق اب :4356 لدب عَنْ مد الْحِميرىٌ عَنْ أيبه عن ان عبتری عَنْ مُحمّدِ بن سِنَانِ عَنْ առա‏ عبد الله
| م مه وف الله ها ال سمغت ի‏
هبل 1250 و Հաա 21 ն‏ يَوْمَ

|

ԾՆ 1

ٿن از عن يتوى بن عبد ال یتمعن أيه عن ده عن تر بن أبى تلع عن ثم
شول الله صلی الله علیہ و آله قول غلك : ք‏ طالب و ال 48 من 6-11 :214 Ճ15Լ2‏
الْقيَامَهِ .)٢(‏

پیشوایان از نژاد اوه بهترین شخصیت های روی زمین و رهبر سفید چه ر گان در روز قيامت هستند. - . امالی صدوق: ۳۴۷ -
* | تر جمه |

بيان

قال الجزرى فى الحديث أمتى الغر المحجلين.

أى بيض مواضع الوضوء من الأيدى و الأقدام استعار أثر الوضوء فى الوجه و اليدين و الرجلین للانسان من البیاض الذی یکون

فى وجه الفرس و يديه و رجلیه.

**[ترجمه آجزری در حدیثی گفته است: امت من سفید جهر كان هستند» یعنی مواضع وضو از دست و پا سفید است. اين اثر

وضو که در صورت و دست ها و پاها برای انسان است. استعاره از سفیدی صورت. دست ها و پاهای اسب است.
թու‏ جمه |

«AV»

ւ‏ الامالی للصدوق ابن ٳڏريس عَنْ أبيه 18 (۳) بن عبید الله عَنْ Վ‏ بن عو د الله عَنْ مُحمّدِ بن الفض یل عَنْ آبی

-
Ա

مره قال مرمع Ա‏ جغفر ابقر ա‏ ۱ م قول أؤعى الله رو جل إِلَى աա‏ ی الله عليه و آله يَا محمد نی ել‏ `
ولم تک شین و تحت فیک من رُوجی ԿԵՏ‏ مِنّى آکرفنک կլ‏ جین أَوْجَِثُ لك տայ‏ علی خلقی جبیعا فَمَنْ آطاعک 12
طاعنی و مَنْ عصاک فقذ عصانی و یت ذلكك فی 28 وَ فی تشله من اختصَضت مِنْهُمْ للفسی (۴).

کا

ص: ۱۳۷

۱- آمالی الصدوق: ۳۲۵.
۲- آمالی الصدوق: ۳۴۷.

۴- آمالی الصدوق: ۳۶۰ فیه: حتی اوجبت «ՏՍ‏

| ترجمه |امالى صدوق: ابو حمزه كفت: حضرت باقر عليه الشلام می فرمود: خداوند به حضرت محمّد صلی الله عليه و آله و
سلم وحى كرد: يا محمّردا تو را آفريدم با اينكه جيزى نبودی» به واسطه گرامی داشتن تو از روح خويش در تو دميدم و تو را

هر كه از تو اطاعت کند. مرا اطاعت كرده و هر كه مخالفت با تو نمايد» با من مخالفت با من كرده است. اين مقام را به على و

فرزندان او كه برای خود بر گزیدہ ام نيز دادم. - . امالى صدوق: ۳۶۰ -
٭| ترجمه |
«ծո»‏

لی الأمالى للصدوق ابن التو کل تن Ժան‏ 22 لمع ای عن لی بن حالم عن یه عن أبى عفر ای عن سَعْد

و بن عباس قال قال رَ شول اله صلی الله عليه و آله کا رخ بى إلى կե) «նք չան‏
ای 48421242 50523 Հրայ‏ خجب اور نات 25 ل :411 با مد ال غريى و آنا 22201185 و بای

մա ամրա այու‏ پیک داعبا و عون و يا و بأَخِيك ար‏ :411 و باب չար չք‏ على

زاوی و تام 20 به رف آولانی من آغرتانی و ագ‏ جرب الیطان مِنْ جزبی و (Ավ‏ وينى و تحفظ ع ُودى و تق

أخكابى و پیک و ہہ و ՅԱ‏ ن թան‏ عرایی و إترائی ՍԱՆ:‏ نکم غر أذيدى بتتیپیجی و تقدییتی و هلیلی 3

تکیری و تفجیدی بر اض ین آشتانی و اورا ամա լավ‏ 1028 بی الیو كلميى «ՅԱՅ‏

أخبى نادیز ն‏ پولیی و له 19822214 و չն յքա) այա 3Ե1111‏ زار و الضمائر 56ն‏ 4513 بعانکتی
283 إِنَْاذِ آثری و إِعلَانٍ وینی 13348053 عَقَاوَمَهْدِىُ عبادی 262(

۹

իրո‏ جمه ]امانی صدوق: عبدالله بن عباس گفت: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فرمود: وقتی مرا به سمان هفتم بردند و از
آنجا به سدره المنتهی و از سدره تا حجب نور» خداوند به من خطاب کرد: يا محفد! تو بنده من و من پرورد گار توام. نسبت به
من خضوع داشته باش و مرا بيرست و بر من توكل کن و به من اعتماد نما. من تو را به بند گی و دوستی و رسالت و نبوت
برگزیدم و برادرت على را خلیفه و درب به سوی من. او حجت من بر مردم و امام خلق است. به وسیله او دشمنان خود را از
دوستان جدا می كنم و به واسطه او پیروان شیطان از خداپرستان جدا می شوند و به او دين پایدار و حدود محفوظ و احکام

و به وسیله تو و او و ائمه از فرزندانش به بند گان و کنیزان خود رحم می کنم. و به واسطه قائم از شما خانواده» زمين را آباد به
تسبیح و تقدیس و تهلیل و تمجید می کنم؛ به او پاک می كنم زمين را از دشمنانم و آن را در اختیار دوستان خود می گذارم.
به واسطه او سخن کافران را در پایین و سخن خود را در بالا قرار می دهم. به واسطه او بند گان و بلاد را زنده می کنم» برای او
گنج ها و ذخایر را آشکار می 5« به اراده خود او را بر اسرار و راز دل ها آگاہ می کنم» به اراده خود و با ملائکه در راه

اجراو > ترش دستور خود مددش می کنم. به واقع ولی من و مهدی بند گان من است. - . امالی صدوق: ۵ -

بد > | تر حمه |
۵۹

لى؛ الأمالى للصدوق باقع أبيه عَنْ ոն‏ عَنْ لب بن ڪا (1) عَنْ أبى امن ای عَنْ شلیمان بن مهراد عن
Ի Ա‏ عَنْ أبيه عَنْ 71 هن Հ‏ عليهم السلام قال ال ول 40 صلی الله عليه و آله يرا ی نت خی و
وارٹی و وی و یی فی 14541 عیاتی و بغ ջա‏ یک یی و میک مبغضى با علق أا آنت با مذ

19Մ ավան‏ :2807 وم که سادة فى نوکت فی الاجرہ من عرکا ققذ عرف الله و من آنکرتا ند ألكر اله

ص: ۱۲۸

۱- آمالی الصدوق: ۳۷۵.

- الاسناد و فى المصدر هکذا: حدّئنا عام بن عیسی الق رقي الله عنه قال: علائقی على بن թա‏ ماجیلویه قال: حت
آحمد ید أنى عبد اللّه البرقی عن آبیه عن خلف بن حماد الأسدی.

۳- آمالی الصدوق: ۳۹۰.

**[ترجمه ]امالی صدوق: سلیمان بن مهران از حضرت صادق عليه ال لام نقل کرد که على بن اہی طالب عليه ال لام فرمود:
پیامبر اكرم چنین بیان کرد: يا علی! تو برادر و وارث و وصی و خلیفه منی در ميان خانواده و امت من در زمان حیات و بعد از
مر گم. دوستدار تو دوستدار من و دشمن تو دشمن من است. يا علی! من و تو دو پدر این امتیم. يا علی! من و تو و ائمه از
فرزندانت در دنیا سرور و در آخرت فرمانرواييم. هر که ما را بشناسد خدا را شناخته و هر که منکر ما باشد» خدا را انکار کرده

است.-. امالی صندوق: ۳۹۰ د
* | ترجمه |
«$e»‏

لى؛ الأمالی للصدوق )١( վա ֆա‏ عن ان عیتبی عَنِ الل عن جفثر بن աաա‏ سماعة عن ان ن کان من کمن

اسب عن أبى عقر متمد ن علق 402 صلوات لله գա‏ 1808 وذ اله صلی لله عليه و آله ԵԱ‏ به ًا اأ

2 - رھ

25 عَلِيا աղայ տն‏ کر و و աա մտա‏ الق و ال من حه عه 11412 زین آنقضه آنقضه اه 523 لن عنه
482 4111 دبا 2 لسن و ان و معا باق و من անայ մտան Հ յա‏
յ Վն‏ ین تر յ»4‏ یک աա‏ ۾ و من ՄԱՀ‏ 2« 228 من رب ققد وى و ամ ՀՈՆ ՀԱ‏
2.22(

**#[ترجمه ]امالى صدوق: حکم بن صلت از حضرت باقر عليه الشلام» از آباء گرام خود نقل کرد که پیامبر اکرم صلی الله عليه
و آله و سلم فرمود: دامن | ين انزع را رها نکنید - منظورش على عليه الث لام بود - او صدیق اکبر و فاروق است که بين حق و
باطل تمیز می دهد. هر که او را دوست بدارد خدا هدایتش کرده و هر که با او دشمنی بورزد. خدا با او دشمن است. و هر که
از او تخلف ورزد. خداوند او را بی بهره نموده. از على است دو سبط اين امت. امام حسن و امام حسین؛ آن دو فرزندان منند و
از نژاد حسین خواهد بود ائمه هدی که خداوند. علم و فهم مرا به آنها عنایت کرده است. ایشان را دوست بدارید. به کسی جز
آنها پناه نبرید که مشمول خشم خدا می شوید و هر که خشم خدا او را فرا گیردہ از بين رفته است. زند گی دنیا جز متاعی
فریبنده نیست. - . امالی صدوق:۱۳۰ - ۱۳۱ -

چا ماد | ترجمه ]
بیان

قال الجزرى فيه إن الرحم أخذت بحجزه الرحمن أى اعتصمت به و التجأت إليه مستجيره و صل الحجزه موضع شد الازار ثم
قيل للازار حجزه للمجاوره و احتجز الرجل بالازار إذا شده على وسطه فاستعان (Է)‏ للاعتصام و الالتجاء و التمسکك بالشی ء و

التعلق به و منه الحدیث الآخر يا չայ‏ آ خذ بحجزه الله ی بسبب منه.

*##[ترجمه آجزری گفته است: دامن الهی را گرفتن يعنى جنكك زدن و التجا خواستن ن. اصل دامن جابی است که Հան‏ پوش را

محکم می کنند (کمر بند). دامن کسی را گرفتن یعنی برای تمسكك و چن زدن به چیزی کور : بند را گرفتن. - . به نهایه ١‏ :

۶ مراجعه کنید. - در حديث دیگری آمده: ای كاش دامان الهی را می گرفتم» یعنی به سببى نزدیکش می شدم.
թո‏ جمه |
۶۱ء

فس» :ة تفسیر القمی 08 َو الله فی حه اوداع فی مسد جد لیف ای کم و کم ورود 5 اض حوض عَرضه ما
55 بضری (۵) و ص نْعَاءَ فيه ان مِنْ فضّه عدَد جوم ألا و1 نی سکم 289822 لا یا ر شول الله و ما این - - (۶) قال
ابا կմա յեն եմ անա‏ ن تف لوا و لن ترلوا و عترتی و اَل بیعی (۷ الق يبان

Ք

الأطيت

وت

ص: ۱۳۹

3-4 العضدرء انی و (Առա‏ ن الحسن رضی الله عنه قلا مت تنا سعد بخ «Այա»‏
۲-فی المصدر: و من الحسین آثمه هداه.

۳- آمالی الصدوق: ۱۳۰ و ۱۳۱.

۴- هکذا فى الکتاب و الصحیح كما فى النهایه: (فاستعاره) راجع النهایه ۱: ۲۳۶.
۵- بصری کحبلی: بلده بالشام.

۶-فی المصدر: و ما الثقلان؟.

۷- فی المصدر: و الثقل الأصغر عترتی و آهل بیتی.

կեա մասն كلد‎

իո:‏ ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمی: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله در حجه الوداع در مسجد خيف فرمود: من جلوتر از
شما می روم و شما يس از آن در حوض 75 پیش من خواهید آمد؛ حوضی که به اندازه فاصله ديد چشم من و ضعفا است.
در آنجا قدح هايى از نقره به تعداد ستار گان است. و من راجع به دو امانت كران از شما بازخواست خواهم نمود.

پرسیدند: دو امانت كران چیست؟ فرمود: امانت بز رگ تر کتاب خداست که از بک جاب دست خدا و از جانب دیگر دست
شما است» چنگ بزنید به آن که هركز گمراه نخواهید شد و منحرف نمی شوید. امانت دوم اهل بیت و عترت منند. خداوند به
من خبر داده که آن دو از هم جدا نخواهند شد تا در حوض بر من وارد شوند چون اين دو انگشت من. (هر دو انگشت سبابه
را به هم نزدیک نمود.) نمی گویم مانند اين دو انگشت (و به انگشت سبابه و وسطی اشاره کرد) که یکی از دیگری برتر
باشد. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۴ - ۵ -

| جمه‎ թու

بیان

هذا لا ينافى ما مر من التشبيه بالسبابه و الوسطى لن المنظور هناك كان التشبيه فى عدم المفارقه و التشبيه بها بين الاصبعین من
اليد الواحده كان آنسب و المقصود هاهنا التشبيه فى عدم التفاضل و التوافق فى الفضل و التشبيه بالسبابتين هاهنا أوفق مع
احتمال السقط من النساخ.

#[ترجمه |منظور اين است كه اين دو با هم برابرند» مثل دو انگشت سبابه از دو دست. نه اينكه مانند دو انگشت سبابه و
ախր E‏

| تر جمه‎ | E
«PY»

ی ی մտան տանան նգն‏ و الوم توا وك فرشم الم نه
هم اعم لاس کبارا و ألم الس ՀԵՍԱ» աշ‏ وا ای 817 Հ»‏ 54(

32
-

իո:‏ ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمی: امیرالممنین عليه الک لام در خطبه خود فرمود: کسانی که پیامبر اکرم به آنها دستور
داده بود تا احادیث را حفظ کنند. می دانند که آن جناب فرمود: اهل بيت من پا کند. بر آنها سبقت نگیرید که گمراه می

شوید و تخلف نورزید که منحرف می شوید و مخالفت نکنید که نادانی شما را احاطه می کند. به آنها چیزی نیاموزید زیرا

ایشان از شما داناترند. آنها داناترین مردم در بز رگی و حلیم ترین آنها در کوچکی هستند. پیرو حق «ԱՅՆ‏ هر جا كه هست. -

. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۶-۵ -
* | تر جمه |

بيان

المستحفظون بفتح الفاء أى الذين استودعهم الرسول الأحاديث و طلب منهم حفظها و أوصاهم بتبليغها و فى القاموس استحفظه
إياه سأله أن يحفظه و منهم من قرأ بكسر الفاء أى الذين حفظوا الأحاديث طالبين لها و الأول أظهر.

**[ترجمه]«مستحفظون» به فتح فاء يعنى كسانى كه پیامبر احدیث را نزد ايشان به امانت نهاد و از ايشان خواست كه آنها را
حفظ كنند و آنها را تبليغ نمایند. در قاموس آمده: يعنى «استحفظه)» يعنى بخواهد كه آنها را حفظ نمايد و اگر به کسر فاء

خوانده شود يعنى كسانى كه احاديث را محافظت می كنند و معناى اول ظهور بيشترى دارد.
* | ترجمه |
«Է»‏

فس؛ 5 لو بي
سج SE‏
سار راهيم عليه السلام (۷) ثم يُدْعَى Հայան‏

ص: ۱۳۰

- تفسیر القفی: ۴ و ծ‏

۲- تفسیر القمی: ۵و ۶.

۳- فى المصدر: یدعی محمد.

۴- فى المصدر المطبوع على مکان عن .

۵- فى المصدر المطبوع على مکان عن .

۶ فى المصدر المطبوع» على مکان عن .

۷- فى المصدر: فيقام على یمین آمیر المؤمنين عليه السلام و فى نسختی المخطوطه مثل ما فى المتن.

فیک ی خُله 22553 ام 0ن امير اک عليه السلام 202 بالخت ین فیک ی له رديه یام عَنْ (۳) مین

e

الم Ք‏ تھی լա աւն «ԱՆ‏ وی عن ی صاجبه են անկ ԲԱ:‏ اوت 1
աշա‏ عليها السلام و نسانها من رتاو կոշ»‏ ف دة չա. Համ‏ جسابِ Յա մ Այա ատա‏
و أي ی بمب وک نع ايم زیم لخد و فرع بآ طالب و غم الما یا و

و
2

5
`
`

یہ 2

هُمَا الْحَسَنٌ و الخت ین و ذ یشم Ժա:‏ نیلک و هو مشن و زغم الئفة 821811 8275« و هم Հւ - Հմր այծնյեան‏ شیک
մ‏ إنَّ Աա‏ و 4.23 و «եւ,‏ هم 6յջայ‏ 62 نم շի‏ هم إِلَى الْجَنَّهِ وَ دك وله قَمنْ رُخزع عَن الَارِ ՆԹ 22 թյ‏
(ՕՕ‏

**| ترجمه آتفسیر على بن ابراهیم قمی: حضرت صادق عليه الشلام فرمود: روز قیامت که می شود. پیامبر اکرم را می خواهند»
سفید می پوشانند و در طرف چپ عرش می ایستد. بعد على بن ابی طالب را می خواهند» حله ای گلرنگ نيز بر پیکر او می

آنگاه حضرت اسماعیل را می خواهند» حله ای سفید بر 7 تن او می پوشانند و در طرف چپ ابراهيم می ایستد. بعد حضرت امام
حسن را می خواهند و حله ای گلرنگ به او می دهند و در طرف راست امیرالمومنین می ايستد. بعد حضرت امام حسین را می
خواهند و حله ای گلرنگ بر او می پوشانند و طرف راست حضرت امام حسن می ایستد. بعد یک یک از امامان علیهم الشلام
را می خوانند و هر کدام حله ای گلرنگ می پوشند و در طرف راست دیگری می ایستد. بعد شیعیان را می خوانند و آنها در
جلوی امامان می ایستند. آنگاه فاطمه زهرا علیها ال لام و زنان از نژاد آن سرور و ارادتمندانش را می خوانند» اينان بدون

حساب داخل بهشت می شوند.

آنگاه یک منادی از طرف پرورد گار؛ از دل عرش و افق اعلی فریاد می زند: خوب پدری داشتی ای محمد که ابراهیم است و
خوب برادری داری که على است و خوب فرزندانی داری که حسن و حسين هستند و خوب بچه ای در نهاد مادر داشتی که
محسن است و خوب پیشوایانی راهنما و رهبرند از نژاد تو که فلان و فلان نام دارند و خوبند شیعیانت. ای مردم! متوجه باشید
که محقد و وصی و دو فرزندش رستگارند. سپس دستور صادر می شود که به جاب بهشت رهسپار شوند. این آنه اشاره نه
همان است: ان 221 1012 յ»‏ اله د فاه -. آل عمران / ۱۸۵ - [پس هر كه را از آتش به دور دارند و در

بهشت درآورند. قطعا کامیاب شده است.) - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۱۱۶ - ۱۱۷ -
| تر جمه |
«fF»‏

كك إکمال الدين مع؛ معانی الأخبار ل الخصال Մ‏ (۵) بن بد اللہ بن سی اکر عَنْ محمد : بن فان չայ‏ عن
یز ՀԱՅ‏ وب ہے تہ 3

لض (۶) و عِثزتی ألا وَ إِنَّهُمَا َنْ 2-04 يردا عَلَىَ الحوض առ ան ՀԱ‏ مَنْ 225 قال լթ‏ 60:25

و آله فرمود: من ميان شما دو جيز می گذارم كه یکی از دیگری طولانی تر است؛ کتاب خدا که ریسمان پیوسته ای است از
آسمان به زمين و عترتم. این دو از هم جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. من به ابو سعيد گفتم: عترت آن جناب
کیانند؟ گفت: اهل بيت آن جناب. -. كمال الدین: ۰۱۳۷ معانی الاخبار: ۰۳۲ خصال: ۱ - ۳۴ -

| تر حمه‎ | E
«FA»

که إكمال الدين مع» معانى الأخبار ن» عيون آخبار الرضا عليه السلام عَلِيُ 2 ال ل بای قال: عرمفت أا 222 (۸)
صَاحِبَ

ص: ۱۳۱

. فى المصدر المطبوع: على مكان عن‎ -١

۲- فى المصدر المطبوع: على مكان عن .

۳- فى المصدر: و وصيه و سبطيه و الأثمّه من ذريته هم الفائزون.

۴- تفسیر القمّيَ: ۱۱۶ و ۱۱۷و الایه فى سوره آل عمران: ۱۸۵.

۵- فى نسخه: الحسین.

۶ زاد کی الااکمال: (طرف بد الله و فى المعانی: طرف «Ա‏ و طرف بیدی.

۷-اکمال الدین: ۱۳۷ معان الأخبار: ۳۲ الخصال: ۱- ۳۴.

۸- فى الا کمال و المعانی: (ابا عمرو) صاحب ابی العباس تغلب یقول: سمعت آبا العباس تغلب يسأل آقول: الصحیح: (ابا عمر) و
الرجل هو محمّ.د بن عبد الواحد الباوردی غلام ثعلب كما ان الصحیح: ثعلب بالمثلثه» و هو آبو العباس آحمد بن يحيى بن زيد
النحوی و الشیبانی.

آبی الاس ՀԱ‏ يُشأل- عَنْ مَعْنَى فَوْلِه إِنّى تا رک فيكم ՅԱ‏ لم տան ԱՀՀ‏ قال 50 աք «ՏՅ‏ تفيل Ը)‏
كمال الدين: ۱۳۷ շնա‏ الاغاز: ۷۴ء يرن اغیار ال رضا: ۷۴

۷| تر جمه |
522

անա ԹԱ بن الْحَسَنِ بن حفص عَنْ مُحَمّدٍ بن مركن‎ «Եա 38 (0 |کمال الدین 15 بن عُمَرَ داد‎ ատ
մամ لت فیکم یتین‎ ա ول الله صلی الله عليه و آله ی‎ մն عَنْ اَی اتح عن آبی هیهت 5 قال‎ ԱՆԱՆ

دی أبدا ما աք ԺՄ‏ و عبنم يما فیهما کتاب الله و ատն )۳( շք‏ يَفْتَرقَا حٌى يردا عل 2224(

| ترجمه ]كمال الدین: ابو هريره گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: در ميان شما دو جانشین می گذارم که اگر
آنها را كريد و به آنچه در آنهاست عمل كيده بعد از من هر کر گمراه نمی شوید؛ کاب خدا و سنت > این عبارت از
تحریفات ابو هريره دروغگو و واضع حدیث است. در اخبار فراوانی آمده: «عترت من.» حدیث ثقلین از اخبار متواتر است که
هیچ تردیدی در آن نیست. - من. آن دو از هم جدا نمی شوند تا آنکه در حوض کوثر بر من وارد شوند. - . كمال الدین:
۶ -

-

Հ‏ بْنُ مر (۵) عن الام بن յա‏ شوب عَنْ عر بن صالح (۶) عن زکرا عن عل عن أبى تمد َال ال رشول الله
صلی الله عليه و آله نی ثا رک فیکم ما إِنْ تَمَشَكتمْ به به أن 1124 کات الله عر و جل յա‏ ھدود و عثرتی աճա‏ و أَنْ :82
عَتٌی يردا عَلَىَ الحوض (0۷.

* | ترجمه ]كمال الدين: ابو سعيد گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: من ميان شما دو جيز می گذارم كه اگر به آنها
چنگ بزنيد گمراه نمی شويد؛ كتاب خدا كه ريسمان پیوسته ای است از آسمان به زمين و عترتم اهل بيتم. اين دو از هم جدا

نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. - . كمال الدين: ۱۳۶ -
* | ترجمه |

«FA»

كك إكمال الدين الْحَسَنٌ بُ عبد الله ِن سَعِيدٍ عَنْ مُحمّدِ بن آخمد بن عمدان عن ա)‏
ص: ۱۳۲

۱-اکمال الدین: ۱۳۷ معانی الأخبار: ۳۲: عیون الأخبار: ۳۴ فیهما: بالتقلين و کی الا کمال: արա‏

۲- فی المصدر: محقد بن عمرو البغدادی عن Աթա‏ بن الحسین بن جعفر الخعمی و محقّد بن عمرو «եմ‏ الجتائی.

۳- هذا من تحریفات ابی هريره المدلس الوضاع» و قد عرفت من اخبار کثیره انه قال: (و عترتی) و خبر الثقلین من الاخبار
المتواتره التی لا یشک فیها.

۴- اکمال الدین: ۱۳۶.

۵- فى المصدر: محمد بن عمرو الحافظ.

۶- فى المصدر المطبوع: عمرو بن مصالح.

۷ اکمال الدین: ۱۳۶.

ن աստի աա‏ ين (۱) عَنْ علي ِن աան‏ عَنْ Առ‏ ےت ا اک حر عليه ۳

ال قال رشو اله صلی الله عليه و آله یا تقبوض و اوک أن ای فا خر 62453 امین نت اف
() مِنَ الْآخَرِ کاب ա տյ:‏ فَإِنَّهُمَا (۴) لَنْ ատ անա‏

ար |
جا‎ մ»

##ترجمه ]كمال الدین: على عليه الشلام از رسول خدا صلی الله عليه و آله نقل کرد که فرمود: من شخصی ميرا هستم و ممکن
است دعوت شوم و بايد پاسخ دهم. من ميان شما دو چیز گرانبها كه یکی بر دیگری فضیلت دارد می گذارم؛ کتاب خدا و

عترتم اهل بیتم. اين دو از هم جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. -. كمال الدین: ۱۳۶ - ۱۳۷ -
թու‏ جمه |
»$۹«

5« إكمال الدین قطان عَن الباس ؛ ٿن الْفَضْلٍ عَنْ مدب մր‏ 1 مَنْصُورٍ عَنْ عفرو بن عَوْنِ عَنْ خر عَنِ الْمَنِ بن عه
ال عن آپی الى (ع عن رند بن ازم ال تال رسو الہ صلی اله عليه و آله ی ارک فيكم ای كاب الل و عار ترت
هل بیتی ման‏ 2-6 برا عَلَىَ ա‏

## ترجمه ]كمال الدین: زید بن ارقم گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: من ميان شما دو چیز می گذارم؛ کتاب

| تر جمه‎ թու
«Մ.»

سا سر بب جات Արա ա‏
ասան‏ الع کر ریا يان قا قَالَ ت٦‏ ُولٌ اله صلی الله عليه و آله ی تمارک فيكم ا إن
فک « 1 تفا աա‏ كات الله ع ول وع այր‏ ُم قَالَ اللَّهُمَ اشهذ (ه) تن

#* ت رجمه ]كمال الدين: امام صادق از پدرش علیهم ال لام نقل كرد كه جابر بن عبدالله را ديدم و به او گفتم: از حجه الوداع
به ما خبر بده. وی حدیثی طولانی را نقل كرد و در ادامه گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: من ميان شما دو جيز
می گذارم كه اگر به آنها چنگ بزنيد گمراه نمی شويد؛ کتاب خدا و عترتم اهل بیتم. سپس فرمود: خدایا تو شاهد باش! -.
كمال الدین: ۱۳۷ -

و این جمله را سه بار تکرار فرمود.

-

| جمه‎ թու

«ՄԵ
Ժո الله ن سَعِيدٍ عَنْ مُحمّدِ بن آخمد بن عمدان‎ Աթ: بن‎ Մամ کمال الدين‎ ««5՛

ص: ۱۳۳

-١‏ فی المصدر: عن اخیه: الحسن بن حمید.

٢‏ فى نسخه من الکتاب و مصدره: سواد بن هوى بن سلیمان و الصحیح ما فى المتن.
Հի‏ آکبر: خ Մ‏

۴- و انهما: خ ل.

۵- اکمال الدین: ۱۳۶ و ۱۳۷.

۶- کنیه لمسلم بن صبیح الهمدانی.

کال الدین: ۱۳۶.

۸- اکمال الدین: ۱۳۷.

աա 52412222 22212211 828523 ամ عَنْ عد د‎ աաա ան عن‎

2137 آزقم قال قال رَسُول الله صلی الله عليه و آله نی تا رک فيكم Հտ ծ) ն‏ به لن تضلوا کتاب الله و 222 أَهْل 68
نما (۳) لَنْ նյա‏ حٌى 22657 02(

*##[تر جمه ] کمال الدین: زید بن ارقم گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: من ميان شما دو چیز می گذارم که اگر به
آنها چنگ بزنید گمراه نمی شوید؛ کتاب خدا و عترتم اهل بیتم. اين دو از هم جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند.
-. کمال الدین: ۷-

۷| تر جمه |

«VY»

كء | کمال الدين ՎՆԱ‏ بُ عغعر عَنْ 41115 ٿن يزيد عَنْ «ԵԿ‏ ن طریف (۵) عن ابن فض يل عَن աան‏ عَنْ عَطِيّهَ عن آبی
سَعِيدٍ عَنْ حبيب بن أبى ابت عَنْ 133 بن آزقم ՍԹ‏ قال رَشول الله صلی الله عليه و آله 8 13 Հա-ն Հո‏ وَ ای تا رک

فيكم նյ‏ أسے دُهُمَا أغظم من الْآخَر کتاب الله بل 25715 الَماء ای 251 42223 بیتی و إِنَّهُمَا لَنْ ՅՅ‏ جمیعً
خی 22412257 فانظروا کی تب تخلفونی فیهما (۶).

* | ترجمه ]كمال الدین: زید بن ارقم گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: چنین است که دعوت شده ام و بايد پاسخ
گویم. من ميان شما دو چیز می گذارم که یکی از دیگری بز رگ تر است؛ کتاب خدا که ریسمان پیوسته ای است از آسمان
به زمين و عترتم اهل بیتم. اين دو از هم جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. نگاه كنيد درباره آنها جه می کنند. -.
كمال الدين: ۱۳۸ -

* | ترجمه |

«Vf»

که إكمال الدين ը ՎԵ‏ عُمَرَ عَنْ ՎԵ‏ 1 حسين بن حفص عَنْ عَبَادِ بن بَفقَوبَ

ص: ۱۳۴

-١‏ هکذا فى الکتاب و مصدره. و لعل الصحیح: (جریر) بالجیم و الراء و هو جرير بن عبد الحمید بن قرط الضبی الکوفی نزیل
الری و قاضيهاء يروى عن الحسن بن عبيد اللّه.

۲- هکذا فى الكتاب و فى المصدر: الحسن بن عبيد الله و هو الصحيح, و هو الحسن ابن عبيد الله بن عروه النخعی أبو عروه
الکوفی؛ يروى عن جماعه منهم أبو الضحی؛ و يروى عنه جماعه منهم جرير بن عبد الحميد.

۳- و الحديث يوجد فى المستد رک ۳: ۱۴۸ رواه عن أبى بكر محكد بن الحسين بن مصاح الفقيه بالرى عن محمد بن یوب

عن يحيى بن المغیره السعدی عن جرير بن عبد الحمید عن الحسن بن عبد الله النخعی عن مسلم بن صبیح عن زيد بن آرقم قال:
قال رسول الله صلى الله عليه و آله: إنى تارك فيكم الثقلين كتاب الله و أهل بيتى و انهما لن يتفرقاء اه أقول: فيه وهم من
النشاخ و الصحيح كما عرفت: الحسن بن عبيد الله» و مسلم بن صبيح هو أبو الضحى.

۴- اکمال الدین: ۱۳۷.

۵- فی نسخه الکمبانی: ظریف بالظاء المعجمه و هو وهم» و الرجل محتد بن طریف بن خلیفه البجلی آبو جعفر الکوفی یروی
عن محمّد بن الفضیل بن غزوان الضبی ابی عبد الرحمن الکوفی.

۶- اکمال الدین: ۱۳۸ فیه انی تا رک و فيه فانهما.

عن أبى مالک عفرو بن )١( շարան‏ عَنْ عبد الک عَنْ ء 242 مرجع շա 64585 ամ‏ صلی الله عليه و آله

قَالَ: با الاس ՀՅ այ‏ فيكم ما نم չա Ագ‏ الق و أَحَدهُمَا ٢(‏ ال کیز من ار کناب տամ‏
جل լթ‏ مَمْدُودٌ ین السَمَاءِ إلى 23220 26 : تی մայա աճի‏ یَفترقا عّی 267 (Օշա‏

دیگری بز رگ تر است؛ کتاب خدا که ریسمان پیوسته ای است از آسمان به زمين و عترتم اهل بیتم. آگاہ باشيد اين دو از هم

جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. -. كمال الدین: ۱۳۸ -
թու‏ جمه |
«ՄԳ»‏

كك؛ إكمال الدین جَعْفَرُ Հ‏ تیم عَنْ عه محمد بن شاذان عن الما بن شاذان عن աթ‏ موتری عن إِسْررَائِيلَ عَنْ أبى

إشحاق عَنْ خبیش 2108 չա‏ قال: ریت أب 75 الغفاری رَضِدَىَ 87ھ

տն يفوفى فنا أب د جب بن الشدكن عونت طول الله صلی لله یه و آله ول إلى مت فيكم‎ միա

کتاب الّه و عثرتی 142 41318 7 ترقا 22 يردا عَلَيَ 2 մ‏ و اد مها في کت فیله وح من زکب فیا نجا و
مَنْ تَحَلْفَ կտ‏ 65(

5

اڈ

* | ترجمه ]كمال الدین: حبيش بن معتمر گفت: ابوذر غفاری را ديدم در حالی که حلقه در خانه خدا را گرفته بوده می گفت:
هر که مرا می شناسد که می شناسد و کسی که مرا نمی անե‏ بداند که من ابوذر جندب بن سکن هستم. من از پیامبر اكرم
شنيدم که فرمود: در ميان شما دو چیز كران جانشین می کنم؛ کتاب خدا و عترتم اهل بیتم. اين دو از هم جدا نمی شوند تا در
حوض بر من وارد شوند. آگاه باشید که مثل اهل بيت من در ميان شما چون کشتی نوح است؛ هر که سوار آن شد نجات
یافت و هر که تخلف نمود غرق شد. - . كمال الدین: ۱۳۹ -

| تر جمه‎ | E
«VA»

SS

յ‏ 27 الْقَاسِم ن حَسَاتَ عن Սն Սն Ջա‏ 411725 صلی الله عليه و آله լ‏ تارک فیکم շյա»‏ (۷) کتاب

ص: ۱۳۵

۱- فى المصدر: الحری (الحبی خ ل) و فى كلها تصحیف. و الصحیح. الجنبی بفتح الجیم فسکون النون ثم الباء نسبه إلى جنب
قبيله من اليمن» و الرجل هو آبو مالك عمرو بن هاشم الجنبی الکوفق ترجمه ابن حجر فى التقریب و تهذیب التهذیب.

۲- فى المصدر: انی تا رک و فیه: لن تضلوا بعدی و فیه: احدهما آکبر.

۲ کمال الدین: 1۳/۸

۴- قد عرفت سابقا ان صحيحه: حنش بن المعتمر.

۵- اکمال الدین: 184

۶- فی نسخه من الکتاب و مصدره (ز کریا) و کلاهما مصحفان و الصحيح: ركين راجع ما ذکرنا سابقا.
۷- الثقلبه خ ل.

الله و عترتی 8 بیت فانهُما (۱) لَنْ 2-62 02242257(
* |[ ترجمه ]كمال الدین: زید بن Հան‏ گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: من در ميان شما دو جانشین می گذارم؛
թու‏ جمه |

«Մչ»

که كمال الدين اب موس عن ان 28 2 լե)‏ عَنْ إشاق بن ծո թթ‏ جیتی ان بودن ع عَنْ زّكريًا : بن آبی زَائدَة عَنْ
22422 عَنْ أبى م عِيدٍ الَْدْرِىٌ قَالَ قَالَ رَ سول الله صلی الله عليه و آله إلى تا رک فيكم این անտ‏ من ار
کتاب 41 յթ‏ مَمْدُودٌ من الشماء լլ‏ 250 و عترتی أَهْلَ بیتی 415 7 678 22 ,6 շն‏ 2(

#[ترجمه ]كمال الدین: ابو سعيد خدری گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: من در ميان شما دو چیز گرانبها می
گذارم که یکی از دیگری بز رگ تر است؛ کتاب خدا که ریسمان پیوسته ای است از آسمان به زمين و عترتم اهل بیتم. آ گاه

باشيد كه اين دو از هم جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. - . كمال الدين: 9 -
* | ترجمه |
«VY»‏

5« | کمال الدین أبى عن ابن تة عن الْمَضْل عَنْ |ٍشرحاق بن إِبْرَاهِيمَ عَنْ ریز عن 24 بن عَدِ الله (۶) عَنْ أبى الضحی
23282327 صلی الله عليه و آله قمال: إِنّى ارک فيكع 14341515 28 و ها մ‏ 265 2267
الخوض (۵).

* | تر جمه |

«VA»

9٦ yT‏ لاصيا ا
قض نها رس ری پویه نَم ال له کن فك ان قیتول علبا ین بغردی و ուան‏ ريت աա‏ الله َهمِى وَ عِلْمِى و ايم الله

282 ابی کا ناهم اله 41 շառ‏ (۶).

٭ | تر جمه ]بصاثر الدرجات: امام باقر عليه السّ.لام فرمود: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: هر كه دوست دارد به زند گی
من زنده باشد و به مرگ من بمیرد و داخل بهشت عدنی که خدایم وعده داده بشود و شاخه ای که خدا درخت آن را به
دست خويش غرس نموده بگیرد» خداوند فرمود: باش! يس على را بعد از من و اوصيا از فرزندان مرا که فهم و علم نصيب
ایشان شده است. دوست بدارد. وای بر کسانی که فرزند مرا بکشند! خداوند آنها را از شفاعت من محروم کند. -. بصاثر

الذرجاث: ۱
# تر جمه |
«Մ»‏

یرہ بصائر الدرجات 12 بْنُ عبتری عَنْ أبى عد الله لین 58 أبى عَبد الله الْحَذَاءِ 0( عَنْ առ‏ طریف աֆ‏ جغفر
عليه السلام 08 06 رَسُولَ اللهِ صلی الله عليه و آله مَنْ سره أَنْ

ص: ۱۳۶

۱-و انهما خ ل.

۲- اکمال الدين: ۱۳۹

*- کمال الدين: ۱۳۹ فيه: فانهما.

۴- ذكرنا آنفا أن الصحيح: جرير عن الحسن بن عبيد الله و هو جرير بن عبد الحميد ابن قرط الضبى عن الحسن بن عبيد الله بن
عروه النخعی.

۵- اكمال الدین: ۱۳۹. فیه: کتاب الله و عترتی أهل بیتی فانهما.

۶- بصائر الدرجات: ۱۵.

۷- لعل الصحیح: ابو عبیده الحذاء.

ԱՀ 1 560552 ՍԱՀ 212 تركو ی رَبّى‎ Կա ԱՎ

عليه السلام و ման‏ من بغده و تلم لِمَضْلِهم բաշ մա բքի‏ همی و علبی و هُمْ աատատ ատա‏
آشکو ی اله ան‏ :215 اعلکرین لقضلهع الْقَاطِعِينَ فيهخ 22 اله 284 2 41220113 َاعتی (۲)

իո"‏ تر جمه ]بصاثر الدرجات: امام باقر عليه لام فرمود: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: هر كه دوست دارد به زند گی
من زنده باشد و به مرگ من بمیرد و داخل بهشت عدنی که خدایم وعده داده بشود و شاخه ای که خدا درخت آن را به
دست خويش غرس نموده بگیرد؛ (ایضا) خداوند فرمود: باش! يس على را بعد از من و اوصیا از فرزندان مرا دوست بدارد و به
خاطر فضایلشان تسلیمشان شود زیرا ایشان هدایت شد گان و مورد رضایت خدا هستند. خدا به ايشان فهم و علم مرا داده است
و آنها عترت من و از خون و گوشت منند. به خدا شکایت می برم از دشمنان آنها در امتم و منکران فضایلشان و کسانی که
رابطه مرا با ایشان قطع کرده اند. به خدا قسم کسانی که فرزند مرا بکشند» خداوند آنها را از شفاعت من محروم کند. -.
بصائر الدر جات: ٩۵‏ -

| جمه‎ խոչ

>۸

Հաա عن إثزامیم بن‎ մա بن الخت : ين عن مُحَمَدٍ بن‎ մաթ عَمَنْ رَوَاُ عَنْ‎ ամի بن‎ ՎԵ الدرجات‎ Լւ,
Յանա աա ած عن یه عَنْ عُمر بن علق بن ابی طالب قَالَ قال رَ ول ال صلی الله عليه و آله تب‎
بن بى طالب عليهما السلام و‎ մն մոն وعد ری یب من قط َاتها ره دہ م َال ا له کن فک ان‎ ա جل عذن‎
Հե: Հն 2219 212 بغده من 273 © هم آن ترذخلوکم فى باب ص لا ون يُخْرِجوكُمْ مِنْ باب‎ ոն» وص‎

نکچ (۴)۔

اكت

|

իո:‏ رجمه ]بصائر الدرجات: عمر بن على بن ابوطالب گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: هر که دوست دارد به
زندگی من زنده باشد و به مرگ من بميرد و داخل بهشت عدنی که خدایم وعده 655 بشود و شاخه ای که خدا درخت آن را
մատա‏ خویش Տամ չայի‏ یکرت (ارفضا) داو تد Տա‏ باش! يس على را بعد از من و اوصيا از فرزندان مرا دوست بدارد»
زيرا ایشان هر گز در باب گمراهی وارد نمی شوند و نیز از باب هدایت بیرون نمی روند. کسی به ايشان نمی آموزد چون عالم
.از شماهب حك يضاف մԱ‏ رسای 2۱2۶

| جمه‎ թու
«ՔԵ

یرہ بصائر الدرجات قوب بن يَزِيدَ عَنْ یخی 2 لباک عَنْ غود الله نجل
أبيهِ عَنْ أبى عَوْدِ الله عليه السلام قال كال سول الله 3 هل سے 1121 دی

بل للمنکرین حَمَهُمْ من بَعْدِىَ الْقَاطِعِينَ فيه صلتی էգն մ‏ الله شفاعتی (۶).

منند. خداوند فهم و علم مرا به ایشان عطا کرده است و ایفات را از سرشت من آفریده است. وای بر منکرین عق ابشان بعد من
و کسانی که رابطه با آنها را قطم کنند! شفاعت من به ايشان نمی رسد. - . بصاثر الدرجات: ۱۵ -

| جمه‎ թու

«ՔԵ

- -

سپ ساتھ ارات աակ‏ وم ւթե:‏ ماد بن عیتری عَنْ خریز عن املع أبى جَغفَر عليه السلا م قَالَ Սն‏ رَشول الله
ہے ہہ ےتوہ یی مت انها غرم ها الله

Հ մն ոա 8 ատենա անչա 7‏ :4 )44 أَعْطامُم الله քնն չեր‏ ر

ص: ۱۳۷

-١‏ مماتی خ ل.

۲- بصاثر الدرجات: ۱۵: فیه و لا ينالهم الله شفاعتی.
۳-فی المصدر: و الأوصياء من كز

۴- بصاثر الدرجات: ۱۶.

۵- الصحیح كما فى المصدر: ابراهیم بن مهزم الأسدى.
۶- بصائر الدرجات: ۱۵.

من لخمی 253 إِلَى الله أشْكو مَنْ 2256 مِنْ أُمَتَى و الله ی انی ا 221 ժամն‏ 2(

իո‏ جمه ]بصاثر الدرجات: امام باقر عليه السّ.لام فرمود: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: هر كه دوست دارد به زند گی
من زنده باشد و به مرگ من بميرد و داخل بهشت عدنی که خدایم وعده داده بشود و شاخه ای که خدا درخت آن را به
دست خویش غرس نموده بگیرد» بس على را بعد از من و امامان بعدش را مرا دوست بدارد. ایشان ائمه هدایت هستندء خدا به
ایشان فهم و علم مرا داده است و آنها عترت من و از خون و گوشت منند. به خدا شکایت می برم از دشمنان آنها در امتم. به
خدا قسم کسانی که فرزند مرا بكشند» خداوند آنها را از شفاعت من محروم کند. - . بصاثر الدرجات: ۱۵ -

| تر جمه |
«ՄԼ»‏

یں بصائر الدرجات թղ‏ ن اشم عن ابن 21918 Մամ‏ حالم عن Ա‏ تب قال مه 3 Հաաա ՅԱ»‏

ينول قال وقول اه‌مان لعل ال راهن یا یابیز رت ای տատ‏ :2 رَس ا (۲) بيده
ոմա մք‏ وه و انم با وصیاء ین یدهم 2 25524 2ա‏ همی و على ای

0

اللہ اُشْکو من یی 37.581 لِمَصَائلِهمَ الْقَاطِعِينَ فیهم صلتی وَ ا: م اله ین اتبی ل أََالهُم 411 տա‏ (۳).

۳

من زنده باشد و به مرگ من بمیرد و داخل بهشت عدن پرورد گارم شود بهشتی که خدا غرس نموده» - . مراد غرس شاخه ای
از آن است که در روایات گذشته امد و می آید. ديس على راو دوستان او دوست بدارد و دشمنانش را دشمن بدارد و
اوصیای بعدش را امام بداند» زیرا ايشان عترت منند و از گوشت و خون من و خدا به ايشان فهم و علم مرا داده است. به خدا
شکایت می برم از دشمنان آنها در امتم و منکران فضایلشان و کسانی که رابطه مرا با ایشان قطع کرده اند. به خدا قسم کسانی
که فرزند مرا بکشند» خداوند آنها را از شفاعت من محروم کند. - . بصاثر الدرجات: ۱۵ -

* | تر جمه |
«Af»‏

ہس a‏ من عیب زلوت بی ال Հաաա‏

4278 77 فلیتول عل 33 بی طالب و 317 ی نب لک ى باب شل لمکم بيب خی و

շատ 2-2

5
Է
-
Ի:
1
کا‎
Ն:
տ.
3
երը
۹۰
۱۷
Ը
A
١
Հո
`
Է.
11
كك‎
15
3
Ե.
Ֆ

زندگی من زنده باشد و به مرگ من بميرد و داخل بهشت عدنی شود که شاخه آن را پرورد گارم غرس نموده» يس بعد از من
على را و اوصیای او را دوست بدارد» زیرا ایشان هر گز در باب گمراهی وارد نمی شوند و نیز از باب هدایت بیرون نمی روند.
کسی به ایشان نمی آموزد. چون عالم تراز شمایند. از خدايم خواسته ام که بين ايشان و کتاب جدایی نشود تا آنکه سر حوض
با من وارد شوند. همچنین حضرت دو انگشتش را به هم چسبانید ...... در آن جام های طلا و نقره به تعداد ستارگان بود. - .
بصائر الدر جات: ۱۵ -

| جمه‎ թու

بیان

قال الفیروزآبادی الأبّ عين بالیمن و بالکسر قریه بالیمن.

آقول: قد آوردنا بعض آسانید تلك الأخبار فى باب نص الرسول عليه و علیهم السلام و بعضها فى باب |خبار الرسول بشهاده

ص: ۱۳۸

۱- بصاثر الدرجات: ۱۵.

۲- لعل المراد من غرسها غرس قضیب منها كما تقدم فى الروایات و يأتى.
۳- بصائر الدرجات: ۱۵.

۴- مماتی خ ل.

۵- فی المصدر: إلى ابله.

۶- بصائر الدرجات: ۱۵.

թու‏ ترجمه |فیرو زآبادی گفته «أب» چشمه ای در یمن است و با کسره روستایی در آنجاست.

ملف: ما بعضی از اين اخبار را در «باب نص رسول صلی الله عليه و آله» و بعضی از آنها را در ہاب خبر دادن پیامبر بر
شهادت امام حسین على الشلام» آورده ایم.

| تر جمه‎ | iE
۸۵۰<

ւ Փամ 241525 յը 612773‏ مِنْ کراب جلیه لوا پاشتاده عن ان ن عباس 0808 وول الله صلی الله عليه و
آله قن وان یخیا տաըն‏ و نیک نه 155 عرسا لله َال علا ِن یه دی و وال 3423 ر يفكب «ՅԱՆ‏
ական‏ کراب یی رار تھا 7با له ذبن بنذب من أي قمع هب الُم الله

#[تر جمه آمستد رک: ابن عباس گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: هر كه خوشحال می شود به زند گی من زنده
باشد و به م رگ من بميرد و ساكن بهشت عدنی شود كه آن را پرورد گارم غرس نموده» يس بعد از من على را و دوستان او را
دوست بدارد و به ائمه بعد از من اقتدا کند» زیرا ایشان عترت منند که از سرشت من خلق شده اند و فهم و علم روزیشان شده
است. وای بر تکذیب کنند گان فضایلشان از امت من و قطع کنند گان رابطه من! خداوند شفاعت مرا به ایشان نمی رساند. -.

مستد رک نسخه خطی که : نسخ آن نزد من نیست. حديث در حلیه الاولیا ۱ : ۸۶ موجود است. -

| جمه‎ թու
«իչ»
که له الم‎ արկ الب ع تا ضا کنٹرگ يق‎ անար الف صلی‎ մատ و باش ادو عن زد بن أذقم 8 7ھ‎

ای وَعَدَنِى շր‏ 21 غرس فض بانها ده یو عَل : بن اہی طالب علیهما السلام قال أن يحْرِجَكمْ مِنْ ան‏ يُدْيِلَكُمْ فی

ضَلَالهِ (۲).

#*[تر جمه آمستد رک: زيد بن ارقم گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: هر كه دوست دارد به زندگی من زنده باشد
و به مرگ من بميرد و ساکن بهشت عدنی شود که شاخه هاى آن را پرورد گارم غرس نموده» يس على بن ابوطالب عليه
الترلام را دوست بدارد» زيرا او هرگز شما را از هدایت خارج نمی کند و نيز در گمراهی وارد نمی کند. - . مستد رک» نسخه

خطى -
* | ترجمه |

۸۷

و مِنْ کتیاب اووس باشناده إِلَى ابن عَبّاس ال قال 411025 صلی الله عليه و آله آنا مان الم 223 فتاه و الْعَسَنُ و
الح ا 3 فاطمه علاققة و له من لی عَموده زا کاب շմ Սա‏ قاو المتفضین 2610

ص: ۱۳۹

۱- المستد رک مخطوط ليست نسخته عندى» و الحدیث يوجد فی حليه الأولیاء ۱: ۸۶ رواه ابن نعیم پاسناده عن محتّرد بن
المظفر عن محمّرد بن جعفر بن عبد الرحیم عن آحمد بن محمّد بن يزيد بن سلیم عن عبد الرحمن بن عمران بن آبی لیلی آخو
12 بن عمران عن يعقوب ابن موسى الهاشمى عن ابن أبى رواد عن إسماعيل بن أميّه عن عكرمه عن ابن عباس و فيه: و
يسكن جنه عدن غرسها ربى فليوال و فيه: و ويل.

۲- المستدرك: مخطوط. و لم نجد عاجلا الحديث فى حليه الأولياء فى مناقب على عليه السلام و لعله فى موضع آخر منه أو
رواه من كتاب فضائله. نعم يوجد فى المجلد الأول فى ص ۸۶ حديثا نحوه و هو ما رواه عن فهد بن إبراهيم بن فهد عن محمد
بن زكريا الغلابى عن بشر بن مهران عن شريكك عن الأعمش عن زيد بن وهب عن حذيفه قال» قال رسول الله صلّى الله عليه و
آله: من سره أن يحيى حياتى و يموت ميتتى و يتمسكك بالقصبه الياقوته التى خلقها الله بيده ثم قال لها: کونی» فكانت فليتول
على بن أبى طالب من بعدى رواه شريكك أيضا عن الأعمش عن حبيب بن أبى ثابت عن أبى الطفيل عن زيد بن أرقم و رواه
السدى عن زيد بن أرقم و رواه ابن عتاس.

աաա ի-ն‏ المخطرظه ترون

۴- المستدركك: مخطوط.

| ترجمه آمستد رک: ابن عباس گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: من ترازوی علمم و على دو کفه آن و حسن و
حسین بندهای ترازو و فاطمه قسمت اتصال دو کفه است و ائمه بعد من عمود آن هستند. اعمال دوستداران و دشمنان ما در

آن سنجیده می شود. -. مستد ركك» نسخه خطى -
թու‏ جمه |
«AA»‏

یذ تخت نیک ایس كاب الل elu‏

իջ:‏ ترجمه ]بصائر الدرجات: امام صادق عليه ال لام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: من در ميان شما دو جيز
كران گذاشتم؛ کتاب خدا و اهل بيتم: [امام عليه (ՅԵՄ‏ فرمود:] ما اهل بیت Վայ‏ - . بصاثر الدرجات: ۱۲۲ -

* | تر جمه |
«Ք‏

Ա:

Թ ہہ‎

ա:‏ مو و وو ہے ور و و یہ ات جک
بهما ا تضلوا و ا توا այա‏ س وت 2
و թյա‏ 220 قال الم 51 Վրա‏ س Հա‏ طرف ید له و سب ب طرف نيكم و ال շշ» 4ջն‏ و هل یی

իո:‏ ترجمه ]بصاثر الدرجات: جابر بن عبدالله انصاری گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: ای مردم! من در بین شما
ثقلين را نهادم؛ ثقل اکبر و ثقل اصغر. اگر به آن تمسكك كنيد گمراه و خوار نمی شوید. من از خدای لطیف و خبیر خواسته ام
که جداییشان نيافتد تا بر سر حوض بر من وارد شوند و آن به من ارزانی شده است. گفتند: ثقل اکبر و اصغر چییست؟ فرمود:
ثقل اکبر کتاب خداست كه یک طرف آن دست او و طرف دیگرش دست شماست و ثقل اصغر عترت من و اهل بيت منند. -
. بصائر الدرجات: ۱۲۲ - ۱۲۳ -

* | تر جمه |

«Ն»
یه السلا عن قول این صلی اله عليه و آل إلى رطق وت‎

ما کہ جس

امن Սա Սս‏ و جر عليه السلام ا ا یرال Ա‏ و الیل Սն ա‏ عَلَيِه :2-02 يردا ի շե‏ (۷).

۳

ւտ) : تر جمه ابصاثر الدرجات: سعد اسكاف گفت: از حضرت باقر عليه ال لام درباره اين فرمایش پیامبر اکرم 2ج‎ իո:

تا رک فيكم الثقلین فتمسكوا بهما فانهما لن یفترقا حتی يردا على الحوض.» آن جناب فرمود: پیوسته کتاب خدا و رهبری از ما
خانواده احكام و دستورات قرآن را راهنمایی می کنند تا در حوض بر آن جناب وارد شوند. - . بصائر الدرجات: ۱۲۳ -

| جمه‎ թու

«Վ»

-

بره بصائر الدرجات 22 بن مُحَمّدٍ عن الْقَاسِم بن مُحمّد عَنْ شرلیمان 21 اؤ عن بی بن أدبم (۸) عَنْ شریکک عَنْ جابر قَالَ
98 أبُو جغفر عليه السلام 65 725 اللّهِ صلی الله عليه و آله

3

اھ

ص: ۱۴۰

-١‏ هو ذريح بن محمّد بن يزيد المحاربى.

افا الا Միրան‏

ա-ի‏ الك دن ماد

۴-فی نسخه: و لا تتبدلوا تذلوا.

۵- بصاثر الدرجات: ۱۲۲ و ۱۲۳.

۶- أى على کتاب الله و احکامه.

۷- بصاثر الدرجات: ۱۲۳.

۸- لعل الصحیح: یحبی بن آدم» و هو يحبى بن آدم بن سلیمان الکوفی آبو ز کریا مولی بنی أمیه المتوفی سنه ۲۰۳ الراوی عن
شریک.

- աճ 5

ری سي باس ԱԱ ԹԱՏ Աա Իա‏ مک پیت إن موی کاب ال نے تتتى արն‏ ها ان
ترا عتی 2267 الْحَوْض د تم قال اقا لاس ی تا رک فيكم Հայ‏ کب اللہ و عنرتی و الکقبه ابیت ارام تم ال

- ۳
ع

(22844125: وا و أا اليه موا و کل‎ Էկ «մ کتاب الله نو و‎ մթ. عليه‎ շո մ

٭ | ترجمه |بصائر الدرجات: شریک از جابر نقل كرد كه حضرت باقر عليه الت لام فرمود: پیامبر اكرم اصحاب خود را در منى
پیش خواند و فرمود: مردم! من ميان شما دو جيز كران می گذارم كه تا وقتى به آن دو تمسک جویید» گمراه نمی شويد؛
كتاب خدا و عترت و اهل بیتم. آن دو از یکدیگر جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. سپس فرمود: مردم! من ميان
شما چیزهای محترم در نزد خدا می گذارم؛ کتاب خدا و عترت و کعبه که بيت الحرام است.

حضرت باقر عليه الشلام فرمود: کتاب خدا را تغییر دادند و کعبه را منهدم نمودند و عترت را کشتند و تمام ودایع خدا را درهم
شکسته و از بين برده اند. -. بصائر الدرجات: ۱۲۲ -

| جمه‎ թո

بیان

تبره تتبيرا ն‏ کسر و آهلکه.

| ترجمه آتبره تتبيرا أى تر աա‏

| ترجمه‎ իո:

«Ե

ئ0 E‏ 7 بغض أضحابه قال: աար‏ 41722 صلی الله عليه و آله يَوْمَ «ամ‏

بد ص اه الظهر اص رف علی الاس ال با بها ام نی قذ کی لیف ایر اه کن عكر ين یلا نشف رای عليه

می ما
35 ه رام عت

134855 نی ایی آزنک ان أذعى تَأجيب و ای ول و نکم شنو رر کم ա‏ دا شم اود قالوا «ԱՆՀ:‏

:38« نَضَ خت و جاعذت 41144322 عا حيرا قال الهم اشْهَدْ تم قال بها لاس أ لع تَشْهَدُوا آن َه إل الله و أن ԷՀ:‏

3 رمو لهو أن اليه عم و أن اكات و ّفك ع ينقد موت نم زم ضهة 5 م ال يا یه النّاسٌ اد
گا لو و اتا أؤلى տան‏ من تسه ամ‏ کنث աման մա մամբ‏ والاه و ամ արա.‏
Հեր մ‏ 883 ارود عیاض թ3-3‏ عزضه ما ی بضری صَنَْء 18:42 »0

2 2

نکم جين 3947 6 عن لین فانطزوا کیت 45 فیھعرا ی نی قالوا و تیا انا رَسُول الله قال ամ‏ الا کنر
ատ‏ الله 2 ب مره رد الله ۳ و رف فی يد يكم فاستفیتکوا پو لما توا و մ‏

ص: 184

ՀԾ بصاثر الدرجات:‎ -١
؟- فى المصدر: و حوضی آعرض ما بين بصری و صنعاء.‎
فى النسخه المخطوطه و المصدر: بیدی الله.‎ -۳

سَالت الله لِهُمَا ذلك فلأغطانيه فلا تَسْبِقَوهُمْ ՏԱՅ‏ (۱) و لا تعَلمُوهُمْ ՀՔ‏ أغلم منم (۲).
شی تفسیر العیاشی عن زراره عن أبى جعفر عليه السلام ՎԵ‏ (۳)

*٭[ترجمه ]تفسیر عیاشی: مفضل بن صالح از یکی از اصحاب خود نقل کرد که پیامبر اکرم روز جمعه نماز ظهر خطبه ای برای
مردم ايراد کرد و فرمود: مردم! خداوند مرا خبر داده که هر پیامبری نصف عمر پیامبر قبل از خود را می کند. من گمان می
كنم به زودی دعوت حق را لبیک گویم. از من بازخواست خواهند کرد - و شما نیز مسئول هستید - که آيا من رسالت خود
را به شما رسانده ام؟ اکنون جه می گویید؟ گفتند: ما گواهی می دهیم که شما تبلیغ رسالت نمودی و نصیحت کردی و پیکار

نمودی. خداوند جزای خیر به شما عنایت کند. فرمود: خدایا تو گواه ہاش ի‏

آنگاه رو به مردم کرد و فرمود: مگر شما گواهی نمی دهید که شدای - جز آفرید كان جهان Համ‏ و محمد پیامبر و رسول

اوست» بهشت حق و جهنم واقعیت دارد و زنده كردن بعد از مرگ هست؟ گفتند چرا. فرمود: خدایا گواه باش!

بعد فرمود: مردم! خدا مولای من است و من نسبت به مؤمنين ين از جانشان گرامی ترم. بدانيد که هر كس من آقا و رهبر اویم»

على آقا و رهبر اوست. خدایا دوست بدار دوست على را و دشمن չին‏ دشمن على را!

امت در آن حوض به عدد ستاركان قدح نقره است. وقتى در حوض وارد شوید. من از د شما راجع به دو امانت كران خواهم
پرسید. دقت كنيد با آن دو چگونه رفتار خواهيد كرد.

پرسیدند: آن دو امانت چیست؟ فرمود: امانت كران تر كتاب خداست که یک طرف آن به دست خدا و یک طرف به دست
شما است. دست از آن بازندارید تا گمراه نشويد و خوار نگردید. و نیز عترت من اهل بيت منند. خداوند به من اطلاع داده که
آنها از یکدیگر جدا نمی شوند تا مرا ببینند. من نیز از خدا همین درخواست را نموده ام و اجابت فرموده است. پس بر آنها

سبقت نگیرید تا هلاک نشوید و به آنها چیزی نیاموزید كه از شما داناترند. -. تفسير عیاشی: ۴ - ۵ -
تفسير عیاشی: مانند اين حديث را آورده است. -. تفسير عیاشی: ۴ - ۵ -

]تر جمه ]

۹۳

جاء المجالس للمفید աշ)‏ ہی نے ےا ےت ہن
ال ل سول الله صلی الله عليه و آله يا عل بكم به تج ملع و بكم يخم علیکم بالصبر ف إل ՅԱ աա‏ ۾ حِرّْبُ الله و
أغداؤ كم جرت Լան‏ طُوتى Ֆա‏ ن آطاعکم و ول رن عص اكم ՀՅ‏ الله علی Հեւ‏ )41713351 مَنْ تمشک կ‏
هی و من ترکها 12 اسان الله کم 421 ամ‏ :21 إلى طاعه الله كنم :)23 بها (۵)

**[ترجمه ]مجالس مفید: عبدالله علوی از پدر خوده از حضرت رضا عليه ال لام و آن جناب از آباء كرام خویش از
امیرالممنین عليه الت لام» از پیغمبر اکرم نقل کرد که فرمود: يا علی! به وسيله شما اين امر افتتاح می شود و به شما ختم می
گردد. صبر و شکیبایی را «եշ‏ كريد عاقبت پسندیده اختصاص بيرهيز گاران دارد. شما حزب خدایید و دشمنانتان حزب
شیطان. خوشا به حال کسی که مطیع شما است و وای بر کسی که با شما مخالفت كند! شما حجت خدا بر خلقید و دستاویز
محکم؛ هر که چنگ به دامن شما زند هدایت می ան‏ و کسی که شما را ترك کند» گمراه می شود. از خدا تقاضای بهشت
برای شما دارم. مبادا کسی در فرمانبرداری از خدا بر شما پیشی گیرید؛ شما شايسته تر به اين مقام هستید. - . مجالس مفید: ۶۳

ՓԵ.
| جمه‎ թու
«Գէ»

جاء المجالس للمفید տայ‏ عَنْ عَلٌِ بن إشرحاق عَنْ عتمان بن عَژدِ الله عَنْ أبى لهیعه عَنْ .28235 75 علی بن آبی
طالب علیهما السلام عَنْ آبیه قال قال رَسُول الله صلی الله عليه و آله يا ա ա.‏ ختم الله الدین ԱՏ‏ بنا 225 بنا یف الله Հր‏
قلوبکم (۶) بعد الْعَدَاوَهِ و الْبعْضَاءٍ (۷).

իո‏ ترجمه |مجالس مفيد: ابی ذرعه از عمر بن على بن ابی طالب. از يدر خود نقل كرد كه پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله و
سلم فرمود: يا علی! به وسيله ما خدا دين را ختم نمود چنان جه به وسيله ما افتتاح کرد و به وسيله مابين دل ها محبت

انداخت. بعد از دشمنی و كينه ای که با یکدیگر داشتند. - مجالس مفید: ۱۴۷ -
թու‏ جمه |
۹۵

فض» کتاب الروضه یل الفضائل لابن شاذان الإ نَادِ 225 ۳ չեմ‏ جغفر ئن مُحمّدٍ عَنْ أبيه ڪن جده լ ան‏ لختین عليهم

السلام (۸) عَنْ جابر انار قال قَالَ رَسُولَ الله ص
ص: ۱۳۲

-١‏ هكذا فی نسخه الکمبانی و فى النسخه المخطوطه: (فلا تسبقوهم فتھلکوا و لا تقصروا عنهم فتهلکوا) و فى المصدر: فلا
تسبقوهم فتضلواء و لا تقصروا عنهم فتهلکوا.

اسر اف وه

سی لخا ۴ رق

۴ فى المصدر: محكد بن عبد الله بن على بن الحسين بن زيد بن علي بن آبی طالب عليه السلام و الظاهر ان فيه تصحيف و

لعله محترد بن عبد الله بن على بن الحسين بن زيد بن على بن الحسين ابن أبى طالب المترجم ابوه فى رجال النجاشی, قال:

روی عن الرضا عليه السلام» و له نسخه رواها.
۵- مجالس المفيد: ۶۳ و ۶۴.

۶- لعل الصحیح: (قلوبهم) او آراد قلوب الأمه.
۷-مجالس المفید: ۱۴۷.

۸- فی الروضه: عن جده عن أبيه الحسین عليه السلام.

ا لی مره فوَادِى و بَغلها 272222 7 480 من ամ)‏ نی و լթ‏ الْمَمدُودُ 225128 بهم 38 ԷՅ‏

3 من

تخلت عَنْهُمْ فَمَدْ موی (۲).

#*[ترجمه آروضه کافی و فضائل: جابر انصاری گفت: پیامبر اکرم فرمود: فاطمه مايه سرور دل من است و دو فرزندش میوه
دلم و شوهرش نور چشم من و ائمه از نژاد او امنای من و ریسمان پیوسته هستند. هر که به آنها چنگ زند نجات می ան‏ و هر
که تخلف ورزد» گمراه شده است. -. روضه کافی: ۰۱۴۴ فضائل: ۱۹۷ -

* | تر جمه |
«ՎՏ»‏

کشف. كشف الغمه من اقب :9 լեմ 8 ա)‏ يعفر بن محمد ե‏ تن աաա (լեն‏ 22 البافر عن եմա‏
علق بن տաց‏ زین العابدین أيه الام շաա‏ بن Հ‏ هید عليهم السلام ոյն‏ علی رفول ال صلی ال گر
ԱԿՏԻՑ: ԱԱ-ի‏ اتی و یروت میتی و ذل ال ابی 2185 ی یول عل بن ابی طالب و ده (4۶
الطامرین 181 Մանա: ապի‏ من بغده 21 51 يُخْرِجوكُمْ مِنْ باب الْهُدَى إِلَى باب ՄԱՅ‏ (۵)

**[ترجمه ] کشف الغمه: امام صادق از امام باقر» از پدرش امام زین العابدین» از پدرش امام حسین شهید علیهم ال لام نقل
کرد که فرمود: شنیدم که جدم رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرمود: کسی که دوست دارد به زند گی من زندگی کند و
به مرگ من بميرد و داخل در بهشتی که پرورد گارم وعده داده شود يس على بن ابی طالب و فرزندان پاکش را دوست
بدارد. ايشان امامان هدایت و چراغ های تاریکی ها هستند بعد از او. ایشان شما را از باب هدایت به باب ضلالت خارج نمی
کنند. - . كشت الغمه: ۰۳۱ خوارزمی در مناقب : ۴۴ - ۴۵ روایت کرده است. -

* | تر جمه |

«Վ»

-

یل الفضائل لابن شاذان فض» کتاب الروضه ՀԱ Ամ‏ یا عم
الله صلی الله علیه و آله فى Մա‏ ا درون ما اقول 1 ۾ كَانُوا الله وَ وَسُولَه عم Սմ‏ اَمَو لّوا نله رو جل փնտ‏
աւճ վ եյ‏ بی و أا امن ن عَلَى արբ Թալ այ յ‏ بن أبى طالب ابن عَمّى و أبى 48311223 بهم تا و

Հեն աթ վոնց նետ անննա թամ الل‎ անմ من لت عتهم لو قوی‎

ب

2

Ա Ա 9

ص: ۱۳۳

۱- فى الروضه: فاطمه مهجتی و فیه: و «ՅՅ‏ من ولدها مادتی و فى الفضائل و الأثمّه من ولدها آمنائی و حبله الممدود.
۲- الفضائل: ۰۱۹۷ الروضه: ۱۴۴.

۳- فى المصدر: عن أبيه الامام.

۴- فى مناقب الخوارزمی: و ذريته و آهل بیته و فیه: من بعدی .

۵- کشف الغمّه: ۳۱. رواه الخوارزمی فى مناقبه: ۴۴ و ۴۵ عن الامام الأجل اخی شمس الأئمه آبی الفرج 1222 بن آحمد
المکی عن الامام الزاهد ابی محمد اسماعیل بن على عن السيّد الإمام الأجل المرشد ՀԱՆ‏ أبى الحسین يحيى بن الموفق باللّه عن
آبی طاهر »12 :ابن علق بن ساد بن یوسف الواعظ العلا عق آی جعفر محنرد بن آحمد بن سے بن حماد» عن ای

محمد القاسم بن جعفر بن محمّد بن عبد الله بن محمّد بن عمر بن على بن أبى طالب عن آبی جعفر محمّد بن على الباقر اه.

,لها كالضّوْءِ الم اذغ من رَحِمَهُمْ و 1 28 لمن ظَلَمَهُمْ Բ‏ دمعث عَينَاه و قَالَ 28 428 (۱).

#* ترجمه افضائل و روضه کافی: ابن عباس گفت: وقتی از حجه الوداع بر گشتيم در مسجد پیامبر خدمت آن جناب نشسته
بودیم. فرمود: می دانید می خواهم به شما جه بگویم؟ گفتیم: خدا و پیامبرش می دانند. فرمود: بدانید که خداوند بر اهل دين
منت گذاشت» زیرا ايشان را به وسیله من هدایت نمود. و من بر اهل دين منت می گذارمء چون آنها را به وسیله على بن ابی
طالب عليه الت لام» پسر عمو و يدر فرزندانم هدایت کردم. هر که به وسیله ایشان هدایت یافت» رستگار است و کسی که از
آنها تخلف جست. گمراه و سر گردان.

مردم! خدا خدا را در مورد عترت و اهل بیتم در نظر داشته باشيد! فاطمه پاره تن من است و دو فرزندش بازوان منند و من و
شوهرش چون نور درخشنده هستیم. . خدایا! رحم كن بر کسی که به آنها رحم نماید و نیامرز کسی را که ب بر آنها ستم ورزد.
در این موقع چشمان پیامبر پر از اشک شد و فرمود: گویا هم اکنون می بينم جه خواهند کرد. - . روضه کافی: ۱۴۶ - ۱۴۷ -

* | تر جمه |

«Վո»

و بالْإِسرنَادٍ عن الصّادِقٍ عَنْ آبائه عليهم السلام ال قَالَ رَ سول الله صلی الله عليه و آله إِنَّ له ա‏ جعل د تر تن
و جل ری من طولب عَلِىٌ 2 آبی طالب مع անն‏ ابی و 4015 76 اض طَفَاهُمْ كما اطرطفی 51م و توح و آل Թ‏
չք << <<‏ أخلمكغ ՍԱ»‏ و Հե‏

٭ |ترجمە آفضائل و روضه کافی: از حضرت صادق عليه ال لام نقل شده که پیامبر اکرم فرمود: خداوند ذریه تمام پیامبران را
از نژاد خودش قرار داده» ولی ذريه مرا از ناد على بن ابی طالب و فاطمه دخترم قرار داده است. خداوند آنها را مانند آدم و
نوح و آل ابراهیم و آل عمران بر جهانیان بر گزیده است. پیرو ایشان باشید؛ شما را به راه راست هدايت می کنند. آنها را مقدم
دارید» ولی بر ايشان مقدم نشويدء زيرا آنها در کوچکی از همه شما باحلم ترند و در بزرگی از تمام شما عالم ترند. پیرو آنها
باشید که گمراهتان نخواهند کرد و از هدایت خارجتان نمی کنند. - . فضائل: ۰۲۱۱-۲۱۰ روضه کافی: ۱۴۹ -

| جمه‎ թու
«Վ»

و Համե‏ شاد یه إلى انس بن مالک و ایب الا تما الا قال 3 شول اه صلی الله عليه و آله مان الم وعلق کہ و
Հավան‏ :4 فيرط و 22511 و مه من ولمم ينقت لهم 04 القاعه (۵۳ 812 138.2 من یز لنا و

**[ترجمه آفضائل و روضه کافی: انس بن مالک و زیر بن عوام گفتند: پیامبر اکرم فرمود: من ترازوی علمم و على دو کفه آن
و حسن و حسین بندهای ترازو و فاطمه قسمت اتصال دو کفه است و ائمه از نژاد آنها عمود آن. روز قيامت [این ترازو را]
برای ایشان قرار می دهند و در آن اعمال مردم از دوستان و دشمنان ما را محاسبه می کنند. - . فضائل: ۲۱۰ - ۰۲۱۱ روضه
كافى: ۱۴۹ -

* | تر جمه |

«ՆԽ»

وجوه اعجار رفيا عه زرے كن علق قن ايو كل كلك نو մա‏ عَن الحم : ين بن حاتي ن الوا عَنْ آبائه
عليهم السلام 04 08 ول الله صلی الله عليه و آله مَنْ أُحَبِ ب نکب نیت այա‏ 4 الى و تیم يبلل

الله الین فلیوال عَليا دی و عادد 821 و ՅԱ‏ اه ین وله هم خلفانی و տ‏ وصیالی و حجج الله աաա յն չն‏

չր մլ «նոյ 22 12‏ جزبى و جژبی جرت الله عر و جل و جرب أَعْدَائِهِمْ جرت յայ‏ (۵)

*٭ |ترجمه آعیون اخبار الرضا: حسین بن خالد از حضرت رضا عليه الشلام نقل کرد که فرمود: پیامبر اکرم فرموده است: هر که
دوست دارد سوار کشتی نجات شود و دستاویز استوار را چنگ زند و به ریسمان محکم خدا بچسبد. بايد على را بعد از من
دوست بدارد و دشمنش را دشمن و پیرو ائمه هدی از فرزندانش باشد. آنها جانشینان و اوصیای منند و د يس از من حجت خدا
بر خلق و سرور امت و رهبر پرهی زگاران به جانب بهشت هستند. حزب ایشان حزب من و حزب من حزب خدا است و حزب
شان ստացան տակ‏ خرن اعبار ارفا غات

| جمه‎ թո

«ԵԵ

- -

ن» عبون أخبار الرضا عليه السلام الايد 4031 عن 231 52 آبائه عليهم السلام 06 06 411457
ص: ۱۴۴

- الروضه: ۱۴۶ و ۱۴۷. فبه: کالضیاء.

۲- الفضائل: ۲۱۰ و ۲۱۱ الروضه: ۱۴۹.

۳- فى الفضائل و الروضه: و 2331« من ولدهم عموده فینصب يوم القيامه.
۴- الفضائل: ۰۲۱۱ الروضه: ۱۴۹ فیهما: و المبغضین لنا.

۵- عیون الأخبار: ۱۶۱

صلی الله عليه و آله : كأنى قد دعیت Հ-ն‏ » وإنى تا رک فيكم الثقلين » آحدهما آکبر من الآخر : کتاب الله تعالی حبل ممدود
من السماء إلى الارض : وعترتی أهل بیتی فانظروا كيف تخلفونی فیهما(۱).

صح : عنه عليه السلام مثله(۲).

است که دعوت شده ام و بايد پاسخ دهم. در ميان شما دو چیز كران می گذارم که یکی از دیگری بز رگ تراست؛ کتاب
9۹ -

۲۴ ۲۲ کرد اھر از فا‎ վեկ این یت‎ խանութ
| جمه‎ թո

«+¥»

ج رر عن الرَضًا عَنْ ՀԱ‏ عليهم السلام 06 تال رَمُولٌ الله صلی الله عليه و آله أك يا

2 5143« خر الله من كاف 5(

## ترجمه ]عیون اخبار الرضا: تمیمی از آن جناب نقل می کند که پیامبر 57 թ‏ فرمود: يا علی! تو و فرزندانت برگزیده های
خدا از خلقید. - . عيون اخبار الرضا: ۲۲۰ -

| جمه‎ թո

«ՆԷ»

نء عيون أخبار الرضا عليه السلام թյ ԱՔ‏ قال قال و رلا Թ աաա ա սարա‏ موه الم وال مَنْ
والاۂ و راد من عَادَاهُ و عن مَنْ أَعَانَهُ و տար‏ تض ره و اذل عَِدُوَه و کن لَه و ԿԹ Վայ ամա‏ بخیر و بار لَهُمْ ետ‏
Հօ գտար‏ پزوح 7411 و احْفَطْهُعْ حي تو هوا 25017 و الكل անմ‏ فیهع و اشکز من չա‏ و هلک مَنْ
عضائم نک قرب جیب (ها.

٭ [ترجمہ]عیون اخبار الرضا: با همان اسناد نقل کرده که پیامبر اکرم فرمود: هر که من مولای اویم» على مولای اوست. خدایا!
دوست بدار کسی که على را دوست بدارد و دشمن չին‏ دشمن او را؛ کمک كن به کسی كه او را کمک کند و پاری كن
يارش را؛ خوار كن دشمنش را و پشتیبان او و فرزندانش باش؛ خير را در راه ایشان بدار و آنچه به ایشان عنایت کرده ای
افزون فرما و آنها را به روح القدس تأييد نما؛ ايشان را هر جا که هستند حفظ نما؛ امامت را در ایشان قرار ده و پاداش کسی را
که مطيع آنها باشد عنايت فرما و مخالف ايشان را هلاک فرما. تو نزدیک و جواب دهنده هستی. - عيون اخبار الرضا: ٠‏ -

۱ -
۷| تر جمه |

«+¥»

ن» عیون أخبار الرضا عليه السلام بهذا 23225650 صلی الله عليه و آله قَالَ: لا جل Հաա ա-ն‏ فى هذا لمش جد إلا أا و
«ն‏ و անն‏ و մաՀ)‏ و الْحْسَيْنُ و مَنْ كان من 8 فَإِنّهُمْ (ը‏

مگر برای من و على و فاطمه و حسن و حسین و هر كس از خانواده من است. زیرا آنها از من حساب می شوند. -. عیون
յն2‏ 1

چا ماد | ترجمه ]
«Նմ»‏

ككء إكمال الدين ن» عيون أخبار الرضا عليه السلام بهذا ال شاد عن 23 صلی الله عليه و آله قا : إنى تا رک فيكم این

کتاب الله و عِثرتی و لنْ يَفتَرقَا عتی 57 (Ո 234 շն‏

*: |[ ترجمه ]كمال الدین و عیون اخبار الرضا: با اين اسناد از پیامبر اکرم نقل کرد که فرمود: در ميان شما دو چیز گران» کتاب
خدا و عترتم را می گذارم. اين دو هر گز جدایی ندارند تا اینکه در حوض بر من وارد می شوند. -. كمال الدین: ۰۱۳۸ عیون
اخبار الرضا: ۲۲۳ -

| ترجمه |

«1۶»

ن» عیون آخبار الرضا عليه السلام այա Ազ‏ ا صلی الله عليه و آله قَلَه وسَط له (ենտ‏
ص: ۱۴۵

۱- عیون الاخبار :144

۲- صحیفه الرضا : ۲۳ و ۲۴.

۳- عیون الأخبار: ՀԻ‏

۴- فى المصدر: و بارک لهم فیما تعطیهم.

۵- عيون الأخبار: ۲۲۰ و ۲۲۱.
۶- عیون الأخبار: ۲۲۱.
۷- عیون الاخبار: ۰۲۲۳ اكمال الدین: ۱۳۸ فیه: و عترتی آهل بیتی.

۸- عیون الأخبار: ۲۲۶ فیه: و لاهل աա‏

- ترجمه |عیون اخبار الرضا: با همین اسناد از پیامبر اکرم نقل کرد که فرمود: وسط بهشت متعلق به من و خانواده من است.‎ իո"
02 2 մ գաս

| جمه‎ | *
«ՆՄ»

ماء الأمالی للشیخ الطوسی ابو عفرو (۱)عن 1221 عَنْ յա‏ بن ամ‏ امستورد عن إشماعِيلَ տ‏ ضبیح عَنْ ՏՅԱ‏
زا ۶ حي عزوي ان عن الس ىغط لقوق عن ا عق آی .22412253 124145 Հեա‏
و آله يَقُولَ إنّى تا تا رک فیکم الین 212120 من ار کتاب اله մաթ‏ من الشعاء ی ոյն‏
18 بیبی و مرا 1 61 22 يردا 2420 و قال ألا إِنَّ أَهلَ 28 عیبی 12/62 ակ‏ لا و )8 الْنْصَارَ ատ‏

فَاغْقُوا عَنْ երէ) պար‏ مُحْسِئَهُمْ (۵)

| ترجمه ]امالی طوسی: ابو سعید خدری گفت: از رسول خدا صلی الله عليه و آله شنیدم كه می فرمود: من ميان شما دو جيز
كران گذاشتم که یکی از آنها از دیگری بز رگ تر است؛ کتاب خدا که ریسمانی پیوسته از آسمان به زمين است و عترت و
اهل بیتم. اين دو از یکدیگر جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. فرمود: متوجه باشید که اهل بيت من مخزن اسرار و
علوم من هستند که اسرار خود را به آنها می سپارم. انصار وسیله չն»‏ منند» از خطا کار آنها بگذرید و نیک و کار را کمک
աթ ՄՆԱ Հանտ‏ 2/۹۶۷۶

| جمه‎ թու

بیان

يظهر من بعض کتب المخالفين أن مكان عینی عیبتی و مكان ترسی كرشى و قال فى النهایه فيه
الأنصار کرشی (2) و عیبتی

آراد أنهم بطانته و موضع سره و آمانته و الذين یعتمد علیهم فى أموره و استعار الکرش و العیبه لذلک لأن المجتر یجمع علفه فى
کرشه و الرجل یضع ثيابه فى عیبته و قیل آراد بالکرش الجماعه أى جماعتی و صحابتی Սա‏ عليه کرش من الناس أى جماعه
۷

*##[ترجمه ]در بعضی از کتب مخالفین به جای «عینی». «عیبتی» و به جای «ترسیی». «کرشی») آمده است. در نهايه آمده است:
«الأنضار کرشی و عیبتی» که مراد آنها خواص پیامبر و صاحبان سر و امانت او و کسانی که در امور به ایشان اعتماد دارد» می
باشند. استعاره از « کرش و «عیبه» از اين رو می باشد که حیوان نشخوار کننده علف ها را در کرش (شکمبه) قرار می دهد و

مردم لباس های خود را در عيبه (صندوق و جامه دان) می گذارند. شاید مراد آنها از +کرش» جماعت و اصحاب باشند» زیرا

گفته شده: کرش من الناس»» يعنى جماعتی از مردم.

| جمه‎ թու
۰۰۸

مه الأمالى للشیخ الطوسی جماعَة عَنْ أبى ոնի‏ عَنْ بشیر بن مُحمّدِ بن ضر 2-04 عَنْ

ص: ۱۴۶

ادق المصدرة او عي وهر اوم غالا حل ون مدب دان ما الى مت
2-7 المصدر و اللسخه المخطوطه: كاب الله ممدود.

اتی ار و السخه البخطوطه: մաթ‏

4-8 اسر و նն եկ «ամ‏ کر فی

۵- آمالی الطوسی: ۱۶۰.

۶- و قد عرفت ان المصدر أيضا بوافق ذلك وان نسخه المصئّف كانت مصحفه.

۷- فى المجمع: الکرش: الجماعه من الناس» و فى خبر النبى صلی الله عليه و آله:

۸- فی النسخه المخطوطه: (بشر) و فى المصدر: آبی نصر بشر بن محمّد بن نصر.

ا بن بد )1-2 لو عَنْ له أب الصّلْتِ عن الوضا عَنْ آبائه عليهم السلام ال قال رفول الله صلی الله عليه و آله

و

اله کل لی فى هل بتتى لمن قب منم ل بش رک به سیا .)١(‏

| ترجمه |امالی طوسى: حضرت رضا عليه الشلام از پیامبر اكرم نقل کرد كه فرمود: خداوند به لطف و كرمش كفيل خانواده

من است؛ ذره ای برای آن شريكك نخواهند گرفت. -. امالى طوسی: ۳۲۹ -

| جمه‎ թու

۰۹ء

كك اکمال الدین مع» معانى الأخبار 154 اسن Ժա‏ 41 عن մյա‏ بن ջար‏ عبد اريز عن با شرك ولغ
مخ «ՎԵ‏ عن ամն‏ عن 25223482 عن أبى سويد ال 8 68 صلی الله عليه و آله ال Էշ):‏ ومک أن أذقى

فاجیبٍ و إِنَى ارک فيكم ی کناب اهر و جل و جترتی کناب اللہ حل مود 25 السّمَاءِ و الْْض 3 عترتی
رد اللطیف Մ ամ Թ Է աա‏ 22672 بردا عل الوض ապր ճա տաքն‏

##[ترجمه ]كمال الدین و معانی الاخبار: ابو سعید خدری نقل کرد که نبی مکرم صلی الله عليه و آله فرمود: ممکن است
دعوت شوم و بايد اجابت کنم. من در ميان شما دو چیز گرانبها می گذارم؛ کتاب خدا كه ريسمان پیوسته ای است از آسمان
به زمين و عترتم اهل بیتم. خدای لطیف و آگاه مرا خبر داده که اين دو از هم جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند.
لكاو گید با آ نها حكزنه رفتار فى «շամի մետ «ՎԵՑ‏ ۱۳۶ سات الا خارد ۳۲

| جمه‎ թու
«1»

کكہ إكمال الدین نہ عیون أخبار الرضا عليه السلام مع» معانى الأخبار շո‏ نع عَنْ آبیه نان :2 كَنْ ան‏
ٹن բթ‏ عن الشادق 58 901 عن الحم ين عليهم السلام قال: یل 20 الْمؤْمِنِينَ عليه السلام عَنْ 78:28 زشول ای
لت فیک յան‏ نب اللہ و عثرتی من اليف 11 ناو اسن و امین ած անջ‏ ین ول امین کلم مهمع و
امهم لا بمَارِفُونَ کتاب الله و َا يَُارقَهُمْ 22 957 عَلَى 21241755 الله عليه و آله حوضه (۴).

* | ترجمه | کمال الدين وعيون اخبار الرضا و معانى الاخبار: حضرت صادق از آباء كرام خويش عليهم الس لام از حضرت
حسين عليه الت لام نقل كرد كه فرمود: از اميرالمؤمنين عليه الالام سؤال كردند: معنى فرمايش پیغمبر: «انى مخلف فيكم
الثقلين: كتاب الله و عترتی.» عترت آن جناب كيانند؟

فرمود: من و حسن و حسين و ائمه نه كانه از فرزندان حسين كه نهمى آنها مهدى و قائم آنها است. از كتاب خدا جدا نمی

اخبار الرضا: ۰۳۴ معانی الأخبار: ۳۲ -
| تر جمه |
«ՎԵ‏

كثء كمال الدين معء معانی الأخبار ծառ)‏ عَن الشکری عن الْجَوْهَرِىٌ عَن ان 584762 أبيه عن الصَّادِقٍ عَنْ آبائه صلوات الله

عليهم قال قَالَ رَسُولَ الله صلی الله عليه و آله ای مُحَلفٌ فیکم աայ‏ کتاب الله و عترتی 8 بیتی و إِنّهُمَا لَنْ يرقا حَنَّى یرد
2126 كاين و صم بین «ՅՆ‏ فقاع «յլ‏ جار չք‏ الله الْأنْصَارِىُ

ص: ۱۴۷

۱- آمالی ابن الشیخ: ۳۲۹.

٢‏ فی الا کمال و المعانی: محمد بن جعفر بن الحسن و فى نسخه من المعانی: الحسین.
٣‏ | کمال الدین: ۱۳۶ معانی الأخبار: ۳۲.

۴- اکمال الدین: ۱۳۹ عبون الأخبار: ۳۴ معانی الأخبار: ۳۲.

فقال (۱) یا رَشول الله و من عثرتک Սն‏ عَلِىٌ 3 ա:‏ و չած‏ 4803 من ولد الین إِلَى يَوْم տամ‏

قال الصدوق قدس الله روحه حکی محمد بن بحر (۲) الشیبانی عن محمد بن عبد الواحد (۳) صاحب أبى العباس تغلب (۴) فى
كتابه الذى سماه كتاب الياقوته أنه قال حدثنى أبو العباس تغلب )8( قال حدثنى ابن الأعرابى قال العتره قطاع (۶) المسكك الكبار

فى النافجه و تصغيرها عتيره و العتره الريقه العذبه و تصغيرها عتيره و العتره شجره تنبت على باب وجار الضب.
556 أراد (۷) وجار الضبع لن الذى للضب مكو و للضبع وجار.

ثم قال و إذا خرجت الضب من وجارها تمرغت على تلك الشجره فهى «ՏԱՍ‏ لا تنمو ولا تکبر و العرب تضرب مثلا للذليل و
الذله فيقولون أذل من عتره الضب قال تصغيرها عتيره و العتره ولد الرجل و ذريته من صلبه فلذلک سميت ذريه محمد صلى الله
عليه و آله من على و فاطمه عليهما السلام عتره (۸) قال تغلب 2(

ص: ۱۴۳۸

۱- فی المصدرین: و قال:

۲- يحيى خ ل» آقول: فى اکمال الدین: محقرد بن يحيى الشیبانی و الظاهر أنه محمد بن بحر الرهنی آبو الحسین الشیبانی
المتکلم الفقيه الشیعی كان عالما بالاخبار له نحو من خمسمائه مصنف و رساله ترجمه أصحابنا فى کتبهم الرجالیه و ترجمه
ياقوت فى معجم الأدباء ۶: ۴۱۷ ویذ کر الصدوق عن کتاب له فى تفضیل الانبیاء والائمه صلوات الله عليهم فصلا طویلا فى العلل
:۰ 1۸

۳- فى اکمال الدین: (محمّد بن عبد الجبار) و هو مصحف و لعله من النشاخ و الرجل هو أبو عمر الزاهد محمد بن عبد الواحد
المطرز الباوردی المعروف بغلام ثعلب» احد ائمه اللغه.

۴- هکذا فى الکتاب و مصدره و هو مصحف ثعلب بالثاء المثلثه و هو آبو العباس أحمد بن يحيى بن زيد النحوی الشیبانی امام
الکوفیین فى النحو و اللغه.

۵- هکذا فى الکتاب و مصدره و هو مصحف ثعلب بالثاء المثلثه و هو آبو العباس أحمد بن يحيى بن زيد النحوی الشیبانی امام
الکوفیین فى النحو و اللغه.

۶- فى اکمال الدین: قطع المسک.

۷- الوجار بالکسر و الفتح: حجره الضبع و غیرها و المکو و المکی: حجر الارنب و نحوه.

۸-فی المصدر: عتره محتقد صلی الله عليه و آله.

4- هکذا فى الکتاب و مصدره و هو مصحف ثعلب بالثاء المثلثه و هو آبو العباس آحمد بن يحيى بن زيد النحوی الشیبانی امام
الکوفیین فى النحو و اللغه.

فقلت لابن الأعرابى فما معنی قول آبی بكر فى السقیفه نحن عتره رسول الله صلی الله عليه و آله قال أراد بلدته و بيضته و عتره
محمد صلی الله عليه و آله لا محاله ولد فاطمه علیها السلام و الدلیل على ذلك رد آبی بكر و إنفاذ على عليه السلام بسوره براءه

12257 الْه علیه و Փամ‏ أن لا یلها 22 ا ا ورل ան‏

فأخذها منه و دفعها إلى من كان منه دونه فلو كان أبو بكر من العتره نسبا دون تفسير ابن الأعرابی أنه آراد البلده لكان محالا
أخذ سوره براءه منه و دفعها إلى على عليه السلام و قد قيل إن العتره الصخره العظیمه یتخذ الضب عندها حجرا يأوى إليه و هذا
لقله هدایته و قد قيل إن العتره أصل الشجره المقطوعه التی تنبت من آصولها و عروقها و العتره فى غير هذا المعنی

قول النبی صلی الله عليه و آله لا فرعه و لا عتیره.

قال الأصمعى كان الرجل فى الجاهلیه ينذر نذرا على أنه إذا بلغت غنمه مائه أن يذبح رجیه (۱) و عتائره فکان الرجل այ‏ بخل
بشاته فيصيد الظباء و یذبحها عن غنمه عن آلهتهم لیوفی بها نذره و أنشد الحارث بن حلزه.

عننا باطلا و ظلما کما. تعتر عن حجره الربیض الظبا.

یعنی يأخذونها بذنب غیرها كما يذبح آوللک الظبا عن غنمهم. و قال الأصمعى و العتره الریح و العتره أيضا شجره کثیره اللبن
صغیره یکون نحو القامه (۲) و يقال العتر الذ کر عتر یعتر عترا إذا نعظ.

و قال الرباشی سألت الاصمعی عن العتره فقال هو ثبت مثل المرزنجوش ينبث متفرقا.

ثم قال الصدوق رضی الله عنه و العتره على بن أبى طالب و ذریته من فاطمه و سلاله النبی صلی الله عليه و آله و هم الذین نص
جميع

ص: ۱۳۹

۱- فی النسخه المخطوطه و المعانی: رحیبه و فى الا کمال: وجیبه» و لعل الصحیح: رجیبه و عتائره.
٢‏ فى الا کمال: نحو نهامه.

ما ذهبت إليه العرب من معنی العتره و ذلك أن الأئمه علیهم السلام من بين جمیع بنی هاشم و من بين جمیع ولد آبی طالب
کقطاع المسک الکبار فى النافجه و علومهم العذبه عند آهل الحکمه و العقل Ը)‏ و هم الشجره التى رسول اللہ صلی اللہ عليه و
آله أصلها (۲) و أمير المؤمنين عليه السلام فرعها و «ՅՅ‏ من ولده آغصانها و شيعتهم ورقها و علمهم ثمرها و هم علیهم السلام
آصول الاسلام على معنی البلده و البیضه و هم علیهم السلام الهداه على معنی الصخره العظیمه التی يتخذ الضب عندها حجرا
يأوى إليه لقله هدايته و هم أصل الشجره المقطوعه لأنهم وتروا و ظلموا و جفوا و قطعوا و لم يوصلوا فنبتوا من صولهم و
عروقهم لا بضرهم قطع من قطعهم و إدبار من آدبر عنهم إذ کانوا من قبل الله منصوصا علیهم على لسان نبی الله صلى الله عليه و
آله و من معنی العتره و هم المظلومون المواخذون (۳) بما لم یجرموه و لم پذنبوه و منافعهم کثیره و هم ینابیع العلم على معنی
الشجره الکثیره اللبن فهم علیهم السلام ذکران غير إناث على معنی قول من قال إن العتره هو Լ‏ کر و هم جند الله عز و جل و
حزبه على معنی قول الأصمعی إن العتره الریح 00 لایخ مج الله ال کب

فى حديث مشهور عنه عليه السلام و الریح عذاب على قوم و رحمه لآخرين و هم عليهم السلام کذلک کالقرن المقرون (۴)

إليهم
بقول النبى إنى مخلف فيكم الثقلين كتاب الله و عترتى أهل بيتى.

قال الله عز و جل و رل من القوآن ما ہُو Աա‏ و رَخعه للمومنین و لا يَزِيدٌ الظَالِمِينَ الا خسارا (۵) و قال عز و جل و ذا ما
ՀՄ‏ سُرورَه فَمِنْهُمْ مَنْ ود Տ‏ 2512 هله إیماناً են‏ الَذِينَ آمَنوا َرَادنَهُمْ إیماناً وَهُمْ بت و و أن الْذِينَ فی لوبهم
»28322 رجسا إلى رجسهم وَ ماتوا 3 25 کافژون (۶)

ص: ۱۵۰

-١‏ اهل الحل و العقده خ ل.

۲- فی المعانی: التی قال رسول الله صلی الله عله و آله: انا اصلها.
۳ فی المصدرین: المأخوذون.

۴- فى المصدرین: کالقران المقرون الیهم.

۵- الاسراء: ۸۲

۶- التوبه: ۱۲۴ و ۱۲۵.

و هم عليهم السلام أصحاب المشاهد المتفرقه (۱) على المعنی الذی ذهب إليه من قال إن العتره هو نبت مثل المرزنجوش ينبت
متفرقا و برکاتهم منبثه فى المشرق و المغرب (۲).

**[ترجمه ]كمال الدین و معانی الاخبار: امام صادق از پدرانش علیهم الث لام Թ‏ کرد که رسول خدا صلی الله عليه و آله
فرمود: من در بين شما دو جيز كران بر جای می گذارم؛ کتاب خدا و عترتم اهل بیتم. آنها از هم جدا نمی شوند تا آنکه بر سر
حوض بر من وارد شوند» مانند اين. (و دو انگشت سبابه خود را به هم چسباند.) جابر بن عبدالله انصاری ایستاد و گفت: ای

را کتاب «یاقوت» نهاده نقل کرد که ابوالعباس تغلب برایم نقل كرد که ابن اعرابى چند معنی برای عترت نموده. از قبیل پاره
ای مشک و آب دهان که گوارا است و درختی كه بر در لانه کفتار است. و معنی دیگری برای عترت نموده و می كويد که
عترت. ذریه و اولاد شخص است از نژاد او. به همین جهت فرزندان حضرت مح د از على و فاطمه عترت آن جناب نامیده

شده اند.

تغلب گفت: به ابن اعرابی گفتم: يس معنی قول ابا بكر در سقیفه چیست که كفت ما عترت پیغمبر صلی الله عليه و آله و سلم
هستیم؟ گفت: منظورش شهر و دیارش بوده. عترت پیامبر بدون شک فرزندان فاطمه علیها (Գայ‏ هستند. دلیل بر اين مطلب
بركردانيدن ابا بكر است در موقع مأموريت تبلیغ سوره برائت و فرستادن على عليه الد لام به اين مأموريت و فرمایش پیامبر
اکرم که فرمود: به من دستور داده شد که يا خودت يا مردی از خودت بايد اين کار را بكند. يس [آن ماموریت را] از ابا بكر
كرفت و داد به کسی که از خودش محسوب می شد. اگر ابا بكر از نظر نژاد عترت پیامبر محسوب می شد. نه به معنی ابن
اعرابى که منظور شهر باشد. نباید سوره را از ابا بكر می كرفت و به على می داد.

گفته اند که عترت به معنی سنگ بزرگی است که سوسمار آنجا خانه می كيرد و اين به جهت آن است که خانه خود را گم

نکند. بعضی نیز می گویند که عترت ريشه درختی است که قطع شده و از آن ريشه ها و شاخ ها روییده است.

عترت در غير اين معنی فرمایش پیامبر اکرم است که فرمود: الا فرعه و لا عتیره» اصمعی گفته: در جاهلیت نذر می کردند که
اگر گوسفندشان به صد عدد رسید. یک «رجیبه» و «عتایره» بکشند. گاهی اگر کسی از روی بخل از کشتن گوسفند خود
امساک می ورزيدء به اين جهت از آهوها صید می کرد و آن را عوض گوسفند خود به خدايان تقدیم می کرد تا نذرش

انجام شده باشد. حارث بن حلزه اين شعر را در ه مورد گفته:

به گناہ دیگری او را می 15,8« چنان جه آنها آهو را می کشتند به جای گوسفند خود اصمعی گفته است: «عترت» بد معنی
باد و درخت پر شيره ای کوچک به اندازه قامت انسان است. «عتر» به معنی آلت است. «عتر یعتر عترا» یعنی آلت نعوذ کرد.

سپس صدوق می نویسد: عترت عبارت است از على بن ابی طالب و فرزندان او از فاطمه علیها الس لام و اولاد پیامبرند. اینها

همان کسانی هستند که پیامبر اکرم به دستور خداء به امامت ایشان تصریح کرد. اولی ծայ‏ على عليه ال لام و آخرین آنها

قائم است. بنا بر معنی که تمام عرب برای لفظ عترت نموده اند.

توضیح اينكه ائمه عليهم ال لام از بین جمیع بنی هاشم و بين تمام فرزندان ابوطالب ան‏ تکه مشکی بز رگ هستند که نزد
خردمندان آنها؛ در مشکدان دانش آنها شربت گوارا و خوش طعم است؛ درختی هستند که ريشه آن پیامبر و تنه آن
امیرالممنین و شاخه هایش اتمه و بر گے هایش شیعیان ایشان و دانش آنها میوه آن درخت است. بنا بر معنای شهر و مر كر
ائمه علیهم ال لام «ն‏ هاى اسلام هستند. و در صورتی که معنی آن سنگ بز رگ باشد که سوسمار پهلوی آن خانه می كيرد
تا خانه اش را گم «ԱՏՀ‏ آنها راہ نمایان به شمار می روند. همچنین آنها ريشه درختی هستند که قطع شده است. چون به آنها
ستم شده و پیمان آنها را قطع نموده اند و مراعات حق ايشان را نکردند زيرا آنها از جانب خدا به امامت աժ‏ شده بودند و
دو مرتبه از ريشه و تنه می رویند و این قطع شدن به ایشان ضرری نمی رساند و نه فاصله گرفتن مردم از آنها. و از معنی عترت
استفاده می شود که آنها مظلوم هستند و برای کاری که نکرده اند از آنها بازخواست می کنند. و بنا بر معنی درختی که دارای
شير زياد است» منافعشان زياد است و ایشان سرچشمه های دانش هستند. بنا بر این معنی که عترت ذکر باشد آنها رجال و

مردند نه زن. ایشان سياه خدایند و حزب او بنا بر قول اصمعی که عترت به معنی باد باشد.

پیامبر اکرم فرمود: «باد سياه بز رگ خدا است.» باد برای گروهی عذاب و برای گروه دیگر رحمت است. ائمه نیز همین طورند
مانند همتای آنها قرآن که بنا به فرموده يبامبر که فرمود: «انی تاریک فيكم الثقلين کتاب الله و عترتی اهل بیتی.؛

خداوند در اين آيه می فرماید: ہو رل مِنَ .)512 Ն‏ هُوَ شفاء و رَخعه للمَؤْمِنِينَ و لا يزيد الظالمین الا خسارآه -. اسرا / ۸۲ -

می فرماید: ہو إذا ما لت سُورَةٌ 4484 مَنْ يفول 481 451 هذه إیماناً ամ Ան‏ منوا فَرَادَثهُم إيماناً و هم بستیندژون. و أ

Sa

71 فى قلوبهغ 22 2852 ՆՀ,‏ الی رجسهم و مائوا و مغ کافرون» -. توبه / ۱۲۵-۱۲۴ -

و چون سوره ای نازل شود از ميان آنان کسی است که می كويد اين [سوره] ایمان کدام یک از شما را افزود اما کسانی که
ایمان آورده اند بر ایمانشان می افزاید و Ծեր‏ شادمانی می کنند» اما کسانی که در دل ծնեն‏ بیماری است پلیدی بر پلیدیشان
افزود و در حال کفر درمی گذرند.] بنا به معنی عترت که مرزنجوش Վեն‏ که متفرق می روید. آنها دارای مشاهد متفرقه
մուտ‏ و بر كاك آنها در شر قو کرت Մահալը‏ سب کمال الد ۱۴۴۰۰۱۴۳ ان لحار ۳۲ ب ۳۳ -

| جمه‎ թու

توضیح

قوله لأن الذی للضب مكو أقول الذی يظهر مما عندنا من کتب اللغه هو أن الوجار لا بختص بالضبع و إن كان فيه أكثر استعمالا
و ذکروا أن المکو جحر الثعلب و الأرنب و قال الجزری الفرعه بفتح الراء أول ما تلد الناقه کانوا یذبحونه لآ-لهتهم و قال
الجوهری عن لی کذا عننا أى ظهر و عرض و قال حجره القوم ناحیه دارهم و قال الربیض الغنم برعاتها المجتمعه فى مربضها و

قال الجوهری عتره الرجل نسله و رهطه الأدنون و قال العتر أيضا العتیره و هى شاه کانوا يذبحونها فى رجب لالهتهم يقال هذه
أيام ترجیب و تعتار و ربما كان الرجل ينذر نذرا إن رأى ما يحب يذبح کذا و کذا من غنمه فإذا وجب ضاقت نفسه عن ذلكك
فیعتر بدل الغنم ظباء و هذا آراد الحارث بن حلزه بقوله عننا باطلا Համ‏

و قال فى النهایه فيه
خلفت فيكم الثقلين كتاب الله و عترتى.

عتره الرجل أخص أقاربه و عتره النبى بنو عبد المطلب و قيل أهل بيته الأقربون و هم أولاده و على و أولاده و قيل عترته الأقربون
و الأبعدون منهم و المشهور المعروف أن عترته أهل بيته الذين حرمت عليهم الزكاه.

و فيه أنه أهدى إليه عتر العتر نبت ينبت متفرقا فإذا طال و قطع أصله خرج منه شبه اللبن و قيل هو المرزنجوش (Զ‏

**[ترجمه آجوهری می نويسد: عترت شخص نسل او و خانواده نزديكش به شمار می روند و «عتر» نيز «عتیره» است و آن
گوسفندی است که برای خدایان خود در ماه رجب می کشتند.

و در نهايه می نویسد: «فيه خلفت الثقلین: کتاب الله و عترتی» عترت مرد نزديكك ترين خویشاوند اويند. عترت پیامبر فرزندان
عبدالمطلب هستند. بعضی گفته اند که اهل بيت نزدیک اويند که آنها اولاد پیامبر و على و اولادش هستند. بعضی عترت را
شامل خانواده او از خویشاوندان دور و نزديكك هر دو گفته اند ولی مشهور و معروف اين است که عترت پیامبر اهل بيت او
هستند» کسانی که ز کات بر آنها حرام است.

در همان کتاب است که «اهدی اليه عتراء «عتر» گیاهی است که متفرق می رويد و وقتی بلند شد و ريشه اش قطع گردید. از او
چیزی شبیه شير خارج می شود و بعضی گفته اند مرزنجوش است. - . نهایه ۳: ۷۲ -
* | تر جمه |

«ԱԾ

-

و أقول 22221233 217112 عَنْ أَحْمَدَ باشناده عَنْ زَبْدِ بن
ص: ۱۵۱

۱- فی الاکمال: اصحاب المشاهد المتفرقه و الترب الباذخه.

۲-اکمال الدین: ۱۴۲ و ۱۳۴ معاتی الاخبار: ۲۲و ۲۳

۳- النهابه ۳: "لاو زاد فیه: و فی حدیث آخر: Հա‏ رأسى كما تفلغ العتره. هى واحده العتره و قیل: هى شجره العرفج. و فيه ذکر
العتر و هو جبل بالمدینه من جهه القبله.

Է.

بت قال قال 419225 صلی الله عليه و آله إِنّى تارک فیکغ տեք:‏ (۱) کتاب الله بل مَمدُود مایق յյ ,աշյ‏ اض )٢(‏
253 )2 بیتی و همان 2264 برا علض (۴).

**#[ترجمه ]مؤلف: سیوطی در «در المنثور» روایت کرده است که زید بن Հան‏ گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود:
من در بين شما دو جانشین می گذارم؛ کتاب خدا که ریسمان پیوسته ای ؛ بين آسمان تا زمين است و عترتم اهل بیتم. آنها

هرگز از هم جدا نمی شوند تا بر سر حوض بر من وارد شوند. -. در المنثور ۲: ۶۰ -
* | تر جمه |

۳

216753 عن الطبرانی اوہ َنْ 23-47 قم 06 06 12410257 الله عليه و آله 56326821 وونل

رام 6

وض նշան‏ کف 12463 فى القن قیل و ما ان یا زشول اللو ال ال کی کاب اللو تیب ره الله و ره بأبديكم

تَمسكوا به أَنْ յեք Մ: մյ‏ و اضر ِْرَيَى و لها لَنْ یفترقا (۶) کی برد عَلَىَ الْحَوْضٌ و مانت لها دک 2
تُقَدَمُوهُمَا فتهلکوا و ا تعلموهَما Հե աքն‏ مِنْكم 0(

*[ترجمه ]در المنثور: و نیز روايت كرده است كه زيد بن ارقم گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: برای شما
فرزندانی دارم و شما در حوض بر من وارد می شويد. بنگرید با ثقلين جه می كنيد! سوال شد: ثقلين چیست ای رسول خدا؟
فرمود: بز رگ ترآنها کتاب غدل سببی است كه یک طرف آن به دست خدا و طرف دیگر آن دست شماست به آن چنگ
زنید تا نلغزید و گمراه نشوید. و کوچک تر آن دو عترت من است. و آنها جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد شوند. از
پرورد گارم آنها را برای شما مسئلت می کنم. بر آنها پیشی نگیرید كه هلاک می شوید و به آنها چیزی نیاموزید که ایشان از
شما عالم ترند.

| جمه‎ չխո

«ՎԾ

.27142 قال قال 17225 صلی الله علیه و آله انها اس الى
ما 51 الا تر کاب الله ل ն յմա‏ ین չայ‏ 322513

Ճ--

|
ա

թ
4.

٤
ԷՋ

Հ
աի
2
`
5

`

* |[ ترجمه ]در المشور: و نیز روایت کرده است که ابو سعید خدری گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: ای مردم!
ميان شما دو چیز باقی می گذارم که اگر آنها را گرفتید که هرگز بعد من گمراه نخواهید شد. و یکی از دیگری بز رگ
تراست؛ کتاب خدا که ریسمانی پیوسته ميان آسمان و زمين است و عترتم اهل بیتم. آنها از هم جدا نمی شوند تا در حوض بر

من وارد شوند. -. در المنثور ۲ : f‏ —

| جمه‎ թու
۵۰

یر بصائر الدرجات مُحَمَدُ بِنُ ال ین و 11128« 8 مد Նա»‏ عن این مَحْبُوبٍ عَن العلا (العلاء) عَنْ مُحَمّدِ عَنْ أبى جغفر

عليه السلام قَالَ ال رَسُول الله صلی الله عليه و آله Ա‏ و الله 5 فى أَهْل 28 من عِثرتی 1141 مُهْتَدِينَ մյա‏ بُغطيهم (۱۰)
علمی و فَهُمى و حلمی و خلقى وَ طِينتُهُمْ مِنْ

ص: ۱۵۲

۱- الثقلين خ ل.

۲-و الارض خ ل.

۳ فى المصدر: لن یتفرقا.

۴- الدّر المنثور ۲: ۶۰

۵- فى المصدر: و انکم.

۶- فی المصدر: لن يتفرقا.

۷ فی النسخه المخطوطه: فلا تقدموها فتھلکوا و لا تعلموها فانها اعلم منکم.
۸- فی النسخه المخطوطه: (سعد) و فى المصدر: ابن سعد.

9- الدّر المنثور ۲: ۶۰.

۰- أى يعطيهم الله

ե.‏ الطاهره ի‏ للمنکرین لحقهم المُكذبِينَ )24 من بَعْدِىَ القاطعین فيهخ صدلتی ամաշ‏ علیهم و ال خذین مِنْهُمْ حَفَهُمْ ألا
فلا 261« الله شفاغتی Ը)‏

**[ترجمه ]بصاثر الدرجات: علا از محمد و او از حضرت باقر عليه لام نقل می کند كه رسول خدا صلی الله عليه و آله
فرمود: متوجه باشید که به خدا سو گند ميان اهل بيت من از عترتم» رهنمایان مهتدی هستند پس از من که خداوند علم و فهم و
حلم و خلق مرا به آنها داده و از سرشت پاک من آفریده شده اند. وای بر كسانى که منكر حق ايشان شوند. آنها را تکذیب
نمايند و حق خویشاوندی مرا درباره آنها رعايت نكنند و بر آنها مستولی گردند که حقشان را بگیرند! خداوند آنها را از

شفاعت من محروم نماید. -. بصاثر الدرجات: ۱۵ -
թու‏ جمه |
»147«

یرہ بصائر الدرجات السَندِیٔ عَنْ ص وَانَ 55 عبد الله بن سعد الْإِسْكافٍ عَنْ ریز عَنْ 16 بن 222 عن الْحَسَنٍ قَالَ ال رشول
ال صلی اه عله و آله من مره أذ Ապ‏ اتی و بغرت 8430 1:41 وعتنی ՀՏ ԿԵՑ Նուն‏
عدو 8 5 ال له کن فكات لت իտ‏ طالب من بَعدِى و الوصا من 4271 اما بخربجوتکم من ան‏ ا بُیذوتکم
657.3 وا موم كه پم الم نكم (۳.

ՀԵ

իո»‏ جمه ]بصائر الدرجات: حسن گفت: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: هر كه مسرور می شود که به زندگی من زنده
باشد و به مرگ من بمیرد و ساکن بهشت عدنی شود که شاخه های آن را پرورد گارم غرس نموده» يس بعد از من على بن
ابوطالب عليه ال لام و اوصیا از فرزندانش را دوست بدارد» زیرا ایشان شما را هركز از هدایت خارج نمی کنند و به پستی باز
نمی گردانند. به ایشان تعلیم ندهید» زيرا از شما عالم ترند. - . بصاثر الدرجات: ۱۵ -

| جمه‎ թու
۷۵

Նա.»‏ الدرجات عبد الله Հ:‏ عامر عن الال عَنْ اود تن آپی يزيد عَنْ آحدهما علیهما السلام ال قال وقول ال صلی الك
عليه و آله مَنْ رن تیا اتی و یوت میتی و تذل جنه ی جن رذن րման ոկ կոն‏ ِن أبى طالب علیهما
السلام و الْأَوْصِيَاءَ من աա‏ فَنَّهُمْ لخمی و دمی غطامم له همی و علّمی (۴)

:85 جمه ]بصائر الدرجات: رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: هر که دوست دارد به زند گی من زنده باشد و به مركك من
بمیرد و ساکن بهشت پرورد گارم شود بهشت عدنی که شاخه هاى آن را پرورد گارم غرس نموده» يس بعد از من على بن
ابوطالب عليه الک لام و اوصیا از فرزندانش را دوست بدارد» چون ایشان گوشت و خون منند و خداوند به آنها فهم و علم مرا
غناك «Ճար‏ سای ԱԱ‏ جات 2ب

| جمه‎ թու

۸ء

մ)‏ زی الَرَْبتی في مشارق نوا عَن ن ابن عباس قال: خطب رشول الله صلی الله عليه و آله ց 172 ա Սա‏ الله أُوُعی
ی آئی فوص و ان بن عمی مو یی و ومدق 18915409 علی و و عم امین و قاط 48 աաա‏

ہر 85513 تجوتم و ان فد ՀԱՒ ՒՐ‏ و ان عص به Թ:‏ عص ینم و اد
ՀԵՆ‏ عمو اله (են‏ ون نکم پیعتۂ قیعة الله کشم إن الله عرو جل آنزلع ارآ و عل ճգ»‏ حاف الاو
من 7 َر عل دل مار لاس մ‏ 1 هل به ی اصَیی و Սալ: Էր‏ و :و لعو 3 کمی 3151 تک

2

مقر عون هذا و مفو ولو عن القن الوا یت نی فع فمن

ص: ۱۵۳

۱- بصائر الدرجات: ۱۵.
۲- مماتی خ ل.

۳- بصائر الدرجات: ۱۵.
۴- بصائر الدرجات: ۱۶.

َجححوزا رو

«աի աթ 0‏ عَنْ أبى
ل لہ سا مہو لی حا یدام یم کی م ار ا وم قشو

-
ա --7

لی عليه السلام ليذو ین 12480923 الله عليه و آله كلم անաչ‏
قَالَ 1781 معط ر الاس هَوْلَاءِ ول ب یتی عَحْفُونَ بهم و آنا حي بین ՅԱՏ‏
)233 الرَاحَة 522213 و یسیو الب و الْمَحَبَهَ لمن اننم ա‏ سض مھت

Ք ۰ արի 7‏ سک ول
ւտ‏ رر ل علیہ السا

մնամ‏ میقم تیه مكل جری فى թյ առա‏ 322113 دی و یی سنه
وا լ‏ و نا فضل 1742 له فضل ատ‏ 278 :5: بغضها (۵) مِن بتغض و ال سَمِيعٌ քա‏ (۶)

ص: 1۵۴

-١‏ مشارق الأنوار. لم تكن نسخته عندى.

۲- الاسناد هكذا: ابی رحمه الله قال: حدّثنا سعد بن عبد الله عن محمّد القبطى قال: سمعت أبا عبد الله عليه السلام يقول.

Բ اخذ بيده فقعده على فراشه‎ Թ فى بصائر الدرجات: انهم لا يوسعون لعلى عليه السلام نادى يا معشر الناس فرجوا لعلى‎ ٣
قال.‎

۴- فى البصائر: مثل جرى فى من اتبع إبراهيم و فيه: دينه» دينى» و سنته سنتی و فيه: تصديق قولى قوله تعالى.

۵- آل عمران: ۳۴.

۶- فضائل الشيعه: ۱۵۴ ضميمه كتاب على و الشیعه ذيله: (و كان رسول الله صلی الله عليه و آله قد اثبت رجله فى مشربه أم
إبراهيم حين عاده الناس) و رواه الصفار فى البصائر: ۱۶باسناده عن ابراهيم بن هاشم عن ابى عبدالله البرقی عن خلف بن حماد
عن محمد القبطى.

تتمیم: قال السید المرتضی قدس الله روحه فى کتاب الشافی حاکیا عن الناصب الذی تصدی فيه 57 مزخرفاته و خرافاته قال
صاحب الکتاب լք»‏ لهم آخر و رما لوا بت

12422 الله عليه و آله من قَوْلِه إِنّى تا رک فیک ما ՀՅ ծլ‏ به آن լու‏ کتاب الله و ա լի աշե‏ 7 2-84
շն 5,‏ الحؤض.

و إن ذلک يدل على أن الامامه فیهم و کذلک العصمه و ریما ա «Տտ‏
212226 الله عليه و آله آن յե‏ أَهْلٍ թ‏ فيكم ատ‏ سفیته نوح مَنْ رکبها نجا و مَنْ تخلف عَنْهَا خرق.

و أن ذلك يدل على عصمتهم و وجوب طاعتهم و حظر العدول عنهم قالوا و ذلك یقتضی النص على أمير المؤمنين عليه السلام
ثم قال و هذا إنما يدل على أن إجماع العتره لا یکون إلا حقا 9« لا بخلو من أن يريد عليه السلام بذلک جملتهم أو کل واحد
منهم و قد علمنا أنه لا يجوز أن يريد بذلک إلا جملتهم و لا يجوز أن يريد کل واحد منهم لأن الکلام یقتضی الجمع و لأن
الخلاف قد يقع بینهم على ما علمناه من حالهم و لا يجوز أن یکون قول کل منهم Ը)‏ حقا لن الحق لا یکون فى الشی ء و
ضده و قد ثبت اختلافهم فیما هذا حاله و لا يجوز أن Սա‏ إنهم مع الاختلاف (۲) لا یفارقون الکتاب و ذلك يبين أن المراد به

أن ما أجمعوا عليه یکون حقا حتی يصح
قوله لن یفترقا حتی يردا على الحوض.

و ذلك یمنع من أن المراد بالخبر الامامه لن الامامه لا تصح فى جمیعهم و إنما يختص بها الواحد منهم و قد بينا أن المقصد
بالخبر ما يرجع إلى جمیعهم و يبين ما قلناه إن أحدا ممن خالفنا فى هذا الباب لا يقول فى كل واحد من العتره إنه بهذه الصفه
فلا بد من أن یت رکوا الظاهر إلى أمر آخر یعلم به أن المراد بعض من بعض و ذلك الأمر لا يكون إلا ببینه و ليس لهم أن یقولوا
թ)‏ دل على ثبوت العصمه فیهم و لم يصح الا فى أمير المؤمنين عليه السلام ثم فى واحد واحد من الأثمه فیجب أن یکون هو
المراد و ذلك أن لقائل أن یقول

ص: ۱۵۵

۱- فى المصدر: و لا يجوز أن یکون قول كل واحد منهم حقا.
۲- فى المصدر: مع هذا الاختلاف.

إن المراد عصمتهم فیما اتفقوا عليه و يكون ذلك آلیق بالظاهر و بعد فالواجب حمل الکلام على ما يصح أن یوافق العتره فيه
الکتاب و قد علمنا أن فى کتاب الله تعالی دلاله على الأمور فیجب أن يحمل قوله صلی الله عليه و آله فى العتره على ما یقتضی
کونه دلاله و ذلك لا يصح إلا ծն‏ يقال إن إجماعها حق و յ)»‏ فأما طريقه الامامیه فمباینه لهذا الفصل و المقصد و قد قال
شیخنا آبو على إن ذلك إن دل على الامامه

431428 بالذين بِاللَدَيْنِ من աա‏ أبى بكر و عُمَرَ

يدل على ذلک و

ول :5:16 լեն‏ علی ցա‏ عُمَرَ و قلبه.

يدل على أنه الإمام

ոա: 1338 չք ՀՅ ջեւ عليه السلام‎ 4:45

«ՏՅ کمثل‎

ثم قال فى جواب هذه الکلمات يقال له آما

:1148 تا رک فیکم ما إن تمتکتم Աա մվ‏ كتاب الہ و عترتی թայ ն մպ: ք‏ 2

فانه دال على أن إجماع أهل البیت حجه على ما آقررت به و دال أيضا بعد ثبوت هذه الرتبه على إمامه أمير المؤمنين عليه السلام
بعد النبى بغير فصل و على غير ذلكك مما أجمع أهل البيت عليه و يمكن أيضا أن يجعل حجه و دليلا على أنه لا بد فى كل

»4 إن مسل ք|‏ بیتی فيكم مکل «ա‏ نوح.

يجرى مجرى الخبر الأول فى التنبيه على أهل البيت و الإرشاد إليهم و إن كان الخبر الأول أعم فائده و أقوى دلاله و نحن نبين
الجمله التى ذكرناها فإن قيل دلوا على صحه الخبر قبل أن تتكلموا فى معناه قلنا الدلاله على صحته تلقى الأمه له بالقبول و إن
أحدا منهم مع اختلافهم فى تأويله لم يخالف فى صحته و هذا يدل على أن الحجه قامت به فى أصله و أن الشكك مرتفع فيه (۲)
و من شأن علماء الأمه إذا ورد عليهم خبر مشکوک فى صحته أن يقدموا الكلام فى أصله و أن الحجه به غير ثابته ثم يشرعوا فى

تأويله فإذا رأينا جميعهم عدلوا عن هذه
ص: ۱۵۶

۱- فى المصدر: فى جمله أهل Հայ‏

۲- فى المصدر: و ان الشک مرتفع عنه.

الطریقه فى هذا الخبر و حمله کل منهم على ما يوافق طریقته و مذهبه دل ذلك على صحه ما ذکرناه.

فان قيل فما المراد بالعتره فان الحکم متعلق بهذا الاسم الذی لا بد من بيان معناه قلنا عتره الرجل فى اللغه هم نسله کولده و ولد
ولده و فى أهل اللغه من وسع ذلك فقال إن عتره الرجل هم أدنى قومه 01« فی النسب فعلی القول الأول یتناول ظاهر الخبر و
حقيقته الحسن و الحسین و آولادهما علیهم السلام و على القول الثانى يتناول من ذکرناه و من جری مجراهم فى الاختصاص
بالقرب من النسب على أن الرسول قد قيد القول بما آزال به الشبهه و آوضح القول (۱) بقوله عترتی آهل بیتی فوجه الحکم إلى
من استحق هذین الاسمین و نحن نعلم أن من یوصف من عتره الرجل بأنهم أهل بیته هو ما قدمنا ذکره من آولاده و آولاد أولاده
و من جری مجراهم فى النسب القریب على أن الرسول عليه السلام قد بين من یتناوله الوصف بأنه من أهل Հայ‏

و تلاك الکن Լ.» ճն‏ الله عليه و آله جع آمیر الْمَؤْمِِينَ و فاطمة وَ շա‏ 2:43 عليهم السلام فى ամե ատ‏ بکساثه تم
قال الم وله أل ա‏ ادعب عَنْهُمْ لجس و 2428 تظهيراً َرَت ايه (5) 114« է‏ سَلَمَة یا رَسُولَ الله أ لس من أَهْلٍ
بتک فَقَالَ لَاوَ لک کک علی یر

فخص هذا الاسم بهژلاء دون غیرهم فیجب أن یکون الحکم متوجها إليهم و إلى من الحق بهم بالدلیل و قد آجمع کل من آثبت
فیهم هذا الحکم آعنی وجوب التمسک و الاقتداء على أن آولادهم فى ذلك بجرون مجراهم فقد ثبت توجه الحکم إلى
الجمیع.

فان قبل على بعض (۳) ما آوردتموه يجب أن یکون أمير المؤمنين عليه السلام لیس من العتره إن كانت العتره مقصوره على
الأولاد و آولادهم (۴)

ص: ۱۵۷

-١‏ فى المصدر: و اوضح الامر.

۲- راجع الأحزاب: ۳۳.

۳- فى المصدر: فان قیل: فعلی بعض.

۴- فى المصدر: على الاولاد و أولاد آولادهم.

قلنا من ذهب إلى ذلك من الشیعه یقول إن آمیر المؤمنين عليه السلام و إن لم یتناوله هذا الاسم على الحقيقه كما لا يتناوله اسم
الولد فهو عليه السلام أبو العتره و سيدها و خيرتها و الحكم فى المستحق بالاسم ثابت له بدليل غير تناول الاسم المذكور فى
الخبر.

فان قبل فما تقولون فى قول أبى بكر بحضره جماعه الأمه نحن عتره رسول الله صلی الله عليه و آله و بيضته التی انفقأت عنه و
هو یقتضی خلاف ما ذهبتم إليه قلنا الاعتراض بخبر شاذ يرده و يطعن عليه أكثر الامه على خبر مجمع عليه مسلمه روایته لا وجه
له على أن قول أبى بكر هذا لو کان صحیحا لم يكن من حمله على التجوز و التوسع بد لأن قرب أبى بكر إلى رسول الله صلی
الله عليه و آله فى النسب لا۔ يقتضى أن يطلق عليه لفظه عتره على سبيل الحقيقه لان بنى تيم بن مره و إن كانت إلى بنى هاشم
أقرب ممن بعد عنهم بب أو بأبوين فكذلك من بعد منهم باب أو بأبوين أو أكثر من ذلك هو آقرب إلى بنى هاشم ممن بعد
أكثر من هذا البعد و فى هذا ما يقتضى أن يكون قريش كلهم عتره واحده بل يقتضى أن يكون جميع ولد معد بن عدنان عتره
لأن بعضهم أقرب إلى بعض من اليمن و على هذا التدريج حتى يجعل جميع بنى آدم عتره واحده فصح بما ذكرناه أن الخبر إذا
صح كان مجازا فيكون وجه ذلكك ما أراده أبو بكر من الافتخار بالقرابه من نسب الرسول صلى الله عليه و آله فأطلق هذه اللفظه
توسعا و قد يقول (۱) أحدنا لمن ليس بابن له على الحقيقه إنكك ابنى و ولدی إذا أراد الاختصاص و الشفقه و كذلك قد يقول
لمن لم يلده أنت أبى فعلى هذا يجب أن يحمل قول أبى بكر و إن كانت الحقيقه يقتضى خلافه على أن أبا بكر لو صح كونه
من عتره الرسول على سبيل الحقيقه لكان خارجا عن حكم

قوله إنى مخلف فيكم.
لأن الرسول صلی الله عليه و آله

ص: ۱۵۸

قيد ذلک بصفه «յա‏ آنها لم تكن فى آبی بكر و هی قوله هل بیتی و لا شبهه فى أنه لم يكن من آهل البيت الذین ذکرنا أن
الآيه نزلت فیهم و اختصتهم و لا ممن یطلق عليه فى العرف أنه من أهل بيت الرسول صلی الله عليه و آله 93 من اجتمع مع غیره
بعد عشره آباء أو نحوهم لا يقال |« من آهل بيته فاذا صحت هذه الجمله التی ذکرناها وجب أن إجماع العتره حجه لأنه لو لم
يكن بهذه الصفه لم يجب ارتفاع الضلال عن التمسك بالعتره على کل وجه و إذا كان قد بين أن المتمسک بالعتره لا يضل
ثیت ما ذ کرناه.

فان قیل ما آنکرتم أن يكون صلی الله عليه و آله إنما نفی الضلال عن المتمسک (۱) بالکتاب و العتره معا فمن أين أن
المتمسک بالعتره وحدها بهذه الصفه قلنا لو لا أن المراد بالکلام أن المتمسک بکل واحد من الکتاب و العتره لا يضل لكان لا
فانده فى إضافه ذکر العتره إلى الکتاب لأن الکتاب إذا كان حجه فلا معنی لاضافه ما لیس بحجه إليه و القول فى الجمیع أن
المتمسک بهما محق لأسن هذا حقيقه العبث على أن إضافه العتره إذا لم يكن قولهم (۲) حجه کاضافه غیرهم من سائر الأشياء
فأى معنی لتخصیصهم و التنبیه عليهم و القطع على آنهم لا يفترقون حتی یردوا القيامه و هذا مما لا إشكال فى سقوطه و إذا صح
أن إجماع آهل البیت حجه قطعنا على صحه کل ما اتفقوا عليه و مما اتفقوا عليه القول بإمامه أمير المومنین عليه السلام بعد النبی
بلا فصل مع اختلافهم فى حصول ذلك بنص جلى أو خفى أو بما یحتمل التأویل و بما لا بحتمله (۳).

فان قیل كيف تدعون الاجماع من أهل البیت على ما ذکرتم و قد رأينا كثيرا منهم يذهب مذهب المعتزله فى الامامه قلنا أما
نحن فما رأينا أحدا من أهل البیت يذهب إلى خلاف ما ذکرناه

ص: ۱۵۹

۱- فى المصدر: انما نفی الضلال عمن تمسكك.

۲- فى المصدر: إذا لم تكن فى قولهم الحجه.
۳- فى المصدر: أو لا يحتمله.

و کل من سمعنا عنه فیما مضی بخلاف ما حکیناه فليس آولا (۱) إذا صح ذلك عنه ممن یعترض بقوله على الاجماع لشذوذه و
757 من یدعی عليه هذا القول الواحد و الائنان و لیس بمثل هذا اعتراض على الاجماع ثم ٍنک لا تجد آحدا ممن یدعی عليه
هذا من جمله علماء أهل البيت و لا-من ذوی الفضل منهم و متى فتشت عن آمره وجدته متعرضا بذلكك لفائده مولعا به على
بعض أغراض الدنیا و متی طرقنا الاعتراض بالشذوذ و الاحاد على الجماعات آدی ذلک (۲) إلى بطلان استقرار الاجماع فى شی
ء من الأشياء لأنا نعلم أن فى الغلاه و الاسماعیلیه من یخالف فی الشرائع و أعداد الصلاه (۳) و غیرها و منهم من يذهب إلى أنه
كان بعد الرسول عده آنبیاء و أن الرساله ما انختمت به و مع ذلكك فلا يمنعنا (۴) هذا من أن ندعی الاجماع على انقطاع النبوه و
تقرر أصول الشرائع (۵) و لا يعتد بخلاف من ذکرناه و معلوم ضروره آنهم أضعاف من آظهر من أهل البیت خلاف المذهب
الذی ذ کرناه فى الامامه على آنا قد شاهدنا و ناظرنا بعض من يعد فى جمله الفقهاء و أهل ԱԿ)‏ على أن الله تعالی یعفو عن
اليهود و النصاری و إن لم يؤمنوا و لا يعاقبهم و على غير ذلك مما لا شك فی أن الاجماع حجه فيه على آنا لو جعلنا القول
بذلك معترضا على أدلتنا على إجماع أهل البيت (۶) و قلنا بقول من يحكى ذلك عنه لم يقدح فيما ذكرناه لأن فى المعلوم (۷)
أن أزمنه كثيره لا يعرف فيها լին‏ بهذا المذهب من أهل البيت كزماننا هذا و غيره و انا لم نشاهد فى وقتنا (۸) قائلا بالمذهب

الذى أفسدناه
ص: ԱՃ‏

١-فى‏ المصدر: فليس أولى.

٢‏ فى المصدر: إلى الجماعات ادى هذا.

5-Ի‏ المصدر: كاعداد الصلاہ.

۴- فی المصدر: و مع هذا فلا يمنعنا ذلكك:

۵- فى المصدر: و تقرير أصول الشرائع.

۶- فى المصدر: و على اجماع أهل البيت.

աԱ‏ المصدر: لم يقدح فيما اعتمدناه» لان من المعلوم.
۸- فی المصدر: فى وقتنا هذا.

و لا آخبرنا عمن هذه حاله فيه و المعتبر فى الاجماع كل عصر فثبت ما آوردناه (۱).

են‏ ما یمکن أن یستدل بهذا الخبر عليه من ثبوت حجه مأمون فى جمله أهل Հայ‏ فى کل عصر فهو آنا نعلم أن الرسول صلی
الله عليه و آله إنما خاطبنا بهذا القول على جهه |زاحه العله لنا و الاحتجاج فى الدين علینا و الارشاد إلى ما یکون فيه نجاتنا من
الشک وك و الريب و الذی يوضح ذلك أن فى روایه زيد بن Հան‏ هذا الخبر و هما الخلیفتان من بعدی و إنما آراد أن المرجع
إليهما بعدی فى ما كان يرجع إلى فيه فى حیاتی فلا يخلو من أن يريد أن إجماعهم حجه فقط دون أن يدل القول على أن فیهم
فى كل حال من يرجع إلى قوله و يقطع على عصمته أو يريد ما ذكرناه فلو أراد الأول لم يكن مكملا للحجه (۲) و لا مزيحا
لعلتنا ولا مستخلفا من يقوم مقامه فينا لأن العتره أولا قد يجوز أن يجمع على القول الواحد و يجوز أن لا يجمع بل يختلف فما
هو الحجه من إجماعها ليس بواجب ثم ما اجتمعت عليه هو جزء من ألف جزء من الشريعه و كيف يحتج علينا فى الشريعه بمن
لا نصيب عنده من حاجتنا إلا القليل من الكثير و هذا يدل على أنه لا بد فى كل عصر من حجه فى جمله أهل البيت مأمون
مقطوع على قوله و هذا دليل على وجود الحجه على سبيل الجمله و بالأدله الخاصه يعلم من الذى هو حجه منهم على سبيل
التفضیل على أن صاحب الكتاب قد حکم بمثل هذه القضيه فى قوله إن الواجب حمل الكلام على ما يصح أن يوافق فيه العتره
للكتاب و أن الكتاب إذا كان دلاله على الأمور وجب فى العتره مثل ذلك و هذا صحيح لیجمع بينهما فى اللفظ و الإرشاد إلى
التمسكك بهما ليقع الأمان من الضلال و الحكم بأنهما لا يفترقان إلى القيامه و إذا وجب فى الكتاب أن يكون دليلا و حجه
وجب مثل ذلك فى قولهم أعنى العتره (۳) و إذا كانت دلاله الكتاب مستمره غير منقطعه و موجوده

ص: 124

١‏ - فثبت مااردناه.
۲- فی المصدر: لم يكن مکملا للحجه علینا.
۳- فی المصدر: فى قول العتره.

فى كل حال و ممکنه أصابتها فى كل زمان وجب مثل ذلك فى قول العتره المقرون بها و المحکوم له بمثل حکمها و هذا لا
یتم إلا بأن یکون فیها فی كل حال من قوله حجه لأن إجماعها على الأمور لیس بواجب على ما بیناه و الرجوع (۱) إليهما مع
الاختلاف و فقد المعصوم لا يصح فلا بد مما ذ کرناہ.

و آما الأخبار الثلاثه التى آوردها على سبیل المعارضه للخبر الذی تعلقنا به فأول ما فیها آنها لا تجری مجری خبرنا فى القوه و
الصحه لأن خبرنا مما نقله المختلفون و سلمه المتنازعون و تلقته الأمه بالقبول و إنما وقع اختلافهم فى تأويله و الأخبار التی
عارض بها لا بجری هذا المجری կ:8‏ مما تفرد المخالف بنقله و لیس فھا الا ما إذا کشفت عن أصله و فتشت عن سنده ظهر

لک انحراف من راویه و عصبیه من مدعیه و قد بینا فيما تقدم سقوط المعارضه بما یجری هذا المجری من الأخبار.
فأما ما رَوَاه مِنْ 05 افتدُوا بالْذِينَ من بغدی.
فقد تقدم الکلام عليه عند معارضته بهذا الخبر استدلالنا بخبر الغدیر استقصیناه هناكك فلا معنی لاعادته (۲).

ص: ۱۶۲

-١‏ فى المصدر: و الرجوع إليها.

۲- فذ کر بعد بیان ان هذا الخبر لا یدانی خبر الغدیر «Գ‏ من الاخبار الآحاد. و خبر الغدیر من الاخبار المتواتره» و مما أجمعت
الأمه على قبوله وجوها فی تضعیفه و عدم دلالته» منها ان راوی الخبر عبد الملكك بن عمير و هو من شيع بنی أميه و ممن تولی
القضاء لهم و كان شدید النصب و الانحراف عن أهل البیت ظنینا فى نفسه و امانته» و روی انه كان يمر على آصحاب الحسین
عليه السلام و هم جرحی فیجهز علیهم فلما عوتب قال: أريد أن اریحهم و منها ان الامر بالرجلین یستحیل لأنْهما مختلفان فى
کثیر من احکامهما و افعالهماء و الاقتداء بالمختلفین و الاتباع لهما متعذر غير ممكن» و منها ان ذلكك یقتضی عصمتهما و لیس
هذا بقول لاحد فیهماء و կա‏ انه لو كان ثابتا لاحتج به آبو بكر لنفسه فى السقیفه و لما یعدل إلى روایه ان الأثمه من قریش؛ و
لاحتج به أيضا على طلحه لما نازعه على نصبه لعمر و لما احتح بقوله: اقول : يا رب وليت علیهم خير اهلکک ‏ وأيضا لو كان
الخبر صحیحا لكان حاظرا مخالفه الرجلین وموجبا لموافقتهما فى جميع اقوالهما وافعالهما مع ان کثیرا من الصحابه قد خالفهما
فى کثیر من احکامهما ء و کان يجب ان կ.»‏ المخالفین على مقتضی هذا الخبر ان مخالفتهما محظور و ممنوع ء على ان «ՏՅ‏ لو
اقتضی النص بالامامه لاقتضی ما رووه عنه صلی الله عليه و آله من قوله : « اصحابی کالنجوم بایهم اقتدیتم اهتدیتم » امامه الكل »
و کذلک ما رووه من انه قال : « اهتدوا بهدی عمار » وتمسکوا بعهد ابن ام عبد » ولو جاوزنا ذلک وسلمنا صحه الخبر لم يكن
فيه تصریح بنص لانه مجمل لم يبين فى ای شئ یقتدی بھماء كما إن قوله : بعدی ایضا مجمل لیس فيه دلاله على ان المراد بعد
وفاتی ء او بعد حال اخری من احوالی » ولهذا قال بعض اصحابنا ان سبب هذا الخبر ان النبی صلی الله عليه و آله كان سالکا
بعض الطریق وهما متأخرین عنه فقال صلی الله عليه و آله لبعض من سأله عن الطریق الذی يسلكه فى اللحوق به : اقتدوا باللذین
من بعدی. آقول: : ویبطله أيضا احادیث رووها فى عدم استخلاف النبی صلی الله عليه وآله کقوله : « لو كنت مستخلفا احدا
لاستخلفت ابا بكر » ویبطله ایضا احاله آبی بكر الامر يوم السقیفه إلى آبی عبیده وعمر. وتخلف بنی هاشم ووجوه من الصحابه
کابی ذر وسلمان وعمار ومقداد وسعد بن عباده وجماعه من الانصار عن بیعته. واقرار عمر بعدم استخلاف النبی صلی الله عليه

وآله فى مواضع متعدده.

وأماما
47 وله إن ال գոմ‏ عَلَى لِمَانِ Հ‏

فهو مقتض إن كان صحیحا عصمه عمر و القطع على أن 4121 كلها حجه و ليس هذا مذهب أحد فى عمر لأنه لا خلاف فى أنه
ليس بمعصوم و أن خلافه سائغ و كيف یکون الحق ԱՆՆ‏ على لسان عمر ثم يرجع فى الاحکام من قول إلى قول و يشهد على
نفسه بالخطإ و یخالف فی الشی ء ثم یعود إلى قول من خالفه فیوافقه عليه و يقول لو لا على لهلک عمر و لو لا معاذ لهلک عمر
و كيف لم بحتج بهذا الخبر هو لنفسه فى بعض المقامات التی احتاج فیها Ը)‏ لم يقل آبو بكر لطلحه لما قال له ما تقول لربكك
إذ وليت علینا فظا غلیظا آقول له وليت من شهد الرسول صلی الله عليه و آله بأن الحق ينطق على لسانه.

و ليس لأحد أن یدعی فى الامتناع من الاحتجاج بذلک سببا ան‏ كما ندعیه فى ترك أمير المؤمنين عليه السلام الاحتجاج
بالنص لأنا قد بینا فیما تقدم أن لتر که عليه السلام ذلك سببا ظاهرا و هو تأمر القوم عليه و انبساط أيديهم و أن

ص: ۱۶۳

-١‏ فى المصدر: احتاج الى الاحتجاج و كيف لم یقل.

رل ما بتکم 2( մ»‏ محمد یکم 22 لاه ջեն‏ فی յա‏ انز فی لاله کت
آتوالکم و ال فا أتيك: من ول لکم جوا ین د اركم 1204 221212 այլ‏ قَالَ ما
فص کم ալան‏ نم Հո:‏ 5« مُحَمَدَ بی مسلمه էլ‏ یمهم بالؤجيل و الْجلَاءِ عَنْ دیاروم وت

5
ج5

ول قمال الکازژونی و مه فی رح تلک 221« کانث 171 نی لیر فى زع الول (24۳ کات գնա‏ پناجه الع و ما
ولا َه بال لها ره وَإِنُْ Ա‏ 4228 عَاقَدُوا مش رکین على حزب ای صلی الله عليه و آله բթ‏ صلی الله عليه
و آله Աաաա մտայ‏ و مع ر ین ջան ա մ 81 գար‏ ملعم ان لو فى 28325 کا قد
ամ աճ‏ عفرو լք‏ مه و هُوَ لا يلم الوا تفعل و > رر ہے یہ
عليه صر فقال ՏՆ տա‏ ا تفعلوا َو الله رن կլ‏ همم (ع)فجاء یرتیل ն‏ نره صلی الله عليه و آله َرَج زاجم إلى
00 برخ من مکانک 54 رج علیک من آضکابی «ՏԱՅ‏ عى فل աաա յյ: Հց‏ 5 7
ԱՅԻ‏ بعت الب صلی الله عليه و آله տ աաա‏ مسلعه ւն 281) չբ)‏

ص: 126

-١‏ فى المصدر: و الله ما يأتيكم.

۲- اعلام الوری: ۵۶ ط ۱و ۹۷ ط ۲.

۳- فى الامتاع: فى ربیع الأول على رأس سبعه و عشرین شهرا من مهاجر النبی صلی الله عليه و آله و یقال: كانت فى جمادی
الأولى سنه آربع» و روی عقيل بن خالد و غيره عن ابن شهاب قال: كانت غزوه بنی النضیر بعد بدر بسته آشهر.

2-8 الامتاع: دون العشره.

۶- فى المصدر: ہما هممتم به.

الخطاً عليه فى آقواله و آفعاله و نحن نقول بذلک و نوجه بهذا الخبر لو صح إلى آمیر المؤمنين عليه السلام و الحسن و الحسین
علیهما السلام لأن هؤلاء ممن ثبتت عصمته و علمت طهارته على أن هذا الخبر معارض بما هو أظهر منه و آثبت روايه مثل ما

وق عن ال صلی الله عليه و آله من نله نکم مخشوژون (۱) یاهع امه 182111 Համե տաթ‏
ك աժան մտե մետ‏ کال الک ԹԱ այծ‏ دا بعد کت هم 0131( աճա‏ علی أغقابهم

ا

فارقتهم.

| -

صحایی لمن ا Վա տ‏ أن يُفارقنى.

427 ها الاس մա‏ عَلی الحوض اد مر ՆՅ‏ 428 بکم الطرق շկ ՀԿն‏ 42145 21 الطریقِ 564( مناد من قبل
22125 :123 بهدک فأقول Մի‏ شخفا شخ

و ما رُوىَ مِنْ قَوْلِهِ صلی الله عليه و آله ما بال قو م ولو زجم 417255 صلی الله عليه و آله مغ ( ؤم الي
الله إنَّ رَجمی لَمَوْصَولَهُ فى ادا وا خره و نی 1 ا الاس ترطکم علی الوص نا جتم մմ‏ ال نكم با َسُولَ | 4

مام رو Քր»‏ -

ն) 23518512 عَزَلہ و تکتکم آخد تنم تقدى‎ 1428 ա 1տն ա 25511 ال‎ 06 5825Թ

1

ااا
.ا مخ
1۹

|

و اوقم

و وله աեւ»‏ 748 تین من کان 488 شترا يشر بر و ؤرَاعاً بذراع ّى لو 85 2121 فى جخر ضب 2-41 الوا با
رشول الله 51441 و )25123 52.004 )3
و ال فی :22 لد لاص خابه

به ألا ِد وماء کم 421813 و آغراشکم չան‏ عرام չայ տ»‏ هَذا فى هکم هَذَا و بكم

-

هذا انا ՀԵՅ‏ :220
ص: ۱۶۵

۱- فی المصدر: تحشرون.
۲- فى المصدر: لم يزالوا.
Նոր Գնամ 2-8‏
۴ فی النسخه المخطوطه: (لا ينقطع) و فى المصدر: ینقطع.

نکم غاب մ‏ عرفتکم توندون بَْدى ՆԱՏ‏ يَضْرِبُ 6528 رقاب بَغض կ‏ أنى قذ شهذث و عِتكُم.

فکیف يصح ما ذکره من الأمر بالاقتداء على ما ذ کرناه بمن تناوله اسم الصحابه على أن هذا الخبر لو سلم من کل ما ذکرناه لم
یقتض الامامه على ما ادعاه صاحب الکتاب لأنه لم يبين فى لفظه الشی ‏ الذی یقتدی بهم فيه و لا أنه مما یقتضی الامامه دون
غیرها فهو کالمجمل الذی لا یمکن أن یتعلق بظاهره و كل هذا واضح Ը)‏

ص: 122

۱- الشافی: ۱۷۷. ۹.

| ترجمه ]مؤ لف: برسی در مشارق الانوار از ابن عباس نقل کرده که حضرت رسول صلی الله عليه و آله و سلم در ضمن يكك

ای مردم! خداوند به من خبر داده که فوت خواهم شد. پسر عمویم که برادر من است» وصی و ولی الله است و جانشین من كه
از طرف من تبلیغ می کند. وی امام متقین و پیشوای سفید چه رگان و يعسوب دين است. اگر او را راهنمای خود قرار دهيد به
مقصود می رسید و اگر پیرو او گردید. نجات می يابيد. اطاعت از او اطاعت خداست و مخالفت او مخالفت خدا؛ بيعت با او
بيعت با خداست و پیمان شکستن با او پیمان شکنی با خدا است. خداوند قرآن را بر من نازل کرده» على سفیر قرآن است. هر
که مخالف 317 Վն‏ گمراه است و هر که غير على را پیروی کند» خوار است.

مردم! اهل بیت من مورد توجه من و خویشاوندان و اولاد و ذریه و پاره تن و خون و امانت من هستند. شما فردا جمع خواهید

شد و از دو امانت كران بازخواست می شوید.

متوجه باشید که چگونه با آن دو رفتار خواهید کرد. هر كس که آنها را بيازارد» مرا آزرده و ظالم آنها ظالم من است و ناصر
ایشان ناصر من است. هر که آنها را احترام کند مرا احترام نموده» کسی که از غير آنها هدایت بجوید» مرا تکذیب کرده است.
از خدا بترسید و متوجه باشید كه فردا جه خواهید گفت. من دشمن کسی هستم که دشمن آنها باشد و هر كه من دشمن او

باشم وای بر او است. - . مشارق الأنوار. نسخه آن نزد من نیست. -

صدوق در کتاب فضایل شيعه به اسناد خود از محمّد قبطی» از حضرت صادق عليه الت لام نقل كرد که فرمود: مردم خود را
نسبت به فرمایش پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم درباره على در روز غدير خم به غفلت ատ)‏ جنان جه از فرمایش آن
جناب در روز مشربه ام ابراهیم غافل شدند. مردم به عیادت آن جناب آمدند. على عليه Գայ‏ آمد تا نزدیک پیغمبر شود اما
جا نیافت. وقتی حضرت رسول صلی الله عليه و آله و سلم مشاهده کرد که برای على جا باز نمی کنندہ فرمود: مردم! اينها اهل
بيت من هستند» احترام آنها را نمی دارید در صورتی که هنوز زنده هستم! بدانید که اگر من از ميان شما بروم» خدا هست.
روح و Հ-ն‏ و خشنودی و بشارت و دوستی و محبت به پیرو و دوستدار و مطیع على و اوصیای بعد از او اختصاص دارد. بر
من لازم است که آنها را مشمول شفاعت خود «թՏ‏ چون پیرو منند و هر که پیرو من شد. از خودم محسوب می شود مانند
پیروان ابراهیم. چون من از ابراهیم هستم و ابراهیم از من» دين من دين او و سنتم سنت او و فضل او فضل من است» ولی من از
او افضل هستم و فضل من فضل اوست. اینک سخن مرا تصدیق می کند آیه قرآن كه می فرمايد: 423 فضها مِنْ بتغض و الله
ی له هه Անն գա: մատչ ՑՆ‏ 72ا کے درگ ند و اوه ا ]

شیعه: ۱۵۴ -

«յաման‏ تی الله رع در کاب شاف «ռել յանն թակ‏ یکت 45 غ اما می کد وة رات
گفتار او را می دهد. گوینده می گوید: دلیل دیگری شيعه دارد که گاهی استدلال می کند به روایت: «انی تارك فيكم ما ان
امامت و عصمت آنها دارد. گاهی برای تأييد مطلب روایت: اين فرموده دیگر پیامبر را می آورند: «ان مثل اهل بیتی فيكم

كمثل سفینه نوح من ركبها نجا و من تخلف عنها غرق» که اين روایت» بر عصمت و وجوب اطاعت آنها و تهدید بر مخالفت

ایشان دلالت می کند. گفته اند و این خود موجب نص و تصریح بر امیرالممنین عليه الت لام است. بعد می گوید: اين مطلب
دلاللت دارد بر اينكه اجماع عترت پیامبر حاکی از یک حقيقت خواهد بود» زيرا يا منظور تمام آنها است يا یکی یکی از
ايشان» و اين مطلب معلوم است که منظور همه آنها هستند و نمی توان یک یک ايشان را منظور نمود» چون جمله موجب
جمع است و به دلیل اينكه گاهی بين آنها خلاف اتفاق می افتد چنان جه تاريخ شاهد است» و نمی تواند سخن هر یک آنها
حق باشد» چون حق نمی تواند یک چیز و ضد آن باشد. و اختلاف آنها در چیزی که حالش جنين است Հան‏ شده و نمی
توان كفت آنها با اختلافی که دارند» از کتاب جدا نمی شوند. و اين مطلب بیان می کند که مراد اين است که هر جه بر آن

اجماع کردند حق است تا فرمایش پیغمبر صحیح باشد که فرموده است: «لن یفترقا حتی يردا على الحوض.ا

با توضیحی که دادیم اين روایت نمی تواند دلیل بر امامت باشد» زیرا امامت در تمام آنها نبوده و هر زمان به یکی اختصاص
داشته است. ما ثابت کردیم که منظور از خب مطلبی است که مربوط به همه آنها است. این مطلب ما را تأييد می کند که هیچ
کدام از مخالفین ما (شیعه) نگفته اند که امامت در همه آنها است» در این صورت بايد از ظاهر کلام صرف نظر نمایند و

طوری تفسیر کنند که عده ای کمی از آنها را شامل شود و اين کار بدون دلیل نمی شود.

آنها نمی توانند بگویند وقتی دلالت بر عصمت آنها کرد عصمت تست مگر در علی امیرالممنین» سپس یکی سن از دیگر
از امامان عليهم التّرلام. در اين صورت لازم می شود که منظور همان باشد» چون می توان كفت منظور اين است که آنها در
چیزهایی که اتفاق دارند معصوم خواهند بود و این بیشتر به ظاهر روایت ارتباط دارد. از آن گذشته لازم است کلام را طوری
معنی کنیم كه صحیح باشد و عترت با کتاب موافق گردد» با اينكه می دانیم در قرآن کریم دلالتی است بر امور» واجب است
که سخن پیامبر را درباره عترت حمل بر چیزی کنیم که مقتضی دلالت باشد و اين صحیح نیست. مگر اينكه گفته شود اجماع
آنها حق و دلیل است.

اما راہ امامیه و شيعه بر خلاف اين فرض و مقصد است. استاد ما ابوعلی گفته است: اگر اين روایت دلالت بر امامت دارد. بايد
فرمایش پیغمبر: «بعد از من پیرو ابا بكر و عمر باشید» اين روایت هم دلالت بر امامت دارد. و فرمایش دیگر پیغمبر: «حق بر
زبان و قلب عمر سخن می گوید» شاهد است بر امامت عمر. و اين فرموده: «اصحاب من چون ستا رگانند. از هر کدام که
پیروی كنيد هدایت می بابید» نيز دلالت بر همان مطلب دارد.

بعد در جواب اين کلمات می گوید: اين سخنان درباره آنها گفته می شود. اما سخن پیامبر «انی تا رک فيكم الثقلین» بنا بر
اقرار خود او دلالت می کند که اجماع اهل بيت حجت است. و نيز بعد از ثبوت اين مقام» بر امامت اميرالمؤمنين عليه الس لام
بعد از پیامبر بدون فاصله و بر چیزهای دیگری که اهل بيت بر آن ها اجماع دارند دلالت دارد. و نيز می توان از همین روایت
استدلال کرد بر اینکە در هر عصر و زمانی بايد از اين خانواده حجت معصومی وجود داشته باشد که قطع به صحت گفتارش
داشته باشیم.

این سخن پیامب رکه فرمود: «مثل اهل بيت من ميان شما چون کشتی نوح است» در توجه دادن به اهل بيت و راهنمایی به آنها

شبیه خبر اول است» كرجه خبر اول قوی تر و عمومیت فایده آن زیادتر است. ما جمله ای که آن را ذکر کردیم توضیح می

دهیم: اگر گفته شود قبل از اينكه درباره معنی خبر بحث Վան:‏ صحت خبر را «ԼՏ Հան‏ می گوبیم دليل صحت خبر اين

است که تمام امت محمد این خبر را قبول دارند و هيج کدام با اينكه در تأويل اختلاف دارنده در صحت اختلاف نکرده اند.

این خود گواهی است بر اينكه حجت به وسیله اصل خبر تمام است و شک و تردیدی در آن نیست.

وقتی خبری پیش دانشمندان می آورند كه صحت آن مشک وک است. اول درباره اصل کلام سخن می گویند كه حجت به
چنین خبری ثابت نمی شود. بعد شروع به تأویل کلام می نمایند. وقتی می بینیم در مورد اين خبر بحثی راجع به اين مطلب
نکرده اند و هر کدام مطابق مذهب و طریقه خود خبر را حمل نموده اند اين خود دلیلی بر مطلب ما است.

اگر بگویند منظور از عترت کیست که تمام سخنان در اطراف اسمی است که بايد معنی آن توضیح داده شد. در جواب می
گوییم» عترت مرد در لغت» نسل اوست. مانند فرزند و فرزند فرزند. بعضی از لغوی ها اين معنی را توسعه داده اند و گفته اند
را شامل می شود و بنا بر معنی دوم آنهایی را که ذكر کردیم و کسانی که شبیه ایشان در خویشاوندی نزدیک نژادی باشند
نیز شامل می شود. با اينكه پیغمبر اکرم سخن خود را چنان توضیح داده که شبهه ای (տն‏ نماند. فرموده: «عترت من اهل بیتم
هستند.» اين حکم را اختصاص داده به کسی که هر دو اسم عترت و اهل بيت او را شامل شود. ما می دانيم کسانی که عترت
پیامبر و اهل بيت او هستند» همان هایی می باشند که ذكر کردیم» از اولاد و اولاد اولاد و کسی که شبیه آنها است در نسب و
نژاد نزدیکک. به اضافه اينكه پیغمبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم توضیح داده جه کسی اهل بیت او حساب می شود و این
خبر» اين مطلب را تقویت می کند ԿՏ‏ «آن جناب روزی امیرالمژمنین و فاطمه و حسن و حسین را در خانه خود جمع کرد
آنها را در زیر کسای خويش قرار داد و بعد گفت: خدایا! اینها اهل بيت منند. پلیدی را از آنها دور كن و ايشان را پاک بدار.»
و در این مورد آيه ای نازل شد. -. احزاب /۳۳- ام سلمه گفت: يا رسول الله! من از اهل بيت شما نیستم؟ فرمود: نه» ولی تو

عاقبت بخیری.

پس اين امتیاز اختصاص به آنها كرفت نه دیگری و حکم نيز بايد متوجه آنها شود و کسانی که با دلیل به ایشان ملحق شوند.
و اجماع کرده اند که تمسک و اقتدا به اهل بيت را کسانی لازم می شمارند بر اينكه اولاد اهل بیت نيز مانند خود آنها هستند.

اگر بگویند بعضی از گفتار شما شاهد بر اين است که امیرالمومنین عليه السّلام از عترت نمی باشد» اگر عترت منحصر به اولاد
و اولاد اولاد باشد جه می گویید؟ ما می گوییم کسانی که از شيعه معتقد اين مقام هستند» می گویند اگرچه در حقيقت واقعا
همان حکمی که به عترت اختصاص دارد» به دلیل دیگری غير از شمول لفظ عترت: برای او نیز ثابت است.

اگر ادعا شود که جه جوابی می دهید برای گفته ابوبکر که در مقابل گروهی از امت كفت «ماعترت پیامبریم و مرکزی
هستیم که از آن تراوش نموده» اين گفته ابوبکر خلاف استدلال شما را Հան‏ می کند؟ در جواب می گوییم اعتراض به وسیله
یک خبر نامسلم بر خبری كه روایت آن اجماعی و ثابت و مسلم است. مورد قبول بیشتر دانشمندان نیست و چنین اعتراضی را
نمی پذيرند. با اينكه اگر گفتار ابا بكر را صحیح بدانیم» چاره ای نداريم مگر اينكه حمل بر مجاز کنیم و معنی وسیعی به لفظ
عترت بدھیمء زیرا انتساب ابا بكر به پیامبر اکرم از نظر نژادی به مقداری نیست که واقعا لفظ عترت بر او اطلاق شود زیرا بنی

تيم بن مره كرجه از کسانی که به یک يا دو يدر فاصله دارند به بنی هاشم نزدیکک ترند همچنین کسانی که از آنها به یک
يدر يا دو يدر فاصله دارند از اينها نزديكك ترند به بنی هاشم از کسانی بیشتر از آنها فاصله دارند» اين استدلال Կտ‏ موجب نمی
شود که بگوییم قريش یک عترت هستند. «ՏԱ‏ بايد بگوییم تمام فرزندان معد بن عدنان از یک عترت هستند. زیرا برخی به
دیگری نزدیک تر هستند از قبیله يمن به آنها. بنابراین بايد تمام بنی آدم را یک عترت حساب کرد. ابا بكر با همین انتساب
افتخار می نماید که از نظر نژادی به پیغمبر متصل است. به ناچار بايد بكوييم که معنی عترت را خیلی توسعه داده اند. گاهی
انسان به کسی که واقعا فرزند او نیست می كويد تو فرزند من و پسر منى» در صورتی که منظورش امتباز است و از روی
شفقت می گوید. گاهی نیز به کسی که پدرش نیست می كويد تو يدر منی. بنابراین ՆՆ‏ گفتار ابا بكر را كرجه ظاهرش غير
از این معنی است» حمل بر این كنيم که - اگر صحيح Վեն‏ - مشمول اين فرمایش پیامبر نيست «انى مخلف فیکم.» زیرا پیامبر
اکرم سخن خود را مقید به صفتی کرده که در ابا بكر وجود ندارد و آن قید «اهل بیت» است. زیرا شکی نیست در اينكه ابا
بكر جزو اهل پیامبر نیست که آيه تطهیر درباره آنها نازل شده است و اختصاص به ايشان دارد. و نه شامل کسانی می شود که
در عرف مردم او را اهل بیت شخص می شمارند. زیرا کسانی که بعد از ده يدر با هم جمع می شوند به آنها نمی گویند اهل
بيت اين شخص هستند. وقتی اين مطلب ثابت شدء لازم است اجماع عترت حجت باشد زیرا اگر حجت نباشد به هیچ وجه

نمی تواند تمسكك به عترت مانع از گمراهی باشد.

وقتی تمسک به عترت جلوی گمراهی را بگیرد. بايد اجماع آنها حجت باشد. اگر بگویند شما خودتان منکر نیستید که
تمسكك وقتی جلوی گمراهی را می كيرد که به کتاب و عترت هر دو تمسكك جویند. از کجا Հան‏ می كنيد که متمسكك به

عترت تنها نیز از گمراهی محفوظ است؟

جواب می دهم اگر منظور اين باشد که متمسكك به هر یک از کتاب و عترت محفوظ از گمراهی است. اضافه نمودن عترت
به کتاب فایده ای ندارد» زیرا اگر کتاب به تنهایی حجت «Լեն‏ معنی ندارد چیزی را که حجت نیست به آن اضافه نمایند. و
واقع مطلب اين است که متمسک به هر ւջ5‏ هدایت يافته و به حق رسیده است» زیرا در غير اين صورت کار بیهوده ای بوده که
عترت را به کتاب اضافه کنند.

دلیل دیگر اينكه اضافه كردن عترت به کتاب - در صورتی که قول آنها حجت نباشد - شبیه اضافه كردن چیزهای دیگری به
کتاب خواهد بود و دیگر وجهی ندارد که اختصاص به عترت داده شوند و توجه داده شود که اين دو از هم جدا نمی شوند تا
در قيامت وارد بر پیامبر شوند و این مطلب بدون شک قابل قبول نیست. وقتی اجماع آنها حجت بود» Հան‏ می شود که هر
چیزی که بر آن اتفاق کردند صحیح است. از مطالبی که بر آن اتفاق نموده اند. امامت امیرالمومنین عليه ال لام بعد از پیغمبر
بدون فاصله است» با اختلافی که آنها در اين مطلب دارند که اثبات امامت ايشان به نص صریح بوده يا پنهانی و خفى يا با
مطالبی که احتمال تأویل داشته و Ն‏ نداشته اند.

اگر گفته شود چگونه شما مدعی هستید که اهل بيت اتفاق بر اين مطلب دارندہ با اينكه می بينيم گروهی از آنها در امامت به
راه معتزلی ها رفته اند» جواب می دهیم ما که کسی از اهل بيت را مشاهده نکرده ايم که بر خلاف آنچه گفتیم عقیده داشته

باشد. اگر احیانا کسی هم بر خلاف آنچه گفتیم معتقد باشد در صورت صحت نمی توان بر اجماع اعتراض نمود. زیرا چنین

کسانی بسیار کمند که بیش از یک يا دو نفر نمی شوند و با اين تعداد بر اجماع نمی توان خرده گرفت. با اينكه اشخاصی که
درباره آنها جنين ادعایی شده» از علمای اهل بيت و حتی فضلای آنها شمرده نمی شوند. اگر خوب جستجو کنی» می بینی که

اعتقاد او فقط از یک جنبه مادی و حرص دنيوى سرچشمه گرفته بوده.

با اينكه اگر ما به واسطه مخالفت یک يا دو نفر լին‏ شویم که اجماع از بين می رود هیچ اجماعی در عالم به وجود نخواهد
آمد. زيرا ما می دانیم که بعضی از غالیان و اسماعیلی ها مخالف اصول شرایع و تعداد نماز و ساير چیزها هستند. برخی از آنها
گفته اند كه يس از بيامبر» چند پیامبر دیگر آمده و رسالت به حضرت رسول ختم نشده است. ما به اين مخالفین توجه و
اعتنایی نمی کنیم و معتقد به اجماع درباره ختم رسالت يا اصول شرایم هستیم با اينكه اينها تعدادشان چند برابر منسوبین

پیغمبرند که بر خلاف مذهب امامت معتقد شده اند.

ما خود بعضی از اشخاص را که جزو دانشمندان به شمار می رفته اند و اهل فتوا بوده اند مشاهده کرده و با آنها مناظره نموده
ايم» کسانی که می گفتند خدا از بهود و نصاری می گذرد - كرجه ايمان نیاورده اند - و آنها را عقاب نمی کند» و مطالب

دیگری از چیزهایی كه شکی نیست که در مورد آنها اجماع شده است.

اگر اين ادعا موجب از بين رفتن دلیل ما بر اجماع اهل بيت شود و قبول کنیم كه سخن آنها مخالف روش امامت هستند» باز
اشکالی بر مطلب ما وارد نیست. زیرا كاملا معلوم است که زمان های زیادی است که کسی شناخته نشده که قائل به خلاف
مذهب اهل بيت باشد» مثل همین زمان خودمان و زمان های دیگر. و در زمان ما کسی را مشاهده نکرده ايم که معتقد به

مذهبی باشد که ما آن را باطل می دانیم.

اما در اجماع آنچه شرط است. مخالف داشتن در هر زمانی است که اجماع شده و با همین استدلال آنچه را که ما مدعی
شدیم ثابت می شود. اما آنچه که در اين خبر امکان استدلال دارد» ثابت شدن یک حجت است در ميان اهل بيت پیغمبر در
هر زمان» زيرا ما می دانیم كه پیامبر اکرم اين سخن را به ما فرموده تا رفع نگرانی و ناراحتی از ما بکند و در دين بر ما حجت
را تمام نمايد و ما را متوجه مطلبی بنماید که موجب نجات ما از شک و تردید شود.

نکته ای که اين مطلب را آشکار می کند. اين است که در روایت زید بن ثابت آمده است «و هما الخلیفتان من بعدی» و
منظورش اين است: «در مطالبی که در آنها بايد به من مراجعه می کردید» يس از من به اين دو مراجعه کنید.» خالی از دو حال
نیست؛ ն‏ منظورش اين بوده که اجماع آنها فقط حجت است نه اينكه دلیل بر اين باشد که در ميان اهل بیت در هر Սե)‏ کسی
هست که بايد به او مراجعه نمود و او معصوم است. يا منظورش همان մե»‏ است که گفتیم. یعنی در هر زمان امامی در ميان
اهل بيت است. اگر منظور فقط حجت بودن اجماع باشد رفع نگرانی از ما نمی کند و نه کسی را قرار داده که در ميان ما
جانشین پیغمبر باشده زيرا اولا ջե-‏ است که عترت بر یک قول اجماع داشته باشند و ممکن است اجماع بر یک قول نکنند و

اختلاف داشته باشند.

يس آنچه حجت است از اجماع آنها واجب نيست. از آن گذشتہ مقداری که در آن اجماع دارند از احکام شریعت یک

هزارم هم به حساب نمی آيد. چگونه مى تواند خداوند از ما بازخواست كند كه حجت بر شما تمام كرده ام با اينكه اين

حجت در یک هزارم از مسائل دینی بوده؟ اين مطلب ثابت می کند كه بايد در هر عصر ميان اهل بيت حجتی مورد اعتماد
وجود داشته باشد كه سخنش شک و تردیدی به جا نمی گذارد و بودن امام را فى الجمله ثابت می کند. آنگاه به وسیله دلایل

بااينكه صاحب کتاب نيز همین قضاوت را نموده» در آنجا که می گوید: بايد کلام را حمل نمود بر یک معنی که صحیح
باشد و عترت پیامبر و کتاب خدا بر آن توافق نمایند. وقتی کتاب دلاللت بر چیزی داشت. واجب است در عترت نیز همین
اعتقاد باشد.

می دهد و حکم به اينكه آن دو تا قيامت از یکدیگر جدا نمی شوندہ وقتی کتاب راهنما و حجت باشد. بايد عترت نیز چنین

باشد.

چون دلاللت کتاب دائمی و در هر زمان غير قابل قطع است و امکان رسیدن به آن در هر زمان هست. بايد در عترت نيز که
همتا و قرين قرآن است. همین مطلب باشد. اين هم امکان ندارد مگر اينكه ميان آنها در هر Ժե)‏ حجتی وجود داشته باشد که

اختلافی که بين عترت است و نبودن معصومی ميان آنهاء صحیح نیست. به ناچار آنچه گفتیم ثابت می شود.

زيرا خبر ما را کسانی که اختلاف دارند نقل کرده اند و نزاع کنند گان نیز صحیح می دانند و امت پذیرفته اند و فقط می توان
كفت كه اختلاف در تأويل آن دارند.

اما خبرهایی که به عنوان معارض ذکر شده به اين موقعيت و مقام نمی رسند. زيرا آنها را فقط مخالفین نقل کرده اند و هر
کدام را که جستجو كنىء می یابی که يا راوی آن منحرف بوده ն‏ تعصب داشته است و قبلا گفتیم که با چنین خبرهایی نمی

اما روایتی که نقل کرده اند از فرمایش پیغمبر: «بعد من پیرو ابوبکر باشید». گفتار ما در اين مورد گذشت - آنجا که خبر

مذ کور را معارض با استدلال ما به خبر غدیر خم گرفتند - و در آنجا خوب توضیح دادیم که وجهی برای اعاده آن نیست.

اما روایتی که گفته اند: «حق با زبان عمر سخن می گوید» اگر صحیح Վեն‏ موجب عصمت عمر می شود و قطع بايد کرد که
اقوال او همه اش حجت است. اين سخن را هیچ كس درباره عمر معتقد نشده» با اينكه او در احکام از اين قول به قول دیگر بر
می گردد و خودش گواهی می دهد که اشتباه می کند در بعضی چیزها مخالفت می کند. بازبرمی گردد به قول مخالفت خود
و با او موافق می شود و می گوید: «لو لا على لهلک عمر و لو لا معاذ لهلک عمر.» موقعی که طلحه به ابوبکر اعتراض کرد که
جواب خدا را جه می دهی که شخصی درشتخو و سختگیر را بر ما حکومت دادی؛ در جوابش نگفت کسی را بر شما فرمانروا
گردانیدم که پیغمبر درباره او فرموده: (الحق ينطق على لسانه). کسی نمی تواند مدعی شود که ابوبکر مانعی داشت كه اين

گفتیم امي رالمؤمنين که استدلال نکرد» علت آشکاری داشت. و آن حکومت ایشان و قدرت آنها و تقیه و ترساندن از نیروی

خود بود. اما برای عمر و ابوبکر که تقیه ای وجود نداشت. زيرا سلطنت در دست آنها بود و تقیه از آنها می کردند.

با اينكه اگر اين خبر از نظر سند و معنی صحیح باشد» بايد شخصی که می كويد اين خبر مقتضی امامت می شود توضیح دهد
که چگونه اقتضای امامت می کند و فقط ادعا نکند. و نمی تواند بگوید وقتی فلان خبر و فلان خبر دلیل بر امامت باشد» اين
خبر هم موجب امامت می شود. زیرا ما وقتی ادعا کردیم در مورد آن خبرها تنها ادعا نبود و توضیح دادیم که به جه دلیل

امامت را ثابت می کند. وقتی ما با او به مبارزه پرداختیم» او هم بايد همین کار را بکند.

اما روایتی که استدلال کرد که پیغمبر فرموده: «اصحاب من مانند سار گان هستنده به هر کدامشان که اقتدا کا هدایت می
باشند تا امر كردن به اقتدا و پیروی از صحابه صحیح باشد. با اينكه ميان آنها فاسق و معاند و مخالف امت و مخالف پیامبر

وجود داشت. یکی از صحابه معاویه بود و دیگری عمرو بن عاص و ياران اين دو.

نظر صاحب کتاب درباره اين دو نفر معروف و آشکار است. از جمله صحابه طلحه و زبیر بودند که با امیرالممنین عليه الشلام
در جنگ جمل پیکار کردند و شکی در فسق آنها نیست. با اينكه ادعا کرده اند که آنها بعد از این جریان توبه کرده اند.
بعضی از بيعت با امي رالمؤمنين عليه السّ.لام سر باز زدند و در امامت حضرت على عليه ال لام با مسلمانان موافقت نکردند.
بعضی عثمان را محاصره نموده» از آب جلو كبرق کردند و معتقد به مرتد شدن او گشتند و خونش را «Վաս յ‏ چگونه جایز

چاره ای نیست و این خبر را در صورت صحت. بايد حمل کرد نسبت به تعداد مخصوصی از صحابه» چون بايد به کسی اقتدا
کرد که معصوم باشد و از خطا در گفتار و کردار مأمون و مورد اطمینان باشد.

عصمت بوده و طهارت آنها ثابت شده است. با اينكه خبر فوق با خبر دیگری كه از آن صحبح تر و ثابت تر است معارض
است. مانند آن روایتی كه از پیامبر اکرم نقل شده که فرمود: «شما روز قيامت پا برهنه و عریان محشور می شوید. روز قيامت

دانی կց‏ بعد از تو چه کردند؟ از وقتی کو رحلت کردی ایشان به լթ‏ دینی خود بر گشتند.

روایت دیگر که فرمود: «بعضی از اصحاب مرا بعد از فوت نخواهند دید.» و اين فرمایش دیگرش: «مردم! در همان موقع که

من كنار حوض هستم گروهی از شما را می برند و متفرق می شوید. من فریاد می کنم: بیایید پیش منء راہ اینجا است!

یک منادی از طرف خدا فریاد می کند: اينها بعد از تو تغییر دادند. من می گویم: مرگ بر آنها مركك!!)

و روایت دیگر که فرمود: «چه شده كه گروهی مدعی هستند خویشاوندی با پیغمبر در قيامت سودمند نیست؟ به خدا قسم
خویشاوندی من ثابت است در ԱՅ‏ و آخرت. من جلوتر از شما به حوض وارد می شوم. وقتی شما می آيبدء یکی می گوید: یا

خلاف کردید و مرتد شدید.)

و روایت دیگر که به اصحاب فرمود: «شما نیز آنچه بر امت های پیشین گذشته را وجب به وجب خواهید «ա»‏ حتی اگر یکی
داخل لانه سوسماری شده شما هم داخل خواهید شد. گفتند: یا رسول الله! منظورتان هود و نصار است؟ فرمود: پس منظورم
جه کسی است!)

در حجه الوداع به اصحاب فرمود: «آ گاه باشيد كه خون و مال و آبروی شما ب بر یکدیگر حرام است. Վան‏ حرمت امروز و این
ماه و این شهر. متوجه باشید کسانی که حاضرند به غایبین برسانند. من اکنون گفتم که شما پ پس از من مرتد می شوید و كردن
یکدیگر را می زنید. من اکنون مشاهده می کنم» با اینکه شما نمی بینید.»

چگونه صحیح است پیروی كردن از کسی که فقط اسم صحابی بر او اطلاق می شود؟ با اينكه اگر از تمام اين اشکال ها
صرفنظر بکنیم» چنان جه صاحب کتاب ادعا کرده» اين خبر مقتضی امامت نمی شود. زیرا در خبر بیان نشده در جه جيز به آنها
اقتدا کنند. و نمی توان كفت فقط مقتضی امامت است ته چیز دیگر. در این صورت ابن خبر مجمل می شود که نمی توان یہ
ظاهر چنین خبری تمسک جست. تمام آنچه گفتيم واضح و آشکار است.

** | ترجمه ]

أبواب الآيات النازله فيهم

باب ۸ أن آل يس آل محمد صلی الله عليه و آله
الاخبار

«|»

نه عيون أخبار الرضا عليه السلام فيكها اج )22 عليه السلام عَلَى عُلَمَاءِ الام 1832 չեի‏ الطاجره 2 աշա Ն‏
ռի‏ عَنْ 13241033 یس زان الککیم؛ : لک لَمِنَ الم لیت» « علی صدراط 641824 گی 234 يسن
ال մամ‏ يس محمد صلی اللہ عليه و آله Մ‏ يک فيه عد 408 ջա‏ عليه السلام كا الله عر و جل մո» կա ա‏
ج ےا ےت کے نے ےہ
ہو ہر ہت ہے رونو ہو ہیں
لم بقل մ‏ علی آل այք‏ لام علی թայմ‏ لا قال ՀԱ‏ علی Մ‏ مُوسَى و هَارُونَ وَ قا 2 տ նա թյ‏
يس )28 آل Հա Աա‏ السَلَامُ (۶)

ص: ۱۶۷

ՖԱ ايش‎

۲- الصافات ۷۹

۳- الصافات: 34

۴- الصافات: ۱۲۰.

۵- الصافات: ۱۳۰ فیه: (علی إل یاسین) و فى المصدر: على آل یاسین.

۶- عیون الأخبار: ۱ فيه: و لم یقل: سلام على آل موسی و هارون.

#*| ترجمه |عیون اخبار الرضا: از جمله استدلال هایی که حضرت رضا عليه ال لام با علمای اهل سنت درباره فضل و مقام
عترت پیامبر صلی الله عليه و آله و سلم نمود اين بود كه از دانشمندان اهل سنت راجع به آيه دیس * و الْقِآنِ الْحكيم ٭
نک 721 )51558 ٭ على ԱՆ»‏ مُشرتقیم» -. يس /۱ ات ی این ]هد کته مز ածան‏ موز که ا
[جمله ] پیامبرانی بر راهی (Հան‏ پرسیدند: منظور خداوئد از «یس» چه اشخاصی هستند؟ دانشمندان گفتند: منظور از «یس»
حضرت Աթա‏ صلی الله علیه و آله و سلم աՀա‏ احدی شک در آن ندارد. حضرت رضا علیه الشلام فرمود: خداوند به աջա‏
و آل محترد از آن فضلی عنایت نموده که کسی نمی تواند به نهايت توصیف آن برسد» مگر کسی که آن را درک کرده
باشد. به اين دلیل که خداوند بر احدی غير از انبیاء سلام نفرستاده است. در اين آيه می فرماید: اسّلامٌ علی نُوح فی الْعَالَمِينَ -
. صافات /۷۹ - [درود بر نوح در ميان جهانیان.) و آبه دیگر: թ‏ عَلى إثراهيم.» - . صافات / ۱۰۹ 9 «س لام على
مُوسى 3 هارُونَ.» - . صافات / ۱۲۰ - و در هیچ کدام نفرموده «سلام بر آل نوح يا سلام بر آل ابراهیم و یا سلام بر آل موسی
و هارون» ولی فرموده اسّلامٌ عَلی إل يِاسِينَ» -. صافات / وو آل مد اس عو اا 1 նք‏ ۱۳

چا ماد | ترجمه ]
«Ծ‏

1 رَوَى մամ‏ شرف الدّین النَجَفُِ رَحِمَهُ ال فی کاب تلایا الباجره من يدير الخ عفد پن یاس فال ԾՆ‏

الي عفد نالیم عَنْ مسين بن حكم عَنْ مین بن ضر بن زاجم عن أببه عَنْ أبانِ بن آبی عیاش عَنْ شلیم بن تيس عَنْ
2« عليه السلام قال: و 404755 صلی الله عليه و آله امه اسین ون لین 41:01 سَلَامٌ 18 տ‏ یی (1).

թու‏ ترجمه ]مؤ لف: شيخ شرف الدين نجفى در كتاب «تأويل الايات الباهرة» از سليم بن قيس » از على عليه الشلام نقل مى كند
كه فرمود: پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله اسمش շակ‏ است و ما كسانى هستيم كه خداوند فرمودہ: «سلام على ال ياسين.» -
. كنز الفوائد: ۲۶۲ - ۲۶۳ -

چا ماد | تر جمه |
«Է»‏

553 124 ئن اعباس أَيْضاً عَنْ مُحمّدِ بن չայ‏ بن :224 عَنْ 18 يَعْقُوبَ عَنْ موی بن 6Ա8‏ عن թն‏ عن անմ‏
عن ابن اس فی وله رو جل ւմ եմա‏ بس قال تخ ատա‏

##[ ترجمه ]كنز الفوائد: مجاهد از ابن عباس درباره آبه «سلام علی ց‏ یاسین) نقل می کند که گفت: ما آنها هستیم» آل محمد.
-. كنز الفوائد: ۲۶۲ - ۲۶۳ -

#* | ترجمه |

«f»

وَعَنْهُ أنضا 58 عَلِىٌ بن ود الله بْن اسي عَنْ ابراهیم بن աա‏ القفی عَنْ زرَق بن مززوق 2 عَنْ 21535 27( عن
الکلبی عَنْ آبی صالح عَن ابن 242220 و جل لام علی آل يس قال أئ عَلَى آل (Ձա‏

فر» تفسیر فرات بن ابراهیم عبید بن کثیر باسناده عن ابن عباس مثله (۵)فر» تفسیر فرات بن إبراهيم أحمد بن الحسن باسناده عن

۶| ترجمه | كنز الفوائد: ابو صالح از ابن عباس درباره ايه «سلام على إل یاسین» تقل می كيد که گفت: یعنی بر آل محمّد صلی
الله عليه و آله. - . كنز الفوائد: ۲۶۲ - ۲۶۳ -

تفسير فرات: عبيد بن كثير به اسناد خود از ابن عباس همین روايت را نقل كرده است. -. تفسير فرات: ۱۳۱ -
تفسیر فرات: سليم بن قيس از على عليه الشلام مانند خبر سابق را نقل كرده است. - . تفسير فرات: ۱۳۱ -
**[ترجمه]

«A»

فس» تفسير القمى يس 515217 الْحكيم 00 الصَادق عليه السلام یتین اشم رَسُولٍ الله صلی الله عليه و آله و الیل 2« 42
نک لَمِنَ امرس (۷).

٭ | تر جمه |تفسير على بن ابراهیم قمى: حضرت صادق عليه الس لام درباره ايه (یس ٭ و 512 الحكيم.» فرمود: ياسين اسم
پیغمبر اكرم صلی الله عليه و آله است. دليل بر این مطلب آيه «Տր‏ 72 الْمُوِمَلِینَ؛ است. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۵۴۸

۷| تر جمه |

«$»

فسء تفسير القمی 152558 آل թա‏ فقال و تر کنا علیه فى الآ خرین مام علی آل يس فقال يس مُحَمّد و آل աա‏

«Հ: 481‏ و عَلَيِهمٌ الصّلَاةُ 7 ՀԱ:‏ (۸).
#[ت رجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: سپس خدای متعال آل محمّد صلی الله عليه و آله را 55 کرده و فرموده: «و تَر کنا عَليهِ
فی السآخرين * سلام على إل یاسین» - . صافات /۱۲۹ - ۱۳۰ - لو برای او در [میان] آیند گان [آوازه نیک] به جای

كذ الي سپس که است: ածա լյա‏ صلی الله علیه و آله است و آل Աթա‏ اه علیهم ال لام هستند. -۰ չան‏ علی و

ابراهیم قمی: ۵۵۹ - ۵۶۰ -

* | تر جمه |
«Մ»‏
معء معانی الأخبار لى» الأمالى للصدوق նյալ‏ عن الجلودی عَنْ 15 بن سل عَن الخضر بن

ص: ۱۶۸

۱- كنز جامع الفوائد: ۲۶۲ و ۲۶۳.
۲- كنز جامع الفوائد: ۲۶۲ و ۲۶۳.
۳- فى المصدر: داود بن و عله.
۴- كنز جامع الفوائد: ۲۶۲ و ۲۶۳.
ف تفسیر فرات: ۱۳۱.

۶- تفسیر فرات: ۱۳۱.

۷- تفسیر القمی: ۵۴۸.

۸- تفسیر القَفی: ۵۵۹ و ۵۶۰.

أبى لته ڪن وهب تن افع عَنْ 21236 آبائہ عن ա‏ عليهم انسلام فى نهر جل تیلام على آلٍ يس كَل
يس مُحَمَدٌ وحن آل يس (1).
كنز» كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره محمد بن العباس عن محمد بن سهل مثله (۲).

**| تر جمه |معانى الاخبار و امالى صدوق: كادح از امام صادق علبه ال لام از آیاء خود» از على عليه ال لام درباره ابه «سلام
امالی صدوق: ۲۸۲ -

كنز الفوائد: از محمد بن سهل همین روایت را نقل کرده است. - . كنز الفوائد: ۲۶۲ -
թու‏ جمه |
«փ»‏

مع» معانی الأخبار لی ال مالی لاصدوق շաա‏ عن թեմ‏ عن տան‏ ماو عن ծան‏ داد عن کم بن هير
عن انی عن أ بی مالک فی .2424 թյ‏ سَلَامُ عَلَى آل ی پس قال յա‏ د صلی اند علیه و آله ا

٭ | تر جمه آمعانی الاخبار ե‏ امالی صدوق: سندی از ابومالکک نقل مى كند كه درباره ابه (سلام على إل ياسين») گفت: ياسين

مختد صلی الله عليه و آله اس ك ععائی الآغیاز: ۴۹:امالی صدوق: ۷۸۲
۷| تر جمه |
«Ն»‏

ԱԱ و ےت رود‎ ն
(Թ سن قال على آل مُحمّدٍ علیهم السلام‎

** | ترجمه |معانى الاخبار و امالى صدوق: ابو صالح از ابن عباس درباره أنه يه «سلام على յյ‏ یاسین) نقل می کند که گفت: : یعنی
سلام بر آل محمد صلی الله عليه و آله. -. معانی الا خبار: ۱ ممالی صدوق: AY‏ - ۲۸۳ -

| جمه‎ թո
«ն»

معء معانی الأخبار لی الأمالی للصدوق (۵) عبد الله ن مُححمّدِ بن այյ վա‏ عَنْ غبید الله ن 212 عبد الباقی عَنْ أبيه عَنْ

- -

ی بْنِ ان عَنْ عَبد الوَرَاقِ عَنْ صنل (2) عَنِ الکلبی عن آبی ԸՄ‏ عَنِ ان عباس فی قوله عز و جل لام على Մ‏ يس
قال العَلَامُ من رب الْعَالَمِينَ علی مُحَمّدٍ و آله صلی الله «ա‏ لهم ՀԱՀ)‏

ص: ۱۶۹

۱- معانی الأخبار: ۴۱ء آمالی الصدوق: ۲۸۲ فیه: (وهیب) و فیهما: عن أبيه عن آبائه.

۲- كنز جامع الفوائد: ۲۶۲ فیه: وهیب بن نافع و فیه: نحن آل محمد.

رات Աոա անի ۴۱ ՀՆՔ‏ فى الال անան‏ معد من هو الهاو نحن անա‏

8- معانی الأخبار: ۴۱ آمالی الصدوق: ۲۸۲ و ۲۸ فى المعانی: أحمد بن على الأصبهانی عن ابراهیم بن 122 الثقفی قال:
اخبرنی آحمد ين ւջ‏ عمیره النهدی. راجع.

۵- النسخه المخطوطه خالیه عن رمز «لی» و لم نجد الحدیث فى الأمالى أيضا.

۶-فی المعانی: حدقا آبو محشد عبد الله بن بح بن عبد الباقی عن أيه عن على ابن الحسن بن عبد الغنی المعانی عن عبد
الرژاق عنم متدل) اقرل: متدل هو متدل ین على العری أبوعيد الله الکرفع ամմա տոթ աաա‏

ճառի թամ

٭ | تر جمه آمعانی الاخبار و امالی صدوق: ابن عباس درباره ايه Թո‏ علی (Հան ց‏ گفت: سلام از جانب پرورد گار جهانبان
و هل دو القن ای اللا عل و Հանա տանա‏ ور فان بات كسا ات մակն Անետ‏ دا ر مات
الاغیار: ۴۹

۷| تر جمه |
«Ե‏

عی یب سوم اي رد و یا ای
ԱՀՀ» 3‏ عليهم السلام ( 7

كنز» كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره محمد بن العباس عن محمد بن سهل مثله (۳).

کر الفا مساتین عباس از مه سيل ضیح روایت راققل که Հաա‏ کر اراد ۷۶۷ ولاب
| ترجمه |

«Ծ

22:48 2

قول ال العلا

پت

دس الله وه فى کشف الْعقٌ فی 1643 մմ‏ علی آل یس عن ان ن عّاس هم آل مت صلی الله عليه و
آله وال لثاصت الوا فى شوجه ول ضح َذا و آل يس آل مد و عل عليه السلام یلع و اعلام علیهغ و لك آي 2
مِنْ 115 1

و قال السید نور الله التستری نور الله ضریحه: قد خص الله تعالی فى آیات متفرقه من هذه السوره عده من الأنبياء بالسلام Սե:‏
تلا علی وج فی الم واد على امم یم م لام علی مُوسى و هاژون ثم قال سلام على آل يس (۴) ثم ختم السوره بقوله
مَلاعٌ عَلَى الم لیر 2ھ արական աա մոա‏ أن فى السلام علیهم منفردا فى أثناء السلام على الأنبياء و
المرسلین دلاله صريحه على کونهم فى درجه الأنبیاء و المرسلین و من هو فى درجتهم لا یکون إلا !ماما معصوما فیکون نصا فى
الامامه و لا قل من کونه نصا فى الأفضليه و يؤيد ذلك ما نقله ابن حجر فى صواعقه عن فخر الدین الرازی أنه قال إن أهل بیته
یساوونه فى خمسه آشیاء فى السلام قال السلام عليكك أيها النبی

ص: ۱۷۰

۱- معانی الاخبار: ۴۱.

۲- معانی الأخبار: ۴۱. فیه: «آل «ան‏ فی الموضعین.

۳- كنز جامع الفوائد: ۲۶۲ و ۲۶۳ فيه: «علی آل ياسين» قال: على آل محمد صلی الله عليه و آله.
ع-الصافات: ۷۹ و ۱۰۹ و ۱۲۰ و ۱۸۱ و ۱۸۲.

۵- الصافات: ۷۹ و ۱۰۹ و ۱۳۲۰و ۱۸۱ و ۱۸۲.

و قال سلام على آل يس و فى الصلاه عليه و علیهم فى պայ‏ و قال (۱) طه (۲) أى يا طاهر و قال و یر کم تطهیراً (۳) و فى
تحریم الصدقه و فى المحبه قال الله تعالی 226 2825 الله (۴) و قال Թ‏ لا آنتلکم علیه Ա‏ إل الْموَدّة فى القوبی (۵)
انتهى کلامه رفع الله مقامه (2).

و قال إمامهم الرازى فى تفسيره الكبير فى تفسیر هذه الآيه الكريمه قرأ نافع و ابن عامر و يعقوب آل ياسين على إضافه لفظ آل
إلى لفظ ياسين و الباقون بکسر الألف و جزم اللام موصوله بياسين أما القراءه الأولى ففيها وجوه الأول و هو الأقرب أنا ذكرنا أنه

قال الشيخ الطبرسى روح الله روحه قرأ ابن عامر و نافع و رويس عن يعقوب آل يس و

و قال البيضاوى قرأ نافع و ابن عامر و يعقوب على إضافه آل يس لأنهما فى المصحف مفصولان فيكون ياسين أبا إلياس و قيل
محمد صلی الله عليه و آله أو القرآن أو غيره من كتب الله و الكل لا يناسب نظم سائر القصص )4

أقول: فظهر اتفاق الكل على القراءه و الروايه لكن بعضهم حملتهم العصبيه على عد هذا الاحتمال مع مطابقته لرواياتهم مرجوحا.

ص: ۱۷۱

۱- فی المصدر: و فى الطهاره قال.
۲- سوره طه: ۱.

۳ الحزاب: ۳۳

ع- الشوری: ۲۳.

۵- آل عمران: ۳۱.

۶ إحقاق الحقٌّ ۳: ۴۴۹- ۴۵۱.

۷- مفاتیح الغیب: سوره و الصافات.
۸- تفسیر مجمع البیان ۸: ۴۵۶ و ۴۵۷.
4- تفسیر البیضاوی ۲: ۳۳۳.

* | ترجمه ]مؤ لف: علامه قدس الله روحه در کشف الحق درباره ايه لام علی إل یاسین» از ابن عباس نقل كرده كه آنها آل
بعد متلق الله عله و آله هستند.

ناصب و دشمن اولاد على در رد اين مطلب در شرح آن گفته است» می گویم اين مطلب صحيح است و آل یس آل محمد
صلی الله عليه و آله و على عليه الشلام از آنها است و سلام بر ايشان» ولی اين جه ربطی به دلیل مدعی دارد.

و سید نور ال شوشتری گفته است: خداوند در چند آبه از اين سورم عده ای از انعا را به شلام امتیاز بخشیده و فرموده است:
اسَلامٌ علی Է)‏ فی շաա)‏ «سَلامٌ علی اپراهیع» «سَلامٌ عَلی مُوسی و هارُونَ) و بعد فرموده: اسّلامٌ علی إل այան‏ بعد سوره
زا թ.» Հրեա‏ على ا :25115217 العالمی». -. صافات / ۷۱ - ۱۸۲ - و درود بر فرستاد گان و
ستایش ویژه خدا پرورد گار جهان هاست.] اين مطلب كاملا آشکار است که خداوند وقتی فقط بر آل محمّد سلام می فرستد
در ضمن سلام بر انبياء و مرسلین؛ دلیل بر این است که آل محمد هم در درجه با انبياء و مرسلین هستند و کسی که در درجه
آنها باشد. بايد حتما امام معصوم باشد. يس اين آيه نص و تصریح در امامت است. حداقل نص در افضلیت است. آنچه که
ابن حجر در صواعق از فخرالدین رازی نقل 5՛‏ 65 اين مطلب را تأييد می کند. وی گفته است که اهل بيت پیامبر ն‏ شخص
پیغمبر در ينج چیز برابرند: در سلام» فرمود: «السلام علیک ايها النبی.» و فرموده «سَلامٌ عَلی إل یاسین»؛ در صلوات فرستادن بر
حضرت رسول و اهل بیتش در تشهد در اين آيه كه فرموده «طه؛ - . طه / ۱ - یعنی ای طاهر. و فرموده: ١و‏ .234 تطهیرآه - .
احزاب /۳۳- زو شما را پاک و ياكيزه گرداند)؛ در تحريم صدقه و در محبت. كه خداوند فرموده و ոա‏

-
2

ال یلع ندا رارم مرو کے گا غنتا دوسهاة Հաաա ՆՏ‏ هَل لا أشئلكخ عليه أخرا الا )345375

اتی راقو رت աԱ ՀՈՆ‏ آ0 نات ا ՀԱՐԱ‏ از شما خواستار نیستم» مگر دوستی درباره خویشاوندان.) (يايان

کلام شوشتری.) (به پنج مورد اشاره کردہ اما سه مورد را آورده)

ياسين اضافه شده Վեն‏ - قرائت کرده اند» ولی دیگران به کسر الف و جزم لام وصل به ياسين خوانده اند. قرائت اولی دارای
چند احتمال است. اول كه از همه نزدیک‌تر است اينكه ما ذكر كرديم كه آن الیاس بن ياسين بوده» يس الياس آل يس بوده.

وجه دوم آل يسء يعنى آل محمد» وجه سوم ياسين اسم قرآن است.

شيخ طبرسى گفته است: ابن عامر و نافع و رويس از يعقوب «آل يس» نقل كرده اند و ابن عباس گفته است «آل يس» آل

محمد ندك.

بيضاوى گفته است: نافع و ابن عامر و يعقوب به اضافه آل به ياسين خوانده اند» زیرا اين دو كلمه در قرآن از هم جدا هستند.
وس عامس سو աԱ‏ ون و ا ره و رز اتا كفي
آسمانى است و تمام اينها با نظم ساير قصص نامناسب است. - . تفسير بیضاوی ۲: ۳۳۳ -

مؤلف: از نقل روايات اهل سنت معلوم می شود كه تمام آنها در قرائت و روايت متفق هستند» ولى تعصب بعضى از آنها را
واداشته که این احتمال را ضعیف انكارئده با اینکه ն‏ روایات آنها مطابقت دارد.

**[ترجمه]
باب ۹ أنهم عليهم السلام الذكر و أهل الذكر و أنهم المسئولون و أنه فرض على شيعتهم المسأله و لم يفرض عليهم الجواب
الآيات

النحل: ».8 الذّكر إن کم 65243 անակ‏ و الزبْ(۴۴-۴۳)

الأنبياء: شلوا أَهْلَ لد کر մ‏ کشم لا تَعلْمُونَ»0/0

ص: «هذا عْطاوّتا فَامْتَنْ է‏ آشسکک 25 ا

7Եճ-"ՎԵտճա 0‏ أَهْلَ الذ کر إِنْ 55: 672835 ٭ بالات و الب -. نحل /۴۳- ۴۴-

ريس اگر نمی دانید از پژوهند گان کتاب های آسمانی جویا شوید [زیرا آنان را] با دلایل آشکار و نوشته ها [فرستادیم].]
- اشوا هل 531 إن كم 59288 -. انبياء /۷-

Մ‏ نمی دانید از پژوهند كان کنات های استائ پرسید.)

- هذا կաճ‏ اشن اؤ شیک չն‏ جساب. -. ص /۳۹-

|[ گفتیم ] اين كشكش عماس | ان رای شنار بش ا نادارا

**[ترجمه]

قيل: المراد بأهل الذكر أهل العلم و قیل: أهل الكتاب و ستعلم من الأخبار المستفيضه أنهم الأئمه عليهم السلام لوجهين الأول
أنهم أهل علم القرآن لقوله تعالى بعد تلك الآيه فى سوره النحل 317 ایک اد کر 555 لاس ما زّلَ 2:81(

و الثانى أنهم أهل الرسول و قد سماه الله ذكرا فى قوله ذكراً մո:‏ 0( و هذا مما روته العامه أيضا

ری e‏ اھ ین بعفاتیح یوار عَنْ جففر بن مح عليهما السلام أن ولا شالة فان عن Հաա‏
وله تغالی فش یلوا յի‏ الذکر ون کم لا ون إن الذّكر Խեա‏ اَل الذكر هم عُلمَاء یود قال عليه السلام و الله إا
وتنا إِلَى թ»‏ نَحْنُ و الله هل ال کر ագի‏ آر الله تعالی برد الْمَسَلَهِ այ‏

84906 عَنْ ա‏ عليه السلام 41 2:06 أَهْل ال کر

| ترجمه آبعضی از اهل كتاب گفته اند كه منظور از اهل ذكر» اهل علم است» ولی به زودی از اخبار بسیار زیادی Հան‏ می
شود که اهل ذکر ائمه علیهم الشلام هستند. به دو دلیل:

اؤل) ائمه عليهم السّ.لام اهل علم قرآن ممح مرن այկ‏ يعد از آن حدر سروه نع թ.‏ درد از لا «ակ‏ اند کر
9 لاس ما نز 21 -. نحل /۴۴ - لو اين قرآن را به سوى تو فرود آورديم تا برای مردم آنچه را به سوى ايشان نازل

شده است توضیح دهی.]
دوّم) ائمه علیهم الشلام اهل رسولند که خداوند آنها را در این آیه «ذكرا * رسولا» ذکر نامیده است. - . طلاق / ۱۰ - ۱۱ -

این مطلب را اهل سنت نیز نقل کرده اند. شهرستانی در تفسیر خود به نام «مفاتیح الاسرار» نقل کرده که مردی از حضرت
صادق عليه الد لام سؤال کرد و گفت: کسانی نزد ما هستند كه می گویند در اين آيه րետ‏ ال کر إِنْ کم لا 528
منظور از «ذ کر» تورات است و «اهل ذکراء علمای بهودند. حضرت صادق فرمود: به خدا سو گند بنابراين ما را دعوت به دين
يهود می ԷՆԱ:‏ به خدا سو گند ما اهل ذكر هستیم که خدا دستور داده از ما پپرسند. گفته است همین طور از حضرت على عليه
الشلام نقل شده که فرموده است: ما اهل ذكر هستیم.

قب» المناقب لابن شه رآشوب ՎԵ‏ ِن ششرلم و չե:‏ لعف 22.5 մա‏ فستلوا هل ال کر 01 50 عليه السلام تَحنْ Փի‏

2

لذ كر.

-

ص: ۱۷۲

۱- التحل: ۴۴.

۲- الطلاق: ۱۰ و ۱۱.

قال أبو زرعه صدق الله و لعمری إن آبا جعفر عليه السلام لأكبر العلماء.

)( جعفر الطوسی سمی الله رسوله ذکرا قوله تعالى 68441944 و کر رما‎ - այցն
فالذ کر رسول الله و الأئمه أهله و هو المروی عن الباقر و الصادق و الرضا علیهم السلام.‎

و قال سلیمان الصهرشتی الذ کر القر آن.

نا تن 51112 و هم حافظوه و العارفون بمعانیه.

է
۷
.օ
2

سو کت 207 Համ մ‏ عليه السلام عَنْ

շշ‏ ام

و رو عَن الْحَسَن 22821 کلام له 215 « այյ‏ عا مه و شرف من վեն‏ 85122 و 4 5-1 لک و میک ()

:* | ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: محمّد بن مسلم و جابر جعفى در مورد آيه «فاشألوا أَهْلَ 7111 ւ‏ گفتند که حضرت باقر عليه
الت لام فرمود: ما اهل ذكر هستيم. ابو زرعه گفت: خدا راست كفته. به جان خود سوكند می خورم که ابو جعفر حضرت باقر
بز رگ ترين علما است. ابو جعفر طوسى گفته است: خداوند پیغمبر را در اين آيه وذ اَل الله يكم كرا« شولاه -. طلاق
د غا می مياق ման մ (տանան անան‏ اکا بين وک رسرل الات و կատ‏
53( هستند. همین معنی از حضرت باقر و صادق و حضرت رضا علیهم الہ لام نقل شده است. անչա‏ صهرشتی كله است؛
«ذكر» قرآن است: մամբ‏ برا ال که -. حجر / 4 - بی تردید ما اين قرآن را به تدریج نازل کرده ایم.] آنها حافظ قرآن و

عارف به معانی آن هستند.

تفسیر قطان و وکیع بن الجرّاح و اسماعیل الت دی و سفیان ثورى: حارث گفت: از امیرالممنین عليه ال لام راجع به اين 1

پرسیدم. فرمود: به خدا سو گند ما اهل ذکر هستیم و ما اهل علم هستیم. ما معدن تأويل و تنزیل قرآنیم

از حضرت امام حسن عليه الشلام نقل شده كه در ضمن گفتاری از ایشان در اين باب که عزت بخشیده به وسیله قرآن عرب را
նշ»‏ غراف داد ھر كس را Արար ա տակտ‏ موه اسك و له لذ لک و وک زر ۴ و

به راستی که [قرآن] برای تو و برای قوم تو [مايه] تذكرى است.] -. مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۳۱۳ -
* | تر جمه |
«Ծ‏

ن» عیون آخبار الرضا عليه السلام ԱՅ‏ 55 1271 عليه السلام 12 օն)‏ مِنْ فْضل العثره الطاهره أن 08 ՀՅ Հմ: Աէ)‏
51 211 قال الله عر وَ جل قش كَلُوا هل الذ کر إِنْ کشم 255184 լո‏ الذّكر նես‏ إن كنم չան) «16 5:83 մ‏

Տո دینهم و‎ 162 նյ الهو و النَصَارَى فَقَالَ ہُو العَسَنِ عليه السلام 341502 ل بجو دک‎ «ԱՆ 2 Ի:
۷ئ‎ ԱԱ ۶ٰ ۶۶ 5 “۹ 7۳

رشو اله صلی الله عليه و آله و خن اَل و دک ین فی کناب الله عر و جل یت 2424 شور الَا 4188 يا أولى
اب لین اموا قد ازل الل 53:41( ամք:‏ علیکم آیات الله نات قالد کر ول الا صلی الله علیه و آله و لفن
هه (۳).

նլ
|

ص: ۱۷۳

۱- الطلاق: ۱۰ و ۱۱.
۲- مناقب آل آبی طالب ۳: ۳۱۳ و الآيه فى سوره الزخرف: ۴۴.

۳ عیون الأخبار: ۱۳۲. و «Գ‏ فى سوره الطلاق: ۱۰ و 31

#*| ترجمه آعیون اخبار الرضا: در ضمن سخنانی که حضرت رضا عليه الشلام پیش مأمون راجع به فضیلت عترت طاهره تبيين
کرد فرمود: نهم اين است که ما اهل ذکر هستیم؛ کسانی که خداوند فرموده: «قَاسألُوا اهل الذ کر إِنْ 25 62838« ما اهل
ذكريم. از ما پپرسید اگر نمی‌دانید. علما گفتند: منظور يهود و نصارا است. حضرت رضا فرمود: سبحان الله! آيا چنین چیزی
جا امك رت یں 0 دترا دربن رض وا «ԱԱ‏ كنع مرن هه ا
است. مأمون گفت: ۷۹۵ 9" آری. کره رسول الله صلّى الله عليه و آله
است و ما «اهل ذكر) هستیم. اين مطلب در قرآن تبيين شده. در سوره طلاق ضمن اين آيه می فرماید: اتنا له با آولی
الأب ایا 14118214 82408( آیات اللہ ناته -. طلاق / 1١ - ٠١‏ - (پس ای մառ‏
که ایمان آورده اید» از خدا بترسید راستی که خدا سوی شما تذ کاری فرو فرستاده است پیامبری که آیات روشنگر خدا را بر

شما تلاوت می کند.] يس ذکر پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله است و ما اهل ذ کر هستیم. - . عيون اخبار الرضا: ۱۳۲ -
թու‏ جمه |
«Էէ»‏

فس» تفسیر յա անայ,‏ قن قد ال ي ազատա‏ میا (0 تن նա‏ عن اَن ԱԱ‏
السلام միմ‏ ُو أل الذكر إن کشم لا تو من الْمعلون Համ ՑԱՆ‏ ( فلت تم ولو قال تعم لت وحن
لو ال تمع لت علي أن نسألکمقال عم فا لت و علیکم ا تہ تجیونا قال لا ذاک այլ‏ و ծլ‏ شنا معنا و ان شتا کنا
هذا عطاؤنا ان أو آشیک չա‏ جساب (۳.

էն)

15 5 Ք ٦

5

یر بصائر الدرجات محمد بن الحسين عن أبى داود عن سلیمان بن سفيان مثله ւ (է)‏ بصائر الدرجات أحمد بن محمد عن

الحسين بن سعيد عن أبى داود المسترق عن ثعلبه مثله (ծ)‏

**[ترجمه ]تفسير على بن ابراهيم قمى: زراره از حضرت باقر عليه الشلام نقل كرد كه در مورد آيه մնա‏ الذّكر إِنْ كنم
لا تَعْلّمُونَ پرسیدم: منظور از اهل ذكر كيانند؟ امام عليه الت لام فرمود: ما هستيم. گفتم: از شما بايد سؤال شود؟ فرمود: آرى.
عرض کردم: سال کننده ما هستیم؟ فرمود: آری. گفتم: ہیں ما بايد از شما մկա‏ کنیم؟ جواب داد: آری. گفتم: بر شما
واجب است جواب ما را بدهید؟ فرمود: نه» اين امر برای ما اختیاری است. اگر خواستیم جواب می دهیم و اگر خواستیم جواب
نمی دهيم. بعد اين آيه را خواند: «هذا عَطاؤٴنا ֆեն‏ أو ایک بر جساب» -. تفسیر على بن ابراهيم قمی: ۴۲۶ -

بصائر الدرجات: از سلیمان بن سفیان همین روایت را |ա‏ کرده است. - . بصا الدرجات: ۱۳ -
بصاثر الدرجات: ابو داود مسترق از ثعلبه همین روایت را نقل کرده است. -. بصاثر الدرجات: ۱۳ -

| جمه‎ թու

قوله عليه السلام ذاكك إلينا أى لم یفرض ան‏ جواب كل سائل بل إنما يجب عند عدم التقیه و تجویز التأثير و لعل الاستشهاد
«ՖՆ‏ على وجه التنظیر أى كما أن الله تعالی خير سلیمان بين الاعطاء و الامساکک فی الأمور الدنیویه «ՏԱՅ‏ فوض الینا فى بذل

العلم و یحتمل أن یکون فى سلیمان أيضا بهذا المعنی أو الأعم.

#[تر جمه |عبارت «ذاكك الینا؛ یعنی جواب دادن به هر سؤال کننده ای بر ما واجب نیست. بلکه در صورت عدم تقيه و احتمال
56 بر ما واجب است. و شاید استشهاد به آیه از جهت مثال «Լեն‏ یعنی همان طون که خداوند سلیمان را در بخشش و
نگهداری در امور دنیوی مخير كرد همین طور نشر علم را در اختیار ما گذاشت. و شاید درباره سلیمان نيز به همین معنا يا اعم
از این دو معنا باشد.

چا ماد | ترجمه ]
«f»‏

ب» قرب الإسناد ابن عیتی عَن մեմ‏ فیما کب այլ‏ الرّضًا عليه السلام قَالَ الله تمارک و تعالی 82 الا ل
092 و قال و ما كان ՄԱ ծո‏ 26 فلز لا تفر مِنْ کل »4 مِنْهُمْ طائِفة 422 فى الدّين 121823 قَوْمَهُمْ إذا رَجَعُوا
Հգ3|‏ لَعلَهُمْ یرون 18 4-25 2558 الْمَسْألَهُ 321 انا و لغ برض ան‏ الْجَوَابُ (۶)

ص: ۱۷۴

3-1 افصتراعل թայն ամռան‏ ملعن سفان.

قي المضدرة «ամա‏ الله մանա‏

Թ: այ تفسیر‎ ۳

۴- بصاتر الدرجات: ۱۳. فیه: و ان شثنا لم نفعل.

ف یضائر الذرجات: 1۳

۶ قرب الاسناد: ۱۵۲ و ۱۵۳ و الایه الأولى فى الأنبیاء: ۷ و الثانیه فی التوبه» ۱۲۲ صدر الحديث: (قال أبو جعفر عليه السلام: انما
شيعتنا من تابعنا و لم يخالفنا و من إذا خفنا خاف و من إذا أمنا امن فاولٹکک شيعتناء و قال الله) ذيله : قال الله عر و جل: فان لم
չնմ «Մարա‏ نم ون աաա‏ من نع هواه չը‏ مد من اللہ يعنى من اتخذ دینه رأيا بغير امام من ائمه
الهدی.

## ترجمه آقرب الاسناد: بزنطی گفت: در نامه ای که حضرت رضا عليه 92( برای او نوشتء اين آیه بود که خدا فرموده:
նատ‏ ال الک إن کشم لا تشون و فرمودہ: دو ما كات اوق یوق لین كل نرق نهم طايه ی
فی الین و Խ212‏ قَوْمَهُمْ | إذا رَجَعوا 2-1 للم 6152 -. توبه / ۱۲۲ - و شایسته نیست مؤمنان همگی [برای جهاد]
كوج کنند. يس چرا از هر فرقه ای از آنان دسته ای کوچ نمی كنند تا [دسته ای بمانند و] در دين آكاهى بيدا کنند و قوم خود
را وقتی به سوی آنان با زگشتند بیم دهند باشد كه آنان [از کیفر الهی] بترسند) فرمود: بر شما واجب شده پرسیدن و
بر گرداندن به ما و بر ما جواب دادن واجب نیست. - . قرب الاسناد: ۱۵۲ - ۱۵۳. صدر روایت اين است: امام باقر عليه اسر لام
فرمود: شيعه ما کسی است که تابع ما باشد و با مخالفت نکند. هر كاه ما خائف باشیم او نیز در خوف باشد و هنگامی که در

امان باشیم؛ او نيز در امان باشد. اینها شیعه ما մաթ‏ و در ذیل آن خداوند فرموده است: ծես‏ لَمْ بَدِمَجیُوا لک فاغلغ ամ‏

۳
ہب

تبون اهو

3 هُواءَهُعْ و مَنْ չա‏ 2 178 بر مدق من 41« یعنی کسی که دینش را رأى و نظر خود قرار دھدہ بدون امامی
از ائمه هدى. -
* | ترجمه |

«A»

یره بصائر الدرجات էլ մա‏ مُحمّدٍ عن աա‏ بن سَعِيدٍ عَنْ حَمّادٍ عَنْ رت 1.2 أبى عبد الله عليه السلام فى قَوْلٍ
الله تغالى 217 511 لک و لتويك و سوّف مرن قال الذ که الفوآن 22.553 و تحن اأسارارۃ )3(

3

Հոթ:‏ ےت ԱՏ‏ ےج ےو ےد كر ՄԱ‏ و ال 5-1 تک و ԿՏ‏ و سوت

-

و

128 -. زخرف /۴۴- لو به راستى كه [قرآن] برای تو و برای قوم تو [مايه] 8 است و به زودى [در مورد آن]

پرسیده خواهید شد) فرمود: ذکر قرآن است و ما آن قوم هستیم و از ما سوال خواهد شد. - . بصاثر الدرجات: ۱۱ -
#[ ترجمه |

جم

یرہ بصائر الدرجات ابی زیت ناب اَی شمر 88423128 113582 جَقفَر عليه السلام بل (1).

۱۲ عليه الترلام همین روايت را نقل كرده است. --. بصائر الدرجات:‎ տն جمه ]بصائر الدرجات: ابن اذينه از برید» از امام‎ չիթ:

۷| تر جمه |

«»

یرہ بصاثر الدرجات չնա Աք‏ عَنْ այ‏ عَنْ مُعَاوِيَة 15 عَنْ آبی جغفر عليه السلام 65564122 تغالی و إا

را و الث

و Տան‏ و مرک نکر قال انا انا ակ‏ الد کر و تكن الععتر لرن زكر

تر جمه ]بصائر الدرجات: بريد بن معاویه از امام باقر عليه الت لام نقل می‌کند که درباره آیه وو نه 5-1 لكف و 851« و
سَوّف յն‏ فرمود: ما را قصد نموده ما اهل 53 هستیم و از ما سؤال خواهد شد. -. بصائر الدرجات: ۱۲ -

| جمه‎ թու

«փ»

2
سه

کنز كنز جامع الفواند و تاویل الايات الظاهره مُحَمّد بن باس عَنْ عَژدِ العزیز بن يَحْيَى عَنْ مُحَمّدِ بن عو الله بن عنام عَنْ
آحمد بن عبد الله عَنْ أبيه عَنْ )470 42 عليه السلام 45 )6(

**[ترجمه ]كنز الفوائد: زراره از امام باقر عليه الشلام همین روايت را نقل كرده است. - . كنز الفوائد: ۲۹۳ -

* | ترجمه |

«Ֆ»

Ք. ہے‎ 2

بو جغفر عليه السلام ալ‏ َذِكرٌ لك Հայ)‏
و موف تشتلون Սն‏ رَسُولَ الله صلی الله عليه و آله و أَهْل 6« أهل الذ کر :25722122

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: عمر بن يزيد گفت: امام باقر عليه الہ لام درباره آيه 21 5-1« و «ա:‏ و سَوْفَ تُسألُونَ)
տար‏ رسول دا مود اهل بت او اهل د کرو همان کساتی մաստ‏ که از آنها سؤال کر اد شد د չնա‏ الدرجات(1۴>

* | تر جمه |

بيان

فسر المفسرون الذكر بالشرف و السؤال بأنهم يسألون يوم القيامه عن أداء شكر القرآن و القيام بحقه و على هذه الأخبار المعنى
أنكم تسألون عن علوم القرآن و أحكامه فى الدنيا.

ص: ۱۷۵
۱- بصائر الدرجات: ۱۱ و الآيه فی سوره الز خرف: ۴۴.

ضا ՄԱՑ Ա‏
۳- هکذا فى الكتاب» و فى المصدر: (برید بن معاویه) و هو الصحیح.

#عيصائر الد جا 3

۵- كنز جامع الفوائد: ۲۹۳ فيه: (محمّد بن عبد الرحمن بن سلام) و فيه: ايانا عنى و نحن آهل الذكر المسئولون.
۶- بصائر الدرجات: ۱۲.

**| ترجمه ]|مفسرين «ذکر» Ս‏ به شرف تفسير کرده اند و «سؤال» را گفته اند یعنی از مردم در روز قيامت در مورد ادای شکر

می شود.
թու‏ جمه |

«ն»

و

աին‏ وای ی اضر عن ՉԱ‏ عم ամ‏ فى 28118 هلر لكك و
دمک و سوق 582 ال ول الله صلی الله عليه 815417 تہ الْمَستُولُونَ و همع هل ال کر (۱)

یں عا ی 25

وین انها ալ‏ الک ۃ ابو کر از «Յա‏ لک و اوم و شف ատա‏ كفيك سامير فلن الله عليه و اله
و اهل بیتش علیهم الشلام کسانی هستند که از آنها پرسیده می‌شود و آنها اهل ذكرند. - . بصائر الدرجات: ١‏ -

| جمه‎ թու

«1»

2

و و له ذ کر لک و Ցե‏
و موف عون ان مغ 2ھ
یر بصائر الدرجات أحمد عن الحسین عن صفوان مثله (۳).

##[ترجمه ]بصائر الدرجات: صفوان از امام رضا عليه الت لام نقل کرد که درباره آیه بو ان 5114 تک و «Տա‏ و سوت

ارتا فرموهاما شمان سا هستیم. - . بصاثر الدرجات: ۱۱ -

بصائر الدرجات: از صفوان همین روایت را نقل کرده است. -. بصائر الدرجات: ۱۱ -
٭| تر جمه ]

Ե

-

قَالَ: قال له سلوا هل الذّكر و هُمْ امه إن كم لا تعلمون فعلیهم آن
يشألوهُم و یس علیهم أنْ جیهم إِنْ شَاءُوا أَجَابُوا و إِنْ شَاءُوا لم یُجیُوا (۵).

بر بصائر الدرجات بِالْإِسْنَادٍ (۴) عَن الرّضًا عليه السلام մ‏

ع و

իոչ‏ تر جمه أبصائر الدرجات: با اسناد گذشته از حضرت رضا |ա‏ شده که فرمود: خداوند فرموده: «فاسألوا 511.8 ւ‏ » اهل

ذكر ائمه علیهم الت لام هستند. «ِنْ کم 524838« مردم بايد از آنها بپرسند» ولی بر ائمه واجب نیست جوایشان را بدهند. در

صورتی که بخواهند جواب می دهند و اگر خواستند. جواب نمی دهند. - . بصائر الدرجات: ۱۳ -
* | تر جمه |

«f>»

شناد الول (۶) عَنِ الژضا عليه السلام قال: قال الله تعالی ՍԵԹ‏ هل الذ کر إِنْ 27 لا ոծյչա‏ هُمْ ամն‏ هُم (۷.

3

| تر حمه ابصائر الدر حات: با همان اسناد بالا از امام رضا نقا شده که ف مود: خداو ند و دہ: մար‏
ر جمه الصا الدر جات واه آر امام ر فرمو ود ورمن

تَعْلْمُونَ.) پرسیدہ شد: آنها جه كسانى هستند؟ فرمود: ما همان‌ها هستیم. - . بصائر الدرجات: ۱۳ -

بره بصائر الدرجات بِھَذًا لاد قال: قلث 20 الحسن يكونٌ չեմ‏ فی حال մեշ‏ عَن الحلال وَ الْحَرَام و الذی يتاج الاس Հլ‏
فا کون عِنْدَهُ شی ۶ قال لا و لک قَدْ 054 عِنْدَهُ و ا يُجِيبُ (۸)

| ترجمه ]بصائر الدرجات: با همین اسناد گفت: به حضرت رضا عليه ال لام عرض کردم: آیا ممکن است در مورد حلال و
حرام و ساير احتیاج هاى مردم از امام سؤالى بکنند» ولی جوابى در نزدش نباشد که بدهد؟ فرمود: نه چنین چیزی ممکن
نیست» ولی ممکن است جواب را بداند» اما جواب ندهد. - . بصائر الدرجات: ۱۳ -

| جمه‎ թո
«144»
عَنْ مُحَمّدِ بن اشماعیل عَنْ 21225 يونس عَنْ آبی بكر الحضرمی قال: كنت عند آبی‎ ա بصائر الدرجات محمد بن‎ ւ»

جغفر عليه السلام و 25 علیه )55 آخو الکمیت فقال جعلنی 411 :5138« اختوث لک 2նշ շշ‏ ما بط زنی مَسْأَلَهُ وَاحدء

مها قال و لا وَاحِدَهٌ ՍԱՄ‏ بَلَى قَدْ حضرنی وَاجدَۂ قال و ما هی قال

.۱۱ بصائر الدرجات:‎ -١
.۱۱ بصائر الدرجات:‎ -۲
.۱۱ بصائر الدرجات:‎ ۳
آراد بالاسناد اسناد عباد بن سلیمان.‎ -۴

ا سنا الد ات 1۲

۶- ای اسناد عباد بن سلیمان.

۷- بصائر الدرجات: ۱۳ فيه: قال: سألته عن قول الله تعالی.
شتاق الا Հն ե‏

5 ճշ ՏՆ .2 Հաա 2

قول الله ارك و յ. յոթ տ‏ الذ کر إِنْ 55 لا تَعْلمُونَ قَالَ يا 355 24-21 55241 و تعالی أَنْ تسألونا و لا
آجیتاکم و إن شا كع تجیکم دف

ի»‏ جمه ]بصائر الدرجات: ابوبکر حضرمی گفت: خدمت حضرت باقر بودم که ورد برادر کمیت وارد شد و گفت: خدا مرا
فدایت كند! هفتاد مسأله تهیه دیده بودم از شما بپرسم» اما اکنون یکی از آن مسائل را يادم نیست. فرمود: یکی هم یادت
نمانده؟ عرض کرد: جراء یکی از آنها در خاطرم هست. فرمود: چیست؟ گفت: اين آیه:

ԳԼ
C+

Բեն‏ الذ کر إِنْ کشم لا تقلمون» فرمود: خداوند به شما امر کرده از ما سؤال كنيد. ما اگر خواستیم جواب شما را می

دهيم و اگر خواستيم» جوابتان را نمی دهیم. -. بصائر الدرجات: ۱۲ -
# تر جمه |

«15»

24

قال رمع ول قال մն‏ بن الْحْسيْنٍ عليهما
له أن يَسأَلُونا فَقَالَ ի յքա‏ الذ کر

-

یره بصائر الدرجات 88 գեա էլ‏ عن الْوَسَاءِ عَنْ آبی لسن 27 عليه السلام
السلام على 80« اض (1) ما یش على ՀԲ‏ م و علی شتیعتتا ما مس ե. տան‏ الله

0

إن کشر لا تقو امرف من شانوا و یس աթ ան:‏ ان ամա‏ ان (տամ‏

-
ان

بر» بصاثر الدرجات عبد الله بن جعفر عن محمد بن عيسى عن الوشاء مثله (۴).

խոչ‏ ترجمه |بصائرالدرجات: وشاء از حضرت رضا عليه الس لام نقل کرد كه شنيدم مىفرمود: حضرت زین العابدين عليه الشلام
فرموده است: بر ائمه جيزهايى واجب است كه بر شيعيان واجب نيست و بر شيعيان جيزهايى واجب است کہ بر ائمه واجب
نیست. خدا به آنها دستور داده از ما سال کنند. در اين آيه می فرماید: «فاشألوأ هل لد کر ان 487 لا لون دستور داده از
ما پپرسند» ولی بر ما جواب دادن لازم نیست. در صورتی که بخواهیم جواب می دهیم و اگر خواستيم» خودداری م ىكنيم. - .
بصائر الدرجات: ۱۲ -

بصاثر الدرجات: از محمد بن عیسی از وشاء همین روایت را نقل کرده است. - . بصاثر الدرجات: ۱۲ -
թու‏ جمه |
۷۴

یرہ بصائر الدرجات 1251 ب «Ա:‏ عن ارط قال: کت յլ‏ الرّضًا عليه السلام کتابا 5664 28 ما کت اه ال الله
عرو ل کشو 2111 إن کت لا عمو و ال ال و ما كات یوت ليوا كاله و لا َر ِن كل رو ملع طائفة
ան 2 188‏ ہن ےت رر رع قير وب قال ال
ڪر و جل قن لم هة َسْتَجببُوا تک մոմ 6228 ՆՅ չեմ‏ و من ضل من اع هواه بير مد مین մմ‏

کاء الكافى العده عن أحمد مثله (۶)

٭٭(ترجمہ]بصائر الدرجات: بزنطی گفت: به امام رضا عليه الت لام ման‏ نوشتم و در آن این آیە را نیز ذكر کردم كه خدا
فرمود: ԹՈՆ‏ لذ کر إن كقع لا رد Թաթ»‏ کا تفر 22 كانه لور من کل զետ»‏ طائفةٌ
չատ 218 1.2 22‏ إا رَجَعُوا لیهم 641 «ՀՖԿ‏ بسا کا وا او زل راب دادن نارحب
سے ا ان لم Յո ժակ նանան նմ «Մամա‏ وا پر هی می الله إن 41 մ‏
هی الوم الطالميق): -. قصص 6-1 - (پس اگر تو را اجابت نکردند بدا که فقط هوس های غود را پیروی می کنند و
کیست کمراه تر از آنکه بی زاهتماین دا از وسک پیروی کند بی تردید خدا مردم ستمگر را راهنمایی نمی کند.) -.
بصائر الدرجات: ۱۳ -

اصول کافی: عده‌ای از احمد همین روایت را |ա‏ کرده‌اند. - . اصول کافی ۱ ۳-_-

* | تر جمه |

بيان

لعله عليه السلام فسر «Գ‏ بعدم وجوب التبليغ عند اليأس من التأثير كما هو الظاهر من سياقها (/0.

ص: ۷۷

۱- بصائر الدرحات» ۱۲.

۲- فى المصدر: من الفرائض.

۳- بصاثر الدرجاث ՑՄ‏

۴- بصائر الدرجاث Ց‏

۵- بصائر الدرجات: ۱۳ و الآيه الأولى فى الأنبياء: ۷ و الشانیه فى التوبه: ۱۲۲ و الشالثه فى القصص: ۵۰. راجع ذيل الحدیث
الرابع.

۶- آصول الکافی ۱: ۲۱۲.

۷- او أشار بالانیه الى السر فى مسا کهم عن الجواب. و المعنی انه لو نجیبکم عن کل ما سألتمونا فربما لا تستجیبونا فى بعض
ذلك فتکونون من أهل هذه الآيه.

تفسیر کرد همان طور که ظاهر از سیاق آيه نیز همین است. -. يا به وسیله آيه به سرّ خودداری کردنشان از جواب اشاره
کرده است و معنی اين است که اگر ما جواب شما را در همه پرسش هایتان بدهیم» جه بسا دیگر از ما در بعضی از آن

درخواست جواب نكنيد و از اهل اين آيه شوید. -
թու‏ جمه |
۸

ره بصائر الدرجات امد بن محمد عن اب أبى عُعیر عن هسام بن քն Ալե‏ ےنوت رت

قد وا یل اد کر ون کم لا تقلمون من هم Թան‏ قال فلت علینا آن تسالکم قَالَ تعم وا 21 علیکم آن تجیبونا قال 828« إل
11

يرء بصائر الدرجات ابن يزيد عن ابن آبی عمير مثله (۲)

ماء الأمالى للشيخ الطوسى الحسين بن إبراهيم عن محمد بن وهبان عن أحمد بن إبراهيم عن الحسن بن على الزعفرانى عن

ترجمه ]بصائر الدرجات: هشام بن سالم گفت: از امام صادق عليه ال لام راجع به آيه Նա‏ أل الذ کر إِنْ 487 لا

واجب است كه به ما پاسخ دهید؟ فرمود: اين در اختیار ماست. - . بصاثر الدرجات: ۱۲ -

بصاثر الدرجات: ارق بزید از ابن ای عمیر همین روایت را نقل کرده است. -. بصاثر الدرجات: ۱۲ -
امال طوسی کات ابی آنی աթ‏ همین ردارکت زا تقل کزفه اسشرت, امالی طوسی د

# ترجمه ]

1

پر بصائر الدرجات լը Վա‏ عبد الْجَبَارِ تن ابن فضال عَنْ 28 عَنْ )58420 أبى جغفر عليه السلام فى قول الله ա‏ 185
هل الذ کر إِنْ 255 لا-تعلمون مَنْ هُمْ قال نش فلت من )577212 امش أله قال ام قال قلت «Սն: մ‏ كما آمونا وَقَدْ
չա ճամ 2138‏ 2211 من Սմ «ւյ Ն‏ فقال ալ‏ آموتم آن تسألونا و یس لکم علینا այա‏ دک إلا (۴).

٭| ترجمه |بصائر الدرجات: Յան)‏ کف از حضرت باقر عليه الس لام در مورد آ يه «قاش الوأ یل الذّكر إن کشم 52843

پرسیدم که اهل 5-5 کیانند؟ فرمود: ما. گفتم: يس به جه کسانی دستور داده اند از شما بپرسند؟ فرمود: شما. گفتم: پس ما از
شما سؤال می کنیم» همان طور که امر شده ایم؟ خيال کردم از اين راه که وارد شوم» جواب خواهد داد. فرمود: به شما دستور
داده اند پپرسید و بر ما الزام نشده که جواب به شما بدهیم. اين کار را در اختیار ما گذاشته اند. - . بصاثر الدرجات: ۱۲ -

| جمه‎ թու
«ՆԻ»

یره بصائر الدرجات 1222 ծ‏ الین عَنْ صَفْوَانَ عَنْ եմ‏ بن ՅԱՅ լ)‏ عَنْ مُعَلى بن 58.55 أبى عبد الله عليه السلام فى
12324172 فش لوا أل الذ کر إِنْ کشم لا تَعْلْمُونَ ال هُمْ آل مُحَمّدِ فعلی النّاس أن Հա‏ و لیس علیهم آن بُجیوا
չբ «805‏ إن اموا أَجَابُوا و إِنْ شَاءُوا (քմ Մ‏

٭ إترجمەہ]بصائر الدرجات: معلی بن خنيس از امام صادق عليه الہ لام نقل می‌کند که درباره 1« նա‏ هل الذكر ان کم
لا تَعلَمونَ فرمود: آنها آل محمّدند و بر مردم است که از آنها پپرسند و پاسخ دادن بر ایشان واجب نیست و اختیار آن با

خودشان است. اگر خواستند جواب می‌دهند و اگر خواستند جواب نمی‌دهند. - . بصائر الدرجات: ۱۲ -
| تر جمه |
»¥1«

یرہ بصائر الدرجات ՎԵ:‏ 5 الحْسَيْن عن ان فضال عَنْ تغلبة عَنْ 5707 قال: قلتٌ له يَكون բել‏ يُشأل عن ԺԱՀ/‏ وَ ارام و ا

2
-

:8,5 43:15 2 قال لا ال كَالَ 161341 քա‏ ال کر هُم 01:51 إن کم لا Տոն:‏

ص: ۱۷۸

۱- بصائر الدرجات: ۱۲.

۲- بصائر الدرجات: ۲ فیه: (هشام بن سالم عن زراره) و فیه: قال: نحن هم و فیه: فعلیکم.
۳- آمالی الطوسی: ۶۱ فيه: فعلیکم.

۴- بصائر الدرجات: ۱۳.

۵- بصائر الدرجات: ۱۳.

۶- بیان من الامام عليه السلام» او من الراوی» قوله: من هم؟ أى من هؤلاء الأثمّه؟

- ա
-
هور عو‎ Հ

قلت من هم قال خن فلت فمن الْمأموز بالمماله قال نم قلث մ‏ مالک و قَدْ رمث أنه ا ճա‏ مِنّی إِذَا أنه مِنْ عذا اجه قال
թիակ‏ أن تسألوا و یس ան‏ الاب نما ديك إلينَ.12).

٭ | ترجمه ]بصائر الدرجات: زاره گفت: به امام عليه ال لام عرض كردم: ممكن است از امام درباره حلال و حرام سؤال شود
գման ամանի 2122Թ‏ سرد մա‏ قمر ده قاش الوا هل الذكر» آنها ائمّه هستند. ծր‏ کشم لا չըր‏
عرض کردم: آنها جه کسانی هستند؟ فرمود: ما. عرض کردم: جه کسانی مأمور به پرسیدن هستند؟ فرمود: شما. گفتم: ما می
پرسیم. و نیتم اين بود از این راه که وارد شوم جواب خواهد داد. فرمود: شما مأمور به پرسیدن هستید و جواب دادن بر ما
واجب نيست و در اختیار ماست. - . بصائر الدرجات: ۲

* | تر جمه |
بیان

كان قوله هم الأئمه زيد من الرواه كما أنه لم یکن فیما مضی (۲) و على تقدیره فالمراد بقوله من هم من الأئمه.

**[ترجمه ]كويا عبارت لهم (ՀԳ‏ توسط راویان اضافه شده است» همان طور که در روایات گذشته نیز نبود و بنابر فرض

وجود آن» منظور از سوال «من Բ‏ یعنی جه کسانی از ائمه هستند.
թու‏ جمه |
ՑԵ‏

بر یضاق الترععات ا و متا ب عَن عاصم بن յան տան տաթ‏ عليه السلام فى قول մետ,‏
هل ال کر ان کشم لا تعلمون قال تن 111 تحن ولو (4۳

تر جمه ]بصائر الدرجات: محمد بن مسلم از امام باقر عليه ال لام نقل می کند که درباره آيه Սե‏

622 فرمود: ما اهل ذکریم و از ما سوال خواهد شد. -. بصاثر الدرجات: ۱۲ -
թու‏ جمه |

«ՄԷ»

62 ہم

بر بصاثر الدرجات ԵՀՀ‏ بن الختین و مُحَمَدُ 3 88152 318 12 عَنْ «նչ‏ عَنْ بَغض اص حَابنًا عَنْ مُحَمّدِ بن مَرْوَانَ
عن الْفض یل بن بَمار 58 أبى جغفر عليه السلام فى قَوْلٍ الله فشتلوا Բ‏ الذ کر إِنْ کم 5,263 Սն‏ رَسُولَ الله صلی الله عليه و
آله و أل 18:25 الذ کر 225 10«

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: فضیل بن يسار از امام باقر عليه الت لام نقل می کند که درباره آيه )ետ‏ ال 511 إِنْ كنع لا

522214 امير و ال بیتش اهل ذکرند و اهل پیٹ او 421 هستند. - . بصاثر الدرجات: ۱۲-

] ترجمه‎ | E
«f»

یر بصائر الدرجات آخمد بن աջ‏ عَن الخشاب عَنْ عَلِىٌ بن حّان عَنْ عبد الرّحْمَنِ بْن كثير عَنْ أبى عبد الله عليه السلام فى
թ 82122‏ الذ کر إِنْ کشم لا تَعْلَمَُونَ قَالَ الذكرٌ 2415 24748 الْمَسْتُولُونَ (ه).

٭ | ترجمه ابصاثر الدرجات: عبدالرحمان بن كثير از حضرت صادق عليه الس لام نقل مى كند كه در مورد ايه Թ եա‏
الذكر إِنْ کم لا تَعلَمُونَ فرمود: ذكر محمد صلی الله عليه و آله است و ما اهل آن هستيم و از ما سؤال خواهد شد. -. بصائر
الدرجات: ۱۲ -

** | ترجمه |

«1»

-

بره بصاثر الدرجات Վա‏ مُحمدٍ عَن الختین بن աա‏ عَنْ شرلیمان نن جغفر )2252 Սն‏ 4-2 0 الْحَسَن عليه السلام
قول فی قول الله յա‏ فشتلوا هل الذكر إِنْ کم 06289 تن هُم (۶)

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: سليمان بن جعفر جعفرى گفت: از ابوالحسن عليه الشلام شنيدم كه درباره آيه «فاشألواً أُمْل الذ کر
ծ)‏ کشم لا 6218 می‌فرمود: ما همان ها هستيم. - . بصائر الدرجات: ۱۲ -

* | ترجمه ]

«¥$»

یرہ بصاثر الدرجات آخمد بن ՀՀՀ‏ عن الحَسَینِ بن سعید عَنْ علی بن ԱՀ‏ عَنْ
ص: ۱۷۹

.۱۲ بصائر الدرجات:‎ -١
.۱۳ بل كان فى حدیث صفوان المتقدم تحت رقم‎ -۲
.۱۲ بصائر الدرجات:‎ -۳

۴- بصائر الدرجات: ۱۲ قوله: «و هم الأئثہ؛ تخصيص لاهل بيته» ای أهل بيته هم امه او ان أهل بيته الذی يوصف باهل الذكر

هم «ՀՏ‏
۵- بصائر الدرجات: ۱۲.

۶ بصاثر الدرجات: ۱۲.

2154 :98502 الق یل عَنْ أبى جَعْفَر عليه السلام 41722 72 قث لوا ա‏ الذ کر ծլ‏ 657 لا 82283 94 رَشول الله

-
5.

صلی اله عليه و آله و الأب աա‏ 71 قان الل ای و إل کر لک و ویک ոյ‏ 1841 نحن قوم و خن
الْمَمْتُولُونَ (۱).

عم 6

٭ | ترجمه ابصاثر الدرجات : فضيل نقل مى كند كه امام باقر عليه الس لام درباره آيه «قاشألوا فلالذکر إن کم لا لو
فرمود: پیامبر وائمّه صلوات الله عليهم اهل ذکرند. خداوند فرموده: او Հ1‏ که لک و فیک و موف تُسْألُون.) ما قوم او

هستيم و از ما سؤال خواهد شد. - . بصائر الدرجات: ۱۲ -
թու‏ جمه |

۷

2

Աա ԱԱ Արան

#[تر جمه ]بصائر الدرجات: بريد بن معاويه از امام باقر عليه الت لام نقل می کند كه درباره آيه «قاشألواً أَهْلَ الذ کر إِنْ کش لا

- ۱۲ پرسیدم. فرمود: ذكر قرآن است و از ما سؤال خواهد شد. - . بصائر الدرجات:‎ ծոտ
| ترجمه‎ |
۸

یرہ بصائر الدرجات 1551 بن مُحمّدٍ عن الین بن معیدِ عَنْ ص موان عَنْ أبى عنمان عن الْمُعَلى بن تيس عَنْ آبی عبد الله
عليه السلام فی قَولِ الله յն‏ أَهْلَ الذکر ون کم :5:13 قال هُمْ آل مُحمّدٍ صلی الله عليه و آله فد کزنا لَهُ عدیت الكل
أنه قال هی فی أهل الکتاب قال 1428 24257(

* |[ ترجمه ابصائر الدرجات: معلی بن خنیس از حضرت صادق عليه الس لام در مورد به «فا ՍԱ‏ أَهْلَ 211 ان كش لا
աննա ար‏ ےت ےت
1« درباره اهل کتاب است. امام عليه الشلام او را لعنت کرده و تکذیبش نمود. -. بصائر الدرجات: ۱۳ -

| جمه‎ թու
۰۳۹

و ساز անմ‏ اخ տիան‏ ےی وت لٍ اله یلا

5 و

تا و إِنْ شتا Հաա‏

5

ال الذّكْر إِنْ کشم لا تعلمون قال تن فلث نس քնի‏ اَن 2861 قال չմ‏ و اک إلا ծլ‏ شتا اج

پ سد

1

اس

#*| تر جمه ]بصاثر الدرجات: بکیر از كسىء از امام باقر عليه Փա‏ نقل می کند که دران آبهوفاشا لوا هل الذ کر ծլ‏ کم لا
6213 فرمود: ما هستیم. عرض کردم: ما مأموريم که از شما سؤال کنیم؟ فرمود: آری؛ و جواب در اختیار ماست اگر

خواستیم جواب می دھیم و اگر خواستیم؛ جواب نمی دھیم. - . بصاثر الدرجات: ۱۳ -

] ترجمه‎ | 5:
«Էշ»

ير» بصائر الدرجات 24851 չդ‏ مُحَمَدٍ عَن العلا («այյ‏ عَنْ مُحَمّدِ بن شم عَنْ أبى جغفر عليه السلام قال: قلت 4 ان مَنْ عِنْدَنَا
يَرْعْمُونَ أن قول الله قش لوا هل الذ کر ծլ‏ کم لا تغلمون 248 الود وَ اللَصَارَى մն‏ إذاً يَدْعُونَهُعْ إِلَى գ»‏ 8 مار پیده այ‏
صَدْرِءِ ققال نَخْ أهل الذ کر 253 (շյա‏

խոր‏ ترجمه ]بصاثر الدرجات: محمد بن مسلم از امام باقر عليه Փայ‏ نقل می کند که عرض کردم: گروهی که نزد ما هستند
گمان فى کنند که آیه الوا ول الذّكر إِنْ کشم لا مود درباره بهود و نصارا است. فرمود: بنابراین آنها را به دين
خودشان دعوت می کنند! سپس با دست به سینه‌اش اشاره کرد و فرمود: ما اهل ذکریم و از ما سؤال خواهد شد. -. بصائر
الدرجات: ۱۳ -

| جمه‎ թու
«ԷՖ

یره بصائر الدرجات բ Վա‏ الْحَسَن عَنْ عفرو بن معید عَنْ مُصَدَّقٍ بن صَدَقَهَ عَنْ عَمّار Հենա‏ 58 أبى عَثدِ الله عليه السلام
أنه سل عَنْ قول الله عَرّ و جل فشتلوا أل

ص: ۱/۸۰

۱- بصائر الدرجات: ۱۲ و الآيه فی سوره الزخرف: ۴۴.
۲- بصائر الدرجات: ۱۲.
۳ بصائر الدرجات: ۱۳.
۴- بصائر الدرجات: ۱۳.
۵- بصائر الدرجات: ۱۳.

الذ کر |5 کنتم 5,284 قال هُم آل مُحَمّدِ آنا و آنا ճ) չե‏

ն - -
2 o2 واج‎ ۶

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: عمار ساباطى گفت: از حضرت صادق عليه الس لام راجع به آيه به شألواً أَهْلّ ا )51 ان کت لا
3283( پرسیده شد. فرمود: آنها آل محفدند و بدانید كه من هم از آنها هستم. -. بصاثر الدرجات: ۱۲ -

] ترجمه‎ | E
«ՀԾ

يبد عن یی عدي اله عله لادم فی ؤل الہ نی նյմ իմ‏ نکم موت کال ՉԻ տնա‏
ەر 0

e‏ مر له ام و له يُؤْمرُوا سوال ժվ2‏ 28223 582141 ذ کر ال و رن تیک الد کر 553 للنّاس ما

7

Ի 7
اهله‎

3

իի 4:27 |

չի»‏ جمه ]/بصاثر الدرجات بصائر الدرجات: عبدالحمید از حضرت صادق عليه الترلام درباره آيه ԽԱՆ‏ ال کر إن کم
لارا پرسید. فرمود: کناب دا ذ كز Հալ‏ و اهل 55 آل محمدند که نهدا տատ‏ داده از آنها سوال کلند و به آنها
دسر اذاف از ساهادن վկա‏ بات 81211 22Ն‏ اسر մարան‏ ایک 5-11 525 لاس ما تلهم و
տեն‏ 6528 -. نحل / ۴۴ - [واین قرآن را به سوی تو فرود آوردیم تا برای مردم آنچه را به سوی ايشان نازل شده است
توضیح دهی و اميد که آنان بیندیشند.) - . بصاثر الدرجات: ۱۳ -

| تر حمه‎ | E
«¥»

یره بصاثر الدرجات ամ‏ عن الحم : ՀԱՆԱ Ի ա ԱԱ ն‏
մ‏ دربن شع لا تخلمون ال ار لو و ] ل سول الله 71.8 و هم (ճյա‏

- 2 و

**[ترجمه |بصائر الدرجات: محمد بن مسلم از امام باقر عليه 5.5( نقل می کند که درباره آيه նխ 5-1 մո են‏ کا
لو نا فر موو د کر قرآن است و آل پیامبر اهل ذکرند و از آنها կա‏ خواهد شد. - بصاثر الدرجات: لات

] ترجمه‎ | E
«¥»

ير بصائر الدرجات մեե‏ عَنْ خاصم ) վարն‏ فد نموم ع أبى «ոա‏ السلام فى ؤل الله اکٹ و الى
4183 الذكر إن كتقع لا تعلمون قا الذ که الآ و آل رَسُولٍ له صلی الله عليه و آله أَهْلٌ ال کر و هم (Օտա‏

Թու `

2-0
کے

տիտ‏ جمه ]بصائر الدرجات: محمد بن مسلم از امام باقر عليه لام نقل می کند که درباره آيه ՍԵԹ‏ أَهْلَ ال کر اِنْ کم لا
فقوت شر کرت ات اسان ال سار ا دی از تھا سوال خراسن ست رصا السات ا >

۷| تر جمه |
«Էմ»‏

یرہ بصائر الدرجات مت بی جغفر بن ջա‏ عَنْ 83 ՋԱ:‏ عَنْ عود الله بن عجلان فی 18227 آفل الذَّكر إن کم لا
من قال ر ول الله صلی الله عليه و آله و له مق Հն խան‏

سس ]بصائر الدرجات: عاف بن عجلان درباره ادات اوا هل الذكر إِنْ کشم لا ամա‏ گفت: پیامبر و اهل بيتش از
28« اهل ذ کرند. -: بصاثر الدرجات: ۱۳ -

| جمه‎ թու

«Էչ»

یره بصاثر الدرجات اب مَعْرُوفٍ عَنْ Ա»‏ عَنْ 38.821 أبى جغفر عليه السلام فى قَوْلِهِ 81224 الذكر إِنْ کم لا تَعلْمُونَ մմ‏

الد كر 5121 2231 2411(

**[ترجمه ]بصاثر الدرجات: بريد از امام باقر عليه الہ لام نقل می کند که درباره آيه ծ) 517 նա‏ کم տաճա: Վ‏
فرمود: ذکر قرآن است و ما اهل آن هستیم. - . بصائر الدرجات: ۱۳ -
թու‏ جمه |

«ԷՎ»

یرہ بصائر الدرجات Տ ա‏ |شرعماعیل عَنْ 91822 بن 220 عَنْ آبی الْحَسَنِ عليه السلام قال: Հ‏ يَكونٌ ՍԱՀ ժել‏ عَن ՍԱ-ի‏

و الْحَرَام فلا کون عِنْدَهُ فيه شی 2 قال
ص: ۸۱

.۱۲ بصائر الدرجات:‎ -١

۲- بصائر الدرجات: ۱۳. و الآيه فی سوره النحل: ۴۴.

۳- هذا الحديث بوجد فی النسخه المخطوطه دون نسخه الکمبانی» كما ان الحديث 231 لا بوجد فی النسخه المخطوطه» و
کلاهما یوجدان فى المصدر راجع البصائر: ۱۳.

۴ بصائر الدرجات: 1۴ فیه: و قال: رسول الله صلی الله علیه و آله و أهل թ‏ الذ کر اه.
ف Անա‏ جات ۱۳
ےا ا ا3۳22

او لک قَدْ َون عِنْدَهُ وَ ّا بُجِيبُ (0.

درباره حلام و حرام سوژال شود ولی جوابی برای آن نداشته باشد؟ فرمود: نه» بلکه می داند و جواب نمىدهد. - . بصائر
الدرجات: ۱۳ -

بد > | ترجمه ]
«A»‏

بر بصاثر الدرجات ժի Նամ‏ محمد عَنْ مُعمّد بن լի) ծամ‏ عن محمد بن عبد լոյ)‏ ای 3 صالح قال:

ا جل ی 4837 1417 پلجام աթ‏ عليه السلام قال ی رید آن شاک ցա‏ دا جییک Սա‏ ولم ا تجیینی قال إا
اک լ‏ ذف أجییک و լ‏ 48 له ایک دف

كرفت و گفت: من مى خواهم از شما سؤالى بكنم. . فرمود: من جواب تو را : 70000 نمی دهی؟ فرمود:
چون اين اختیار را به من داده اند؛ اگر خواستم جوابت را می دهم و اگرخواستم جوابت را نمی دهم. -. بصائر الدرجات: ۱۳

بد > | تر جمه |
«ԷՖ‏

o
كفت از ايشان سؤال شد). فرمود:‎ ն) **[ترجمه ]بصاتر الدرجات: جابر گفت: از حضرت ابو جعفر عليه الترلام سؤالى كردم‎
وقتی موسی را دبدی. از او ار ذخ مسأله را پپرس. من گفتم: شما جواب آن را نمی‌دانید؟ فرمود: چرا. گفتم: مرا به آن خبر دهید.‎

աար‏ تدوع Ե‏ رو ا كار ماه ات اسك حر ا աՆ‏ ۱۳۵ ب

| جمه‎ թու

بیان

إحاله الباقر عليه السلام جابرا على موسی عليه السلام غريب |5 كان ولادته عليه السلام بعد وفاه الباقر عليه السلام بسنین و كان
وفاه جابر فى سنه ولاده الکاظم عليه السلام على ما نقل إلا أن یکون المراد إن آدرکته فسله أو يكون المراد بموسی بعض الرواه

و لم تكن المصلحه فى خصوص هذا اليوم أو تلک الساعه فى الجواب.

| ترجمه | ينكه حضرت باقر عليه الس لام جابر را به موسی بن جعفر عليه الم لام ارجاع می دهد بعید است» )»|
حضرت کاظم عليه الشلام بعد از چند سال از وفات حضرت باقر عليه الشلام بوده و وفات جابر هم بنا بر آنچه كه نقل شده» در
سال ولادت حضرت موسی بن جعفر عليه الشلام اتفاق افتاده است. مگر منظور اين Վեն‏ که اگر او را درک کردی سوال كن

يا منظور از موسی» یکی از راویان باشد و جواب دادن در آن روز يا ساعت صلاح نبوده.
թու‏ جمه |
۴ڈ

ری تب رت وت بل الت با ان عليه السلام عن تام ل մեյ‏

عن 3 شی :»259441 չը‏ الى 264 یهام و ԵԶ‏ له فيه شین Ամե:‏ لكن کرانتار انيت ذالك
یه ان աան‏ و إِنْ شاء لَمْ یج (۴.

٭ تر جمه آبصائر الدرجات: محمد بن حکیم گفت: از حضرت ابوالحسن عليه الس لام پرسیدم: եյ‏ ممکن است از امام درباره
حلال و حرام و احتیاجات مردم سؤال شود. ولی جوابى برای آن نداشته باشد؟ թյո‏ بلکه می داند و جواب نمی‌دهد.

اختيارش با امام است؛ اگر خواست جواب می‌دهد و اگر خواست. جواب نمی‌دهد. -. بصائر الدرجات: ۱۳ - ۱۴ -
| تر جمه |
«ՓԵ‏

ն‏ بے EG‏ ل نا اک
السلام قال: حن ولو ال کر ولو الم و من الال و ارام ().

ص: 1/4

۱- بصائر الدرجات: ۱۳.

۲- بصائر الدرجات: ۱۳ فيه: لان ذلک.
۳- بصائر الدرجات: ۱۳ فیه: أو سئل عنها.
۴- بصائر الدرجات: ۱۳ و ۱۴.

Գծ: الذرجات:‎ ՀՆ: -ձ

حلال و حرام نزد ماست. - . بصائر الدرجات: ۱۵۰ -
թու‏ جمه |
«FY»‏

شىء تفسير العیاشی Ք‏ رن مره بن مُحمّدِ չայ‏ مال: عرضث عَلَى أبى عو الله عليه السلام بَغضٌ حب أبيه کی هی ای
تنم تالک قاشکث (۱) فان لی اکب و քաե‏ ا أا کم فيا ما رل بكم مق و إل كف عله و تفه
و رده الی أنه دی عتی بَحمل و كم ذ فيه عَلَى մյ‏ و يَجْلُوا كم فيه الْعمی 844190 أل الذ کر ان کشم 522834
(۲).

#* ترجمه ]تفسیر عیاشی: حمزۂ بن محمد طیار گفت: به حضرت صادق عليه Թայ‏ یکی از سخنرانی های پدرش را عرضه
داشتم» تا رسیدم به یک قسمت از آنها. فرمود: بایست و ساکت باش! بعد به من فرمود: بنویس! و چنین بر من املا فرمود: در
وا تے سب سا المت جز ترقت و یں بانب هدیا سم را هرازه 4107

راہ حق وادارند و از ե‏ شما رفع ابهام کنند. خداوند فرموده: Խեա‏ هل ال کر إِنْ کشم لا ون » - . تفسیر عیاشی ۲: ۲۶۰ -
٭٭| ترجمه |

«Ժէ»

شی» تفسير العیاشی عن مُڪکد ن شرم عَنْ أبى 25 عليه السلام قَالَ: قلت ԱՒ:‏ من ند يعون أن ول الله ՔՍԵՑ‏
711 إن کشم لا تون 201 520 աան‏ ال նյ‏ يذعوتكم ای دینهع Ք մս‏ 96 بيده 0 إلى صذره تن آغل الذَّكر
وحن لسوت و قَالَ )180 أَبُو جغقر عليه السلام ال کر 8121 (ه).

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره على بن سلیمان الرازی عن الطیالسی عن العلا عن محمد مثله (۶).

#*[ترجمه ]تفسیر عیاشی: محمد بن مسلم گفت: به حضرت باقر عليه الشلام عرض کردم: گروهی که نزد ما هستند گمان می
کنند ախար‏ الذّكر إِنْ کشم 622843 درباره بهود و نصارا است. فرمود: بنابراین شما را به دینشان دعوت می
كنند! سپس با دست به سینه اش اشاره کرد و فرمود: ما اهل ذكريم و ما کسانی هستیم که و از ما سؤال خواهد شد. امام باقر
عليه الشلام فرمود: ذ کر قرآن است. -. تفسیر عیاشی ۲: ۲۶۰ - ۲۶۱ -

كنز الفوائد: از علا از محمد همین روایت را نقل کرده است. - . كنز الفوائد: ۱۶۲ - ۱۶۳ -
* | تر جمه |

رز

Հյ 7

شی» تفسير العياشى عَنْ أَحْمَدَ بن مُحَمَدٍ قال: کتب | 21 الحمن 27 عليه السلام 086 41 )5 ամ‏ عافیته Ալ‏ یت
من کابعنا و م يُحَالِفنَا و إا فا اف و շմ այլ‏ 40106 188 هل الذ کر إن کم لا تغلمون و قال لو لا تفر مِنْ کل فرقه
نم 240248 الدَّين و 2343 قومهم ան‏ 2254« علیکم الد و الد ایا و لم یفرض علینااْجواب ا و لم نز
عَنْ کرو չան թառ‏ آن تکھُوا با کم و اک له نما ملک من کان فلکم

ص: ۱۸۳۳

-١‏ فامسكك خ ل. فى المصدر: فامسکت.

۲- تفسیر العناشی ۲: ۲۶۰.

۳- ثم آوماً بيده خ ل.

۴- آی قال محمد بن مسلم.

۵- تفسیر العیاشی ۲: ۲۶۰ و ۲۶۱.

۶ کنز جامع الفوائد: ۱۶۲ و ۱۶۳ فیه: )122 بن العباس عن على بن سلیمان الزراد) و الظاهر أن الزراد و الرازیق کلاهما
مصحفان عن الزراری منسوب إلى زراره بن اعين» و الرجل هو على بن سلیمان بن الحسن بن الجهم بن بکیر بن أعين آبو

الحسن الزراری و فیه. ثم أومأ بيده الى صدره و ան‏ نحن .

0

بکثره شالهغ لأنيائهم قال له يا أيّهَا الذیق منوا ՅՅ‏ عَنْ أَشْياء إِنْ نهد كم تم کم ۱

## ترجمه ]تفسیر عیاشی: احمد بن محمد گفت: حضرت رضا عليه الشلام برايم نوشت: خداوند به ما و تو بهترین عافیتش را
عنایت کند. شيعه ما کسی است که ան‏ ما Վեն‏ و با ما مخالفت نکند. هر كاه ما خاتف باشیم» او نیز در خوف Վեն‏ و هنگامی
كه در امان ہاشیم؛ او نيز در امان باشد. خداوند فرمود: «فَاشألوأ أَهْلّ الذ کر إِنْ کم لا تلمون.؛ و در آيه دیگر فرمود: «فلة لا
فر ِنْ کل 2 منم طائفة مهوا فی الین 131283 Հտ‏ تا آخر آيه. بر شما واجب شده سؤال كردن و بركرداندن سؤال
هاى خود به ماء و بر ما واجب نشده جواب دادن. مگر չք‏ نشديد از زياد سؤال كردن؟ ولى شما به اين تھی عمل نكرديد. از
این كار خودداری كنيد. همانا كسانى كه قبل از شما بودند» به واسطه زياد سؤال كردن از پیامبران خود هلاک شدند. خداوند
در این آیه فرمود: ويا یا لع 181 لاش کا اع أخباء إن قي لكو كفل كوو -. مانده / ۱۰۱ - ای کسانی که ایمان آورده
اید از چیزهایی که اگر برای شما آشکار گردد شما را اندوهناكك می کند مپرسید) -. تفسیر عیاشی ۲: ۲۶۱ -

بد > | تر جمه |
«F۵»‏

6 6 کے ھ۔ 6 6 322 چ ‌, ار 52 2922 5. ھ۔‎ Աա سے کرک‎ 9 ս վաք 1 Թ
مد العمده باشناده إلى التغلبئىٌ من تفي يره عن عد الله ٿن مُحَمّدِ بن عه د الله عن عتمان بن الحَسّن عن ججغفر بن مُحَمّدِ بن‎

امد عَنْ خسن بن حى ين عن يَحْتَى بن عَلِىٌ Գայ)‏ عَنْ آبان بن تغلب عَنْ جغفر بن مُحَمٍّ عليهما السلام فی وله ա‏ فشئلوا
ال الذ کر قال تعن (۲).

- الذ كر فرمود: ما هستیم.‎ ՆԱ تر جمه ]العمده: ابان بن تغلب از امام صادق عليه ال لام نقل می کند که درباره آيه‎ ոտ
وَلَا 528 و آيه ای را‎ աշ» الله‎ թա در مصدر اين گونه آمده: ما ریسمانی هستیم که خدا در اين 1« فرموده: «وَاغتص موا‎ .
- که مجلسی ذ کر کرده نیاورده است و شاید از چاپ افتاده است.‎

| جمه‎ թո

«Ֆչ»

ال و ال Հտ «մ/մ մամ չա‏ ال չր‏ عليه السلام տա | Բա‏
#*[ترجمه ]جابر جعفی گفت: 239 که اين آيه نازل شد. على عليه الشلام فرمود: ما اهل 55 هستیم. - . العمده : ۱۵۰ -
թու‏ جمه |

۷

آقول رَوَى فی المد كذ رک پاشرئاده عَنِ العافظ أبى تیم يِإِشرنّادہ عَنْ أنّس ال մն‏ زشول له صلی الله عليه و آله لین منوا و

Հան‏ فلوبهُمْ بكر الله ألا بے کر الله այն չաթ:‏ تَدْرِى مَنْ هُمْ تا ابن مشیم ՀՔ‏ من هُمْ تیا رشول الله قال 2 أهل
ՆԻ)‏

|[ ترجمه |مؤلف: در المستد رک از حافظ ابی نعيم به اسناد خود از انس روایت شده که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله
فرمود: لین آمَنُوا و ան‏ فَُوبهُم بذ کر الله ألا بذ کر الله «յը տան:‏ - . رعد /۲۸ - (همان كسانى که ایمان آورده اند
و دل هایشان به ياد خدا آرام می گیرد» آكاه باش که با ياد خدا دل ها آرامش می یابد.] می دانی آنها کیانند پسر ام سلمیم؟

گفتم: کیانند با رسول الله فرمود: ما اهل پیت و شیعه ماء -. تسخه مستد رکف چاپ անա‏ نزد من نیست. -
**[ترجمه]

«FA»

قبء المناقب لابن شه ر آشوب 224 83« Չա Սմ‏ عليه السلام فى 23 517823 :12.2

Միք‏ جمه آمناقب ابن شهر آشوب: در تفسیر ثعلبی آمده که على عليه ال لام درباره آیه )նն‏ أخل الد کر» فرمود: ما اهل

ذكر هستیم.

بد > | تر حمه |
«ՓՓ‏

4կյ‏ الاس «Հնի‏ قال չն‏ عليه السلام 5լ մ‏ الذ کر رَسول 41 صلی الله عليه و آله و 48172 3 نَحْنٌ الرَاسِحُونَ فى العم
و تَحنْ مسار «պի‏ 28:17 و لا ریت ման‏

ص: ۱۸۳۴

۱- تفسیر العناشی ۲: ۲۶۱. تقدم الایعاز الى موضع الایتین الاولتین فى صدر الباب و اما الثالثه فهی فى سوره المائده: ۱۰۱.

۲- الموجود فى المصدر: «جعفر بن محمد علیهما السلام قال: نحن حبل الله الذى قال الله تعالی: «3 ՆՇԱ‏ بل الله جميعاً و
17482473 یذ کر الآيه التى ذکرها المصنّف و لعلها سقطت من الطبع.

الد ۱۵۰

۴- المستدرک: لم يطبع» و ليست نسخته عندی. و الایه فى سوره الرعد: ۲۸.

زده شده است.
թու‏ جمه |

«ձ»»

و

ن تقوم السَاعَهُ تم تلا هذا ذِکڑ مَنْ معی و

աաա աան թյա‏ الو ین غلم تا هو کا إلى أن

-

24553 2328 صلی الله عليه و آله (1).

5

يا

تا روز قيامت اتفاق مى افتد داده شد.

بعد اين آيه را تلاوت نمود: «هذا ذکڑ مَنْ مَعى و ذکر مَنْ قیلی» - . انبیاء / ۲۴ - ار بن است يادنامه هر كه با من است و يادنامه

هر که پیش از من بودهآ > که منظور پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله است. -. ات آید شهر آشوب ۲: ۲۹۳ -

** | ترجمه ]

Ե

ختصء الاختصاص بَعْنى շշ‏ صلی الله عليه و آله تَفْسِيرٌ للضمیر فى معی 183 و یس هذا فیما 222137 إبْرَاهِيمَ (ռ‏

իու‏ تر جمه |اختصاص: سی تسار صلی اه آله تفسیر برای ضمير در (معی و قبلی» است واين در روايت فرات بن

ابراهیم نیست. - . در اختصاص آن را نيافتيم و در نسخه خطی نيز ذ کر نشده است. -
թու‏ جمه |
«ծԾ‏

ختص, الاختصاص ա) Վա‏ الله اا محمد بن عیتی عَنْ ամ‏ عن ابن «յան‏ عَنْ 4122 نی متتان عَنْ Յայտ‏ آشیم
قَالَ: دَحَلْتٌ علی أبى ود الله عليه السلام فال عَنْ مأل اج انی ԱՅ‏ بجواب աշ Սն.‏ إِذْ 85 رل 414 عنها կու‏
Է աւ‏ ی ی
یک و عظم շք‏ فلا բթ‏ 18:83 و مال يا ای شیم «Մ‏ جرغت لت Ատ մա‏ جرغت من ائه آقاویل
فی مسأل واو فَقَالَ 10 آشیم و الله فض ی إِلَى 51535 ملکه ال هذا ֆեն մաշ‏ »24313 جساب و قۇ إلى
مح صلی الله عليه و آله أَمْرَ دینه فَقَالَ ما آتاكم الوَسُولُ قدو و Կ1Ն‏ 5( 42 436 و إن اله 23 ی الأو ما و یناما

25 إِلَى 1225 الله عليه و آله نا (Օզա‏

## ترجمه ]اختصاص: موسی بن اشيم گفت: خدمت حضرت صادق عليه ال لام رسیدم. سؤالى پرسیدم و جوابش را فرمود.
همان جا نشسته بودم که مردی آمد و همان سؤال را کرد. امام عليه ال لام بر خلاف جواب من به او پاسخ داد. در این موقع
مرد دیگری وارد شد و از همان مسأله سؤال كرد. امام عليه الشلام بر خلاف جواب من و جوابى كه به آن دیگری داده بود» به
اين مرد سوم پاسخ داد. من ترسيدم و بسيار در نظرم كران آمد. وقتى مردم رفتند نگاهی به من كرد و فرمود: ای پسر اشیم»
مثل اينكه ترسيدى! عرض كردم: فدايت شوم! من ترسيدم كه در يكك مسأله به خصوص سه جواب داديد. فرمود: يسر اشيم!
خداوند امر سلطنتش را به داود سپرد و در اين آيه فرمود: «هذا عَطاؤٌنا ֆեն‏ اؤ أشيك بِقیر حساب.» به محمد صلی الله عليه و
1« ار دوقن ا وق نموده و فرموده است «ما آتاکم գյո‏ کے رة و ما اک քն:‏ -. حشر (۷- زا
فرستاده [او] به شما داد آن را بگیربد و از آنچه شما را باز داشت بازایستید.] و خداوند به پیشوایان از ما خانواده و به ما

Սատանա‏ هس صلی الله عليه و آله կանա «այք ազմակ արման‏ ولام عصان
թու‏ ترجمه |

«Af»

فس تفسير القمی اَي را یی لوهم بر ամն ամ‏ مثو الي و ونر անն‏ یی ایهم السلام

م قال ألا بذ کر الله :228 (յնի‏

ترجمہ]تفسیر على بن ابراهيم قمی: درباره االَّذِينَ آمَنُوا و :2:28 2418 بذ کر ալ‏ گفته است: «الَّذِينَ آمَنُواا شيعه هستند و
«ذکر اللہ امیرالمومنین و ائمه هستند. سپس اين آنه را خواند: آلا بذ کر الل تطموق القلوت بوب تفسیر على بن ابراهیم قمی:
۴۱-

۱-مناقب آل آبی طالب :148 و الاه فی سوره الانبیاء: ۲۴.

۲- لم نجده فى الاختصاص. و لم یذ کر أيضا فى النسخه المخطوطه.

۳ الاختصاص: ۳۲۹ و ۳۳۰ و الایه الأولی فى سوره ص: ۴۰و الثانیه فى سوره الحشر: ۷.
۴- تفسیر القفی: ۳۴۱

ԱԽ Արան سر ہیف و‎ Հրո
عله السلام.‎ չան նաք Եք نی اور‎ us մար ճայ اليو‎

و رواه سفیان الثوری عن السدی عن الحارث انتهی Ը)‏

ضا جمه آمولف: علامه در كناب «کشف الحق» گنن است: حافظ محدد بن موسی شیرازی که از علماق اهل بشت اسث»
روایت کرده و از تفاسیر دوازده كانه از ابن عباس درباره آيه ԱՆԵՄ‏ لد کر استخراج نموده که گفت: اهل ذ کر محمّد و
على و «ԵՍ‏ و حسن و حسين علیهم ال لام هستند و اينها اهل ذكر و علم و عقل و بیانندہ و این ها اهل بيت نبوت و پایگاه
رسالت و محل آمد و رفت ملائكه اند. به خدا قسم مؤمن» مؤمن نامیده نشده مگر به خاطر گرامی داشتن امیرالمومنین عليه
الشلام. و همین مطلب را سفیان ثوری» از سدی» از حارث روایت کرده است. (پایان نقل قول) - . احقاق الحق ۳: ۴۸۲ و ۴۸۴

* | تر جمه |
«ծմ»‏

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات Ամ չ ա»‏ عن ابن 8218 181 بن الْحَسَن عَنْ أبيه 5.2

-

مار غن ان طریف 23122 213880 الْمَؤْنِينَ عليه السلام 4312 عو و جل نو آغل ال کر إن كنم لا تون قال
تعن թ‏ ال کر (6

*[تر جمه ]كنز الفوائد: ابن طریف از ابن نباته نقل کرد که امیرالمومنین عليه الہ لام درباره آيه «قَاسْأَلُوأ 8 الڈگر إِنْ کشم لا
تَعْلمُونَ) فرمود: ما اهل ذكريم. - . كنز الفوائد: ۱۶۲ -

] ترجمه‎ | E
«ծչ»

ہو .ہے ور Աա Աաաա‏ یں ےر

أبى امن موت ی عليه السلام 241.132 թ‏ .13114 يكم كتاباً فيه ذِكدكم أ لا عقون 14 الطَاعَهُ امام بغد الب
صلی الله عليه و آله (۴).

ի‏ ترجمه ]كنز الفوائد: عيسى بن داود به نقل از ابوالحسن موسى بن جعفر عليه الشلام در مورد آیه ան‏ رن کم كتاباً فيه
الي N SOS‏

اند بشید 4 فرمود: منظور فرمانبرداری از امام است پس از پیغمبر صلی الله عليه و آله. - . کنز الفواشد: ۱۶۳. صاحب کتاب بعد

از آن گفته است: معنی اين است که آنچه که در کتابی که ذکر و شرف و و عزت شما در آن است نازل شده. اطاعت از امام
آیاتی است که در آنها شرف و عزت شما آمده و آنها آیاتی است که بر وجوب اطاعت از امام دلالت می کنند» مانند «أطيعُوا
الله ՀԵՆ‏ الرَسُولَ وَأولی الأئر منکم.» -

| تر جمه‎ թու

بیان

لعل المراد أن الذكر الذى اشتمل عليه القرآن هو وجوب طاعه الامام الذى هو موجب لعز الدنيا و الآخره.

عاد > [ترجمه ]
«AV»‏

کنز» كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره مُحمّد بن اعباس عَنْ مُحَمّدِ بن թշն)‏ عَنْ خترین بن العکم عَنْ خترین بن نضر

ص: ۱۸۶

.۴۸۴ إحقاق 21 ۳: ۴۸۲ و‎ -١

۲- كنز الفوائد: ۱۶۲ فیه: عن میسر بن محارف و فیه: نحن أهل الذکر ان کنتم لا تعلمون.

۳- فى المصدر: محمّد بن همام عن محمّد بن إسماعيل.

۴- كنز الفوائد: ۱۶۳ قال صاحب الکتاب بعد ذلکک: معنى ذلك ان الذى انزل فى الكتاب الذى فيه ذك ركم و شرفکم و عزكم
هی طاعه الامام الحق بعد النبى صلی الله عليه و آله انتهى. اقول: لعل المعنى انا انزلنا كتابا یتضمن آيات فيها شرفكم و عزكم و
ھی آيات تدل على وجوب اطاعه الامام كقوله: اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و أولى الامر منکم.

ه- فى المصدر: عن أبان بن أبى عتاش.

قال: وله َر و جل و ان لذ کر لك و لقزمکک و سَوّف 02185 223 929 թ:‏ المسئولون (۱).

تر جمه ]كنز الفوائد: سلیم بن قيس از على عليه الشلام نقل می کند که درباره آيه «ՏՍ «ՏՄ 5-1 Հի‏ و سوت تُشألون»
فرمود: يس ما قوم او هستیم و از ما سؤال خواهد شد. -. كنز الفوائد: ۲۹۲ - ۲۹۳ -

| جمه‎ թու

«AA»

کنر كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره ք ՆԵ‏ اباس عَنِ չա‏ ینب عامر عنْ مُحمّدِ بن الین 2222
عَنْ أبى جمیله عَنْ مُحَمَدٍ الحلبی قال فلع و جل و إل کر لک و زک و سوت تم تلو قرشول الله իի:‏ بت ոլ»‏
الله یه ամ‏ الذكر و هم :10414522 ن بسالومم 28 ول الاس و وم بهم لیس بَحِلّ لب من الاس آن
ն‏ مَذَا الْعیٌ اذى افتره الله لَهُم ۳

جوا ہپ عد

الله عليه و آله و اهل بیت آن جناب علیهم التّر لام اهل ذكر هستند و از آنها بايد سؤال شود. خداوند به مردم دستور داده از
آنها پپرسند. آنها فرمانروایان مردم و اولی بر آنها از جانشان هستند. برای احدی از مردم خلال نیست که حقی را که نخدا برای

آنها واجب کرده بگیرد. - . کنز الفوائد: ۲۹۳ -
թու‏ جمه |
۵۹ء

ՏԱ‏ << ون إن توق نفد بن يت دی عن پُوشف عَنْ
AE‏

* |[ ترجمه ]كنز الفوائد: صفوان ک گفت: به حضرت صادق عليه ال لام عرض كردم: ابه ԿՏ.) 1) Հն‏ 3 کت 3 موف
ُسألُونَ» جه كسانى هستند؟ فرمود: ما همانها هستيم. - . كنز الفوائد: ۲۹۳ -

کا ماد | ترجمه ]
«$e»‏

کنر كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره مد տ‏ الاس عَنْ տմ աա‏ عن աի Յա ա տա‏

عَنْ 024112 عَنْ أبى عبد الله عليه السلام 2433 و جل و هلک لک و 531« و سوف 185284 95 Յա:‏

(2 ամ: عليه السلام و وف شاود عَنْ‎ Հախ) ա عَلاً‎ շա

**[ترجمه ] کنز الفوائد: عبدالله -. در مصدر «ابوالقاسم بن عبداللّه» است. - از حضرت صادق عليه الت لام نقل کرد که در
مورد آيه دو 51141 لكك و «ոյա‏ و وف تُسْأَلُونَ) فرمود: աայ թ‏ یعنی على امیرالممنین عليه الس لام» و به زودی از

ولایت او بازخواست می شوید. -. كنز الفوائد: ۲۹۳ -

* | تر جمه |

«Ե

-

شی» تفسیر العباشی عَنْ لد بن تجیح عَنْ جففر بن مُحَمّدٍ عليهما السلام فی 43 ترالی ألا بذ کر الله Հար:‏ الْقلُوبُ قَالَ
ِتشد صلی لل عليه و آله تلوب وف وال وه

AY ص:‎

۱- كنز الفوائد: ۲۹۲ و .۲٩۳‏

۲- فى المصدر: عن محمد بن الحسن.

۳- كنز الفوائد: ۲۹۳.

۴- كنز الفوائد: ۲۹۳.

ه- فى المصدر: عن الحسين بن يوسف عن أبيه عن أبى القاسم بن عبد الله
۶- کنز الفوائد: ۲۹۳.

۷ تفسیر العناشی ۲: ۲۱۱. و الآيه فى الرعد: ۲۸.

**| ترجمه |تفسیر عياشى: و میں كت در مورد 1« Գի‏ بذ كر الله نَطمَئِنٌ القُُوبُ» حضرت صادق عليه الشلام فرمود:

11 هاش‎ ա اش أو او د كر امو ساب اس تب‎ աան ազատա
| ترجمه‎ թու
«PY»

فره تفسیر فرات بن ابراه աե)‏ 1 ین تن ման ա»‏ 58 أبى جغفر عليه السلام 42.23 تغالی Բուն‏ الذكر إِنْ کتتغ لا
نطو قال 24 اهل الذ کر اكد

**[ترجمه ]تفسیر فرات: حسین بن سعید به اسناد خود از امام باقر عليه الشلام نقل می کند که درباره آيه Սն‏
کشم لا َعلمونّ» فرمود: ما اهل ذ کر هستیم. -. تفسیر فرات: ۸۳ - ۸۵ -

| جمه‎ թու
«Է»
أَهلَ الذَّكْر إن تنم لا‎ եմա السلام فى قول اللو‎ աա տա թակ ատ ա تفسير فرات بن إبراهيم‎ «5

۳ -

62283 قال إن الله 82 رَشولَه فى کتابه ورا قال 192193 6614 143 رشولا و ال یلوا هل ال کر ان کم لا Տա‏
)110

ہم 2 و2

չիթ:‏ جمه ]تفسیر فرات: احمد بن موسی به اسناد خود از زيد بن على عليه الد لام درباره آيه «قَاسْألوأ أل لد کر ծ‏ كم لا

ء0

تَعلمُونَ» نقل کرد كه كفت : خداوند رسولش را در 915 ذکر نامید و فرمود: 11295138 مه کم ذگڑا۔؛ و فرموده: Արմե,‏
الد کر إن کشم لا لمو -. تفسير فرات: ۸۳ - ۸۵ -

| جمه‎ թու

«$f»

قب المناقب لابن شهرآشوب ان عبّاس فی 25 نا أخلف

02

حلط ناهم پخالصه 114533 ՆՅ‏ :228 أَهْلٍ Հմ.‏ علیهم السلام

۱

سم و

ار جه آمتاقب این شير մայն‏ عياش درباره آبه ել‏ أخلض نامُم بخالصه ذکری الذّاره -. ص ۴۶ - (ما آنان را با

موهبت ویژه ای که یاد آوری آن سرای بود خالص كردانيديم] گفت: اين آيات درباره اهل بيت پیغمبرنازل شده است. - .

مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۴۴۳ -

لعله عليه السلام فسر ذِكرَى الدَّار بذ کر الدنیا و لما بقی ذکر إبراهيم و ساثر الأنبياء بهم علیهم السلام قال نزلت الآيه فیهم.

ور جب اقات انام یه الق اکر اد كوي ԽԱԿ‏ لگ دنا ی وه کرت ՑԱՏ Տանն ան‏ و ای الاد ته و اه
بر بك امام عليه السيارم و حرئ ا0ا راب Սա‏ مود و شود براهيم و شائر ԱԱ‏ به وسے
اهل بیت عليهم الشلام است» گفته است 1« درباره اهل بيت نازل شده.

| جمه‎ թու

باب ۱۰ أنهم علیهم السلام أهل علم الق ر آن و الذین أوتوه و المنذرون به و الراسحُونَ فى العلم

الأخبار
»«
كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره 15 էյ‏ الاس ՎԵ Ք‏ إن տա‏ :44« 58 باد بن يَعْضَوبَ عَن

ال و ا وو وت به قَالَ هُمْ آل
مُحَمّد و مِنْ هولاء مَنْ يُؤْمِنٌ به يَعْنِى مل (0480թ 5, ւ յար‏

**[ترجمه ]كنز الفوائد: ابوالجارود از حضرت باقر عليه Խա‏ كرد که در مورد آیه لین آتیناهم الکتات յոք‏ به»
فرعو ال تاه عؤلاب مَنْ ամ‏ -. عنکبوت ۴۷ - ريس آنان که بدیشان کتاب داده ایم بدان ایمان می

آورند و از ميان ծայ‏ کسانی اند که به آن می گروند) منظور مؤمنين از اهل قبله است. - . كنز الفوائد: ۲۲۲ -

* | تر جمه |

«Ե

كوا کو جاخ الفؤائد و تأوی անց‏ الال فا ب الس عن աթ մտան անջ առ‏
ص: ۱۸۸

۱- تفسیر فرات: ۸۳ و ۸۵.

۲- تفسیر فرات: ۸۳ و ۸۵.

۳ مناقب آل آبی طالب ۳: ۴۴۴ و الابه فى سوره ص: ۴۶.

۴- كنز الفوائد: ۲۲۲ فیه: (و الذین یومنون به یعنی أهل الایمان اه): اقول: الایه فى العنکبوت: ۴۷.

ی مخارق عَنْ أبى لورد عَْ أبى جقفر عليه السلام فی 45 Հայան‏ الكتاب են‏ به قال هُمْ آ ل Լարա‏ اع
رھت

قب. المناقب لابن شهرآشوب آبو الورد مثله (۲).

##ترجمه ]كنز الفوائد: ابوالورد از حضرت باقر عليه الشلام درباره ارلا آتیناهم الكتات ծք‏ به» نقل کرد که فرمود:
آنها آل محمدند. - . كنز الفوائد: ۲۲۲ -

مناقب ابن شهر آشوب: ازابو الورد همين روايت را نقل كرده است. - . مناقب ابن شهر آشوب: ۵ -
| ترجمه |
«Էէ»‏

2 ےہ .۰ سس
ՐՆ. Սս»‏

**[ترجمه ]کنز الفوائد: ابو بصير از حضرت باقر عليه الشلام در مورد آیه յր‏ .8 آیاث ԱՅ‏ فی 11712 أوتُوا الْعلَم» -.
عنکبوت / ۴۹ - [بلکه [قرآن] آیاتی روشن در سينه های کسانی است که علم [الهی] يافته اند) نقل کرد که عرض کردم: آيا

کا ماد | ترجمه ]
«f»‏

کت كنز جامع الفوائد و تأويل الآبات الظاهره مد դ‏ الاس عن 1 بن الاسم الها մյա շք‏ عَنْ محمد البزقئ
عَنْ علق بن Մե‏ ا عو ال علیہ السلا عن قؤله عر و جل مو آيات نات فى ل دور لذبن ول
قال :5 هم ե» թյ յա‏ فداکک عمّی --
الشف ւ‏ 50| جاء صاحت المَیف جاء աայ‏ )6(

9-0 ین ی علی بن اسباط گفت: مردی از حضرت صادق عليه الشلام راجع به آ يه «بل هو ات :2 12
«արիա‏ يرسيد. فرمود: : ما همانها هستيم. آن مرد عرض كرد : فدایت شوم! تا قائم عليه الس لام قيام کند؟ فرمود: ما
همه قائم به امر خدا هستیم یکی پس از دیگری» تا وقتی که صاحب شمشیر بیاید. وقتى او بيايد امری غير از اين خواهد آمد. -

. گنز الفوائد: ۲۲۳ -

| جمه‎ թու

«A»

كنز كنز جامع الفوائد و تاوبل الایات الظاهره مُحَمّد بن العبّاس عَنْ اځ د بن هوْذة عَنْ ابراهیم بن اش ق عَنْ عَوْد الله بن

ماد عَنْ عبد العزیز աայ‏ قال: لت أبَا ա‏ الله عليه السلام عَنْ ول الله عر و جل եՆ».‏ بیّناث فی ص٘دُور الَذِينَ Թ‏
للم յն‏ هَم امه من آل مُحَمَّدٍ صلی الله عليه و آله (۶).

**[ترجمه ]كنز الفوائد: عبدالعزیز عبدى گفت: از حضرت صادق عليه ال لام درباره آيه մթ‏ هُوَ آيات Շա‏ فى ضور لین
«նե‏ برسيدم. فرمود: آنها اثمه از آل محمد صلی الله عليه و آله هستند. - . کنز الفوائد: ۲۲۳ -

**[ترجمه]

«$»

شی» تفسير العیاشی عَنْ أبى ولو قل: سَألْتٌ ابا عبد له عليه السلام عَنْ له الِّينَ ԶԱ‏

ص: ۸۹

-١‏ كنز الفوائد: ۲۲۲ فیه: الحصين بن مخارق.

۲- مناقب آل أبى طالب: ۴۸۵.

۳- أى سيف بن عميره.

۴- كنز الفوائد: ۲۲۲ فيه: (قال: ايانا عنى» فقلت له: انتم هم؟) و الآيه فى العنکبوت: .۴٩‏
۵- كنز الفوائد: ۲۲۳ فيه: فاذا جاء صاحب السیف امر به غير هذا.

۶- كنز الفوائد: ۲۲۳ فیه: صلوات الله علیهم أجمعين باقیه دائمه فى كل حين.

الکتاب Հր‏ حق تلاوته أوليك يُؤْمِنُونَ به قال 480125 علیهم السلام (۱).
**[ترجمه ]تفسير عیاشی: ابو մյ‏ گفت: از حضرت صادق عليه الد لام Հ-ն‏ به آيه «الَّذِينَ ՀԱՅ‏ الکتاب Հե‏ عق تِلاوَته

أولئكك يه مون به» - . بقره / ۱۲۱ - ط کسائے كه کتاب | اسمات ]به آنان دادہ ا آن را جنانکه بابد مے خوانند մանո‏ كه
ولیک يو مون ب2ا 2 بعر نی : ہی] ؛ يم [و] ات را ج بابك می جوا ا

بدان ایمان دارند) سؤال کردم. فرمود: آنها ائمه علیهم الشلام هستند. -. تفسير عیاشی ١‏ : ۵۷ -
մար‏ کائی ‏ ایح صحرت او اور هميق وزات رائل کر فو اسك ت, اصول گائی :6

#* | ترجمه |

بيان

اختلف المفسرون فى المراد بالكتاب فقيل هو التوراه فالمراد بهم مؤمنو أهل الكتاب و قيل هو القرآن فالمراد بهم مؤمنو هذه
الأمه و هذا التأويل مبنى على الثانى و هو أوفق بالآيه لأن حق تلاوه القرآن موقوف على فهم غوامضه و العمل بجميع مضامينه و
هو مختص بهم عليهم السلام كما أن الإيمان الكامل به لا يتأتى إلا منهم.

*#[تر جمه آمفسرین در اينكه منظور از كتاب چیست اختلاف دارند. گفته شده تورات است که منظور از آنها مؤمنان اهل
کتابند. بعضی نیز گفته اند قرآن است. در این صورت مراد از آنها مؤمنين اين امت است. اين իջե‏ بنا به تفسیر دوم کتاب
است که با آيه مناسب تر است. زيرا تلاوت واقعی قرآن متوقف بر فهم مشکلات آن و عمل به تمام مضامینش است و اين فهم
و عمل به ائمه عليهم الشلام اختصاص دارد» چنان جه ايمان کامل به قرآن آورده نمی شود مگر از آنها.

| جمه‎ թո

«»

-

فسء تفسیر القمی و آوجی յ‏ هذا لقن در کم به و مَنْ بل قال مَنْ չն‏ هو չելի‏ قال مد 7215 2150 كما 1 به
الب صلی الله عليه و آله (۳).

**|ترجمه |تفسير على بن ابراهيم قمی: امام عليه الشلام درباره ١و‏ آوحی յյ‏ هذا )512 25730 به و مَنْ «Հն‏ - . انعام / ١19‏ -
و اين قرآن به من وحى شده تا به وسيله آن شما و هر کس را [كه اين پیام به او] برسد هشدار دهم) فرمود: «مَنْ 1« همان
امام است. فرمود: حضرت محمد صلی الله عليه و آله مردم را بیم می‌دهد. ما نيز مانند حضرت محمد صلی الله عليه و آله بيم

مىدهيم. - . تفسير على بن ابراهيم قمى: ۱۸۳ -

| ترجمه |

بیان

فاعل قال فى الموضعین الإمام عليه السلام.

و قال الطبرسى قدس سره أى و لأخوف به من بلغه القرآن إلى يوم القيامه

و فى تفیتیر الْعيَاشِيٌ قال أَبُو جغفر و أَبُو عَبِدٍ الله عليه السلام مَعْنَاه و من بل أن كود Նել‏ من آل مُحَمّدِ فَهُوَ :71 بالعَرآنِ كما
اند به وشول الله 12 عله و اله

و على هذا یکون قوله و من بلغ فى موضع رفع Ան»‏ على الضمیر فى آنذر (۴).

**[ترجمه |فاعل «قال» در هر دو مورد امام عليه الشلام است.

طبرسی گفته است: معنی آيه اين است: تا بترسانم به وسیله آن کسانی را که قرآن به آنها رسیده تا روز قیامت. و در تفسیر
عیاشی آمده: حضرت باقر و حضرت صادق علیهما الشلام فرمودند: معنی آيه اين است: کسی که به مقام امامت رسید از آل

58 محل رفع است و به ضمير در ւի‏ عطف شده است. - . مجمع البیان ۴ YAY‏ -

| جمه‎ թո

«փ»

کاء الکافی 1 بن محمد عن եայ‏ عَن الوَشاءِ عَنْ اخمد بن عَائِذٍ عن )44512 عَنْ թ «ՏՍՆ‏ قال: قلت չմ‏ عبّد الله

عليه السلام فی .652242 و آوحی յ‏ هدا 57815121 به و مَنْ بک قال مَنْ 88 ان يكونَ նել‏ من آل «Եա‏ 23318
اع كا به وقول الّه صلی ال علیه و آله (4۵.

` `

ص: ۱۹۰

.۱۲۱ تفسير العئاشيّ ۱: ۵۷. و الابه فى سوره البقره:‎ -١

؟- أصول الكافى :١‏ ۲۱۵.

۳- تفسير القَمَىَ: ۱۸۳. فيه: و انا نقول كما انذر به اللبی أقول: و الآآيه فى سوره الأنعام: ۱۹.
۴- مجمع البیان: ۴ 71

۵- آصول الکافی ۱: ۴۱۶. فیه: قلت: لابى عبد الله عليه السلام: قوله.

كاء الکافی آحمد بن مهران عن عبد العظیم الحسنی عن ابن أذينه مثله (۱)

**[ترجمه ]اصول کافی: مالک جهنی گفت: از امام صادق عليه الہ لام درباره آیه «و آوحی 2 هذا الْقْدِآنُ لأنذرکم به و مَنْ

Հե‏ پرسیدم. فرمود: یعنی کسی که به او برسد که امام از آل محترد باشد» يس او به وسیله قرآن بیم می‌دهد. همان طور که

پیامبر به وسیله آن بیم داد. -. اصول کافی ۱: ۴۱۶ -

اصول کافی: عبدالعظیم حسنی از ابن اذینه همین روایت را نقل کرده است. -. اصول کافی ۱: ۴۲۴ -
۶ تر جمه]

«Ֆ

قب. المناقب لابن شهر آشوب فى تفسیر العیاشی عنه عليه السلام مثله (۲).

| تر جمه |مناقب ابن شهر آشوب: در تفسير عياشى از امام صادق عليه الشلام همین روایت نقل شده است. - . مناقب ابن شهر
آشوب -٣‏

** | تر جمه ]|

«նե»

و عن ابقر عليه السلام فی وله تعاّی بَلْ و آیاث Փա‏ صدور لیوا للم كَالَ գամ աան 2 նպ‏
و روی هذا المعنی أبو بصیر عنه عليه السلام و عبد العزیز العبدی و هارون بن حمزه عن الصادق عليه السلام (۳)

تر جمه ]از حضرت باقر عليه الشلام درباره آیه ال ենտ.‏ کنات فى شذور الذین آوتوا եի‏ نقل شده كه فرمود: ما ائمه
از آل محرد صلی الله عليه و آله را قصد کرده است. و همین معنا را ابو بصير از امام باقر عليه թայ‏ و عبدالعزیز عبدی و

هارون بن حمزه از امام صادق عليه الشلام نقل کرده اند. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۴۰۳ -
թու‏ جمه |

«ՖԵ

132 ماويه عَن الصَادق عليه السلام فى قَوْلِهِ و مَنْ ՀՆ»‏ عم الکتاب قال նեյ‏ و عَلِيٌ 03 أفض انا و Հի Նա ն»‏

تر جمه ]بريد بن معاویه از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه «و مَنْ عِنْدَهُ չե‏ الکتاب» - . رعد /۴۳ - [و آن كس که

نزد او علم کتاب است) فرمود ما را قصد کرده و على عليه الت لام اول و افضل و بهترین ما بعد از پیامبر اكرم صلی الله عليه و

آله است. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۵۰۴ -
| ترجمه |

۰۳

ا 9 ա...‏ زمر هو هیقر فی مشكع 5 تا ա անմ‏
کٹ ےت وی سر ہو ع

83« و ایتغاء تَأَویله و ما մա‏ تَأوِيله إل ! ےکن »2 کی"
مُحَمّد صلی الله عليه و آله (۵).

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمى: ابو بصير از حضرت صادق عليه الالام نقل می كند كه شنيدم می فرمود: قرآن
بازدارنده و امرکنندہ است؛ به بهشت امر می كند و از جهنم باز می دارد. قرآن داراى محکم و متشابه است؛ به محكم بايد
ايمان آورد و عمل كرد و معتقد بود» ولى متشابه را بايد ايمان آورد اما عمل نكرد. به همین مطلب اشاره می كند آيه شريفه
أا մ‏ فى فلوبهم է:‏ 6758 ما تشابه مه «Նէ 2021 «Անջեյ‏ و ما یلم 41,8 ال اون فى الم ولو
ա 1‏ كل وخ اعد ظا س07 عمزانة رثاي اما کسانی كدحول մատակա ցան‏ که جو و طلب Մի‏
|« دلخواه خود] از متشابه آن ييروى می كنند با آنکه تاويلش را جز خدا و ريشه ՍԹ‏ در دانش کسی نمی داند [آنان كه]
می گویند ما بدان ایمان آورديم همه [جه محكم و جه متشابه] از جانب پرورد گار ماست] فرمود: راسخان در علم آل محمد

هستند. -. تفسیر على بن اراس قمی: ۷۴۵-

**[ترجمه]

۳

فسء تفسیر القمی 51140 ենա‏ إن ատի‏ ازع و الشوء չէի ժամ մմ այան‏ 480 عليهم السلام (۶)

#*[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: قال اَی 33981627 الم و الشوء علی انکافرین؛ -. نحل ۲۷۱ - می
گویند در حقيقت امروز رسوایی و خواری بر کافران است) فرمود: ین իի‏ الب بعنی ائمه عليهم الث لام. - . تفسیر على
بن ابراهيم قمی: ۳۵۹ -

٭| تر جمه |

م۱۴

فس, تفسیر القمی 22114277 آوتوا العلع الى մջ|‏ إلیک من رَبك هر الق
ص: ۱۹۱

.۴۲۴ :۱ أصول الكافى‎ -١

۲- مناقب آل آبی طالب ۳: ۳۱۴.

۳- مناقب آل آبی طالب ۳: ۴۰۳.

۴- مناقب آل آبی طالب ": ۵۰۴. و الآيه فى سوره الرعد: ۴۳.

۵- تفسیر القَمی: ۵ فیه: و آل محمد الراسخون فى العلم و الآيه فى سوره آل عمران: ۷
۶- تفسیر القمَيَ: ۳۵۹ و الآيه فى سوره النحل: ۲۷.

قال هُوَ աճի «ա‏ عليه السلام 312 410227 صلی اللہ عليه و آله ա‏ 92 41 2« 2(

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: « يَرَى الَذِينَ أوتوا العلع الذی 12 «Տլ‏ من ربک هُو العق» -. سبأ / ۶ - و کسانی
که از دانش بهره يافته اند می دانند که آنچه از جانب پرورد گارت به سوی تو نازل شده حق است] فرمود: منظور امیرالمژمنین
عليه الت لام است که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله را تصدیق کرد به آنچه خدا بر او نازل کرد. -. تفسیر على بن ابراهیم

قمی: ۵۳۹ -

بد > | ترجمه ]
»14«

فسء تفسير القمى ابی عن ابن اہی عُمیر عن ان أذ عنْ رید عَنْ اہی جشفر عليه السلام 6:94 41:45 صلی الله عليه و
آله أَمْصَلٌ الرَاتَجِينَ فى Էի‏ 638( جميع ما بل الله عليه ین Խն‏ و ما كان هثل عَليه մետ‏ يُعَلَمَه الأول
322911 من بث دہ 27808 48 «ՆՀ «էն 0մ‏ فِدَاكٌ إِنٗ ابا لطاب کان ول فیکم ժմ ելա մ‏ و ما كان یوق قَالَ
نکم 5228 չե‏ الما و ارام و ان قال عم Սա)‏ و العرام 62 و ال آن یر فی جلب العلم اذى Հանել‏ الیل و
تار ب | ۰ :

#[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: بريد از خضرت باقر عليه لام تقل می کند که فرمود: حضرت رسول خدا صلی الله
عليه و آله بهترین فرد راسخان در علم است» تنزیل و تأویل تمام آنچه را که خدا بر او نازل کرد دانست. هر گز خداوند چیزی
را بر او نازل نمی کند که تأویلش را نداند. جائشینان وار صلی الله علیه و آله و سلم نیز پس از او تمام آنها را می دانند.
عرض کردم: فدایت شوم! ابوالخطاب درباره شما اعتقاد بزرگی دارد. فرمود: جه می گوید؟ گفتم: او معتقد است که شما علم
حلال - . در مصدر اين گونه آمده: شما علم حرام و حلال و قرآن را می دانيد. فرمود: علم حلال و حرام و قرآن کم است. -
و حرام و قرآن را می‌دانید. فرمود: علم حلال و حرام و قرآن چیزی نیست در مقابل علمی که در شب و روز به وجود می آید.

-. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۸۷ - ۸۸ -

| جمه‎ թո

بیان

کذا فى النسخ المتعدده التی عندنا و الظاهر أنه سقط منه شی ء كما يظهر مما

47 فی الاختصاص عَنْ مُحمّدِ بن شم قال: قلت ամ‏ ود الله عليه السلام کلام 24-25 من آبی الخطاب Սա:‏ اغرظة Հա‏
فقلت یَقول نکم تغلمون الحلال و الحرام و فصل ما بَيِنَ الناس فى کت فلمًا أَرَدْتَ Հեյ‏ اخذ بیدی فقال ՎՀ ն‏ علم الحلال 3
ارام يَسِيرٌ فى جَنْب العلم الذی «ԱՀ‏ فى الیل و النهّار (۴)

**| تررجمه ]همین طور در نسخه های متعددی که نزد ماست آمده. ولی ظاهرا چیزی از آن افتاده است. چنان جه از روایتی که
در اختصاص از محمد بن مسلم نقل کرده» آشکار می‌شود. روایت اين است که محمد بن مسلم گفت: به امام صادق عليه
الہ لام عرض کردم: كلا-مى از ابوالخطاب شنيده ام. فرمود: به من عرضه کن. گفتم: می كويد شما حلال و حرام و رفع
اختلاف بين مردم را می دانید. پس سکوت کرد. وقتی که خواستم برخیزم» دست مرا كرفت و فرمود: ای محمد! علم حلال و
حرام چیزی نیست در լին»‏ علمی که در شب و روز به وجود می آید. - . اختصاص: ۳۱۴ -

| جمه‎ թու

«15»

و

فس, تفسير القمى շք‏ ہُو آياتٌ ԱՅ‏ فی صُدُور الذین أونّوا չե)‏ قال هم 481 عليهم السلام و աան չա անն աՆ‏
228222 28017 علیهم السلام 5չքայ )۵( Սլ‏ (۶).

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم 73 յու‏ 75 آياتٌ بَبّناتٌ فى ضُدُور الَذِينَ أوتوا للم» فرمود: آنها ائمه هستند و աաա նջ‏

- ۷ الکافرون» مگر کافران. -. تفسير على بن ابراهیم قمی:‎ մո يعنى امیرالمؤمنین و ائمه را انکار نمی کنند‎ «ԾՆՆ

| تر جمه‎ թու
«14»
بن مُوسَى قال سَمِعْتٌ 13 21 28 عليه السلام قول‎ ԵՀ: عَنْ‎ թնե فر تفسير فرات بن إبراهيم‎

ص: ۱۹۲

۱- تفسیر القَمی: ۵۳۹ و الآيه فى سوره سباً: ۶.

۲- فى نسخه: فقال: علم الحلال و الحرام و القرآن و فى المصدر: انکم تعلمون علم الحلال و الحرام و القرآن» قال: ان علم
الحلال و الحرام و القرآن یسیر.

۳- تفسیر القَمی: ۸۷ و ۸۸

۴- الاختصاص: ۳۱۴ رواه عن محقرد بن عیسی عن يونس بن عبد الرحمن عن هشام بن سالم عن محمد بن مسلم و فیه: يا
محمد كذا علم القر آن و الحلال و الحرام يصير اه.

۵- فی النسخه المخطوطه و فى المصدر: الا الکافرون.

۶- تفسیر القشیٔ: ۴۹۷. فیه: قوله: Լա‏ جك بآياتنا» یعنی و ما یجحد بامیر المؤمنين و امه الا الکافرون. اقول: الآيه فی سوره

.۴٩ العنكبوت:‎

فى قله تَعَالَى لک آباتٌ 41 تلوها علیکک بالق و ما يلها ա մյ‏ الْعَالِمُونَ Սն‏ )13 تحن هم թ‏ تلا :44123 بل هُوَ آیات եա‏
فى ضدُور الروك وا չեի‏ و ما یج ակն‏ شون (۱)

*#[ترجمه ]تفسیر فرات: محقد بن موسی گفت: از زيد بن على شنیدم که درباره آیه - .اين آيه در قرآن نیست و آنچه که در
قرآن يافتيم | ين است: در سوره بقره آيه ۲۵۲ ۱لک آيَاتٌ الله لوا «Տէր‏ بالق وک لَمِنَ الْمَوسَلِينَ)» و در سوره آل عمران
آبه ۱۰۸ «تلبك 1 ہو رع لق ونال ԱԷ եչ‏ 521« و در سوره جائیه آیه ծեր «ՀԽ‏ الله այք‏
كك Փե‏ أي عدب فت 054112« و » و هیچ یک از اين آیات با آيه ذكر شده در متن روايت تطابق ندارد و
جو ےو و سيا 1و چو ہہ یم
مثل ها را برای مردم می زنیم و[لی] جز دانشوران آنھا را درنیابند1. پس تصحيف از جانب نسخه برداران واقع شده است. -
الک یات الله այք‏ علیک Հ-ն‏ و ما մլ կեալ‏ شوه می فرمود: منظور از عالمان ما هستيم. بعد اين آیه را قرائت نمود:
լթ‏ هو ارت ينات فى کور الین اوا ال و ما (Փայ մ անն ՀՀ‏ . تفسیر فرات: ۱۱۸ -

| جمه‎ թու
«1/»

فرء تفسیر فرات بن إبراهيم մթ‏ 8 22 227 25 إلى 113 ջամ մշ‏ :دح ան‏ أبى թ‏ عليه السلام Հն‏
«Վ. 4‏ الله 6լ‏ یتمه 2( 212 2.55 سالک عَنْ له ای بل و آيات یی فی ڪه ور لیوا هلم و ما
անն 125 25‏ إا الالو 364 الك ده آلها تزکث فيكم حَاصّۂ و 30:41 257 ժմ չե‏ 312 اللہ ատ:‏ لهَکَدًا
عا و

թոք‏ ترجمه |تفسير فرات: Վ.)‏ بن سلام جعفی گفت: րեա‏ دای ا ا Նարե‏ كردم خدا خيرتان دهد
عضوم من گفت که از شما راجم به آیه لول نو آیاث ينات نے 231712 الم و ما ید աան‏ را اسار
سؤال کرده و به ԼԵԼ‏ فرموده اید که اہن 71« فقط درباره شما خانواده است و شمایید کسانی که به آنها علم داده شد. فرمود:

به خدا سو گند خثيمه راست گفته. همین طور به او گفتم. - . تفسیر فرات: ۱۱۸ -

| ترجمه |
۰۹
شی تفسیر العیاشی 52 مالک جهن قال قال و جقفر عليه السلام ان ارلا اور فيها مدی و نور إِلَى له ما استخفظوا ین

کتاب الله قال فيا :435 (۴).

٭ | ترجمه |تفسير عیاشی: مالک جھنی گفت: حضرت باقر عليه الشلام درباره մնե‏

۱

7 ار قنها هنی و لوت کا ای Հաց‏
1« «استشفظوا مِنْ کتاب الله» -. مائده / ۴۴ - ն)‏ تورات را که در آن رهنمود و روشنایی بود نازل كرديم بيامبرانى که تسلیم

[فرمان خدا] بودند به موجب آن برای يهود داوری می کردند و [همچنین ] الهیون و دانشمندان به سبب آنچه از کتاب خدا به

آنان سپرده شده) فرمود: اين آيه درباره ما نازل شده است. -. تفسیر عیاشی ۱: ۳۲۲ -
թու‏ جمه |

بیان

لعل المعنی أن الهدی و النور الذين كانا فى التوراه هما الولایه و بحتمل أن يكون المراد أن الربانيين و الأحبار الذين استحفظوا
كتاب الله (۵) هم الأثمه عليهم السلام فى بطن القرآن و قد ورد فى كثير من الأدعيه و الأخبار المستحفظين من آل محمد علیهم
السلام.

ص: ۱۹۳

۱- تفسیر فرات: ۱۱۸. و الآيه الأولى لم نجدها فى المصحف و ما وجدناه فيه فهى فى سوره البقره: ۲۵۲ هکذا: تلکک آياثٌ الله
այք‏ لیک Յոյն‏ و نک لَمِنَ الْمَوْسَلِينَ و فى سوره آل عمران: ۱۰۸ هکذا: تلکک آياتٌ الله այտ‏ عَلیک գան‏ و ما الله رد
منها لن بطابقهاء و الظاهر من تفسير فرات ان المراد الآيه المذكوره فی سوره العنکبوت و هی: و بلك մամ‏ رها لاس و ما
չան) Սլ կոչ‏ فوقم تصحیف من النشاخ:

۲- بتقدیم الياء على المثلثه.

۳- تفسیر فرات: ۱۱۸.

۴- تفسیر շտամ‏ ۱: ۳۲۲و الابه فى سوره المائده: ۴۴.

۵- او مصداقهم فى هذه الأمه هم 2331« علیهم السلام.

*#*|ترجمه آشاید منظور از هدایت و نوری که در تورات است. ولا-يت باشد. و ممکن است منظور اين Վեն‏ که ربانیان و
دانشمندانی که کتاب خدا را حفظ کردند. در تفسیر باطنی قرآن ائمه علیهم ال لام هستند. در اخبار و دعاهای زیادی وارد
شده که «مستحفظین» از آل سد صلی الله علیه و آله هستند.

| جمه‎ թու

«ՆԻ»

- -

یرہ بصائر الدرجات ابن ی عن ابن ա‏ رن ابیز عن لكاي ا قَالَ ا قال أَبُو 412 عليه السلام մ‏ أا Անի‏ تن
قوم قوض մ անա‏ ال وکا صف الما و نحن الزاسخرن فى الم و تحن المخشودون لین ال ال
عَلی ما آتاهم ال من 8(

3
Ա

Հոն) Ծա: է|

#* ترجمه ]بصاثر الدّرجات: کنانی گفت: حضرت صادق عليه ال لام فرمود: ای ابوالصباح! ما گروهی هستیم که خداوند
اطاعت ما را واجب نموده؛ انفال متعلق به ما است و مال پاکیزه از ما است؛ ما راسخان در علم هستیم؛ ما کسانی هستیم که
مورد رشک هستیم. خداوند فرموده: «أغ تشون الاس على ما تم الله من 1-24« -. نساء / ۵۴ - ՀԱ)‏ به مردم برای آنجه
خدا از فضل خويش به آنان عطا کرده رشک می ورزند.] -. بصاثر الذرجات: ۵۵ -

| جمه‎ թու

«¥1»

ھ۵۰١‎

یں بصائر الدرجات اليم هدن الاس : ن عامر عن عَمَرَ بن مض عب .2 و تو تہ ری
արատը‏ ل مر و را لب ԱՆՑ‏ و و افع ون ا شم
مُشتراحاً Առնեմ‏ و 401 ծԵՅա2)‏ 2(

##[ترجمه |بصائر الدّرجات: عمر بن مصعب از حضرت صادق نقل کرد که شنیدم می‌فرمود: از جمله علومی که به ما داده
«Վե‏ تفسیر قرآن و دگرگونی های - . در مصدر اين گونه آمده: «تفسیر القرآن و احکامه علم تغییر الزمان و حدثانه.» و ظاهرا
«و علم» صحیح است. - روز گار و اتفاقات شبانه روز است. هر كاه خداوند درباره بنده‌ای تصمیم خير داشته باشد» شنوایشان
می کند و اگر شنوا کند کسی را که نشنیده» به حال اعراض روی برمی‌تابند» گویا اصلا نشنیده اند. سپس امام عليه ال لام
مدتی سکوت کرد. آنگاه فرمود: اگر دلی که حافظ اسرار باشد يا محلی که خاطرمان را آسوده کند مىيافتيم» تعلیم می‌دادیم
و از خدا بايد استعانت جست. -. بصائر الذرجات: ۵۳ -

٭٭| تر جمه |

أن من علم ما آوتینا أى مما آوتینا من العلم أو المراد بما آوتینا الامامه أى من العلوم اللازمه لها و فى الکافی تفسیر القرآن و
أحكامه و علمه (է)‏ و حدثان الدهر بالکسر نوبه و أحداثه (۵) آسمعهم أى بمسامعهم الباطنه و لو آسمع ظاهرا من لم يسمع ԼԵԼ‏
لولی معرضا كأن لم يسمع ظاهرا و يظهر منه الجواب الحق عن الشبهه المشهوره فى قوله تعالی لَوْ عَم 4:41 یرامعم و
أو اد زار (۶) فانهما ینتجان لو علم الا فیهم خیرا لتولوا و الجواب 4 لیس المقصود فی الانبه ترتیب القیاس նայ‏
فتکون الکبری كليه فیکون المعنی على أى حال آسمعهم لتولوا بل المعنی لو آسمعهم على هذا التقدیر الذی لا يعلم فیهم الخیر
لتولوا و لذا لم یسمعهم فالجمله الثانیه مق کده للأولى و بحتمل أن

ص: ۱۹۴

۱- بصائر الدرجات: ۵۵.

۲- تغیر الزمان خ ل. فى المصدر: «تفسیر القرآن و احکامه علم تغيير الزمان و حدثاته و الظاهر ان الصحیح: و علم.
۳- بصائر الدرجات: ՓԻ‏

۴- فى الکافی: و علم.

۵- أى نوائبه و احداثه.

۶ الأنفال: ۲۳.

یکون فى قوه استثناء نقیض التالی بأن یکون قیاسا استثنائیا هنيئه أى ساعه يسيره لو وجدنا وعاء و فى الکافی آوعیه أى قلوبا
کاتمه للأسرار حافظه لها أو مستراحا أى من لم يكن قابلا لفهم الاسرار و حفظها كما ینبغی لکن لا یفشیها و لا یترتب ضرر
على الاطلاع عليها فتستریح النفس بذلك لعلمنا على بناء التفعیل و فى بعض النسخ لقلنا كما فى الکافی (۱).

**[ترجمه عبارت ծր‏ من علم ما أوتينا» یعنی از آنچه که از علم به ما داده شده يا منظور از «ما اوتینا؛ امامت است. یعنی از
علومی که برای امامت لازم است. و در کافی «تفسیر القرآن و احکامه و علمه» آمده است. و «حدثان الدهر» به کسره يعنى
گرفتاری ها و حوادث روزگار. (اسمعهم» یعنی به كوش های باطنیشان و اگر ظاهری را به كوش کسی که باطنی را نشنیده

آیه չի‏
علم չա:‏ کو պամ‏ ولو գաի‏ 4« -. انفال /۲۳ - [و اگر خدا در آنان خیری می حافت قطعا شنوایشان سی
ساخت و اگر آنان را شنوا می کرد حتما باز روی برمی تافتند.) که نتيجه آن دو این است که اگر خدا در آنان خیری می۔۔

برساند» به حال اعراض روی برمی‌تابد» گویا اصلا ظاهر را نشنيده است. و از این سخن جواب شبهه معروف درباره آیه

یافت. باز به حال اعراض» روی برمی تافتند روشن می‌شود. جواب اين است که مقصود در آيه ترتیب قياس منطقی نیست که
بگوییم پس کبری کلی است. و معنی اين است که در هر صورتی شنوایشان می کرد روی برمى تافتند» بلکه معنی اين است که
اگر شنوایشان می کرده بل بر این فرض که شیری در آنها ئمی دائله ووی برمی اا به همین անման լն‏ پس جمله
دوم تا کید جمله اولی است و شاید در قؤه استثناء نقیض تالی باشد به اين صورت که قياس اسٹثنائی باشد. «هنيئة) یعنی زمان
کمی. «لو وجدنا وعاء» و در کافی «اوعیة» آمده» یعنی قلب هایی که اسرار را کتمان کند و حافظ آنها باشد. չը‏ مستراحا» یعنی
کسی که آن طور که سزاوار است قابليت فهم اسرار و حفظ آنها را ندارد؛ ولى آنها را افشا نمی کند و مطلع بودن او از اسرار»
موجب ضرری نمی‌شود. پس خاطر انسان به آن آسوده می‌شود. մեշն)‏ از باب تفعیل است. و در بعضی نسخه‌ها (Աճ)‏ گفته
قفو هنا طون کر كاف افلدانگ

| ترجمه‎ | *#
«YY»

մնաք‏ الذرجات ای տաաթ:‏ عَلِيٌ بن الڪکم عَنْ جشام بن سالم عَنْ محمد بن شیم ال دلت علیه بغ ما یل أَبُو
اماب ال مد کزث له ما کان بڑوی من أحاديئه نلک րամ‏ قبل أن بد մար‏ ما Սա ավ‏ بعشبک و الله با محمد أن تَقُولَ
یناموت ال و ارام و علم لو آن و فضل ما بین الاس فا رد أذ قرع ՆԱ‏ بلوبی فال یامد 211 شین մաՀ),‏

5:23 جب الم այ‏ ال و ارام فی شین ءٍ سیر مِنَ الق آن (5).

٭ |ترجمہ |بصائر الدّرجات: محمد بن مسلم گفت: پ يس از کشته شدن ابوالخطاب خدمت امام عليه الس لام رسیدم و برایش
احاديث شگفت انگیزی را - كه پیش از ادعايى که نمود - نقل می کرد نقل كردم. - . ابوالخطاب مدعى شد كه حضرت
صادق عليه ال لام خدا است. - فرمود: به خدا سوكند كافى است برای تو كه درباره ما بگویی عالم به حلال و حرام و علم
قرآن و رفع اختلافات بين مردم هستند. موقعى كه خواستم از جا حركت کنم» لباس مرا گرفت و فرمود: ای Թա‏ حلال و
حرام جيست در مقابل علم؟ حلال و حرام در مقدار كمى از قرآن است. -. بصائر الذّرجات: ۵۳ -

بد > | تر جمه |
«ԺԷ»‏

یں بصائر الدرجات محمد بن لين عن 23-28 شعیب عَنْ خالد بن ماد عَنْ أ بى کاک عن ئس بن مال حادم زشول الله

صلی الله عليه و آله قَالَ قال رَ شول اله صلی الله عليه و آله اَي نلاس (۳ یل ان با وت ال ասր‏
մ 45-14 «ՏՅԱ,‏ 08411157 تحبر لاس տիա‏ علیهم ین Հ ան‏
ترجمه ]بصاثر الدرجات: انس بن مالک خادم پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم گفت: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله

الذرجات: ۵۳ -

| ترجمه ]

ԺԵ

بره بصائر الدرجات يَعْقُوبُ بْنُ يزيد عن ان ن أبى غعیر عن شام : بن مایم عن محمد بن :31000612 12 41 عليه السلام
بعنیکع (ه) أن لام علم الا و ارام و

ص: ۱۹۵

پر ہی աամետ‏ ۱ ۰ ۳ ۰ 0"
جس" 0۸0-0

۳- فى المصدر: يا على انت تعلم الناس.

۴- بصائر الدرجات: ۵۳.

۵- لحسبکم خ Ա‏

(2 ما بين الاس‎ 23 12 բե

٭ |ترجمہ ]بصائر الذرجات: محمد بن مسلم گفت: امام صادق عليه الشلام فرمود: برای شما کافی است که 02+ علم حلال

و حرام و قرآن و رفع اختلاف بين مردم را می داند. -. بصائر الدّرجات: ۵۳ -
۷| تر جمه |

۲۵۰

-
5 -

ւ,‏ بصائر الدرجات السَّْدِئٌ ք‏ مُحمّدِ عَنْ پوس بن یَغقوب عَنْ أبى خالد շամ‏ عَنْ رید بن 2 عليه السلام قال
لن عليه السلام ترا 3 یتینما (Լայմ‏ عَلَى عه زشول الل صلی الله عليه و آله ամա Հր‏

«յ

قال آمیز
شرل الله

ع -
| |

صلی الله عليه و آله ترا رل په َيل فى دک ایژم ین عمال أ حرام أ نے ا و از E աաա‏
ی مت را ذلك لَه قا إن هذا انز عقیع کیت کو عا قذ պան‏ عن صاجبه تکیت يعم هذا
ال َرَجَمْنا ای ար)‏ ارا بردم علینا տ‏ كَانَ يفط ظ عَلَى رَ شول الله صلی الله عليه و آله :55 ա շիկ ՄԱ‏ فاد ایا
ل ول اه صلی الله علیہ و آله الق رل لی فی ؤم ذا وکا وکا فی լ‏ ذا و Ատ‏

.۳( الى وَاقَى فيه كا * خْبَرْنَاهُمْ بلک‎ ը آخر‎ ալար

ծն) ا ابو ی طاوہ اماک ان ارہ كه امير اوس عليه ی در‎ Ն կար Ա
پاپ صلی الله علیه و آله نه هر كز خوابم برد و نه چشم برطي گذاشتم تم مگر اينكه از آن جناب فرا گرفتم که آن روز جبرئیل‎
از حلال و حرام و سنت و امر و نهی جه چیز از طرف خداوند آورده و در چه مورد و درباره چه کس نازل شده. ما از خدمت‎
زيد بن على خارج شدیم. معتزلیان را دیدیم و همین مطلب را برای معتزلیان نقل کردیم. آنها گفتند: اين امر بزرگی است؛‎
چگونه امکان دارد با اينکه اتفاق می افتاد یکی از دیگری دور می افتاد؟ ر من از کجا اطلاع بيدا بى کرد؟ ما پر كنم یئن‎
زید و جریان رد کردن آنها را نقل کردیم. گفت: تعداد روزهایی که از خدمت پیغمبر صلی الله عليه و آله دور بود در حاطر‎
سی سرد و وقتی ایشان را ملاقات می 65 پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله می فرمود: با علی! فلان روز فلان چیز نازل شد و‎
- ۵۴ در فلان روز فلان تا آخرین روزی که على عليه الشلام آمد. و ما این جواب را به معتزلیان گفتيم. - . بصاثر الدّرجات:‎

| جمه‎ թո
«Մ»
عَنْ يَعْقُوبَ بن جغفر قَالَ:‎ ա/թ» պա بن ضالج عَنْ ود‎ Թայ: 19 տամ یه بصائر الدرجات‎

کت عم آپی ان عليه السلام بعکه فال لَه و جل الک کش جوا تس سا ھت
ال :اف ل ری ی ع مر مرب نار یی بر
کم من آيَهِ و فیعن Հ‏ 35 417 قَنَحْنٌ ځکک اء الله فى أَرْضِه و شَّهَدَاوَه علی ՀԵ:‏ و .57041179 ա‏ سکب

1> ار الذرحات: ۵۳

٢‏ یوما غمضاء نوم و لا غمض خ ل آقول: فى المصدر: ما دخل رأسى نوما و لا عهد رسول الله صلی الله عليه و آله حتی اه.

۳- سائر الدرجات: 3۴

۴- بصائر الدرجات: ۵۴ و الآيه فی سوره الزخرف: .٠۹‏

٭ | ترجمه ]بصاثر الدرجات: یعقوب بن جعفر گفت: در خدمت حضرت ابوالحسن عليه 9( در مکه بودم. مردی به ایشان
گفت: شما از قرآن تفسیرهایی می كنيد که شنيده نشده. امام عليه թայ‏ فرمود: قر آن قبل از مردم بر ما نازل شده و پیش از
مردم برای ما تفسیر شده است. ما به حلال و حرام و ناسخ و منسوخ و آیاتی که در سفر و آیاتی که در حضر نازل شده و
اینکه در کدام شب چقدر آيه نازل شده و درباره جه كس و جه چیز نازل گردیده عارف هستیم. ما حکمای خدا در زمين و
گوآهات اور تر سب لع آد اناوه به سی մա‏ آیے لکن ا «Վարագա‏ گراهن մայ‏
نه زودی نوشته می شود و [از آن] پرسیده خواهند ՆՎ:‏ گواهی از ما است و پرسش از کسی است که علیه او شهادت داده
شده. اين علم آن چیزی بود که به تو اطلاع دادم و رساندم تا زمانی که پیرو من باشی. اگر قبول نمودی سپاسگزاری كن و
51 رد کردی» خداوند بر هر چیز گواه است. - . بصاثر الڈرجات: ۵۴ -

بد > | ترجمه ]
«V>»‏

یں بصائر الدرجات մաս‏ بن عب չյա‏ مدب إشماعيل ա‏ متضور 22 ابن 22:34 ال قَالَ: الت ում‏ عليه
السلام عَنْ մյան տոն «յյ»:‏ لها َه و بط و ما فيه حرف لو له մա ան մայն‏ لها هر وَ بط قال هر و
Հե:‏ مو وا ول ما قد می و یله ما لع بجن بجری Ա:‏ 221128 و الق նշե աք‏ شن (۱) ة يكونٌ ն‏
այան‏ کما کون عَلَى ال تا قال الله تعالی و ما بقلم اويه ا الله وَالوَاسِحُونَ فى ատ Ալե‏

#*| ترجمه |بصائر الدّرجات: فضیل گفت: از حضرت باقر عليه (ԼՅ‏ راجع به اين روایت پرسیدم که می فرماید: هر آیه ای
دارای ظاهر و باطنی است و هیچ حرفی در آن نیست» مگر اينكه دارای կտ‏ و ابتدايى است. پرسیدم: منظور از ظاهر و باطن
1« چیست؟ فرمود: ظاهر و باطن 1« تأويل آن است که بعضی مربوط به گذشته و برخی مربوط به آینده است» در جریان
است. همان گونه که ماه و خورشید در جریان است. هر وقت تأویل یک آيه از قرآن به وقوع ببيوندد» همان گونه که بر زنده
ها استء بر مرده ها نيز می‌باشد. خداوند در اين آيه فرموده: ہو ما 87( وله إا اله :02825517 فرمود: ما تأويل آن

را مى دانیم. - . بصائر ال رجات: ۵۵ -
** | تر جمه |

بيان

لعل المراد بالحد المنتهى و بالمطلع مبدأ الظهور أى كلما فيه من الأخبار الآتيه فهو مشتمل على وقت حدوث ذلك الأمر و
نهايته أو المراد بالحد زمان حدوث الأمر و بالمطلع زمان ظهوره على الإمام كما يشهد له بعض الأخبار أو المراد بالحد الحكم و
بالمطلع كيفيه استنباطه منه قوله عليه السلام يجرى أى تجرى الأمور الكائنه التى يدل عليها القرآن و يقع تدريجا كجريان
الشمس و القمر قوله عليه السلام يكون على الأموات أى كلما يظهر و يفيض على إمام العصر من الأمور البدائيه من القرآن فى
الوقت الذی آراد الله إفاضته عليه يفيض أولا على الأثمه الذين مضوا ثم على բեյ‏ العصر عليه السلام لثلا يكون آخرهم أعلم من

**[ترجمه آشاید منظور از «حل» ՓԵՆ‏ و منظور از «مطلع» ابتدا و آغاز باشدء یعنی هر آنچه که در آن است از اخبار آیندہ
مشتمل بر زمان شروع و پایان آن است. با منظور از «حد» زمان حدوث امر و منظور از «مطلع» ծե)‏ ظهور آن بر امام است»
چنان جه بعضی از اخبار شاهد آن است. يا منظور از «Ն‏ حکم و منظور از «مطلع» کیفیت استنباط حکم از آن است. عبارت
(یجری» يعنى امور موجودی كه قرآن بر آن دلالت می کند جاری است و تدریجا واقع می شود مانند جریان افتادن خورشید و
ماه. عبارت «يكون على الاموات» يعنى هر وقتى كه ابتداثا امورى از قرآن بر امام عصر آشکار و افاضه می‌شود. زمانى كه خدا
اراده افاضه آن وا بر او نموده» اوّلا بر امامانى که در گذشته بودند افاضه می کند» سپس بر امام عصر افاضه می كند تا آخرين
امامان عالم تراز اولین آنها نباشد چنان جه خواهد آمد.

* | تر جمه |
۸

5 كنز جامع الفواند و تأویل الآيات الظاهره مد بن լամ‏ عَنْ ՀԵԱ‏ بْنِ ام عَنْ مش بن յե) փշատ)‏ عَنْ عبت
ن کاو عَنْ ابی Հիմ‏ ی عليه السلام فى قَولٍ الله عر و جل هذا و کر من می و کر من قيلى قَالَ و کر من مج 3
السلام وچ من قثلى وخر الا ագե‏

977۳" بن داود از حضرت موسى بن جعفر عليه الشلام نقل می کند که درباره آيه «هذا 53 مَنْ مَعِىَ و
مَنْ قیلی؛ - շն).‏ ۲۴ - ڑا بن است بادنامه هر که با من است و بادنامه هر که بر پیش از من بوده) فرمود: «ذ کر من 22«(

- ۱۶۴ است «و ذ کر مَنْ قيلى» انبياء و اوصياء هستند. - . كنز الفوائد:‎ արք
| جمه‎ թո

۲۹

6 و سم

کت كنز جامع الفواشد و تأويل الآبات الظاهره مد ա ամ‏ أت نایم عن տ մյա‏ محر ابرق عن شح
بن ծան:‏ عَنْ أبى بصیر قَالَ: չ148‏ عید اللّهِ عليه السلام 45 تغالی هذا

ص: ۱۹۷

۱- فى المصدر: كلما جاء فيه تأويل شی ء.
۲- بصائر الدرجات: ۵۵. فیه: کما قال الله تعالی.
۳ كنز الفوائد: ۱۶۴

(0 و آهل 5« عليهم السلام هم )6250 بالْكتاب‎ ԵՀ: لک‎ գեր մ ՀԵՑ) 5լ قال‎ )١( գան علیکم‎ գեր ատ

**[ترجمه ]كنز الفوائد: ابو بصير گفت: از حضرت صادق عليه ال لام درباره أيه «هذا كتابنا են‏ علیِکم بالعی». -. جاثيه /
۹ - این است کتاب ما که عليه شما به حق سخن می گوید ] پرسیدم. فرمود: کتاب كه سخن نمی گوید» ولی محمد و اهل
بیتش عليهم الشلام ناطق به کتاب هستند. - . كنز الفوائد: .۳

* | ترجمه |

بيان

لعله كان فى قراءتهم عليهم السلام ينطق على بناء المجهول كما يدل عليه ما روى فى الكافى بهذا السند (۳).

* | ترجمه إ|شايد در قرائت ائمّه عليهم الس لام «ينطق») مجهول بوده» همان طور كه روايتى كه در كافى به همين سند نقل شده
اس برآن دلالت دارد.

چا ماد | ترجمه ]
«Էշ»‏

وو جح وی عو یہ قول اد Տամ‏
مش ابه اما الم ատը‏ به و تفعرل به و تدین به و աաա մ‏ به و لا ؟ 128 به و هو قول له تجا رک و الى մե‏

تو اس اس ար ա‏ وت به الله و الاسِحُونَ فی (Օլ‏

٭ [ترجمہ]بصائر الڈرجات: وهیب بن حفص نقل کرد که از حضرت صادق عليه ال لام شنيدم که می فرمود: در قرآن محکم

و متشابه است» اما به محكم ايمان می آوريم و به آن عمل می کنیم و معتقد به آن هستیم اما به متشابه ايمان می آوریم ولی به

آوخحمل ی کی و این است سی آیه ամի մա‏ فى قلوبهم 83 6253 مرا شاب مه تام 403 ԷԱ‏ وی وا

,41 إا الله 252-470 الْعِلْم؛ -. بصاثر الدرجات: ۵۵ -

کت
الل

* | ترجمه ]
«ԷԵ‏
ما ան մ‏ ای 2 مد عَن 212811 28.22 55: 21222521

ص: ۱۹۸

۱- الجائیه: ۲۹.

۲- كنز الفوائد: Մ"‏

۳- الظاهر آنه عليه السلام أراد ان نسبه النطق الى الکتاب مجازی و بالحقيقه الناطق هو الرسول صلی الله عليه و آله و الأئمه
علیهم السلام و ذلك لما یحتاج أن یکون ينطق على بناء المجهول. و لذا قال مؤلف الکنز بعد ذکر الحدیث: هذا على سبیل
المجاز تسمیه المفعول باسم الفاعل اذ جعل الکتاب هو الناطق دون غيره. و اما ما استشهد به لذلكك من روایه الکافی فهو أيضا
لا یدل على ذلك بل هو یدل على آنهم قرءوا علیکم مکان علیکم و الروایه فى الروضه ص ۵۰ هکذا: سهل بن زياد عن محمد
بن سلیمان الدیلمی عن أبيه عن ابی بصير عن أبى عبد الله عليه السلام قال: قلت له: قول الله عرٌ و جل: «هذا ձեն ԱՄ‏ عَیکم
ال فقال: ان الکتاب لم ينطق و لن ينطق» و لکن رسول الله صلی الله عليه و آله هو الناطق بالکتاب قال الله عرٌ و جل: «هذا
كتابنا Հեն‏ علیکم շն‏ قال: قلت: جعلت فداک انا لا نقرؤها هكذا فقال: هکذا الله نزل به جبرئیل على محترد صلی الله
عليه و آله و لکنه فیما حرف من کتاب الله. اقول:فمعناه ان هذا القرآن کتابنا ينطق به على بالحق وعلی ای فسلیمان ومحمد ابنه
لا یعتمد على ما ینفردان من الروایه قال النجاشی : قیل : كان سلیمان غالیا کذابا و کذلک ابنه محمد لا يعمل ہما انفردا من
ախ‏

۴- بصائر الدرجات: ذه

ئن عَلِیٌ عَنْ أبى بصیر 58 أبى عَثِدِ الله عليه السلام 22:00 57-27 فی العلم و تن تلم 4.8 )2(
ير» بصائر الدرجات آحمد بن محمد بن خالد عن سيف بن عمیره عن آبی بصير قال قال أبو جعفر عليه السلام و ذ کر مثله (۲).

իչ»‏ ترجمه ]بصائر الذرجات: ابو بصير از حضرت صادق عليه ال لام ա‏ می کند که فرمود: ما راسخان در علم هستیم و ما
تأويل آن را می دانیم. - . بصائر الدرجات: ۵۶ -

بصائر الدرجات: ابوبصیر گفت: حضرت باقر عليه (Ցա‏ فرمود... و مانند روايت گذشته را نقل کردہ است. - . بصائر
الدرجات: ۵۶ -

۷| تر جمه |

«ՀԾ

Ք

رفا اقترسات ՀԱՏ‏ 5 ميك ہے کے ہت له یه اناميا با لفيا تر
22:82 الله طاعتتا մ‏ الال و نا 2 22 մս‏ 5213 8-1 فى العلم 2513 الْمَحْسُودُونَ الَّذِينَ قال الله فى کتابه (۳).

اطاعت ما را واجب نمود. انفال و مال پاکیزہ برای ماست و ما راسخان در علم و ما کسانی هستیم که مورد رشکیم و خدا در

قرآن فر مو ده است. -. بصاثر الدرجات: ۵۶ -
թու‏ جمه |
«ԷԷ»‏

یر بصائر الدرجات գլանը‏ عاق عن عبد الله : بن ماد عن بر ամ‏ عَنْ دجم عليهما السلام فى قَولٍ الله ای ما
عم 4,8 إل اله و سوت فی ام ջո.‏ صلی اللہ عليه و آله اَل سجن فى الم ذ մոն աշա ան‏
یهن ای 07 و ها كان له یرل عليه ینا Խրամ‏ بح و
إذَا قال الم ذ فيه بعلم գան‏ الله 454 414 (ه) آمنا به کل ن جثد ونا و الآ ا حاص و م و کم و Հն առ‏
رضخ والتبيكوة فی Փամ նի‏

)۷( بصائر الدرجات ابن يزيد عن ابن أبى عمير عن ابن أذينه عن بريد عن أبى جعفر عليه السلام مثله‎ ւ»

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: بريد عجلى از حضرت باقر يا صادق عليهما الت لام نقل می كند كه درباره آيه شريفه « ما Հեյ‏
تَأوبلَه إلا الله و راود فى الْعِلْم» فرمود: بيامبر اكرم صلی الله عليه و آله افضل راسخان در علم است. خداوند به او تمام
آنجه نازل فرموده» از تأويل و تنزیلش» تعليم داده است. هركز جيزى بر پیغمبرش نازل نمی كند كه تأويلش را به او تعليم

نداده باشد. جانشینان پیامبر صلی الله عليه و آله نيز بعد از او عالم به تمام آن هستند. و کسانی که از تأویل قر آن اطلاع ندارند»
زمانی که عالم به تأویل آن اطلاع دهد كه تأويل 1« چنین است» خداوند به آنها به وسیله اين آيه چنین جواب داده: Տր‏
«աղ‏ كل من ند «Ա‏ قرآن دارای خاص و عام و محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ است. راسخان در علم اين مطالب را می
دانند. - . بصاثر الدرجات: ۵۶ -

بصائر الدرجات: بريد از امام باقر عليه الشلام همین روایت را نقل کرده است. - . بصائر الدرجات: ۵۶ -
* | تر جمه |

بيان

قوله و الذین لا بعلمون مبتداً و الجمله الشرظيه خبره و
ص: ۱۹۹

۱- بصائر الدرجات: ۵۶.

ات بضائر الذدرجات: ۵۶

۳- بصائر الدرجات: ۵۶,

۴-فی نسخه الکمبانی: آل թա‏ صلی اللّه علیه و آله فرسول الله

۵- فى المصدر: فاجابهم 11« یقولون أقول: و لعل الصحیح فأجابهم الله يقول ای فأجابهم الذين لا یعلمون ما سمعوا منهم. ثم
ذکر الامام جوابهم من قوله تعالی قال: الله يقول: یقولون.

۶- بصائر الدرجات: ۵۶.

۷- بصائر الدرجات: ۵۶,

المراد بالذین لا یعلمون الشیعه أى الشیعه و المومنون إذا قال العالم (۱) أى الامام فيه أى فى القرآن أو فى تأويل المتشابه و فى
بعض النسخ فیهم أى الامام الذی بين آظهرهم بعلم أى بالعلم الذی آعطاه الله و خصه به یقولون أى الشیعه فى جواب الامام بعد
ما سمعوا التأويل منه آمنا به فالضمیر فى قوله فأجابهم راجع إلى الراسخین أى آجابهم من قبل الشیعه و يحتمل إرجاعه إلى
الشيعه على طریقه الحذف و الایصال أى أجاب لهم.

**#[ ترجمه اعبارت «والذين لا یعلمون) مبتداست و جمله شرطيه خبر آن است و منظور از آن شيعه است. يعنى شيعه و مؤمنان»
زمانى كه امام درباره قرآن يا تأويل متشابه جیزی بگوید. و در بعضی نسخه‌ها افیهم) آمده. یعنی امامی كه ميان آنهاست.
عبارت «بعلم» يعنى به علمى که خدا به او عطا كرده و مختص او گردانده است. «یقولون» يعنى شيعه بعد از تأويلى كه از او
شنیدند» در جواب امام می گویند: «آمّا به.» يس ضمير در عبارت «فأجابهم» به راسخان برمی گردد؛ يعنى از طرف شيعه به آنها

ياسخ داد. و شايد ضمير به روش حذف و ایصال به شيعه بر گردد» یعنی به نفع آنها ياسخ داد .

پا > | ترجمه ]
«f»‏

یر بصائر الدرجات يَعْقَوبٌ بْنْ يَزِيدَ وَ مُحَمّد بن الحتدين عَنِ ابن أبى 788 452728 عَنْ برد عَنْ آبی جغفر عليه السلام
قال: قلت لَه قول الله بل ہُو آياتٌ بَبِناتٌ فى 211712 157 չն)‏ قال ان عنی 0(

#*[تر جمه |بصائر الدرجات: بريد كفت كه از حضرت باقر عليه الس لام دربارہ آيه ابل هو آیات بیْنات فی صُدُور )271221

- ۵۶ - ۵۵ جويا شدم. فرمود: ما را قصد نموده است. - . بصائر الدرجات:‎ Հեյ
| ترجمه‎ |
«ԷՀ»

ւ»‏ بصاثر الدرجات آخمد بن مُوسَى عن الخشاب عَنْ علق بن خشان عَنْ 12 )4-2 بْن كثير عَنْ أبى عبد الله عليه السلام مثله
0ك

٭ | ترجمه ابصاثر الدرجات: عبدالرحمان بن كتين از امام صادق عليه ال لام همین روایت را نقل کرده است. -. بصائر
الدرجات: ۵۶ -

بد > | تر جمه |
«Էչ»‏

-

ւ»‏ بصائر الدرجات մամ) ք ՎԵՏ‏ عَنْ 45 بن بير و ابن فا عَن ՔԱՀ‏ عن الْحَمَن ամ Հույն լայ‏ عدٍد الله

عليه السلام و د کر مِللهُ (۴)

كنزء كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره محمد بن العباس عن محمد بن ج جعفر الرزاز عن محمد بن الحسين عن ابن آبی
عمير مثله (ծ)‏

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: حسن بن صيقل گفت: به امام صادق عليه الس لام عرض كردم... و مانند روايت فوق را نقل كرده
است. - . بصائر الدرجات: ۵۶ -
كب իմաս‏ ضیح ار ان الى سی همق վա կանչ‏ کرو سكم حي كيو արի‏ ۲۲۳۰۷۷۷

| ترجمه |

«V>»

یں بصائر الدرجات Բաշար մար‏ ری 285223 12822 جر عليه السلام فا ԱՀԱ‏ هذه الَآيَهَ بل هُوَ

.)۶( عليه السلام من عَشی أن وتوا‎ յթ» չ1 الیلم فلت آم هم قال‎ Ա 51191527 ծկ

ՍԱ 311712 فی‎ ՆԱՅ هُوَ آياتٌ‎ լր جمه |بصائر الدرجات: ابو بصیر گفت: حضرت باقر عليه التہ لام آيه‎ չիթ:
- ۵۶ خواند. عرض کردم: شما آنهایید؟ فرمود: جه کسانی اميد دارند باشند؟ - . بصائر الدرجات:‎

| جمه‎ թու
«A»
یی عَنْ علی بن‎ մ ՓԱՅ یرہ بصائر الدرجات أَحْمَدٌ 53 مُحمّدٍ عن الأَهْوَازِىٌ عَنْ‎

ص: ۲۰۰

-١‏ فى النسخه المخطوطه: إذا سمعوا قال العالم.
۲- بصاثر الدرجات: ۵۵/ ۵۶.

۳- بصاثر الدرجات: ۵۶.

,۵۶ الدرجات:‎ Նա -۴

ه- كنز الفوائد: ۲۲۲ و ۲۲۳.

۶- بصاگر الذرجات: 55

4 سے

آبی ԹԵ-‏ عن أبى بَصِيرٍ عَنْ أبى جغفر عليه السلام 41 :12 هَذِهِ الاي Ցե ի‏ بیناث فی 12 الذین آوتواالعلع تم قال يا أب
1222 و الله ما قال 25 135 էն աւա‏ مَنْ هُمْ جلت فداک قال مَنْ عَسَى أنْ 0883 )(

թո:‏ ترجمه |بصائر الدرجات: على بن ابو حمزه ازابو بصير نقل مى كند كه امام باقر عليه الم لام این آیه را قرائت نمود ل هُوَ
آياتٌ ՇԱՀ‏ فی ص دور 2111 وتا الْعلّم.» سپس فرمود: به خدا سوكند نفرموده اين آيات بين دو جلد قرآن است. من گفتم:

فدایت شوم! آنها کیانند؟ فرمود: غير از ما جه كسانى اميد دارند باشند؟ - . بصائر الدرجات: ۵۶ -
* | ترجمه |

بيان

فونه ما قال انظاهر آن کلمه ما ԺԱ‏ لم یقل ان لیات يو دفتی المصحف بل قال فی شروو لین وتا չե‏ لیعلم آن
للقرآن حمله یحفظونه عن التحریف فى كل زمان و هم الأثمه علیهم السلام و يحتمل على هذا أن یکون الظرف فى قوله تعالی
فی 7712 518 أُوا չէն‏ متعلقابقوله ساٹ فاستدل عليه السلام على أن القرآن لا «Վե‏ غير الأئمه علیهم السلام بهذه الأب
له تعالی قال الایات Պետ‏ فی گار ای չն չենք)‏ كانت سی نفسها لما قید ուա կրտ‏ جماعه مخصوضه و
یحتمل أن تکون ما موصوله فیکون Սն‏ لمرجع ضمير هو فى الآ-یه أى الذی قال تعالی إنه آیات بینات هو ما بين دفتی
المصحف و لا یخفی بعده.

#*[ تر جمه ]در عبارت «ما قال» ظاهرا «ما» نافیه است» یعنی نفرموده که آیات بین دو جلد قرآن است. «ՏԱ‏ فرموده در سینه اهل
دانش جای دارد تا بداند که قرآن حاملانی دارد که آن را از تحریف در هر زمانی حفظ می کنند و آنها :5« عليهم ال لام
هستند. و شاید بنا بر این کلام» ظرف در آيه «فی دور Հեյ րի անն‏ متعلق به «یینْاتْ» باشد. يس امام عليه ال لام
استدلال کرده به اين آيه بر اينكه قرآن را غير از ائه نمی‌فهمند» زیرا خداوند فرموده: «آیات بات فی ص دور لین و
«եյ‏ پس اگر آیات فى نفسه روشن بود» روشن بودن آنها را به سینه گروهی خاص مقید نمی کرد. و شاید «ما؛ موصوله باشد

و بیان برای ضمیر )25( در آیه» یعنی آنچه که خدا فرموده:
الد یات «նք‏ آن است که լյա‏ در جلد قرآن است و ۷د این نظر پوشیده نیست.
թու‏ جمه |

«ԷՖ

222212

ւջ‏ بصاثر الدرجات է Հաւ‏ 222 عن 81 )6 عَنْ 285142 ابن مُشکانَ عَنْ حشر عَنْ خفران عَنْ أبى جغفر عليه السلام و
أبى عو د الله 2333 عَنْ أبى الم 52 آشباط 58 أبى عبد الله عليه السلام فى قَوْلٍ الله تمارک و تَعَالَى بل هُوَ آياتٌ Թա‏
ص٘دُورِ الذین آوتوا الم قال 0.64(

#*[تر جمه ]بصائر الدرجات: اسباط از امام صادق عليه ال لام 2 كرد که درباره آیه վթ‏ هو آیات ԵԱ‏ فی ص دور لین

اوا Հեյ‏ فرمود: ما هستیم. -. بصائر الدرجات: وج -
թու‏ جمه |
۴

ير بصائر الدرجات 1222 7 الم ین عَنْ يزيد عَنْ هَارُونَ بن حفرَه عَنْ أبى عبد الله عليه السلام ն‏ 22 يمول بل .2 آياتٌ

نا فی 712 الَذِينَ آوتوا Հե)‏ قال هی 481 اصَه (۳).

*#[ترجمه |بصائر الدرجات: هارون بن حمزه گفت: از امام صادق عليه ال لام شنیدم که درباره يدل عو նյ‏ اث فی

دور الَذِينَ Հեյ Ւր‏ می‌فرمود: اين آيه فقط درباره ائمّه است. - . بصائر الدرجات: ۵۶ -
##[ تر جمه ]

«f1»

یرہ بصائر الدرجات մա‏ ِن յ5826)ան չք «աա‏ عَنْ «ա‏ الْحلبی عَنْ

ص: ۲۰۱

۱> بصا الدرجانت: ۵۶:
۲- بصائر الدرجات: ۵۶: فيه قالوا: نحن و لعل الصحيح (قالا) اى ابا جعفر و أبا عبد الله عليهما السلام.
۳ نصا الدرجات: ۶ھ

ա տայի‏ خان قال: ւտ մ ՅՆ‏ عليه السلام عَنْ لاله عر و جل بل 2 آیاث Ձա‏ فی յեն‏ ونوا
չեի‏ فك أن م هم قَالَ مَنْ عمی أَنْ يَكوقٌ (1).

| ترجمه ]بصائر الدرجات: حمران گفت: از امام صادق عليه الث لام درباره آیه վթ‏ هو آیات ԵԱ‏ فى ص دور ան‏
չն‏ پرسیدم که منظور شمایید؟ فرمود: جه کسی اميد دارد باشد؟ - . بصائر الدرجات: ۵۶ -

| جمه‎ թու
ՓԵ
عَنْ 09 الله عر ول بل هُوَ آياتٌ‎ )٢( մաց بره بصائر الدرجات مد ناسین عَنْ 28 ئن أشباط عَنْ أشباط قال: ماه‎

یناث فى 311712 آوتوا ՀԵ‏ قال 22 2:81(

٭ | تر جمه ابصاثر الدرجات: اسباط گفت: هیتی -. در مصدر «هیسی» آمده است. - از امام عليه ال مر لام درباره ايه թ‏ هو

آياتٌ ԱՅ‏ فی صُذور الَذِينَ أُوتُوا العلم» پرسید. فرمود: آنها امه هستند. - . بصائر الدرجات: ۵۶ -
| تر جمه |
دمع

-
5 لت أتا

ا ارات ا نتر مُعمَدٍ ڪن ابن مخبوب عَنْ عبد اریز ال لعیدی قال: سا با عبد له عليه السلام 2459 045(

٭ |ترجمہ ]بصائر الدرجات: عبدالعزیز عبدی گفت: از حضرت صادق عليه ال لام پرسیدم. .. و مانند رواد یت بالا را نقل کردہ
است. -. بصائر الدرجات: ۵۶ -

| جمه‎ թու
ՓԵ

23583 جر اه (ھ
یر بصائر الدرجات أحمد بن محمد عن الأهوازی عن محمد بن الفضیل قال سألته عليه السلام و ذ کر مثله (۶).

| تر جمه ]بصائر الدرجات: ورس աարի‏ سی .. و مانند روایت ت بالا را نقل کرده
است و در آخر آن کلمه ١‏ «خاضة) د بعنی «فقط) )را افزوده است. . بصاثر الدرجات: ۶ -

بصائر الدرجات: محمد بن فضیل گفت: از حضرت رضا عليه الشلام پرسیدم... و ՀԵՆ‏ روایت بالا را نقل کرده است. - . بصاثر
الدرجات: ۵۶ -

| تر جمه‎ | E
«F۵»

Աա անմի նտայ‏ بن 22154 58212321 عَنْ خی ال عن أَبُوبَ ن جر و عَنْ տնա‏ علق جمیعا خن
ամ‏ بَصِير قَالَ: عاك با دا عليه لسلام عن هذه اه بل ُو یت فى Հաստա յմ ամա‏
աա:‏ فلك Տն‏ ٹم هم قَالَ فمن عَسَى ԱՅՑ‏

** | ترجمه |بصائر الدرجات: ابوبصیر گفت: از حضرت صادق عليه الشلام درباره թայի‏ 78 آیات بیْنات فى صُدُور 2.1
Հեյ»)‏ پرسیدم. فرمود: به خدا س و گند در قرآن نگفته است. عرض کردم: آنها شما هستید؟ فرمود: پس جه کسی اميد
ذارد اد سار باق الذرجات ۵۴ -

| تر جمه‎ | E
«Ֆչ»

یر بصائر الدرجات مب امن عَنْ 86012 1 مُشکانَ عَنْ حر عَنْ * محمِرَانَ و عید الله : ن عجلان عَنْ أبى جففر عليه
السلام فى قول اله عرو جل بل هو آباث نات فى ضذور الدين 27 չեի‏ قال تشن 180 خاطة այ‏ لها اون

ص: ۳۰۲

افا Ա‏ جات ۶ة
٢‏ فى المصدر: الهیسی.
۳- بصاثر الدرجات: ھ
۴- فى المصدر: ۵۶. فیه: (قال: نحن و إِبّانا) آقول: و لعل الصحیح: نحن و إيّانا عنی.
۵- بضائر الذ رجات ۵۶
۶- بصاثر الدرجات» ۵۶.
۷- بصائر الدرجات» ۵۶.

فرعم أن مَنْ عرف الا ذلک )(
**| ترجمه ]بصائر الدرجات: عم از سد الله بن عجلان از حضرت باقر عليه الس لام نقل كردند که درباره ابه ل هو | ն‏
ينات فى ص دور الذین آوتوا العلم» فرمود فقط ما امامان هستيم و «و ما يَعْقلها إلا العالمُون» معتقد بود هر كس امام و آيات را

بشناسد» از کسانی است که اين مطلب را د رک می کند بصائر الدرجات ۶ -

| جمه‎ թու

«FV»
)۳( بر» بصائر الدرجات مُحَمّد بْنُ الحسین عَنْ يزيد ِن سعید (۲) عَنْ هاژون بن حَمْرَةَ عَنْ أبى ید الله عليه السلام مثله‎

[ ترجمه ابصاثر الدرجات هارون بن حمزه از امام صادق عليه الہ لام همین روایت را نقل كرده است = بصائر الدرجات

- ۵۷ - ۶

| جمه‎ թո

بيان
قوله ممن یعقل خبر أن و هو تفسیر لقوله تعالی و ما կեմ‏ يغقلها մլ‏ الْعالِمُونَ
ا تعد ]عارك من ل خبر 638 و تفسیر برای آپه աչքե Սլ կնա Ատ‏

| جمه‎ թու

«FA»
الرٴجسش‎ ԱՅ عَنْ أبى بعدیر عَنْ أبى جَغفَرٍ عليه السلام‎ աար عَنْ‎ Հայ یرہ بصائر الدرجات مک الب‎
7 ا بل مو آیاث یناث فی 518912 أرقو الیل تلك شم جج‎

لک و لا نک فى նվա‏
[ ترجمه |بصائر الدرجات: ابو بصير از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که فرمود: رجس و پلیدی شک است و ما هر گز در

دين خود شک نمی کنیم سپس فرمود ابل هُوَ آیات بیْنات فى 11712 أوتوا العلع عرض کردم انها شما هستید؟ فرمود
جه كس ممکن است باشد؟ - . بصائر الدرجات: ۵۶ -

* | تر جمه |

«ՓՓ

جو سم ا الیم اثتهى إلى آي فی ارآن تم ء ج IGEN թներ քանա:‏
(ծ)‏

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: عبدالرحمن از آيه յր‏ ہُو آیاث ԱՅ‏ فی 711712 04127 نقل کرد که فرمود: اين علم
ՀԱՆ ՄԱՐԱՑ Ք»‏ در اين موقع انگشتان خود را جمع كرد و سپس فرمود: بل هُوَ آياتٌ بَبناتٌ فی صُدُور
եի ար:‏ - . بصاثر الدرجات: ۵۶ -

چا ماد | ترجمه ]
«ձ»»‏

سس ՆՇԱ‏ و ا 11912422
ارک ամա:‏ آیات بات فی ور الین أوُوا الیم و قول ای Ա-ի ատրանչտմ‏
وتو للم Օմանի (Դայան‏

اچ

ع
CI‏
Շո.‏

չի»‏ وریہ ور سا سو از سرت ومسیہ و ل وی آیه هل هو آبات يكنات فى

անշ‏ توا له و 7 كل շան‏ * آم له مُغرضونً) -. ص ۶۷۱ - ۶۸ - ڑیگو این خبری بزر گے است [ که]
شما از آن روی برمی تابید) پرسیدم. فرمود: کسانی که به آنها علم داده شده ائمه هستند و «نبأ» امامت است. - . بصاثر

الدرجات: ۵۶ -
| ترجمه |
«ծ»‏

قب» المناقب لابن شه رآ شوب رَوَى 17 ոգ 73 Ձա‏ و فان و عَبدُ الله ن ան բյ յնա‏ هم աի‏
جَعْمَر عليه السلام و آشباط (4) بْنّ سالم 3 ույ Հ.Հ‏

ص: ۳۰۳

۱- بصائر الدرجات: ۵۶.

۲- فى المصدر: يزيد بن سعد.

۳- بصائر الدرجات: ۵۶ و ۵۷ فیه: قال: (هم الأثمه خاضه) و الایه الثانیه فى سوره العنکبوت: ۴۳.
۴- بصائر الدرجات: ۵۶

۵- بصائر الدرجات: ۵۶.

۶- فى المصدر: الذین اوتوا العلم: قال: هم الأئمهہ قل هو.
/ا- فى نسخه الکمبانی: و الباًالاأئنه.

۸ بصاثر الدرجات: ۵۶.

4- فى المصدر: و روی اسباط بن سالم.

و حفران و المَتنَى ՆԱՎ‏ و Յա‏ الرَحمَن 23 كثير وَ هَارُونَ حَهْرَة العَنّوى و عبد العزیز العبدی 3 سَدِيرٌ ն)‏ كلهم عَنْ أبى
աշ‏ الله عليه السلام 1547 լգ) բ‏ (۱) عن Լ23‏ عليه السلام الوا فى 45 تغالی بل مو آيات یناث فى ص دُورِ این

.)۲( تن هُمْ و 4۱ نا عَتی‎ ԱՆԱ

**| ترجمه ]مناقب ابن شهر آشوب: بريد عجلى» ابوبصیر» حمران» عبدالله بن عجلان و عبدالرحیم قصير همگی از حضرت باقر
عليه الشلام و اسباط بن سالی حسن صیقلء حمران مثتی حناطء عبدالرحمان بن كثير» هارون بن حمزه غنوی» عبدالعزیز عبدی
وسار سيقي کی از ريع سادق عله العام و ممصي ال سرت Ն‏ عليه النازم قل کرو کا دوياره يه
թ լր‏ آیاث بات فى 51112 وتا գե‏ فرمودند: ما آنها هستيم و ما را قصد كرده است. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳

«ՓԱ:
| جمه‎ թու

«AY»

«ւ «Բ
նրա «
“ 6
کو کے‎
ہی ھا‎
եչ Ջ
3 ۹
Սան ف‎
1
بع ا‎
مت پر‎
ւի 3۹
ج اها‎
5
ہہ‎
Ա.Ն:
€” کے‎
بی‎ -
+ تا‎ 33
բ.
۳ 5
Cı
6:
ا‎
ها‎
ՇՀ.

-- -

օ:6
-

له
وج رس یر وج 7 ذل فی الظاهر وَ اذل فی الباطن امير

5[ تر جمه [تفسير عیاشی: جابر گفت: از حضرت باقر عليه السّد.لام در مورد اين آیه سؤال کردم: «شهد الله 21 إل الا هو و
ԱԱ) Հետա)‏ قائماً եմ‏ لا إل یشیب جم سپیکر
گواهی می دهد که جز او هيج معبودی نيست و فرشتگان [او] و دانشوران [نيز گواهی می دهند که] جز او که توانا و حکیم
سر Վոր‏ رو Ական‏ رت
است که گفته است اما اين قسمت آيه ہو الَْلابِکهہ خداوند آنها را با تسليم بودن آنها در برابر پرورد گارشان اکرام کردہہ و
راست گفتند و گواهی دادند» همان طور كه خدا بر خود گواهی داد اما اين قسمت آيه «أولُوا الْعِلّم قائماً «թոյն‏ صاحبان علم
انبیاء و اوصیایند و آنها به پا دارنده عدل و داد گری هستند. قسط و عدل در ظاهر یکی هستند و عدل در باطن امیرالمژمنین
عليه الشلام است. - . تفسیر عیاشی ١‏ : ۱۶۵ - ۱۶۶ -

| جمه‎ թու
«04»

ا ا 2۶ نان الع شال մ Բն‏ لخن عليه السلام عَنْ قَولِ الله شم هد الله

ար ացմ եան անեի ونوا‎

4ت جمه]تفسیر عیاشی: مرزبان قمی گفت: از حضرت ابوالحسن عليه الت لام راجع به آيه سهد الله هلا ال Ա‏ مو و
7 11385 للم قائما այկ‏ ر رر او امام ات جع չան‏ غرافی 1۶823 -
۷| تر جمه |
«Of»‏

3

قبء المناقب لابن شهرآ شوب 0 اقم الکوف کال وق فى وله و ما بقل اوه إا اله و الّایتخون فى الم أ أن աը‏ 3
فى الم من ره الَسَولٌ صلی الله عليه و آله باكتراب و أَحْبر بر أنه մնա‏ ی برد علي الوص و فی Հայան‏ ہُو
لازم ای لا ول عن الهو أن كوت تدك إا مَنْ طبه الله علی (ն‏ فى 13 نموه 2225 فى 235 ولَادَيِهِ قال ալ‏

-
ե

12« آتاني الکتات )24018 աւան‏ گا من շառ շա‏ اْكثيرة ا بقلم 2 եյ‏ 42
ص: ۲۰۴

5-1 المصدر: و روى محمد بن الفضيل.

۲- مناقب آل أبى طالب ۳: ۵۲۲.

۳- تفسير العناشی :١‏ ۱۶۵ و ۱۶۶. و الآيه فی سوره آل عمران: ۱۸.
۴- تفسير العناشی: ۱: ۱۶۶.

٠ مریم:‎ -۵

من جهو 7462 مرا یو نله نه فیس دک Գյ մա Հան ա‏ 851672 فى Ա Համ) ւ250‏
ضرا و ال այն աք‏ عليه السلام أ َك ےئ ہہ

**[ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: ابوالقاسم کوفی گفت: روايت شدہ که درباره آيه «ما یلم 410 Սլ‏ اللهُ وَ الرَابِحُونَ فی
«էի‏ فرمود: راسخان در علم كسانى هستند که پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله آنها را قرين و همراه كتاب خدا قرار داده و

اطلاع داده است که آنها از یکدیگر جدا نمی شوند تا در حوض کوثر بر من وارد شوند.

در لخت «راسخ» به معنى لا-زم است» يعنى کسی که از جايش تکان نمی خورد و جنين نخواهند بود» مگر كسانى که خدا
سرشت آنها را از ابشدای توآّد بر علم نهاده باشدہ مانند عیسی که هنكام ولادت گفت: Վա» շր‏ آتانی الْكتاب» -. مریم /
۰- منم بنده خدا به من کتاب داده) تا آخر آیه. اقا کسی که سال های زیادی را بدون علم زند گی می کند و سپس در
جستجوی علم بر می آید و به قدری که می تواند از دیگری به دست می آورد او از راسخان نخواهد بود. گفته می شود
ريشه های درخت در زمين رسوخ کرد رسوخ نمی کند مگر در حال کوچکی.

اميرالمؤمنين عليه ال لام فرموده: کجایند کسانی که خيال می کنند آنها راسخان در علم هستند غير از ما به خاطر دروغ و
ستمگری بر ما و حسادت به ماء كه خداوند ما را بالا برد و ايشان را پایین آورده و به ما عطا نموده و آنها را محروم کرده و ما
را داخل نموده و ايشان را خارج کرده است؛ به وسیله ما هدایت پرتو افکنده و نابینایی رخت بربسته نه توسط آنها. - . مناقب

ابن شهر آشوب ۱ ۲۴۵ -
թու‏ جمه |
۵۵

فس. تا تفسیر القمی فی روایہ اَی الْتجَارُودٍ عن ابی :8 عليه السلام 4882 این 8554 پالکتاب ی آخره تَرَلَتْ (۳) فی

آل مُحَمّدٍ صلی الله عليه و آله و آشیاعهم و له وَإِذْ 505 855« يعدن (۴) ای آخره فَهُمْ أمَهُ վաս‏ د صلی الله عليه و آله تَسُومُ
4 الکتاب ծնն «նց չը‏ مهم الْجزیَهَ (۵)

իր:‏ ترجمه |تفسیر على بن ابراهیم قمی: در روایت ابوالجارود از حضرت باقر عليه «թայ‏ درباره آيه او 5:31 ون
پالکتاب» -. اعراف / ۱۷۰ - زو کسانی که به کاب [آسمانی] چنگ درمی زنند) تا آخر آیه تقل می کند که درباره آل
مر صلی الله عليه و آله وييرواة آکیا نازل شد آبه اد ادن لک لقت اغراف ۱۴۷۶ Հ‏ زو اد کت ]هنگامی را
که پرورد گارت اعلام داشت خواهد كماشت] تا آخر آیو آنها امت ميحر د صلی الله عليه و آله هستند که اهل کتاب را

گرفتار عذاب سختی می کنند از آنها جزیه و مالیات می گیرند. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۲۲۸ - ۲۲۹ -

* | ترجمه |

بیان

Սն‏ الطبرسی رحمه اله فی قوله تعالی 2113 ՏՏՀ‏ بالکتاب ای سگرن به و الکتاب التوراه أى لا بحرفونه و لا یکتمونه
و قیل الکتاب القر آن و المتمسک به أمه محمد صلی الله عليه و آله و

فى قوله تعالی مَنْ يَسُومُهُمْ سُوءَ الْعّذاب أى من يذيقهم و يوليهم شده العذاب بالقتل و أخذ الجزیه منهم و المعنی به أمه محمد

ص: ۳۰۵

ն اللاز سا‎ դանակ 2-4

.۲۴۵ :۱ مناقب آل آبی طالب‎ ٢

2-8 المصدر: قال: نز لت و الآبه فی سوره الأعراف: ۱۷۰.

ع- الأعراف: ۰۱۶۷

۵- تفسير القمی: ۲۲۸ و ۲۲۹ فیه: يسومون أهل الكتاب.

۶- مجمع البیان ج ۴ ص ۴۹۶- ۴۹۴. و الآيه الأولى فى الأعراف: ۱۷۰ و الثانيه أيضا فی الاعراف: ۱۶۷.

**[ترجمه آمرحوم طبرسی درباره آیه ہو الِّينَ :6552 بالکتاب» گفته است: یعنی نگه می دارند کتاب را و منظور از کتاب»
تورات «ռա‏ یعنی آن را تخیر نمی دهند و کتمان نمی անտ‏ بعضی گفته اند کتاب در این آیه قرآن است و چن زننده به
آن امت محتید صلی الله عليه و آله استء و درباره آیه «مَنْ يَسُومُهُْ سُوءَ «ամ‏ -. اعراف / ۱۶۷ - (کسانی را که بدیشان
عذاب سخت بچشانند] یعنی شدت عذاب و شکنجه را از قبيل قتل و گرفتن جزیه به ایشان می‌چشاند و عهده دار می شود.
تمام مفسرین می گویند منظور امت مد صلی الله علیه و آله است و همین از حضرت յն‏ علیه الشلام այն)‏ شده است, -.
مجمع البيان ۴ : ۴۹۴ - ۴۹۶ -

* | تر جمه |

باب ١١‏ أنهم عليهم السلام آيات الله و بیناته و كتابه

سر الق تفه ئا أخم عن عبد الکریم عن مد بن թամ տարա‏ قال: ال մամ‏
عليه ام کول لقن رباع وخ ف الات ت من ی الله بل و من Արարա ոնա‏
ر عقر عليه السلام رت فی الین 218 انم (۵ م و بكم كما قال الله فی աւա‏ من كان من Տ-մ‏
لا تصد աան:‏ و ا يِن بهم دا و هم ամ‏ 421 الله و من كان ِن ولد آم 54 بزسباء و شم علی صزاط فيم
قال و سمغ ول 2:35 անն‏ كلها فی 521215 1238 Հաշ‏ كلهم (۷)

۱۰

Հ:

39300000 به دو الَّذِينَ 1218 بآياتنا ضع و
بک فى Տանել‏ ا اله و ժանգ‏ صدراط Կատա‏ . انعام / ۳۹ - و كسانى كه آيات ما را دروغ
پنداشتند در تاریکی ها[ی کفر] ہت تح ed SS‏
قرارش می دهد) پرسیدم. فرمود: درباره کسانی نازل شده که اوصیای خود را تكذيب թաթ‏ و بُکم؛ همان طور که
رض SS‏ الام تر حر کداسمی مت NES‏ شمان شش մատնա աար‏
نخواهد کرد و به آنها ایمان نمی آورد و آنها کسانی هستند که خدا گمراهشان نموده و کسی که از فرزندان آدم باشدء ایمان
به اوصياء می آورد و آنها در راه راست قرار دارند. كفت و شنیدم که می فرمود: 12:47 «ԾԵՆ‏ تمام «անք‏ و در շեն‏ قرآن

یعنی تمام اوصیاء را تكذيب کردند. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۱۸۷ -
* | تر جمه |

«Ծ

0
0 `
3
6:

فس ضر القمی 52.82.2117 اا »2442 عليه السلام و اأ له و الدلیل على ذلك كول Մամի ամ‏

عليه السلام مَا 251211 منی (۳).

#*[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمی: درباره ہو 231 هُمْ عَنْ آیاتنا غافلوّ» -. يونس /۷- إو کسانی که از آيات ما
غافلند) گفت: امیرالممنین و ائمه علیهم الس لام هستند و دليل آن فرمایش امیرالممنین عليه الشلام است که فرمود: خدا آيه

ای بز رگ تر از من ندارد. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۲۸۴ -

| تر جمه‎ թու

«Է»

فس تفسیر القمی ծա աշա‏ 88 معقد عن معلی 1 تعقو 58 آخمد ہے ՇՀ:‏ 58 عد الله 52 آخمد تع هلال 342152 عل
عَنْ 21538 كثير ارف թ ԱՍՆ: ՍԱ‏ الله عليه السلام عَنْ قَوْلٍ الله و ما 28 الّآياتٌ و النذْرُ عَنْ 13 905,233 ծեմ‏

.)۴( Հեմ 7121 و‎ 420

իու‏ ترجمه |تفسير على بن ابراهيم قمى: داود بن كثير رقى گفت: از حضرت صادق عليه الشلام راجع به اين آیه پرسیدم: او ما
تی ՇԵՄ‏ 582117 قوم لا Փո‏ -. يونس /۱۰۱ - [و[لی] نشانه ها و هشدارها گروهی را که ايمان نمی آورند سود

نمی د خشد.] فرمود: «آبات» ائمه هستند و «نذر» انبیاء. -. تفسیر على بن ابراهیم ب

| تر جمه |

«f»

فس» تفسیر القمى فالذین آمَنُوا و Ն:‏ | الصَالحاتِ فى جات الم ք‏ لین
ص: ۲۰۶

-١‏ فى المصدر: كذبوا باوصيائهم.
اد القع ۸۸۷
۳- تفسير القَمَيّ: ۲۸۴ فيه: (الآيات أمير المؤمنين عليه السلام و الأثمه) «ՅԼ‏ فى یونس: ۷.

۴- تفسير القشین: ۲۹۶. و الآيه فى سوره يونس: ۱۰۱.

کفژوا 7 كَذ٘بُوا بآیاتنا قال و «Մ» 13 է)‏ أمير الْمَؤْمِنِينَ عليه السلام 7 8311« عليهم السلام չք «պյն‏ عَذابٌ مُھينٌ (۱).

**| ترجمه |تفسير على بن ابراهیم قمی: درباره افَالَذِينَ منوا و ՀՎԱ ՄԵ»‏ فی ած:‏ اليم ؛ »5313 728 011554
بآياتنا» گفت: ایمان به ولاعیت امیرالممنین عليه الم لام و امه نباوردند. ویک մ‏ عذابٌ مهین) - . حج ۵۶ - ۵۷ -
(کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند. در باغ های پرناز و نعمت خواهند بود و کسانی که کفر ورزیده و نشانه

| جمه‎ թու

«A»

۳ շա

تفسير القمی 8.2 261 8228 ժմ‏
**| ترجمه |تفسير على بن ابراهيم قمى: اسَیْرب 3 տել‏ عرفو تھا تما ۹۳ - يه زودی آیاتش را به شما نشان خواهد داد
و آن را خواهيد شناخت) گفته است: منظور امي رالمؤمنين و ائمه عليهم الشلام هستند» وقتى بر گردند دشمنانشان زمانى كه آنها

* | ترجمه |

«$»

٤ہ‎

تفسير القمى إن تا رل չբա‏ من السّماء آيَهُ فظلث أغناقهُم لها خَاضِعِينَ (ք‏

40 1 أبى عن ان րայի‏ عبد الله عليه السلام فا وق تہ یت کے 542 Անան‏
الْسَمَاءِ ۳ صاحب չն‏ عليه السلام (۶).

**[ترجمه ]تفسير على بن ابراهيم قمى: ծ‏ تال չբա‏ من السّماءِ ايه 415 أَغناقَهُمْ կ)‏ خاضة بِينَ» - . شعراء /۴ - (اگر
بخواهيم معجزه ای از آسمان بر آنان فرود می آوريم تا در برابر آن كردن هايشان خاضع كردد.) هشام از حضرت صادق عليه
الترلام نقل كرد كه فرمود: سر افكنده می شوند. يعنى بنى اميه و آن آيه صيحه ای است از آسمان به نام صاحب الامر عليه
الشلام. - . تفسير على بن ابراهيم قمى: ۴۶۹ -

چا ماد | ترجمه ]
«Մ»‏

ր Ր‏ بر القمی بل مو آباث يناث فی شد كور البق ց‏ للع قال مع 480 علبي السلام 3422 Վան‏ بآياتنا يَعْنِى ما

)۵( 5260 Սլ عليه السلام 507« عليهم السلام‎ ա: ա աթ

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: درباره ո‏ 2 آياتٌ نات فى 12 5.3 7 ե)‏ -. عنکبوت / ۴۹ - ՀԱ)‏
آقرآن] آیاتی روشن در سینه های کسانی است که علم [الهی] يافته اند فرمود: آنها ائمه علیهم ال لام هستند و آيه ١و‏ ما
122 بآياتنا»» يعنى انکار نمی کند اميرالمؤمنين و ائمه علیهم الترلام را «لا الکافرون» -. عنکبوت / ۴۷. در آيه ۴۹ سوره
عنکبوت لافار آمده و الا الکافرون» در آیه ۴۷ است. - و جز کافران [کسی] آیات ما را انکار نمی کند)» مگر

کافران. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۴۹۷ -

:5 | ترجمه ]
بیان

إنما أطلق علیهم الایات لأنهم علامات جلیله واضحه لعظمه الله و قدرته و علمه و لطفه و رحمته.

չիթ»‏ جمه ]اینکه به امامان علیهم الشلام «آیات» اطلاق شده» به اين جهت است که آنها علامت ها و نشانه‌های بز رگ و واضح

برای عظمت خدا و قدرت و علم و لطف و رحمت او هستند.
* | ترجمه |
«փ»‏

فس تفسیر القمى كنات اہ 455481 لیڈلڑوا یه یز 2534 دع و امم حليهم السلام و تابتع
թյ‏ الألباب (۷).

| تر جمه | تفسير على بن ابراهیم قمی: «ԱՏ‏ یلا «Տլ‏ مبا رک لديروا آیاته». آنها امي رالمؤ منين و ائمه علیهم الشلام هستند
»512 أولوا الألباب» -. ص / 78 - ([اين] کتابی مبارک است كه آن را به سوى تو نازل كرده ايم تا در [باره] آيات آن
بينديشند و خردمندان پند گیرند)» ايشان همان خردمندانند. - . تفسير على بن ابراهيم قمی: ۵۶۵ -

٭| ترجمه ]

بیان

لعله فسر الضمیر فى قوله 230 بهم علیهم السلام و يحتمل کونه تفسیرا للابات فتدبر.

ص: ۳۷

۱- تفسير ւշա‏ ۴۴۲. و الآيه فى الحخ: ۵۶ و ۵۷.

۲- تفسیر القَمی: ۴۸۱ فیه: قال: الآيات أمير المؤمنين و الابه فى النمل: ۹۳.

Է:

۴- تفسیر القمَي: ۴۶۹.

۵- تفسیر القَی: ۴۹۷ فيه: و ما یجحد بامیر المومنین و الآيه فى سوره العنکبوت ۴۹ و فیها: الا الظالمون نعم فى الآيه ۴۷: الا
الکافرون.

۶- فى المصدر: هم آمیر المؤمنين.

۷- تفسیر 22411 : ۵۶۵ فیه: (فهم آهل الالباب الثاقبه) و الآيه فى سوره ص: ۲۹.

իու‏ ترجمه آشاید ضمير در Մել‏ آیاته» به ائمه علیهم الشلام تفسیر شده باشد و شاید تفسیر برای آیات باشد. دقت کن.
թու‏ جمه |

«Ֆ»

چ ا

شين کسر تفسیر القمی 826« الَّذِينَ 7224 4222 ہما کاوا بآياتنا يَطْلمُوتَ قال «ՅԱՆ‏ تمه يَحْحَدُونَ (۱).

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم 8 «Հայն:‏ الین دروا 2422 ہما كانُوا بآياتنا աչքեր‏ -. اعراف /۹ - [پس آنانند
كه به خود زيان زده اند چرا كه به آيات ما ستم كرده اند) فرمود: چون كه ائمه عليهم الشلام انكار را نمودند. - . تفسير على
بن ابراهيم قمى: ۲۱۲ -

* | ترجمه |

«Ն»

3`

عو արկ‏ ی
و ننسها نات بخیر منها |

2 -

پوس

شی» تفسير العياشى عَنْ 788 بن يريد قال: ՀՄԱ‏ أبَا عبد الله عليه السلام عَنْ ول الله ما نسح مِنْ 1 0

`

ما ՍԱ:‏ 1214 ما مکذّا هی լ‏ کان ینس خها و Էկել ան‏ بن خها (1) فلت مک نا قال الل قال لیس 1182 قال تہارک و
ՀՔ շն:‏ قکیف تال 08 لیس Աթ‏ 1521 واو մն‏ ما مخ من آبه أو تسا չե ան‏ ٹھا կե‏ ول ما نمیت Յամ‏ من ւել‏

(զեն ամ չեն աան

اش عياشى: عمر بن يزيد گفت: از حضرت صادق عليه Թայ‏ راجع به آيه «ما نسَح مِنْ ար‏
ٹیا از -ԿԼմե‏ . بقره /۶ ۰ - اهر حكمى را نسخ كنيم يا آن Ս‏ [دست] فراموشی بسباريم بھتر از آن ن یا مانندش رامی
ատ‏ پرسیدم. فرمود: دروغ گفته اند آيه این طور نیست. زيرا اگر آيه را نسخ کند و ան‏ آن را بياورد» پس نسخ نکرده
است. گفتم: خداوند این طور فرموده؟ فرمود: خداوند اين طور نفرموده. عرض کردم: پس چگونه فرموده است؟ فرمود: آ
الف و واو ندارد و جنين فرموده: «ما ՀՅ‏ من 3141 թ Հն կատ‏ مِنّْها أو «կե‏ می فرماید: هیچ امامی را نمی ميرانيم يا او
را از خاطر نمی بریم مگر اينكه بهتر از او را از صلبش می այ»‏ مانند خودش. - . تفسیر عیاشی ۱: ۵۶ -
թու‏ جمه |

بیان

** | ترجمه |شايد منظور از بهتر بودن به جھت مصلحت است نه به جهت فضایل.

| جمه‎ թու

«1»

یر بصائر الدرجات 4111Թ‏ بن ایر عن أبى عبد الله ارقي عن )2524 بن ՅԱ‏ عن مُحمّدِ بن الْقْضَّ يل عن մա‏ قال Սո‏

و جقفر عليه السلام եայ 41 ԱԱ ծլ‏ صلی الله عليه و آله و ԱՀա 6լ‏ 85 ٍلی «ն‏ عَلِىّ عليه السلام (۶).

برای محمد صلی الله عليه و آله است و حضرت محمد صلی الله عليه و آله مردم را به ولایت على عليه الشلام دعوت می کرد.
كبر بصا Նամի‏ 4۷::- لاه

| ترجمه‎ | *
«ԵԾ

كاء الكافى դամ‏ بن مُححمَدٍ عَن الْمَعَلّى عَنْ աա‏ بن այ|‏ عَنْ عا تر بن مان عَنْ 325-212 շ5‏ أبى عبد الله عليه
بے رک رپ سی خن آم لكاب کل أي لین لأ و أ

و إا الله و الَاسِخُونَ فی الْعِلّم 0 وَهُمْ

ص: ۲۰۸

- تفسير الق : ۲۱۴ و الابه فی سوره الأعراف: 4

۲- فى المصدر: إذا كان ينسى و پنسخها او يأت بمثلها لم ينسخها.

۳- تفسیر العناشی ۱: ۵۶.

۴- بصاثر الدرجات: ۲۲ و ۲۳.

۵- فى الکافی و المناقب: قال: فلان و فلان.

۶- فى الکافی و المناقب: زيغ» اصحابهم و أهل ولایتهم فیتبعون.

۷- فى الکافی و المناقب: و الراسخون فى العلم أمير المؤمنين عليه السلام و الأثمّه علیهم السلام و فى التفسیر: هم آل محمد.

مير الْمُؤْمِنِينَ 48017 علیهم السلام (۱).

شی تفسیر العیاشی قب. المناقب لابن شهر آشوب عن عبد الرحمن مثله (۲)

տ‏ ل عبدالرحمن بن كثير از حضرت صادق عليه التلام درباره آیه مُو یأر یک الکتاب مه یت
ٹکٹ 12 الکتاب؛ نقل می کند که فرمود: منظور از ե‏ دیس می سو تو . ۳۹
«ելա‏ مقصود از «متشابهات» فلا-نى و فلانی و فلانی است. մթ‏ الَّذِينَ فى չայի‏ 83 م ՀՅ‏ ما تَشْابه مه ԱՅ)‏ الله و
اتغاء «եյ‏ و ما یلم وله اله و الوَاسحُونَ فی الِْلْم -. آل عمران / ۷- (اوست کسی كه اين کتاب [حقرآن] را بر تو فرو
فرستاد پاره ای از آن رت سک ارت و وشن | اس آنه اساس کتابند و [پاره ای] دیگر متشابهاتند [ که اویل پذیرند]
اما کسانی که در دل هایشان انحراف است برای فتنه جویی و طلب تاویل آن [به دلخواه خود] از متشابه آن پیروی می کنند با
آنکه تاویلش را جز خدا و ريشه داران در دانش کسی نمی داند) فرمود: آنها امیرالمومنین و ائمه علیهم ال لام هستند. -
اصول کافی ۱: ۴۱۴ -

تفسیر عیاشی و مناقب ابن شهر آشوب: از عبدالرحمان همین روایت را نقل کرده‌اند. -. تفسیر عیاشی ۱ : ۰۱۶۲ مناقب این

شهر آشوب ۳ ۵۲۲ -
թու‏ جمه |

بیان

لعل المراد أن ما نزل فى أمير المؤمنين و الأثمه عليهم السلام من الآيات محکمات و الَِّينَ فى Հաջի‏ 83 و ميل إلى الباطل
يتبعون المتشابهات من الآيات فیتولونها آئمتهم مع أن تأویل المتشابهات لا يعلمه إلَا 52171541 فی للم أو يكون فى هذا
չեք‏ من ااج ضمیر منهم راجعا إلى من ينيم 511.261 فیه آو یکون کلمه من ابتدائیه أی حصل بسبب الکتاب و
نزوله الفریقان فیحتمل Վա-‏ أن یکون ضمير تأویله راجعا إلى الموصول فى قوله ما «ՆՅ‏ أى يؤولون آعمالهم القببحه و آفعالهم
الشنیعه و لا يبعد أيضا أن یکون المراد تشبیه الأئمه بمحکمات الایات و شیعتهم بمن یتبعها و أعدائهم بالمتشابهات لاشتباه
آمرهم على الناس و آتباعهم بمن یتبعها و الأول آظهر الوجوه و الله يعلم.

իչ‏ ترجمه ]شاید منظور اين باشد که آنچه درباره امیرالممنین و ائمه علیهم الشلام از آیات نازل شده محکمات است و کسانی
که در دل هایشان انحراف است و تمایل به باطل دارند» پیرو متشابهات از آیات می شوند و آنها را درباره پیشوایان خود تأويل
می كنندء با اينكه تأویل متشابهات را جز خدا و راسخان در علم نمی دانند. يا ممکن است در اين بطن از آيه ضمير امنهم»
باشد و به کسی که از کتاب تبعیت می کند بر گردد و يا به کسی که در آن ذكر شده است. يا اينكه کلمه «من» برای ابتدائیت
ԱԱ Արա‏ 009"
قسمت آيه «ما تشابه) بر گردد د يعنى اعمال و کارهای قبیح و زشتشان را تأویل می کنند. و نیز بعید نیست که منظور تشبیه ائمه
علیهم الد لام به آيات محكمات و شيعيان آنها به کسانی که پیرو آبات محکمات هستند و دشمنان آل محمد صلی الله عليه و

آله به متشابهات باشد. به دلیل مشتبه شدن امر آنها بر مردم و پیروان آنها را تشبیه نموده به کسانی که پیرو متشابھاتند وجه

اول اظهر وجوه است و خدا می داند.

سی تفسیر القمی 248 այ‏ + څک بن աա:‏ عن الحم : ين بن ت هيل عَنْ 4128 عن 21 عمیره عَنْ Ցանկ մտ‏

-
'

14044221 شول الل صلی الله عليه و آله من کا بن باو و الوم الاجر ّا بیش فى لس يب فيه էպ‏ و بات فيه
سم الله ول فی كتابه و إذا ریت لین :26222 آياتنا յլ‏ 45 مع ام امین ©

| ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: عبدالاعلی بن اعين گفت: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فرمود: هر كس به خدا و
روز قيامت ایمان دارد. در مجلسی نمی نشیند که در آن امامی مورد ناسزا يا غیبت مسلمانی می شود. خداوند در قرآن كريم
می فرمايد: « إذا 21125 57-27 فى آیاتنا» تا امع لقم الظالِمِينَ). -. انعام / ۶۸ - [و چون ببینی کسانی [به قصد
جا دوک روي يراب ےک و ی ع بارہ] به
* | ترجمه |

بیان

لعله صلی الله عليه و آله أول الایات بالأئمه أو بالآيات النازله فیهم علیهم السلام.

**[ترجمه ]شايد يبامبر اكرم صلی الله عليه و آله آيات را به ائمه عليهم التدلام يا به آياتى كه درباره آنها نازل شده تأويل

نموده است.

**| ترجمه |

Ե

فس» تفسیر նամա,‏ إذربس عن أخمة بن شڪ عن هی անմ‏ عق بل գան‏ عن حهزة بن الع صن عل
1775 قال: سل اعد այ‏ عليه السلام عَنْ 20115 جل ذلك 21 کانث չան‏ رهم յմ ՀԱՅՆ‏ لیات هم

ال علیهم السلام E‏

ص: ۲۰۹

۱- آصول الکافی ۱: ۴۱۴.

۲- مناقب آل آبی طالب ۳: ۵۲۲: تفسیر العناشی ١‏ و ۱۶۲.
۳- تفسیر القمی: ۱۹۲ و الآآيه فى سوره الأنعام: ۶۸.

۴- تفسیر القمَي: ۶۸۳ و الآيه فى سوره التغابن: ۶.

Հն يه «ذلک‎ Հարա شس سأ میں‎ աար ան

آوردند؟ 5-5-9 لي هستند. -. تفسير على بن ابراهیم قمى: ۹۳ -

| جمه‎ թու

«144»

كاء الكافى عَلِيُ بح عَنْ պա‏ بن زد عَْ أ بان (۱ ء ڪن عمر : ن يزيد عَنْ مُكل بن 485 عن مُحَمّد بن
ستان غر الكل كال ماك با عَقِدِ الله عليه السلام عَنْ قَوْلٍ الله تعالی اثت بقوآن غَیر هذا أو بَدُلهُ قال 310 بل ԱՔ‏ عليه
السلام (۲).

با

##[ تر جمه جمه ]اصول کافی: محقد بن سنان از مفضل نقل کرد که از حضرت صادق عليه الشلام راجع به اين آيه ՀՅ,‏ بقوآن غیر

| أو بل پرسیدم. فرمود: گفتند على را عوض کن. - . اصول کافی ۱ : ۴۱۹ -

ها

] ترجمه‎ | E
بیان‎

صدر تلك الآديه و إذا تثلی عَلَيهم آیاتتا كنات قال الذرى لا رة մշն)‏ الت قران «Գ‏ و قد مر آن المراد بالایات الأثمه أو
المراد بها الآبات المشتمله على ذكر ولا۔یتھم و على التقدیرین إذا تتلى علیهم تلك الآيات قال المنافقون انْتِ بقَرآن ք‏ هذا
նեա‏ ترق Մազի մեական‏ سے غلا ا سل کان եմա նրա մա ավա 4 մա‏
و لی 41751 5 لقاِ تفیتی 2181 إلا ما وحی 01 ی ՅԵ‏ ان عضیث رَبّى أى بالتبديل من قبل نفسی عذاب یَژم

عَظِيم

92

**[ترجمه ]ابتدای اين آيه او ذا տ‏ علیهم ԱՆ‏ ات قال 2238 لا تخرد մշն)‏ ات Հ‏ 5 تا آخر آیه گڈنٹ كه منظور
از «آیات» ائمه يا آياتى است که مشتمل بر ذكر ولايت آنهاست و بنا بر هر دو صورت. وقتى اين آيات برای آنها خوانده شود
منافقين می كويند قرآنى غير از اين بياور که در آن راجع به ولايت على عليه ال لام كه ما نمی پسندیم جيزى نباشد يا تغيير
يذه على عليه الغ ابروا به برطو كه بد اوی ی او اكه عازه ԱԱ‏ خار ونيد يه ہاہرون
گل امیر آله می չթե‏ ما یِکون 481817 ین ا تی 219 ا ایی إلى کے Յա ծլ եմ‏ ری
անա»‏ از ԱՅ‏ اعذات بزم خیم لاس يونس 18/7 > زوجون آيات روفن ما بي انان جوائده شود الانگک يه ديدار
هافيك ذا ونه ني کرو کش را بن بیاور یا آن را عوض کن Արի ՅՆ»‏ عرد عو کم جر

* | ترجمه |

«1»

տ‏ كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره ծամ‏ بن أبى ات «ՅԵՄ‏ پاینده (۳) عَنْ أب 2 السلام وک
همالع ول له عر و جل و له فى اَم اكناب لد بنا ی کیم ال ամ‏ الْمؤْمِنِينَ (۴).

**| ترجمه |كنز الفوائد: حسن بن ابوالحسن بن دیلمی به اسناد خود از حضرت صادق عليه الس لام نقل می كند که شخصى از
ծայ‏ راجع به آيه ١و‏ ان فى أمُ الكتاب لَدَيْنا ամ‏ حکیم» -. زخرف /۴ - و همانا كه آن در كتاب اصلی [-لوح محفوظ] به
نزد ما سخت والا و پر حكمت است) سؤال كرد. فرمود: او اميرالمؤمنين عليه الشلام است. - . كنز الفوائد: ۲۸۸ -

| جمه‎ թու
۷

աննա ՀԱԱ‏ و "مھ
ده هذه اليه :0028 لديا عق عکیم كال لي ب յեմ‏ عليهما السلام لال

ص: ۳۰

-١‏ فى المصدر: آحمد بن الحسین و فى بعض النسخ منه: آحمد بن الحسین بن عمر بن یزید.

۲- أصول الکافی ۱: ۴۱۹ و الآبه فى سوره یونس: ۱۵.

۳- فى المصدر: باسناده عن رجاله عن آبی حماد السمندی اقول: لعل الصحیح: عن حماد السمندری.
۴- كنز الفوائد: ۲۸۸. و الآيه فى سوره الزخرف: ۴.

۵- فى نسخه: آحمد بن محمد بن إدريس.

۶- فى المصدر: عن عبد الله بن محقد بن عیسی.

۷- فی المصدر: قال أبو عبد الله عليه السلام.

۸- كنز الفوائد: ۲۸۸.

| ترجمه ]كنز الفوائد: محمد بن على بن جعفر كفت که از حضرت رضا عليه الشلام شنیدم که می‌فرمود: پدرم -. در مصدر
«امام صادق عليه الشرلام» آمده است. - فرمود... و این آيه را خواند: «و اب فی 41 الكتاب لَدَيْنا չի)‏ عکيم.» فرمود: منظور على

12246737 ی در ր‏ عليه السلام فی أَمٌ الكتاب 96 232 80 աա‏ الشراط امستقیم مُو չք‏ عليه السلام
400

| تر جمه ]كنز الفوائد: از ایشان روایت شده که سوال شد كه نام على عليه الشلام در کجای قرآن ذکر شده است ؟ فرمود: در
این آيه داهْدِنًا الصّراط الْمُسْتَقِيم» که منظور على عليه الشلام است. - . كنز الفوائد: ۲۸۸ -

| جمه‎ թու
40

کنر كنز جامع الفوائد و اویل الآيات الظاهره مد بُ لاس عَنْ այն աա մամ‏ محمد ցում չա» տ‏ غن
աշ‏ بن أَسَدٍ عَنْ علی بن اش شرعاعیل շեշ‏ عَن عباس الصائغ عن ابن طریف عَنِ ان ن ما ال: رن «ոտանա‏
السلام ی աաա մ ան‏ و اد ذا 8 ն‏ راه مَأ Ա:‏ عليه السلام Հա‏ لَه َالَأ ہہ
3155 زیارتنا إِاک فخراً علی 3« جک قال անն մ‏ ال ن ولك ذخرا و جرا ال لَهُ و الله ما 5«( إلا كفت ال
کی اموت کال այ‏ کہ و اك و الله یا اب Համ‏ تیا غبشک نک له ليم و إن الل فی يبك لعفي و اک فی

کتاب الله ամ‏ كيم و تک بِالْمُؤْمنِينَ رف رَحیم (۳

3
-

**|[ترجمه ]كنز الفوائد: ابن نباته گفت: با حضرت امیرالممنین عليه الشلام بیرون رفتیم تا به خانه صعصعه بن صوحان رسیدیم.
او در رختخواب خوابیده بود و همین كه چشمش به على عليه ال لام افتاد» احترام کرد. امي رالمؤمنين عليه السّر لام به او فرمود:
مبادا اين دیدار ما را از خود مايه فخری قرار دهی بر قومت! عرض کرد: نه يا اميرالمؤمنين! ولی ذخیره ای برای آخرت و اجر و
پاداشی محسوب می کنم. على عليه السّلام به او فرمود: ای صعصعه! به خدا سو گند تو مردی کم خرج و بسیار کمک کننده
بودی. صعصعه عرض کرد: تو نیز یا اميرالمؤمنين! به خدا قسم شما را دانا و علیم نسبت به خدا می‌دانم و خداوند در نظرت

بز رگ است و در قرآن کریم به نام على حکیم ياد شده ای و نسبت به مؤمنين رژوف و مهربانی. -. كنز الفوائد: ۲۸۸ - ۲۸۹

«ՆԻ»

كنز كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره نلاس عن خت بن |ذریس 1122 إبراهيم بن هاشم عَنْ
علق بن մա‏ عَنْ واصل بن ՏԱՅ‏ عن ابن Ե‏ 8 أبى عد الله عليه السلام ال لا ضرع 5313 صوحان 12211837 جاء
یی امین عليه السلام 2 جللس 2 ره ال زجمک الله يا "بب و رح
له 11196« جاک 48 حيرا ا 1 առն‏ 4 اللہ تا 822« إلا بالل ليما 47 الكتاب عَلياً حكيما وا لله فی صدّ رک

(շն

**[ترجمه ]كنز الفوائد: ابن سنان از حضرت صادق عليه ال لام نقل کرد فرمود: وقتی زید بن صوحان در جنگ جمل روی
زمین افتاد» امیرالممنین عليه ال لام آمد و بالای سرش نشست و فرمود: خدا تو را رحمت کند ای زيد! مردی کم خرج ولی
بسیار کمک کننده بودی. زید سرش را به سوی ايشان بلند كرد و گفت: خدا به شما نیز جزای خير دهد يا اميرالمؤمنين! به
خدا قسم شما را دانا و علیم نسبت به خدا می‌دانم و در قرآن على حكيم یادشده ای و خداوند در دل تو بسیار بز رگ است. -
. كنز الفوائد: ۲۸۹ -

بد > | تر حمه |
آقول

سیأتی فى دعاء يوم الغدير و آشهد أنه الامام الهادی الرشید أمير المؤمنين الذی ذکرته فی كتابكك فانک قلت و له فى
الکتاب لَدَيْنا չա‏ كيم (۵).

ص: 444

۱- كنز الفواند: ۲۸۸.

٢‏ فی المصدر: ما كنت علمتك.

۳ كنز الفواند: ۲۸۸ و ۲۸۹.

۴- كنز الفوائد: ۲۸۹ فیه: (علی بن سعید) و فیه: و ان الله فی صد رك عظیما.

۵- الزخرف: ۴.

٭| تر جمه ]یہ به زودی در دعای روز غدیر اين جملات خواهد آمد: «واشهد انه الامام الهادی الرشید امیرالمومنین الذی ذ کرته
فى کتابک فانک قلت: «وإنّهُ فى 1 الْکتاب باعل حَكيمٌ.) ( گواهی می دهم که او امام هادی و رشيد است اميرالمؤمنينى
که در قرآن او را ياد كرده و فرموده اى: او در نزد ما على حکیم است.

| تر جمه‎ թու

باب ۱۲ أن من اصطفاه الله من عباده ց‏ أورثه کتابه هم الأئمه علیهم السلام و أنهم آل ابر اهیم و أهل دعوته

۳ و‎ - ԼԶ

آل عمران: 4118 اض طفى 3:51 وحا وَ آل إ: թթ:‏ 3 آل 5125 عَلَى العالمی؛ Հար ՀՀո աա կամ»:‏

-

فاطر: «تم 1333 الکتاب الَذِينَ اض طفينا من عِبادنا فُمِنْهُمْ ظالِع تیه و Վո Վե‏ و مِنْهُمْ ساب بالخیراتِ باذن الله ذلك هُوَ
الفضل الکبین»(۳۲)

و کے

meta info‏ ز|-"- إ5 ال اضرطفی آدع و توح و آل բթ)‏ 515-013 عَلَى العالمین * 225 بلق ها من بغض و الله سَمِيعٌ
تو عمران ۸ ۳۳- ۳۴ -

ژبه يقين خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر مردم جهان برتری داده است» فرزندانی که بعضی از آنان

از [نسل] بعضی دیگرند و خداوند شنوای داناست.)

- م 0521 الکتاب الّذِينَ اضطقينا من عبادنا هم ظالِم 43« و չվե‏ مُفْتَصِدٌ و مِنْهُعْ سابق بالخیراتِ یادن الله ذلک هُوَ մոր‏
ال د

([سپس اين کتاب را به آن بند گان خود که [آنان را] بر گزیده بودیم به ميراث دادیم يس برخی از آنان بر خود ستمکارند و

برخی از ايشان ميانه رو و برخی از آنان در کارهای نیک به فرمان خدا پیشگامند و اين خود توفیق بز رگ است.]

| جمه‎ թու

تفسیر

قال الطبرسی رحمه الله: رل اضرطفی أى اختار و اجتبی و آل թ»)‏ أولادہ و أما آلَ عِمْرانَ فقيل هم من آل إبراهيم أيضا
فهم موسى و هارون ابنا عمران و قیل یعنی մն‏ عمران مریم و عيسى لن مریم بنت عمران و فى قراءه أهل البیت علیهم السلام و
آل مُحَمّدٍ علی շանի‏ قالوا أيضا إن آل إبراهيم هم آل محمد صلی الله عليه و آله الذين هم أهله و يجب أن يكون الذین
اصطفاهم الله تعالى مطهرين معصومين منزهين عن القبائح لأنه سبحانه لا يختار و لا يصطفى إلا من كان کذلک و يكون ظاهره
مثل باطنه فى الطهاره و العصمه فعلى هذا يختص الاصطفاء بمن كان معصوما من آل إبراهيم و آل عمران سواء كان نبيا أو إماما

و يقال الاصطفاء على وجهین أحدهما أنه اصطفاه لنفسه أى جعله خالصا له يختص به و الثانی أنه اصطفاه على غيره أى اختصه

ا : سو رپس وک‫

ay
113 و اختاره الجبائی‎

ص: ۲۲

۱- مجمع البیان ۲: ۴۳۳.

و قال رسمه 84222 147 ետ)‏ لامر أو مطلق الکب این تا ين عبادنا قبل هم الأناء و قبل

و هذا أقرب الأقوال فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ 47« اختلف فى مرجع الضمیر على قولین أحدهما أنه یعود إلى العباد و اختاره المرتضی رضی
الله عنه و الثانی أنه یعود إلى المصطفین ثم اختلف فى أحوال الفرق الثلاث على قولین أحدهما أن جمیعهم ناج

-
گے 8

و ها َر فی الک دی عَنْ ԷԹԱ‏ قل مت وقول اللّه صلی عله و اله ول ف ات է մամ‏ اک
ա‏ جساب و أا աե)‏ فَ يُحَاسبٌ ԱՅՆ Աա‏ کا الم تیه تيعس فى العام ثم دش الجته هم اين الوا ال

92) ۳7 حت‎ 631 ւ

ւ 122

و دی مایا عن مير بن دایز Լ‏ عليه السلام ال لالم تیه ما من يعرف ق Է Նոա ջյան‏

արա و ما كلهم‎ չեմ) 4 աջակ و الاق‎ չեմ بخ‎ յն)

583 3307 الْعنْذرِ عَْ أبى جغفر عليه السلا م أمَا մար‏ له هنا فمن ոտ‏ عملا صالحاً و آخر سین و
Բ) ՆՅԱ‏ 4 و أا لابق այան‏ 4 و لح و الْحْسَيِنُ عليهم السلام وَ مَنْ 18 مِنْ آل ԱՀա‏ شهیدا.

و القول الاخر أن الفرقه الظالمه (۱) غير ناجیه قال قتاده الظالم من آصحاب المشأمه و المقتصد أصحاب المیمنه و السابق هم
السابقون المقربون 11556« آی بأمره و توفبقه و لطفه (۲).

##[ ترجمه آمرحوم طبرسى گفته است: «إنَّ 4/1 اضطفی» خدا انتخاب کرد و ب رگزید. بو آل إِبُراهيم) يعن یعنی اولاد او اما منظور از
«آل عِمْرانَ؛ بعضی گفته اند: آنها نيز از آل ابراهيم هستند كه موسى و هارون دو فرزند عمرانند. بعضى گفته‌اند منظور از آل
عمران» مریم و عیسی هستند» زيرا مریم دختر عمران است.
در قرائت اهل بيت علیهم السّ.لام آمده ١و‏ آل محمد على العالمین» و نيز گفته اند كه منظور از آل ابراهیم» همان آل محمد
կան աի»‏ ]هه كدان ک از ան‏ خوت چ ան տոան‏ سان زا که ای նանք‏ و کاو
معصوم و منزه زشتی ها باشند. زیرا خداوند جز جنين اشخاصی را بر نمی گزیند که در عصمت و طهارت ظاهرش مانند باطنش
باشد. بنابراین به کسانی اختصاص دارد که معصوم باشند از آل ابراهیم و آل عمران جه پیامبر باشد و جه امام. گفته شده که
بر گزیده شدن دو نوع است:
نوع اول) او را برای خود برگزیند» يعنى او را خالص برای خود قرار دهد که اختصاص به خود او داشته باشد.
نوع دوم) او را بر دیگران بر گزیند» یعنی او را ب بر آنها برتری دهد و معنی عبارت 1550( بنا بر همین وجه دوم است» یعنی اولاد
و اعقاب. بف ها من 844( بعضی گفته‌اند منظور در کمک کردن در راہ دین است. بعضی نیز گفته‌اند در توالد و تناسل

شده است. زیرا فرمود: کسانی را که خدا برگزیده» بعضی از نسل و نژاد بعضی دیگرند. جبایی هم اين نظر را پذیرفته است. -

. مجمع البیان ۲ : ۴۳۳ -

مرحوم طبرسی دوباره این سے یھ آوزشا الکتات؛ گفته است: يفت قرآن با تورات լերն‏ كني آسمانی: و տնե‏
اضر طفَعنا منْ عبادنا؛ گفته شده: آنها انبیاء هستند و برخی گفته‌اند կ:‏ علمای امت ميك صلی 11« علیه و اله هستند. حضرت
باقر و صادق علیهما الث لام فرموده اند: اين آیه اختصاص به ما دارد و ما را منظور نموده» و اين نزدیک ترین نظرات به واقع
است. Տզեր‏ ظالِمٌ 3« در مرجع ضميرهمنهم» دو قول است؛ یکی اينكه به «عباد» برمی گردد که اين نظر را سید مرتضی
پذیرفته و دیگر اينكه به «مصطفین» یعنی بركزيده ها برمی گردد. از آن گذشته در مورد حال اين سه فرقه که در آیه تشریح
گردیده اند اختلاف شده است. بعضی می گویند همه اين سه فرقه نجات می يابند. اين نظر را روایت ابوالدرداء ման‏ می کند
که گفت: از پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله شنیدم که درباره اين آیه می فرمود: اما «سابق» به بهشت می رود بدون حساب و
«مقتصد» مورد حساب مختصری قرار می گیرد. و اما کسی که ظالم به خود است» ابتدا حبس می شود و بعد وارد بهشت
خواهد شد اینها همان اشخاصی هستند که خداوند از قول ایشان در این آیه می گوید: هد 2311 ات علا القت

فاطر / ۳۴ - բնա)‏ خدایی را که اندوه را از ما بزدود)

اصحاب ما از میشر بن عبدالعزیز نقل کرده اند که حضرت صادق عليه الشلام فرمود: ظالم به خود از ماء کسی است که عارف
به حق امام نباشد و مقتصد از ما کسی است که عارف به حق امام باشد و سابق به خیرات خود امام است و تمام اين سه دسته

آمرزیده خواهند شد.

و زیاد بن منذر از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که فرمود: ظالم به خود از ماء کسی است که هم عمل صالح انجام می‌دهد
و هم گناہ می كندء اما مقتصد کسی است که متعند و کوشا باشد» و سابق به خیرات عبارتند از على و حسن و حسين علیهم
الشلام و کسی که از آل محمد شهید شود.

قول دیگر اين است كه گروه ظالم به خود نجات نمی يابد. قتاده گفته است: ظالم از اصحاب مشئمه است و مقتصد از اصحاب

میمنه و سابق همان سابقون مقربند 41030« يعنى به امر و توفیق و لطف خدا. - . مجمع البیان ۸: ۴۰۸ - ۴۰۹ -

و

فسء تفسير القمى تم 535 آل «ԵՀ:‏ ال تُم را الکتاب الَّذِينَ اضطفینا مِنْ عبادنا و هم اليم عليهم السلام قال ՍԱ չչետ‏
43« من آل مُححمّدٍ 72 «ՅԱ‏ و هو الْجَاحِدُ չե‏ و مهم ՆՅ:‏ و هُوَ الْمَقوٌ բեմն‏ 3 645 سايق بِالْحَيِراتِ بان

ص: ۳۳

-١‏ فى المصدر: ان الفرقه الظالمه لنفسها.
۲- مجمع البیان ۸: ۴۰۸ و ۴۰۹ ذ کر المصنّف ملخص قول الطبرسی.

اله و هُو لام (0.

**[ترجمه ]تفسير على بن ابراهیم قمی: رو روس ید مورا الکتاب الذین اصْطَفَئنا
مِنْ عبادنا»» آنها ائمه علیهم ال لام هستند. 9 فمنهم Մո ԾԵ‏ آنها از ]لاسن ميل տարա‏ او نوت
هستند که منکر امام باشند. մք պետ‏ کسی است کہ اقرار به امام دارد. او مِنْهُمٌ سابق بالْخیراتِ باذن մյ‏ که همان امام

| جمه‎ թու
«Ծ

مع» معانی الأخبار 154 بن 18 بن ضر اثبخارق عَنْ أب َد الله Յո‏ راک سی کر علبي
السلام هل عن قول الله عو جل ԱՅՑ‏ الكتاب ան ամ‏ ِن عبادنا Ս Սա քեն‏ 4« و مهم գո) Նան‏ سایق
ارات یادن الله ال Սմ.‏ یوم عم تفسه و ան‏ وم عوع قلبه و الشاب وم حوع زد عر وجل 0(

| ترجمه |معانى الاخبار: ابو عبدالله علوی به اسناد متصل به امام صادق عليه الشلام نقل کرد که از ایشان درباره اين آیه: ճո‏
وتا الکتاب الذي اط طفينا من عبادناه Է‏ فمنهم ظالع 23« و ملهم Նան‏ و ملهم سابق بالخیراتِ ادن الله يرسيده شد. . فرمود:

ظالم کسی است که در اطراف نفس خودش دور می زند. مقتصد کسی است که اطراف قلبش دور می زند. و سابق کسی
است که اطراف خدای خود می چرخد. -. معانی الاخبار: ۳۶ -

| جمه‎ թու

بيان

قال الفیروز آبادی الحوم القطيع الضخم من الإبل و حومه البحر و الرمل و غيره معظمه و حام الطير على الشی ء دوم (۳) و فلان
على الأمر رامه.

أقول: لعله كان حول فصحف ثم اعلم أن الأول هو الذى يتبع شهوات نفسه و الثانى هو الذى يصحح عقائد قلبه و الثالث هو
الذى لا يؤثر شيئا على رضا ربه أو الثانى هو الذى بصدد إصلاح نفسه أو هو الذى يقصد فى عبادته منفعه لنفسه و الثالث خلا
عن مراد نفسه و هو درجه المقربين.

**[ترجمه آفیرو زآبادی گفته است: «الحوم» یعنی كله زژرگی از شتر و«حومة البحر و الژمل و غیره» یعنی قسمت عمده آن و
«حام الطیر على الشی» یعنی پرنده بسیار اوج كرفت و دایرہ وار پرواز کرد و «حام فلان على الامر؛ یعنی اراده آن را نمود.

ملف: شاید «حوم» «حول» بوده و تغيير يافته است. بدان که اولی کسی است که پیرو شهوات نفس است و دومی کسی است

که عقاید قلبی خود را تصحیح نموده و سومی کسی است که چیزی را بر رضا و خشنودی پرورد كارش ترجیح نمی دهد. يا

دومی کسی است که در راہ اصلاح خويش است يا آن کسی که از عبادت منظورش سود و پاداش خودش هست. ولی سومی

از عبادت به دنبال نفع شخصی نیست که اين درجه مقربین است.

:5.5 | تر جمه |
«Է»‏

مع معانی الأخبار الْقَطانٌ عَن الشکری عن الْجَؤْهَرىٌ 2328 تاره 58 أيه عَنْ ج ابر 285 58 أبى جغفر عليه السلام قال:
هن ول الله رو جل تم Ս)‏ الکتاب الذین اضرطفینا من عباونا قمع ظاإِع 13« و ملع 1ան‏ و գե‏ سابق ատի‏
پادذن اللهفقال الظالم ما مَنْ لا یقرف -3 الامام و )152 العارف بحق բա‏ و البق بالْخیرات بادن الله هُوَ ճեմ)‏ جات عَدُنِ

(Օա) Փայ یذخلونها يَعْنِى‎

**[ترجمه |معانى الاخبار: جابر جعفی كفت كه از حضرت باقر عليه الت لام درباره اين آيه Թ57| Թ,‏ الَکتابَ الَذِينَ اضرطین
مِنْ عبادناه فَمِنْهُمْ ՅԼ)‏ لِنَفْسِهِ و مِنْهُمْ առա‏ و مِنْهُمْ سايق بالْحَیراتِ بان الله» پرسیدم. فرمود: ظالم از ما کسی است که حق
امام را نشناسد مقتصد عارف به حق امام است و سابق در خیرات به اذن خدا خود امام عليه ال لام است. ԱՀ‏ ع دن
و دخلوتهاة -. فاطر / ۲۳ - ([در] بهشت های همیشگی [که] به آنها درخواهندآمد) یعنی سابق و مقتصد. -. معانی الاخبار:

۶

| جمه‎ թու

«f»

معء معانی الأخبار الین بن خی 21322148 عواتة عن عبد اله ِن یخبی
ص: ۲۱۴

اے فیس ال عم
معان الا خار: ۴۶
۳- دوم չայ‏ أى حلق فى السماء.
۴- معانی الأخبار: ۳۶.

۵ وم

ےر ےی و تر تر تج ہد رہ لس
مان من 8 الِضْرہ فقالا ՀԱԱ‏ :2 0755 0141 / 511 مالک ء 52 Տն (2 (աւն ամա ամ մա մն:‏
ԱՆ «ւա.‏ وو ی دہ
الله ذییک و لفل الکیز ی آخر الا ین تال کرٹ فیا اَل ایب قال ابر կ «8 Հա‏ 1724 من ՅԱ‏ نم
نکم մմ‏ تن اش տ‏ مد کاو 1526 տմ‏ الم «աւա‏ ام نكم մտ‏ لہ فی Հ‏
չա ան‏ فلت من Տե գայ‏ بالخیزاتِ 94 ա‏ 25 485 تبیل ر به و َو مرو و تھی عن المنکر وو کو
میلع عشدا و لعو میم الاق մ‏ توص տոլ շամ ծա‏ کات على تیه زوین رک նքա‏

5

իո‏ ترجمه ]معانی الاخبار: ثمالی گفت: در مسجدالحرام خدمت حضرت باقر عليه الس لام نشسته بودم. دو نفر از اهالی بصره
پیش آمدند و عرض کردند: يا بن رسول اللہ( ما می‌خواهيم سژالی بپرسیم. فرمود: هر چه مایلید پپرسید. گفتند: ما را از تفسیر
این آيه آگاه کن: ثم )059802 لین اضطفینا مِنْ عبادنا مهم 01 33« 3 ملع مفتصد و مهم سابق بالخیراتِ یادن الله
ذلك هُوَ الْمَضْلٌ الکبیژه تا آخر دو آیه. فرمود: درباره ما اهل بیت نازل شده است. ابو حمزه گفت: عرض کردم يدر و مادرم
فدایت! يس ظالم به خويش از شما خانواده کیست؟ فرمود: هر كس از ما اهل بيت که حسنات و گناهانش برابر باشدء او ظالم
به خويش است. عرض کردم: مقتصد از شما کیست؟ فرمود: مقتصد کسی است که خدا را در هر دو حالت می‌پرستد تا مركك
او فرا رسد. عرض کردم: يس سابق به خیرات از شما کیست؟ فرمود: به خدا قسم کسی که دعوت به راہ پرورد كارش کند و
امر به معروف و نهی از منکر نمايد و پشتیبان گمراهان نباشد و دشمن تبهکاران Վեն‏ و هركز به حکم فاسقان تن ندهد» مگر

بر جان خويش يا دين خويش بترسد و ياورانى پیدا نکند. - . معانی الاخبار: ۳۶ -
թո‏ جمه |

بیان

قوله فى الحالين أى فى الشده و الرخاء أو فى حال غلبه أهل الحق و حال غلبه أهل الباطل.
իու‏ تر جمه |عبارت «فى الحالین» د يعنى در سختی و راحتی با در حال غلبه اهل حق و در حال غلبه اهل باطل.
թու‏ جمه |

«ծ»
Սմ مِنْ عبادنا‎ Աճել الْكتابٌ الّذِينَ‎ 67 2

جء الاحتجاج عَنْ أبى یرال ՅՆ‏ أبا عبد الله Տն» թայ‏ ی
22 ء تقول فلت اَقُولَ نها حاص Հեն յ‏ عليها السلام Սա‏ مَنْ Հաա (Փ) Սա:‏ و دعا اس ای تیه ای الصّلَالٍ مِنْ ود
ول

լ‏ دی د رما ین ال زب ی رم از

ص: ۳۱۵

۱- فى نسخه من المصدر: عن ابی جعفر.

۲- هکذا فى الکتاب و مصدره و لعل الصحیح: سلا عما أحببتما.

۳- لعل «لا» زائده» او الصحیح: و کان للخائنین خصیما.

۴- معانی الأخبار: ۳۶.

۵- فى المصدر: من سل سیفه آقول: قوله: و دعا الناس الى نفسه» ای ادعی الامامه لنفسه.
۶- الاحتجاج: ۲۰۴ فيه: هو العارف حقّ الامام و السابق بالخیرات هو الامام.

ترجمه ]احتجاج: ابو بصير گفت: از حضرت صادق عليه թեյ‏ راجع به آيه دم 0221 الكتاب الَذِينَ اض طفينا مِنْ عبادنا
پرسیدم. فرمود: تو جه می گویی؟ عرض کردم: من می گویم اين آيه اختصاص به فرزندان فاطمه عليها (այ‏ دارد. فرمود:
کسی که شمشیرش را بردارد و مردم را به نفس خود دعوت کند -. یعنی ادعای امامت نماید. - و گمراه «ՆԱ:‏ جه از
فرزندان فاطمه يا دیگری باشد» داخل در اين آيه نیست. عرض کردم: پس آيه شامل جه کسانی است؟ فرمود: ظالم به خود«
کسی است که مردم را دعوت به خير و شر نمی کند و مقتصد از ما اهل بيت کسی است که عارف به حق امام باشد و سایق به

خیرات امام است. - . احتجاج: ۲۰۴ -

| ترجمه‎ իո:

بیان

فى القاموس شالت الناقه Կան‏ شولا و شولانا و أشالته رفعته.

թթ:‏ ترجمه ]در قاموس آمده است که ՃԱյ ՀԼ‏ بذنبها شولا و شولانا و اشالته» یعنی دمش را بالا برد.
իո:‏ ترجمه |

«$»

یر بصائر الدرجات مد بْنْ الحسن بن فضال عَنْ محمَیدِ بْن )224 58 أبى س لام Հաճա)‏ عَنْ سوره بن کلیب قال: سَأَلَتٌ أا

جغفر عليه السلام عَنْ قول الله تارك و تعالی تم آورثنا الکتاب الَذِينَ اضر طفينا مِنْ عبادنا قَمِنْهُمْ ظالِم لِنَفْسِهِ و Նամ չվե‏
مِنْهُمْ سابق بالخیراتِ بإِذْنِ الله قال ամ‏ بالْحیراِ չար‏ )(

ւյ‏ بضاثر الدرجات أحمد بن محمد عن الاهوازی عن التضر عن بحی الحبی عن این مسکان عن չառ‏ هق سوره بن کلیب
مثله )٢(‏

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: سوره بن کلیب گفت: از حضرت ابو جعفر عليه الہ لام درباره اين آيه 2 آوز كا الکتات الذي
اضر طفينا من عبادنا فَمِنّْهُمْ ظالمٌ لِنَفْسِهِ و مِنْهُمْ Նոր:‏ و مِنْهُمْ سابق بالختراتِ باذن ՎԱ‏ پرسیدم. فرمود: سابق به خیرات امام عليه
الشلام است. - . بصاثر الدرجات: ۱۴ -

بصائر الدرجات: از میشر از سورۂ بن کلیب همین روایت را نقل کرده است. -. بصاثر الدرجات: ۱۴ -
թու‏ جمه |

«Մ»

یره بصائر الدرجات مُحَمَدٌ շը‏ عبد աայ‏ عَنْ صَفْوَانَ 58 پُونس و هشام عَن الرّضًا عليه السلام :24(

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: صفوان از يونس و هشام از امام رضا عليه الت لام همین روایت را نقل کرده است. - . بصائر
اللات ۴ب

| جمه‎ թու
«փ»

-

یر بصائر الدرجات :1 بْنُ مُحمّدٍ عَنْ علی بن الحکم عَنْ منضور بر 52 شرلیمان بن خاي قال لت آیا عَود الله عليه
السلام 3 58 .8« ւռ‏

ير» بصاثر الدرجات محمد بن الحسن عن البزنطی عن عبد الکریم عن سلیمان بن خالد عنه عليه السلام مثله (۵)
ير» بصاثر الدرجات عبد الله بن عامر عن الربیع بن أبى الخطاب عن جعفر بن بشير عن سلیمان بن خالد عنه عليه السلام مثله (۶)

| ترجمه |بصائر الدرجات: سليمان بن خالد گفت: از امام صادق علبه الس لام پرسیدم... ե‏ مانند آن را 53 کرده اث کر
بصائر الدرجات: ۱۴ -

بصائر الدرجات: عبدالكريم از سليمان بن خالد از امام صادق عليه الشلام همین روايت را نقل كرده است. - . بصائر الدرجات:
ات

بصائر الدرجات: جعفر بن بشير از سليمان بن خالد از امام صادق عليه ال لام همین روايت را نقل كرده است. - . بصائر
«Վանյա‏

| جمه‎ թուջ
«Ն»
80 ՎԵ یرہ بصاثر الدرجات عاد بْنُ سُلَيمَانَ عَنْ سغد بن سغد عن مُحَمّدِ بن الفضیل عن الرّضا عليه السلام‎

| ترجمه |بصائر الدرجات: محمد بن فضیل از امام رضا عليه الشلام همين روايت را نقل كرده است. -. بصائر الدرجات: ۱۴

#* | ترجمه |

«Ն»

یرہ بصائر الدرجات Վայ‏ بن موسی عن Աա‏ عَنْ 28 بن عانعن عَِدِ الوَحْمَن بن کثیر عَنْ آبی عَبد الله عليه السلام فی

-
ع 2

22 :65212 الكتاب الاي նմյ յմ‏ عى Համ թան ՓԱ‏
թ»‏ ترجمه |بصائر الدرجات: عبدالرحمان بن كثير از امام صادق عليه ال لام نقل می کند كه درباره اين آیه سم أُوْرَثْنَا الکتات»

تا آخر آيه فرمود: ما را منظور نموده و سابق به خیرات امام عليه الشلام است. - . بصائر الدرجات: ۱۴ -
թու‏ جمه |

«1»

2 -

یرہ بصائر الدرجات 8 زی عن ابن آبی ա‏ عن ابن دن عن كير و فضیل و برد

9

ص: ۲۱۶

1> بصا الدرجایت: ۱۴.
۲ بضائر الک رجات: ۸۴
۴ ما ا ۴
2-8 ال زجانت: 1۴.
۵- بصاثر الدرجات: ۱۴.
۶ بصائر الدرجات: ۱۴
۷- بصائر الدرجات: ۱۴.
۸- بصائر الدرجات: ۱۴.

45933 38 أبى جقفر عليه السلام فى 411225« ثم أوْرَثنَا الکتاب الَذِينَ اضطفینا مِنْ عبادنا قال մայ ջա‏ )2(

| ترجمه |بصائر الدرجات: زراره از امام باقر علبه الس لام نقل می کند که درباره اين ابه Հր‏ ار تا الكتات الذينَ անե,»‏ من
عبادنا؛ فرمود: سابق به خیرات امام عليه الشلام است. - . بصاثر الدرجات: ۱۴ -

] ترجمه‎ | *
«Ծ

بره يضاق ارجات اعا مدب امن عن ابن اديه عن ابن بكثر عَنْ م یسر قال: ՄՍՆ:‏ جعْمَر عليه السلام عَنْ 4112 تیا رک
و تعالی ثم մյ‏ الکتاب الا 21 قال الشاب بالخیرات չայ‏ (۲).

**| ترجمه |بصاثر الدرجات: ميش ر گفت: از امام باقر عليه الشلام درباره اين آیه Հ‏ ایت الکتات» تا آخر այ‏ پرسیدم. فرمود:
سابق به خيرات» امام علبه الشلام است. - . بصاثر الدرجات: ۱۴ -

* | ترجمه |
»¥«
بره بصائر ات ت سَلَمهُ عن յամ‏ بن مُوسى Է20‏ عَن տյան‏ 22 ر قال: قلت لَه و ذکر 248(

* | ترجمه ابصاثر الدرجات: حسين بن عمر گفت: به ایشان عرض کردم... و مانند همان را ذكر كرد. -. بصائر الدرجات: ۱۴

] ترجمه‎ թու
م۱۴۰‎

پرہ بصائر الدرجات م ی الطاب عؿ أبى مرا ان عن մ‏ امن ترززه بن کیب تھال: (ՁԱ‏ یا جغفر عليه
السلام عَنْ فَوْلِهِ թ E‏ را الکتاب 1 աշխ այյ 5332 մ‏ الْإِمَامُ (۴).

**[ترجمه آبصاثر الدرجات: سورۂ بن كليب كفت: از امام باقر عليه ال لام درباره اين آيه Բ‏ 1354 الکتات» تا آخر 1«

پرسیدم. فرمود: درباره ما نازل شده است و سابق به خیرات امام عليه الشلام است. - . بصائر الدرجات: ۱۴ -
٭| ترجمه ]

«14»

یره بصائر الدرجات اځ د 8 الْحَسَن عَنْ عفرو بن سويد عَنْ مُصَدَّقٍ عَنْ عمّار عَنْ أبى عَبِدٍ الله عليه السلام 2 2321 Տնտ)‏
لین اضطفینا مِنْ عبادنا 08 24 آل مُحمّدٍ صلی الله عليه و آله و այան այ‏ هو (ալ‏

* | ترجمه |بصائر الدرجات: عار از امام صادق عليه ال لام نقل می کند که درباره أيه 1 Թր»)‏ الکتات» تا آخر آيه فرمود:
آنها آل محمد صلی الله عليه و آله هستند و سابق به خیرات امام عليه الشلام است. - . بصائر الدرجات: ۱۴ -

] ترجمه‎ | *
«Ծ»

մա անմի րեթ եր‏ کے ازع اضر عل بحي շեմ‏ 22 ابن مُشکان عَنْ مير عن سَوْرََ بن کلیب عَنْ

أبى جَغفَر عليه السلام أله قَالَ: فى هذه الا أيه کم ور الکتاب ոմն‏ :64 ین باون اأ أيه َالَ ճայ‏ بالْخیرات գտնեն‏ فى
وُلْدِ 215 و فَاطِمَة عليهما السلام (2).

٭| ترجمه |بصائر الدرجات: سورة بن كليب از امام باقر عليه الس لام نقل می کند که درباره اين آبه انم أؤ ریا الکتات الذي
اض طفینا مِنْ عبادنا» تا آخر آيه فرمود: سابق به خيرات امام عليه الت لام است واين آيه درباره فرزندان على و فاطمه عليهما
الشلام است. - . بصائر الدرجات: ١‏ -

* | ترجمه ]

«Թ»

یره بصائر الدرجات أَحْمَدٌ بْنُ محمد عن الح ير نب ريد عَنْ عفد بن عیتیی عَنْ منضور عن عبد 18« الْنْصَارِئٌ عَنْ تالم
ارس رب دج بت جنت به قال جتلکم
ԶՆԱ 125‏ عود الله عليه السلام عَنْ قَوْلٍ اللہ ثم أ 2 215212 11 մեչ»‏ من عبادنا ا իղ:‏ قال ՓԼ:‏

بالخیرات 22 0481«
ص: ۲۱۷

ادصاق ال رجات ۱۳
٢‏ فنائز 32241
تکار اللموسافة ۱۲
۴- بصایر الدرجات: ۱۴.
۵- بصائر الدرجات: ۱۴.
۶- بصائر الذرجات: ۱۴.

۷- بصاثر الدرجات: ۱۴ فيه: السابق بالخیرات هو الامام.

#*| تر جمه |بصائر الدرجات: عبدالمومن انصاری از سالم اشل نقل کرد که او هر وقت به مدینه می رفت» ն‏ حضرت باقر عليه
الترلام را زيارت نمی کرد برنمی گشت. گفت: از مدینه به کوفه آمد و به او گفتیم: سالم! جه آورده ای؟ گفت: خير دنیا و
آخرت را برايتان آورده ام. از حضرت صادق عليه الہ لام راجع به آيه انم أَورَثنَا الكتاب الَّذِينَ اصْطَمينا من عبادناء تا آخر آيه
سژال کردم. فرمود: سابق به خیرات ائمه علیهم الشلام هستند. - . بصائر الدرجات: ۱۴ -

| جمه‎ թու
«Մ»

کشف» کشف الغمه من دَلَائِلٍ الحقیری عَنْ 1538 بن الْقَاسِم العف قال: Ձն‏ کرت ےت
կաա անտ‏ تيه و لع تقد و منم سایق اخيرات ان الله قان کل من آل «Հ:‏ الاك ن

أ أي بإ ل نت ییآ ی فى جم ا أي ان معدب على تعمد و ل لغ تن
محمد فَقَالَ لت أ لم یکا دنک تفشک ین جظم ՄՈՏԱ‏ مد աւն‏ له مولت Ծա‏ بيهم تی يزم «Ա‏

- -

-

۳

Է ۷

Պ

بهم 6 53 کل آناس إمامهم 1 یا «նամ‏ عَلَى Աք‏
** | ترجمه | کشف الغمه: داود ر فا سپ پر ےر աթ‏ ہر
الکتاب الَذِينَ اصْطَفَينا مِنْ عبادنا չ253‏ ظاِع 2 33« و ملع ան‏ و منهم سابقٌ باحیرات یادن 1« پرسیدم. فرمود: همه آنها از
آل محمّد صلی الله عليه و آله هستند. ظالم به خويش کسی است كه به امام اقرار نمی کند. گفت: اشکم جاری شد و شروع به
آلف یدن درت ամ)‏ كد نال سه دهان الطلد طا شد كرد م. در اين موقع امام عليه لت لام به من توجه کرد و
فرمود: امر يدر كت وا أو دار انيت کت تار ع نات آل مةد مل ազա‏ كه ارا سات ار
باش كه تو را متمسكك به ريسمان آنها قرار داده. روز قيامت كه هر گروهی را با پیشوای خود پیش می‌خوانند» تو با ائمه اهل
بيت عليهم الشلام خواهى بود. تو را مزده باد ای ابا هاشم كه بر خير هستى! - . كشف الغمّه: ۳۰۶ -

* | ترجمه |
»1«

ول 121147 ن طاؤس فی كتاب شغد السود من 24 422 بن الا بْن ք 817 0855թ‏ عبد الله بن أسد عَنْ
ابراهیم بن مُحمّدٍ عَنْ غتهان ւ‏ س ميڊ عَنْ إشرحاق بن يَزِيدٌ الََْاءِ عَنْ الب هت تانق عن أبى إشحاقَ 25-53 قال: : رت
بے تہ هتم մ»‏ الكتاب اليه َال ما قول فیا ԿՏՀ‏ با إسْحَاقَ يَعْنَى ال اکر
قال Հր‏ ولون ی َم قال کا يحَوفهُْ ԱԿ‏ ِنْ տն թի‏ فا تقول أك جَعِلْتٌ و 528 فَقَالَ هی لا اصه ՄՄ‏
شا آ2 ձայն‏ ارات یبن أبى الب و الْحَسَنٌ و الخه ین و سید թին‏ ابیت و أما յկ3կ ԹԼՅ Լա:‏ و քմ‏

۳ اف یی اجه ی ین 03و غر مت بآ مان لک وم ۳ وبا یل له رب

3
ا ,53815 و با يعفر اله نوكم و اء لاله و با شیم لا بكم و خن کهفکم کاضعاب (ՎՅԱ‏ و تخن سفیتشکم

کسفیته وح و تن ան‏ جطتکم کباب حطه بی اشرائیل.
ص: ۲۱۸

اڈ کشف الفته: ۳۰۶ قیه: ما اعطی ال آل محمد.
ابق տանի Անա աաա‏

۳ فى الکنز: بنا يفك الله رقابکم.
۴- فى الکنز: و تاق لعله مصحف: رباق او وثاق و الرباق جمع الربق:

قال السید و روی تأويل هذه الآيه من عشرین طريقا و فى الروایات زیادات أو نقصان (۱)

5

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآبات الظاهره ԵՀՀ‏ بْنّ اعباس .4 إلا أنَّ فيه و Ա չեմ‏ 6 الشَّهِيدٌ نا وَ فيه و

انی ففیه ما فی النّاس و هو مَعْفُورٌ له (۲).

فر» تفسير فرات بن إبراهيم الح : Հ:‏ بن الحم թեան‏ عن الب بن غم 456.2 إل أن فيه تم قال ԱԱ‏ إشححاق با يُقِيل الله
այան‏ يعفر այ այժմ‏ يَقْضِى الله بوتکم و ينا يفك الله وق (۳) الذ لد من أَْتَاقِكم و بِنَايَحْتِمُ و يَفْتَحُ لا بكم (۴)

**[ترجمه ]|مؤلف: سيد بن طاوس در کتاب سعد السعود از تفسیر محمّد بن عباس بن مروان نقل می کند که ابو اسحاق سبیعی
گفت: به عنوان حج خارج شدم و حضرت 1222 بن على عليه ال لام را ملاقات کردم ծամ).‏ راج بداين اھ آز 36
الکتاب» تا آخر آيه پرسیدم. فرمود: اهل کوفه درباره آیه جه می گویند؟ گفتم: می گویند آيه درباره آنها است. فرمود: پس
جه چیز آنها را می‌ترساند وقتی اهل بهشت باشند؟ عرض کردم: شما جه می‌فرمایید فدایت شوم؟ فرمود: آيه اختصاص به ما
دارد ای ابو اسحاق! اما سابق به خیرات على بن ابی طالب و حسن و حسین علیهم (Չա‏ و شهید از ما اهل بيت است» اما
مقتصد. روزها روزه دار و شب ها شب زنده دار است. اما ظالم به نفس خود. آن جه که درباره تاثبين آمده درباره او نيز
خواهد بود؛ او را می آمرزند ای ابا اسحاق! به وسیله ما خدا عيب هایتان را برطرف می کند و به واسطه ما رشته خواری و ذلت
را از كردن شما برمی‌دارد و به وسیله ما خدا گناهانتان را می آمرزد. به وسیله ما می گشاید و به واسطه ما ختم می کند نه به
وسیله شما. ما پناهگاه شما هستیم» همچون اصحاب کهف» و ما کشتی نجات شماییم» Վան‏ کشتی نوح و درب حطه شما
هستیم ՎԵՆ‏ باب حطه بنی اسرائیل. سيد بن طاوس گفته است: تأويل اين آيه از بيست طریق نقل شده كه در روایات زیادات
و نقصان وجود دارد. -. سعد السعود: ۱۰۷ - ۱۰۸ -

كنز الفوائد: از محمد بن عباس همین روایت نقل می کند. جز «Տալ‏ در آن به جای «شهيد از ما» «امام از ما» آمده و در آن
آمده است: ظالم به نفس درباره او همان قضاوتی می شود که درباره مردم می شود و او آمرزیدہ است. - . كنز الفوائد: ۲۵۱
- ۲۵۲ -

تفسیر فرات: به اسناد خود از غالب بن عثمان همین روایت را نقل می کند» جز اينكه در آن آمده: سپس فرمود: ای ابو اسحاق!
به واسطه ما خدا از لخزش شما բեր‏ پوشی می کلت و به وسیله ما خدا گناهانتان را می‌آمرزد و به وسیله ما خدا دیون شما را اد
می کند و به واسطه ما رشته خواری و ذلت را از كردن شما برمی‌دارد و به واسطه ما ختم می كندء نه به وسیله شما. - . تفسیر

۱۳۸
| تر جمه |
«۲۰»

6 کنر جامع الفوائد و اویل الآیات الظاهره من الئاس عَنْ محمد إن زا (ه) عن لس մ‏ اة عن ابن ای هزه
عن زكرا امون عَنْ أبى سرام տ‏ سوزه بن کلیب قال: 8« إلأبى ِقفَر عليه السلام շան‏ تال عر و جل تم 1 زرا الکتات

#[تر جمه ]كنز الفوائد: سوره بن کلیب گفت: به امام باقر عليه աա‏ عرض کردم: معنی اين آيه ام Այ‏ الکتاب الّذِينَ
اض طفینا مِنْ عبادنا» تا آخر آيه چیست؟ فرمود: ظالم به نفس کسی است که امام را نمی‌شناسد» پرسیدم: مقتصد کیست؟
فرمود: کسی که امام را می شناسد. گفتم: يس سابق به خیرات کیست؟ فرمود: امام است. عرض کردم: يس برای شيعه شما
جه خواهد بود؟ فرمود: گناهان կ:‏ بخشیده می شود و دیون آنها پرداخت می گردد و ما درب حطه آنها هستیم و به وسیله ما

آمرزیده می شوند. -. كنز الفوائد: ۲۵۲ -

| جمه‎ թու
«¥1»
3 2 مر‎ 214 ۳

ا գայ նամ‏ 1 له فی لے ےت Հայտն‏ :3 بعص بها فی کاب الهج ը‏ هو
مض مه أن د 45 جل اله ثم 625 الکتاب الَذِينَ اصْطَفَئنا إلى آخر 51212141 «պը‏ ابه جمیغ 231423 صلی الله عليه و
آله و أن յայ‏ له هُو ճն) բեն թե‏ و )12252 ہُو الّغارف به 17 بالْخترات هُوَ չել‏ الْوَفْتِ عليه السلام.

5.

52 177 لكك نهد الب م ہو جغفر مُحَمَدُ بن Ցջն‏ :4 هن کتاب الفرّق باشنّاده
ص: ۲۱۹

.۱۰۸ سعد السعود: ۱۰۱۷ و‎ - ١

۲- کنز الفوائد: ۲۵۱ و ۲۵۲.

٣‏ رواق Ժե,‏ خ ل.

۴- تفسیر فرات: ۱۲۸ فيه اختلافات لفظیه راجعه.

۵- فی المصدر: آحمد بن زياد عن الحسن بن محقد بن سماعه.
۶ كنز الفوائد: ۲۵۲.

ای الصَّادِقٍ عليه السلام 3- رَوَيَمَاةُ مِنْ كاب 1-1 لان ժա‏ فیما رَوَاُ عَنْ 12 الْحَسَن بن عَِیٌ العترکری علیهما
السلام و- رَوَيَْاهُ مِنْ کتاب الدََّائِلٍ لعبد اللہ ئن -25 الجفیری عَنْ :015 لسن الع رى و- رَوَينَاهُ من کتاب مُحمّدِ بن على
ری تپ سی پت كاي ہہ مد قرو بن عیاش فی تفیتیر ون و- وی ین ՀԵՄ‏
الصغير ونس بن عَژدِ الرّحْمَن و- واه من ւտ‏ ی տեան չա»‏ 20332 مِنْ کتاب ابراه هيم الْحَزَازِ و غترهم
روان اله عله بن Մ‏ بخشرنی 33 տար: չբեր‏ هم 0١1(‏

**[ترجمه آمولف: سید بن طاوس در سعد السعود گفته است: اخبار زیادی ام بعضی از آنها را در کتاب «البهجة بثمرۂ
المھجۂ؛ ذكر كردم و اين معنا را در بردارند كه منظور از این آيه ثم را الكتاب الَذِينَ ամն‏ تا آخر آي تمام 35«
پیامبر صلی الله عليه و آله است و ظالم به خود همان جاهل به امام زمانش است و مقتصدء عارف به امام و سابق به خیرات
همان امام وقت است. از كسانى كه اين روايت را از او نقل نموده ایم عبارتند از شيخ ابو جعفر محمد بن بابويه از کتاب
(الفرق؛ به اسناد خود از حضرت صادق عليه الم لام و از کتاب «الواحده» ابن جمهور در روايتى كه حضرت از امام حسن
عسكرى عليه ال لام نقل می کندہ و از كتاب «الدلايل» عبداللّه بن جعفر حميرى از حضرت عسكرى عليه الشلام و از کتاب
سی على بن وح سے سے شر ا كاب تست بن یت بن عیاش
در تفسیر قرآنء و از كتاب «الجامع الصغیر» يونس بن عبدالرحمن و از كتاب Սեւ»‏ بن حماد انصارى و از كتاب ابراهيم خرّاز
و دیگران که اكنون اسم آنها در خاطرم نيست. - . سعد السعود: Գ‏ - ۸۰ -

| ترجمه‎ |
«Ե

کنزہ كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره Հաննա գմա ավա յանցանք տայ Յամ‏
չա» 21228252‏ عليه السلام فى մտ‏ تایآ թ‏ )07 الكتاب մեթ չմ‏ من عبادنا ال 8
اپ از اب برع و و زو و 8 و مت
أبى طالب عليهما السلام ول الله رو جل ذلک Ց ոնա‏ بغنى الْقَْآنَ ول له عر و جل ترذ ար‏
թ‏ آل عون شور اټ کل չա‏ زواجتم یس فا ص دع و ՀԱԱՀ‏ تمع թ‏ شام فا
Ժակ: 55‏ له الیغیاث من لبود کل 2 و یا یدن ڈیا مرک فاختو ا رد هب
فيها مِنْ سور من دعب و َو 2203 فيها رِیژ )122118 31.1 ՀՅ‏ »29152 نا ور شکور فال و لن
ما أَصَابَهُمْ فى انیا مِنَ Լ»201‏ 221137(

"ՕՀ

6

8ے

ص: ۲۲۰

۱- سعد السعود: هلاو ۰ آقول: قد ذ کر بعد ذلكك فى نسخه الکمبانی روايه سوره ابن کلیب المتقدم تحت رقم ۰ بعينها سندا
و متنا و مصدراء و حيث كانت مکرره من سهو النشاخ و النسخه المخطوطه كانت خالیه عنها فاسقطناها.
۲- الصدع: الشق فى الشی ء. و الوصل: الاتصال. و بالضم و الکسر: كل عضو على حده و ذلك ԿԱՏ‏ عن کون ذلك القصر

غير ذی أجزاء.
۳- كنز جامع الفوائد: ۳۵۲ و ۳۵۳. و الآيات فى سوره فاطر: ۳۲- ۳۴.

##[ترجمه ]كنز الفوائد: ابوالجارود از امام باقر عليه ա‏ نقل می کند كه درباره ۲ د )453 لكات الذي ճե,»‏ من
عبادنا» فرمود: لوا آل ساد صلی اللعليةى տատան ատ մթան‏ 7 فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِها او هلاک شده است. )3
مهُم ոա‏ صالحان هستند. «و مهم سابق بالخترات پاذن لمع نی طني مل اد است. خداوند می فرماید:
«ذلک هُوَ աի‏ الکبیژ» يعنى قرآن ԵԱ:‏ عذن պեն‏ یع بعنی آل محمد وارد قصرهای بهشت (ջն‏ می شوند که هر قصر
از یک مروارید است که در آن مروارید نه شکاف و نه بند و اتصالی وجود دارد که اگر اهل اسلام در آن قصر جمع شوند»
گنجایش آنها را دارد» دارای قبه هایی از زبرجد است و هر قبه ای دارای دو مصراع - . یک لنگه درب مصراع نامیده می
شود. - است؛ هر مصراعی دوازده ميل طول دارد. خداونند می فرماید: ین فيها من ساور من دعب و َو و باس هم فيها
حَريرٌ : 15211107 لله دی أذ قتعا اة إن ար‏ لو شکوژه - . فاطر / ۳۳ - ۳۴ իր ամա կված‏
به آنها درخواهند آمد در آنجا با دستبندهایی از زر و مروارید زیور یابند و در آنجا جامه شان پرنیان خواهد بود و می گویند
سياس خدایی را که اندوه را از ما بزدود به راستی پرورد گار ما آمرزنده [و] حق شناس است.] فرمود: «الحزن» یعنی خوف و
ناراحتی که در دنا برایشان پیش آمد. -. كر الفوائد: ۳۵۳-۳۵۲ -

| جمه‎ թու

بیان

أقول: ظهر لل CS‏ رتو و سو یس
عقيدته و المقتصد من صحت عقيدته و لم يأت ہما يخرجه عن الإيمان فعلى هذا قوله جَنَّاتُ عَذْنِ կոն‏ الضمير فيه راجع
إلى المقتصد و السابق لا الظالم و على التقديرين المراد بالاصطفاء أن الله اصطفى تلكك الذريه الطيبه بأن جعل منهم أوصياء و
أئمه لا أنه اصطفى كلا منهم و كذا المراد بإيراث الكتاب أنه أورثه بعضهم و هذا شرف للكل إن لم يضيعوه.

**[ترجمه |مؤلف: از این اخبار روشن شد كه ضمائر به اهل بیت عليهم الشلام و ساير այտ‏ پاک او برمى گردد و ظالم فاسق ذا
این خانوادہ و مقتصدء صالح از آنها و سابق به خیرات امام است. در اين آيه داخل نمی شود کسی از ايشان كه عقيده او در
امامت صحيح نيست يا خودش به ناحق مدعى امامت باشد. يا مراد از ظالم کسی است كه عقيده اش صحيح نيست و مقتصد
کسی که عقيده اش صحيح است و كارى نكرده كه موجب خروجش از درجه ايمان گردد. بنا بر اين توجیه» ضمير در اين آيه
:914.515 را به مقتصد و سابق بر می‌گردد نه ظالم. و بنا بر هر دو وجه منظور از برگزیده شدن اين انت که
خداوند اين ذرّيه پاک را بركزيده كه در ميان آنها اوصیاء و ائمه را قرار داده» نه اينكه همه آنها را بر گزیده. و نيز منظور از به

ارث گذاشتن کتاب یعنی آن را برای بعضی از آنها به ارث گذاشت و اين یک شرافت است برای همه آنها اگر آن را تضییع

تر تر بے و یا ل لا յա‏ عَنْ مرو بن أَبی
ادام عن پوس بن عجاب 20158 عن آبائہ عليهم السلام ال ال 4552 41 صلى الله عليه و آله تا 0 فرام دا ذَكرُوا آل

هُمْ وَافَى بعمل աոա‏

ع

یتم لوہ او و و میت

Ն-|

Ծ

| ترجمه ]كنز الفوائد: يونس بن خباب از حضرت باقر عليه الشلام از پدرانش علیهم الشلام نقل می کند که فرمود: حضرت
رسول صلی الله علیه و آله فرمود: چه می شود گروهی را که وقتی از آل اراس و آل عمران یاد می کنند وشحال می‌شوند»
اما وقتی از آل سم پاد می کنند قلوب آن‌ها متنفر می‌شود؟ قسم به آن سی که جان Հաա‏ صلی :الله علیه و آله در دست
اوست. اگر یکی از آنها عمل هفتاد پیامبر را در روز قیامت بیاورد» خدا از او نمی پذیرد» مگر اينكه ولایت من و على بن ابی
طالب عليه الشلام را به آنها ضمیمه کند. - . كنز الفوائد: ۴۹ -

| تر جمه |
«ff»‏

كب كران امريد ՆԱ «աա Ա‏ اس ی و ي اس قال: ոչն:‏
لین عليه السلام ՀԱ: ի‏ یا آباالحسن آغبزنی بما وم ی ایک رسود اله صلی اللہ عليه و آله ال رم առում լ‏
51129 و از اء و ام نغمتة علیکع» Դ‏ 25 بها و أغلها و نله أو ی إلى تنه أن ن يُوصدَى 7319Թ յլ‏ صلی الله
و و تی و ازع ذقابی (1 و وف ճյա ագ‏ ينى و أي ای ձն‏
անե 12‏ از هد کون وغوه اس فر ی ات الل اجعل لی وزیا من آفلی كنا մեչ‏ كاروة من Աճջ‏
وو و و Աա‏

ص: ۲۲۱

.۴۹ كنز جامع الفوائد:‎ -١

٢‏ فى نسخه: و ادفع ذمامی.

من «ՏԱ:‏ 27 نا عل انك من اه 2121 53037« منک ե (Դ‏ تم قَادَهُ دی 8817 وا
ն 4 YY‏ مَوَدُنَکع و وَلَبَتَکغ و الَذِينَ
2-55 م الله فى 55« 21253 24 فَقَالَ عر و جل مت ن قال إِنَّ اله اض م آَم و وحاو آ

مین للا ակ ագ‏ نكت و الله تق Թա նթ‏ لے رم و نان وم اه( ین
إشماعيل و 2 الهاو وخ مد صلی الله ան‏ هم (۴). ۱

**| ترجمه ]كنز الفوائد: ابن عباس گفت: خدمت امیرالمومنین عليه Թայ‏ رسيدم و گفتم: ای ابوالحسن! مرا از آنچه كه پیامبر
صلی الله عليه و آله به تو وصیّت نموده مطلع نما. فرمود: به شما خبر می دهم كه خداوند برای شما دين را ب رگزید و يسنديد و
نعمتش را سآ شما شایسته تر به آن نعمت و اهل آن بودید. خداوند به پیامبرش وحی كرد كه به من وصیت
کت ناس صلی اه رت եզան տանեն‏ رسیم اهو ليتع تمان ا لتاق با
عملی سازء قرضم را پرداخت کن روش و سنت مرا زنده بدار و مردم را به آيين من دعوت کن» زیرا خداوند مرا انتخاب
نموده و بر گزید. دعای برادرم موسى يادم آمد. گفتم: خدايا! برايم وزيرى از خانواده ام قرار دہ همان طور که هارون را وزير
موسی گردانیدی. خداوند به من وحى کرد كه على وزير و يارى دهنده و جانشين بعد از تو است. سپس فرمود: يا على! تو |
بيشوايان هدایتی و اولاد من از تو خواهند بود و شما رهنمایان هدایت و پرهیزگاری هستید و درختى هستید که من ريشه آنم
و شما شاخه های آن. هر که به اين درخت چنگ زند نجات می ՆՆ‏ و هر که تخلف ورزد هلاک و 5ջն‏ می شود. و شما
کسانی هستید كه خداوند ولایت و موڈت شمارا واجب نموده است. و شما کسانی هستید که خداوند در کتاب خود از شما
ياد نموده و شما را برای بند گانش توصیف کرده و فرموده است: ١إ‏ اله اض طفى آدع و ُوحاً و آل թթ‏ وَآلَ عِمْرانَ عَلَى
العالمية "475 بلق ها من 24 و ال ميغ عَلیغ؛ شما بر گزیده خدا از آدم و نوح و آل ابراهيم و آل عمران هستید. شما
رای اعاعا و سرد قاد ا سمل گر անան‏ کو را ծ.‏ -

| تر جمه‎ թու

۲۵۰<

فس» تفسير القمى قال ՅԼ‏ عليه السلام رل و آل إِبْرَاهِيعَ و آل عِمْرَانَ و آل 1222 عَلَى الْعَالَمِينَ فَأ قَطوا آل ա‏ من
الکتاب (۵).

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمی: امام عليه الشلام فرمود: اين جنين نازل شد: دو آل إِبْراهِيم و آل عِمْرانَ و آل محمد على
العالمين»» آل محمّد را از قرآن حذف کرده اند. - . تفسير على بن ابراهيم قمى: ٩۱‏ -

* | ترجمه |

«Ծ»

ماء الأمالى للشیخ الطوسى ام عن مُحَمّد بن عیمی عَنْ هَارُونَ عَنْ آبی լ ամա‏ برَاهِيمَ عَنْ أبيهِ عَنْ جد ք‏ ٿن عد
الصَعَد قال: س معت جغفر بی مُحَمَدٍ عليهما السلام برا إل الله اتی اع و رعاو آل ա»‏ و آل عفانو աա‏
ցմ Հանի‏ »18 2433(

- 6 و‎ -- Աաաա Ա աի ےت تہ‎ ր

| جمه‎ թու
۷

فس. ته تفسیر القمی թ») ժն յն‏ فى له 42-ի շն‏ له (۷) و Թ.»‏ على عباده لین اضطفی յն‏ هُمْ آل اد امین
الله عليه و آله (۸).

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمى: على بن ابراهيم در مورد آيه Հար‏ لله و سَلامٌ على عباده الْذِينَ اضطفی» - . نمل / ۵٩‏
- (سہاس براق غاس و.درؤة بر آخ ակնեն: ՄՅ‏ گریھداست ا قل کرد կթած‏ آل مد صلی الله

عليه و آله هستند. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۸ -
թու‏ جمه |
۸

نيه الطاب لابن شهرآشوب الشاوق علیه تہ تایآ م ارثا الکتاب الَّذِينَ اضطفينا من عباونا )24144 عفن

2

ار اتتا خاصة.
ص: ۲۲۲

81 نسخه: ثم قال: يا علی.

۲-فی المصدر: و آولادی منكك.

۳- فى نسخه: و أنتم الأسوة:

۴- كنز جامع الفوائد: ۵۰.

- تفسير القَمَي: ۹۱.

۶- أمالى ابن الشيخ: ۱۸۸.

اح قی թնո‏ الحمد للدو الاه فى سرره الیل ۵٩:‏
۸- تفسير القشیٰ: ۴۷۸.

۹- فاطر: ۲۲.

իժ‏ ترجمه ]مناقب ابن شهر آشوب: امام صادق عليه الشلام درباره آيه فرمود: فقط درباره حق ما و حق ذرّیه ما نازل شده است.
** | ترجمه ]

«۳۹

و فى روایه 155542« عليه السلام Մշ»‏ اه و نا عنی.

٭| ترجمه أو در روایت دیگری از امام صادقء از يدرش عليهما արծա‏ می كند كه فرمود: اين آيه به ما اختصاص دارد و

فازافظزر ماس

**[ترجمه]

۳۰

و فی روَابَهِ أبى الْجَارُودٍ عن اباقر عليه السلام هُمْ آل 12252 الله عليه و آله.
**[ترجمه ]و در روايت ابوالجارود از امام باقر عليه الشلام آمده كه فرمود: آنها آل محمد صلی الله عليه و آله هستند.
**[ترجمه]

۳۱

այա)‏ قال تحن أوليك.

**[ترجمه ]از زيد بن على نقل شده كه گفت: ما همان‌ها هستيم.

**[ترجمه]

۳۲

եմ ول‎ ն عَنْ مَعْنَى .1212« 57214 (۱) 531« 40: كلها قَقَالَ رضا عليه السلام‎ շանի ծնի ՍԵ «128 Հ: ծմ

لسن 55112108 لک )122 الطاهره لا غیرشم.
*##[ترجمه ]ابان بن صلت گفت: مأمون از دانشمندان معنی آيه 2 )279 الکتات» را پرسید. گفتند: منظور բե:‏ امت است. به

حضرت رضا عليه الشلام گفت: شما جه می‌فرمایید؟ فرمود: من می گویم منظور عترت طاهره پیامبر صلی الله عليه و آله است

نه دیگران.

| جمه‎ թու

«Իէ»

18023563 عن الباقر عليه السلام «Ն‏ لآل մառ‏ و شیعتهم.

**| ترجمه |زياد بن منذر از حضرت باقر عليه الشلام نقل می کند که فرمود: اين آيه برای آل محمد و شیعیانشان است.
թու‏ جمه |

«f»

وَعَنْهُ (9) عن الا عليه اا աէր:‏ الظالم لَفسه ما قَمَنْ عمل աշ‏ صالحاً وَ آخر سيا و մէ‏ افص պոայ Ճայ չք‏ وَ أمَا
աան 57‏ فَعَلِيٌ عليه السلام وَ 5 و الْحْسَيِنٌ عليهما السلام و مَنْ قتل مِنْ آل مُحَمّدٍ Աե‏

**[ترجمه آزیاد بن منذر از حضرت باقر عليه الس لام نقل می کند كه فرمود: ظالم به خود از ما کسی است که هم عمل صالح
انجام دهد و هم گناہ کند و مقتصد از ما کسی است که متعند و کوشا باشد» و سابق به خیرات على و حسن و حسین علیهم
اللام و هر كس که از آل محمد صلی الله عليه و آله شهید شود می‌باشد.

| جمه‎ թու
«ԷՀ»
(բեր غرف‎ մ وَ :125 الغارف للامام 220217 یه الى‎ չեմ այան այ سالم 22 عليه السلام‎ «ա, و فى‎

*#*[ترجمه ]و در روایت سالم از امام باقر عليه الت لام آمده است: سابق به خیرات امام است و مقتصد کسی است که امام را

بشناسد و ظالم به خود کسی است كه امام را نشناسد. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۲۷۴ -
թու‏ جمه |
«Էչ»‏

313 عليه السلام فی قول إِبْرَاهِيمَ رَبّنا انی آشرکنت من 253 بواد تح Հ‏ تک العتوه و قال کانث 1225 إِبْرَاهِيمَ Ա‏ اه
(۴

٭ |ت رجمه اأحضرت باقر عليه الس لام درباره سخن حضرت ابراهيم در ايه )7 ی اکٹ من 235 بواد» - . ابراهیم / ۳۷ -
[پرورد گارا من [یکی از] فرزندانم را در دره ای سکونت دادم) فرمود: ما باقیماندہ آن عترت هستیم و فرمود: دعای ابراهيم

فقط برای ما برد شاف انم شهر Հան‏ ۳۱۴۶۳
թու‏ جمه |
«ԷՖ»‏

کنن كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره مُحَمَدُ յ‏ الاس عَنْ محمّد بن عنام عَنْ تغل (۵) عَنْ مُحَمّدِ بن إشماعيل
118« و 2 ոլ շալ‏ ہو ور گر نے 7 տ‏ و անի Մն 3. Հար‏
العلوی عَنْ عیتری بْن 525 205 عَنْ آبی الحَسَن مُوسَى بن جغفر عليهما السلام قال: سَالته عَنْ قول الله عز و جل آولئک الذین
نم الله علیهم من ال من 31453( و من حَمَلنا مغ وح و من 455 إبراهيم و إشرائيل و مق Մա‏ و اجتبینا إذا تثلی علنهم

آیات الرخمن روا مُجُدا و 05 قال نخن 425 ابراهیم و نخن

ص: ۳۳۳

3-4 المصدر: اراد 1«

٢‏ فى النسخه المخطوطه و المصدر: زياد بن المنذر.

۳ مناقب آل آبی طالب ۳: ۲۷۴.

۴- مناقب آل أبى طالب ۳: ۳۱۴ و الآيه فى سوره إبراهيم: ۳۴.

۵- فى المصدر: محمّد بن همام بن سهل و الظاهر ان الصحيح: محمد بن همام بن سهيل.

الْمَحْمُولُونَ مع وح وحن ص فو الله و آم له و من رد ینا و الجتبينا فم و الله شيعا الذِينَ داهم الله 589 20
دتا بوا یه ԱՆ»‏ علیہ وض هم الله الاه و الْحْشُوع و رقه الب մա‏ إذا تثلی علیهم آیا الرخمن ՄՔ:‏ سريجدا و بُ

م قال عر و جل فلت من تدع لت آضاوا الصّلاہ و ائیٹوا لّوا سوت Տան նատար ցանցն‏
وتط ԲԲ‏

Աա

բ:‏ [ترجمه [كنز الفوائد: عیسی بن داود نجار گفت: از موسی بن جعفر عليه العلام درباره آبه «أوليكك ینلع من
لین من ره آدع و یقن Աթ‏ قیع نُوح و ین درب ՅԱԼ‏ 855136 و من 042 و اجتبينا إذا تثلی չն‏ آباتٌ الرحمن
رکا ա ավա‏ ناد زان کیان از անա թանկա‏ اسان شیک رای վարթ‏ رفا
بودند و از کسانی که همراه نوح [بر کشتی] سوار کردیم و از فرزندان ابراهیم و اسرائیل و از کسانی که [آنان را] هدایت
نمودیم و بر گزیدیم [ و] هر كاه آیات [خدای] رحمان بر ایشان خوانده می شد سجده کنان و گریان به خاک می افتادند)
پرسیدم. فرمود: ما ذرّیه ابراهیم هستیم. ما بودیم که با نوح حمل شدیم و ما برگزیده خداییم اما این قسمت آيه «وَ مِمَنْ ԱՀՋ‏
و اجتبینا» به خدا قسم آنها شیعیان ما هستند که خدا ایشان را به محبت ما هدایت نمود و برای دين ما ب رگزید» بر آن روش
زندگی کردند و بر همان روش نيز مردند. خداوند ايشان را به عبادت و خشوع و رقت قلب ستوده و فرموده است: «إذا تثلی
لهم آیا ال خمن 728 առք‏ 513 بعد فرموده: قلف من بَغدمع :51 آضاموا الصّلاة و وا اسْهُواتِ 52 ան‏
غَيَّا -. مریم /۵۹ -

[آنگاه يس از آنان جانشینانی به جای ماندند كه نماز را تباه ساخته و از هوس ها پیروی کردند و به زودی [سزای] گمراهی
[خود] را خواهند ՆԱ»‏ و آن کوهی - . در مصدر «جیل من صفر» است. - از مس است که در وسط جهنم می‌چرخد. -. كنز
الفوائد: ۱۵۳-۱۵۲ -

* | تر جمه |

«A»

52 օ

ՇԸ) ار‎ Ա "80۷ 1

- ۳۷ / ابراهیم‎ . Լիր ترجمه ]تفسیر فرات: ابن عباس در مورد آ يه «فامحعل‎ խոչ

[پس دل های برخی از مردم را نقل می کند که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فرمود: آن دل های شیعیان ما است که شیفته

محبت ما می گردد. - . تفسير فرات: -/١‏
* | ترجمه |

«ԷՖ

է» الله‎ լթ թթ تفسیر فرات بن إبراهيم 180 بی الام باشیناده 38 أبى جغقر عليه السلام فى 4.79 بیخکی قَوْلَ‎ ւտ
անտա نی نکن ین 22 يواد عبر ذى ززع 242 الْمَحوّم ای ل نی‎
عَلیکم انا و ا و ِا أَهْلَ ابیت و‎ թն و امش بها و لم‎ չկան هم (۵ رن أ الله كرض علیکم ان وب زء‎
Թ: له ما توص علیکم‎

**[ترجمه آتفسیر فرات: احمد بن قاسم به اسناد خود از حضرت باقر عليه الہ لام دربارہ آيه «رَبنا 21 آشکنث من .342 يواد
2 ذى ززع عِنْدَ تیک الْمَحَوَّم) [پرورد گارا من [یکی از] فرزندانم را در دره ای بی کشت نزد خانه محترم تو سکونت دادم
ارک كد قوك | رس ավե‏ کد այան աաա‏ دن ماق ر ا چرچ ատի‏ شاه جا بک
فرموده است دل هاى مردم را شیفته آنها بگردان. شما خیال می كنيد خداوند آمدن كنار اين سنگ ها و تک به آنها را
ولعب که ابا աար‏ رغاس تار س ت ھ و سنا رای کک تا کلاس کس ای اراس فرد

است. -. تفسير فرات: ۸۰-
۷| تر جمه |
م۴

շշ‏ خی مر ام

#[تر جمه آتفسیر عیاشی: شخصی از امام باقر عليه الشلام نقل می کند که درباره آيه աշ‏ ۳ اس تا من 000 بواد է:‏ ذی
رزع علد بتک «ՀԵՍ յե 281 Հ‏ پُشکرون» فرمود: ما آنها هستیم و ما باقیمانده همان 73« می باشیم. - . تفسیر عیاشی ۲ : ۲۳۱

٭| ترجمه |

ՓԵ

4
عه
|

0)» շե تلك‎ Հա 243 خی عَنْ عَتَانِ بن سییر عَلهُ عليه السلام‎ Հոտ:

ص: ۳۳۴

۱- فى المصدر: جيل من صفر.

۲- كنز الفوائد: اا ا թարմ‏ مریم: ۸ .۵٩‏

۳- فى المصدر: «فاجعل 20122825 68 Ք‏ و الآيه فی ابراهیم: ۳۴.
۴ے سیر قات ۸۹

۵- فى قوله: تَھُوی ایهم
۶- تفسیر فرات: ۸۰.

۷- تفسیر العیاشی ۲: ۲۳۱.
۸- تفسیر العقاشع ۲: ۲۳۱.

չիթ‏ جمه |تفسیر عیاشی: و در روایت دیگری از حنان بن سدیر از امام باقر عليه الشلام نقل می کند که فرمود: ما باقیمانده آن

عترت هستیم. - . ته تفسير عياشى ۲ : ۲۳۱ -
թու‏ جمه |
ԹԵ‏

كاء الكافى الس ین 2 مب عن անր‏ عَن ուն‏ عن الْمَكَنّى عَنْ աւ‏ بن 5850 أبى جغفر عليه السلام فى كَل الله
32 إِنَّ أؤْلى النّاس ԹԱՆ‏ لین اوه و ها 531928 յանա‏ ایهم (۱).

٭ | ترجمه |اصول کافی: عبدالله بن عحلان از حضرت باقر علبه ال لام درباره ايه «

-
°

ی النّاس بابراهیم للذین اوه و هذا

Էծ)
آل عمران / ۶۸ - در حقيقت نزدیک ترين مردم به ابراهیم همان کسانی هستند که او را پیروی کرده‎ .- զո و الَذِينَ‎ Փր
می کند که فرمود: آنها ائمّه و پیروانشان هستند. -. اصول‎ ա اند و إ: نيز] اد ین پیامبر و کسانی که [به آیین او] ایمان آورده اند)‎

كافى ۴۱۶۰:۱ -
۷| تر جمه |

«Էէ»

لك بن ته جلك یفاک قل تمع لين یه ۵ م تقو إلى و توت یه با * աան ի‏
فی کتابه ان أولی النّاس پاپراهیم لین اوه و هذًا 2 5383 121 45415 տայ‏ (1).

**| ترجمه ]|مؤلف: مرحوم طبرسی در مجمع البيان از عمر بن يزيد نقل کرده که گفت: حضرت صادق عليه الئر لام به من
فرمود: به خدا قسم شما از آل محقدید. عرض کردم: از خود آنها هستیم فدایت شوم؟ فرمود: آری به خدا قسم از خود آنها

محسوب می‌شوید. و سه مرتبه تکرار نمود. سپس نگاهی به من نمود و من به آن جناب نگاه کردم. فرمود: ای عمر! خداوند

°

20175 ببراهيم 74222531 هذا ال و الذین آمَنُوا 254117 «յայ‏ -. مجمع

|

در نات خود می 4 ծին‏

۱

البيان ۲ : ۴۵۸ -
թու‏ جمه |

ՓԵ

** | ترجمه |تفسير عياشى: حنان بن سدير از يدر خود نقل نمود كه حضرت باقر عليه الشلام درباره ծր ալ‏ الله اضطفی )365
حا و آل إِثراھیم و آل عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِينَ "475 بَغض ها من 28 فرمود: ما از آنها هستيم و ما باقيمانده آن عترتيم. - .
تفسیر عیاشی ۱ : ۱۶۸ -

| تر جمه‎ | E
«F0»

شی تفسیر العباشی عَنْ جشام ! بن تالم قَال: لت با 1 السلام عَنْ 41:79 رن الله اضطفى 3651 وحا وَ آل إِبُراهيم
1645 ُو آل գայլ‏ و آل աս‏ عَلَى անի‏ ُوضَعُوا اشماً Փշոտ‏

**[ترجمه ]تفسیر عياشى: هشام بن سالم گفت: از امام صادق عليه السلام درباره آيه «إِنَّ الله اضطفی 3:51 ُوحا و آل إثراهيم)
پرسیدم. فرمود: -. شايد منظور اين است كه در آيه «آل محمد به جاى «آل عمران» بوده است. - آيه اين گونه است: آل

ابراهیم و آل محمد լ չն»‏ الْعالَمِينَ» که اسمی را به جای اسم دیگری قرار دادند. -. تفسیر عیاشی ۱: ۱۶۸ -
թու‏ جمه |
«Փջ»‏

ՁԱ ےا صلی اش علیه و آله 444 و اکٹ‎ mm
فاجعل‎ ամ قَضَيِتَ تنک وَ اشتكمَلتَ‎ 1 Արա Աի Հյ

ص: ۲۲۵

۱- أصول الکافی ۱: ۴۱۶. فیه: «قال: هم «ՅՅ‏ الآبه فى سوره آل عمران: ۶۸.

۲- مجمع البیان ۲: ۴۵۸.

۳- تفسیر العناشی ۱: ۱۶۸

۴- فى المصدر: ان الله اصطفی آدم و نوحاء فقال أقول: لعل المراد انه كان (آل محمد) مکان (آل عمران) فوضعوا هذا مکان
ذاکک. و الحدیث ینافی ما ثبت صحته بالضروره من المصحف الشریف و اخبارا تقدم و يأتى مع انه من الاخبار الاحاد التی لا
توجب علما و لا عملاء و انه مرسل مروی من کتاب العیاشی الذی لم یثبت سماعه من المشايخ» نعم يأتى بعد ذلك قراءه ابن
مسعود و لکنها لا تطابق ذلک.

۱۶۸ :۱ չայ تفسیر‎ -۵

- 0

լեյ‏ الذی عن که من تیان و الاسم 20 առ‏ الم و آثار عم الوه فی ամ‏ (1) ويد 2065 لم أقطع الیلم و

Ա‏ کی و رات للم و آشاز لاله 80« دک كتا لم մ ۳ Տատա աա‏ انا
يتنك و ԼՏ‏ آم 10) و دیک تول له الله اض فى دم و تُوحا و آل إِبْراهِيم و آل عفران علی շխ)‏ 255 بض ھا

19 عض دال ی عم اله جل تیم مج ین لی اعد رنه کنیع مقرب‎ ն
)۵( «2 28: տրա ակո رر له كد و كذا يمرم با يجب‎ ա.
աման արկա بعلم فعلم لک للم عم یه و اض نیا الا الآغوان (عا و الذي ایی‎ ա.
թոն اكك اء ین‎ ոմ, ترامع ےر ور جرا و الم‎ ۳
ال و‎ գթա الصفوه 213 فى اوه و کل َء یی هی بعش ها من بغض یی‎
.( للم و لاه‎ Նամ علی ی انا قلا ء و ال‎ ժեն یم اه و سقط‎

س00 5

5
ال ۳
1
>
5
5
پچ
5
۰ 1
Ն‏
0۰
يم
:
:1
29
3

ՆՆ

**|[ترجمه آتفسیر عیاشی: ابو حمزه از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که فرمود: هنگامی که حضرت رسول صلی الله عليه و
آله وظیفه نبوت خود را انجام داد و مدتش به پایان رسیدء خداوند به او وحی کرد: يا محمّد! وظيفه نبوت خود را انجام دادی
و مدت تو به ԺԱՆ‏ رسید. دانشی را که در اختیار تو است از ایمان و اسم اکبر و علم های وراثتی و آثار علم نبوت در اختیار
جانشین خود از ذرّيهات قرار دہ زیرا من علم و ایمان و اسم اکبر و ميراث علم و آثار نبوت را از جانشینی که از ذرّیه توست
قطع نمی‌نمایم. چنان جه از خانه‌های پیامبرانی که در فاصله تو و يدرت آدم بودند قطع نکردم. اين آيه اشاره به همین مطلب
است: 5թ‏ 1 اضرطفی آ5م و ُوحا و آل إِبُراهِيم و آل عفرا عَلَى الْعالَمِينَ * درف ها مِنْ 25 و الله سمیغ «ոք‏ خداوند
عزیز علم را جهل قرار نداده است و کار خود را به هیچ یک از خلق و ملک مقرب و نبی مرسل وا گذار نکرده است» ولی
سفیرانی از ملائکه فرستاد و به آنها فرمود كه چنین و چنان کنند. آنها را به واجبات دستور داد و از کارهای Վան‏ تھی کرد و
با علم -. در مصدر «با علم خود» آمده است. - امر خلقش را برای سفیر نقل کرد. سفیر هم آن علم را آموخت و به انبیاء و
رد մանատար‏ الها ا ايه مكو ههه عور دا او ھا وس مطلير اج ԱԻ‏
Մ 121‏ إثراهيم الکتاب و 82« ճն քաղ‏ عظیماه - «նտ.‏ / ۵۴ -

)5) حقيقت ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و به آنان ملکی بزركك بخشیدیم.] «کتاب» همان نبوت است و
«حکمت» همان حکیمان از پیغمبران بر گزیده هستند. و اما «ملكك عظیم» عبارت از ائمه هدی هستند فى الصفوۂ و تمام آنها از
همان ذرّیه پیوسته به یکدیگری است که بقیه و عاقبت و حفظ میثاق را تا انقراض Ա»‏ در ميان آنها نهاده است و استنباط علم
و هدایت برای دانشمندان و فرمانروایان است. -. تفسیر عباشی ۱: ۱۶۸ - ۱۶۹ -

| جمه‎ թու

بيان

لم يجعل العلم (۸) جهلا أى لم يجعل مبنيا على الجهل ծն‏ يكون آمر الحجه مجهولا أو لم يجعل العلم مخلوطا بالجهل بل لا بد
أن يكون الإمام

ص: ۲۶

ան عند علي بن أبى طالب‎ «Տա فى نسخه: فى أهل‎ -١

۲- هاهنا تم المنقول من الوحى و ما بعده من كلام أبى جعفر عليه السلام.

٣‏ فى نسخه: ارسل رسولا.

۴- فى المصدر: فأمرهم ہما يجب و نهاهم عما يكره.

ه- فى المصدر: فقص عليه امر خلقه بعلمه اقول: الضمیر فى له و عليه» يرجع إلى الرسول من الملاتکه.
۶- فی نسخه: من الآباء و الاخوان و فى نسخه الکمبانی: من الابناء و الاعوان.

۷- تفسیر «ճայ‏ ۱: ۱۶۸ و ۱۶۹ فيه: و بولاه الأمر.

۸- آی لم یجعله فى موضع مجهول بل بين و عرف مواضعه التى يجب الاخذ عنها.

عالما بجمیع ما یحتاج إليه الخلق و لا يكون اختيار مثله الا-منه تعالی أو لم يبن أحكامه بالظنون و الا لكان جهلا لأنه قد لا
يطابق الواقع و لم يكل آمره أى آمر خلافته و نصب حججه و بحتمل إرجاع الضمیر إلى العلم.

٭ (ترجمہ]الم یجعل العلم جھلا؛ یعنی علم را مبتنی بر جهل نکردہہ به طوری که امر حجت مجهول بماند. يا به این معناست
که علم را با جهل مخلوط نکرده. بلکه امام بايد عالم به تمام احتیاجات خلق باشد و چنین اختیاری فقط از جانب خداست. يا
به اين معناست که احکام خود را بر گمان‌ها و ظنون استوار نکرده و اگر غير اين بود همه جهل می‌شد. زیرا ظن گاهی مطابق

با واقع نیست. و عبارت الم یکل امره» ی یعنی امر خلافت و انتصاب حجت‌هایش و شايد ضمير به «علم» بر گردد.
* | جمه |

«FV»
ن عن أبى 54:18 45-71 عليه السلام 70806 سول الله صلی الله عليه و آله ارو‎ ՀՐ شی ته بر العياشى عَنْ أبى عبد‎
Խա, و الوَّحْمَهُ وَ ال وه 5 فد و از و وضا و رضوان و المخرج و الج )لب اهب‎ 271,
ՀՍ: على زبی آن تیب بیفیهم‎ ծոմ: فى‎ լոմ 322 ա لمن أت عك و اث بال وصیاء ین‎

2 0

اہی و تن یی نی عل رایع جر فی هئ و نا مه و ده دینی و دینی 82342 نی ԱՅՅ‏
فضل مه مه و فضلی 1234 و دلک աւա‏ 13 28 225 بقضها من 28 ال سَمِيعٌ աթ‏ (۳)

سے

**[ترجمه ]تفسیر عیاشی: ابو کلدہ از حضرت باقر عليه الد لام نقل کرد که فرمود: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم
فرمود: روح و راحت و رحمت و نصرت و فراخی و توانایی و خشنودی و رضوان و رهایی و رستگاری و قرب و محبت از
جانب خدا و پیامبرش برای کسی است که على عليه الہ لام را دوست داشته باشد و يبرو جانشینان بعد از او باشد. بر من لازم
است که آنها را داخل در شفاعت خود نمايم و بر خدا لازم است که خواسته مرا درباره آنها بيذيرد. زیرا آنها پیروان من
هستند و هر كس که پیرو من باشد. از من است. شبيه ابراهیم در من نيز جاری است. چون او از من و من از اویم؛ دين او دين
من و دين من دين اوست؛ سنت او سنت من و ستّت من سنت اوست؛ فضل من فضل او است. ولی من از او برترم و برتری من
برای اوه یک نوع برتری و فضل است و این تصدیق قول پرورد گارم است: ریغ ها مِنْ بتغض و اللَهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ.) -. تفسیر
عياشى ۱ : ۱۶۹-

۷| تر جمه |

«FA»

قی: سر العاقی علخ ارت قل شم ار كفن الله

عفرا عَلَى الاين ال لى و آل تكد տմ‏ فَمَحَوْهَا و ترکوا آل إِبْراهِيم وَ آل »575 (۵).

عه

2

کہ
Է."‏

و وحا و آل 221 وَ آل 555 عَلَى الْعَالّمِينَ.) به من فرمود: آل 1255թ‏ نيز جزو آيه بوده که آن را محو کردند و آل ابراهیم
و آل عمران را باقی گذاشتند. -. تفسیر عیاشی ۱: ۱۶۹ -

] ترجمه‎ | E
۴۹۰

شی» تفسیر العياشى عَنْ ա‏ 20125712 آبی ید له عليه السلام قال: قلت 4 ما 522 کتاب Հ‏ آل و
م هل :104 85040077 و تعالی إِنَّ الله اضطفی آدَمَ نو حا و آل إثزامیم و ال فراق و آل կես‏ کات

ص: ۲۲۷

۱- الفلج: الفوز و الغلبه.

۲- فى المصدر: حق علی.

۳- تفسیر «ճայ‏ ۱: ۱۶۹ فیه: «جری فى ولايته منی و انا منه» و فيه تصحیف.

۴- فی اثبات الهداه: عن أبى أيُوب.

۵- تفسير العیاشی ۱: ۱۶۹.

۶- ترجمه الممقانی فى باب الکنی و قال: لم اقف على اسمه. اقول: الظاهر هو أبو عمرو محمد بن عمرو بن عبد الله بن مصعب
بن الزبیر الزييرى المترجم فى فهرست النجاشی: ۱۵۳.

6:۰۱

Ն`
ها‎ ۲
7
ہے‎
cı

e RA.‏ مِنَ الْقَوم եա մ‏ من آضرلابهم ونا

٭ | ترجمه |تفسير عیاشی: ابو عمرو زبيرى» از حضرت صادق عليه الس لام نقل کرد که به آن جناب گفتم: جه دلیل از قرآن
دارید كه آل محمد اهل بيت او هستند؟ فرمود: اين آيه « الله اض فی آذ وَ نُوحاً و آل إِبْراهِيم و آل عمرانّ» «و آل محمد»

جنين نازل شده «علی այե)‏ + ا شف 3ھ سمیع ամ‏ و ذرّيه از هر قومى به غير نسل خودشان از صلب..
մամ Փեն‏ قرموده ار آل كاذك شكرا و كلا من اجی اک ا

(اق خاندان داوود شك ر كزان باشید و از بند گان من اند کی سپاسگزارند]ء «و آل عمران و آل محقد.» -. تفسير عیاشی :١‏
۱۷۰-۵۹ -

چا ماد [ترجمه]
<۵>

کن كنز ججامع الفواشد و تأويل الآبات նամա)‏ الاس 11846485 222847 ن حَمَّادٍ عن ريز عن
աի‏ عَنْ أبى َقفَر عليه السلام فی 129222 لا تناه على علم علی ան ցառ գն)‏ 5 الْمُؤْمِنِينَ ԱԱ‏
علی مَنْ سِوَاهُمْ (۳).

** |[ ترجمه ]كنز الفوائد: فضیل از حضرت باقر عليه الشلام نقل می کند که درباره ա ալ‏ اخْتَوْناهُمْ على علم علی الْعالمین» -
. دخان / ۳۲ -

و قطعا آنان را دانسته بر مردم جهان ترجیح دادیم] فرمود: منظور این است که ائمه از مؤمنین را بر دیگران برتری دادیم. -.

كنز الفوائد: ۲۹۸ -

| جمه‎ թու

«ծ»

الوك تا بطريق فى الُْمْدہ من كه تفیتیر ԱԱ անո‏ 1 :رأ 0 թամ‏

۳

(۴) إن الله اضطفی آدع و توح و آل اث راهيم و آل »514 و آل مُحَمّدٍ عَلَى الْعَالَمِينَ (۵)

| ترجمه |مؤلف: ابن بطریق در کتاب العمدۂ از تفسیر تعلبی به اسناد خود از اعمش» 7 0 ՀԿՑ‏ کف مج

سے ہے

قرآن عبدالله بن مسعود را خواندم. آيه این طور آمده 4115թ‏ اضرطفی آَم و وحا و آل إِبْراهِيم و آل عِمرانٗاء «و آل محمّد
على ՀԱՆՍ նա «կայն‏

** | ترجمه ]|

باب ۱۳ أن مودتهم آجر الرساله و ساثر ما نزل فى مودتهم

الآيات

الرعد: «و لد մաշ Առ»‏ من قیلک و ԱԹ‏ لَهُم أزواجاً و ժած‏

حم عسق: اقل ա 2:34 մթա չդ‏ و مَنْ յր‏ 22 ترذ له فيها մ 11 լն‏ شُکوں(۲۳)
ص: ۲۲۸

۱- تفسیر العیناشی ۱: ۱۶۹ و ۱۷۰ زاد فى نسخه من المصدر بعد الحدیث: روایه أبى خالد القماط عنه.

۲- الدخان: ۳۲.

۳- كنز جامع الفوائد: ۲۹۸. فیه: روی عمن رواه و الظاهر 1« لم يخرجه من کتاب محمد بن العباس.

۴ فی المضد: قال قرات کے مصخت عبد اله بن سنعواد.
۵- العمده: ۷ و ۲۸.

-۷۸ لَهُمْ أزواجاً و درب سے وغل‎ ԱՀ و 25112 رما من یلک و‎ -'-اt;‎ eta inf

و قطعا پیش از تو [نیز] رسولانى فرستاديم و برای آنان زنان و فرزندانى قرار دادیم.)

- فل لا آستلکم ՄՆԱ «ն‏ 2:48 القُزبی و من 497158 فيها حش ِد الله َو شکور. -. شوری / ۲۳ -
[بگو به ازای آن [رسالت] پاداشی از شما خواستار نیستم مگر دوستی درباره خویشاوندان و هر كس نیکی به جاى آورد [و
طاعتی اندوزد] برای او در ثواب آن خواهیم افزود قطعا خدا آمرزنده و قدرشناس است.]

|] تر جمه‎ իո:

یھ

لفقسیر
قال الطبرسی رحمه الله نے 10348 و د Առ‏

قال ابن عباس عیروا رسول الله صلى الله عليه و آله بکثره تزوج النساء و قالوا لو كان نبیا لشغلته النبوه عن تزوج النساء فتزلت
الابه,

- -

و وق أنَّ با عبد الله عليه السلام قَرَأْ هَذِهٍِ اليه Բ‏ أوْمَأ յ‏ 32212 قال نحن و الله 875 1557 الله Լ»‏ الله عليه و آله (۱).

و قال رحمه الله فى قوله تعالى 8 لا أشكَلكم عَلَيهِ أجراً اختلف فى معناه على أقوال أحدها لا أسألكم فی تبليغ الرساله أجرا إلا
التواد و التحاب فيما يقرب إلى الله تعالى.

و ثانيها أن معناه إلا أن تودونى فى قرابتى منكم و تحفظونى لها فهو لقريش خاصه.
و ثالثها

أن معناه إلا أن تودوا قرابتى و عترتى و تحفظونى فيهم عن على بن الحسين عليهما السلام و سعيد بن جبير و عمرو بن شعيب و
جماعه و هو المروى عن أبى جعفر و أبى عبد الله عليهما الصلاه و السلام.

و آخبرنا «Հ‏ ابو الحَمْدٍ مَهْدِى 2 نزار Հաա»)‏ عن الا کم أبى القاسم الخشکانی (۲) عن القاضی آبی Տ‏
ص: ۲۲۹

۲- منسوب الى حسکان کفضبان: قریه من قرى نیسابور و الرجل هو الحاکم أبو القاسم عبید الله بن عبد الله بن أحمد بن محمد
بن حمد بن »22 Վ‏ بن حسکان القرشی العامری النیسابوری الحنفی یعرف بابن الحداد ترجمه الذهبی فى تذ کره الحفاظ و

وصفه بالقاضی المحدث. و قال شيخ متقن ذو عنایه ան‏ بعلم الحديث و هو من ذرّيه الامير عبد الله بن عامر بن کریز الذى
افتتح خراسان زمن عثمانء و كان معمرا عالی الاسناد. صنف و جمع» و حدث عن جده و ابن أبى الحسن العلوی و أبى عبد الله
الحاکم و أبى طاهر بن محمش و آبی الحسن عل بن السقا و أبى عبد الله ابن باكويه و خلق» و اختص بصحبه أبى بكر ابن
الحارث الأصبهانی النحوی و اخذ عنه» و اخذ أيضا عن الحافظ آحمد بن علي بن منجویه و تفقه على القاضی ابی العلاء صاعد
بن محعّرد و ما زال یسمع و یجمع و یفید و قد آکثر عنه المحدث عبد النافرین إسماعيل الفارسی و ذکره فى تاريخه انتهی و
ترجمه أيضا ابن شه رآ شوب فى معالم العلماء و عد من تصانيفه شواهد التنزیل بقواعد التفضیل» و خصائص على بن آبی طالب
عليه السلام فى القر آن» و مسئله فی تصحيح رد الشمس و ترغیم النواصب الشمس. توفی بعد سنه ۴۹۰.

اوا با رَسُولَ ا الّذِينَ

2

ل تق ام ۰ ۱ չմ‏
موا (۴) متهم قال عَلِیٌ و فَاطِمَهُ وَ ԱՅ‏

تد

و خی 4 بد اور الع لود دمن أبى دا بر ا بت یی شوّاهد إلى آبی

--

°

0۵ بآ( شبن شا نج ون خی ss‏
25 الا و موه تا ات عام تم الف عام ی بت یڑ كالشّنَ یی م تع یذ رک متا 51 ال 4 علی مَنْخزیهہ فى
رک دک ی الْمَوَدّهَ فى առն‏

`

1

3
3.
`
۹
۱
و3‎
5
Ca
۳
٦
ما‎
ԷՖ
3
5
۱
3
չեւ
۶2۰
ւ.Շ

5753 555 عَنْ عَلِیٌ عليه السلام قال : فینا فى آل حم آ)
و إلى هذا آشار الکمیت فى قوله

ص: ۳۳۰

3-4 نسخه: «الحاثری» و فی المصدر: الحمیری.

ادقن المصدر: الحسن بن علخ بن زياد السری.

۳- هکذا فى الکتاب و مصدرہ و الظاهر أن الصحیح الاشقر و هو الحسین بن الحسن الاشقر الفزاری الکوفی یروی عن قيس
بن الربيع» راجع تهذیب التهذیب ۲: ۳۳۵ و ۳۳۶ و سيأتى فى حديث عن تفسیر فرات التصریح «ՏԱՆ‏

۴- فى المصدر: امرنا الله بمودتهم.

۵- زاد فى المصدر: و فاطمه لقاحها.

۶- فی نسخه: (ثمارنا و الحسن و الحسین اوراقنا) و فى المصدر: ثمارها و الحسن و الحسین اوراقها.

۷- فى المصدر: و من زاغ عنها هوی.

وجدنا لکم فى آل حم آیہ٭٭ ٭ تأولها منا تقی و معرب

(1) و على التقادير ففى المودہ قولان أحدهما أنه استثناء منقطع لأن هذا مما يجب بالإسلام فلا يكون أجرا للنبوه و الآخر أنه
استثناء متصل و المعنى لا أسألكم أجرا الا هذا فقد رضيت به أجرا كما أنكك تسأل غيركك حاجه فيعرض المسئول عليكك برا
فتقول له اجعل برى قضاء حاجتى و على هذا يجوز أن يكون المعنى لا أسألكم أجرا إلا هذا و نفعه أيضا عائد إليكم فكأنى لا
أسألكم أجرا ().

-
3

2553 حمر Մայ‏ فى չան‏ ی مان بن չա‏ عن թ տարա‏ عن ان ن اس ول الله صلی الله عليه و آله
حر ميم ի եո» ՀԱ‏ وو و وی وف و سای اه رد کار ترآ
رال թամ‏ (۳) یا یر خرج و Ա‏ مخظور علوک ն‏ َلك قار )ل لا أ شرتلکم Հե‏ ب أخراً إا 248 فی اَی
ترا ی تا تون ری بن ببى قروا ن մանն‏ قود ال لائر هذا اکر տավա‏
لک أن ԱԷ‏ لقرایته من աա‏ 14 23152941 علی الله کذبا ԱՅ: 1 չե‏ عله չգ‏ 188 و اد علیهم Այտն‏

هُوَ الّذِى 8 833 عَنْ عباده ا ابه سل فى ار مع رُم قال و بنجب 1 آمو و هم این لول نع كال تقال
و مَنْ یرف حمست ترذ لَه فيها حشتا أىئْ من فَعَلَ 245222 تلك տայ‏ حشاً بأنْ وجب لَه այտ‏

3

و ذکر أبو حمزه الثمالى عن السدی أنه قال اقتراف الحسنه الموده لآل محمد صلی الله عليه و آله.
ص: ۲۳۱

۱- أى فسرها كل من كان تتقی و تخفی رأيه. و من كان یسعه اظهار «Ս‏ و افصاح بمذهبه.
۲- فى المصدر: لم اسألكم اجرا.

3-Ի‏ المصدر: ان تعركك آمور فهذه اموالنا تحکم.

۴- فى المصدر: فنزلت.

623 عَن الْحَسَن بن علیْ علیهما السلام 21 خَطْبَ الاس فقال فى خطبته Մ‏ من լթ‏ ابیت الذین 11228 مَوَدَنَهُمْ علی کل
مُشلم فال قل لا أسكلكم علیه جرا 2241 فى الْقَوبى و مَنْ 222-578 ترذ له فيها حش و افتراف الْحسته مَودتنا هل այ‏

աաա «Մ.թ «վամ عليه السلام أله‎ մոտ عن اى‎ ցամա بن‎ այա:
)۱( انتهی کلامه أعلى الله مقامه.‎

و قال «Ամ.‏ 237 41 رُوحَهُ فی کتیاب کشف الک رَوَى 324821 السَحیحین و أخمردُ بُ عثول فی շեմ աաա‏
552 عن ابن عباس قال: لگا رل قل لا۔ أشكلكم «ա‏ أجراً լ‏ الْمَوَدَّ فى الَْوْبى الوا ا رَسُولَ الله مَنْ راک الَذِينَ Հյ‏

-

ան‏ :»65 قال عَلیْ و فاطمهُ و ابْنَاهُمَا.
و وجوب المودہ یستلزم وجوب الطاعه انتهی (۲).

و قال البیضاوی 8 لا آشکلکم عَلَيهِ على ما أتعاطاه من التبليغ و البشاره أخراً نفعا منکم )831 فی الْقَبِى أن تودونی لقرابتی
منکم أو تودوا قرابتی و قيل الاستثناء منقطع و المعنی لا أسألكم أجرا قط و لکن أسألكم الموده و فی الْقَوْبِى حال منها.

ژوی 3412Թ կ7‏ يا رَسُولَ الله مَنْ Սն Մո «ՀՀ‏ علي و فَاطِمَهُ و ԱՀԱ‏ ٿم Սն‏ و مَنْ یرف حسته و مَنْ يتت طَاعَة
رعاخت آل الؤقو ل صلی الّه علیه و آله (۳).

قال الرازی فى تفسیره الکبیر روی الکلبی عن ابن عباس قال إن النبی لما قدم المدینه كانت تنوبه نوائب و حقوق و لیس فى يده
سعه فقال الأنصار إن هذا الرجل قد هداکم الله على يده و هو ابن آختکم و جا ركم فى بلد کم

ص: ۳۳۲
-١‏ مجمع البيان ٩‏ ۲۸ و 14

۲- إحقاق الحق: ۳.

۳- آنوار التنزیل ۲: ۳۹۷.

فأجمعوا له طائفه من أموالكم ففعلوا ثم أتوه به فرده علیهم و 18714513 لا أشکلکم 2« Թի‏ أى على الایمان الا أن
تودوا أقاربى فحثهم على موده أقاربه.

չմ :

سس

72ھ
نه قا

قَال: مَنْ ան‏ علی حب آل աան‏ مات شهید

1

Սմ բ Հ‏ نَقَنَ صَاحبٍ الْكشَّافٍ (۱) عن الب صلی الله عليه وآ
ای نر رات لی ال الات فعا عم آل աա‏ مات ك تا

2
-

աք e երանի

1 -

ճատ տար կմա‏ على عت آل کی 41478 ազմ‏ وا لكو اھر وک از عرات عي حك آل
محمد ير إِلى اه كما و نزو մ‏ تیب կ»)‏ 50 من مات عَلَى ՀՅ:‏ آل مب صلی الله عليه و آله يخ لَه فى ره
ان ی له أا و من میات ր‏ عمجت لها تاه الوخمد ا تن مات عَلی տապանա‏
ال ی منت بر تاه کرت بے تیو ین ب وعم ل و هك
عَلَى بُفْض آل աաա‏ کافرا لا و مَنْ مات علی بُعْض آل مُحمّد لَمْ یشم «ման‏

هذا هو الذی رواه صاحب الکشاف و آنا آقول آل محمد هم الذین یژول آمرهم إليه و كل من كان آول آمرهم إليه كانت أشد
و أكمل کانوا هم الال و لا شك أن فاطمه و علیا و الحسن و الحسین كان التعلق بينهم و بين رسول الله صلی الله عليه و آله أشد
التعلقات و هذا کالمعلوم المتواتر فوجب أن یکونوا هم الال و أيضا اختلف الناس فى الال فقيل هم الأقارب و قيل هم أمته فان
حملناه على القرابه فهم الآل و إن حملناه على الأمه الذين قبلوا دعوته فهم أيضا آل فثبت فثبت أن على جمیع التقدیرات هم آل و أما
غيرهم هل يدخلون تحت لفظ الآل فمختلف فيه فثبت على جميع التقديرات أنهم آل محمد صلى الله عليه و آله.

-
Ա مر‎ - լ

رز قات تق 112 կնո‏ 320 یا سول اللّه Հայ ամ Մտ «ՀՀՀ:‏ فا مَوَدَنْهُمْ فال عَلِنٌ و

4256 و ااا (۲),

ص: ۳۳۳

۱- یوجد فی الکشاف ۴: ۱۷۳.
٢‏ تفسیر الكشاف ۴: ۱۷۲.

فثبت أن هؤلاء الأربعه آقارب النبی صلی الله عليه و آله و إذا ثبت هذا وجب أن یکونوا مخصوصین بمزید التعظیم و يدل عليه

وجوه:

الأول قوله تعالی ا ف չան‏ و وجه الاستدلال به ما سبق الثانی مات ت آن نی صلی 6.8« آله کان بحب نظ
فاطمه

قال صلی الله عليه و آله فَاطِمَُ بَضعَةٌ مِنّى يُؤْذِينِى ما մեջի‏

ԿԱ ԱՅՍ‏ عي و "كان مار الس و ی ԿՈՈ‏ ]د بے لاک رچت
على كل الاعه مثله لقوله تعالی فاتبعوه لعلکم تفلحون (۲) و لقوله تعالی ջան‏ ال يُحالِفُونَ عَنْ آثره (۳) ,511842
کشم 22141557 بتکم الله (۶) و لقوله سبحانه 84 کان لَكُمْ فی 411255 մ‏ عحسه 54 کان بر جوا اله (ه.

الثالث أن الدعاء للال منصب عظیم و لذلک جعل هذا الدعاء خاتمه التشهد فى الصلوات و هو قوله اللهم صل على محمد و آل

و قال الشافعی.

یا را کبا قف بالمحصب من منى* اد مد * دو اهتف بساکن خیفها و الناهض

-١‏ و لم يكن حبه صلی الله عليه و آله لها و لعلی عليه السلام و ابنیه حبا طبیعیا کحب الآباء الابناء و الاصهار» بل كان حبا ناشنا
عن ميز خلقی و مزیه شرعی فیهم» و یکشف عن ذلك انه صلی الله عليه و آله اطلق فى حتّ فاطمه علیها السلام قوله انه يؤذيه
ما يؤذيهاء و قوله فى حقّ علي عليه السلام: هم وال من والاه» و عاد من عاداہ و انصر من نصره و اخذل من خذله. و غير ذلكك
متا ورد فى حقهم عليهم السلام.

۲- لم نجدها فى المصحف الشريق بهذا اللفظ و الموجود فی سوره الأعراف: ۱۵۸ و اوه لک 842

۳ النور: ۶۳.

۴- آل عمران: ۲۱.

۵- الأحزاب: ۲۱.

سحرا إذا فاض الحجیج إلى منی##*فیضا کملتطم الفرات الفائض
إن كان رفضا حب آل محمد*٭ کر #فليشهد الثقلان إنى رافضی

انتهى (4۱

و قال صَاحِبٌ الکشاف زَائداً لی Հ ման‏ رُوِىَ عَنْ عَلِیٌ عليه السلام قَالَ: مکوت إِلَى رَشولِ الّه صلی الله عليه سر آله

عه الاين إلى كنال اما ی ՀԱՆՑԱ‏ و Անիկ‏ ول اله أن աաա‏ بو مسا املاع Աա‏
աա:‏ و ատ»‏ خلت آژواجن.

- -

23.223 صلی الله عليه و آله رت 82 8 مَنْ 88 أهل تیتی 12815 222 88143 ميت لی
َد الع و لغ بُجازه علیها نا آجازیه ատյ: 3 լակ‏

,815 الْأنُصَارَ Ա4 մ‏ و عا كانم الوا َل اس այ‏ عاس Լայմ‏ علیکم فب لِك բշ‏ صلی اله عليه
ել‏ کر رت 7 Յա‏ انضار أل تكوئوا أذ رک الله , Ր‏ كالوا کےا ول الله ال الم تکوثو 112
فی اکم الله ہی Մանյա‏ فول ]لك قال | قلا لتر «ԱՆ‏ نول Հն‏ وقول الله قال ا ا و الم «Ատ «ՀՀ‏

اك أو بوک کت تفا ع يشلك անտա‏ بول عکی جر على کب دقار رز

Են

1

أ

աա»‏ لہ و وله فلت لب

و قال فى قوله تعالی 523 422-252 عن السدی آنها الموده فى آل رسول الله صلی الله عليه و آله نزلت فى أبى بكر الصدیق
و مودته فیهم و الظاهر العموم فی أى حسنه كانت إلا آنها لما ذكرت عقیب ذکر الموده فى القربی دل ذلك على آنها تناولت
الموده تناولا آولیا كان ساثر الحسنات لها توابع انتهی کلامه زاد الله فى انتقامه. (۲)

ص: ۳۳۵

۲- تفسیر الکشاف ۴: ۱۷۲ و ۱۷۳.

و لقد أحسن معونه إمامه حيث ذکر بعد الأخبار المستفیضه المتفق علیها بين الفریقین الداله على کفر إماميه و شقاوتهما ما يدل
على براءته متفردا بذلک النقل و لا یخنی على المنصف ظهور مودته و موده صاحبه لأهل البيت علیهم السلام فى حياه رسول
الله صلی الله عليه و آله و بعد وفاته لا سیما فى آمر فد ک و قتل فاطمه و ولدها صلی الله عليه و آله و تسلیط بنی آمیه علیهم و ما
جری من الظلم بسببهما عليهم إلى ظهور صاحب العصر و لن یصلح العطار ما آفسد الدهر.

| تر جمه آمرحوم طبرسی درباره آيه بو لد سل از ابن عباس نقل می کند که مردم پیامبر را بابت زياد زن گرفتن سرزنش
کردند و گفتند: اگر او پیامبر بود» مقام نبوت او را مانع از ازدواج با زنان می شد. اين 1« برای همان نازل شد. و روایت شده
که حضرت صادق عليه الشلام يس از خواندن همین آیه به سينه خود اشاره کرد و فرمود: به خدا قسم ما ذریه پیغمبريم صلی
الله عليه و آله. -. مجمع البیان ۶: ۲۹۷ -

طبرسی درباره آيه ե‏ لا آشئلکم عله أخرأ» گفته است که در معنی اين آیه اختلاف شده. یکی اينكه درباره تبلیغ رسالت؛

اجر و مزدی را به جز محبت و دوستی متقابل در նն»‏ که موجب قرب و نزدیکی به خدا می شود درخواست نمی کنم.

دوم اينكه معنی آيه اين است که جز اينكه مرا در خویشاوندی من با شما دوست بدارید و مرا حفظ كنيد برای همین قرابت؛

سوم اينكه جز اينكه دوست بدارید خویشاوندان و عترتم را و حفظ مقام مرا نسبت به عترتم بکنید» از زین العابدین و سعيد بن
جبير و عمرو بن شعیب و جماعتی نقل شده و همین معنی از حضرت باقر و صادق علیهما السلام نيز نقل گردیده. و سید
بوالحمد از حا کم حسکانی از ابن عباس ال شده که گفت: وقتی آیه յթ‏ لا أذ تلك մմ ան‏ تا آخر آبه نازل شد گفتند:
يا رسول الله! این خویشاوندان کیانند كه ما مأمور به مودت آن‌ها هستیم؟ فرمود: على و فاطمه و فرزندانشان. سید ابوالحمد از
ابوالقاسم به اسناد مذ کور در کتاب شواهد التنزيل» سند را به ابو امامه باهلی می رساند که گفت: پیامبر اکرم فرمود: خداوند
انبیا را از درخت های مختلف آفرید» من و على از یک درخت آفریده شدیم؛ من ريشه آن درخت و على شاخه آن است و
حسن و حسين میوه‌های آن و پیروان ما بر گ‌های آن هستند. هر که به یک شاخه از شاخه های آن آویزان شود نجات می
یابد و هر که توجه ننماید» گمراه می‌شود. اگر بنده ای خدا را بين صفا و مروه هزار سال و سپس هزار سال و سپس هزار سال
پرستش کند تا ՎԵՆ‏ مشک پوسیده شود اما محبت ما را د رک نکرده باشد» خداوند او را به صورت در آتش می‌اندازد. بعد
این آیه را تلاوت کرد: اقُلْ لا کم ՆՄ ն‏ للم فی الْقّبى.» زاذان از على عليه الشلام نقل کرد که فرمود: درباره ما
آيه ای در سوره آل حم است که محبت مارا کسی حفظ نمی کند» مگر هر مومنی. بعد همین آيه را خواند و كميت نيز در

شعر خود به همین معنی اشاره کرده است:
در سوره آل حم آيهاى يافتيم برای شما که هر مؤمن پرهی ز گار از ما که از ترس» مذهب خود را مخفی می دارد

و کسی که موقعیت به او اجازه آشکار نمودن مذهبش را داده» اين آيه را تفسیر کرده و معنی واقعی آن را می داند. بالاخره
در هر صورت راجع به مودت دو نظر است: یکی اينكه استثنای منقطع باشد. زیرا علاقه و ارادت به ائمه علیهم الشلام به وسیله

دين و اسلام واجب می شود يس دیگر پاداش رسالت نخواهد بود. نظر دوم اينكه استثنای متصل است و معنی اين است که

اجری از شما درخواست ندارم جز اين» و به همین راضی شدم كه پاداش باشد. چنان جه تو از دیگری حاجتی درخواستی می
کنی؛ او به جای برآوردن حاجت تو یک نیکی درباره ات انجام می دهد» به او می گویی من همین نیکی تو را در حق من به
جای قضای حاجتم قرار می دهم. بنابراین می تواند معنی آيه چنین باشد که پاداشی در լին»‏ رسالت نمی خواهم جز اين و

نفع آن به خود شما بر گشت 525« پس مثل اين است که من پاداشی از شما نخواسته ام.

ابو حمزه ثمالی در تفسیر خود از ابن عباس نقل می کند که وقتی پیامبر اکرم به مدینه آمد و اسلام را محکم کرد انصار با
یکدیگر گفتند: وقتی پیامبر اکرم وارد شد به ایشان عرض می کنیم که اموال ما در اختیار تو است. اگر پیشامدی برای تو شد»
هر چه می‌خواهی بدون مانع و محظوری استفاده کن. اين مطلب را عرض کردند و آيه دقل لا ՀՕ:‏ عَلیه أخرا մլ‏ الْموَدّ فى
الْقَوْبى) نازل شد. آبه را برای آنها خواند و فرمود: خویشاوندان مرا يس از من دوست خواهید داشت. يس انصار با تسلیم
نسبت به فرمان پیامبر خارج شدند. منافقان كفتند: این مطلب را از خود ساخته تا ما را نسبت به خويشاوندان خود بعد از
خودش» خوار و کوچک کند. اين آيه نازل չեւ‏ يَقُولُونَ افتری علی له «ԵՏ‏ (آیا می گویند بر خدا دروغى بسته است)
ա‏ اھا ادیو ا او ای տատ ա‏ 18 نا اس شد نفد این آ تاولا نه روف لدعمل ՆԲԱ‏
عباده» و اوست کسی که توبه را از بند گان خود می پذیرد) تا آخر آيه. از پی ایشان فرستاد و به آنها بشارت داد و فرمود: او

«Աֆ الدية ار ا تورف‎ ար:

زو [درخواست] كسانى را كه ايمان آورده اجابت می کند) و آنها كسانى هستند كه تسليم فرمان ييامبر شدند. سيس خداوند

فرمود: «و مَنْ یقرف حه ترذ لَه فیها մնար‏ يعنى هر كس فرمانبرداری 15« برايش در اين فرمانبرداری اضافه پاداش می

دهيم به اينكه به او ثواب را واجب مى كنيم.

ابو حمزه ثمالى از سدى نقل می كند كه گفت: معنى «إقتراف الحسنه» مودت به آل محمد است. و این روايت Հան‏ شده که
حسن بن على عليهما السّ.لام در ضمن سخنرانی خود فرمود: من از آن خانواده ای هستم كه خداوند مودت آنها را بر هر
առնետ‏ نموده. سپس فرموده است: قل لا أشتلكع ման‏ إَِا :4 فى ամ‏ و من رف حسه ترذ 4 فيها մա‏
و «ٍقتراف الحسنه» مودت ما اهل بيت است. اسماعیل بن عبدالخالق از حضرت صادق عليه الشلام نقل می کند که فرمود: اين
آيه درباره ما اهل بیت اصحاب کساء نازل شده است. (پایان گفتار طبری صاحب مجمع البیان) - . مجمع البيان ٩‏ : ۲۸ - ۲۹ -

علامه در کتاب کشف الحق گفته است که جمهور در صحیحین و احمد بن حنبل نیز در مسند خود و ثعلبی در تفسیرش از
ابن عباس روايت كردهاند که گفت: وقتى آيه թ‏ لا شَلکه» نازل شد» گفتند: يا رسول اللّها خویشاوندان شما كه مودت آنها
بر ما واجب شده کیانند؟ فرمود: على و فاطمه و دو فرزندشان و وجوب مودت. مستلزم وجوب اطاعت است. (يايان نقل قول)
سای الع

و بیضاوی گنت است: վթ‏ ا ան‏ از شما در مقابل تبلیغ و بشارتی كه داده ام մ-ի‏ سودی մե)‏ 34521
الو وسيق ا | کا و سی նն‏ اس մարված‏ زونه معي کف اند کسام
منقطع است و معنی اين است که هركز از شما پاداشی نمی خواهم» ولی درخواست مودت را دارم و «فی الَّْبی» حال از آن

-

است.

روایت شده که وقتی اين آیه 18 115 լ մայ նանան‏ یت و فان ما کا مروت على սանի‏ نات ان

15« ر موف و 14( نتف مها یکی وهو كس اظاعتی وا کشت. کت هو امت آل باه وات ب وان Ցի ա‏
۷^ -

رازى در تفسير كبير خود گفته است كه كلبى از ابن عباس نقل كرد كه گفت: وقتی ييامبر اكرم وارد مدينه شدء برايش
گرفتاری‌های و حقوقى پیش می آمد» در حالى كه قدرت مالى نداشت. انصار گفتند: خدا شما را به دست اين مرد هدايت
کرد در حالى كه او خواهرزاده شما و همسايه شما در شهرتان است. پس مقدارى از اموال خود را برای او جمع كنيد و اين
ور աաա‏ اا وا 5 ամանն նեա անվանն‏ كرد اس رای նան‏ فاه كل لا اه تلك مه ر
يعنى بر ايمان آوردن جز اينكه خويشاوندان مرا دوست بدارید» مردم را تشويق به دوستى خانواده خود نمود. سپس گفت:
صاحب كشاف - . تفسير كشاف ۴: ۱۷۳ - از پیامبر اكرم نقل كرده است كه فرمود: هر كس بر محبت آل محمد از دنيا برود»
شهيد مرده است. بدانيد هر كس بر محبت آل محمد بميرد آمرزيده است. بدانید هر كس بر محبت آل محمد بمیرد با توبه از
دنيا رفته. بدانيد و هر كس بر محبت آل »122 بمیرد» با ايمان كامل از دنيا رفته. بدانيد و هر كس بر محبت آل محمّد بمیرد
ملک الموت به او بشارت بهشت می دهد. بعد از او منكر و نكير. بدانيد و هر كس بر محبت آل محمّد بميرد» او را به بهشت
می برند» مانند عروسی كه به خانه شوهرش می رود. بدانيد و هر كس بر محبت آل محمد بميرد» دو در برای او در قبرش به
بهشت گشودہ می شود. بدانيد هر كس بر محبت آل مح د بمیردہ خداوند قبر او را جایگاه زيارت ملائكه رحمت قرار می
دهد. بدانيد هر كس بر محبت آل محمد بمیرد» بر سنت پیامبر و جماعت مردہ. بدانيد هر كس با كينه آل محمد بمیرد روز
قيامت که می آید بر پیشانی او نوشته شده است: رما پوش از رحمت خداست» بدانید هر کس بر بغض آل محقد بميرد» كافر

این‌ها مطالبی بود كه صاحب کشاف نقل کرد و من می گویم آل محمد کسانی هستند که نسبتشان به پیامبر اکرم بازمی گردد.
کسانی که نسبتشان به پیغمبر شدیدتر و کامل تر باشد» ایشان آل هستند. و شکی نیست در اينكه فاطمه و على و حسن و حسین
انتسابشان به پیامبر بسیار زياد بود. اين مطلبی آشکار و متواتر است. پس Հան‏ شد كه آنها آل پیامبرند. و نيز مردم در معنی
«آل» اختلف کرده اند. پس گفته شده که آنها خویشاوندان هستند. و گفته شده که آنهاامت او هستند. اگر آل را بر
خویشاوندان حمل کنیم باز ايشان آل هستند و اگر آن را بر امتی كه دعوت پیامبر را پذیرفته‌اند» حمل کنیم» آنها نيز آل
هستند. پس ثابت شد که بنا بر همه فرض‌ها آنها آل هستند. اما «Տալ‏ آیا دیگران مشمول لفظ آل می شوند یا نه؟ این Ն»‏
اختادفی است. یی این مطلت کات شا که در هرصورت الها آل مان صاحب کشاف روایت کرده که خرن این آبه
نال ند و شیک ساس وی ակա ինա‏ کاس تاش ակնա‏ مدي متا رس Կանա‏

ՀԱՐԵՑ ԱՑ աա ամն

پس ابت شد که اين چهار نفر خویشاوندان پيامبرند. 287 اين ثابت شود لازم می آید که اين ها امتیاز احترام بیشتری داشته
ամանն‏ اید մա‏ وجوه لالت می کت اول 1 سانا الکو دافن գանի‏ کیت ا ل این ամ‏ کلت

دوم وقتی ثابت شد كه پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله فاطمه زهرا را دوست می داشت و فرمود: «فاطمه پاره تن من است. مرا

ایکا انهه նամա Ոնց‏ ال مرا աի Կանա Աաաա‏ لا مت كدان على و بح و یی
دوست می‌داشت و وقتی اين ثابت شدء بر تمام امت نيز مثل همین واجب می شود به دلیل آیه 681716 շթ‏ -. با
این لفظ در قرآن آن را نيافتيم و آنچه كه در قرآن است اين آيه است: وَانبعُوهُ لعلكم 18 (اعراف /۱۵۸) - و آيه

فلیخذر الذین يُخالِفُونَ عَنْ آفروه -. نور / ۶۳ -

2
2 Թրի
-

(پس كسانى که از فرمان او تمرد می کنند بترسند.] و آيه ծի‏ کشم 055 الله 920 ա‏ 9

بكو اگر خدا را دوست داريد از من پیروی كنيد تا خدا دوستتان بدارد.] و آيه «لَقَدْ كانّ اَم فی رَسُولٍ الله أسْوَةٌ 42 لِمَنْ
«ՎԱՆԱՅ ՈՆՑ:‏ اب ۷۱۵ մ ավանակ ան անա‏ دا ատ նախո Բատ Աա մ‏ كد به خی امه

دارد.)

سوم دعا برای آل پیامبر مقام عظيمى است و به همین جهت اين دعا را در آخر تشهد نمازها قرار داده كه اين است: «اللّهم صل

پیامبر واجب است.

شافعی گفته است:

ای سواره در محصب (مکان جمع كردن سنگ ريزه برای رمی جمرات) از منی بایست و بر ساکن و ایستاده در مسجد خیفش
فریاد بزن

در سحر هنگامی که حاجیان حرکت می کنند به سوی منی حرکتی مانند تلاطم فرات خروشان:

اگر دوستی آل محمد رفض و ترک دين است يس جن و انس گواه هستند که من رافضی هستم؟ ծեն)‏ نقل قول)

صاحب کشاف علاوه بر آنچه رازی از او نقل می کند. گفته است: از على عليه ال لام روایت شده که فرمود: به حضرت
رسول شکایت کردم که مردم نسبت به من حسادت می کنند. فرمود: راضی نیستی از اينكه چهارمی این چهار نفر باشی؟ اول
کسی که وارد بهشت می شود من و تو و حسن و حسین هستیم» همسران ما از طرف راست و چپ ما هستند و ذریه ما يشت

سر همسران ما قرار دارند.

از پیامبر اکرم نقل شده که فرمود: بهشت حرام شده است بر هر کسی که بر اهل بيت من ستم روا دارد و مرا در مورد عترتم
بیازارد. هر كس یک نیکی به اولاد عبدالمطلب بنماید و پاداش آن را به او نداد» من فردا پاداش او را مى دهم وقتی که مرا

در روز قيامت «ՇԱՏՆ‏ نماید.

روایت شده که انصار گفتند: ما چنین و چنان کردیم. گویا افتخار کردند. عباس ն‏ ابن عباس گفت: ما بر شما برتری داریم.

این خبر به پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله رسید. پس به مجلس انصار وارد شد و به آنها فرمود: ای انصار! مگر شما خوار

نبودید که خداوند به وسیله من به شما عزت بخشید؟ گفتند: آری يا رسول الله! فرمود: مگر گمراه نبودید که خدا به وسیله من

شما را هدایت 955 گفتند: آری ն‏ رسول اللا فرمود: شما چرا جواب مرا نمی‌دهید؟ عرض کردند: چه بگویيم یا رسول ՀԱ‏
فرمود: آيا نمی كوييد قومت تو را از خانه بیرون نکردند و ما يناهت دادیم یا آيا آنها تو را تکذیب نکردند و ما تو را تصدیق

جستند و بر زانو نشستند و گفتند: يا رسول الله! اموال و هر جه داریم برای خدا و پیامبر است. يس اين آيه نازل شد.

درباره آيه «و مَنْ یف մ»‏ سدی نقل می کند: آن حسنه که در آيه فرمود» مودت با آل پیامبر است. اين آيه درباره
ابوبکر صدیق و علاقه او به آل پیامبر نازل گردید. ظاهر آیه شامل عموم در هر حسنه‌ای می شود اما چون يس از مودت
درباره اولاد پیامبر ذ کر شده دلالت می کند که در درجه اول اين حسنه مودت را شامل می شود گویا ساير کارهای نیک تابع

آن هستند. سخنان این مرد تمام شد خدا انتقامش را زياد کند درباره او. -. تفسیر کشاف ۴: ۱۷۲ - ۱۷۳ -

از پیشوای خود خوب دفاع کرد زیرا يس از اخبار زیادی که بين شيعه و اهل سنت اجماعی است و بر کفر و شقاوت دو
پیشوای او دلالت 625 سخنی را نقل کرد که دلیل بر برائت اوست. اما اين روایت را ետ‏ او نقل کرده است. و بر هیچ منصفی
پوشیده نیست ظهور مودت او و رفیقش نسبت به اهل بیت پیامبر در زمان حیات پیامبر و بعد از وفات آن جناب» خصوصا در
جریان فدكك و کشتن فاطمه زهرا و فرزندش و مسلط كردن بنی اميه بر آنها و آن ظلمی که به سبب اين دو بر ایشان وارد شد
تا ظهور صاحب الزمان عليه السلام «و لن یصلح العطار ما افسد الدهراء و عطار هركز اصلاح نمی کند آنچه را که روز گار

فاسدش کرده است.

| 7 باه շեն‏ ہے ےت 1 ری Վար‏ ل ہی وم ےا ی աա աա‏ ےم 22
فس» تفسیر القمی فی 97« ).58512 أبى جغفر عليه السلام فی ամ»‏ قل ما سَالتکم من أخر فهو لكم و ذلك أن
417727 صلی الله عليه و آله سَأَلَ ծա‏ 2015 و لا يُؤْدُوهُمْ و ما 42 628 بَقُول 2:22(

۳ کے - 5 5 . 5 - 7 کیا ՑԱՏ‏ 12 ہے 27 --
**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمى: ابوالجارود از حضرت باقر عليه الشلام در مورد آیه «قل ما سَألتكم مِنْ أخر فهو لكم» -.
Լ»‏ / ۴۷ - )5 هر مزدى كه از شما خواستم آن از خودتان] نقل کرد كه پیامبر اكرم از امتش خواسته بود كه خويشاوندانش
را دوست بدارند و آنها را اذیت نکنند» اما كلامش «ՏՄ չք‏ می كويد ثواب آن برای شما است. - . تفسير على بن ابراهيم

E

٭| ترجمه |

قال البيضاوى թ‏ ما کم 5 أخر أى شی ء سألتکم من أجر الرساله (5) فَهُو لک الراك قى մ‏ فاته جل աա‏
مستلزما لاحد الأمرین ել‏ الجنون و ما توقع نفع دنیوی عليه «Գ‏ !ما آن یکون فرش 7 غیره و ايا ما كان رازم آحدهما ثم نفی
كلا منها و قبل ما موصوله مراد بها ما سألهم بقوله ما أ شلك ւՀ.‏ من أجر ավ‏ شاء أَنْ ید إلى وه سبیلا و قوله لا أ «ՀԱ»‏
عله أجراً إل لو فى الى و اتخاذ السبيل ينفعهم و قرباه قرباهم 2(

##[ تر جمه آبیضاوی درباره յո‏ ما ՅՆ‏ من آجره گفته است: یعنی اگر چیزی در مقابل رسالت خود از شما خواستم مال
خودتان باشد. یعنی هیچ جيز از شما تقاضا نکردم» زيرا او پیامبری را مستلزم یکی از دو جيز دانسته: ն‏ جنون يا توقع نفع دنیوی
این دو است. بعد هر دو را نفی می کند. بعضی گفته اند «ما» موصوله است و منظور از آن اين است که آنچه از ايشان

درخواست کرده با آيه «ما شلک علیه مِنْ أخجر الا مَنْ شاء أَنْ 2 إلى رَبّه Առ‏ - . فرقان / ۵۷ -

ամրա‏ جرا لو فى الفُڑبی؛ء و در پیش گرفتن راہ به نفع آنها است و خویشاوندان پیامبر خویشاوندان آنها
هستند. - . انوار التنزیل ۲ : ۲۹۴ -

| جمه‎ թո

«Ծ

-
2.2

ب» قرب الاسناد الطَيَالِيِيُ عَنْ إسْمَاعِيلَ بن عبد الا 16:00 չ‏ .11« عليه السلام لول 2« البضره قال عم قال کیت
25« م ازع الاس فى خی ٦٦‏ ل و و )5 دك لَقَلیل مال علیک
աչն‏ فانم مد 7187 کل یرال ما يَُولُ أل »82021222 ադ‏ ۾ علته أ جرا الْمَوَده ذ فی الْقَوِبى ցմ‏

کو

- تفسير القَمی: ۵۴۱.
٢‏ فی نسخه: على الرساله.
۳- آنوار التنزیل ۲: ۲۹۴.

-

مولو اه 92254 ل الله صلی الله عليه و آله و لال بیته قال այ‏ ما رل խիա‏ 2 فى لسن و خن ین و عَلِيّ و فَاطِمَة
ااب اکا نھگ

قب» المناقب لابن شه رآ شوب عن |سماعیل (ՎԵ‏

كاء الكافى محمد بن يحيى عن ابن عيسى عن على بن الحكم عن ابن عبد الخالق مثله (۳).

իչ»:‏ ترجمه ]قرب الاسناد: اسماعيل بن عبدالخالق كفت: حضرت صادق عليه السلام به احول فرمود: آيا به بصره آمده ای؟
جواب داد آرى. فرمود: چگونه يافتى سرعت گرفتن مردم درباره امامت و داخل شدنشان در آن را؟ كفت: به خدا قسم ايشان
پر لن تہ فرمود: ترجد یہ جراتان داشته باش که ایشان در کارهای شک
كعاب و այն‏ مرها ن այան վա‏ فوود ای ا خی لآ شكلكع Տամ ան‏ ه فى الْقَدَبِى)؟ جواب
داد: فدایت شوم! آنها می گویند مخصوص خویشاوندان و اهل بیت پیامبر است. فرمود: درباره ما اهل بيت نازل شده حسن و
حسین و على و فاطمه همان اصحاب کساء علیهم الشلام. - . قرب الاسناد: ۶۰ - ۶۱ -

مناقب ابن شهر آشوب: از اسماعیل همین روایت را نقل کرده است. -. مناقب ابن شهر آشوب -

روضه کافی: از ابن عبدالخالق همین روایت را نقل کرده است. -. روضه کافی: ٩۳‏ -

ہےر ہے ےا ےا ےت ےہ للعلاو لاقل
لا آشتلکم عا علیہ أخرا إَِا امه فی یی 40145250 صلی الله عليه و آله مال ابا الاس 415լ‏ تیا رک و على 2235
يکم رصا هل شم գն ՆՍ այ չն մմ աՀ:‏ فنص وف ԱՏ‏ کا ناد ام մեմա թթ‏ ۱5 ك م ام فیهم فقال ٹل
یک فى الوم ایب թն‏ یتکلم 421 ال یه اس لیس من ذعب و اه و عطعم وا شرب ն‏ لها الا
الله با رک մ:‏ رل عَلَىَ فل لا اث عا ۾ َيه جرا տայ մյ‏ فى الْقُوبى ماو աճա մ‏ ال بو ید له عليه السلام 3
الله مَاوَقَى بها إلا به تفر لا و أَبُو نت اہی انتا ف اش الکندی و جابر بن عبد الّه الصا و مَوْلَى لرشول الله
صلی الله علیه و آله قال له ایت و رید ؛

th

7 م

.)۴( ارَقم‎ թ

## ترجمه ]قرب الاسناد: ابن صدقه گفت: حضرت صادق از آباء كرام خود برای ما نقل کرد که وقتی اين آيه بر پیامبر نازل
شد: دقل لا أ ےت 8

واجب كرده است آن را به جا می‌آورید؟ فرمود: کسی جوابش را نداد. ييامبر اكرم رفت. فردا دو مرتبه ميان ايشان ايستاد

إلا الْمَوَدّه 283113« پیامبر اكرم برخاست و فرمود: ای مردم! خداوند برای من جيزى را بر شما

հալին‏ لاسي امار سو مہ بب میسو
برای من واجب شد از جنس طلا و نقره نيست و نه خوراكى و آشامیدنی است. گفتند: بفرمایید چیست. فرمود: خداوند اين

1« را بر من نازل نمودہ: 5 لا اش لکم علیه أخراً յ‏ الْموَدَّةَ فى «այն‏ گفتند: اين را قبول داریم. حضرت صادق عليه التلام
فرمود: به خدا قسم راجع به اين تعهد هیچ کدام وفا نکردند مگر هفت نفر: سلمان» ابوذر» عمار» مقداد بن اسود کندی» جابر
بن عبدالله انصاری» غلام پیامبر كه ثبیت نام داشت و زيد بن ارقم. - . قرب الاسناد: ۳۸ -

چا ماد | ترجمه ]
«f»‏

ختص الاختصاص جَعْمَرٌ بن աայ‏ عَنْ مُحمّد بن عبد الله الحقیری عَنْ أبيه عن مارُودَ بن مثلم عن أبى الْحَسَن Հ ամ‏
عليه السلام .4 (۵).

| ترجمه |اختصاص: ابوالحسن ليثى از امام صادق علبه الشلام همین روایت را نقل كرده است. -. اختصاص: ۶۳

چا ماد | تر جمه |
«ծ»‏

فس» تفسیر القمى آبی عن ابن آپی ԺԹ‏ عَن ابن حُمَئِدٍ عن مُحَمّد بن مشلم قال سمغت

ص: ۲۷

۱- قرب الاسناد: ۶۰ و ۶۱.

۲- مناقب آل آبی طالب.

۳- روضه الکافی: .٩۳‏ فیه: قلت: جعلت فداک انهم یقولون: انها لاقارب رسول الله صلی الله عليه و آله فقال: کذبوا انما نزلت
فینا خاضه فى أهل البیت فى على و فاطمه و الحسن و الحسین آصحاب الکساء عليهم السلام.

۴- قرب الاسناد: ۳۸.

۵- الاختصاص: ۶۳.

ման بای فى أخل ته َال جاعت‎ այի فی‎ ԵԼ عليه السلام ول فى ول الله تعالى كز 73 7ہ"‎ յեվ
تین با على ما ابكك انر الله ل لا‎ Հեն و نص وا 148 455 من أَمْوَالِنَا‎ 131 (աաա: إلى ز شول الله صلی الله عليه و‎
وک فی اب يغنى فی ال بيه نم انآ تری أن ول تون له صبیق و فی تفس‎ րուն کم علیہ اُجرا يغنى‎
1 وو تم ن فى لس 417255 صلی اه علیه و آله تی #على‎ աոա:
مفزوضا 527513 ترکوا مَفْرُوضاً قال ان رفوا من عنده و غص م یل‎ ՄԽ: ԽԱ عَلَيِهمُ 22.262 فان‎ 22
قاتلوا عَنْ أل بیتی من بَعْدى و قالث 22 ما قال هَذَا رَسُولٌ الله صلی الله عليه و آله و دوه و الوا‎ մաման աշ
تن لیم علی کلک قال 24774887 الله ال‎ մա كت عكى له یوو افقرى على الل باقن الله‎
ل و هو اذى بقل الب عَنْ‎ 88 Լա ین آل محمد له لیم بات‎ ՍԱՆ անն نیت 0-13 5-1 بکلمانهغبی‎
اه إلى َل ودع ئ قط له يغنى لین الا ال قال ر ول له صلی الله عليه و آله تم ال 526417 لَهُمْ عَذابٌ‎
Հան մ تَفْطْعُوَهُمْ وَ‎ մ 22308183. إن لموک 5 فى الْقُوبى قال اجر‎ Ն ديد لو قال أأيضاً شل لا آنتلکم عليه‎
ر إلى رَسُولٍ الله صلی‎ ss
ا‎ «ա من آغواینا ما شنت رل الله فل لا أشتلكم‎ ՆԶ اله عليه و آله قوذ لصو و نا‎

Ը.»

ع
2
2
اھ

کت

`

0

Ա 2

جرا الم فى տ‏ بَعْنى فى
այք‏ جس ےت ԱՀա‏ شش کت

جب

աց

یل الله :4 يوم աի‏ صوفاً وا عَذلا و ہُو 128271 الله عليه و آله (۶) تم قال و مَنْ یقرف

ص: ۳۳۸

۱- الشوری: ۲۴- ۲۶.
۲- فى المصدر: و لا تغصبوهم.
۳- الرعد: ۲۱.

2-8 نسخه: ال رسول الله صلی الله علیه و آله.

حَسَنَهٌ وَ هی 29 անը‏ لَهُمْ و ااختا مان ایهم و بِژهُم 22129 ترذ له فيها حا ی تکافی այյ «Տ: չն‏ 2(

| ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: անա‏ بن مسلم گفت: از حضرت յն‏ علیه الشلام شنیدم که درباره آیه լխ‏ اکلک
چا :2:54 ایا فرمود: یعنی درباره اهل بیت پیغمبر صلی ال علیه و آله. فرمود: انصار خدمت پھر اکرم

صلی الله علیه و آله رسیدند و گفتند: ما يناه دادیم و یاری «աչ»‏ بس مقداری از اموال ما را بگیر و در راہ آنچه که برای تو
گرفتاری ايجاده کرده» يارى بكير. خداوند اين آيه را نازل نمود: شل لا اسیلک 48« يعنى بر نبوت մբ‏ 34521
اتور سی այն ատ,‏ اهز مقف ہس كرود ةوكر کی سی տավա «առնեի‏ دازدر دورول او کا مت ھ هاو ادا
است. پس بدون اينكه آن را برای دوستش آشکار کند» سینه‌اش آرام نمی‌شود. خداوند خواست در دل پیامبر جيزى نسبت به
امتش باقى نماند. يس مودت به خويشاوندان پیامبر را بر آنها واجب كرد. اگر انجام دهند» واجبى را انجام داده اند و اگر
ت رک كنند» واجبى را ت رک كرده اند. فرمود: از خدمت پیامبر اكرم مرخص شدند. بعضى می كفتند: ما اموال خود را به ايشان
تقديم کردیم» اما پیغمبر فرمودند در يشتيبانى از از اهل بیتم يس از من به جنگ پردازید. گروه ديكرى گفتند: اين حرف را
پیامبر أكرم نفرمود و انكار نکردند همان حرفى را كه خداوند از ايشان حكايت کرد گفتند ام نون افکری على الله
ԱԱ‏ امت «ՏԱ ատամ ածա‏ كفت اگر افترا ببندی او يَمْح 2 41 الْباطِلَ) + يعنى باطل مى كند آن
)21 3-4 الْحَقَّ بکلماته»» يعنى به وسيله ائمه عليهم التد لام و قائم آل محمّرد إنَّهُ علي بذاتِ الطًُدُور؛ [آیا می گویند بر خدا
دروغی بسته است» يس اگر خدا بخواهد بر دلت مهر می نهد و خدا باطل را محو و حقيقت را با کلمات خويش پا برجا می
كنك اریت که راز ذل ها داتس سس ուն‏ 2.9 الناض վա‏ اقا մակե) եզա‏ کسی ک کرد را از رد گان
خود می پذیرد) تا اوَ 881.7 مِنْ فضله» و از فضل خويش به آنان زياده می دهد.] یعنی کسانی که گفتند حرف فرمایش

پیامبر است. سپس فرمود: «و الْكافِرُونَ Հց‏ عَذَابٌ ատ‏ -. شوری / ۲۶-۲۴ -

աի‏ کافران عدات سین عو رظ فرموخ ری 9 شبك عليه أخراً لو فى سے رمو پاداش و
اجر رسالت اين است که بستگان پیامبر را نيازاريد و با ايشان قطع رابطه ننمابيد و خشم نگیرید و با ايشان ارتباط داشته باشيد و
بيمان خويش را درباره آنها نقض نكنيدء به دلیل اين آيه ہز لین يَصِلُونَ ما رل به أن يُوصَلَّ» - . رعد / ۲۱ - و آنان كه
آنجه را خدا به پیوستنش فرمان داده می بيوندند.) فرمود: انصار خدمت پیامبر اكرم آمدند و گفتند: ما يارى كرديم و وظيفه
خويش را انجام دادیم هر جه مايلى از اموال ما بكير. خداوند اين آيه را نازل نمود: ճան կ չք. «Օրի դի‏
223« يعنى درباره اهل بيتش. آنگاه يبامبر اكرم صلی الله عليه و آله بعد از آن فرمود: هر كس اجرت اجيرى را نپردازده
لعنت خدا و ملائكه و تمام مردم بر او است و خدا هيج توبه و فدیه‌ای را از او در روز قيامت نخواهد يذيرفت. اين همان محبت
آل محقد است. سپس فرموده: اوک 63727 ամաշ‏ منظور از این «حسنه» اقرار به امامت ծնայ‏ و احسان یہ شان و نیکی به
آنها و رابطه با آنها است. «زد لَهُ فيها محش نا يعنى جزای او را با احسان جبران می کنیم. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۶۰۱ -
۷

۷| تر جمه |

2745 نفس ذلك الرجل شی ء أقول یحتمل وجهین.

الأول أن یکون المراد بالرجل الثانی هو الرجل الأول أى لا يسلم صدره بدون أن يظهر ما فى صدره لأهل بيته عند صديقه و
كان الرسول صلی الله عليه و آله فى صدره أن يكلفهم (۲) بموده آهل بيته و لم يكن يظهر ذلک حياء فأراد الله تعالی أن لا
يكون ذلك فى نفسه فيكون نقصا للأمه فأظهره الله تعالى.

و الثانى أن يكون المراد بالرجل ثانیا الصدیق أى فى نفس الصديق حقد على أهل بيته فلم يسلم صدر الرجل للصديق فأراد أن
تطيب نفسه صلى الله عليه و آله على أمته فكلفهم بذلكك و لعل الأول أظهر لفظا و لكن سيأتى ما يؤيد الثانى فلا تغفل قوله ما
قال هذا رسول الله صلی الله عليه و آله لعل الطائفه غير السامعين منه صلی الله عليه و آله و فی بعض النسخ قال بدون ما و فی
بعضها ما قال هذا إلا رسول الله و على التقديرين المعنى أنه قال هذا من عند نفسه.

*[ترجمہ]عبارت «و فی نفس ذلك الرجل» می گویم: دو وجه درآن است: اول اينكه منظور از «الرجل» دوم همان الرجل»
اول است» یعنی دل او آرام نمی‌شود مگر اينکه آنچه را که در دل نسبت به خانواده اش است در نزد دوستش آشکار کند و
در دل رسول خدا هم اين بود که آنها را به مودت اهل بیتش مكلف كند, ولی به خاطر حيا آن را اظهار نکرد. يس خدا
خواست كه آن در دلش نباشد كه نقصى بر امتش باشد. لذا آن را اظهار كرد. دوم اينكه منظور از «الرجل» دوم صدیق باشد»
يعنى در دل آن دوست كينه ای نسبت به خانواده اش بود كه دل آن مرد نسبت به دوستش آرام نبود» يس خواست که خود را
نسبت به امتش آسوده خاطر كندء لذا آنها را به مودت اهل بيتش تكليف كرد. و شايد اولى از جهت لفظ اظهر باشد» ولى
جيزى خواهد آمد که مؤيد وجه دوم باشد» پس غفلت نكن. عبارت اما قال هذا رسول الله» شايد منظور گروهی است كه آن
را از پیامبر نشنیدند و در بعضی نسخه‌ها (Սն)‏ بدون «ما» است و در بعضی نسخه‌ها اين گونه آمده: «ما قال هذا الا رسول الله) و

بنا بر هر دو تقدیر معنی اين است که اين را از جانب خود گفته است.
թու‏ جمه |
»$«

سن» المحاسن أبى عَمَنْ ده عن إشحاق بن عمارعن مد بن لم Հաշ» մն‏ أب عبد الله عليه السلام يول درل رما
یت 129 و ينض وله فَأبى الله عر و حول إل أن յո‏ تا مفترضاً أده من أََدَهُ و ترکه من تَرَكَهُ وَاجباً րմա‏ لا
سکم մ Նար‏ الْمَوَدَّ فى մի‏

#*[تر جمه آمحاسن: محمد بن مسلم گفت: از حضرت صادق عليه «ՅԼ‏ شنیدم كه می فرمود: همانا شخص مردی را دوست
دارد و فرزندش را دشمن می‌دارد. پس خداوند امتناع «այ‏ مگر اینکه حب ما را واجب قرار دهد. هر كس آن را گرفت؛
كرفت و هر كس آن را ترک کردہ واجبی را ترک کرده است. فرسود: قل لاد شلك علیه جرا մլ‏ اوه فى «Կան‏
محاسن / ۱۴۴ -

| جمه‎ թու

«Մ»
جغفر عليه السلام عَنْ 54112 لا‎ 1 Հաաա 258 عَنْ آبی -85 الْأخْوَلٍ عن سام بن‎ «այտա سن» المحاسن ابْنُ‎
(Օյ لِمُحَمّدٍ صلی الله عليه و آله فی‎ չայ آشتلکم علیه أجراً إا .)22212452 فَقَالَ ی و اللهفرِیضة ین الله عَلَى‎

ص: ۳۳۹

-١‏ تفسیر القَمَىّ: ۶۰۱ و ۶۰۲ فیه: و هی الامامه لهم و فیه: نکافی ذلك بالاحسان.
۲-فی نسخه: إن یکلمهم.

۳ المحاسن: ۱۴۴.

۴- المحاسن: ۱۴۴.

**[ترجمه آمحاسن: سلام بن مستنير گفت: از حضرت باقر عليه الكہ لام Հ-ն‏ به اين آيه پرسیدم: լթ‏ لا أستلكم علیه أخراً մ‏

لْمَوَدّهَ فى القَوبى.» فرمود: اين آيه به خدا قسم واجبى است از جانب خدا بر بندكان برای محمّد درباره اهل بيتش. - . محاسن

چا ماد | ترجمه ]
«փ»‏

سن» المحاسن Էգ)‏ 2 2-43 عَن لاس بن عامر չուի‏ عَنْ تاج الاب قَالَ: աշ‏ أا عَمِدِ له عليه السلام يَقُولُ ամ‏
جغر الأول ամմա‏ عند کم فى قَوْلٍ الله تبازک و تعانی قُلْ لا سكم علیه جرا إل 4832 0322 كان Հայ‏
اض ری 2128 467 ین ارب فقال ابو عبد له عليه السلام لکنی اقول 32 این աս աե‏ حَاصٌةً )١(‏ 8225
گا و کم մանա‏ زونی 23.2 صلی الله عليه و آله ատմ‏ به شید من عص يها أ لیس اتا تحص بها جیق اراد أن
ین هل 121555 بيد «թ‏ و فاطمة و لسن و الْختین علیهم السلام و 62 بذر 00 աո‏ عليه السلام و حمر و مه بن
այե)‏ فا ,6 لی کم 22109282(

* | تر جمه آمحاسن: حجاج ւ մԱ‏ گت از حضرت صادق عليه الس لام شنیدم که درباره آیه شریفه յն‏ لا آستلکم علیه أخراً
إا امود فیالقّبی» به ابو جعفر احول می فرمود: کسانی که نزد شما هستند جه می گویند؟ گفت: حسن بصری می كفت
درباره خویشاوندان من از عرب است. حضرت صادق عليه اللام فرمود: ولی من به قريش می گویم كه اين آيه اختصاص به
کسانی دارد که در اینجا نزد مايند. آنها می گویند هم مال ما است و هم شما. من می گویم به من بگویید وقتی برای پیامبر
اکرم پیشامدی می کرد جه کسی را انتخاب می نمود؟ مگر زمانی که خواست اهل نجران را لعنت کند ما را انتخاب ننمود؟
دست على و فاطمه و حسن و حسين علیهم Թայ‏ را كرفت و برد و در جنگ بدر به على و حمزه و عبیده بن حارث گفت.
فرمود: آنها امتناع کردند كه اقرار به نفع من کنند. آيا شیرین برای شماست ولی تلخی برای ما؟ - . محاسن: ۱۴۴ - ۱۴۵ -

٭| ترجمه |

بيان

قوله عليه السلام الذين عندنا أى نحن نقول لقريش المراد بالقربى الجماعه الذين عندنا أى أهل Հ)‏ عليهم السلام خاصه (۳)
فيقولون أى قريش قوله فأبوا يقرون لی أى بعد إتمام الحجه عليهم فى ذلك ہما ذكرنا أبوا عن قبوله و فى بعض النسخ فأتوا
بقرون لهم أى أتوا جمعا من المشركين و أتوا برءوسهم أو القرون كنايه عن شجعانهم و رؤسائهم.

| ترجمه اسخن امام «الذين عندنا» يعنى ما به فرش می گوییم» منظور از «قربى)» جماعتى است كه نزد ماست. يعنى فقط اهل

بيت علیهم الشلام. «فیقولون» یعنی قريش. عبارت «فأبوا یقژون لی» یعنی يس از اتمام حجت بر آنها درباره آن به آنچه که ذ کر

کردیم» از پذیرش آن امتناع ورزیدند و در بعضی نسخه‌ها «فأتوا بقرون لهم» است» یعنی پیش جمعی از مش رکین آمدند و

رسای خود را آوردند Ն‏ «القرون» کنایه از شجاعان و رؤساى آنهاست.
թու‏ جمه |

«Ֆ»

تج ہے و

سن المحاسن الْحسَن بْنُ عَلِيَ بن عَلِيٌ اراز عَنْ م 8 الْعناط عَنْ عَثدِ الله بن տմ»‏ قال: سا أبَا > յե:‏ عليه السلام 19:22

له تعالی ք‏ لا أشتلكم علیہ մ Նմ‏ 2642 الْقُوبى ال عع مُم 30941ա658նմ ոմ: Հոն‏ لَهُم (۳

0 2

**[ترجمه آمحاسن: عبدالله بن عجلان گفت: از حضرت باقر عليه الت لام درباره آيه ի‏ لا شلك علیه 121 344741

الَْوْبِى) پرسیدم. فرمود: آری» آنها همان ائمه هستند که از صدقه استفاده نمی کنند و بر آنها حلال نیست. -. محاسن: ۱۴۵ -
թու‏ جمه |

«Ն»

و
2
مرا وه و و

ւ»‏ تفسیر فرات بن إبراهيم 8 ռաջ (ամյա աճի այյ‏ )531 عَنْ շն‏ 12-17 عَنْ ԺԵՂ»)‏ بن
قال: كنا مم رَسُو ل الله صلی الله عليه و آله فی حائط

مد ل بن عب د الله 4 عن القَاسِم بن محمد و يل عن حابر رضدی | ال عله

مِنْ حیطان بَنِى حَاركَة اد جاء جَمَل

ص: ۲۴۰

۱- فى المصدر: (لکنی آقول لقریش الذین عندنا: هی لنا خاضه) و هو الصحیح.

۲- المحاسن: ۱۴۴ و ۱۴۵. آقول: و لعل الصحیح: فابوا يقولون لی: أ فلکم الحلو و لنا المر؟
۳-و المعنی على ما ذ کرته من المصدر واضح لا يحتاج الى تجشم.

۴- المحاسن: ۱۴۵ فیه: هم الائمه.

صلی الله عليه و آل قال ار إن َا الل قد جد لی و ارجا بیقعت قاترو و غق و ا جع زعب عليه عبلا ا
այան աան‏ له جاء یاب صلی الله عليه و Ամա‏ ول الله مدا ազ‏ تشد لكك فن أخن أن

- -
ع پا

تفش لک ա-ն «մշ‏ به من الى أجر ا سا عَلَيِهِ ما فَقَالَ صلی الله عليه و آله لو 1425
ناوت յ‏
շշի‏ (۲)

-
2 أن َد

جد روجا قال جرابز و اه ا رجت 22 213 տանն‏ اكم էան‏ جرا !

آمد گر و لاغر تا اينكه بر پیامبر اكرم سر به سجده نهاد. ما به جابر گفتیم: تو دیدی آن را؟ گفت: آری» ديدم كه در مقابل
بيامبر پیشانی بر زمين نهاده بود. پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله فرمود: عمر! این شتر برای من سجده نمود و به من پناهنده
شد. برو او را خریداری كن و آزادش نما و کسی را بر او مسلط نکن. عمر شتر را خرید و رهايش کرد. سپس خدمت پیامبر
اکرم رسید و عرض کرد: اين که یک حیوان است برای شما سجده کرد ما سزاوارتریم که برای تو سجده کنیم. از ما پاداشی
بخواه در مقابل هدایتی که برای ما را آوردی» در مقابل آن عملی از ما بخواه. پیامبر اکرم فرمود: اگر بنا بود دستور سجده
رای کب جم جو ررس دادم ԱԱ‏ ور ھت كيلم يعابر ԹԱՆ ԱԱ‏ خارج سوب اب ۱۲
نازل չա‏ لا أشتلكم ոն‏ 2 الْموَدّة فی Կոտ‏ -. تفسیر فرات: ۱۴۳ - ۱۴۴ -

| جمه‎ թու
«Ե

آخیرنا شریک عَنْ إشحاق قال عَمْرُو بن شعیب فى قوله تعالی

فر» تفسیر فرات بن إبراهيم یب نع نا قال
թ‏ لا آستلکم մ Նման‏ الْموَدّه فى الْقَوبى 1396«

٭| ترجمه |تفسیر فرات: عمرو بن شعيب درباره آیه به «قل لا آشتلکم علیّه أجر إلا الْمَوَدّهَ فى 28« گفت: منظور خویشاوندان

او از اهل յեա‏ است. - . تفسیر فرات: ۱۴۴ -
թու‏ جمه |
(ԵԾ‏

أن کن سید ن کر شی ان كي یل هکم راز ار ى: ا
414555 مَنْ قراینک 5.31 258 الله علا تم قال عَلِی و 256 و (Օա ար մ աո)‏

7

* | ترجمه |تفسير فرات: ابن عباس کف وقتى اين ابه نازل شد ١‏ قل لا أت 8 ۾ عله ا جرا الا )5572 فی «ջն‏ گفتم: یا

مرتبه تکرار کرد. -. تفسیر فرات: ۱۴۴ -

] ترجمه‎ | E
«11»

- -

2« تفسیر فرات بن إبراهيم عفر 1 محمد )212 Հեն‏ ہے |
عليهما السلام ՄՆՅ‏ رل عَنْ قول الله قل لا اش ۾ عله آجر إا )23136832 قال 223 آنها قراب ما یا و به و تم

قریش آنها قرب գայն‏ و کیف یکون هَذَا و ՀԱՐԵՑ‏ مَغضُومٌ (۵)

ص: ۲۴۱

-١‏ فى نسخه: «و وضع جبهته» و فى المصدر: واضعا جبهته.
۲- تفسیر فرات: ۱۴۳ و ۱۴۴.

۳- تفسیر فرات: ۱۴۴ فیه: قال: سألت عمرو بن شعیب.

۴- تفسیر فرات: ۱۴۴.

۵- تفسیر فرات: ۱۴۴.

۷| ترجمه |تفسير فرات: عباد بن عبدالله بن حكيم گفت: خدمت جعفر بن محمّد عليهما الس لام بودم. مردی از اين آيه سؤال
کرد: قل لا لکم عله أجراً إلا )836 فى الْقّزبی۔؛ فرمود: ما عقيده داريم كه همان خویشاوندی بین ما و آنها است و قريش
مدعى است كه خويشاوندى بين آنها و پیامبر است. مگر حرف قريش می تواند صحيح باشدء با اينكه خداوند خبر داده كه تو

را از شر قريش نگه می‌دارم؟ - . تفسير فرات: ۱۴۴ -
* | ترجمه ]

بيان

كأن المعنى (۱) أنه كيف تكون موده قریش واجبه على الناس و قد كان فيهم قوم يخاف منهم الرسول فى تبليغ ما أنزل إليه
حتى أخبر الله أنه معصوم من شرهم فقال و اللهُ «ՏՀԿ‏ مِنّ չմ)‏ (5).

+4[ ترجمه ] گویا معنی اين است كه چگونه مودت قريش بر مردم واجب است؟ در حالی كه در بی بين آنها گروهی بودند كه
աոա‏ ا անիր աաա ն արլ‏
Բաո ճան‏ ی الاس کم «անն‏

و خدا تو را از [ گزند] مردم نگاه مى دارد.]
թու‏ جمه |
«f»‏

وم سے 99۷88٣۷ ٣‏ زو یز کت
Եր‏ و و ات تو կարա մա‏ سد و أذ تن ین هچریت
77 یو «ն‏ َرَادَتٍ الأنُصَارُ آن 24 لزشولِ له فریضه յա‏ بها علی ա‏ ام جم تا ար‏

-

|

الوا تقد ریا ما وک من الاب و إا یاک تفرض ی لكك من ولا աճա 22 Հյ‏ بها علی مَنْ آتاک قال فطرّق الب صلی
الله عليه و آله ويا م رم رام وال ی لم ومو آن ٣ند‏ منکم علی تا ԱՆՈ:‏ ابر کپ ۾ (۴) قَالَ

-
ا‎ 62 թ ۳2 - -

آ۶ "9پ" 4 (۵) علیهم فریضه قل لا ده ۾ «Հ:‏

- -

أجراً إن ام 6 یی وو ہو سس ծէ մյա,‏ 117 له اس 22249 لَه անյ‏

(۶) ما دام السَمَاوَاتٌ 2517 لینی عبد میب قال 3 قبعت շշ‏ صلی الله عليه و آله ای علی

3

ص: ۳۳۲

- او المعنی کیف تکون هذه المزعمه صحیحه و قد أنبأ الله ان قرباه معصوم و اشار بذلكك الى قوله تعالی: اّما بريد الله

مب عتکم الڑجی أل الت و هركم تطهيرا.

۲- المائده: ۶۷.

۳- هکذا فى الکتاب و مصدره. و هو مصحف و الصحیح: «ابن جریج» بالجیم» و هو كنيه لعبد الملک بن عبد العزیز بن جریج
الاموی مولاهم المکی.

۴- فى المصدر: فانطلقوا فانی لم اؤمر بشی ء» و ان امرت به اعلمتکم.

۵-فی المصدر: و قد آنزل اللہ

۶- فى المصدر: الا ان يذل له الأشياء و بخضع له الرقاب.

نے ալ ջա շյա Թոմի թմ Ագա‏ م قل ا یا الاس 01 )0 من اقنش آجیرا أَجرة կան‏ مه من

ار و من ای إلى عبر << دَهُ من :274206 و قال يا أب

5:-

յնա մսի‏ کال الله و رمو ألم ني تی تقول الله صلی الله علیه و آله تأخيزة ال ال صل اله علیه و آله
աա‏ ل ےت کے الله موده بن وم ԱՅ‏
Այ ՆՆ‏ ره : نش و التواجر Ա‏

այնմ ۶۶‏ رن زک ی ی یآ
ա‏

Հո اق فرب ترآ او رز اتی عری کی شوم رد ما الثَالتَهُ فان‎ որ

-

من يَعْد دی فأبّی Ս‏

۳

-
3

28 ا الشاوسة‎ Աա ա ۹ٰ 1

فلیتنافس )52132 (۵).

ص: ۳۳۳

-١‏ فى المصدر: وادع الناس ثم قال ايها الناس.

- أى قاله ثلاث مرّات.

۳- فى نسخه: و افضلکم عند الله حرمه.

۴- أى بطرد اعداءه عن حوضی.

۵- تفسیر فرات: ۱۴۵ و ۱۴۶. آقول: الظاهر ان نسخه المصّف كانت ناقصه فلم یذ کر السابعه» و الموجود فى المصدر: و أما

السادسه فانه اول من یسکن معی فى عليين و لا فخر و اما السابعه فانه اول من یسقی من رحیق مختوم اه.

##[ت رجمه ]تفسیر فرات: عطا بن ابی رباح گفت: به حضرت فاطمه دختر امام حسین عليه الشلام گفتم: فدایت شوم! مرا حدیثی
بفرماييد که به مردم بگویم و با آن بر مردم احتجاج کنم. فرمود: پدرم برایم نقل کرد که پیامبر اکرم در مدینه زندگی می
کرد. هر یک از مهاجرین که به مدینه مهاجرت می کردند بر پیغمبر وارد می شدند. انصار تصمیم گرفتند برای پرداخت
مخارج کسانی که به حدمت وا اکرم صلی اه «Ե‏ و آله می آمدند برای پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله از اموال خود
سهمی اختصاص دهند. ایشان نزد پیامبر آمدند و گفتند: دیدیم آنچه از گرفتاری‌ها که برای شما پیشامد می کند و ما آمده‌ایم
که سهمی از اموال خود را به شما بدهيم تا در پرداخت مخارج کسانی که نزد شما آمده‌اند. از آن کمک بگیری. فرمود:
پیامبر اکرم مدتی طولانی سر به زیر انداخت. سپس سر برداشت و فرمود: من دستور ندارم در լին»‏ آنچه برای شما آورده‌ام»
از شما چیزی بگیرم. بروید و اگر مأمور به جنين دستوری بودم به شما اطلاع می‌دادم. فرمود: جبرئیل نازل شده و گفت: يا
محمّد! خدای تو سخن قوم تو و آنچه که به تو پيشنهاد کردند را شنید و خدا بر آنها واجبی را نازل نمود. فل لا سکم Հե‏
جرا մյ‏ 46 فی القُڑہی.؛ آنھا از خدمت پیامبر اکرم خارج شدند و می گفتند: بيامبر اکرم صلی الله عليه و آله اراده نکرده
مگر اينكه تا زمانی که آسمان‌ها و زمين برای فرزندان عبدالمطلب برپاست. مردم برای او خوار باشند و بند گان در برابر او
خاضع باشند. فرمود: پیامبر اکرم از پی على بن ابی طالب عليه الم لام فرستاد و فرمود: بر منبر برو و مردم را به سوی خود
دعوت کن. سپس بگو: ای مردم! هر کس اجرت اجیر خود را کم بدهد» يس جایگاه او در آتش است و هر که خود را به غير
موالی خويش نسبت دهد» پس جایگاهش در آتش است و هر که خويش را از يدر و مادر خود نفی نماید» يس جایگاهش
در آتش است. فرمود مردی از جای حرکت کرد و گفت: يا ابا الحسن! تأویل و تفسیر این جملات چیست؟ فرمود: خدا و
بيامبرش داناترند. آنگاه خدمت پیامبر رسید و جریان را عرض کرد. پیامبر اکرم سه مرتبه فرمود: وای بر قريش از تأویل كردن
جملات! سپس فرمود: يا علی! برو به آنها بگو من همان اجیری هستم که خداوند مودت او را از آسمان واجب نموده. سپس
فرمود: من و تو مولای مومنان هستیم من و تو يدر مؤمنانيم. آنگاه پیامبر اکرم خارج شد و فرمود: ای گروه قريش و مهاجران
و انصار! وقتی اجتماع کردند. فرمود: ای مردم! على اولین کسی بود که به خدا ايمان آورد و پایدارترین شما نسبت به امر خدا
است و وفادارترین شما در مورد پیمان خدا است و داناترین شما در مورد حکومت و از همه شما بهتر مساوات را در تقسیم
برقرار کرد و مهربان‌ترین شما به مردم است و مزیتش در نزد خدا از همه بیشتر است. آنگاه فرمود: خداوند تمثال امت مرا در
سرشت گل نشانم داد و اسامی آنها را به من تعلیم نمود همان طور که به آدم اسامی را تعلیم نمود. بعد آنها را بر من عرضه
نمود. صاحبان يرجم ها از جلوی من گذشتند. برای على و شیعیانش استغفار نمودم و از خدا درخواست کردم يس از من» امتم
را در راہ پیشوایی على استوار بدارد. خدا قبول 5,5 جز «ՏԵԼ‏ هر که را خواست گمراه کند و هر که را خواست هدایت
فرماید. آنگاه خداوند قبل از اينكه سخنی بگویم» هفت امتیاز درباره على عليه الت لام اعلام کرد: اول: او اولين کسی است با
من که زمين از او جدا می‌شود و فخری نیست. دوم: دشمنان خود را از حوض من دور می کند. چنان جه شتربان شتر ناآشنا را
دور می‌نماید. سوم: بعضی از شیعیان فقیر علیء به تعداد ԼՅ‏ ربیعه و مضر شفاعت می‌نمایند. چهارم: اولین کسی است که
درب بهشت را با من می کوبد و فخری نیست. پنجم: اولین کسی است که با من با حورالعین ازدواج می کند و فخری نیست.
ششم: اولين کسی است از رحیق مختوم می‌نوشد که پایان آن مشک است و در اين راہ بايد مشتاقان بر یکدیگر پیشی گیرند.
-. تفسیر فرات: ۱۴۵ - ۱۴۶ در مصدر ششم اين است: ہاو اول کسی است که در عليين با من ساکن می شود و فخری نیست.»
و هفتم «اولین کسی است از رحیق مختوم می‌نوشد که پایان آن مشک است و در این راہ بايد مشتاقان بر یکدیگر پیشی

كير ند.)

پا > | ترجمه ]
»14«

فر» تفسیر فرات بن رس اون إن أبى 85 عَنْ جغفر بن لسن عَنْ وش عَن Հո)‏ ی إشماعيل Գան‏
عن تخد بن طَرِيضٍ عن باه لَه كلت با ند մ‏ 6638 علق بن 2 الب عليهما السلام فی մն Հաա‏
:2 من :28442 Մ‏ تمدیجه و مع متخو ولا من بجی فلم و Թ ՆՑ»‏ جلس و ججلشوا تم 0161 Հեա»‏ قال يا
շամ‏ دک سر ین بر زشول له صلی الله عليه و آله ԱՆՀ‏ په قال حم Ճավա չարվեն ցան, Այտն‏
յե‏ لب له منوب فيا 1 بشم الله امن اجيم 2361 و ملمانکته و الاس տ‏ من نمی ای عير موالیه و
4824 العلا كه و الاس տոմ‏ 22121518 اد شلام »201 2315 مخت و لته الله و الملابکه و لاس آجمیین

ox»
کہ ب‎
8

o

3
2

یمرن طلم أجيرأ 50 و لت الله لی من وق را من 50 و دودها یف بوم القيامه آن بجی ء لک Հրա‏
با دی

مارات و سَنع 527 تم لت ای الاس ققال و الله لو کلفث هد այտն‏ 250 ما أَطَاقنه ال لها أا «պար‏ 1 هل Հ‏
0 کل مثلم فمَنْ մե վամ» յթ‏ دک و یز یش با لدیتار و لا بالذیتازین و մ‏ بالدزهم و لا بالدزمین بل مَنْ طَلَمَ
كول الله صلی الله عليه و آله جا فى ات قال الله کوالی قل له لا أشكلكغ علیه մլ 1-ի‏ )8836 فى չքի‏ فَمَنْ 28 419225

(Հա ہت و الم من‎ Աա ատար

* | ترجمه |تفسير فرات: ابن نباته گفت: در مسجد كوفه خدمت امي رالمؤمنين عليه الہ لام نشسته بودم. مردی از قبیله بجیله به
نام ابو خديجه به همراه شصت نفر از قبيله بجيله وارد شد. سلام كرد و سلام كردند. سپس نشست و نشستند. سپس عرض
کرش با ارال ینا آنا سوق از اسرار ار على الله عله و آله دو Հանա մուն»‏ که یراق ما قل كق Յա‏ آری اق
قنبر! نوشته را برايم بياور. نوشته را كشود. در يايين آن يوست نازكى بود مانند دم موش كه در آن نوشته شله بود: ابشم الله
الإ حمن و الحو لحك عد Գոր Ա ՀԵԿԱ‏ كيني ԻՈ ԱՅՑ‏ نوليان خو ين ا
دا هیر کے کن ات( سرد رس كارك وبا راد گنا را سرت فا گر Հանրա‏
کسی کہ بر اجير ستم روا دارد» و Համ‏ خدا ہر کسی كه یک وجب از زمین و اطراف آن را بدزدد» در قيامت وادارش می
کنند که آن را از آسمان‌های هفت كانه و زمین‌های هفت كانه بیاورد.» سپس رو به مردم کرد و فرمود: به خدا قسم اگر این
تکلیف را بر چهارپایان زمين بکنند» طاقت آن را نخواهند داشت. آنگاه به او فرمود: ای ابو خدیجه! ما اهل بيت پیامبر» موالی
هر مسلمانيم» هر که غير ما را دوست بدارد بر او مانند همین باد. منظور از اجیر کسی نیست که به یک يا دو دینار يا به یک
و ور جه سس ԱՀՆ‏ و ردابي کر وس راتا راک به خویشاوندانش ظلم کند.
دار و ف واشت هُْ لا أدكلكع علیہ أ جرا إلا 633 58(« هر كس به پیامبر ستم روا 525 در اجر رسالتش درباره
خویشاوندانش» بر او باد لعنت خدا و ملائکه و تمام مردم. -. تفسير فرات: ۱۴۶ - ۱۴۷ -

| جمه‎ թու

بیان

قال الفیروز آبادی السلفه بالضم جلد رقیق یجعل بطانه للخفاف.

:726 جمه آفیروز آبادی گفته است «السلفه» به ضمه يوست ناز کی است که آستر کفش ها قرار داده می‌شود.
٭٭| ترجمه |

«۶»

فرہ تفسير فرات بن إبراهيم 188 48 كثير 58 بخھی بن لسن بن յնի այք‏ (4۵ عَنْ عَایر بْن

ص: ۳۴۴

2-4 المصدر: فاذا فى اسفلها سلیفه مثل ذنب الفاره مکتوب فیها.
۲- فى المصدر: على من ظلم اجیرا اجره.

۳- فی المصدر: على من سرق منار الأرض و حدودها.

۴- تفسیر فرات: ۱۴۶ و ۱۴۷ فيه تصحیفات راجعه.

۵- فی المصدر: يحيى بن الحسن بن فرات الفزاری.

كثِير السّرّاجٍ ج عن اين بن سڪيل عَنْ مُحَمّد بن ա‏ عَنْ زیاد : 111 قَالَ سيعت 0 جغفر مُحَمَدَ بْنّ «ր‏ علیهما السلام و
ապա Ն‏ وت عسي سو
صلی اه د նիշ‏ ا َيه له و نیت الوَحْمه و بفتاخ
الک وین ال وتف او و مختلف 81« و مَوْضِمٌ بت الله و ود :18527346 Տարա‏

رض و الجرال و عو الله الأ كر و یٹ الد الي ز دق و منت մտան‏ را5 اققايا و الوصاا و فضل الاب و

-
ے
الا

وك الا هلامو أنقاث ان ب )6 ال 8« عليهم السلام كانُوا նչ‏ مُشرقاً حول وش էգը‏ فَأَمَرَمُم آن աա‏ 224 هل الشَمَاوَات

-

32ھ بيجهة و انم لهم .13562 ա‏ لهم المت خود ٥(‏ 13:54 بذئیهع فد րակը տքայ աւ‏

0
ھ۔ھ -

۰ ۶۶99 ۹ աՀ ԱՋ ٤
1 Ց فت الوم و مقاض لاله و متشون‎ ՂԵԼ .Մմ25.« Այ ىه ی‎ չանչ: քն տանու کاب لله و هم‎
أَكْرَمَهُمُ‎ )۶( ՀՅ. َو‎ Աաաա») 73 بخ‎ յամ جَبرئيل ا امک‎ գա الْملَائِكهِ مَنْ كان يغذوهم‎
աբան յան اله »815 بکرامه و رم دی و هم بالزخي و جَعلهُم أي تاه و ور فى الم‎
دا دنه و و لفكتون ركوو و که على وخبه وا‎ աշ ամն ما لم بوت ادا ین العالمین و‎ ամ له بعلمه وَ‎
و اف ام و امهم و جَعلُم ورا لاد و عمادا لاد و‎ 883 ամրա حَضّهُمْ و‎ 28032 222728

ته «եմ‏ () و أَهْلَ الجا و ای

ص: ۲۴۵

2-3 المصدر: و ثمرها.

۲- فى المصدر: و انهم لصافون و انهم هم المسبحون.
۳- فى المصدر: بغدوهم.

؟- فى المصدر: اهل بيت اکرمهم الله.

ه- فى المصدر: و الحجه العظمى.

هُمْ Ց էթա‏ هم )11.2 الْحَكامُ مم جوم الام و هم الصراط 48( هُمْ գե Հ նվա‏ مارق 22837
هم و ازم لهم اجق همم و له فی تلوب ՅԵՄ‏ ن و الا ամմայ‏ أن یمن ایهم ՏԱԼ)‏ من تمشکه
و .۔ واه ագ աճա‏ رموه و لهم عبطث یه و یم ՀՈ‏
ո-ն‏ و هه بت الژوخ امن تن من Տեսան գայ գամ‏ 218 بالحکمه هم هُمْ فروغ
وک 00 مُبارَكة (۱) عون العم و وَوَوَئهُ لحلم ور تی و ای 92223293 »83 ياء وق لوصا
տաքն‏ لرا رک انمه مق մնան‏ و العوتضی 47253 20 و نهم 0420 مد بل տա‏
عبد الب و مهم Յամ‏ به يَوْمَ աջ տամ անջ‏ الطلبٍ عَم َشولِ له صلى اله عليه و آله و صو أيه و حفر ذو

չայ: ԵՎ‏ و الهجرتین ن و البيعتين من اجره ء اما که جي اليم وضاخ ان و همیب مت صلی الله عليه

-
-
أ

و آله )88788 նչա աան‏ و مخکم اقفیر مر لین و ولق این و وصق ول زب Տան‏
علق بْنُ أبى طالب 2« من اله այյ‏ ار که ص eo‏ هم على کل مثلم و
ره ամա‏ مخكم کناب لئ صلی الله عليه و آله قُلْ لا لک Ն: «Հ»‏ إل الم ده فی այա‏ برف عت َه ترڈ له

فيها محشناً إن ال َو شکور ا ہو یو کو ہہ

*[ترجمه ]تفسير فرات: زياد بن منذر گفت: از حضرت باقر عليه ال لام شنيدم که می فرمود: ما درختى هستیم که ريشه آن
پیامبر اكرم و تنه اش على بن ابی طالب و شاخه هایش فاطمه دختر پیامبر و ميوه اش حسن و حسين عليهما الہ لام هستند. ما
شجره نبوت و خانه رحمت و کلید حكمت و معدن علم و محل رسالت و مكان آمد و رفت ملائکه و موضع سر خدا و امانت
خلا و امانتی که بر آسمان‌ها و زین و کوه ها عرضه شد و حرم اک خدا ریت الله عتبق و پیمان خدا هستیم. و در نزد Հան‏
علم مرگ و مير و بلاها و پیشامدها و ԱԼ»)‏ و فصل خطاب» و زادگاه اسلام و انساب عرب است. ائمه علیهم ال لام نوری
درخشان اطراف عرش خدایشان بودند. دستور داد تسبیح نمایند و اهل آسمان‌ها از تسبیح ایشان به تسبیح مشغول شدند.
ایشانند صافون (صف بستگان برای انجام فرمان خدا) و تسبیح کنند گان هر که وفا به پیمان آنها نمایدہ به پیمان خدا وفا نموده
و کسی که عارف حق ایشان باشد» عارف حق خدا است. آنها عترت پیامبرند و هر كس حق ծնայ‏ انکار کند» حق خدا را
انکار کرده است. آنها فرمانروایان امر خدا و گنجینه های وحی پرورد گارند و وارثان کتاب خدا و ايشان بر گزیدہ به امر خدا و
امین بر وحی اویند. آنها خاندان نبوت و مركز رسالت و مأنوس به پر و بال زدن ملائکه اند. کسانی هستند که جبرئیل به امر
پرورد گار آنها را تغذیه می‌نماید به خبر قرآن و دلیل برهانی. آنها اهل بيت پیامبرند که خداوند به شرافت خويش ايشان را
کرامت بخشیده و به کرامت خود ایشان را شرف بخشیده و با هدایت عزیز کرده و به وحی استوار و آنها را پیشوایان هدایت
قرار داده و نوری در تاریکی‌ها برای نجات و اختصاص به دين خود داده و به علم خويش مزیت بخشیده و آنچه به احدی از
جهانیان نداده به ایشان بخشیده است. آنها را پایه دين خود و محل سز پنهان خود و امنای بر وحی و گواهان بر مردم قرار داده
و ایشان را اختیار کرده و انتخاب کرده و امتیاز بخشیده و بر گزیده. فضیلت داده و ایشان را پسندیده و برگزیده و آنها را نور
برای شهرها و پایه استوار برای مردم قرار داده و حجت بز رگ و نجات یافتگان که دارای قرب و منزلتند. آنها بر گزید گان با
شخصیت می‌باشند. داوران فرمانروا و ستارگان درخشان و صراط مستقیم و استوارترین «Ս‏ هر که از آنها رو بركرداند» از دين
خارج شده و آن که کوتاهی درباره ایشان نماید» از بين رفته و هر كه همراه آنها شد. به هدف می‌رسد. نور درخشان

پرورد گارند در دل‌های مومنان و دریای خوشگوار برای نوشند گان. هر که یه آنها յատ օա‏ است و امان برای کسی

هستند که به آنها چنگ زند. به خدا دعوت می کنند و تسلیم اویند و مجری دستور پرورد گارند و به فرمان او حکم می کنند.
خداوند پیامبرش را در ميان ايشان برانگیخت و فرشتگان خدا بر آنها فرود می آیند و سکینه‌اش بين آنها نازل شد و روح الامين
նանն տատն‏ فة کی آمت ال جاب هار اسان کل اما سوواط ای ھی داد یشان يدوه ارت
برهي زكاريشان را بخشید و به حکمت تقویت نمود. شاخه هاى پاک و ريشه های مبا رکند. گنجینه‌های علم و وارئان حلم و
صاحبان تقوا و خرد و نور و روشنایی هستند و وارثان انبیاء و باقی مانده اوصیاء. از آن خانواده است پاک نهادی خوشنام که
نامش محمّد مصطفی و مرتضی پیامبر درس نخوانده. و از آنها است فرمانروای نورانی و شير دلاور حمزه بن عبدالمطلب. و از
آنها است کسی که به واسطه او طلب باران شد در خشکسالی» عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر و برادر پدرش و جعفر بن
ابی طالب صاحب دو بال و دو قبله و دو بيعت از شجره مبا رکه دارای طینتی صاف. برهانی روشن. و از آنها است برادر و
دوست حضرت محمد و مبلغ برهان و تأويل و تفسیر محکم يس از اوء امیرالمومنین و ولی مؤمنان و وصی پیامبر اکرم على بن
ابی طالب درود پاک و تهنیت خلا بر او باد. با անձ‏ اوه فقو نهار بر عر مرو عم ان
نموده و در قرآن كريم به پیامبرش فرموده است: هُلْ لا اكم կ Աա‏ اوه فى ա‏ و مَنْ رف حس هرذ لفیا

نا إن الله 58522 حضرت باقر فرمود: «اقتراف الحسنه» محبت ما خانواده است. - . تفسیر فرات: ۱۴۷ - ۱۴۸ -
թու‏ ترجمه |
بیان

قال الفیرو زآبادی رمدت الغنم هلکت من برد أو صقیع (۳) و منه عام الرماده فى أيام عمر هلکت فيه الناس و الأموال.

ص: ۳۴۳۶

-١‏ فى المصدر: و آصول مبار که مستقر قرار الرحمه خزان العلم» و ورثه الحلم اولو التقوی.

۲- تفسیر فرات: ۱۴۷ و ۰۱۴۸

۳- الصقیع: الجليد او ما يسقط من السماء ف فى الليل كانه ثلج.

**[ترجمه آفیروز آبادی گفته است: «رمدت الغنم» یعنی گوسفندان از سرما Ն‏ یخبندان هلاک شدند و خشکسالی در دوران

* | تر جمه |
»14«

یرد آله َل ماك لن : յանը‏ ین علق عليهما السلام عن تاه لآ առա մնաք:‏
رال البیتِ م مِنْ مُحَمّد صلی الله عليه و آله (۲).

**| ترجمه |تفسير فرات: حكيم بن جبير -. در مصدر «سعید بن جبير) آمده است. -

گفت: از امام زين العابدین عليه الم لام ԼՑ իչն)»‏ شلک ՆՀ (ար‏ إلا الْمَوَدّه فى الْقَوْبى) يرسيدم. فرمود: آن

خویشاوندانی ما اهل بيت نسبت به محمد است. -. تفسیر فرات: ۱۴۸ -
թու‏ جمه |

«1/»

3 ԵԾ -

اتسين وا بن اوا سی اعد عن یں وا اللو سے -

آئی مش جد قباء فاذافیه م Հաշ‏ من انار فح بوه 8 նա. ամ տայ տ գր‏ 1

Cn

«ԱՅ, ني الل فى عرو اذى عات ذه کو کی الوذ آرت ال و رانا بك و آمَنَا‎ աաա ամեն
۴( بوتکم‎ մոն الْمَوَدّهَ فی ابی‎ րքա لا آستلکم‎ քմ. فالا ما آخبیت ال لَهعْ تبن‎ ՄԱՆ:

խոն‏ ترجمه آتفسیر فرات: حبیب بن ابی ابت به مسجد قبا وارد شد. دید پیرمردانی از انصار نشسته اند. برای او نقل کردند که
حضرت على بن الحسین علیهما ال لام برای نماز در مسجد قبا نزد آنها آمد. به او سلام کردند و سپس گفتند: پیران ما برای
ա‏ کردند كه در آن بیماری که پیامبر از Ա5‏ رفت خدمت ايشان رفتند و عرض کردند: ای نبی خدا! خداوند ما را گرامی
N OC OED 097‏
فرما. پیامبر اکرم به آنها فرمود: աթ‏ شكلكع علیه أجرا إن امه ف ای արյան‏ و مروت ھا یر قات
۸ -

| جمه‎ թո

«1»

فر» تفسير فرات بن Ա‏ كثير غن الح : 3 بو ےے 28« وهاه للزارق عن լիան‏ مرو ہمہ

նամ‏ فل شیف اي ون ա արու‏ تک یت عليه و آله يفول

جج

واه 228 و

432 8 لا آنکلکم علیه أخراً إلا )8532 125212 Սն‏ دع کت 0
անա Աա‏ 7 ۴

## ترجمه ]تفسیر فرات: ايوب بن على بن حسین بن سمط گفت: از پدرم شنیدم که می گفت: از حضرت على بن ابی طالب
شنيدم که می‌فرمود: از پیامبر اكرم شنيدم که می‌فرمود: وقتى آيه ضُلْ لا أنتلکع علیه أجراً إا لْموَدّه فی الْقُڑبی؛ نازل شد»
رل کت یا محم د! هر دینی ريشه و يايه و تنه و بنیانی دارد» ريشه و پایه دين گفتن «لا ا له إلا الله و تنه و بنیان دين

محبت شما اهل بيت است و موالات شما در آنچه موافق حق و دعوت به سوى آن می کند. -. تفسير فرات: ۱۴۸ - ۱۴۹ -
թու‏ جمه |

»۲۰«

ص: ۲۷

-١‏ فى المصدر: عن سعید بن جبیر أنه سأل على بن الحسین عليه السلام.

۲- تفسير فرات: ۱۴۸.

۳- فى المصدر: فسلموا علیه» ثم قالوا: ان کنتم سلمتم الینا فيما كان بینکم نشهد کم فان مشیختنا.
۴- تفسیر فرات: ص ۱۴۸

۵- تفسیر فرات: ۱۴۸ و 384
۶- فی المصدر: لبصرى.

2220Թ‏ مَروَانَ عن الک عن ابی ضالح عَنِ ابن :23 وله تعالَى فل لا أ سملم عَليه أخرا إلا الْمَوَدّهَ فى القزبى

َال ابن عباس خی اله ل إن سول մանյան‏ قکانث ُو یا ویب شمه աաա «ՏԱ 2.ա43‏
لَنْصَاز թյա ծլ‏ ذ دا الله علی يديه و هو ان ٤‏ ادك ویو ےی کو لاک وا تسس بر
آتوالکع ما نايف کم کته به فيش مَعِينَ ی به علی ما بوبه لوا 17442182 رَشول الله نک اب 2 849 41012 عى
աաա Ակա մայն սակ‏ ای عم دک لها ա‏ 11 آن تجتمع من أَفوالنا «Տան‏ فَتَسْتَعِينَ به علی مَنْ یوک و هُوَ
دا رل الله Քանա‏ آستلکم علیه علیه 2 إلا المؤكة فى الْقَوين تقول إلا أن توكو فى قڑااتی (۱)

٭ترجمہ]تفسیر فرات: ابن عباس درباره آیه فل 441813 عَلیه جر 41 فى ւա‏ گفت: پیامبر اکرم وارد مدینه شدہ
در مدينه گرفتاری‌ها و حقوقى Են‏ پیش آمد و برای حل آنها جيزى نداشت ت. انصار كفتند: اين مرد کسی است که خدا به
دست او ما را هدايت کرد و خواهرزاده شماست که گرفتاری‌ها و حقوقى برايش بيش آمده است و براى حل آن جيزى ندارد.
از اموالتان به مقدارى كه به شما ضرر نزند برايش جمع كنيد و برای او بياوريد تا از آن برای كرفتارىهايش کمک بگیرد. اين
کار را کردند و نزد پیامبر آمدند. پس گفتند: یا رسول الها تو خواهرزاده ما هستی و خدا به دست ջ‏ ما را هدایت نمود و
گرفتاری‌ها و حقوقی برایت پیش آمده و چیزی نداری برای رفع اين گرفتاری‌ها. ما بر این شديم که چیزی از اموالمان را جمع

كنيم و برایت بياوريم كه کمک بگیری در آنچه تو را گرفتار کرده و این Վա ամակ:‏ د 8آ شتلك علیہ جر
الْمََدّهَ فی الْقَوبِى) را نازل کرد. می فرماید: مگر اينكه مرا دوست بدارید درباره خویشاوندانم. -. تفسیر فرات: ۱۴۹ -

٭| تر جمه |

«¥1»

յանը‏ فرات بن إبراهيم տ տա‏ مُحمّد بن աժ)‏ ن الْهَمْدَاننٌ Յէ Սս‏ أبى عَنْ 13618822 24 عَنْ إشحاق نی اب

ՋԱ ոյա‏ ر عن مح بن تمعن أب تفر عليه السلام كَل قا بت الله نا قط թայմ‏ کم عليه
یر فک فى ջի‏ قال د 6 فال ما رات التغل يود ال جل ثم انظ وھ کر ف تفه فا ن 2 ات الله մ‏

وق ی وقول دای الشاعل راہ نے و ئا ۶ کو نر و ضا قال فلت

ول و من برف عسته رة له فبها محش ال هو ագամ ատ‏ أذ ا يَكُذِبَ علا .

մոն‏ ی թ‏ 219 م علیہ جرا ատկ‏ التو كفيث :سنس անան ա աան‏ شخص زا
که مردی دوست 4575 ولی خویشاوندانش را دوست ندارد و در دلش بر ضد او چیزی است. خداوند دوست داشت که در
دل پیامبر چیزی ضد امتش نباشد اگر انجام دادند كه واجبی را انجام دادند و اگر ترک کردند» واجبی را ترک کردند.
گفت: درباره آيه «و مَنْ 4512-5787 فيها եա‏ پرسیدم. فرمود: آن تسلیم در برابر ما و راستگویی درباره ما است و
اينكه بر ما دروغ نبندد. -. تفسیر فرات: ۱۴۹ -

| جمه‎ թու

«¥»

فر» تفسیر فرات بن إبراهيم الح : տտ‏ تعاعيل بن أ ان عن ام ن 550092 أبى ارو ادن

محمد بن بر عؿ تد بن 2851 تحرج إلى آضعاه լմ եմ‏ و هم Տեն‏ 208478 224 بی الله و الو ما
ا جر الیڈری من الله عر کم ن :1 չա‏ 820 لا آستلکع չան‏ 12 إلا

1
ص: ۲۴۸
۱- تفسير فرات: ۱۴۹. فیه: بقول: لا تؤذونى فى اقاربی.

لاد تفر ات اھ ار մեն նամ‏ ر لعله Հաաա‏
۳-فی المصدر: (سلام بن أبى عمیره) و لعله مصحف سلام بن أبى عمره.

ع ع سے ھی

e‏ محمد بن د بشر از محمد بن حنفيه نقل كرد كه روزی كه انتظار خارج شدنش را از منزل داشتند» پیش
کند. آنگاه این آیه را خواند: ը: թ‏ یه جر

7

لا الْمَوَدهَ فی الْقَبى.» فرمود: ما اهل بیت؛ خویشاوندان او هستیم. خدا

از ار قران անենք‏ داق سيس انم هی واه فل عل ی سا إلا անվ‏ هس نيه ×2-

بكو آيا برای ما جز یکی از این دو نیکی را انتظار می بربد.] م رگ و داخل شدن به بهشت و ظاهر شدن امر ما. پس خداوند
به شما نشان دهد آنچه که چشم‌های شما را روشن می کند. آنگاه گفت: راضی نیستید که نماز شما قبول شود و نماز آنها
قبول نشود. حج شما قبول شود و از آنها قبول نشود؟ گفتند: ای ابوالقاسم! به جه جهت؟ در جواب آنها گفت: آن همان
طوری است که گفتم. -. تفسیر فرات: ۱۴۹ - ۱۵۰ -

* | تر جمه |

بيان

فى القاموس تنجز حاجته استنجحها و العده سأل انجازها.

**[ترجمه]در قاموس گفته است «تنجز حاجته) يعنى خواست كه حاجتش را برآورده کند و «العده» یعنی بر آورده شدنش را

خواست.
* | ترجمه |

«ԺԷ»

هدو اه چ م2

ւ»‏ تفسیر فرات بن إبراهيم يعفر ب աաա‏ بُوشرفَ عَنْ علق بن پُڙزج الط عَنْ علق بن عانعن عَم مه عو الرحمَن بن
مہہ رل على را جرا 2:41 ա‏
من جبرئیل Հմ‏ ال با مُحمّدُ نك 21 52« (۳) تبتك و ել աւն «ԱՄ «նտայ‏ شم الأكبر و مراك Ց‏ و از عم
هنت عل فى 51.521 إلا و يها عم յմ‏ به طاعبی و قرف به ԽՏ‏ حه لِمَنْ فما 25 قيض
ایی إلى زوج 20.28 أوصی به الاعم و مو Վլ» 783892 աթ‏ اف باب یج لکل باب
ս ռի‏ و کل ած ատ‏ و مات (۵) يَوْمَ امین و ال یا عَلی لا تَخْز ا پام نی تولف کناب الله کیل زیت فيه
ն:‏ رد رس سید وھ رت کی

مجع الآ كم برذ فيه ايان یوم شش տառ‏

1

**[ترجمه ]تفسیر فرات: عبدالرحمن بن كثير از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد كه فرمود: اين آيه بر پیامبر نازل լուն‏ لا
اکم علیه جرا 44 فى «ամ‏ سپس جبرئیل بر آن جناب نازل گردید و گفت: یا مدا نبوت خود را به ԾՆՆ‏
رساندی و مدت پیامبریت پایان یافت. اینک اسم اکبر و میراث علم و آثار دانش نبوت را به على بسپار. من زمين را خالی نمی
گذارم مگر اينكه در آن عالمی که اطاعت من به وسیله او شناخته شود و ولایت من به وسیله او شناخته شود و حجت بين
مردم در فاصله فوت پیامبر تا بشت پیامبری دیگر باشد. پیامبر او را وصی خود قرار داد به اسم و میراث علم و آثار دانش
نبوت و او را وصی خود قرار داد به هزار در که از هر در هزار در دیگر گشوده می كشت و هر کلمه هزار کلمه بود. و در
روز دوشنبه از دنیا رفت و فرمود: يا علی! سه روز نباید از خانه خارج شوی تا قرآن را جمع آوری کنی تا شيطان چیزی در آن
نیفزاید و چیزی از آن کم نکند. تو بايد بر خلاف روش وصی سلیمان رفتار کنی. على عليه الت لام برای خارج شدن از خانه

ردا نپوشید تا قرآن را جمع نمود» در نتيجه شیطان چیزی در آن زياد نکرد و از آن کم ننمود. -. تفسیر فرات: ۰-

| جمه‎ թու

بیان

فى ضد سنه وصی سلیمان إشاره إلى ما مر أن |بلیس وضع کتاب

ص: ۳۴۹

۱- التوبه: ۵۲.

۲- تفسیر فرات: ۱۴۹ و ۱۵۰ فیه: فان ذلک لذلكك.

*- فى المصدر: قد قضت.

- فى المصدر: فاوصى إليه بالاسم الأكبر و ميراث العلم.
ه- فى المصدر: و مرض يوم الاثنين.

۶- تفسير فرات: ۱۵۰ فيه اختلاف راجعه.

السحر تحت سرير سلیمان و لبس الأمر على الناس

**#[ترجمه ]عبارت «فی ضد سنّه وصی سلیمان» اشاره است به آنچه گذشت ت که شیطان کتاب سحر را زیر تخت سلیمان

گذاشت و امر را بر مردم مشتبه کرد.
թու‏ جمه |
«Է»‏

یف الطرائف رَوّی الَْحَارِیٔ 201 3-2 الاس عَلَى عدٌ کراسین و نضف من وه من الْسخه لول կն‏ فول
تال فل لا سکم علیہ جرا إل لد فى այն‏ باستاده մ‏ طَاوْس عن ان عباس ‏ شیل عَنْ وله تعالی ք‏ أستلكم «ք‏
جرا إن امود فی 4 մմ‏ سید بن ير یی آل محمد صلى الله عليه و آله ال

و رَوَى ԷԼ:‏ فی صَحیجہ فى الجْرءِ الخامس علی حد كرَّاسَيْنِ من 31 مثل ذلک

տ 333‏ رن الصاح لته فی اج الان ین Տամ‏ ین آجزاء روہ حم ین طرق و وی ان فى 225
0 ابه تین آل محم صلی الله عليه و آله ن طرق ییا عنم تلع عن زشول له صلی الله عليه و آله له قال ՀԵԱ‏
اتی (یتنی)بزچک و ایک ات بوم կն մն‏ بكماء 18 ةلهم قال աա մա չգ‏ فاجعل ص راتک و

-

بر کاتک չն‏ آل «Ան կաա‏ حمید مَجيدٌ قات فرعت الہ لکساء لأذخل مَعَهُمْ فا յՀ‏ قال نک لعَلَى خیر.
و سيأتى فى تفسير آيه التطهير من روایه آحمد بن حنبل تعيين آل محمد أيضا.

و روى الثعلبى نحو ذلك من مشايخه عن على بن الحسين عليهما السلام و غيره.

انتهى كلام السيد رحمه الله (۲)

أقول: سيأتى أخبار الباب فى أكثر الأبواب لا سيما باب معنى الآل و العتره.

ہماج وت նմա մա:‏ و ری ہی «قل
لک کل جرا 386411 التو »به اسناد از خود از ابن عباس تقل فى کند که از آیه 9ا کلک Հե‏ |
وس د تحت سس تی سان سے در جزء

پنجم حدود دو جزء و نيم از اولش همین را نقل كرده است.

իո
اش‎

7

و

لا

جرا !

در جمع بين صحاح سته در جزء دوم از جهار جزء از اجزاء سوره حم از جند طريق همين را نقل كردهاند. و ثعلبى در تفسير
این آيه در تعيين آل »12 از چند طریق نقل كرده است. از آن جمله از ام سلمه كه نقل كرد كه پیامبر اكرم به فاطمه زهرا

عليها الم لام فرمود: شوهر و دو پسرت را بياور. وقتى آنها را آورده حضرت رسول كسا را بر روى آنها انداخت. سپس دستش

بر روی آنها بالا برد و فرمود: خدایا! اينها آل محقدند. صلوات و بركات خود را بر آل محمد قرار ده. تو حمید و مجیدی. ام

الحسین علیهما الشلام و غير او نقل کرده است. (پایان کلام مرحوم سید) -. طرائف: ۲۷ - ۲۸ -

| جمه‎ թու
۲۵۰<

قب» المناقب لابن شهرآ شوب کناب ان نہ َال الصادق عليه السلام لحم ين بن عبد من با محص ین արամ‏ وک
ها مق الباقیات الصَّالِحَاتٍ 08 يا ابن ول الله Աշան ն‏ و لک Համ‏ الله (Դան‏

ص: ۲۵۰

-١‏ رواه البخاری فی الصحيح ۶: ۱۶۲ بإسناده عن محمد بن بشار عن محمّد بن جعفر عن شعبه عن عبد الملكك بن ميسره قال:
۲- الطرائف: ۲۷- ۲۸.

۳ مناقب: آل آبی طالب ۳: ۳۴۴.

խո:‏ ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: کتاب ابن عقده نقل می کند که حضرت صادق به حصين بن عبدالرحمن فرمود: ای
سر | هر وك سا Նաե‏ کرک تھا که ان اف تاقات ոյա «տավ «Անմար‏ كود بان وول اللدا عه کرک نمی ...

شمارم و خداى را بر اين نعمت سپاسگزارم. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۳۲۴-
թու‏ جمه |

«Ծ»

ام

کن کنز جامع الفوائد و تأويل الآبات الظاهره مد ی الاس ناکت ین ամ‏ مد بن գ‏ 584789 أبى فد
شماعیل ن ԱԵ‏ ین ժեղ‏ زين Վառ‏ جففر بن مڪ (۵ قال 212 ն‏ علق زم ա 2228թ‏ 22
لسن بی ی نآ عن չն:‏ عليه السلام قَلَ: ՀԱՏ‏ الْححسَن بن عل بن یی طالب عليهم السلام بن یلع ال زان
هل یت ار այան‏ کل شتام عد ا 315 لا أستلكم علیه جرا տանկ‏ یی و مَنْ յմ‏ حسه ترذ لَه
فیها էա‏ قراف քք Հաա‏ ايت 2(

*#*[ترجمه ]كنز الفوائد: حسن بن زید از يدر خود» از جدش نقل کرد که فرمود: زمانی که حضرت على عليه الشلام به شهادت
رسید» امام حسن عليه الترلام سخنرانی کرد و فرمود: ما از اهل بیتی هستیم که خدا مودتشان را بر هر مسلمانی واجب کرد
آنجا كه می فرماید: اقل لا آنتلکم թար‏ إن الْمَوَدّه فى الْقَوبى و مَنْ یرف حَسََهُ ترذ له فيها حشتً.» «إقتراف الحسنه» مودت
فا اهل پیت اتک كن اقرا ۲۸۴۔

بد > | ترجمه ]
«V>»‏

کتره كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره مش 81« عَنْ 64012918 عَنْ محمد بن زکریًا 12118456
الله الم ( عن اليم ٿن عدی عَنْ سجِيدٍ ٿن 1122 عَنْ عبد امک بن 2 عن الین بْن չր‏ صَلَوَاتٌ الله տաքն‏
ول الله عر و لٌ ل لا اس یکم علیہ جرا امود فى այն‏ 5194 الراب 21 տմ‏ اله بعد ليها و عم مها و جعل الْخیر
فیا قرَابشتا هل الت لین «Հվ‏ نا على کل شتلم (۴)

կ

«*[ترجمه ]كنز الفوائد: عبدالملک بن عمير از حسين بن على علیهما الشلام در مورد آیه هُلْ لا کم ՆՀ Հե‏ إلا 26875
ՏՐ ԱՆ Ր ՍՐԵՐՈՎ ՈՒ ՍՈՒ‏ حسرتر E‏
در آن خانواده نهاده خویشاوندی ما اهل بيت است که حق ما را بر هر مسلمان واجب نموده است. -. كنز الفوائد: ۲۸۴ -

* | تر جمه |

«YA»

Ա Ա ԱԱ‏ عن ژوازة عن عورد الله : ی عجلان عَنْ أبى جغفر عليه السلام فى
մատ‏ 8 لا أستلكم علیہ جرا 2Յայմ‏ 2 286 امه عليهم السلام (۵),

ترجمه ]اصول کافی: عبدالله بن عجلان از امام باقر Թ»‏ درباره آيه յթ‏ لا آشکلکم علیه أخراً لا الْموَدّهَ فى الْقَوْبِى)
نقل کرد که فرمود: ايشان ائمه هستند. - . اصول کافی ۱ ۴۷۱۳ -

* | تر جمه |

۲۹

ول وی ابیت زج له فى դարան‏ اعرد زو حول 0 قال ա‏ کب լ‏ محمد بْنُ عود الله ئن
ՅԱՅ‏ الخصومة أنه حدَّنَهُ عارث

ص: ۲۵۱

-١‏ هکذا فی الکتاب: و فى المصدر: (إسماعيل بن إسحاق بن محترد بن جعفر بن (ԹԿ‏ کلاهما لا بخلوان عن وهم و
الصحيح كما فى فهرست النجاشق: إسماعيل بن محمد بن إسحاق بن جعفر بن محمّد بن على بن الحسين عليهم السلام.

۲- كنز جامع الفوائد: ۲۸۴.

۳- فی المصدر: الخنعمی.

۴- كنز جامع الفوائد: ۲۸۴ فيه: (و عظم من حقها) و فیه: اوجب له حقنا على كل مسلم.

۵- آصول الکافی ۱: ۴۱۳.

م 62 2

ن ա)‏ الطکان عَنْ չար‏ بن 251 عَنْ قيس عن 420 عن ابن مجبیر عن ابن عباس قَالَ: ما ل قل لا آشتلکم عليه أخرا
Ա6 տո 24»)‏ 19:54 له مَنْ رانک این وجب عَلَيَنَا չտ3‏ قال 22 و ն‏ و ابْنَاهُمَا.

و2

Ճ--

و وواه من تفسير التُغليك أنضا بهذا الإشتاد )64

*:*[ تر جمه می كويم: ابن بطريق در العمده به اسناد خود از مسند احمد بن حنبل از ابن عباس نقل می کند كه گفت: زمانى كه

آیه թ‏ لا آشکلک علیه أجراً لا الْمَوَدّه فى զ:‏ نازل شد. گفتند: يا رسول الله! خويشان تو که مودت آنها بر ما واجب شده
کیانند؟ فرمود: على و فاطمه و دو پسرشان.

ثعلبی نيز از تفسير خود با همین اسناد اين روايت را نقل كرده است. -. العمده : ۲۳ - ۲۴ -
թու‏ جمه |
«Էշ»‏

Ա.‏ وت هما 52 4135 ՍՆ‏ اب باس 52 ՄԹ‏ إلا )832 فى ա)‏ قال سَعِيدٌ ین

**[ترجمه ]العمده: از صحیح بخاری و ترمذی به اسنادشان از ابن عباس درباره آبه قل لا ا کم Հե‏
ն‏ رایت کرو کش یر یر ي سي Հ Արա‏

| ترجمه‎ | *
«ԷՖ

و عن الب باشّاده عَنْ أبى الیل قال: ما چی ےہ سے ہہ
هل السام յա‏ الْعمد այնմ‏ فلکم շնա)‏ و قطع قَوْنَ աայ բ մր 4 Սաշա‏ علیهما السلام فان

َعم قال աթ‏ الحم (آل حم) ال أت من و لغ 3 الحم (آل حم) 82196 أشتلكم علیہ أ امہ فی առի‏
ال آم هم قال عم قال عَلِيٌ بن الین علیهما السلام 28 فى بَنِى إشزائیل و آت ա‏ عم (۴) قا ل و نکم لاب

٭ | ترجمه ]العمده: و از ثعلبی به اسناد خود از ابوالدیلم نقل کرد که گفت: وقتی زین العابدین عليه (Թայ‏ آورده شد و بر راه
Հերս‏ دمقق نگ داشكه شد فردی از شاماق اسعادر کفت: خذا راخمد که شمارا کشت و «յնա‏ کرد و فته را غراباتد.
على بن الحسین علیهما ال لام به او فرمود: قرآن خوانده ای؟ گفت: آری. پرسید: الحم را قرائت کرده ای؟ گفت: قرآن
خوانده ام اما الحم را نخوانده ام. فرمود: این آیه را خوانده ای: دقل لا اكم մ մատ‏ 2532 2813 گفت: مگر

شما آن خانواده هستید؟ فرمود: آری. بعد زین العابدین فرمود: در سوره بنی اسراییل این آیه را خوانده ای: «و آت ۴ տյ‏

ر ۶و

ճա-‏ - . اسراء / ۲۶ - و حق خویشاوند را به او بده.1 آن مرد گفت: شما آن خویشانی هستید که خداوند امر کرده حق

آنها داده شود؟ فرمود: آری. -. العمده : ۲۶ - ۲۸ -
| ترجمه |

«ՀԾ

անչ‏ تن وى زنل نب لته وی

الله َر و لى و مَنْ قرف Հա‏
ն‏ ين 528 و الوم «Մ‏
(կե‏ تخل اجه و هُوَ قول

e
ما‎

ص: ۲۵۲

.۲۴ و‎ ۲٢ العمدہ:‎ -١

٢‏ رواه فی العمده عن مسلم: و لم نجد روايته عن الترمذی.
عاد الو و

۴ الاسراء: ۲۶.

۵- العمده: ۶ و ۲۸ فيه: انتم القرابه.

۸٩ النمل:‎ ۶

۳ ۳ 7 5 2 ۶ وم‎ 2 2.2 ն ԱՐԱՆ.
نت ون به وَ تَنْجُودَ من‎ Աա لع‎ 16» ՀՏ ما النکغ یتہج ول‎ խի بے و جل‎
اتکی‎ ˆ ամա لمع ین‎ 180. աՀ: بقل آغه ال اہ نانآ‎ մյա

قفن --

-

ՏԵՔ Դ. մա اون عند لک بش م غض أ ما یکهی‎ յտ ակ բ: متكلفاً أن آتلکم ما ده‎ Մ: (Օօ
أَهْلَ بیته عَلَى رقاب لو ما لاله هذا و ما 2 ال شین ن 2 یله رید أن یر اَل بتو علی رف‎ լաթ سنه کی برد أَنْ‎
تو ست‎ ԱՍՈ Տան.
خیم على قلبكك بقل و‎ Ալա ծի اثری علی اللو كبا‎ անն: أمررُوا په قال فی کیو عر و جل‎ عمروُد‎ Ժամ
و ا بعودتهم و ذ قال الله رو جل و 25 الله الال و يجن التق‎ Ցա աման نت عبدت عنک‎

بکلماته بول 54 ին‏ 21:88 |4 عم ապ‏ الشُدُورِ (۵) ول با لَه فى طه ورم من նամ‏ بيتك و الم
دک و هُوَ قول الله عر و جل و 2513 2348 (ع) الّذِينَ 48 هَل վյա‏ مثلکم 5281 الشخر 811 Ցած‏ (۸۷.

-

آقول: سيأتى تمام الخبر فى باب آنهم آنوار الله.

Yar ص:‎

.۴۸ سبا:‎ -١

۲- ص: 82.

*- فى المصدر: لننزعنها من أهل بيته.

۴- هكذا فى الكتاب و مصدره و فى المصحف الشریف: «و يمح اللّه).
۵-الشوری: ۲۴.

٣ الأننا‎ ۶

۷- روضه الکافی: ۳۷۹ و ۳۸۰.

.. .-

իու‏ ترجمه آروضه كافى: جابر از حضرت باقر عليه الس لام در مورد آيه «و مَنْ یقرف Հա»‏ ارذ له فيها حش نا» نقل کرد که
فرمود: هر كس اوصیای آل محمد را دوست بدارد و آثار آنها را پیروی کند. این دوستى موجب افزايش ولايت ساير پیامبران
و مومنان گذشته می شود تا آدم. همین است معنی آيه ա‏ جاء بالسّه قله حير կե‏ - . نمل / ۸٩‏ - [هر كس نیکی به ميان
آزرد جاداشى بفتر از آذ մոնտ‏ داشت 1 که از را داعس دو وق سی անչ ամակ ատ‏ دایتعا նթ‏
Յե‏ م مِنْ جر 58 659« می‌فرماید: آن پاداش مودتی را که غير از آن را از شما نخواستم» به نفع شماست که به واسطه آن
هدایت می‌شوید و از عذاب خدا در روز قيامت نجات می Հան‏ و به دشمنان خداء دوستان شیطان که اهل تکذیب و انکارند.
فرمود: اَل ما آَشتلکم 2« من اجر و ما آنا مِنَ الْمَتَكلفِينَ» -. ص / ۸۶ - [بگو مزدی بر این [رسالت] از شما طلب نمی كنم و
من از کسانی نیستم که چیزی از خود بسازم و به خدا نسبت دهم ] می فرماید: من کسی نیستم که بی جهت خود را به زحمت
بیندازم و از شما چیزی را بخواهم که اهل آن نيستيد. در اين موقع منافقان به یکدیگر گفتند: محمد را کافی نبود که بيبست
سال ما را تحت فرمان خود در آورد» حالا می‌خواهد خانواده اش را بر دوش ما تحمیل کند. سپس گفتند: اين آيه را خدا نازل
نکرده» اين را از خودش ساخته. می‌خواهد خانواده اش را بر ما مقدم بدارد و اگر محمد کشته شود يا بميرد» اين مقام را از
خانواده او می كيريم و هرگز به آنها رد نخواهیم کرد. خداوند پیامبرش را از آنچه که در دل‌هایشان مخفی و پنهان کردند
آگاه نمود و در کتاب خود فرمود: ,631828 علی الله کذباً 58 ա‏ الله خیم علی قلبکک.» می فرماید: اگر می خواستم
وحی را از تو قطع می کردم که درباره فضیلت اهل بيت خود و مودت آنها سخن نگویی. و فرمود: 288 الله الباطل و շա‏
الک بکلماته.» می فرماید: حقی که اختصاص به خانواده ات دارد ولامیت است. اب عَلِيمٌ بعذاتِ الصّدُور) می فرماید: به
عداوات با اهل بيت تو و ظلم بعد از تو که در دل دارند و این است معنی آیه քաջ‏ النَجْوَى لین 25 هل هذا بو

ملک 5281 այ‏ و نم շոտ‏ د اثییاء ۳ -

زو آنانکه ستم كردند پنهانی به نجوا برخاستند که آيا این [مرد] جز بشری مانند شماست آيا ديده و دانسته به سوی سحر می
روید.) -. روضه کافی: ۳۷۹ - ۳۸۰ -

مؤلف: اين روايت به طور كامل در «باب اينكه ائمه عليهم الشلام انوار الله هستند» خواهد آمد.
* | ترجمه |
باب ۱۴ آخر فى تأويل قوله تعالی و الْمَووُدَه ՀԵ «28 տն «Վա‏

اشاره

«»

فس» 1 تفسیر القمى ادد بن |ذریس عَنْ ացման‏ عن աար‏ التحكم عن أ: يمن بن مُخرز عَن ابر عن أبى جغفر عليه
السلام فی له ای و 5 امه لت بای Յամ ՀԹ.‏ فى (մտա‏

##[ تر جمه آتفسیر على بن ابراهيم قمى: جابر از حضرت باقر عليه الشلام نقل می كند كه درباره آيه دو إِذَا الْمَؤْؤْدَهُ كلت Հե»‏
دُلے «ՎԱՍ րեա‏ وید و ذا کر كك աան‏ كوو يه Հանտ‏ ناه کش Թան կտակի‏ كبن که در

راه مودت ما کشته شده است. - . تفسیر على بن ابراهيم قمی: ۷۱۳-
թու‏ جمه |
«Ծ‏

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل لیات الظاهره مُحَمَدُ ջամ ը‏ عَنْ أك ٤‏ بن յայ)‏ عَنْ أَححمَد بن مُحَمّد بن عیتری عَنْ ՀԱ‏
մ)‏ بد عَنْ منْصَورٍ بن يُونْسَ عَنْ 012228 عرازم عَنْ 23133 علی عليه السلام قال :تلت له حملت րԱ‏ وله تعالی و إذا
տյ)‏ سيل بای لب فك قَالَ ی و الله :1045 هس 1 الله فيا مضه 24(

- سمه

ترجمه ]كنز الفوائد: منصور بن حازم از زيد بن على نقل کرد كه به او گفتم: فدایت شوم! ته ۲ يه «و إِذَا այ‏ ون
ببأىٌ 25« «է‏ چیست؟ فرمود: به خدا قسم اين آيه درباره مودت ما است. به خدا س و گند اختصاص به ما دارد. -. كنز
الفوائد: ۳۷۲ -

چا ماد | تر جمه |
«Է»‏

كنز كنز جامع الفوائد و تأويل الآبات الظاهره مد 61 թյ ա, ւթ 2 ա‏ بن Ջրա աաա‏

3 و

ار عَنْ علی بن جغفر الحض رمق عَنْ کے ابر ՍԱ Յա‏ الث «ւմ‏ السلام عَنْ 632413 83231417
անկար‏ قي قال من یل فى րանը‏ ,08:22(

**[ترجمه ]كنز الفوائد: جابر جعفی گفت: از حضرت صادق عليه ال لام Հ-ն‏ نه آبه « 25134115 شعلث * ճն‏ دلب Եր:‏

2

پرسیدم. فرمود: کسی که در راه مودت ما کشته شده است. از قاتل او راجع به قتل او بازخواست می کنند. - . كنز الفوائد:
۴ -

۷| تر جمه |

«f»

کنر کنز جامع الفواند و تأویل الایات الظاهره չեմ տ աա‏ عَنْ مُحمّد بن عنام عَنْ ود الله بن جغفر عَنْ տան‏
الْحَمِيدٍ عَنْ أبى جمیله عَنْ ج ابر 58 أبى جغفر عليه السلام 21 قال: و |5 )15352 یلث չն‏ دنب قتلث قال مَنْ Թ‏ فی ատր‏
ծ)‏

ص: ۳۵۴

۱- التکویر: ۸ و 4

ամայ تفسیر‎ ٢

۳- كنز جامع الفوائد: ۳۷۲ فيه: قال: هی و الله ե‏ خاضه.

۴- كنز جامع الفوائد: ۴۴۴. هذه الروايات (من الرقم ۶-۳) موجودہ فى النسخه الرضویه و اما النسخه الأخرى فهى خاليه عنها.
۵- كنز جامع الفوائد: ۴۴۴. هذه الروایات (من الرقم ۶-۳) موجودہ فى النسخه الرضویه و اما النسخه الأخرى فهى خاليه عنها.

3

**[ترجمه ]كنز الفواد: جابر از امام باقر عليه Թայ‏ نقل کرد که فرمود: ١و‏ 6 ):3533 ՀՅ. նան‏ کسی که در
واه مها աոա‏ ده اسك حي كز ارات 2۴6۴

:55 | تر جمه |
«ծ»‏

0 سس Արա‏ ھپ" ٰھ ٘۷
ناسین اضر عن رو بن تابث عن 28 بن الام ال: شالت آبا - جغفر عليه السلام عَنْ 43 تعالی و إِذَا الْمَوؤْدَهُ ՀԱ‏

-

Ք

أ لبیل کال شيعة آل مڪ كمأل با َنب ատ‏

#4[ ترجمه ]كنز الفوائد: علی بن قاسم گفت: از امام باقر عليه الشلام درباره آیه دو 6 )15334 لك شا » بای دب فیلت؛ برسيم.
فرمود: از شيعيان آل محمد پرسیده می‌شود كه به جه كناهى كشته شدند. -. كنز الفوائد: ۴۴۴

چا ماد | تر جمه |
»$«

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الابات الظاهره Հա‏ 8 الاس عَنْ علی ئن جُمهور عَنْ مُحمّد بن ՅԱ‏ عَنْ |شرعاعیل بن جابر
عَنْ أبى عبد الله عليه السلام ال فك وله عر و جل و տանա‏ شتلت بای սատա‏ الْحْسَيْنَ عليه السلام 0(

ոչ‏ ترجمه ]كنز الفوائد: اسماعيل بن جابر از حضرت صادق عليه الس لام نقل كرد که درباره أيه
دنب ԷԹ‏ يرسيدم. فرمود: يعنى حسين عليه الشلام. - . كنز الفوائد: ۴۴۴ -

(ns

Ն: Հար ۵ 8352) լր

چاد ماد | ترجمه ]
«Մ»‏

٤‏ یی "ت۰ بن الَْاسِم عَنْ آبی الْحَمَن շն‏ عَنْ بان

بن ابی عیاش عَن لیم بن قیس عن ابن عباس (Հ: 14166222 ւա‏

#*[ترجمه ]كنز الفوائد: سلیم بن قيس از ابن عباس نقل کرد که گفت: او کسی است که در راه مودت ما اهل بيت کشته شده
است. - . كنز الفوائد: ۲۷۲ -

* | ترجمه |

«փ»

52522 و ری 62 رو سوم 22 ոա Ան ՆՐ ԿՆ 12 Մ.‏
ے متصوو تن خازم عن وجل عن Հր ա)‏ عليه رب ہر ہے و كل و و وت دنب فلت قال

**| ترجمه ]كنز الفوائد: و از منصور بن حازم از مردىء از امام باقر عليه الس لام نقل کرد که گفت: از ایشان درباره آبه او 5լ‏
տնտ մե: 45332)‏ دنب فتلث» پرسیدم. فرمود: آن مودت ماست و درباره ما نازل شده است. - . كنز الفوائد: ۳۷۲ -

| جمه‎ թու

بیان

قال الطبرسی قدس الله روحه فى هذه الآيه الموءوده هى الجاريه المدفونه حيا و كانت المرأه إذا حان وقت ولادتها حفرت حفره
و قعدت على رأسها فان ولدت ա‏ رمت بها فى الحفره و إن ولدت غلاما حبسته أى تسأل (۵) فيقال لها بأى ذنب قتلت و معنى
سؤالها توبيخ قاتلها و قيل المعنى يسأل ջն կեն‏ ذنب قتلت.

و وی عَنْ أبى جغفر و أبى عَبدِ الله عليهما السلام و إذا المَوَذَهُ سبلت بفشح الميم وَ الاو

و روی ذلك ابن عباس آیضا فالمراد بذلكك الرحم و القرابه و أنه يسأل

ص: ۲۵۵

.۴۴۴ كنز جامع الفوائد:‎ -١

۲- كنز جامع الفوائد: ۴۴۴.

۳- كنز جامع الفوائد: ۳۷۲.

۴- كنز جامع الفوائد: ۳۷۲.
۵- فی المصدر: و معنی قوله: «سئلت» ان الموژده եծ‏

قاطعها عن سبب قطعها و
روی عن ابن عباس أنه Սն‏ هو من قتل فى مودتنا آهل البیت.

553 أبى جغفر عليه السلام ան‏ 224 قَرَابَهَ رَسُولِ الله صلی الله عليه و آله و مَنْ قتل فى տկ»‏

1 ۳

و فی روات ای فال 2 ա5շ"‏ 7 ولایتنا.
انتهی (۱).

آقول: الظاهر أن أكثر تلك الأخبار مبنيه على تلك القراءه الثانیه !ما بحذف مضاف أى آهل الموده يسألون بأى ذنب قتلوا أو
بإسناد القتل إلى الموده مجازا و المراد قتل آهلها أو بالتجوز فى القتل و المراد تضییع موده أهل البيت علیهم السلام و إبطالها و
عدم القیام بها و بحقوقها و بعضها على القراءه الأولى المشهور بأن یکون ա‏ بالموءوده النفس المدفونه فى التراب مطلقا أو
حيا إشاره إلى أنهم لكونهم مقتولين فى سبیل الله تعالی لیسوا بأموات بل ا عند رهم :5932 6 فكأنهم دفنوا حيا و فيه من
اللطف ما لا يخفى.

| ت رجمه ]مرحوم طبرسی در تفسیر اين آيه گفته است: «موؤده) دختر زنده به گور شده است» و زن موق زایمان» گودالی می
کند و بر سر گودال می‌نشست اگر دختر می‌زایید او را در میان گودال عن انداخت و اگر پسر عن زایید او را نگه می
داشت. یعنی از آن بچه سوال می شود و به او گفته می‌شود به جه گناهی کشته شد؟ و معنی سؤال از او یعنی توبیخ قاتلش. و
گفته شده معنی اين است که از լ էեն‏ سوال می شود که او به جه گناهی کشته شد؟

و از امام باقر و صادق علیهما الس لام بو |ذا المَوَدّهِ «Հո‏ با فتحه ميم و واو نقل شده است و ابن ن عباس نيز همین را نقل کرده
است. يس منظور از آن خویشاوند و وابسته است و از قطع کننده آن از علت قطع آن پرسیده می‌شود. و از ابن عباس نقل شده
که گفت: او کسی است که در راه مودت ما اهل بيت کشته شده است.

و از امام باقر عليه الشلام نقل شده که فرمود: یعنی خویشاوند رسول الله و کسی که در جهاد کشته شده است.

و در روایت دیگری فرموده است: او کسی است که در راه مودت و ولا۔یت ما کشته شده است. (پایان نقل قول) -. مجمع
البيان ۱۰: ۴۴۷۲ - ۴۴۴ -

مولف: ظاهرا بیشتر اين اخبار مبنی بر قرائت دوم است يا به حذف مضاف یعنی از اهل مودت پرسیده می‌شود که به جه
گناهی کشته شدند یا از روی مجاز قتل به مودت نسبت داده شده و منظور کشتن اهل مودت يا در خود قتل مجاز است و
منظور تضییع مودت اهل بيت علیهم ال لام و ابطال آن و کوتاهی نسبت به مودت و حقوق آن. و بعضی اخبار مبنی بر قرائت
مشهور است به اينكه منظور از مودت» شخصی است که در خاک دفن شده به طور کلی جه زنده و چه مرده. همین اشاره
است به اينكه همین که اين ها در راه خدا کشته شده اند مرده نیستند بلکه زنده اند و نزد پرورد گارشان روزی داده می شوند

گویا زنده دفن شده اند و در اين تعبیر لطافتی است که مخفی نیست.

«Ֆ»

فرہ تفسير فرات بن ابراهیم پاشتاده عَنْ 50« الفیه فی 47 کعالی 7 اوه شیلث قال (068ր‏

* | ترجمه |تفسير فرات: به اسناد خود از محمد بن حنفيه درباره أيه به دو إِذَا الْمَؤؤْدَ 5 اٹ ث٠‏ نقل م ی کند که گفت: مودت ما

آیٹر سد لشي «վրանին‏

و جغفر عليه السلام 41122 عر ره و | ամայ‏ شتلت շն‏ دلب قُيَتْ قَالَ من یل فی موا (۳.

٭ | ترجمه |تفسير فرات: و امام باقر عليه الس لام درباره ايه بو إِذَا الم ٦ئ‏ * بای ذف Էր:‏ فرمود: كسى كه در راه
مودت ما كشته شده است. - . تفسير فرات: ۲۰۳ -

| ترجمه‎ թու

«1»

فر» تفسیر فرات بن إبراهيم مقر بن 181 يُوسْفَ یا ք‏ اد عَنْ أبى جغفر عليه السلام تال و ذا الْمَؤْؤْدَُ لت پائ دب
قتلث بَقول 4811 ».25282 نت علیکم قضلها ی دنب (Օմ‏

*[ترجمه]تفسیر فرات: جعفر بن احمد بن یوسف به اسناد خود از حضرت باقر عليه السّ.لام نقل كرد كه درباره يه «و إِذا
ال տնօ‏ دب ԷԹ‏ فرماید: ե)‏ شما سؤال مى كنم از فضل مودتی که بر شما نازل شده که به چه گناه آنها را
کشا تفسير فرات: ۲۴۰ -

| جمه‎ թու
(ԵԾ

فره تفسیر فرات بن |براهیم یم الْفَرَارِىٌ باشناده و عَنْ أبى عد الله ۾ عليه السلام فى قول الله 8 :255

ص: ۲۵۶

.۴۴۴ مجمع البيان ۱۰: ۴۴۲ و‎ -١
.۲۰۳ تفسیر فرات:‎ -۲

۳- تفسیر فرات: ۲۰۳. فیه: Ա.Ն-‏ جعفر աաա‏ عن اہی جعفر عليه السلام.

۴- تفسیر فرات ۲۴۰: فیه: (و اذ الموده) و لعله مصحف: (و |5 الموده) و فیه:

2

و إِذا 12241448 ճե ԱՅ. ա‏ لب قیث قَالَ Թ- «ՏՅ‏ الوَاجِبٌ عَلَى الاس و ما اجب علی ՆՅԱ‏ 1542 (۱)

թո‏ ترجمه |تفسير فرات : فراری به اسناد خود از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد که فرمود يه «و إِذَا الْمَؤْؤْدَهُ աէ:‏ یعنی
ա անար: կաո‏ ري ا ا e‏

است که مودت ما را از مان برده اند. -. تفسیر فرات: ۲۰۴ -
թո‏ تر جمه |

باب ۱۵ تأویل الوالدین و الولد و الأرحام و ذوی القربی بهم علیهم السلام

Շ.`
Շ
Է:
وا‎
3

رج ہت سو ا .تی تعالی و وال

20 ك۶
այ ۷‏ گنه ری آجتات او آت کسی را 445 جرد آزرد ատ‏ والد մայ‏ خا امت زو سا ման վիճա‏
مناقب آل ابی طالب ۱: ۲۴۴-

چا ماد | ترجمه ]
بیان

قیل الوالد آدم و ما ولد ذریته أو الأنبياء و الأوصياء من ولده و قیل إبراهيم و ولده و قيل كل والد و ولده.

յ իու‏ جمه ابعضی گفته اند «والد» آدم است و «ما ولد» ذریه او يا انبیاء و اوصیای از فرزندانش و گفته شده ابراهیم و فرزندانش

و گفته شده هر پدر و فرزندانش.

قب. المناقب لا ہا ےر باه امن سوه م ای کم من

5 470121-1 قا ل 212 اله سول الله عليه آله و Վ ի ւ‏ علیه السلام أ | :528 هار ե‏ ابه
نفس واخده الا يه قال 15 չո‏ و هُمْ آمیژ الْمُؤْمِنِينَ م امژوا بمودتهم مرو

ترجمه آمناقب آل ابی طالب: ابو حمزه از حضرت باقر عليه لت لام نقل کرد که درباره آيه یا ها لس انوا 11285«
028 واحدوه -. نساء -Հ/‏ ای مردم از پرورد گارتان كه شما را از نفس واحدی آفرید پروا دارید) تا آخر 1«
فرمود: منظور خویشاوندی پیامبر است که سرور آنها اميرالمؤمنين عليه الشلام است. به آنها دستور به مودت به ایشان داده شده
است» ولی بر خلاف آن عمل کردند. -. مناقب آل ابی طالب ۳: ۳۱۴ -

پا ماد | ترجمه ]
بیان

لعله تفسیر لقوله تعالی و لام فيكون منصوبا كما هو فى غير قراءه حمزه فانه قرأ بالجر و նե»‏ على الجلاله أى اتقوا أرحام
الرسول أن تقطعوها.

| تر جمه آشاید اين خبر تفسیر «و الََرَحام» است» پس منصوب است» همان طور که در غير قرائت حمزه Անիվ‏ زیر | او به جر
خوانده است و عطف بر لفظ جلاله است. یعنی بپرهيزید از بریدن از خویشاوندان رسول اکرم.

چا ماد | تر جمه |
«Էէ»‏

که كنز جامع الفوائد و تأويل الآبات الظاهره حم بن ջն մ յամ շք չկմ‏ عن محمد بن ա ջամ ցամ‏
تن أبى تور عن عابتا عن عو اجيم رن أبى عبد اللو عليه السلام 14221221 յտ‏ و لاحم
1 425 أؤلى ببغض فی کتاب الله Հ) մ‏ فی այի‏ عليه السلام قال «ՆՀ Հն‏ فداک رت فی 224 قَالَ ل

ص: ۲۵۷
ات تفسیر فرات: ۲۰۴.

۲- مناقب آل أبى طالب :١‏ ۲۴۴. و الابه فى سوره البلد: ۳.
۳ مناقب آل آبی طالب ۳: ۳۱۴. و الآيه فى النساء: ۱.

فقلت فی الْمَوَارِيثِ قال մ‏ تم قال رلت فى ջի‏

**[ترجمه]كنز الفوائد: عبدالرحيم قصير گفت: از حضرت صادق عليه الشلام راجع ا الأحام ՐԻ»:‏ يض
فی کتاب لے احزاب /۶ - ) خویشاوندان اطبق | کتاب خدا بعضی [نسبت] به بعضی اولویت دارند) سوال شد. . فرمود:
درباره فرزندان حسین عليه الشلام نازل شده. عرض کردم: فدایت شوم! اين در مورد فرائض نازل شده است؟ فرمود: نه. گفتم:
درباره ارث‌ها است؟ فرمود: نه. آنگاه فرمود: در مورد فرمانروایی نازل شده است. - . کنز الفوائد: ۲۳۰ - ۲۳۱ -

چا ماد | ترجمه ]
بیان

لعل السؤال عن المواریث بعد الفرائض للتاً کید أو لتوهم أنه عليه السلام حمل الفرائض على غير المواریث (۲).

իու‏ رجمه ]شاید سؤال از ارثها بعد از فرائض» به جهت تأكيد بوده يا خيال كرده امام عليه الد لام فرائض را حمل بر غير

مواريث نموده است.
| ترجمه |
«f»‏

(<< Ը Ը
َؤلّی أبى جغقر عليه السلام قَالَ: لك مولای 52422 ولا زحام‎ մտ 3185 دين الکوفی عَنْ ابه عَنْ‎
.)۴( عليه السلام‎ շր 00 بهم )1 يبغض‎

**[ترجمه ]كنز الفوائد: محمد بن زید غلام حضرت باقر گفت: از مولایم راجع տանա‏ أولوا الأرْحام بَقض هم أؤلى Մ‏
سؤال کردم. فرمود: منظور على عليه الشلام است. - . كنز الفوائد: ۲۳۱ -

:5 | تر حمه |
«ծ»‏

کت كنز جامع الفوائد و մած‏ الآیات الظاهره خد بن باس عن علق تن كد الله ن راد ن մալ‏ محمد عن شح
ہمت 11387 ید بعش عليه السلام فى ؤل اهر و جل و وا ال زحامبَعضم Թգ աժ‏ کناب
2382 و المهاجرین قَالَ رجنم رَشولِ له صلی الله عليه و آله أَوْلَى بالِْمَارَهِ و الم و یمان (۵.

| ترجمه ]کنز الفوائد: محمد بن على المقری سند را به زید بن على می‌رساند که درباره 1« الأرْحام بَفف ہُم أؤلى

يض فی کتاب الله مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُهاجرينَ) و خویشاوندان [طبق] کتاپ دا بعضبی [ نسبت] به بعضی اولویت دارند [و] بر

- ۷۳۱ արիան ترك آل دركر افيس کت‎ տանձ
| ترجمه‎ | *
«$»

کتره كنز جامع الفواشد و تأويل الآبات الظاهره من باس عَنْ 115 ریس 2108 عبتری عن ابن حيو و ابن بيع
جميعاً عن ابن 21195566 26 عليه السلام ւմ‏ قك لَه Հեչ‏ داك قول الله عر و جل ما أفاء الله غلى شوك من أغل

828« »ول وی 22412173 قَالَ 2 هی Փամ:‏

#*[ترجمه ]كنز الفوائد: ابن حازم از زيد بن على نقل کرد که گفتم: فدایت شوم! این آبه چه معنی دارد: وما أفاء الله على
4725 مِنْ أخل القری 41 و للشول و لذی الْقَوبى» - . حشر /۷- (آنچه خدا از [دارایی] ساکنان آن قریه ها عايد پیامبرش
گردانید از آن خدا و از آن سامير [او] و متعلق به خویشاوندان نزدیک [وی] است] گفت: به خدا قسم منظور از «قربی»

աԱ E ատա անն و‎
| جمه‎ թո
«Մ»

كي ترخات د ا لات اظامر 15 هده( عَنْ إِشرخاق بن թյ‏ عَن ود الله ب ٿن حَمَّادٍ عن عَمْرِو بن
أبى دام َنْ أبيه ال سالك ایا ոշ‏ عليه السلام :17241112

ص: ۳۵۸

۱- كنز جامع الفوائد ۲۳۰ و ۲۳۱. و الابه فى سوره الأحزاب: ۶.

۲- فى هامش الکتاب: الفرائض: السهام المقدره فى الکتاب العزیزه و المواریث مطلق السهام فلا یکون تأكيدا بل یکون من
قبیل ذکر العام بعد الخاص.

۳ فى المصدر: و قال أيضا «ای محمد بن العباس»: حدّثنا عبد العزیز اه.

۴- كنز جامع الفوائد: ۲۳۱.

۵- كنز جامع الفوائد: ۲۳۱.

۶- كنز جامع الفوائد: ۲۳۶. و الایه فى سوره الحشر: ۷.

۷- فى المصدر: محمّد بن العباس عن أحمد بن هوذه.

ما آفاء الله على 4727 من هل القرى فلله و لوول و لذی القزبی و الیتامی و المساكين و ابن السّبیل فقال ջ|‏ جغفر عليه السلام
41212 417 فیا اص فا کان لله و لول 28 53 2813 :5 المساکین لا Հան‏ مث كتا من زشول الله

صلی الله عليه و آله بدا و نی أَبناءُ لبیل فلا یعرف մռնչալ‏

#*[ترجمه ]كنز الفوائد: عمرو بن ابی المقدام از يدر خود نقل کرد که از حضرت باقر عليه ال لام راجع به تفسیر این آيه
پرسیدم: «ما أفاء ال على 4225 مِن أل ری 41 و سول و لى الْقُبى و الیتامی و الّمساكين و ابن الپیل.» امام باقر عليه
الام فرمود: اين آيه فقط درباره ما نازل شده. هر جه متعلق به خدا و پیامبر باشدء به ما تعلق دارد. ما ذوالقربی و ما مساکین
هستیم. هر گز احتیاج و نیاز ما به پیامبر صلی الله عليه و آله قطع نخواهد شد و ما ابناء السبیل هستیم» هیچ راهی شناخته نمی
شود مگر به وسیله ما. امر به طور کلی مربوط به ما است. - . کنز الفوائد: ۲۳۶ -

* | تر جمه |

بيان

لعله سقط تأويل اليتامى من النساخ و أما تأويل المسكين ففى بعض النسخ لا تذهب مسکنتنا أى انا و إن رفعت آقدارنا فنحن
محتاجون إلى إفاضات النبى صلی الله عليه و آله و شفاعته فى الدنيا و الآخرہ.

و يحتمل أن تكون من تعليليه أى نحن بسبب قرابتنا بالرسول مظلومون ممنوعون عن حقنا إلى قيام القائم عليه السلام و فى بعض
النسخ مسكتنا بالتاء و النون الواحده فلعله عليه السلام قرأ مساكين بتشديد السين أو بالتخفيف بمعنی الماسكك بالشی ء أو
الموضع الذى يمسكك الماء أى لا يذهب تمسكنا به صلی الله عليه و آله أو حفظنا لعلمه و آسراره قال الفیروز آبادی مسكك به و
آمسک اعتصم به و المسكه بالضم ما يتمسكك به و المساكك كسحاب الموضع يمسكك الماء ثم اعلم أن هذا تأويل لبطن الآيه و

لا ينافى ظاهره و سیأتی القول فيه فى بابه إن شاء الله.

٭| تر جمه ]شاید تأويل و تفسیر «الیتامی» از سوی نسخه برداران حذف شده. اما աջն‏ «المسکین» در بعضى نسخه‌ها «لا تذهب
مسکنتنا؛ آمده» یعنی ما اگرچه مقامان بالادست. ولی محتاج به افاضات و شفاعت او در دنیا و آخرت هستیم. و شاید «من)
تعلیلیه باشد» یعنی ما به واسطه خویشاوندیمان با پیامبر مظلوم و ممنوع از حقمان شدیم تا قيام قائم عليه الس لام. و در بعضی
نسخه‌ها «مسکتنا» آمده با تاء و نون يس شاید امام عليه الشلام «مساکین» خوانده با تشدید يا بدون تشدید به معنی نگه دارنده
چیزی يا مکانی که آب را نگه می‌دارد؛ یعنی تمسک ما به او یا حفظ علم و اسرار او توسط ما قطع نمی‌شود. فیروز آبادی
گفته است: «مسكك به و أمسكك» یعنی آن را نگه داشت و Տարի‏ با ضمه یعنی آنچه که به آن جنكك زده می‌شود و
«المساك» مانند «سحاب»» يعنى مکانی که آب را نگه می‌دارد. بدان که اين تأویل باطن آيه است و منافاتی با ظاهر آن ندارد

و سخن درباره آن در باب خودش خواهد آمد إن شاء اللّه.
թու‏ جمه |

«փ»

ն‏ ل ال الله عر و جل و Ն‏ إخساناً 0( ال 400555 صلی الله عليه و آله أف لى واكم و

و قال 28 5 آبی طالب علیهما السلام Հաշ»‏ سول 40 صلی الله عليه و آله ولآ 267 ջա ցի‏ له ամ:‏ عله չեի‏
بن عن 621 60407 Ա/‏ 204 11054208 223214 ین ار աա‏ 28

-
13 5

4ՀԵն «1155‏ علیها السلام /17 رنه امه 12 و 22 يُقِيمَانِ )685 و انیم من الَْذَابٍ الدّایم إن طاغوهتا و بيحانهم

و قال 5 بْنُ عَلِیٌ علیهما السلام مُحَمَدٌ و عَلِيٌ أَبَوَا 21 20 52.22 كان

ص: ۲۹

۱- كنز جامع الفوائد: ۲۳۶.
-Վ‏ البقره: AY‏

بحقهما عار و لُما فى کل أَحْوَالِهِ مُطِيعاً يجْعَلَه 411 من أَفضل شکان Հն‏ و Հնա‏ بکراماته و رضوانه.
و قال Հաա‏ 28 عَلِیٌ عليهما السلام مَنْ عَرَفَ > աա ման աջի»‏ و عَلِیٌ ան,‏ عَق طاعته قیل له تبخبخ (۱) فى أ

o

الجنان شتّت (۲).

ی

و قال չա‏ 2 لت ین علیهما السلام | إِنْ کان ال “۶۷۶۳٣٤‏ 00"

َذه | ال و عم همان ած:‏ ونیم ۾ احق

رت

ی
در

-
3

و قال 12 աթ‏ علیهما السلام مَنْ اڑا 518 نیغلم کیت قَذْرُ علق الله «ինն‏ کیت قذة اوت ՅԱ‏ عِنْدَ تلم مكل وَعَلىٌ.

-

0

ل ա-‏ بر بن مُحَمَّدٍ عليهما السلام مَنْ رَعى حق أَبَوَيْهِ الأفذ فضلیّن مُحَمَدٍ و علی لم يَضِرَّهُ مَا أضاع من خق 6 نفسه و 2 عباد
աաա ն‏

Շու
ՓԵՆ

مُوسَى بن جغفر علیهما السلا Հեմ‏ اب الصََّاِ عَلَى 8 غظيم الْمصَلَى عَلَى َو يہ ման‏ مُحَمَدٍ و علی.

2 ر م - 0

25111417 102177 بلی وَ الله قا

8`

-
أ

ما ره
کر ضر کے
ե 22 Ս‏

Ք -
Լ. ع‎

նն‏ »31 عليهما السلام یکره کم أن ی عَنْ نْ آبیه
۳-۳ ۳9 ال بن ա մանիա:‏ بو تفیه.

611

ااا

ھ۶
ն ճ -‏ شر ےم وت 7 و کے

و قال ՀԱԱ‏ 2 علی بن موی علیهما السلام قال Բ‏ بحضرته إِنَى 2-1« مُحَمّدا و ԱԲ‏ تی لو قطغتٌ ازبا أؤ فرضت لم آژل
»2 قال مُحمّدُ بن չե‏ علیهما السلام ا ا |
لک فی يَوْم فضل الْقَضَاءِ ما لا فی Խե‏ له لهما بُزہ من مائه آلف جُزءِ (۳) من ذلک.

|

ԱՀՀ: ծ‏ و «Տնետ: ԱԲ‏ من ն կպատի‏ تغطیهما اك من Աշ «Տամ‏ تدان

ص: ۲۶۰

۱- تبحبح: تمكن و الحلول. تبحبح الدار: توسطها.

۲- فى المصدر: حيث شئت.
۳- فى المصدر: من مائه الف الف جزء من ذلكك.

Հաա մ ր նյ‏ عليهما السلام مَنْ لَمْ 580 ԷՍ‏ دینه 122 627.213 علیه مِنْ وَالِدَئْ لبه (۱) فیس من الله فى حل و
ا رام و ا قلیل و لا کرت

հ:

و قمال ատա‏ عليهما السلام 2 44111215 دھ تعفد و علي على طاعَهِ أ
ےت Աաաա Սա‏ ولس قاد

25 6533
54588« من آپیک و امک قبل لكك اغرئ عم کم به Աո աան պմ‏ ۾ معاشر أَمَّه

(Զ بعد مِنْ جار أَهْلٍ دینهم‎ չան այան 2 مُحَمّدِ صلی الله عليه و آله لین‎ ակտ Փա վնա

բայ, Սր‏ عليه السلام ال ول 4 صلی الله عليه و آله ن ցա 4 ակը յ‏ فی هلف كرجه جه بعد مَا یی كل

درجتین محر ارس 121 الع گر يا ماه له رتو إِمڈی ارات ین ص و الأخرى ین աան տւ‏ 23 وال

)52 و ری بن برع و ری ین بسک و ری ین عثر ای ین 46 و بلک ارجا ین رذ 62

ո"‏ رَعَى »28325822 آوتی من ضل (۴) الدّرَجَاتٍ و այ‏ الوا ն‏ قذر )850 աա‏ و على على

قالث فَاطِمَهُ عليها السلام لبغض الا اء տր չան‏ دینک Աա‏ و թեա ԱՅ‏ 45 تسبكك و ا مُوضِى أَبَوَئْ ԿՀ.‏ بسخط

-
3

ن رجا آزضاتا معد տայի 11 չը կմա‏ ماه تهما و ان

۳۹ 0

-
ع

او دنشک فان Յա‏

`

۱

أبَوَئْ دینک Աչ ծ|‏ لَمْ 5-5 وا مک آن յ 50 ԱՀԱ25‏ طاعات ա‏

ے هم

ص: ۲۶۴۱

۱- فی المصدر: من والدی نفسه.

۲- فی المصدر: و لا بکثیر و لا قليل.

۳- فى المصدر: و من يليهم بعدهم من خيار آهل دينهم.
۴ فی نسخه: من فضائل.

շթ ծ «մն:‏ عليهما السلام علیک լծակ‏ بات اہ ՍԱՀ‏ ہو تہ
یاک و إِضَاعَهَ ՏԱ‏ بو دینک بَلافی տյ) ելք‏ تسیک فَإِنَّ شکر هَوْلاءٍإِلَى آبری كوكم تر وَعَلِنٌ «ՀՀ‏

م ممم

Ce այտ,‏ و ئک

`

օ
gh

بل շան:‏ 28 ای لغش و إِنَّ قراباتِ 48 نَم بك إِنْ شکژوک ամե‏ و قذ 282 ակտ‏ 47 دینک لع աա‏ علکک
قال علي بن تین عليهما السلام حت Հմ»‏ بو այ‏ مُحَمّدِ و عَلی و لماعت ِن Հմ»‏ 8 نب ن انق նետ‏

إل
-
-

ن ان -

ազն صَلَوَاتٌ الله‎ (ԱՔ) محمد (مُحَمّداً) و على‎ Լա» بو‎ (աշ وق 52 311 ع ادرا‎ ա ժաշ

وال بلق علیهما السلام مَنْ كان برا دنه թ:‏ عليهما السلام اتر َيه و راب كم + 22223912
راب تما قال الله ع ور ما ت «ՀՀ-ն լա‏ 130 و آتوت الأولَى با ال یثار أَجِعلنَك بار قراری و مدمه زلیانی ա‏

و قال :4 بنْ مُحَمَدٍ علیهما السلام مَنْ ضاق عَنْ قضاء حق անտ‏ أَبَوَئْ دینه و أَبَوَئْ ن به و دح كل وَا<د ան‏ فى الآ خر
տր 82818‏ دینه علی قَرابه «ՀՅ‏ 2ھ 88 տամ‏ کما قَدُمَ 215 أبَوَئْ دینه فَقَدَّمُوهٌ إلى جنانی 2352(
نوق ն‏ 82156 2 من الا عات الث الى تھا

لو إل ա‏ ا فد قبل Ա‏ قاتا كان 114« یرهم ,2« علیه بضاعتان աքե‏ (۶) لا بسع بضاعته

4 لی فقیل‎ Հռիպք մաայ

ص: ۳۶۲

۱- فی المصدر: قرابات ابوی دینک محمد و علىء فانه یتلافی قرابات ابوی نسبكك.
۲-فی المصدر: فنظرهما لكك.

۳- فى نسخه: فیزاد.

۴- فى المصدر: يشتريهما.

22.

122 ,24 علی «մեյ‏ ضدغف قال أ لیس یره فى عقله أن 12022 قالوا չն‏ قال 182 ینار قرابه أبوَئْ دینک Աոա‏
رمع انق کاب با کین Լանկա‏ على այա‏ فد وغ على ابو تفت

و قیل لصا عليه السلام ألا خوك «աՀա ակ‏ 08 من و ն‏ نع անման‏ ذخا فد ماله عن ره الاب
رڈ نے فو اناق زوق فل 7۳ կի:‏ (۱)بف درم ألم يكن اَم تفا و عنرة او بلى قال أ ابتكم اغم من
ها تلف و حندرة الوا بی قال أ ریشم و کان ا له الف جیل من ذعب մկկ‏ زنب أ لم يكن أء لم مكنا و ا
ین هذا حدر لوا پلی ال الا اکم աչ) կ‏ تکفا و آغظع ین عذا حد حور٤‏ الا لی قَالَ من 27 այ‏
رب بو نت به 43.8 3 այ‏ محمد و عَلِيٌ إن فضل قرابات مُحَمّدٍ و عَلی بو աչ‏ علی Տա ակտ‏ نس به 123 مِنْ

و

و قال 1222 بُ عَلِیٌ الرّضًا عليه السلام مَن 588 قَرَابَاتِ ծ‏ دِينِهِ 222 و թ‏ عليهما السلام լ չե‏ قَرَابَاتِ بو 2.2
الله ար ատա‏ اهاد يَوْمَ اناد و هر بخلع کراماته :2455 العناد الا مَنْ 2:52 فضائله أو فضله.

۳۹ محمد عليهما السلام اد ین اغظام جال الله یار اهب دينک مسب وق عليهما السلام علی راب‎ ա Ամե:
علیهما السلام.‎ չր تسیک عَلّی قَزاباتِ 67 دینک 221 و‎ 63 անք ջել մի յա: օկ: 32 إِنَّ‎ «822

ր 312-204»‏ عليهما السلام لد Ա:‏ جاع یله فخرج ա‏ له ما با کلون فکسب ركم فاشك ری 21203024

برَجُل و ره ین ամր‏ مُحمّدِ و عَلی
ص: ۲۶۳
-١‏ فى نسخه: قال: (أ ریت لو باعها) و فى المصدر: قال: بدره باعها بالف درهم زيف.

۲- فى المصدر: أ فلا انبتكم بمن هو اشد.
۳ فى المصدر: و اداما.

سرت بب یت۔ ین كمال َء اع 2045 մանա չն մազան‏ فى կտա մոմ մե‏
կ այա Թագ եյաավայաա 25‏ لم نَم աք թյան տաթ: ազ‏ إذا بيج յա մե‏
عليه ն‏ 125 یه كابأ ծ:‏ تح الہ د 755226 قال هَذْهِ بت :48 ماه ایک مِنْ յ) յն‏ عمک ան‏ بمطرو و خَلْفَ

ծ‏ مره

Պօ

7۳

)0 یار و وضع على جیالو‎ E EE بیش‎ նո كثير‎ ԱՅ دیثار عَلَى نار 2 452 و 2123« و‎ «ՅՆ

- مر هه رم

-

کس یو یت արա ատար e‏
فان ےت | و اضرطلایک و ره نغمک و «ծոն‏ من مک قاط بځوا 318

1

تاه مُحَمَدٌ و 2522 مَنامه و قالا 8 ما بکوت անայ‏
ےر ےت عدبت ديق للاعلدة تال
اه هآ Լ»‏ مال ال թմ‏ اف علیہ و آئی محمد و عل ԱԵ‏ د
آله فی منامه قفالا 4 «ատ‏ 22 الله كك (۳ 5 մա‏ بمط قرو أن աա‏ الک مالک أ مر ՏՆ Աե.‏ يبي عقا رکف
و ماک و بت ميج إلیکک կ: 483 կան‏ من الم دیته قال با 38 ւ‏ محمد գոյն‏ هس عام عدو فى تب
َر أن یع تاره و ակ «աաա‏ لب ین لک ان 4620 2« յե»‏ فصار نی من بال ديه تمه زشول
الله صلی الله عليه و آله فَقَالَ با عَدِدَ الله مدا جَرَاوّك فی ԱՂՈ‏ عَلَى այ‏ ,24 عَلَى 5831« 87« فی Յան‏ کل
յան 5.2.»‏ فى 22 قَضر أَضْفَرمَا 51 من

ص: ۶۴

۱- فى المصدر: بعتل.

۲- فى المصدر: و وسع على عياله.
۳- فى المصدر: صنع الله بكك.
۴ فی نسخه: بکل حبه.

(2 ما فيا‎ Մայ من‎ ԹՀ կե كل إِبْرْهِ‎ 3,5 Ա

**[ ترجمه ]تفسیر امام حسن عسکری: خداوند فرموده 2 ՃԱ յն‏ اخسانا» -. بقره / ۸۳ - پیامبر اکرم فرمود: بهترین و
سزاوارترین يدر و مادر شما به سپاسگزاریتان» محمد و على علیهما الشلام هستند.

و على بن ابی طالب عليه الہ لام فرمود: از پیامبر اکرم شنیدم كه می فرمود: من و على دو يدر اين امت هستیم و حق ما بر مردم
آنها را از بند گی به بهترین آزاد كان ملحق می کنیم.

و حضرت فاطمه علیها ال لام فرمود: دو يدر اين امت محمد و على هستند» آنها را از انحرافشان به راه راست برمی گردانند و
اگر مطیع آنها باشند از عذاب دائم نجات می‌دهند و نعمت جاوید را بر ايشان جايز می کنندہ اگر با آن دو موافق باشند.

در تمام احوال از ایشان اطاعت کند. خدا او را از بهترین ساکنان بهشت قرار می دهد و او را با کرامات و رضوانش؛ با سعادت

اطاعت کند به او می گویند هر کجای بهشت که مایلی ساکن شو.

به فرزندنشان است» پس احسان و نیکی مح د و على به اين امت بزرگ تر و عظیم‌تر از آنها است. يس آن دو شایسته ترند

که دو پدر آنها باشند.

و حضرت باقر عليه ال لام فرمود: هر کس می خواهد بداند چقدر در نزد خدا مقام دارد؛ نگاه كند جه اندازه احترام می
گذارد به دو يدر شایسته خود» محمد و على علیهما السلام.

و حضرت صادق عليه ال لام فرمود: هر كس مراعات حق دو يدر گرامی تر خود محمد و علی را بنماید» اگر حقی از يدر و
مادر خود و ساير بند گان خدا ضايع کرده «Վեն‏ او را زیانی نخواهد بخشید» زيرا محمد و على عليهما السلام آنها را با کوشش

و حضرت موسی بن جعفر عليهما الشلام فرمود: ثواب نماز به اندازه تعظیم نماز گزار نسبت به دو يدر گرامی تر خود محمد و
و حضرت رضا عليه الت لام فرمود: آيا یکی از شما کراهت ندارد اگر او را از يدر و مادری که او را به دنیا آورده‌اند» աճ‏

هستند» نفی نشود.

و حضرت جواد عليه الشلام به مردی که در خدمتش بود فرمود: من محمد و على را چنان دوست دارم که اگر قطعه قطعه شوم
يا با قبجى ريزه ریزه شوم. دست از آنها نمی کشم. حضرت جواد فرمود: بدون شك محمد و على عليهما ال لام از خودشان
به تو آن مقدار عطا می کنند که تو به آنها از خودت داده‌ای. آنها در روز قيامت آن قدر برای تو درخواست می کنند که هر

جه تو برای آنها بذل کردی» یک صد هزارم آن هم نمی شود.

خدا برای او در حلال و حرام و در کم و زياد بهره‌ای نیست.

و حضرت امام حسن عسکری عليه الشلام فرمود: هر كس اطاعت از از پدران دینی خود محمد و على را بر اطاعت يدر و مادر
نژادی خود مقدم بدارد» خدا به او فرموده: من هم تو را مقدم می‌دارم» همان طور که تو مرا مقدم داشتی و پیش پدران دینی
ات به تو شرافت و شخصیت می دهم چنان جه تو خودت را شرافت دادی به مقدم داشتن محبت آن دو بر محبت يدر و مادر
نژادیت. اما اين آيه «و لدی الْقَوَبى» آنها خویشاوندان يدر Հայտն‏ هستند. به تو گفته شد: حق آنها را بشناس! چنان جه اين
پیمان از بنی اسراییل گرفته شد و بر شما امت محةّد نيز تعهد گرفته شده است به معرفت خویشاوندان محمد که آنها ائمه و

پیشوایان بعد از او هستند و کسانی که جانشین ابشان می شوند از بهترین اهل دینشان.

امام عليه الد لام فرمود: پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله فرمود: هر كس رعایت حق خویشاوندان يدر و مادری خود را بنماید»
در بهشت به او هزار درجه داده می شود که فاصله بین هر درجه تا درجه دیگر به اندازه صد سال دویدن اسب تندروی تربیت
شده است. یکی از درجات از نقره و دیگری از طلا و دیگری از مرواربد و دیگری از زمرد و دیگری از زبرجد و دیگری از
مشک و دیگری از عنبر و دیگری از کافور است. و این درجات از جين جنس ها است. و کسی که وغايت عق خویشاوندان
محمد و على را بنماید به او آن قدر درجه و ثواب اضافه بر اين ها می دهند که معادل برتری محم د و على بر يدر و مادر

حضرت فاطمه علیها الشلام به برخی از زنان فرمود: دو يدر دینی خود محمد و على را راضی کن؛ كرجه همراه با خشم يدر و
مادر نژادی ات باشد. مبادا يدر و مادر نژادیت را با خشم دو پدر دینی ات راضی كنىء زیرا اگر يدر و مادر نژادی ات
خشمگین شوند مح د و علی علیهما السلام آنها را راضی می کنند به ثواب یک جزء از یک میلیون جزء از یک ساعت
اطاعت كردن تو از آن دو و اگر دو يدر دینی ات خشمگین شدند يدر و مادر نژادی ات نمی توانند آن دو را راضی کنند»

زيرا تمام ثواب اطاعت‌های اهل دنیا برابر با خشم محمد و على علیهما السلام نمی شود.

و حسن بن على علیهما ال لام فرمود: بر تو باد نیکی به خویشاوندان دو يدر دینی ات محمد و علی» كرجه حق خویشاوندان
پدر و مادرت را ضايع کرده باشی» و برحذر باش از ضايع كردن خویشاوندان دو يدر دینی ات به تلافی خویشاوندان يدر و
مادر نژادی ات )»| شکر خویشاوندان دو يدر دینی تو محمد و على پیش آنها برایت سود بیشتری دارد از شکر خویشاوندان
پدر و مادر نژادی تو پیش آنهاء چون خویشاوندان دو يدر دینی ات وقتی تو را شک رگزارند در نزد پیامبر و على علیهما السلام
به کمترین چیزی» یک نظر آنها به تو موجب از بين رفتن گناهانت می شود. كرجه فاصله بين زمين تا عرش پر کرده باشند. و

اگر خویشاوندان يدر و مادر نژادی ات از تو سپاسگزاری کردند پیش آن دوہ در حالی که خویشاوندان دو يدر دینی ات را

ضايع کرده باشىء ذره ای از تو رفع نیاز نکردند و على بن الحسین علیهما الت لام فرمود: حق خویشاوندان دو يدر دینی ما
محمّد و على و دوستان آن دو بیشتر از حق يدر و مادر نژادی ما است. زیرا دو يدر دینی ما می توانند يدر و مادر نژادی ما را

رای که اما بد رو حاون ظا ا ت کر ات دو نوكس մակ աա‏ ار աա‏ تیا راز با نود بات

و حضرت محمّرد بن على عليهما ال لام فرمود: کسی كه دو يدر دينى خود محمد و على و خويشاوندانشان نزد او بر پدر و
مادر نژادی و خويشاوندانشان مقدم باشند. خداوند فرموده آن كس را كه مقدم بود برترى 655« را نيز برتری می دهم و

و حضرت صادق عليه الترلام فرمود: کسی كه برايش مشكل باشد هم برآوردن حق خويشاوندان دو يدر دينى اش و هم
خویشاوندان يدر و مادر نژادی اش و در تقدیم یکی از آن دو مردد باشد و خویشاوندان دو يدر دینی خود را بر حویشاوندان
پدر و مادر نژادی خود مقدم دارد» روز قيامت خداوند فرمود: همان طور که او که خویشاوندان دو يدر دینی خود را مقدم

داشت» يس مقدمش بدارید به سوی بهشتم و آنچه برايش درجه قرار داده اند. یک میلیون برابر اضافه می شود.

و موسی بن جعفر علیهما الشلام فرمود: در حالی که به او گفته شد شخصی هزار درهم داشت و دو متاع که هر دو را مايل بود
یکی سودش هزار برابر اين است. فرمود: مگر عقل به او حکم نمی کند که بهتر را بركزيند؟ گفتند: چرا. فرمود: همین طور
مقدم داشتن خویشاوندان دو يدر دینی ات محمد و على وابش بیش از اين است. زیرا برتری آن معادل برتری محمّد و على

است بر پدر و مادر نژادی اش.

و به حضرت رضا عليه الترلام گفته شد: آيا شما را به زيان کار ضرر دیده خبر ندهیم؟ فرمود: او کیست؟ گفتند: فلانی که
دینارهای خود را به درهم فروخته و مال او از ده هزار دینار به ده هزار درهم تبدیل شده است. فرمود: اگر ده هزار درهم را به
هزار دینار می‌فروخت. آيا ضرر و زیان و حسرتش بیشتر نبود؟ گفتند: آری. فرمود: اینک شما را مطلع نكنم از کسی که
پشیمانی و زیانش از او بیشتر است؟ گفتند: آری. فرمود: اگر شخصی هزار كوه طلا «ՀԹ‏ باشد» آن را بفروشد به هزار دانه بی
ارزش» آيا از آن کسی که قبلا ذ کر شد» حسرت و زیانش بیشتر نیست؟ گفتند: آری. فرمود: آيا شما را مطلع نكنم از کسی
که از این شخص هم زیانکارتر و پشیمان تر است؟ گفتند: آری. فرمود: کسی که در نیکی و خوبیء خویشاوندان يدر و ե‏
نژادی خود را مقدم بدارد بر خویشاوندان دو يدر دینی خود محمد و علی» زیرا برتری خویشاوندان محمد و على دو يدر دینی

او بر خویشاوندان يدر و مادر نژادی اش» برتر از برتری هزار كوه طلا بر هزار دانه بی ارزش است.

و حضرت جواد عليه الشلام فرمود: هر كس خویشاوندان دو يدر دینی خود محمد و على را بر خویشاوندان يدر و مادر نژادی
خود اختیار کند» خداوند او را در روز قيامت در مقابل مردم اختیار می کند و او را با تحفه های کرامت خويش معروف مى..
کند و او را به واسطه آن بر بند كان شرافت سے بخشد مکی کسی که یکی از اين ابوین را با دیگری در فضایلش برابر دانسته

باشد Ն‏ يدر و مادر نژادی اش را مقدم داشته باشد.

و حضرت امام على النقی عليه الشلام فرمود: از بزركداشت مقام خداء مقدم داشتن خویشاوندان دو يدر دینی ات محمد و على

بر خویشاوندان دو يدر دینی ات محمد و على علیهما الشلام.

و حضرت امام حسن عليه ال لام فرمود: مردی خانواده اش دچار گرسنگی شدند. خارج شد تا برای آنها خوراکی تهیه کند.
یک درهم به دست آورد. نان و خورش خرید. گذارش به مرد و زنی از خویشاوندان محمّد و علی علیهما ال لام افتاد و آن
دو را گرسنه یافت. گفت: اينها از خانواده خودم شایسته ترند. نان و خورش را به آنها داد و نمی‌دانست که پیش خانواده خود
چگونه عذر بخواهد. شروع به آهسته حرکت كردن نمود و در راه فکر می کرد به اينكه جه عذری برایشان بیاورد و به آنها
بگوید که با درهم جه کرده است. زیرا چیزی برایشان نیاورده است. در همین حال که در راهش متحیر بود» پیکی در
جستجوی او بود. پس پیک را به سوی او راهنمایی کردند. پیک نامه‌ای از مصر برای او آورد با پانصد ատ‏ در کیسه‌ای و
كفت اين باقی مانده مال پسر عمویت است که در مصر از دنیا رفته كه من برای تو آوردم و صد هزار յատ‏ نیز به كردن تجار
مکه و مدینه گذاشته که بايد بپردازند و اموال غير منقول و اموال زیادی در مصر دارد که چندین برابر اين است. پانصد ջա»‏
را كرفت و صرف خرج خانواده خود نمود. آن شب پیامبر اکرم و على را در خواب دید. به او فرمودند: چگونه مشاهده کردی
بی نیاز كردن ما تو راء چون خویشاوندان مرا بر خویشاوندان خود مقدم داشتی؟ سپس هیچ كس از کسانی که در مدینه و
مکه مقروض به پسر عموی او بودند نماند مگر اينكه پیامبر و على به خوابش آمدند و به او فرمودند: اگر صبح کردی و حق
فلانی را که به ارث از پسر عمویش می برد» دادی (كه هیچ وگرنه صبح مى شود بر تو در حال هلاک تو و ريشه كن شدن
تو و نابودی نعمت‌های تو و جدا شدن تو از خدمتکارانت. صبح کردند و بدهی خود را پرداختند تا صد هزار չատ‏ به دستش
رسید و هیچ كس در مصر که مالی از پسر عموی او در اختیارش بود» رها نشد مگر اينكه محمد و على به خواب آمدند و به
او با تهدید امر کردند که هر جه زودتر مال فلانی را رد کن. آن کسی که خویشاوندان پیامبر را مقدم داشت» محمد و على به
خوابش آمدند و به او فرمودند: دیدی ԱՀ‏ جه کرد؟ به ما امر کرد که به کسانی که در مصر بودند دستور دهیم که هر جه
زودتر اموال تو را تحویل دهند. اگر مایلی به حاكم مصر بگوییم اموال غير منقول و املاكك تو را بفروشد و پولش را برایت
بفرستد تا با يول آن در مدینه برای خود ملک بخری؟ كفت آری. حضرت محمد و على علیهما ال لام به خواب حاکم مصر
آمدند و به او دستور دادند اموال غير منقول او را بفروشد و پولش را برای او بفرستد. از آن دارایی‌ها مبلغ سیصد هزار չա»‏
برایش فرستاد و از ثروتمندترین اهل مدینه شد. بعد پیغمبر اکرم پیش آمد و فرمود: ای بنده خدا! اين پاداش دنیای تو بود که
خویشاوندان مرا بر خویشان خود مقدم داشتی. در آخرت به تو در լին»‏ هر دانه از مالی که دادی» هزار قصر داده خواهد شد
كه كوجكك ترين آنها از دنیا بز رگ تر است که هر سر سوزن آن بهتر است از Ա5‏ و آنچه در آن است. -. تفسیر امام حسن

عسکری: ۱۳۳ - ۱۳۵ -

| جمه‎ թու

بيان

الحضر بالضم العدو و قال الفیرو زآبادی الفتیل السحاه التى فى شق النواه و ما أغنى عنكك فتيلا و لا فتيله شيئا الزيف الدرهم
المغشوش و الفیج بالفتح معرب بيكك و فى القاموس السفتجه كقرطقه أن تعطى مالا لأحد و للآخذ مال فى بلد المعطى فيوفيه

إياه ثم فیستفید أمن الطریق و فعله السفتجه بالفتح.

#[تر جمه |«الخضر» با ضمه یعنی دویدن و فیروز آبادی گفته است: (վայն‏ بعنی نخی که در شکاف هسته خرماست و تو را
به اندازه نخ وسط شکاف خرما هم بی نياز نمی کند و لا فتبله شیئا.و (الزیف) د یعنی درهم مغشوش و الفیج» معرب پیک است
و در قاموس گفته است: «السفتجه» مانند աթ)‏ بعنی مالی را به کسی بدهی و گیرنده در شهر دهنده مال» مالی داشته باشد.

يس مال خودش را به جای آن مال بدهد» يس در آنجا از امنیت راہ بهره مند می‌شود و کار او را «السفتجه» با فتحه می گویند.
| تر جمه |
«Ն‏

e:‏ ےہ
ա.‏

لن
مات

م

Եւ
C+

աւ‏ سا

ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: درباره 1« «الَذِينَ 552 11.44 و لا يَنْقَصُونَ Ժե‏ * و الَذِينَ ծառ‏ ما

Աթա ավիա

--- ու

[همانان که به پیمان خدا وفادارند و عهد [او] را نمی شکنند و آنان که آنچه را خدا به پیوستنش فرمان داده می پیوندند) تا
آخر آیه» محمد بن فضیل از حضرت ابوالحسن نقل کرد که فرمود: خویشاوند آل محمّد آويخته به عرش است و می گوید:
خدایا! پیوند نما با کسی که با من پیوند نموده و قطع كن از کسی که مرا قطع نموده. اين در هر خویشاوندی جاری است. اما

اين آيه درباره آل محمّد است. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ՄՔ.‏ -
* | ترجمه |
«Ն»‏

شیء تفسیر العیاشی 58 مُححمّدِ بن Սն լբ.)‏ س مِغتٌ Հայ‏ الصَالِحَ عليه السلام يمول و 5113 يَصِلونَ ما أمَرَ الله به
سيت ب ده

ع
بی

մշ

٭ | تر جمه |تفسير عياشى: محمد بن فضیل گفت: از موسی بن جعفر علیهما الشلام شنیدم که می‌فر مود: «الذِينَ ՅՑ»‏ بِعَهُدِ الله
و لا 8288 الیواق + و الذيق سرت ما آم الله به آن ُوصل» فرمود: خویشاونده آل محمد است... و مانند روایت بالا راتا

عبارت «در هر خویشاوندی» ذکر کرده است. -. تفسیر عیاشی ۲: ۲۰۸ -
թու‏ جمه |

ZTE

“TIZ

2

շա‏ الأخبا نیقی عن أببه نج سے دہ ہے ےو تک ہت 1545 عود الله
عليه السلام مع رن آضخابه Ց‏ یل و و ول زجم ام عليهم السلام ِن մ‏ ی صلی الله عليه و մամ‏ لش
زم باه وت ها عم անասնա ամ‏ ومک و لطع هن ال ول الله قاو كم و تعالی أن ال خعن و
آنت الواحم مه مت اشمک من اشمی فَمَنْ وک 4121 و مَنْ قطعک Հո‏ و لدّلک قا ل رَسُولُ ال صلی الله عليه و آله لحم
225 الله عر ول (0).

ص: ۲۶۵

.۱۳۵ -۱۳۳ التفسیر المنسوب إلى الامام العسکری:‎ -١
.۲۱ الرعد: ۲۰ و‎ ٢

۳۴۰ Հ 2221 تفسیر‎ -

۴- تفسیر العیاشی ۲: ۲۰۸.

۵- معانی الأخبار: ۸۷

|[ ت رجمه آمعانی الاخبار: عمرو بن جمیع گفت: با چند نفر از اصحابش خدمت حضرت صادق عليه ال لام بودم. شنیدم که
می فرمود: خویشاوند ائمه از آل مح د روز قيامت به عرش آويخته و خویشاوندان مؤمنان نيز به آن آویخته‌اند. و می گوید:
خدايا! پپیوند به کسی که به ما پیوسته و قطع كن از کسی که از ما قطع کرده. فرمود: خداوند می فرماید: من رحمان هستم و
تو رحم. نام تو را از نام خود جدا کرده ام. هر كس به تو بپیوندد» به او می پیوندم و هر كس از تو قطع کند. از او قطع رابطه

می كنم. و به همین جهت پیامبر اكرم فرمود: رحم شعبه ای از خدا است. - . معانی الاخبار: ۸۷ -
#* | تر جمه |
إيضاح

قال الجزرى فيه الرحم شجنه من الرحمن أى «ԼՅ‏ مشتبكه كاشتباكك العروق شبه بذلک مجازا و أصل الشجنه بالضم و الکسر

شعبه من غصن من غصون الشجره.

##[ تررجمه آجزری گفته است )4.5 الرحم شجنه من الرحمن)ء يعنى خويشاوندى به هم آميخته است. Վան‏ در آميختن رككهاو
مجازا به آن تشبیه شده است. و اصل «الشجنه» به ضمه و کسره» شعبه‌ای از یک شاخه از شاخه‌های درخت است.

| جمه‎ թու

۰۳

-

م؛ تفسير الامام عليه السلام ան‏ و تسیر 228 و ծի ծայ Թ‏

-

له من مشق :22-72(

or 22 4

08 یڑ یی عليه السلام ترجفت مول 48 صلی الله عليه و آله قول 46 الله عر و جل آنا لح و می Հատ‏
ھا انیا ِن اشرمی من ويها وله ون կոա‏ 4813 نّم շր Սն‏ عليه السلام أو کڈری ما َه ԿԱՅ: 27 թյ‏ 70
لخن من ها طم امن می فقيل շան‏ امن Հ‏ پا کل قوم عَلَى أن کرنوا բու‏ © و ԱԼԿ‏ راهم Սա‏
یم علی أن يم لوا آزعام الکافرین و أن عظمُوا من رال و وجب اوه ین الکافرین وا و لک یم (۳)
کار مهم انی ال մա‏ زجب حُفُوق زحامهم ِانصَالِهم بابائهم و أَمهاتِه وك کے ٢‏ ھا ER‏
و آله ال هم լել‏ يفشو فهم وق اب لاب قلت ی անմ աա մատն արան‏

` 2:

پر چک

3
Է Է ԳՅ

«<< աա 2:1)
« ԱԱ ԱԵԱ Աաաա 12

Ե‏ رو

دعب عة չտան Լամ «2-5 աժ‏ سے رول ال صلی الله عليه و آله اوی اشک 2

Հեչ:

ص: ۲۶۶

Ե
3

۱- فی المصدر: مشتق من الرحمه.
۳- فى المصدر: لکنه حثهم.

7
2 3

فى القطیه ջն‏ كل ի‏ لِمَنْ قطعَها و الوَيْل کک أ و ما عمك أن مه حم رَسُولٍ الله صلی الله
عليه و آله حول لل صلى الله عليه و آله و ան Մնամ‏ سوه ان کل
میم واه انعم Հ‏ ضه 5154« ره و رد اد NCEE‏ ی بن شرا فلب اہی 1748 ما ای

2253

22 2.2

ال له ال عليه السلام قال الله تعالی یا مُوسى أ و تذری ما بلقت رخقتی աճման‏ احم ہی بن 1 Խտ‏
یا موی و ترا «Զար‏ الک فطل (թ կ57 211 մ Թուր‏ عَلِك و و աան: «ՅՆ‏ وھا یتک و لو لم
14 :8« پها لکانث و سار ԷՅ‏ سَوَاءَ يا موس ی آ تذری մ‏ ددا من عبایی (۴) کون له له و و ՄԱՀ‏ ك ان այ‏
Î‏ و ا آنالی قال يا ر ب و یف ی մատ‏ لت كه روتکو فى بی Հակ ն‏ إل ی لهاو
يتعَاهَدُهُمْ و يُسَاوى 24 بهم و لا کر علیهم فاذا قعل دک عَقَوتٌ له دنو یه ամ.‏ با و سَى 24161 ر5اتی (۶) 6513«
Թայմ‏ ۽ مهما عل «տնա‏ ی من إغطام الى إِكرام չ» ՆՅ Նա‏ خطام Մայ‏ بدا
مِنْ عبادی مُؤْمناً ص وَتْ يده فى Ա‏ إن كبر աան‏ خف بعظیم աե.‏ م قال أمیژ տաի‏ عليه السلام لحم ای

اشْتَقَهَا ال عر و جل (۷)

1

ص: ۲۶۷

اناق المد خی لف تالک رنه و وفقه له اق ل تد الله له այա:‏
۲- فى المصدر: انت ارحم ہی من آبی و امی.

-٣‏ فی نسخه: رققتها علیک.

۴- فی المصدر: آن غبدا من عبادى مڑھنا,

۵- فى نسخه: (الفقراء) و فى المصدر: احبهاء و هی ان يحب اخوانه الفقراء المومنین.
۶- فی المصدر: ان العظمه ردائی و فیه: فمن نازعنی.

۷ فی المصدر: اشتقها اللّه من رحمته.

1455 2557 هی ر<م مُحمّدٍ صلی الله عليه و آله و إِنَّ مِنْ اغظام الله

`

2

شڪ و إن کل تین و یت من աաա‏ ین جم կյամ‏ إغظامهم ین ՎՀ» լայ‏ فالوَيْل لمن اشتخف بحخرمه محمد

و طوبّی 58 քի‏ 25051342« 1231 3(

**| ترجمه |تفسير امام حسن عسكرى: گفته است: در مورد تفسیر «الرحمان» می فرماید: «رحمن» مشتق از «رحم) است و
اميرالمؤمنين فرمود: از پیامبر اكرم شنيدم كه می فرمود: خداوند فرموده است: من رحمانم و آن رحم است. اسمى از نام خود
را به او اختصاص دادم. هر كه به آن بپیوندد» به او می پیوندم و هر كه از آن قطع كندء از او فطع می كنم. سپس على عليه
الس لام فرمود: می دانى اين خويشاوندى كه هر كس به آن بييوندد» رحمان به او پیوسته است و هر كه از او قطع كند رحمان
از او قطع كرده كدام است؟ گفته شد يا اميرالمؤمنين! با اين دستور تشويق نموده كه هر فاميلى» خویشاوندان خود را اكرام
کنند و به خويشاوندانشان بپیوندد. على عليه الس لام به آنها فرمود: آیا خداوند ترغيب می كند که به خويشاوندان کافر خود
بييوندند و آن كس كه خدا او را تحقير نموده و واجب كرده تحقير نمودن آن کافر را؟ گفتند: نه» ولى ترغيب بر صله ارحام
مؤمنش نموده. فرمود: حقوق خويشاوندانشان را به واسطه پیوستگی آنها به يدران و مادرانشان واجب نموده. گفتم: آرى ای
برادر رسول خدا! فرمود: آيا دراين صورت آنها حقوق يدر و مادر را در ميان ايشان ادا می‌نمایند؟ گفتم: آؤى ای برادر
رسول خدا! فرمود: پس پدران و مادرانشان آنها را در Ա»‏ تغذیه نمودند و آنها را از ناراحتىهاى دنيا حفظ كردند كه نعمتى
زوال پذیر و ناراحتی زود گذری است. در حالی که پیامبر آنها را به نعمتی جاوید کشانده که از بين نمی رود و آنها را از
ناراحتی ابدی حفظ کرده که فانی نمی شود. (ԱՏ‏ یک از اين دو نعمت بز رگ تر است؟ گفتم: نعمت پیامبر محترم‌تر و
عظیم‌تر و بز رگ تر است. فرمود: يس چگونه جایز است که ترغیب کند بر ادای حق کسی که خدا حق آن را کوچک
شمرده» ولی ترغیب نمی کند بر ادای حق کسی که خدا حق او را بز رگ شمرده؟ گفتم: چنین چیزی جایز نیست. فرمود: پس
حق رسول خدا از حق يدر و مادر بز رگ تر است و حق خویشاوند او نیز از خویشاوند اين دو بز رگ تر. پس پیوند با
خویشاوند پیامبر سزاوارتر و قطع آن بز رگ تر است. وای واقعا وای بر کسی که آن را قطع کند! وای واقعا وای بر کسی که
حرمت آن را بز رگ نشمارد! مگر نمی دانی احترام خویشاوند پیامبر» احترام پیامبر است و احترام پیامبر» احترام خدا است؟ و
حق خدا از هر منعمی غير از او بالا-تر است. زیرا هر منعمی غير از خدا که نعمت داده» خدایش به او داده و او را توفیق داده.
آيا نمی دانی خداوند به موسی بن عمران جه فرمود؟ عرض کردم: يدر و مادرم فدایتان! جه فرمود؟ فرمود: خداوند به او
خطاب کرد: ای موسی! آیا می دانی رحمت من تا جه اندازه شامل حال تو شده؟ موسی عرض کرد: خدایا! تو به من از مادرم
مهربان‌تری. فرمود: ای موسی! مهربانی այտն‏ نسبت به تو» به فضل رحمت من است. من او را مهربان به تو کردم و دلگرمش
کردم که خواب عمیق خود را برای Հաշ‏ تو ترک کند. اگر اين کار را با او نکرده بودم او با دیگر زنان فرقی نداشت
فرمود: ای موسی! می دانی ممکن است یکی از بند كانم گناهان و خطاهای زیادی داشته باشد» که به بلندی‌های آسمان برسد
تمام گناهان او را می‌بخشم و هیچ باکی ندارم؟ عرض کرد: خدایا! چگونه باکی نداری؟ فرمود: به واسطه یک صفت که در
آن بنده است و من آن صفت را دوست می‌دارم؛ برادران مؤمن خود را دوست می دارد و با آنها هم پیمان است و خويش را
با ایشان برابر می داند و تکبر بر آنها نمی نماید. اگر چنین کند» گناهانش را می آمرزم و باکی ندارم. ای موسی! فخر ردای
من و كبريا پیراهن من است. هر كس در چیزی از اين دوه با من به نزاع برخیزد» او را با آتشم عذاب می کنم. ای موسی! از

بز رگداشت مقام من گرامی داشتن بنده من است که او را از نعمت‌های دنیا بهره مند نموده ام. بنده ای از بند گان مؤمن من

که دستش را از مال دنیا کوتاه کرده امہ اگر بر او تکبر 5377« مقام بز رگ مرا كوجكك شمرده.

بعد امیرالمومنین عليه الشلام فرمود: خویشاوندی که خداوند او را جدا کرده با قولش که من رحمانم. خویشاوند محقد است و
չի‏ كذاشت سرد زرگدافت خدا است ور گداشت خر شاوند մյան,‏ ور گذاشت Համ ան‏ ردو زق مق از
شیعیان ماء خویشاوند محمد است و بز رگداشت آنها بز رگداشت پیامبر است. يس وای بر کسی که احترام حضرت محقد را
کوچک شمارد و خوشا به حال کسی که آن را بز رگ بشمارد احترام او را و خویشاوندانش را اكرام کند و به آنها پپیوندد. -

. تفسیر امام حسن عسکری: ۲ - ۱۳ -

| جمه‎ թու

بیان

الس که اتا النوم أو أوله و النعاس.

#[ترجمه ]«الوسن» با حرکت լ չես‏ سنگینی خواب يا اول آن و چرت.
* | تر جمه |

«11»

شی تفسیر العیاشی عن العلا (للاء) بن )52 52 أبى عبد الله عليه السلام մ) 85» Սն‏ الم Հմա‏ بالّعؤش تقو الهم
صل مَنْ 2123 و اقم مَنْ قطعنی و هی رَحم آل مُحَمَّدٍ و رَحم کل 2212 و هى ول الله و الذین 5,2 أُمَرَ الله به آن
است و می گوید: خدایا! بپیوند به کسی كه به من پیوسته و قطع کن از کسی که از من قطع نموده و آن رحم آل محمد و

رحم هر مؤمنى است. و اين است فرمایش خدا ہو الَّذِينَ يَصِلُونَ ما أر اللَهُ به أنْ يُوصَل.؛ -. تفسیر عیاشی ۲ : ۲۰۸ -
* | تر جمه |
«Հժ»‏

شی تفسیر العیاشی عَنْ 782 ان »22 قال: سَأَنْتٌ մ‏ عبد الله عليه السلام عَنْ قَوْلٍ الله 3 لین بص لون ما أَمَرَ اللَهُ به أنْ يُوصَلَ
قال مِنْ لک صِلَهُ الرّحم و կեյն ՀԱ‏ صلنک إِيَانَا 2(

#*[ترجمه ]تفسیر عیاشی: عمر بن مریم كفت از حضرت صادق عليه الم لام راجع به اين آیه پرسیدم «وَ արիր ոո‏

الله بے آذ »2 فرمود یک معنی آن صله رحم است و نهایت تأویل 1« همین پیوند تو است با ما. -. تفسیر عیاشی ۲: ۲۰۸

* | تر جمه |

«14»

3

شی» تفسیر العیاشی عَنْ ت م عَنْ أبى 5 عليه السلام Հլ‏ الله 21 بال ذل و الإخسان قال ն‏ مغ
خسان 28287 չել‏ 223 و هو 6:14 مر الله الماد 685 و Սել‏ و تَهَاهُمْ عَن մաթ‏ الْمنْكرِ مَنْ بَعی
յուն‏ دعا نی یر ©

9

222 وا

ար

չիթ:‏ جمه ]تفسیر عیاشی: سعد از حضرت باقر عليه التلام نقل کرد كه درباره 1« 5 الله 2ն‏ بِالْعَدْلٍ وَ الإخسان» فرمود: ای

سا عدا دسر به عدل می մա չեկ զվո‏ اسان չա‏ على و اذا خی الات ات نع 4۸7

در حقيقت خدا به داد گری و نیک و کاری و بخشش به خویشاوندان فرمان می دهد که همان خویشاوندی ما است. خدا مردم
را مأمور به مودت و بخشش به ما نموده و از کارهای زشت و فحشا بازداشته است» کسی که بر ما اهل بيت ستم روا دارد و

| جمه‎ թու
«152»

ՀԱ سس ما ری‎ աաա
չա ամն جغثر عليه السلام عَنْ قَولِ اللہ عو و جل و ولد و ما ول‎ ԱՀՆ یئ ئ‎

ص: ۳۶۸

۱- تفسیر العسکری: ۱۲ و ۱۳ فیه: لمن استخف بشی ء من حرمه محمد.
۲- تفسیر العناشی ۲: ۲۰۸.

۳ تفسیر العناشی ۲: ۲۰۸.

۴- تفسیر العناشی ۲: ۲۶۷. و الابه فى سوره النحل: ۹۰.

فقي الیصا عا الله ين رة

۶- كنز جامع الفوائد: ۳۸۷. و الآيه فى سوره البلد: ۳.

:**#[ترجمه ]كنز الفوائد: جابر گفت: از حضرت باقر عليه الس لام درباره ايه )3 والد و ما وَلَدَا پرسیدم. فرمود: یعنی على و آن
کسی را که به وجود آورد که ائمه علیهم الشلام هستند. - . كنز الفوائد: AY‏ -

| تر جمه |

۱۷

صا ح الا عن تلشورِ عن وجل عق أبى عدي الله عليه السلام فی 19144818 بابلا نی ول اللہ
صلى عليه و آله ՆՅԱ‏ ما ولد قال علك وَمَاوَلَدَ (0).

#4[ ترجمه ]كنز الفوائد: منصور ر از مردی» از حضرت صادق نقل کرد که راجع به اهو جل թմ ա կլ‏ يعنى رسول
AY I E ԱՆ աԱ ին‏ —

| جمه‎ թու
۸

کته کت جایع յան «ւյ Աա յ աա‏ نلاس كن աման ջյան‏ وہہ دى عَنْ وٽس بن
յա աշա 1‏ نی عَنْ أبى بکرالعض زین عن آبی جففر عليه السلام ال :با մ‏ بر كَل اله عر و جل و وال و
ما ولد هو عَلی بن آبی طالب عليهما السلام Այ‏ 15 92 و الْحْسَيِنٌ عليهما السلام (۲)

علی بن ابی طالب و فرزندانش حسن و حسین هستند. - . كنز الفوائد: ۷ - TAA‏ -
թու‏ جمه |
۰۹

فر» تفسير فرات بن إبراهيم جرب فد լ‏ سَعِيدٍ اوه عن الصاو عليه السلام فی وله تعالی ابو الله لا تشر کوا به
شتا ورا اعا قال انز ول الله صلی الله علیه و آله و علق تن أبى طالب علیهما السلام هما الْوَاَِانِ و بى Թար‏
قال الْحَسَنٌ وَ الحسَیِنْ عليهما السلام (۳).

* | ترجمه |تفسير فرات: جعفر بن محمّد بن سعيد به اسناد خود از حضرت صادق عليه الشلام نقل می کند که درباره آيه «و
ادوا 21 3 لا تشر کا 052 و بالوالدین ااا نساء ۳۶۱ -

و خدا را بپرستید و چیزی را با او شریک مگردانید و به پدر و مادر احسان کید[ فرمود: حضرت թա‏ علی دو پدرند و

منظور از «وَ بذی «ՅՅ‏ حسن و حسین علیهما السلام هستند. - . تفسیر فرات: ۳۱ -
թու‏ جمه |

»۲۰«

لف نس الله عليه 00 աա.‏ لْقِيَامَهِ الا Հճ‏

1

تفيه إن الله كان حاکن 23( عيضا (4۴.
ورس آتفسیر فرات: ابو عباس در یزرد آیه و اتقو الله النی انرون به و الَْرْحامَ» گفت: درباره پیامبر و خويشاوندانش
ا ا ا سب و کا

1 4 کٹ . نساء / ١‏ - و از خدایی که به [: نام ] او از ممدیگر درخواست می كنيد پروا نمایید و زنهار از خويشاوندان

-٣۲ ےد سے ھت‎ ԱՄ
| تر جمه‎ |۷

«¥1»

9
Ը.
کت‎

كاء الکافی Հաաա‏ تن محم مُحَمَدٍ عن ամ 02 ման‏ مُحمّدِ بْن عبد الله ره فی وله تعاّی لا یم بهذا الد
بهذا البلد و والد و ما وَلَدَ

ص: ۲۶۹

.۳ كنز جامع الفوائد: ۳۸۷ و الآيه فى سوره البلد:‎ -١

۲- کنز جامع الفواند: ۳۸۷ و ۳۸۸.

۳- تفسیر فرات: ۳۱. فيه: فرات قال: حدّثنی جعفر بن محترد بن سعید الاحمسی معنعنا عن ابی جعفر عليه السلام و الآيه فى
سورع րանքի‏

۴- تفسیر فرات: ۲۲ فيه: بسببه و فیه: بعنی حفیظا.

۵- فى بعض نسخ المصدر: عن على بن محمّد.

قال աքի «ա‏ و 156 من «ՅԱ‏ عليهم السلام )(

68

- و آنت جل بها اب * و والد و ما وَلَكَ‎ # մք انی‎ ամ ترجمه |اصول کافی: احمد بن محتد بو عبدالّه درباره‎ իոչ
بلد /۱ -۳- [سوگند به اين شهر و حال آنکه تو در این شهر جای داری س وگند به پدری [چنان] و آن کسی را که به‎ .

وجود آورد) از امام نقل کرد كه فرمود: منظور اميرالمؤمنين و فرزندان او که ائمەاند می باشد. -. اصول كافى ۱(۱ -۔
۷| تر جمه |

بیان

قسم قيل لا للنفى إذ الأمر وا ضح أو المعنی آقسم و لا مزیده للتأكيد أو لأنا آقسم فحذف المبتدأ و آشیع فتحه لام الابتداء أو
اا الت تحت جج
النهار فهو وعد بما أحل له عام الفتح.

)2 الاو عليه السلام 01 : كانت ր‏ تُعظم اد و 45 مُحمّداً صلی الله عليه و آله فيه فَقَالَ لا یم Ակ,‏

آنت جل մ յմ,‏ استعل وک فیه نب وک و کٹر م وک الحدیث

٭]| جمه ]رلا أَقسم» گفته شده «لا» نافیه است» زیرا امر واضح است يا معنی اينكه قسم می‌خورم و 43( زائده است برای تا کید»
با Ն,‏ اق ا حذف شده و فتحه لام ابتدا اشباع شده. با «لا» رد بر کلامی است كه مخالف مقسم عليه است. و «البلد»

سی تار يعنى ريختن آبروى تو را در آن شهر» حلالل می‌شمردند» يا برای تو حلا-ل است که در مكه هر جه

می‌خواهی انجام دهی» ساعتی از روز که در سال فتح ԿՏՀ‏ وعده آن چیزی است که برای او حلال کرد.

و از حضرت صادق -. مجمع البیان ۱۰ : ۴۹۳ - عليه ال لام نقل شده که فرمود: ՏՆ ԱՀա նա ամ‏ ی
آہری ھت فل اللدعلية و اله را در 1ق عادل فی ադար‏ خداوند در این آيه فرمود: لا یم بهذا اب : و کاس بيدا

اتلد بعش خلال کیرد قزرا قر آذه سن کد یت 05/5 و Մայա մաներ‏ آخروررات:
۷| تر جمه |
ՑԵ‏

كاء الکافی աա աաա: մոա‏ محم عَنْ بدرظام بن مره عن ժեղ‏ بن عمَان عن ال 35264 علی بن
الْحْسَيِنٍ մամ‏ 10 عن աշ‏ الإشكافٍ عن اض یع بن واه أنه աայ ե.‏ عليه السلام عَنْ ՏԻ‏ 5 ه تالی ان اشکز لی و
ց «այյ 2) «յյ‏ لْوَالِدَانِ اللذان :2 | د الله له յքա‏ لا ودا «եի‏ و ورن کم و یر Ք պոն, ան‏

قال الله յլ‏ المع یژ فص ير اراد ی الله وَ الیل : علی 55« բ եւր‏ عَطفٌ القُوْل علی اب عتشته و ص اجه فَقَال فى
շա‏ و الْعَامٌ و ِنْ جامداك عَلى أَنْ تش رک بی بول فى الْوَصِيِهِ و ատն աաա մա‏ قلا تما وا تسم فا 8

Է

عت մմ‏ علی շա)‏ ےم رجہ ա‏ ودب ՆԱ‏
سيل مَنْ շյան‏ م ی موجفکم 196 մո‏ مین او الله و لا تعضوا لین فاد رضَاهُمَا رضا الله و ee‏
الله (۴).

ع

**[ترجمه ]اصول کافی: اصبغ بن نباته از امیرالممنین عليه ա‏ از تفسیر آيه «] ن اشکز لی «ՀՀ»‏ ای «ո:‏ بڑا که
شکرگزار من و پدر و مادرت باش که باز گشت [همه] به سوی من است! سژال کرد. فرمود: پدر و مادری که خداوند سياس
آنها را لازم شمرده آن يدر و مادری هستند که علم را به وجود آوردند و حکمت را به ارث گذاردند و مردم مأمور به
اطاعت از نها دات سس و مرد است: Չր‏ لمع یڑا باز گشت بندگان به سوی خدا است و دلیل بر اين؛ لفظ «والدان»
است. سپس سخن را به ابن حنطمه و دوستش بر گرداند و در خطاب به پیامبر و دیگران فرمود: بو إِنْ جاداک علی أَنْ ؟ ُشْركك
سے تھی ر راز کی کا ا لام ک می للا ای سر بت کر ہد
سپس سخن را به والدین بر گرداند و فرمود: رای O աժ աԱ‏ ار رابا وريدم
بشناسان و مردم را دعوت به راه آنها نماء و این آيه اشاره به همان مطلب است. 2 بغ بل من յամի‏ م ای موجهکم: -

. لقمان ۱۴ - ۱۵ - او اگر تو را وادارند تا درباره چیزی که تو را بدان دانشی نیست به من شركك ورزی از آنان فرمان مبر
و[لی] در دنیا به خوبی با آنان معاشرت كن و راه کسی را پیروی كن که توبه کنان به سوی من بازمی گردد و [سرانجام]
باز گشت شما به سوی من است!] فرمود: به سوی Ա»‏ و سپس به سوی ما. پس تقوای الهی پيشه كنيد و با والدین مخالفت
نکنید که رضای آنها رضای خدا و خشم ایشان خشم خدا است. - . اصول کافی ۱: ۴۲۸ -

| جمه‎ թու
بیان‎
اللذان ولدا العلم آی صدر منهما علم الناس و میرائها بعد‎

ص: ۳۷۳۰

۱- أصول الکافی ۱: ۴۱۴.

۲- مجمع البیان ۱۰: ۴۹۳.

۳- فى اسناد الحدیث ضعف و جهاله.

۴- أصول الکافی ۱: ۴۲۸ و الایتان فى سوره لقمان: ۱۴ و ۱۵.

وفاتهما الحکمه فحقهما حت الحياه الروحانیه فان حیاه الروح بالعلم و الحکمه و حق والدی الجسم لمدخلیتهما فى الحیاه
الجسمانیه منقضیه بالموت و تلك باقیه آبدیه و میراث الأخيرين المال الذی لا ينتفع به إلا فى الحیاه الفانیه و میراث الأولين
العلم و الحکمه الباقیان فى ملک الأبد فهما آولی بالذ کر و الشکر و الطاعه و الدلیل على ذلك أى على أن المراد بالوالدین
النبی و الوصی صلی الله عليه و آله لفظ الوالدین فان եայ‏ فى التغلیب ليس بأولى من المجاز فى أصل الکلمه و المرجحات
المذ کوره ترجح الثانی فالحمل عليه أظهر و يحتمل ارجاع الاشاره إلى کون المصیر إلى الله أو كيفيته و على التقادیر قوله Հաչ‏
21 وَفْنا علی وَهْن و فصالهٌ فی عامین يأبى عن هذا التأویل و یمکن أن بتکلف بوجوه.

الأول أن تکون جمله ՀՆ‏ 221 معترضه لبيان أشديه حق الوالدین فى العلم على والدی النسب ծն‏ لهما مدخلیه فى التربيه فى
زمان قلیل فى قوام البدن الفانی و الوالدان الروحانیان حقوقهما باقيه عليه ما بقی فى الدنیا و فى الآخره آبدا.

و الثانی أن يراد بالوالدین آولا المعنی الحقیقی و انیا المعنی المجازی بتقدیر عطف أو فعل بأن یکون الباء فى بوالدیه سبییه لا
صله أى وصیناه بسبب رعایه والدیه الجسمانیین و وجوب رعایتهما عقلا و نقلا الشکر لوالدیه الروحانیین فانهما آحری بذلک و
يؤيده ضم الشکر لله فى الثانی دون الأول.

الثالث أن یکون ظهر «ՅԻ‏ للوالدین الجسمانیین و بطنهما للروحانیین بتوسط آنهما أحق بذلک و هذا وجه قريب یجری فى كثير

من التأويلاءت الوارده فى الآيات ثم عطف القول أى صرف الکلام ابن حنتمه و هو عمر و صاحبه أبو بكر قال الفیروززآبادی

قوله عليه السلام فى الخاص و العام أى الخطاب متوجه إلى الرسول حيث جادلوه فى الوصیه إلى أمير المؤمنين عليه السلام و
يعم الخطاب أيضا کل من کلفاه

ص: ۲۷۱

الرجوع عن الولا-يه و آمراه بعدم قبولها أو فى ظهر الآيه الخطاب عام و فى بطنه خاص و الأول أظهر فیکون ما ذکر بعده نشرا
على ترتیب اللف فتدبر.

و فى تفسیر على بن ابراهیم لیس قوله و العام و لعله آظهر و بالجمله هذا من غرائب التأويل و على تقدیر صدوره عنهم علیهم
السلام من البطون العميقه البعیده عن ظاهر اللفظ و علمه عند من صدر عنه صلی الله عليه و آله (۱),

**[ترجمه ]«اللذان ولدا العلم» یعنی علم مردم از آنها صادر شده و میراث آن دو يس از وفاتشان» حکمت است. يس حق اين
حق حيات روحانی است. زیرا حيات روح به علم و حکمت است و حق يدر و مادر نژادی به خاطر نقششان در حيات
جسمانی با م رگ از بين می‌رود» ولی آن تا ابد باقی است و میراث يدر و مادر نژادی» مالی است که از آن به جز در زند گی
فنا پذیر بهره برده نمی شود و میراث دو يدر دینی» علم و حکمت است که تا ابد باقی می‌ماند. يس اين دو سزاوارتر به ياد و
شکر و اطاعت هستند. عبارت تو الدلیل على ذلک» یعنی دلیل بر اينکه منظور از «والدین» اسر و وصی صلی الله علیهما و
آلهمااست. لفظ «الوالدین» است. زیرا مجاز در غلبه دادن بهتر از مجاز در کلمه نیست و مرجحاتی که ذكر شد. دومی را
ترجیح می‌دهد. يس حمل بر دومی اظهر است و شاید اسم اشاره» به با ز گشت به سوی خدا يا کیفیت آن بر گردد و بنا بر همه
ارت ابد ره ها وا تع ال کے اس تیان e‏ هار اوارفل مسق زر ور سس
و از شیر باز گرفدش در قو سال است) به چند وجه مانع ری تفسیر است: اول رک جمله له معترضه باشد برای بیان
شدت حق والدین در علم بر يدر و مادر نژادی» به اين صورت که نقش پدر و مادر نژادی در تربیت در زمان کمی است در
قدرت یافتن بدن فناپذیر ولی حقوق دو يدر روحانی» همیشگی بر او باقی است. تا زمانی که در دنیا و آخرت باشد. دوم
اينكه منظور از «والدین» اولا- معنای حقیقی و انیا معنای مجازی باشد به تقدير یک عطف يا فعل» به اين صورت که باء در
այո‏ سببيه است نه صله. یعنی به او سفارش کردیم به سبب رعایت يدر و مادر جسمانی اش و وجوب رعایت اين دو
عقلا و نقلا شکر دو يدر روحانی است. زيرا اين دو به آن شایسته‌ترند و ضمیمه شدن شکر خدا در دومی نه اولى» مؤيد آن
است. سوم اينكه ظاهر آيه برای يدر و مادر جسمانی «ՎԵՆ‏ ولی باطنش برای دو يدر روحانی» به سبب اينكه اين دو سزاوارتر
به آن هستند و این وجه نزدیکی است که در بسیاری از تأویلالت وارد شده درباره آیات: جاری است. عبارت «ثم عطف
القول» լբ»‏ سخن را بر گرداند. «ابن حنطمه» عمر است و «صاحبه» ابوبکر. فیروز آبادی گفته است: «حنطمه» دختر )53(
الرمحین» مادر عمر بن خطاب است. عبارت «فی الخاص و العام» یعنی خطاب متوجه پیامبر است. زیرا در وصيت به
امیرالمؤمنینء با او به جدال پرداختند و خطاب شامل هر کسی که عمر و ابوبکر او را مجبور کردند که از ولایت بر گردد و آن
را نيذيرد» نيز می‌شود. يا در ظاهر آيه؛ خطاب عام است و در باطن آن» خطاب خاص و اولی اظهر است. يس آنچه که بعد از
آن ذکر شده» لف و نشر مرتب است. تدبر کن! و در تفسیر على بن ابراهیم عبارت «و العام» نیست و شاید اين اظهر باشد. و به
طور کلی آنچه مسلم است. تأویل آيه به اين صورت بسیار بعید به نظر می‌رسد. اگر واقعا از خود ائمه رسیده باشد. از بطون

بسیار عمیق تفسیر است که از ظاهر لفظ دور است و علم آن در نزد خودشان است. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۴۹۵ -

| جمه‎ թու

«ՄԷ»

بی رہ سس و بت رر بو و ہی
...2 کے ئ0 մատ‏ لا حاجة لى فيه َال با مم إن ب اه
و ան‏ ۳ قال و ما ال صلی الله عليه و آله ی թվամ‏ قال لا نک تین وكات ای Հաա‏
Մ ՀԱՅ‏ حاجه لی فيه فاا ثلاث + թ‏ قال لها مه «տի‏ ةو لیا لت تعم يا Հաաա‏ بات بر ی لھا الا و ضاف
ան:‏ إثليس فوض عته له آشهر و لع չյա աա‏ ولد ليه هر إن امن و يخي بن کر عليهم السلام لا وضع
وضع 63 صلی الله عليه و آله لاله فی 2 فعض و[ م وضع Համ‏ عليه السلام مِنْ أَنْنَى > նր:‏ ہمہ ریق
رول اله و هو قول اللو عر 155 22235 6.31 ,231 إخسانا Հաշ‏ 14 کزماً و وض عته کزها 44152 ՄԱ‏ الالوق فهر
ھا

¥: `

ص: ۲۷۲

- تفسیر 2111« Է‏ ۴۹۵.
٢‏ فی المصدر: الحسن بن موسی الخشاب.
۳- فى المصدر: فقال: نعم» «յն‏
۴- كنز جامع الفوائد: ۳۰۱. و الایه فى سوره الاحقاف: ۱۵.

**[ترجمه ]كنز الفوائد: حسین بن زید از آباء كرام خود علیهم الہ لام نقل کرد که جبرئیل بر پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله
نازل شد و گفت: يا محمدا فرزندی برايت متولد خواهد شد که امتت بعد از تو او را خواهند کشت. فرمود: ای جبرئیل! من
نیاز به چنین فرزندی ندارم! كفت ای محمّد! ائمه و پیشوایان دين از او خواهند بود. پیامبر اکرم پیش فاطمه علیها الشلام آمد و
فرمود: تو را فرزندی خواهد بود که يس از من امتم او را می کشند. عرض کرد: نیاز به جنين فرزندی ندارم! پیامبر سه مرتبه
این سخن را برايش تکرار کرد. سپس فرمود: از او ائمه و جانشینان من خواهند بود. فاطمه فرمود: بله ای Սա‏ يس به حضرت
حسين حامله شد. خداوند او و فرزندش را از شیطان حفظ نمود و او را در شش ماهگی به دنيا آورد و فرزندی شش ماهه
متولد نشده جز حضرت حسین و بحبی بن زکربا. ر يس از زایمانء پیامبر اکرم زبان خود را در دهانش گذاشت و حضرت
حسين مکید. آن جناب از زنی شير ننوشید تا وقتی كه گوشت و خونش از لعاب دهان پیامبر اکرم روييد و این تفسیر آيه
شریفه است .1227 لسن ,)23 خسان له کزها و وض عته كزهاً و نله و فصاله تلالون شو ادح اسفاف / 2۱۵
وو انان را إنسئة نسبت ] به يدر و مادرش به احسان سفارش کردیم مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را به

دنيا آورد و باربرداشتن و از شیر گرفتن او سی ماه است). - . كنز الفوائد: ۳۰۱ -
թու‏ جمه |

باب ۱۶ أن الأمانه فى الق ر آن الإمامه

النساء: 5ր‏ الله اد کم أن 143 անե‏ إلى ԿԵ‏
كان سَمِيعاً بَصیرا(۵۸)

الأحزاب: մյ‏ عرضتا չն 21ն‏ الماوات 25017 و الجال فَأَبِينَ ծ)‏ يَحَمِلتها و կե տած‏ و حملها الْإِنْسانٌ «լ‏ كان ظلوماً
َھُوا(۷۲)

-
7

-"=lt;meta info‏ ان الله یام کم آن 17335 الأمانات إلى أهلها و إذا کم Հք‏ الاس أن تخكمروا بالعذل
ՀՏ»‏ په إنَّ الله کان سَمِيعاً بَصيراً. - . نساء / ۵۸ -

[خدا به شما فرمان می دهد که سيرده ها را به صاحبان آنها رد كنيد و چون ميان مردم داوری می كنيد به عدالت داوری

کنید. در حقيقت نیکو چیزی است که خدا شما را به آن پند می دهد خدا شنوای بیناست.)

Ա

- إا عوضا امات على الشماواتِ و 28 անցած»‏

3
-

ے‫
Ա‏ اڈ

- کان ظلوماً جهولا.‎ 2 ԼՄ կե» կե يمتها و أَشْمَفَنَ‎ ծ

ու‏ سم

-

احزاب / ۷۲ -

زما امانت [الهى و بار تکلیف] را بر آسمان ها و زمين و كوه ه ها عرضه کردیم پ يس از برداشتن آن سر باز زدند واز آن
کور انا کف شید وان ] انسان 1ق را فائٹ ան‏ ستمکری ادان ود

قال الطبرسی رحمه الله فى قوله تعالى: إِنَّ الله չ5-2ն‏ أن تُوَدُوا الأماناتٍ إلى آهلها فيه آقوال آحدها آنها فى كل من اؤتمن آمانه
من الأمانات

فأمانات الله تعالى أوامره و نواهيه و أمانات عباده ما يأتمن بعضهم بعضا من المال عن ابن عباس و غيره و هو المروى عن أبى

و ثانيها أن المراد به ولاه الأمر أمرهم الله سبحانه أن يقوموا برعايه الرعيه و حملهم على موجب الدين و الشريعه.
Անա 1‏ عن الباقر و الصَّادِقٍ علیهما السلام قال: 41121 «ՆՀ‏ کل واحد «ՅԱՅ‏ أن یلم Հյ ույ մ‏
و بعضده أنه سبحانه أمر الرعيه بعد هذا بطاعه ولاه الأمر

وق عَنْهُمْ عليهم السلام Տա աո‏ ن اما گنا خی کم قال ال سبحانه إن الله ան‏ أُنْ تُوَدُوا الأمانات إلى կել‏
الاو فال يا ا ա‏ ازٹراالاز اا لوَسُولَ و أولى չն‏ نکم (۵.

و هذا القول داخل فى القول الأول لأنه من جمله ما ائتمن الله سبحانه عليه

ص: ۳۷۳۳

ծ النساء:‎ -۱

الأئمه الصادقين
5713« قَالَ بو جغفر عليه السلام اد أدَاءَ الصّلَاهِ و ار کاه و الوم 2:87 من الَأمَاله.
و یکون من جملتها الأمر لولاه الأمر بقسمه الغنائم و الصدقات و غير ذلك مما يتعلق به حق الرعیه.

و ثالثها أنه خطاب للنبی صلی الله عليه و آله برد مفتاح الکعبه إلى عثمان بن «ՎԵ‏ حين قبض منه يوم الفتح و آراد أن یدفعه إلى
العباس و المعول علی ما تقدم.

و إذا عکنتم بين الاس أن تخکنوا .012 أمر الله الولاه و الحکام أن یحکموا بالعدل و النصفه |5 الله այ‏ تیک به أى نعم
الشی ء ما یعظکم به من الأمر برد الأمانه و الحکم بالعدل Ը)‏

و قال البيضاوى فى قوله عز 4Ն0 6.22 մյան‏ تقرير للوعد السابق بتعظیم الطاعه أى فى قوله و مَنْ 47271112 َقَد فار
03 يا (43 و سماها آمانه من حیث نها واجبه الأداء و المعنی آنها անմ‏ شأنها بحیث لو عرضت على هذه ال جرام العظام
فکانت ذات شعور و ادراک لأبين أَنْ يلها 611513 منها و կն»‏ الْإلْسان مع ضعف بنیته و رخاوه قوته لا جرم فاز الراعی
لها و القائم بحقوقه بخیر الدارین 41 كان Այն‏ حيث لم يف بها و لم یراع حقوقها جَهُولًا بكنه عاقبتها و هذا وصف للجنس
باعتبار الأغلب و قيل المراد بالأمانه الطاعه التی تعم الطبیعیه و الاختیاریه و بعرضها استدعاؤها الذی يعم طلب الفعل من المختار
و إراده صدوره من غيره و بحملها الخیانه فیها و الامتناع عن أدائها و منه قولهم حامل الأمانه و محتملها لمن لا يؤديها فتبرأ այ‏
فیکون الاباء عنه إتيانا بما یمکن أن يتأتى منه و الظلم و الجهاله الخیانه و التقصیر.

و قيل إنه تعالی لما خلق هذه الأجرام خلق فيها فهما و قال إنى فرضت فریضه و خلقت جنه لمن آطاعنی و نارا لمن عصانی فقلن
نحن مسخرات لما خلقتنا لا نحتمل فریضه و لا نبتغى ثوابا و لا عقابا و لما خلق آدم عرض عليه

ص: ۳۷۴

.۶۳ ٣ مجمع البیان‎ -١

۲- الأحزاب: ۷۱

مثل ذلك فحمله و كان ظلوما لنفسه بتحملها ما يشق علیها جهولا بوخامه عاقبته و لعل المراد ՀԵՅՆ‏ العقل أو التکلیف و
بعرضها علیهن اعتبارها بالاضافه إلى استعدادهن و بائهن الاباء الطبیعی الذی هو عدم اللیاقه و الاستعداد و بحمل الانسان قابلیته
و استعداده لها و کونه ظلوما جهولا لما غلب عليه من القوه الغضبيه و الشهویه و على هذا يحسن أن یکون عله للحمل عليه فان
من فواند العقل أن یکون مهیمنا على القوتین حافظا لهما عن التعدی و مجاوزه الحد و معظم مقصود التکلیف تعدیلهما و کسر
سورتهما (۱).

تر جمه ]مرحوم طبرسی راجع به آيه «إِنَّ الله Հ52ն‏ 51 تُوَدُوا الأماناتٍ إلى "Կ.‏ نویسد: در اين مورد چند نظر است:

اول) اينكه اين آيه درباره هر کسی است که امانتی به در دست اوست. يس امانت های خدا اوامر و نواهى او است و امانات
بندكان آن اموال و غير آن است كه به رسم امانت به يكديكر می سپارند. از ابن عباس و دیگران نقل شده و همین نظر از
حضرت باقر و صادق عليهما الشلام نقل شده است.

دوم) منظور از امانات فرمانروایان هستند. خدای سبحان به آنها دستور داده است که در رعایت حال رعیت قيام كنند و خدا
آنها را به قیام بر آنچه که مقتضی دين و شریعت است. خواند. اين را اصحاب از حضرت باقر و صادق علیهما السّ.لام نقل
کرده اند که فرمود: خداوند به هر یک از امامان امر کرده که امامت را به امام بعد از خود بسپارند. اين نظر را تأييد می کند
که خداوند بعد از این آيه» دستور می دهد که مردم از فرمانروایان اطاعت کنند. از ائمه عليهم الشلام نقل شده که فرموده اند:
دو آيه در قرآن است» یکی مربوط به ما و دیگری مربوط به شما است. خداوند فرمود: له یم کم 51 83 անեն‏ إلى
յան «Լակի‏ تھا الها ԱՏՆ‏ له و آطیغوا وش ول 175 ام ճե‏ -. نساء ۵۹1 - (اى کسانی
كه ایمان آورده اید خدا را اطاعت كنيد و پیامبر و اولیای امر خود را [نیز] اطاعت کنید.] اين نظر داخل در همان قول اول
است. زیرا امامت هم یکی از آن چیزهایی است که خدا به ائمه عليهم الس لام سپرده است. به همین جهت حضرت باقر عليه
ال لام فرمود: انجام نماز و زکات و روزه و حج از امانت است و از جمله آنها است امر به فرمانروایان به تقسیم كردن غنايم و

سوم) اين آيه خطاب به پیامبر اکرم است که كليد خانه کعبه را به عثمان بن طلحه بر گرداند که در فتح مکه از او گرفته بود و
می خواست در اختیار عباس گذارد. دلیل بر مطالب كذشته؛ اين قسمت آیه است او إذا کم շք‏ النّاس ԱՆ 8522 ծէ‏
خداوند دستور می دهد به فرمانروایان و حاکمان که به عدل و انصاف حکم کنند. نله այ‏ بعکم սա‏ یعنی خوب پندی

است که خدا در مورد دستور به ب رگرداندن امانت و حکم به عدل و انصاف به شما می دهد. - . مجمع البیان ۳: ۶۳ -

و تاوس ھا նկատ Սրա‏ گنت ابن ام وعد ساق را کش کن داشتن اطاعت بود» تفر بر می کندہ يعنى در
آیه «و مَنْ بط الله و وَسُولَهُ 3812 فزً عظیماه - . احزاب /۷۱- (و هر كس خدا و پیامبرش را فرمان برد قطعا به رستكارى
թ‏ تايل امت رات اضر سیت اگ سم رای اس رسس ا ام ام ک lega‏
شأن به طوری که اگر آن بر این اجسام بز رگ - در صورتى که دارای شعور و ادراک باشند - عرضه می‌شد» يس از برداشتن
آن سر باز می‌زدند و از آن هراسناک شدند. اما انسان با ضعف بنیه و سستی قوايش آن را حمل نمود. پس به درستی کسی

كه مراعات کننده آن و قائم به حقوق آن باشد» به خير دو سرا رسیده است. 4 کان لوماً جَهُولَاه» ستمکار است چون به آن

وفا نکرده و حقوق آن را رعایت نکرده است. «Աջ‏ جاهل به حقيقت عاقبت آن است. اين صفت را به اعتبار اکثریت که
چنین هستند به جنس انسان نسبت داده است. بعضی گفته اند منظور از امانت فرمانبرداری است که شامل طبیعیت و اختیاریت
گردد» و منظور از عرضه داشتن» تقاضای انجام آن است که شامل درخواست انجام از شخصی مختار و اراده صدور آن از غير
مختار است. معنی حمل امانت یعنی خیانت در آن و امتناع از ادای آن» از همین قبیل است. سخن ايشان که می گویند حامل
امانت و بردارنده آن به کسی که ادای امانت نکرده Վեն‏ که ذمه‌اش بریء شود. يس ابای از آنء امتناع از آوردن چیزی است
که برای او مقدور بود که بیاورد و ظلم و جهالت. خیانت و کوتاهی است. بعضی گفته اند خداوند وقتی اين اجسام را آفرید
به آنها فهم داد و فرمود: من فریضه‌ای را واجب نموده ام و بهشت را برای کسی که اطاعت کند. خلق کردم و آتش را برای
کسی كه افرمانی مرا کرده. پس گفتند: خدایا! مسخر آن چیزی هستیم که برای آن ما را آفربدی. تحمل نمی کنیم واجبی را و
ثواب و عقابى را هم طلب نمی کنیم. وقتی آدم را آفرید. همین مطلب را بر او عرضه داشت. پس آن را حمل کرد و او به خود
با تحمل چیزی که بر او سخت بود و جاهل به وخامت عاقبت آن بود ستم روا داشت. و شاید منظور از امانت» عقل يا تکلیف
باشد و منظور از عرضه داشتن بر آنها؛ اعتبار آن است به نسبت استعداد آنها و امتناع آنهاء امتناع طبیعی است که همان عدم
لياقت و استعداد است. و منظور از حمل نمودن انسان» یعنی قابلیت و استعداد او برای آن و ظلوم و جهول بودنش به خاطر غلبه
قوه غضب و شهوت بر او است. بنابراین نیکوست علت بودن آن برای حمل بر او» زیرا یکی از فواید عقل اين است که مسلط
بر دو قوه و حافظ آن دو است از تعدی و خروج از حدء و بز رگ ترين غرض از تکلیف. متعادل كردن آن دو و شکستن

شدت آن دو است. -. انوار التتزیل ہے

کنر كنز جامع الفوائد و تأويل لیات الظاهره ծ Հաա‏ عار عَنْ ա Հա‏ عن اكم بن مترکین عَنْ شراق پن

ԱՆ:‏ ا فال ամ 202 տա‏ الا مشن

سم 2« .12

**[ترجمه ]كنز الفوائد: اسحاق بن عمار از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه Ար‏ عَرَضْنَا ماه չն‏ الكشماواتِ 25019 تا
آخر آيه نقل كرد كه فرمود: يعنى ولایت اميرالمؤمنين عليه الشلام. - . كنز الفوائد: ۲۴۵ -

اصول كافى: محمد بن يحيى از محمد بن الحسين همین روايت Ս‏ نقل کردہ است. - اصول کافی ۱۱ -

۷| تر جمه |

«Ծ

بلطا Ա‏ ان մե» աչ‏ عیتری عَنْ ریز عَنْ زار عن آبی جر عليه السلام فى قَوِْ الله تیا رک و تَعَالّی 9

5 58

الله کم ن نوا անեն‏ إلى կամ‏ قَالَ չեմ‏ ی լեմ‏ لیس له آن یروا عَلَهُ (۴).

| ترجمه ابصاثر الدرجات: زراره از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که در مورد 1« ان الله یمک أ | »94 անեմ‏ إلى
هُلها» فرمود: امام به امام بعد می‌سپارد و نمی تواند به شخصی كه برای امامت تعیین شده ندهد و به دیگری بسپارد. - . بصائر
۴١ աան» մյ‏

|

| جمه‎ թու
«۳
)۵( 45 أبى جَغفَر عليه السلام‎ 32 րա 2222) عَنْ‎ ռր ة روف عَنْ ماد بن‎
- ۱۴۰ #*[تر جمه ]بصائر الدرجات: فضيل از امام باقر عليه الشلام همین روايت را نقل كرده است. - . بصائر الدرجات:‎
| ترجمه‎ | *
بیان‎
زواه عنه قبضه و صرفه.‎
**[ترجمه ]«زواه عنه؛ یعنی آن را بگیرد و از او بركرداند.‎
| جمه‎ թու

«f»

رفا افدرحات أخترُ 3 محم عَنِ اهاز عَنْ مر نے مد بن خالد عن ابْن بُكثر عَنْ 5773 قال: ՀՄԱ‏ أبَا جغفر عليه السلام
ن قول الله تعالی رد الله مک اُنْ توا الأمانات

ص: ۲۷۵
-١‏ أنوار التنزيل.

۲- كنز جامع الفوائد: ۲۴۵. فيه: يعنى بها.
۳- أصول الكافى ۱: ۴۱۳ فيه. إسحاق بن عقار عن رجل عن أبى عبد الله عليه السلام.

۴- بصاثر الدرجات: ۱۴۰. قوله: پزویها ای بصرف الامامه و الوصایه عن شخص عینه الله إلى الآخر.
۵ ماف زر Երան‏

2

إلى Կի‏ و إذا کنیع بین الاس أن تخکموا بالعذل |5 الله Ա»‏ بعظکم به قال 232015 و الله ծաոի‏ 2(

չիթ»‏ جمه |بصائر الدرجات: زراره گفت: از امام տն‏ عليه الہ لام درباره آیه 2ն 2115թ‏ کم أنْ անեն 15Ք‏ إلى Կ.‏ و إذا
عکنتم یی النّاس أنْ تخکنموا باعل |5 له այ‏ بعکم به پرسیدم. فرمود: درباره ما نازل شده است و از خدا بايد استعانت
جست. - . بصاثر الدرجات: ۱۴۳۰ -

| جمه‎ թու

«A»

یرہ بصائر الدرجات ابْنْ بريد عن ابن ن أبى خمیر عن ائن أ٤ ամ‏ بن այա‏ عَنْ أبى جَقفَر عليه السلام فى Մայր‏
ԷՄ 4118)‏ رم أن وو لمات إلى կվա‏ لب "+۶۶۷۶۹۹۹۹۹٣‏
00 اد ا لیام الى تست و الاح و اد > مم یی الس آن کک را ԱՆՆ‏ إذا رتم

وه ا سداق ԱԱ‏ رجات ريد ون عازن از قرت باق ور مره 1« «إنَّ الله مر کم | »94 անան‏ إلى أَمْلِها و إذا
كم بین الاس أَنْ 284 بالعذل ال نیا بعکم بوه نقل می کند كه فرمود: ما را قصد کرده که امام اول از مه كتب و
سلاح را به امام بعد از خود بدهد. ہو |ذا 6552 بین الاس 46261 0121« وقتی كه حكومت ظاهری بيدا کردید به
عدالتی که در اختيارتان هست عمل کنید. - . بصائر الدرجات: ۱۴۰ -

چا ماد | تر جمه |
»$«

بره بصائر الدرجات عَبَادُ بن مرلیمان عَنْ աւ»‏ تد و أَحمَد : بن مُححمَدٍ عَن էյն‏ عَنْ محمد ئن չա‏ أبى الْحَمَدن

عليه السلام فى ؤل الله ای ! )2015 չե‏ کم آن աուն ծք‏ إلى أيه մմ‏ مم Հոն‏ ین آل մոս‏ لوا الله علیهع ی

امات إلى اقام من بعد و لا بخص بها غیره وا َڑوبھا عن 0
یرہ بصاثر الدرجات عمران بن موسی عن یعقوب بن يزيد عن ابن محبوب عن محمد بن الفضیل مثله (۴)

شي تير աննա‏ عن محمد بن الفضيل Մե‏

٭ تر جمه ]بصاتر الدرجات: محمد بن فضيل از حضرت ابوالحسن عليه الت لام درباره آيه 2015թ‏ َمُ کم آن تُوَدُوا الأمانات
إلى أَھْلھا؛ نقل کرد كه فرمود: آنها ائمه از آل محمد هستند كه امانت را به امام بعد از خود می‌دهند و ديكرى به آن

اختصاص نمی‌دهند و از او نمی كيرد و برنمی گرداند. - . بصائر الدرجات: ۱۴۰ -

بصائر الدرجات: ابن محبوب از محمد بن فضیل همین روایت را نقل کرده است. - . بصائر الدرجات: ۱۴۰ -
تفسیر عیاشی: از محمد بن فضیل همین روایت را نقل کرده است. -. تفسیر عیاشی ۱: ۲۴۹ -

] جمه‎ չի»

«Թ

یر سار الدرجات 152

هد الله عليه السلام عَنْ قَوْلٍ |

Ա

ԱՆՆ ՆԸ‏ أبى يَْفُورِ عَنْ مُعَلّى بن تيس قَالَ: سَأَلْتُ
ن الله ՀՆԱ 783 Սիր‏ إلى أَمْلِها قَالَ أَمرَ الله ا مام 030 أن 81 էԼ, լեմ յյ‏

3 1

شي ء له (۶).

ت رجمه |بصائر الدرجات: معلی بن خنیس گفت: از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه ծր‏ الله 2ն‏ كم أَنْ تُوَدُوا անեմ‏
إلى أَهْلِھا؛ پرسیدم. فرمود: دستور خداست به امام اول که هر چیزی را که که نزدش است. به امام بعد از خود بدهد. - . بصائر

الدرجات: ۱۳۶ -
* | ترجمه |

«փ»

یرہ بصائر الدرجات Հա‏ نع աայ‏ عَنْ لور بن وئس عَنْ أبى بعد ص بر Վ ա Մ Հուշ մն‏ عليه السلام 4 րա:‏

و 2-4

یم کم 943851 الأماناتٍ إلى Սմ կեմ‏ ہُو

ص: ۳۷۳۶

اها الا رجات :۱۳۳
۲-بضافز الدرجات: 3۴۰
۳ بضائز الذرجات: ۱۳۰
եա -Ֆ‏ الدرجاتۂ ۱۴۰.
۵- تفسیر العناشی ۱: ۲۴۹ فیه: يؤدى الامام الامامه الى امام بعده.
ها الدرجات: 3۴۰

ی لام و الوَصِيِهُ )2(
یره بصاثر الدرجات محمد بن عیسی عن صفوان عن منصور بن حازم عن آبی بصير مثله (Ը)‏

*#*[ترجمه ]بصاثر الدرجات: ابو بصیر كة گفت: از حضرت صادق عليه الہ لام شنيدم که درباره آيه 4115թ‏ یم کم

- ۱۴۰ إلى آهلها؛ می‌فرمود: به خدا سو گند ادای امانت و وصیت به امام است. - . بصاثر الدرجات:‎ թեմ
- ۰۶ بصائر الدرجات: منصور بن حازم از ابو بصير همین روایت را نقل کرده است. - . بصاثر الدرجات:‎
| تر جمه‎ | *

«Ֆ»

աջ 2.‏ 7 52 وم 93 -5 و ھا و کے ԱԻ‏ 15 سس :اف լով ա Գործ‏ ۶ کرک 2 8 22
یر بصائر الدرجات ե‏ بن إشْ ماعِيل عَنْ مُحَمّدِ بن عفرو عَنْ يَحْيَى بن مالک عَنْ رَجُل من آضحابنا قال: سَالته عَنْ قول الله عر
و جل 415 مر کم أن 159 ասեն‏ إلى յլ 252 Հեր Սն Կա‏ الْإِمَام قال ثم قال ան‏ 11941 یس من نما 2

۲

من الله (۳).

թ‏ تر جمه ]بصائر الدرجات: يحيى بن مالک از یکی از اصحاب ما نقل کرد که گفت: از امام در مورد آیه
անեն 54»‏ إلى իլ‏ سوال کردم. فرمود: امام به امام بعد از خود سے م
خواست او نیست. بلکه امری از جانب خدا است. - . بصائر الدرجات: ۱۴۰ -

| جمه‎ թո

«Ն»

بر بصائر الدرجات մն‏ بن ستاعيل عن مڪ ارقي عَنْ علی بن کاو بن م ہو ԱԱ‏

عليه السلام إن الله Բոն‏ أن توَدُوا անեն‏ إلى կե‏ و إذا ՏՏ»‏ ب ن الاس أن تخکفوا Ման‏ یمن لك لے رل ف

- 2

لاس 25015116( 20125 اغقل «ա‏

2-46

##[ترجمه إنضائر الدرجات: مالک جهنى گفت: : حضرت باقر عليه այ‏ فرمود: يه «إنَّ الله ն‏ مرکم أن 142 الأمانات այ‏

هلها و إذا 1852 Աա‏ تو کت می گویند درباره مردم است. . فرمود: همه
مردم بين مردم حکم می کنند. دقت كن که این آيه درباره ما نازل شده است. - . بصائر الدرجات: ۴۰-

۷| تر جمه |

«1»

بر» بصائر الدرجات :125 بن مُحَمَّدٍ عن ابْن فضال عَنْ أبى جمیله عَنْ 2222 الحلبی عَنْ ,1-12« عليه السلام قال: الإِمَامُ
یرف ԵԼՔ‏ خض ال 21 وی الاس بالذی 48 (۵) و علد تلاح سول الله و »15 )2223 و 21/8 قال الله تَعَالَى إِنَّ الله
252Ն‏ أن 152 الأماناتٍ إلى آغلها و قال ՇԱՀ‏ فیا مزل التَايُوتِ فی بَنِى إِسْرَائِيلَ 7717 «ՏԱ‏ یت داز ՀԱՀ)‏ كما كان

دوز غث داز Մատա‏

او شايسته ترين مردم است نسبت به مقام امام قبل و در نزد او سلاح ييامبر است و نزد اوست وصيت و او همان كسى است که
خداوند فرمود: ծի‏ ال یأر کم أنْ تُوَدُوا الأماناتٍ إلى أَهْلِها.» و فرمود: سلاح در ميان ماء مانند تابوت در بنى اسراييل است.
مقام امامت در اختيار کسی است که سلاح پیامبر دست او باشد. همان طور كه حكومت آن جايى بود كه تابوت بود. -.
بصائر الدرجات: ۴۹ -

** | ترجمه ]
«(ԵԾ‏
شی تفسیر العیاشی عَنْ 35323 ԵՑ‏ و مُحمّدِ بن مُشلم عَنْ أبى -45 عليه السلام وَ أبى عَْدِ الله عليه السلام Վե‏ (۷).

ص: ۲۷۷

.۴

۰

ضایر الفارجائٹ:
38

۰

۲- بصائر الدرجات:
۳- بصائر الدرجات: ۱۴۰ قوله: قال: ایا یحیی؛ لعل القائل هو الرجل الراوی عن الامام» او الامام عليه السلام نفسه. قوله: «لیس
منه» أى لیس ذلك التأديه من عند نفسه بل هو ոն‏ من الله.

۴- بصائر الدرجات: ۱۴۰ فيه اعقل فیمن نزلت.

۵- فی المصدر: بالذی كان قبله.

۶- بصائر الدرجات: ՖՎ‏

۷- تفسیر العیاشی ۱: ۲۴۹ فیه: و هی التی قال الله تعالی فى کتابه.

-

իու‏ ترجمه |تفسیر عیاشی: از زراره و حمران و محمد بن مسلم از امام باقر و صادق همین روایت را نقل کرده است. - . تفسیر
عیاشی ۱: ۲۴۹ -

| جمه‎ թու

«f>»

معء معانی الأخبار ابْنُ 232 عَنْ أبيه عَنْ 38212 پُونس قال: لت ատ սատ‏ عليهما السلام عَنْ ول الله عَرٌ وَ جل إِنَّ
մ‏ کم آن 47 الأماناتٍ إلى لها فال نِه ՀԶՀ‏ لا շե:‏ هآ اله تاک و تعالی کل Է լել‏ 213345
الک ده رد ی یه 6 هی اريه فى تر ائر المائات و لذ نی أبن عن يد نب تین ن علیهما السلام մն‏

أَصْحَابه علیکم اء لاه لو أَنَّ ال یی ى الْحْسَيْنِ بن على علیهما السلام ا 14 ա‏ عَلَى ամ.‏ 23 41844(

Ա

#*| ترجمه ]معانی الاخبار: يونس گفت: از حضرت موسی بن جعفر علیهما Թայ‏ راجع به آيه ծր‏ الله ՑԱ‏ 5 55
անն‏ إلى Կն‏ پرسیدم. فرمود: اين آیه فقط خطاب به ما است. خداوند هر امامی از ما را امر کرده که امر امامت را به امام
بعد از خود بسپارد و به او وصیت کند. همین دستور در مورد ساير امانات نيز جاری است. پدرم از يدر خود نقل کرد که على
بن الحسین علیهما التلام به اصحاب خود فرمود: بر شما باد بر ادای امانت! اگر قاتل پدرم حسین شمشیری را که با آن پدرم را

کشت به من امانت می‌سپرد» به او بر می گرداندم. - . معانی الاخبار: ۳۷ -

۳
و 4-

شی تفسير العياشى فی ابن ابی بغ 13528 عبد الله عليه السلام ال )5 Հե «յլ‏ کان وا տան‏ إلى ԿԱ‏ 8
کشم 3 بن الاس أذ تهکموا باعل մ‏ قال مر الله չել:‏ أَنْ Թ‏ ما عِْدَهُ ای «մրա‏ بَعْدَهُ 52801217 يشكموا بِالْعَدْلٍ و
անյ 21‏ بُطيعُوهم )1

پ2

٥

عدر یر عافن ابن ابی یعفور از حضرت صادق عليه Փայ‏ نقل کرد که درباره ԽԱՅ‏ يَأْمْرْكم 33331
անեն‏ إلى Կա‏ و إذا 1852 58 النّاس Ֆլ‏ لکن را ԱՂԱՆ‏ فرمود: خداوند به امام دستور مى دهد آنجه را كه در نزد
اوست» به امام بعد از خود بسپارد و به ائمه دستور می دهد که به عدالت حکم کنند و مردم را امر کرده که از آنها اطاعت

۲۳۹ ۱ کم سے اش‎ մանչ
| جمه‎ թու
«144»

شی» تفسير العياشى عَنْ ա‏ جغفر عليه السلام فی 415143 աա‏ بعکم به قَالَ ذ 41463 و الله الْمَمتَعانُ (Բ)‏

**[ترجمه ]تفسیر عياشى: از امام باقر عليه الت لام درباره آيه 8 الله Ա»‏ يَعِظْكمْ به؛ نقل کرد که فرمود: درباره ما نازل شده

است و از خدا بايد باری جست. -. تفسیر عیاشی ۱: ۲۴۹ -
թու‏ جمه |

«1»

2 2

«ամ ւշ‏ للنعمانى ابن عق عَنْ يُوسْفَ بن یوب عَنْ |ترعاعیل ران ن ان աայ‏ أيه و وغب (5) بن حَفْص مع
عن أبى دیر عن ايى عد اله عليه السلام فى قول الله عر ول إن اله ամեն 4 Ֆլ քն‏ إلى هلها و إذا 2852 ین
ՄԱՆ 224518‏ إِنَّ الله نیما بیظکم یہ قَالَ می 2շյի‏ نها ال թյ մյա‏

**[ترجمه آغیبت نعمانی: ابو بصیر از حضرت صادق عليه الشلام نقل می کند که درباره آيه ծր‏ الله مر کم 51 »193 անեմ)‏
إلى أَمْلِها و إذا عَکتُم 25 01« ծէ‏ تخکموا باعل إِنَّ 41 Առ‏ بعظکم ա‏ فرمود: آن وصیت است که امام از ւե‏ به امام بعد
سی ساری ے کیت سال الاب 96ب

۷| تر جمه |

۷

ى» الغيبه للنعمانى علق بن غیود ال قن لی عن هن عقاو عن عریز ن زاره تن أبى تعفر عليه السلام ا قال: مَألَهُ عَنْ

.۳۷ معانى الأخبار:‎ -١

۲- تفسیر العناشن ۱: ۲۴۹.

۴ تفسیر الخاشی ۱: ۲۴۹.

5-8 النسخه المخطوطه: و وهیب بن حفص.
۵- غیبه اللعمانی: ۲۳ و ۲۴.

Հնար عکمتم بين النّاس أن‎ եյ إلى فا وَإذا‎ անեն

7 ما آن‎ չա
7 Հ سه لاس أَنْ‎

يودي Իոն «Ատենի‏ لیس له ان

-
1.

دل إِنَّ الله نا بعکم ب ا ا ۋلا ا

[ترجمه ]غیبت نعمانی: زراره كفت که از امام باقر عليه الت لام درباره آیه إن الله Հան‏ 17525 الأمانات إلى أهْلھا وَ )5
حکمتم ա‏ بين لاس ծ|‏ 255 | بالعذل» پرسیدم. ورک يه انام رک کیٹ ا بسيارد و

٦

نمی‌تواند از او بكيرد و بر گرداند. آيا اين آيه را نشنیده‌ای ١‏ او إذا كفم ,

یلاس ان تشکموا بالعل 3 الله نعمًا نک به)؟
آنها حاکمان هستند. آيا نمی‌بینی که خدا با این آيه حاکمان را مورد خطاب قرار داده؟ -. غیبت نعمانی: ۲۴ - ۲۵ -
թո‏ جمه |

«1/»

تفسير القمی اد الله کمن و الماناتِ إلى أله 06 رض الله Ե‏ یی ا
تق و وت یلاس باعل մա‏ و إذا حكمتُم بن | մո‏

[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمى إن الله يأك أن :1752 եկ)‏ إلى أَهْلھا؛ گفت: خدا بر امام واجب كرد که امانت

e SE EE ախն‏ . سپس بر امام واجب كرد که ميان مردم به عدالت حکم ՎՏ‏ و فرمود و اذا
ՈՀ.‏ ین لاس أَنْ تخکنوا بالعذل. -. تفسير على بن ابراهیم قمی: ۱۳۹ -
թու‏ تر جمه |

«1»

مع معانی الأخبار ن» عيون آخبار الرضا عليه السلام ԱՅՔ‏ نع عَنْ أبيه عَنْ 2

ع" عل 5: معت د و عن اتن بن خاد قال:
أل الؤضًا عليه السلام عن ول اله عوج ناعم թան‏ الشماوات و اض و ال َأ أن ؛ لا امت
ھا و لها Հ|3ԼՀի‏ کات طَلُوماً جوا Աա ՀԱ Հեն յա‏ بير عي فد کف (۳).

Gg ա ա աաա 7‏ ل نٹ
فرمود: امانت ولاعیت است. هر که ادعای ولاعیت و امامت بدون حق بکند» کافر است. - . معانی الاخبار: ۰۳۸ عيون اخبار
الرضا: ۱۷۰ -

| جمه‎ թու

«ՆԻ»

مع» معانی الأخبار ان الم کل عن الحفیری عَنِ ان بی عن الْحَسَن بن 8 ِن فضال عَنْ مَرْوَانَ بن مشلم عَنْ آبی بصیر قال:
شاك یبا عید الله عليه السلام عَنْ قَوْلٍ 241 و جل մլ‏ عرضتا «ԼՄ‏ علی الشماواتِ 2517 و الجبال ճն‏ أن يَحْمِلتَها و
اق Կե‏ و حملها 8.31 21 کا0 وما جهولا قال 260 2021 و ծի‏ بو (տայ յյ‏

ترجمه ]معانی الاخبار: ابو بصير گفت: از حضرت صادق عليه الت لام راجع به اين 1« سؤال کردم: նր‏ 6.27 الَأمانه عَلَى
اتشماوات و وش و السال هاش ان لھا مین Հարկանի չար անին նաե OG‏
و հաա մե‏ تہتا الف تفای الا ا

| جمه‎ թու

بیان

على تأويلهم علیهم السلام یکون اللام فى الانسان للعهد و هو آبو الشرور أى آبو بكر أو للجنس و مصداقه الأول فى هذا الباب
أبو بكر و المراد بالحمل الخيانه كما مر أو المراد بالولایه الخلافه و ادعاؤها بغیر حق فعرض ذلك على آهل السماوات و الأرض
أو علیهما بأن بين لهم عقوبه ذلك و قيل لهم هل تحملون

ص: ۳۷۹

.۲۵ غيبه التعمانی: ۲۴ و‎ -١
۱۲۹: تفسیر‎ ٢
.۱۷۰ معانی الأخبار: ۳۸ عیون الأخبار:‎ ۳

۴- معانی الأخبار: ۳۸.

ذلك فأبوا إلا هذا المنافق و آضرابه حيث حملوا ذلك مع ما بين لهم من العقاب المترتب علیه.
أقول: سيأتى فى ذلكك خبر المفضل فى باب أن دعاء الأنبياء استجيب بالتوسل بهم.

**[ترجمه ]بنا بر تأويلى که ائمه عليهم ال لام راجع به آيه می فرمایند «ال» در «الانسان» عهد ذهنى و او يدر شرها است که
همان ابوبکر است. يا «ال» جنسی است و منظور مصداق اول آن در این مورد ابوبکر است. و مراد از حمل خیانت است. چنان
جه قبلا گذشت. يا مراد به ولایت خلافت و ادعای آن به غير حق است. يس آن بر اهل آسمان‌ها و زمين يا هر دو عرضه شد
به اينكه عقوبت و عذاب جنين کاری را برای آنها بیان کرد. بعد به آنها گفته شد: آيا در این امر خيانت می کنید؟ همه امتناع

ورزیدند جز ار ين منافق و امثال او» چون خیانت کردند. با اينكه عقاب خائن امامت برای آنها روشن شده بود.

مولف: به زودی در این مورد خبر مفضل در «باب اينكه دعای انبياء با توسل به آنها مستجاب شده است» خواهد آمد.

| جمه‎ թու
«¥1»
أَنْ يَخحملّھا‎ տան السّماوات 225111 و الجبال‎ ԵՑ لمات‎ 0

فس» تفسير ير القمى قال علي 212 Բ»‏ فى ՆԱ մ‏
فال Հն‏ هی | Համ‏ 345 الاه 3 թով‏ 3 الیل علی ان الام
الأمانات إلى ալյ Է Կեն‏ و الأمانة مامه (۲) غرفث ք‏ ات 4 جو الأو و الج ال 250 أنْ يحملتها قال Յո‏ آن

وها أو وها Ան‏ و أشن Կե‏ و حملها الاسان أن الأول ل اله كان ւնն‏ عجولا لذت الله العا و الْمنافقات و
امش کین و امش کات و يوت الله على աայ տա:‏ كاة الله عورا زحیماً (۳)

#*[تر جمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: على بن ابراهیم درباره آیه ١‏ 1 عَرَضْنَا الأمائة على الماواتِ 22717 و الْجبالٍ ین أَنْ
یخوانها» گفته است: امانت يعنى امامت و امر و نهى و دليل بر اينكه امانت امامت است» اين آيه است که خداوند به امه می
فرمايد: «إنَّ الله مر کم أن دوا الأمانات إلى օկ‏ که منظور از «անել‏ امامت اس و امات مامت اس كدير اسان هاو
ےی ل ل رو تہ ար‏ سے
ԱՒ ԱՐ:‏ وا ماو ا ար‏ مُظور اول ات ِِنَهُ ان لوكا جهونا * 412125 «տայ‏ و աե:‏ و
«ՏԵՑ‏ و لنش ر اتو ۶ او كان الله وا تحماه-, احزاب ۷ ۷ وار آق
هراستا ك شنت մի‏ اسان ان را داش راسی ار ժամա‏ تادا ق پرد[آری رم است | Մ‏ مد هردان و ստացայ‏
مردان و زنان مش کت را عذاب کند و توبه.مردان و ծն‏ با ایمان را دودو خدا همواره آمرزنده مهربان است.) -. سیر

على بن ابراهيم قمی: ۵۳۵ -
| جمه |

«¥»

եա‏ تب ցն ցամ‏ کم ց այծն Ճա‏ كار ع وخر وس کر علهما السلام
قال: له : ول ՑՆԱ Է.»‏ علیالشماوات الَْدْضٍ و الْجبال بين أن بهمآنها و أَشْفَفْنَ منها و կե»‏ الْإِنْسانُ 5641
وم جَهُولًا قَالَ هی 22207 أبى طالب علیهما السلام (۴).

كنز» كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره محمد بن العباس عن الحسین بن عامر عن محمد بن الحسین (ծ) Վա‏
ص: ۲۸۰

2-4 المصدر: فى «ՅՅ‏

؟- فى المصدر: فالامامه هی الأمانه.

۳ تفسیر الق ۵۳۵.

۴ فا الدرحات: ۷۴

չ5 -۵‏ جامع الفوائد: ۲۴۵ لم يذ کر فيه: عن رجل و فيه: قال: يعنى بها.
۶- أصول الكافى ۱: ۴۱۳.

:| ترجمه ابصاثر الدرجات: اسحاق بن عمار از مردی» از حضرت صادق علبه ال لام نقل می کند که فرمود: خداوند می ...
فرمابد: մթ‏ 4222 8120 علی ارات و الأؤضن 2 الجبال 250 أن կն‏ و اشنتق կա‏ و عملها ծերի‏ 21 كان طلوماً
2" فرمود: امانت» ولایت على بن ابی طالب عليه الشلام است. -. بصائر الدرجات: -Ծ‏

کنز الفوائد: از محمد بن حسین همین روایت را نقل کرده است. -. کنز الفوائد: ۲۴۵ -

اصول کافی: محمد بن بحبی از محمد بن حسين همین روایت را نقل کرده است. -. اصول کافی ۱: ۴۱۳ -
تر جمه ]

بیان

یمکن أن یکون مبنیا على أن المراد بالأمانه مطلق التكاليف و إنما خص الولايه بالذ کر لأنها عمدتها و یمکن أن يقرأ الولايه
بالكسر بمعنى الاماره و الخلافه فيكون حملها ادعاها بغیر حق كما مر.

##[ ترجمه آممکن است مبنی بر این باشد که منظور از امانت» مطلق تکالیف باشد و اينكه از ميان تکالیف» ولايت را اختصاص
به ذكر داده» به جهت آن است که آن عمده ترين تکلیف است. و ممكن است ولاعیت به کسر واو خوانده شود به معنی

فرمانروابی و خلافت. در اين صورت حمل آن» چنان جه گذشت ت ادعای بدون حق خواهد بود.
# تر جمه |
٣۴‏

تمارک کو աա‏ تم 1

بها (۱) و կե»‏ اسان 9217 توق از و قلان ).

:3 ترجمه |بصائر الدرجات: جابر از حضرت باقر عليه الس لام در مورد այի‏ عَرَضِنَا ماه علی السّماواتٍ و اض و الْجبالٍ
ين ا E E SES‏ آن» امتناع ورزیدند آن را حمل کنند.
اق ععلها الا سانا و آن اسا که آن را حمل کرده ابو فلان بود. -. بصائر الدرجات: ۲۲ -

| تر جمه‎ | E
«¥0»

یرہ بصائر الدرجات 182 մ‏ محمد عَن ابن ال عَنْ أبى جمبله عَنْ محمد الب 5 عَود الله عليه السلام قَالَ:

.)۳( الکوفه‎ թմ Կա الْأَمْصَار فَلَمْ‎ թ| علی‎ ամ 2272

0 آن را و سح ات 7
۷| تر جمه |
»

یں بصائر الدرجات ابن Հ)‏ 8 نان عَنْ ԹԹ‏ باع الب عَنْ أبى بد ير قَالَ Ս Հա»‏ عبد الله عليه السلام ول 5

617 خرضث علی ագայ‏ 2507 و الجبال و ւան‏ ما با قبول هل الکوقه (2).

۱

| ترجمه |بصائر الدرجات: ابو بصير گفت: از حضرت صادق عليه ال لام شنيدم كه مى فرمود: ولایت ما را بر آسمانھا و

زمين و كودها و شهرها عرضه شد» هیچ كدام ՀԵՆ‏ مردم كوفه قبول نكردند. - . بصائر الدرجات: ۲۲ -
* | ترجمه |
364

قب المناقب لابن شهرآشوب بو کر القيَازِیٔ 22941222 515 8« عليه السلام նալն‏ عَنْ լիա‏ عَنْ Տառ‏
اليه عَنْ امیر աֆ:‏ عليه السلام فی 21849 մյ‏ عرضا 260 عرض الله أمَانَيَى عَلَى السَمَاوَاتِ الم الاب و այ‏
Վ.‏ رع ےت رد Ա‏
շշ‏ بها ابر ابيص و انب 9917 من անՀ:‏ 28 الْعلقَاء մամ պոմ‏ مِنْ ین الطيور ما الوم արմ‏ 85

ص: 1/4

2-4 المصدر: کفرا و عنادا Կ.‏
۷ ضا الا Ստե‏

۴ سا الا رجات ۱۷۲

۴ن ՍՈՑ ԱՉՆ‏
۵- فی المصدر: لا تحملنا.

هار 28 الطیر ها و Տայ‏ بَتْ فی նմ 22240476 2 Մե‏ علی դաշն‏ بی կա- ամջ Հ‏
ՆՆ ԱՆԱ‏ تس ٦‏ و کل + 24 مجع ّث إِمَامتى و ألكرث ولایتی جعلها تربخا (01 و
ول ԱԲԱ‏ مرا علقما و جعل مرها 234 سح و الْحَنْظلَ و جعل աշն‏ لح لجاجا 8 591 վա‏ اسان سے کک Լամ‏
بد اک من اواب و یقاب له كان علوم 13« ո մթ‏ ریہ مَنْ ՏՄ‏ ها չք կաւ‏ طلومْ

| ترجمه آمناقب ابن شهر آشوب: ابوبکر شيرازى در «نزول القرآن» در مقام على عليه ال لام می نویسد: به اسناد خود از
محمد بن حنفیه نقل كرد که اميرالمؤمنين درباره آیه
نظر واب و عقاب عر صه داشت . گفتند : خدايا! ما آن را از نظر تواب و عقاب حمل نمی كنيم» ولى بدون ثواب و عقاب حمل

می کنیم. خداوند امانت و ولایت مرا بر پرند گان عرضه داشت. اول پرنده ای که ایمان آورد» باز سفید و چکاوک بود و اول

1 عرض نا Նմ‏ فرمود: خداوند امانت مرا بر آسمان های هفتگانه از

پرنده ای که انکار نمود» جغد و عنقا بود. از بين پرند كان خدا آن دو را Համ‏ کرد. اما جغد که نمی تواند روز آشکار شود
چون پرند گان با او دشمنند. اما عنقا در درياها پنهان است که دیده نمی شود. و خداوند امانت مرا بر زمین‌ها عرضه داشت. هر
جایی كه ایمان به ولایت من آوردہ خدا آن را پاک و پاکیزه قرار داده و ميوه ها و روییدنی های آن را شیرین و گوارا نمود و
آبش را زلال. و هر جایی که امامت و ولا-يت مرا انکار نمود» آنجا را شوره زار کرد و رويبدنىهايش را تلخ و ميوه اش را
خاردار و تلخ قرار داد و آبش را شور و تلخ. بعد فرمود ջ‏ تلا اسان یعنی ای محترد! امت تو ولا۔یت امیرالمؤمنین و
امامتش را ادعا کردند» با آن عقاب و پاداشی که داشت وله کان ظلوما» او ستمگر به نفس خود بود 612237 و جاهل به

۱۱۳۷ 2 ۱۲۴۱۸۲ کس حق آن را ادا تکفده متمكر یداد گر اس حد متاق ابن شهر اشرب‎ չու մնայի

| جمه‎ թու
۸
00000007 چپ یت‎ Հար وھ نو‎

2-4 6

٭| تر جمه |تفسیر فرات: عبید بن کثیر از شعبی نقل می کند که درباره 7 به 4015թ‏ کمن 83 الأماناتٍ إلى կե‏ گفت:
آشکارا می گویم و جز خدا از کسی نمی هراسم؛ به خدا سو گند اين امانت» ولایت على بن ابی طالب است. - . تفسیر فرات:
۳۱-۰ -

| جمه‎ թու
۰۳۹

فرب تفسیر فرات بن إبراهيم 26 ین عاب Ած:‏ 52 فَاِمَه الرَهْرَاء عليها السلام فلت Սն‏ رشول الله صلی الله عليه و آله لا غرج

ہی إِلَى السَكراءِ صت إِلَى 57122 )434 فَكانّ չաց ան‏ اؤ أذنى فص رنه بقلبی و لع 87 մ: Տա աա‏ می و
նկ)‏ رز زا فيفك անչա‏ کا سا کی و كان سیعاژاتی و ری ر ا ی 1-8 41 վյ‏ انا وخدی ا
شریک لی قَالُوا هن و أ 152 0-14 کا کی و کات անաչ‏ 317 و عملة عوط ք‏ تھا عبدی و زشولی
٦٣٥٦‏ ئ ‏ رت ےت ئ

անի‏ ی
۲- مناقب آل ابی طالب ۲: ۱۴۱ و ۱۴۲.

۳٣٣ աարի

عباس 53:63 0112« 22-08 فی 41.15 ՀՆԱ 2» մլ‏ علی 25017212 و الجبال Տիտան‏
պեր‏ مَقْنَ منها و կե»‏ اسان Հլ‏ کان طلوماً Յա յմ ٦‏ م000 42532 մ 7 Նա»‏
دكم و کٹا ين աժ‏ لض 2353 թյա նառ‏ 4 4
فیک اديه َب شح صلی الله عليه و آله نیا أن فاع بهم ذا عزک أيهم و إ٥‏ وک فآویهم 22313 إِلَى الجبال
Հարկ‏ و آطیهی عَلَى عم 0 Ա տեն‏ الوا و الوص و الجبال եա‏ سَألَهُ الله مِنَ الطاعه فحملها بو

آَم قَحَمَلُوهَا قال 557 00 :4« عليه السلام و له տս‏ ما حَمَلُوا من طاعتهغ 0(

آسمان بالا بردند. به سدره المنتهی رسیدم که به اندازه فاصله دو انتهای کمان Ն‏ کمتر قرار داشتم. آن را با دل ديدم نه با
چشم؛ یک اذان شنیدم دو تا دو تا و اقامه یکی یکی. شنیدم که منادی ندا کرد: ملانکه من ساکنان آسمان‌ها و زمينم» حاملان
عرشم! گواهی دهید که خدایی جز من نیست» يكتايم و شریکی ندارم. گفتند: گواهی دادیم و اقرار کردیم. فرمود: ملائكه
من؛ ساکنان آسمان‌ها و زمينم» حاملان عرشم! گواهی دهید که محترد بنده و پیامبر من است. گفتند: گواهی دادیم و اقرار
کردیم. فرمود: ملائکه من ساکنان آسمان‌ها و زمينم» حاملان عرشم! گواهی دهید که على ولىّ من و ول رسول من و ول
مؤمنان است بعد از رسولم. گفتند: گواهی دادیم و اقرار کردیم. عباد بن صهیب از حضرت صادق نقل کرد که حضرت باقر
فرمود: ابن عباس هر وقت از این حديث ياد می کرد» می كفت من اين مطلب را در قرآن می يابم: (إِنَا رضنا 2410 عَلَى
الشماواتِ و الْأرْض. ابن عباس گفت: به خدا قسم طلا و نقره و گنجی از گنج های زمین را به امانت نزد آنها نسپرد» ولی قبل
از خلقت آدم به آسمان‌ها و زمين و کوه‌ها وحی کرد که من ذریه محمد را در ميان تو می گذارم» چگونه با آنها رفتار می...
کنی؟ وقتی تو را خواندند» جواب ده و وقتی از تو يناه خواستند. يناه ده. و به کوه‌ها وحی کرد وقتی تو را خواندند. به آنها
جواب ده و از آنها اطاعت كن بر ضد دشمنانشان. آسمان‌ها و زمين و کوه‌ها از اطاعتی که خدا خواست. ترسیدند. سپس بنی
آدم آن را حمل کردند» يس آنها آن را حمل کردند. عباد كفت که حضرت باقر عليه ال لام فرمود: به خدا قسم وفا نکردند
به آنچه که حمل کردند از اطاعت ایشان. -. تفسیر فرات: ۳۱ -

چا ماد | ترجمه ]
«Էշ»‏

ول ال բ յա‏ طاؤس فى کاب مرخ المُعُودِ ան‏ تفیدیر شوب إِلَى الباقر عليه السلام فى قوله تعالی إن الله مر کم
անեն 183 5‏ إلى կամ‏ قَالَ 20»ն‏ فی أثر لاه آن سل 7111 مُحمّد صلی الله عليه و آله (۴).

* [ ترجمه ام لف: سيد بن طاووس در کتاب سعد السعود گفته است: در تفسیر منسوب به حضرت باقر ديدم که درباره آیه

° ե
1 لا‎

.- فرموده است: اين آيه در امر ولایت است که بايد تسلیم به آل محمد شود.‎ «ԿԱ الله یام کم 21 ذراالابانات إلى‎ օխ
-٣۲ سعد السعود:‎

۷| تر جمه |

باب ۱۷ وجوب طاعتهم و آنها المعنی بالملک العظیم و أنهم آولو الأمر و أنهم الناس المحسودون
الآيات

النساء: չխ‏ يَحْسَدُونَ الناس عَلى ما آتاهُمُ الله مِنْ فضله فقذ 121 آل اراهیم الكتاب و الحکمه و یناه مُلکا عظیما* فمنْهُم مَنْ

آمَنّ به و مهم من صَدَّ عَنْهُ و كفى «նթե‏ سعیرآ/(۵۵-۵۴)

YAY ص:‎

۱- فى المصدر: انى لاجده.

۲- فى المصدر: و اطبقی على عدوهم.
تی ت۳۰

۴- بعد الود ١١‏

.24121026 أطيقوا الله اطا ول و آولی 7Ա‏ منکغ فَِنْ ناغم فى 22 32212341
الشولِ إِنْ 655 تُؤْمِنُونَ بالله الوم الآ خر ذلک كيد و خسن َأويل(۵۹)

(و Սն‏ قال )دوز لو ردو ավ‏ الرّسُولٍ و إلى ոն ա‏ مِنْهُْ անյ‏ الذین Հեւ‏ مِنْهُ:(۸۳)

-
ع

info‏ 66 )1]۔' - ام RES‏ 41201 من فضله مذ آنا آل ابراهیم الکنات و الحكمة و ینام مُلکا

ا لیم ا وو کا Թորա. աճա մրն‏

[بلکه به مردم برای آنچه خدا از فضل خویش به آنان عطا کردہ رشک می ورزند در حقیقت ما به خاندان ابراهیم كتاب و
حکمت دادیم و به آنان ملکی بز رگ بخشیدیم. يس برخى از آنان به وى ايمان آوردند و برخى از ايشان از او روی برتافتند و
[برای آنان] دوزخ رکرارہ سی اس

- و

455 5| 2313 41:21:22 : شین‎ թած أولى الْأَْرِ نكم‎ ջո 151341 لین منوا یو‎ ԱՏԵ-
تم ات 847ب‎ մք منوت باه اّما خر ذلك :2 و أَحْسَنٌ‎

ڑای کسانی که ایمان آورده اید خدا را اطاعت كنيد و پیامبر و اولیای امر خود را [نیز خر | اطاعت کنبد. پس هر گاه در امری
[دینی ] اختلاف نظر یافتید. اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید» آن را به [ کتاب] خدا و[ سنت ] پیامبر [او | عرضه بدارید»
اين بهتر و نیک فرجام تر است.1

- و لو روه ای الوَسُولٍ و إِلَى أؤلى الأثر مهم لعلمه الَّذِينَ يَستنبطوئة զվե‏ -. نساء ‏ ۸۳-

و اگر آن را به پیامبر و اولیای امر خود ارجاع کنند قطعا از ميان آنان کسانی اند که [می توانند درست و نادرست] آن را
دریابند.]

| جمه‎ թու

تعسیر

قوله تعالی: է)‏ 871225 قال الطبرسی رحمه 41 معناه بل یحسدون الناس و اختلف فى معنی الناس ա‏ فقيل آراد به انی صلی
الله عليه و آله حسدوه على ما آعطاه الله من النبوه و إباحه تسع نسوه و میله إليهن و قالوا لو كان نبیا لشغلته النبوه عن ذلك فبین
الله سبحانه أن النبوه ليست ببدع فى آل إبراهيم.

و ثانيها
أن المراد بالناس النبى و آله عليهم السلام عن أبى جعفر عليه السلام.

و المراد بالفضل فيه النبوه و فى آله الامامه. (۱)

آقول: ثم روی عن تفسیر العیاشی بعض ما سيأتى من الأخبار فى ذلكك.
و قال فى قوله تعالى و آولی الأثر منک للمفسرين فيه قولان أحدهما آنهم الأمراء و الآخر أنهم العلماء و آما أصحابنا فانهم
رووا عن الباقر و الصادق عليهما السلام أن أولى الأمر هم الأثمه من آل محمد عليهم السلام.

أوجب الله طاعتهم بالإطلاق كما أوجب طاعته و طاعه رسوله و لا يجوز أن يوجب اللہ طاعه أحد على الاطلاق إلا من ثبتت
عصمته و علم أن «ԵԼ‏ كظاهره و أمن منه الغلط و الأمر بالقییح و ليس ذلك بحاصل فى الأمراء و لا العلماء سواهم جل الله
سبحانه عن أن يأمر بطاعه من يعصيه أو بالانقياد للمختلفين للقول و الفعل لأنه محال أن يطاع المختلفون كما أنه محال أن
يجتمع ما اختلفوا فيه و مما يدل على ذلكك أيضا أن الله سبحانه لم يقرن طاعه أولى الأمر بطاعه رسوله كما قرن طاعه رسوله

بطاعته إلا و أولو الأمر فوق الخلق جميعا كما أن الرسول فوق أولى الأمر و فوق سائر

ص: ۳۸۳۴

-١‏ مجمع البيان ۳: ۶۱ طبعه صيداء.

الخلق و هذه صفه آئمه الهدی من آل محمد علیهم السلام الذين ثبتت امامتهم و عصمتهم و اتفقت الأمه على علو رتبهم و
عدالتهم فَإِنْ 36330 شین :2942 41121 و الژشولِ أى فان اختلفتم فى شی ء من آمور دینکم فردوا المتنازع فيه إلى کتاب
الله و سنه الرسول و نحن نقول الرد إلى الأئمه القائمين مقام رسول الله صلی الله عليه و آله بعد وفاته هو مثل الرد إلى الرسول فى
حياته لأنهم الحافظون لشریعته و خلفاژه فى أمته فجروا مجراه فیه. (۱) قوله تعالی այն Համ)‏ حمد عاقبه أو أحسن من
٩‏ روپ رر رت شی سین جو تدج N‏
إلى أولى մե չն‏ ۾ قال آبو جعفر عليه السلام هم الأثمه المعصومون للم لیبس وله 4 منم الضمیر يعود إلى أولى الأمر و
قيل إلى الفرقه المذكوره من المنافقين أو الضعفه (۲).

*##[ ترجمه |درباره آيه չն‏ يخم دود النّاسَ) مرحوم طبرسی گفته است: معنى آن اين است كه بلكه به مردم حسد می‌ورزند و
در معنی «الناس» در اینجا اختلاف شده است. يس گفته شده منظور پیامبر است که بر نبوتی که خدا به او عطا کرد و بر اينكه
نه زن برایش حلال شده و به آنها علاقه دارده به او حسد ورزیدند. گفتند اگر پیامبر بوده بايد نبوت او را از این کار بازمی
داشت. خداوند بیان کرد كه نبوت در آل ابراهيم بی سابقه نبوده. دوم اينكه از امام باقر عليه الث لان نقل شده که منظور از

«الناس» در 1« پیامبر و آل اوست و منظور از فضل. درباره او یعنی نبوت و درباره آل او یعنی امامت. -. مجمع البيان ۳: ۶۱

ملف: پس از آن از تفسیر عیاشی ՎԹ‏ خبر را در این مورد روایت کرده که که راهن یی کی روا نے
لمر գտե‏ از مفسران در اين خ باره دو قول است: یکی اينکه آنها فرمانروایان هستند و دیگر اينکه آنها علماء هستند. اما
اصحاب از حضرت باقر و صادق عليه ال لام نقل کرده اند که مراد از اولی الا-مر ائمه از آل Հայաթ‏ که به طور کلی
اطاعت آنها را خدا واجب کرده است. همان طور که اطاعت از خود و پیامبرش را واجب کرده و جایز نیست که خدا
فرمانبرداری از کسی را به طور کلی واجب نماید» مگر اینکه عصمتش Հան‏ شده Վեն‏ و بداند که باطنش مانند ظاهر Հայ‏ و
بداند که اشتباه نمی کند و به کار قبيح دستور نخواهد داد. و این مقام در هيج یک از فرمانروایان و دانشمندان وجود نخواهد
داشت» به جز ایشان. خدای سبحان بز رگ است از اينكه امر کند به اطاعت از کسی که معصیت او را می کند يا مطیع کسی
باشند که قول و فعلش فرق «Վեն «ՀԹ‏ زيرا محال است که چنین کسانی اطاعت شوند. همان طور که محال است که آنچه در
آن اختلادف دارند» جمع شود. از چیزهایی که بر این مطلب دلالت می کند. اين است که خداوند اطاعت اولی الامر را قرین
اطاعت پیامبرش قرار نداده» چنان جه اطاعت پیامبر را قرين اطاعت خود قرار داده است» مگر اينكه اولوا الامر از تمام مردم
برترند» چنان جه پیامبر بالاتر از اولوا الامر و تمام مردم است و اين صفت و امتیاز مخصوص ائمه هدی از آل محقد است که
عصمت و امامت آنها ثابت شده و تمام امت اتفاق دارند بر بلندی مرتبه و عدالت ايشان. افَإنْ 6330 فی سی :51944 الله
72713 يعنى اگر در یکی از امور دینی خود اختلاف كرديد, مورد نزاع را به كتاب خدا و سنت پیامبر بر گردانید و ما
معتقديم که بر گرداندن به ائمه که بعد از وفاتش قائم مقام پیامبرند» مانند بر گرداندن به او در زمان حياتش است. چون ائمه
حافظان شریعت او و جانشینان او در امش هستندء يس جایگزین او در آن خواهند بود. 17« Հա‏ وبا یمنی بهترین
عاقبت با منظور | ین است كه اين بهتر است از تأويل شماء زیرا ب رگرداندن به خدا و رسولش و معصومانی که قائم مقام او

هستند» بدون شک بهتر است از تأويل به غير حجت. - . مجمع البیان ۳: ۶۴ - ۶۵ -

بو لو رَدُوهُ إلى ارو و إلى 2029 Քն‏ حضرت باقر عليه ار لام فرمود: آنها ائمه معصومین هستند. الَعَلِمَهُ لین
«Հ4ն Տենա‏ ضمیر برمی گردد به اولی الامر و گفته شده كه ضمیر برمی گردد به گروهی که ذکر شده از منافقان یا
ضعیفان. - . مجمع البیان ۳: ۸۲ -

فس» ت رہ رت نزن رت ات و کے ےج نہ
قال: ة لت قَوْلهُ فد آئینا آل إثراهيم اکتا قال الوه قلت «52-ի,‏ 1106« و الْقَصَاءَ و ینام مُلكاً عظیما Հայ յմ‏
المفدوضة ي

٭ | تر جمه |تفسير على بن ابراهیم قمی: حنان از حضرت صادق عليه ال لام نقل کرد كه از آبه )1 Է‏ آل ժԲ»)‏ الکتات»
جويا شدم. فرمود: نبوت است. گفتم: منظور از աայ):‏ جيست؟ فرمود: فهم و قضاوت. پرسیدم: او آتَبامُغ ملكا ե:‏

چه؟ فرمود: منظور از «ملكك عظیماء همان اطاعت واجب شده است. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۸ - ۱۲٩‏ -
թու‏ جمه |
«Ծ‏

سس لا 2-5 م وض على الاس طاعتهم ال ՅԱ ԱՅ‏ آطیوا الله و أَِيعُوا աժե Ամո‏
չան չք‏ عليه السلام دی أبى عَنْ سماد عن ربز عَنْ أبى عبد الله عليه السلام ال تل 223150 شین ۽ اجو

تیاه و ی الژشولِ و إِلَى أولى յն‏ :2(

##[ تر جمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمی: سيس بر مردم واجب نموده اطاعت ائمه را. . يس فرمود: سو انها لاد آمَنُوا NEL‏
421 لوول و أولى 2 مْکم» یعنی اطاعت از امیرالمومنین Թան‏ تک بے سو یی عليه ԱԱ‏
کرد که فرمود: اين آبه نازل شده است: 518 تَنارَعْتُمْ فى 24 ء فارجعوه إلى الله و إلى الرسول و إلى أولى الأمر منکم.» -.
تفسیر على بن ابراهيم قمی: ۱۲۹ -

| جمه‎ թու

بیان

يدل على أن فى مصحفهم علیهم السلام فأرجعوه مکان 9732 يحتمل

ص: ۲۵

۱- مجمع البیان ۳: ۶۴ و ۶۵.

۲- مجمع البيان ۳: ۸۲ طبعه صیداء.
٣‏ شر الق ۱۲۸ و ۱۲۹.

۴- تفسیر القت ۱۲۹.

أن یکون تفسیرا له (۱) و يدل على أنه كان فيه قول 211 أولى الْأثر مِنْكُمْ فيدل على أنه لا بدخل أولو الأمر فى المخاطبین
بقوله ծն‏ 236« كما زعمه المفسرون من المخالفین.

٭| تر جمه |دلالت می کند بر این كه در قرآن ائمه علیهم ال لام (فا رجعوہ) به جاى )695.5( آمده و ممكن است تفسير «رذوه)
باشد. -. همان طور که ما بعد آن نیز تفسير آيه است. نه اينكه آيه را با این الفاظ آورده است. -

و نیز دلاللت می کند بر اینکه در آن قرآن «و إلى آولی الأمر գտե‏ بوده است. پس دلالت سی کند بر این که اولوا الامر جزو
مخاطبان «فاِنْ تَنارَعْتُمْ) نیستند» چنان جه مفسران اهل سنت معتقدند.

:5 | تر حمه |
«Էէ»‏

ن» عیون أخبار الرضا عليه السلام مد بل ժա Ջա տման‏ عن خت بن ավայ‏ بكر ջար գատ‏
628 عن یی محئ Ճան‏ عن 42440 عليهم السلام ՀԱ‏ :23223 صلی الله عليه و آله إِلَى عَلِيٌ و لسن و
لت ین عليهم السلام ثم قال فى د نل الله با կտ‏ اکر لوا اله و آطیشوا :174727 մԱ Հճ: չն‏ له من ود
Բ‏ و فاطعه յլ‏ أن 02198(

٭| ترجمه ]عیون اخبار الرضا: احمد بن محمد بن قصری از ابو محمد عسکری» از پدران خود. از حضرت باقر عليه الشلام نقل
كرد که فرمود: بيامبر اكرم به على و حسن و حسين وصيت کرد. سپس درباره این آيه «يا գր‏ :7 منوا أطيغوا الله و أطيغوا
الرَسُولَ 212513 مِنْكم) فرمود: اتمه از فرزندان على و فاطمه زهرا علیهما الشلام هستند تا روز قيامت. -. عيون اخبار الرضا:
۲

] [ترجمه‎ E
«f»

ماء الأمالى للشیخ الطرسی 2 عغرو عَنِ ابن տամ տոն‏ موسی بن տարա Մեյ‏ عبد له تن ծան,‏ ضما عن تھی
بن عبد ա‏ 2 یس عن ال عن عطا عن ابن عباس 8 .1181 على ما آناهم 40 :5 4.8 قال تحن الاس كو
الاس (۳).

سم أ

٭ترجمہ]امالی طوسی: عطا از ابن عباس 18 کرد که درباره آيه Հի‏ 891.5 الاس علی ما 2201 الله من պլ.‏ گفت:
منظور از «الناس» ما هستیم نه مردم. - . امالى طوسی: ۸۱ -

| جمه‎ թու

Sy

یره بصائر الدرجات Վա‏ بن :15 عن الخترین بن مرعید عَنْ «ԵԺ‏ بن الفض یل عَنْ أبى جغفر عليه السلام فى قَوْلٍ الله մա‏

.)۴( 55:22) 75 يَحْسَدُونَ النّاس علی ما 2261 اللهُ مِنْ فضله قال‎ է|

* |[ ترجمه |بصائر الدرجات: محمد بن فضیل از حضرت باقر عليه الس لام نقل کرد که درباره آبه չն‏ يدون ات علی ما

2201 الله من անա‏ فزهودة سا كساق سیت که ری رشك هسقم: Հնա»‏ الذرجات: 11م
هم الله ԵԱ‏ رموکہ بر یی هسم جه مو سرت بار
* | ترجمه |

«$»

یر بصائر الدرجات خمد عَن չա‏ عَن القاسم بن ԱՅ‏ 7 فضاله عَنْ ցնի‏ بن عتمان عَنْ أبى الصّبّاح 5 آبی عَبْدِ

.)۵( الصَبّاح نخن الناسٌ المخشودون و آشاز ده إلى صدره‎ ն

` Պ`

-

«ր‏ عليه السلام قَالَ: يا

|
ص: ۳۸۶

-١‏ و هو الصحیح» كما أن ما يأتى بعد ذلكك آیضا تفسیر للایه لا انه آوردها بالفاظها.
N oa‏

EN یرون‎ ٣

۴- أمالى ابن الشیخ: ۱۷۱.

فدبصائر الدرجات: ۱۱.

| ترجمه ابصاثر الدرجات: ابوالصباح کنانی از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد كه فرمود: منظور از «الناس» ما هستيم که

مورد رشک مردم هستیم. و با دست به سینه خود اشاره فرمود. - . بصائر الدرجات: ۱۱ -
թու‏ جمه |
«Մ»‏

یرہ بصائر الدرجات اب يزيد عن مُحَمّدِ بن الخترین عن ابن أبى عُمیر 2125 5 58.17.28 أبى جغفر عليه السلام فی قول

الله تہارک و تعالی էէ‏ خم دود النّاسَ علی ما 2261 الله مِنْ فضله نحن الاس الْمَحْسُودُونَ علی ما تاتا 411 مق տեմ‏ دون

չիթ:‏ جمه |بصائر الدرجات: بريد از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که درباره آیه էի‏ يَحْسَدُونَ لاس عَلی ما آتاهُمُ الله مِنْ

فضّبه» فرمود: منظور از «اللاس» ما هستیم که مورد رشک هستیم بر امامتی که خدا به ما داده» نه جمیع مردم. -. بصائر
الدرجات: ۱۱ -

| جمه‎ թու

«փ»

یره بصاثر الدرجات աւ‏ 8 مُحمّدٍ 224118 عَنْ حمّاد ِن عیمی 28 աա‏ بن )22 عَنْ أبى تصیر عَنْ أبى جغفر عليه
السلام فی قَوْلٍ الله تعالی չէ‏ يَحْسَدُونَ الاس علی ما آتاهُمُ الله من فضله 18 آنا آل إِبْراهِيم اکتا و ال )252 و ینام مُلکاً

عظیماً قال الطاعة 222922(
ير بصاثر الدرجات ابن يزيد عن ابن آبی عمير رفعه عن أبى جعفر عليه السلام مثله (۴).

##[ترجمه ]بصائر الدرجات: ابو بصير از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد كه درباره آیه չն‏ تشون الاس عل ما آتاهُم الله
من :4.2 12 آتينا آل إراهيم الکتاب و الْحكمة و آتَتِناهُمْ مُلكاً عَظِيماً» فرمود: منظور اطاعت واجب شده است. -. بصائر

الدرجات: ١١‏ -
بصائر الدرجات: عبدالّه بن قاسم از حماد همین روایت را نقل کرده است. - . بصائر الدرجات: ծ:‏ -

بصائر الدرجات: ابن ابى عمير سند را به امام باقر عليه الس لام رسانده و همین روايت را نقل کرده است. - . بصاثر الدرجات:
-١8‏

«Ֆ»

թ -

یرہ بصائر الدرجات 1124 عِيتدى عَنْ وَجَلٍ عَنْ هسام : بن الْعکم : قَالَ: 41 11 عبد اله عليه السلام يَحْسَدُونَ اس على
մերն‏ الله ِن 4-2 مذ շալ մտար‏ الکناب و չեմ «ՀԱՅԱ Նա 61 աղ Տան‏ قال و الطَاعَهِ و
من ذلک طَاعَهُ օգ»‏ هم : بوم մ ճայ‏ 162(

#[ ترجمه ]بصاثر الدرجات: هشام بن حکم گفت: به حضرت صادق عليه (Գայ‏ گفتم: در 1« չե‏ بش دون لاس على ما
Եվ‏ 41 مخ فش له تشد آتينا آل إِبْراهِيم الات و السك و ینام مُلكاً عظیما» روس عظیم» چیست؟ فرمود:
وجوب اطاعت از ائمه و از همین ملک عظیم است اطاعت كردن جهنم از ائمه در روز قيامت ای هشام! - . بصاثر الدرجات:
۱-

| تر جمه‎ թու
«Ն»

وہ دید ہا ہی مر ری او անտա‏
û‏ ول وت کی ا عَظيماً قال المُلك

3
-

3

24 جعل فیهم یه من أَطَاعَهُع أَطَاع ال و من عضاهخ عصی الله هو ملک չմ‏ (۶)

ص: ۲۷

-١‏ بصائر الدرجات: ۱۱. لم یذ کر فيه: لفظ «جمیعا».
«Նան‏ الجا
۳ رفا իւա Աի‏
#د يسائر الدرعانفة +18
«Նար‏ الدرتحاكة 11
۶- بصائر الدرجات: .١١‏

**[ترجمه [بصائر الدرجات: بريد عجلی از حضرت باقر عليه الت لام درباره آیه لد ԱՅ‏ آل إبْراهِيم الکتاب و 82
آتَتِنَاهُمْ مُلكاً عظیما؛ نقل کرد که فرمود: از ايشان قرار دادیم پیامبران و انبياء و ائمه را. يس چگونه در مورد آل ابراهیم اقرار
دارند» ولی در مورد آل محترد منکرند؟! عرض کردم: معنی «و آتَِناهُمْ «եա ՏԱ‏ چیست؟ فرمود: همین که ائمه را در ميان
آنها قرار داده است. هر كس مطیع آنها باشد» مطیع خدا است و هر كس با آنها مخالفت كندء با خدا مخالفت کرده. همین
ملك عظیم است. - . بصائر الدرجات: 534

| جمه‎ թու

«1»

0

ւջ‏ بصائر الدرجات أَحْمَدٌ : بن محمد Վ‏ عن الح : ۰ ين بن س عيك ٍ عن اضر بن سوبد ԵԶ‏ يى العلبی ԵԶ‏ ل عَنْ عمران
قَالَ: فلت له ٦‏ تم لیذ ید آل բայ‏ الكتاب յա‏ لتو َك و الْجكمة قَالَ الْمَهْم 212417 فلت له فول
له «55Ա‏ و تَعَالَى و یناخ ملک عظیماً قال 2այ‏ (۱).

| ترجمه |بصائر الدرجات: عمران گفت: درباره ايه )128 آثينا آل إبراهيم الکتات» از امام عليه ال لام پرسیدم. فرمود: منظور
نبوت است. گفتم: ր‏ الْحِكْمَة) چه؟ فرمود: فهم و قضاوت است. گفتم: او آتَتِناهُمْ مُلكاً عَظِيماً» جه؟ فرمود: اطاعت است. - .
անկան մենա‏

| جمه‎ թու

۰1۳

ین بصاثر الدرجات գմ‏ مُحَمّد عَنْ عفران بن مُوت 1:58 بن جَغفَر عَنْ 28 بن Եկն‏ عَنْ վառ‏ الیل عَنْ ابی
مت ےت Էշն‏

2 سے

ԱԱ‏ ملكا عَظليما ال تن لله ال ني الذيق قال اه մա‏ 2 تفر ՑԱ‏ دون و تفن أفل هذا
(Օա 58 «Հեն‏

به 81 یخم دود لاس علی ما 416261 من فض له 53112 آل إِبْراهِيم

#*[ترجمه ]بصاثر الدرجات: ابو حمزه ثمالی از امام صادق عليه الّر لام درباره أيه չն‏ خش دون لاس علی ما آتاهُم له .5
Վ.‏ ققد آنا آل թթ:‏ الکتاب و «Հ-ի‏ و ճն Հաղ‏ عظیماه نقل کرد که فرمود: به خدا سو گند ما «Ար‏ هستیم که
خدا فرموده است. و به خدا سو گند ما همان کسانی هستیم که مورد رشک هستیم و ما اهل اين ملکی هستیم که به ما برمی...
گردد. - . بصاثر الدرجات: ۱۱ -

| جمه‎ թու

«11»

امات ف تول لوعو ر بآ دين ا ւք‏ و یو اون و اُولی ն‏ کم աա‏ اة ن մագ‏

**[ترجمه ]كمال الدین: ابو بصير از حضرت باقر عليه الشلام درباره آيه «يا أَيّهَا 2217 منوا 411721 وَ آطیُوا الرَسُولَ وَ أولى
51 مْکغ» نقل کرد که فرمود: منظور امامان از فرزندان على و فاطمه تا روز قيامت است. - . كمال الدین: ۸ -

| جمه‎ թու

«ԾԵԾ

قل

را ے

շշ. 2.2 շտ

0" 0

**| ترجمه |بصائر الدرجات: ابو بصیر گفت: به حضرت صادق عليه ال لام عرض کردم: 123 آتينا آل ՇԲ‏ الکتات 3
الْحكمة و آتیناهُم مُلکا عظیما.» فرمود: می دانى «ملكك عظیم» چیست؟ گفتم: شما داناتريد خدا مرا فدايتان كند! فرمود: اطاعت

ما است که خدا واجب نموده است. - . بصائر الدرجات: ۱۵۰ -

**[ترجمه]

۵

شی» تفسیر العیاشی عَنْ 545 بن 184 8:00« لی մոա»‏ عليه السلام 08 الله قل

ص: ۲۸

11 الدرجات:‎ «Նաի

۲ صان الت رجات 13

۳ النساء: ۵۹.

۴- اکمال الدین ص ۱۲۸ فیه: إلى ان تقوم الساعه.

۵- فى نسخه الکمبانی: «طاعه و الله مفروضه» و المعنی على ما فى المتن: ان الملک العظیم هو طاعتنا المفروضه من الله تعالی.
۶- بصاثر الدرجات: ۱۵۰.

الم مینک امک ատ‏ ملک من تساه و تاملک من تساه (۵ مذ آثی الله بنى آم یه յա «Հե‏ لیس عد عون وت

-
Յի:

الاس 1« إِنَّ الله انا «Հեյ‏ و أله بو մամա‏ بكرن له الوت و 2Նն‏ اد فليس هو 631 ():Ն1‏

##[ترجمه آتفسیر عیاشی: داود بن فرقد گفت: به حضرت صادق عليه الشلام در مورد تفسیر 61115471 مالک الک ք‏
ملک من تشاء و تنزغ «Հն‏ من մա‏ -. آل عمران / ۲۶ -

ستانی 1 گفتم: خداوند به بنى اميه نيز ملک را عنایت کرده. فرمود: آن طور که مردم خيال می کنند نیست. خداوند ملک را
به ما داد بنی اميه گرفتند. مقل اينكه کسی لباسی دازد و دیگری از او می كيرد. ر پس Սն‏ کسی که گرفته. نیست. = . تفسیر
عیاشی ۱: ۱۶۶ -

* | تر جمه |

«15»

م2

في اعلام الزری «ՅԱՅ‏ و E‏ َالَ: سك ال صلی الله عليه
422521 با ագի ԱՈ‏ أطيقوا الله ایا لول رف الله و روه من Ա‏ مل مم شتفانی با اب
շամամ‏ بغدی 217 22 23 أبى طَالِبِ علیهما انسلام Եշ‏ 8 العسين : تم علق ը‏ الخسین تم Ղա‏ : 5 2 التفدوف
فى را بلاق Թ (Այ ե ՅՆ ՀՄ թն չն ն Հա)‏ الضایق جففر بن محمد نم فوسی بن جغفر 8286 موتی

շ

8

و

م محمد ون عل نم 10 ین محم تم لس ن عل ثم مر تی و کی (0) * ای اع 225« :2425 عادو این (۴)
لسن بن 224112 الله علی یه ارق 230 Այա‏ ذاک Հա ա‏ عَنْ + شتیعته Հ (ծ)‏ لا بت علی الْقَوْلِ فی
Սլ տել‏ من امتح الله Հն‏ یمان (۶).

## ترجمه ]اعلام الوری و مناقب ابن شهر آشوب: جابر جعفی در تفسیر خود از جابر انصاری نقل کرد که گفت: از پیامبر اکرم
راجع به آيه ويا կ2‏ 2:11 آمَنُوا أطِيعُوا الله و أَطِيعُوا الوسُول؛ پرسیدم: ما خدا و رسولش را شناختیم و دانستیم» منظور از اولی
الامر کیانند؟ فرمود: ای جابرا آنها جانشینان من و پیشوایان مسلمانان بعد از من هستند. اول آنها على بن ابی طالب است» بعد
حسن؛ سپس حسین؛ بعد على بن الحسینء سپس ՎՀ»‏ بن على که در تورات معروف به باقر است و تو او را خواهی دید.
وقتی او را ملاقات 55,5« سلام مرا به او برسان. سپس صادق جعفر بن محقد. بعد موسی بن جعفر» سپس على بن موسی» بعد
محقد بن علیء سپس على بن محتردہ آنگاه حسن بن علی» سپس هم نام و هم کنیه من حجه الله در زمين و بقيه الله در بین
بند كانش» فرزند حسن بن علی؛ آن کسی که خداوند به دست او شرق و غرب زمين را فتح می کند. او کسی است که از
شیعه خود پنهان است. به طوری که معتقد به امامت او Հան‏ نمی ماند» مگر کسی که قلبش را خداوند به ایمان آزمایش گرد
است. - . اعلام الوری: ۳۷۵ - ۳۷۶ مناقب ابن شهر آشوب ۱: ۲۴۲ -

* | تر جمه |

۷

لی ا يكم قال աճ‏ وهآ ری անման‏ ہج ۳

61158228 كمَرُوا هوّلاء أفدى ین 248 آمَنُوا Աշ‏ (۷) ول

ص: ۳۸۹

۱- آل عمران: ۲۶.

۲- تفسير العیاشی :١‏ ۱۶۶.

۳- فی إعلام الوری: سميى و ذو كنيتى.

۴- فى إعلام الورى: محمّد بن الحسن بن علىٌّ.

2-6 إعلام الورى: يغيب عن شيعته و اوليائه غيبه لا يثبت فيها.

۶- مناقب آل أبى طالب ج ۱ ص ۲۴۲ إعلام الورى: ۳۷۵ و ۳۷۶ فيهما: لا يثبت على القول بإمامته.
۷- النساء: ۵۱.

إلى ار مَؤْلَاءٍ هی من آل «ԵՀ‏ صلی الله عليه و آله و أَوْليابْهھغ Աշ‏ آولنک 231 عم الله و
5 يعن الله ن تَجدَ له ամա ամն նա:‏ ملک տելի չա‏ و )4012 َإذاً لا نون لاس Փա ՆՔ‏ الاس աի‏ عَنَى

ال ای 4108 ریت فى չմնա քանոնը‏ على ما آتاهم ال ین له تی امشو ون ۳ عى تا

աաա

نا الله مق ال اه ُو لاله جمیعا سذ اتنا آل թթ‏ الکتاب و اکن و քյ‏ ملكا եար աա‏

سل و الا و اة تکیت يُقِرُونَ لک فی آل إِثزامیم و کرو فى Ատամ‏ من آمَنَ به و مهم من ید هو
کنی هم 431622 գեա»‏ طلا طلا ال لت تول فى آل إثزامیم و آتیدشع ملكا ծմ քամ «աա‏
تغل تفه آظه ٤‏ من ջան‏ اطع الله و من عَصَاهُمْ 22 الق ملک العظیم قال Թ‏ 11 لمکم أن مُوَدُوا Տան‏
إلى الها նչ» աշա Կն‏ ال չելու ա 20125351 ոսկ‏ لی تہ ه الكت و للم و الاح و إذا كفت ۳

3
-

الاس ا 8 20301426 աի‏ کم تم ال لاس տամ կիա‏ آمو Թ «արմ 5538 աա‏ 40
չն 13472752‏ نکم 2 حَاصة ان جم زعا فی الأثر كاف جوا إِلَى اللَِّ و ی الرَسُولٍ 212215

اد

ص: ۲۹۰

-١‏ فی نسخه: «یقول الأئمّه الضاله: الأثممه الضاله و الدعاه اه» و فى الکافی: یقولون الأثمّه الضاله.

٢‏ فى الکافی: النقطه التی فى وسط النواه.

۳-فی الکافی: تحن الناس الس و در فیه: دون خلق الله آجمعین.

ع- فى الکافی: (جعلنا) و فیه: یقرون به.

۵- یعنی هذا الحکم يشمل المؤمنين جميعاء فهو اما بدخولهم فى الخطاب. حیث ان الخلق كلهم حاضرون عند الله علماء و اما
باشترااک الحاضر فى موطن الخطاب و الغائب عنه فى التکلیف و فى الکافی: امر جمیع المؤمنين الى يوم القيامه بطاعتنا.

بتکم (յա արատ:‏ زم بطاعه Ա‏ 2813 لَهُمْ فی شَازعتهم աջն «50: տ ալ‏ 211 13
لَه - أَطِيعُوا اله و أطيغوا لشول و ولی 78 ینک 0(

2اضر ی بريد بن معاویه كفت سی سجر و سوب کت آيه ازاو سؤال كردم : «أطيعُوا
41 و عفر سول و آولی ոմ‏ نکم ۰ در جواب فرمود: Ժան‏ ی 38 նամար‏ الكتاب وت Հայն‏
اساعُوت» منظور فلانی و فلانی است. ہو يَقُولُونَ 211 24 هولاء آهدی 312« ոլոր‏ -. نساء / ۵۱ - آیا کسانی
را که از کتاب [ آسمانی] نصیبی يافته اند ندیده ای که به جبت و طاغوت ایمان دارند و درباره کسانی که کفر ورزیده اند
می گویند اینان از کسانی که ایمان آورده اند راہ «ՅՆ‏ ترند] می‌فرماید: پیشوایان گمراه و دعوت کنند گان به آتش. اينها راہ
بافته‌تر از آل محنرد و دوستانشان هستند. رليك 31 بن عم الله و مرن ی ع الله մ ան‏ لَه تصدیرا و ال ԱԽՆ‏

«ատյ‏ سی տանի‏ و اا ود ل و ون الاس قير اه کو ص7 ۲ د و

[اینانند که خدا لعنتشان کرده و هر که را خدا Համ‏ كند هرگز برای او یاوری نخواهی یافت. آيا آنان نصیبی از حکومت
دارند [اگر هم داشتند] به قدر نقطه يشت هسته خرمایی [جيزى] به مردم نمی دادند.] فرمود: ما آن مردمی هستیم كه خدا
منظور کرده. و النقیر» یعنی نقطه‌ای که در وسط هسته خرما می‌بینی. չի‏ يَحْسَدُونَ الاس علی ما آتاهُم 11 من قَضْلِهِه فرمود: ما
کسانی هستیم که مورد رشکیم بر امامتی که خدا به ما داده است» نه به تمام مردم. مد آئینا آل إِبْراهِيم الکتاب ցածի)‏
2 مُلكاً عظیما.» می فرماید: از آن خانواده پیامبران و انبیاء و ائمه را قرار دادیم. چگونه در مورد آل ابراهیم به آن اقرار
می کنندہ ولی درباره آل աա‏ منکرند؟ ՎԵ‏ مَنْ آمَنَ به و مِنْهُمْ مَنْ 32212 کفی بِجَهَنّمْ ճա‏ تا این قسمت آيه او
ْحِلَهُمْ արմ»‏ -. نساء / ۵۷ -

او آنان را در سابه ای پابدار درآوریم.] گفتم: منظور از «ملكك عظیم) درباره آل ابراهیم در آبه 212 (Հն‏ عظیما»
چیست؟ فرمود: از ايشان ائمه‌ای را قرار داد هر كس اطاعت از ايشان کند. اطاعت خدا را کرده و هر کس مخالفت ورزد با
خدا مخالفت كرده. ملكك عظيم سی اکر بعك فرمو ر الله یم كم آن 1758 նեմ‏ إلى أهْلها» تا «سَمِيعاً بَصِيراً» -. نساء
ծ) /‏ -

[خدا به شما فرمان می دهد که سپرده ها را به صاحبان آنها رد کنیدء خدا شنوای بیناست.] فرمود: ما را قصد کرده است که
باید امام اول از ماء امامت و كتب و علم و سلاح را به امام بعد از خود بسپارد. او إذا 6052 81120154 تخکنوابالذل»
عدالتی که در اختیار شما است. بعد به مردم فرمود: ايا ԱՄ‏ لین موه منظور تسام مومنان است تا قيامت. «أطيقوا الله
او اسول 202989 ینکم» فقط ما را قصد كرده است. ان خفتم تنارّعاً فی الامر» فارجعوا إلى الله 32231213
سے ا یگ چنین نازل شده - شاید یو استتباط ران باشد» وير شتید که امام علیه ال لام اين را به آن تفسير کرد

پس گمان کرد که همین گونه از نزد او نازل شده است. -

با جج ی شک سے ای تد ՀԱԱ‏
شد گانی گفته شده كه به آنها گفته شده «أَطِيعُوا الله و أَطِيعُوا الوَسُولَ و ولی ն‏ منْکغ,؛ - . تفسیر عياشى ۱: ۲۴۶ - ۲۴۷ -

| جمه‎ թու
«1/»

شی تفسیر العیاشی 132 العجلق 58 أبى جغفر عليه السلام مله 27 و راد فيه آن تخکنروا بالعذل إِذَا هتم آن ՀՏՀ‏
باعل إِذَا بَدَتْ فی أَبْدیکغ (۴).

أقول:- روی الکلینی الخبر بتمامه فى الکافی عن بريد بأسانيد مفرقا له على الأبواب )6(

##[ ترجمه |تفسیر عياشى: بريد عجلى از امام باقر عليه الس لام همين روايت را نقل کردہ و در آن افزوده: ծն‏ تخكمُوا بِالْعَدْلٍِ)
یعنی زمانى که ييروز شدید به عدالت حکم كنيد» زمانى که ظاهر شد در دستانتان. -. تفسیر عياشى ۱ -

مؤلف: كلينى روایت را به صورت كامل در اصول كافى از بريد با سندهایی که در ابواب مختلف آمده نقل كرده است. -.
اصول کافی ۱: ۲۰۵ - ۲۷۶ -

* | تر جمه |

«1»

-
Ք. 2 2

قب المناقب لابن شهرآشوب شىء تفسیر العياشى 58 أبى ԹԱՏ ԱԶ)‏ قال قال ջ|‏ عبد الله عليه السلام Ա‏ آبا الصّبَاح ա‏
833 فرض الله طاعَتَنًا لَنَا ال وَ لا صمو الال و تحن الّاسخون فى العلم 254.2 ال دون الدین قال الله فى کترابه أم
يَحْسَدُونَ لاس علی ما 112861 مِنْ فضله (۶).

* | ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب و تفسير عياشى: ابوالصباح كنانى گفت: حضرت صادق عليه الشلام فرمود: ای ابوالصباح! ما
قومى هستيم كه خدا اطاعت مارا واجب كرده. انفال و مال ياكيزه براى ما است و ما ريشه داران در علم هستيم و ما مورد

رشک مردميم كه خدا در كتابش فرموده: էն‏ 571222 لاس عَلی 220112 411 مِنْ فضله.» - . مناقب ابن شهر آشوب ١‏ :

- ۲۴۷ :۱ عياشى‎ յար ۵
| جمه‎ թու
«ՆԻ»

شی» تفسیر العیاشی عَنْ أبى يد ՅՅ‏ 28 این عباس فی 143 57155 لاس علی 201 الله من فض له قال Հ‏
الاس و فضلة الوه (ՈՌ‏

| ترجمه ]تفسیر عیاشی: ابن عباس درباره آيه չն‏ بح وق الا علی Թեա‏ الله مِنْ فض له» گفت: ما الناس» هستیم و

)25 | خدا»» نبوت است. -. تفسیر عیاشی ۱: ۲۴۸ -

] ترجمه‎ | E
«¥1»

شى» تفسير العیاشی عَنْ آبی خالد ՀԱՏ‏ عَنْ آبی جغفر عليه السلام ԾԱ‏ عظیما آن جَعَل فیهخ امه مَنْ اطاعَهُم آطاع الله و مَنْ
عَصَاهُمْ عَصَ الله فَهَذَا مُلک عَظِيمٌ و آتيْنامُم

ص: ۲۹۱

-١‏ لعل ذلكك استنباط من الراوى حيث سمع ان الإمام عليه السلام فسره بذلكك فظن انه المنزل من عنده.

۲- تعليل لخروج أولى الامر عن المتنازعين و حكمهم. و فى الكافى: و كيف يأمرهم الله بطاعه ولاه الأمر.

۴ تفسير նայ‏ ۱: ۲۴۶ و ۲۴۷.

.۲۴۷ :۱ «եա تفسیر‎ -۴

۵- أصول الکافی ۱: ۲۰۵ و ۲۷۶ فیه: «تنازعا فى امر فردوه إلى الله و الى الرسول و الى أولى الامر منکم» راجعه.
۶- مناقب آل أبى طالب: ج ۱: ۲۴۵ تفسیر العیاشی ۱: ۲۴۷.

.۲۴۸ :۱ շնա تفسیر‎ -۷

٭ |ترجمەه |تفسير عیاشی: ابو خالد کابلی از حضرت باقر عليه الس لام درباره آبه ملک عظیما» نقل کرد که فرمود: տեն‏ در
آنها فا كا هر كس از آنه الات Ատատ‏ اطاغت کرد وم كس մանական մնակ ն‏ کر خی ان
«ملكك عظیم) است. وو Ա»‏ ملكا عظیما.» د تفسپر عیاشی ۱ ---_-

* | ترجمه ]

ԼԱՔ

0-7 فى روَاتہ ری قَال: Հկ‏ الْمَفْوُوضَهُ ինք,‏

تمه تس անն»‏ 1821 رواب درگری از امام باقر عليه الشلام نقل كرد كه فرمود: منظور اطاعت واجب شده است. -.
عیاشی ۱ ۲۴۸ -

* | تر جمه |

«ԺԷ»

Ք

شی» تفسیر العیاشی عِمْرَانٌ 42:62 قد اتنا آل إثراهيم الکتاب قال الو 5217« قَالَ الْمَهْمَ و لمَضاء و مُلكاً عظیما ال
այ‏ (۴).

- ترجمه ]تفسیر عیاشی: عمران -. در مصدر «حمران» آمده است.‎ իու

از امام باقر عليه التدلام نقل کرد که درباره آيه قد 231 آل إِْرامِیم ՍԱՆՏԱ‏ فر مرد عنظور نوت اسه دربارہ وو ՆԱՏ‏

فرمود: فهم و قضاوت است. و در مورد «مُلکا عظیما» فرمود: اطاعت است. -. تفسير عياشى 7۱ -
۷| تر جمه |
٣۴‏

شیء تفسیر العياشى أَبُو مره عَنْ آبی جغفر عليه السلام فد اتيا آل إِبْراهِيم الکاب 8891թ‏ وَ الجكمة فَهُمْ الْحككراء من
للا مق الصّفْوَهِ و «ՏԱՀ ԱԼ‏ العظیم Հք‏ 11128311 مق الصّفْوَهِ (۵).
**[ترجمه ]تفسیر عیاشی: ابو حمزه از امام باقر عليه التلام نقل کرد که درباره آيه Թ‏ 61 آل إِبْراهِيم աԱ‏ فرمود: نبوت

استء «و الْجکَمة» آنها حکیمان از انبیای بر گزیده هستند» و «ملک عظیم» امامان هدايت کننده از بر گزید گانند. -. تفسیر

عباشی ۱: ۲۴۸ -

| جمه‎ թու
«¥0»

في تفسیرالماشی 32 5اژة ي قا وك ااا عه سام مه աա‏ عدا را ا رة

Ք
نت 22 ھا کا‎

لاس علی ما آتاهُمُ 41 من فض له اليه قال Հոյ «ՏԱ յմ»‏ )218 الطاعه قال فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ به و مِنْهُمْ مَنْ 1.2 22 قال
արտ -ա‏ الله فقال لی թայ‏ لِم يا ամ Հետա‏ کثیرا فقرآتها و مهم مَنْ یمن به و ملع من 12 այ մայն‏

الله عليه السلام ալ‏ هُوَ (۶) فمن չմո‏ ول إبْراهِيمَ من آمَنَ بهذا و مِنْهُمْ من 04212(

#* ترجمه ]تفسیر عیاشی: داود بن فرقد گفت: از حضرت صادق عليه ال لام در حالی که اسماعیل پسرش نیز حضور داشت
شنیدم که می فرمود: էի‏ بشت دون الاس علق ما قا الله وق ف ل تا آخر آیه. فرمود: «ملک عظیم» وجوب اطاعت است.
فرمود: منم من آمَنَ به و مِنْهُمْ 82 عَله.» من گفتم: استغفر الله! اسماعیل به من گفت: چرا استففار کردی ای داود؟
گفتم: چون پیش از اين بسیار آن را [به اين شكل] خواندم: 3 مِنْهُمْ مَنْ یمن به و 445 مَنْ صد عنه.» حضرت صادق عليه
ال لام فرمود: همان طوری است که من خواندم. از آنها فرزندان ابراهیم هستند که به اين ایمان آوردند و بعضی از آنها از آن

جلو گیری کردند. -. تفسیر عیاشی ۱: ۲۴۸ -

| جمه‎ թու

بیان

لعل داود كان يقرأ هكذا سهوا أو على بعض القراءات الشاذه التی لم تنقل إلينا و المشهور فى مرجع الضمیر !ما آهل الکتاب أو
آمه إبراهيم و على تفسیره عليه السلام راجع إلى آل إبراهيم فالمراد ՅՆ‏ جمیع ذریته و لا ينافى إيتاءهم الکتاب و الحکمه و
الملک العظیم صد بعضهم عن الحق إذ معلوم آنها لا تعمهم بل هی مخصوصه ببعضهم.

իոչ‏ ترجمه آشاید داود سهوا این طور می‌خواند يا بنا بر بعضی قرائت‌های شاذی که به دست ما نرسیده است. و مشهور درباره
منظور از «آل» تمام ذریه اوست و دادن کتاب و حکمت و ملک عظیم به ایشان منافاتی با جلو گیری بعضی از ايشان از حق

| جمه‎ թու

«Ծ»

-
- -

شی تفسیر العیاشی عَنْ ԾԱ‏ 41 دَخَلَ عَلَى أبى الْحَسَن الرّضا عليه السلام قال: ՀԱՅ‏

ص: ۳۹۲

۱- تفسیر العتّاشيئ ۱: ۲۴۸.
۲- تفسیر շեն‏ ۱: ۲۴۸.
۳- فى المصدر: حمران.

۴- تفسیر العناشی ۱: ۲۴۸.
۵- تفسیر العیاشیی ۱: ۲۴۸.

۶- أى الصحیح ما قرأته انا

.۲۴۸ :۱ շնա تفسیر‎ -۷

عن ؤل الو با Ամ‏ ین نو یر له یا لوحو و أولى ار نكم دک عی طالب موا الو عل
բ‏ كت Ան‏ طال كوت ԵՈ)‏ ثم من մն‏ ثم لسن عليه السلام م یکت تا ال شكوثة فت Հաաա աժ‏

م من تال ثم عل بْنُ տամ‏ و مركت فلم برل بش ڪت عن كل اد نی ید الم ال 174 2 سمخ إِلَى آخرهم
صلوات الله عليهم (۲).

ارت اش عیاشی: ابان گفت؛ خدمت حضرت رضا علیه Թան‏ رسپ بر از این آیه دیا انها لین 21 راو
422382 و ولی رکه پرسیدم. فرمود: اولی الامر على بن اہی طالب صلوات الله عليه است. بعد سکوت کرد. چون
سکوت امام به طول انجامید» عرض کردم: پس از على بن ابی طالب عليه الئلام جه کسی بوده؟ فرمود: حسن عليه ال لام.
چون سكوت امام به طول انجامید. عرض كردم: بعد كه بود؟ فرمود: حسين. گفتم: يس از حسين عليه الشلام؟ فرمود: على بن
الحسين و سكوت نمود. پیوسته هر امام را نام می برد و سكوت می کرد تا من سؤال را تکرار می كردم تا تمام آنها را تا
آخرين نفر نام برد صلی الله عليهم. - . تفسير عياشى :١‏ ۲۵۱ -

| ترجمه‎ թու
۷

شی تفسير العیاشی عَنْ մ Հա» Սմ «ԵԱ ՅՍ‏ عب الله عليه السلام 028 نکم ջնա բեմ‏ ین دوه يغنى من أضلِه
عق فول ՀԵՆ‏ الله و لیوا سول 11713 20 ملك و ين ؤل زشول الله صلی الله عليه و آله ما إن مکحم + ատա‏
ا مِنْ قَوْلٍ فلان و لا من قَوْلٍ فلان (۳).

٭ |تر جمه |تفسير عیاشی: ضرالا سحلي ՈՆ‏ سضيرعت سادق علي الثر کم ید کا سی ورڈ جح ա‏ ریت
اصلی آت այա թ‏ از اين سکن خندا «أطيقوا الله و وا الؤشولٌ و أولى فکمه و از اين فرمایش پیامبر اکرم صلی الله
عليه و آله «ما ان تمسکتم به لن تضلوا» نه از قول فلان كس و نه از قول فلانی. - . تفسیر عیاشی ۱ - ۲۵۲ -

| ترجمه |

«YA»

و

کی سے العیاشی غ غاد ال تن لمان عن ابی թ‏ عليه السلام فى وله وا اله و أطبغوا الژشولَ و أولى Հե չն‏
انين فى علق وف գտան‏ ال مواضع لاہ غَیر َنم 0571( َو یمه (4۵

#[تر جمه آتفسیر عیاشی: عبدالّه بن عجلان از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که درباره 7« Եի‏ 2117 و أَطیعوا ال#شول 5
آولی اشر գտե‏ فرمود: اين آیه درباره على و ائمه علیهم ال لام است که خداوند آنها را جایگزین انبیاء قرار داد جز اينكه

چیزی را از پیش خود حلال يا حرام نمی کنند. -. تفسیر عیاشی ۱: ۲۵۲ -

| جمه‎ թու
۲۹

شىء تفسیر العياشى عَنْ حکیمقال 45 չն‏ عبد մր‏ عليه السلام Հե‏ فداک أخيزنى من أولى ոտն չն‏ الله «թա‏
ԹՀ յցա‏ ابی طالب و الْحَمَنٌ و մայ‏ و عَلِيُ ն‏ الخسین و مُحَمَدُ չք մ‏ و جَغفَر أن علیهم մայ‏ فاخمذوا الله
ای کم متك و 5850 جِينَ جحَدَهُمْ اس (۶)

#*[ترجمه ]تفسیر عیاشی: حکیم گفت: به حضرت صادق عليه الشلام گفتم: فدایت شوم! مرا از اولوا الامری که خداوند امر به
اطاعت آنها نموده» مطلع فرما؟ به من فرمود: آنها على بن ابی طالب و حسن و حسين و على بن الحسین و محمد بن على و
جعفر که من هستم» هستند. خدا را سپاسگزار باشید که امامان و رهبرانتان را به شما شناسانده» زمانی که مردم منکر آنها

مدل سب اسر غافی ۷۵۷۶۱
թո‏ ترجمه |
«Էշ»‏

2-85 العیاشی عَنْ عمرو بن سعید قال: ՀԱՆ‏ آبا الْحَسَن عليه السلام عَنْ 45 ՀՔ‏

ص: ۲۹۳

-١‏ فی المصدر: قال: فلما طال سكو ته.

۲- تفسیر العیاشی ۱: ۲۵۱. فیه: فلم يزل يسكت عند کل واحد.

۳- سير العناشی ۱: ۲۵۱ و ۲۵۲.

۴- أى لا يأتون من عند الله بالحلال و الحرام» بل يقولون للناس ما قاله النبى صلی الله عليه و آله» و بالجمله انهم یکونون فى
درجه الأنبیاء و مرتبتهم غير انه لا يوحى إليهم» فحالهم حال جمله من الأنبیاء الماضیه الذین کانوا یتبعون سنه نبی آخر و
پروجونها بين الناس و يقيمونها فیهم.

۵- تفسیر العناشع ۱: ۲۵۲.

۶- تفسیر العناشی ۱: ۲۵۲.

الله وَ أَطِيعُوا الرَسُولَ و آولی 51 منکغ قال قال 28 23 آبی طالب 123117 مِنْ بَعْدِهِ 2(

##[ تر جس ]سے عیاشی×: خر و بن سعید كفك: از حضرت ابوالحسن عليه ال لام ارہ و و ھا ان و
أولى الْأَمْر مِنْكم) پرسیدم. فرمود: منظور على بن ابی طالب و اوصیای بعد از او است. -. تفسیر عیاشی ۱: ۲۵۳ -

| جمه‎ թո
«Է»

شىء تفسير العياشى عَنْ ՄԵԱ‏ مش لم قال قال չէ‏ جغفر عليه السلام 50 20231 شی ۽ فاَزجغوة إِلَى الله و ٍلی الرَسُولٍ و

.( نكم‎ չն ۳ այ

##[تر جمه ]تفسیر عیاشی: محمد بن مسلم گفت: حضرت باقر عليه الشلام فرمود: إن تَنارَعْتُمْ فی شَئْ ء فارجعوه إلى الله و إلى
الرَسولٍ و إلى أولى الأمر منکم.» -. تفسير عياشى ١‏ : ۲۵۴ -

#* | ترجمه |

ՀԾ

6.

شی» تفسير العياشى فی )49 عار بن «այ աշ‏ عَنْ جابر عَثهُ عليه السلام 7/3 ոն‏ مِْ آل «Դար‏

**[ترجمه ]تفسیر عیاشی: جابر از امام باقر عليه الشلام نقل کرد که اولی الامر از آل محمد هستند. -. تفسیر عیاشی ۱: ۲۵۴ -
| ترجمه |

Հ»

Հայ. Աաաա Սոնա ہے تس‎

رام( رت مرق Հակա‏ من بطع الزشول 18 أطاع الله արթ աշ ւյլ‏ الَو أ رجلا قامَ لَه و صاع تَھَارَه و
کو ود وج و وہ Մատ‏ يبد 405 :2 այլ‏ (۷) ما کات لَه

`»
۴
`

۱
Ա

22 له (۶) و

Մոն:

0
١
5
ر5‎
ծ.
3
00

- արիա و‎

ىا وک مِنْ أهل الایمان تم ال ارک ւ Հաա)‏ مهم يَدْخِلَه الله 22 بفضله و خمته (۸)

۳۳

جاء المجالس للمفيد ای 88232 يني عَنْ ար‏ عَنْ أبيه عَنْ ماد عن ریز 20355 42 عليه السلام مه ای وله حفيظاً
C9‏

**[ترجمه ]تفسیر عیاشی: زراره از حضرت باقر نقل می کند كه فرمود: بالاترين جایگاه دين و قله ی بلند آن و كليد آن و باب

به سوی پیامبران و رضای خداء همانا اطاعت امام است يس از شناختن او. سپس فرمود: خداوند می فرماید: «مَنْ يْطع الرَّسُولَ

18 أطاع անյ‏ تا اين قسمت آبه «حفیظاء - . نساء / ۸۰- هر کس از پیامبر فرمان برد در حقیقت خدا را فرمان برده و هر كس
رویگردان شود ما تو را بر ایشان نگهبان نفرستاده ایم.) آگاہ باشيد که اگر شخصی شب زنده داری کند و روزش را روزه
بگیرد و تمام مالش را صدقه دهد و تمام رو زگارش را به حج به جا آورد؛ ولی ولایت ولی خدا را نشناسد که او را دوست
بدارد و تمام اعمالش به راهنمایی آن امام به سوی خدا «Վեն‏ حقی بر خداوند در پاداشش ندارد و نه از اهل ایمان شمرده می

شود.

سپس فرمود: نيك وكاران از ايشان را خداوند به فضل و رحمت خود ايشان داخل بهشت می كند. -. تفسير عياشى ١‏ : ۲۵۹ -
مجالس مفيد: زراره از امام باقر عليه الشلام همین روايت را تا عبارت «حفیظا» نقل كرده است. - . مجالس مفيد: ۴۲ -
٭٭[ترجمہ]

بیان

ذروه )٠١(‏ الأمر أى أمر الدين أو كل الأمور بعد معرفته

ص: 4۴

.۲۵۳ :۱ աճն) تفسیر‎ -۱

۲- تفسیر العتّاشئ ۱: ۲۵۴.

۳- تفسیر العیاشق ۱: ۲۵۴.

۴- فى المجالس: و باب الأشياء» و رضا الرحمن طاعه للامام.

۵- النساء: ۸۸۰

۶- فى المصدر: و تصدق جمیع ما له.

۷- فى نسخه: بدلالته إليه.

۸- تفسیر العناشی ۱: ۲۵۹.

4- مجالس المفید: ۴۲.

٠-الذروه‏ بالكسر و الضم: المكان المرتفع و العلوء و أعلى الشی ء.

أى الامام و إرجاع الضمير إلى الله بعيد و الاستشهاد بالانیه بانضمام الابات الداله على مقارنه طاعه الرسول لأولى الأمر أو
بانضمام ما آوصی به الرسول من طاعتهم فطاعتهم طاعه الرسول أو مبنی على أن الایه نزلت فى ولايتهم كما يدل عليه بعض
الأخبار أو على آنهم نوابه صلی الله عليه و آله فحکمهم حکمه قوله أولئكك إما إشاره إلى الشیعه أى المحسن من الشیعه أيضا
إنما يدخل الجنه برحمه الله لا بعمله أو إلى المخالفين أى المستضعفین منهم و سيأتى القول فيه فى محله إن شاء الله.

| ترجمه ]١ذروه‏ الامر» يعنى امر دين يا همه امور. «بعد معرفته» يعنى بعد از شناخت امام و بازكشت ضمير به خدا بعيد است. و
استشهاد به آیه به ضميمه آياتى كه دال بر قرين بودن اطاعت پیامبر با اولى الامر يا به ضميمه آنچه كه پیامبر به آن وصيت
كرده از اطاعت ايشان. يس اطاعت ایشان» اطاعت رسول است يا مبنى بر این است كه آيه درباره ولايت ايشان نازل شده -
چنان جه بعضى اخبار بر آن دلالت می کند - يا مبنى بر این است که ائمه عليهم الشلام نائبان پیامبرند پس حكم ايشان» حكم
پیامبر است. «اولئکک» يا اشاره به شيعه است يا نيك وكار از شيعه نيز به رحمت خدا داخل بهشت می‌شود نه به عملش» يا اشاره

به مخالفان است» يعنى مستضعفان از ايشان. و سخن درباره آن در محل خود خواهد آمد إن شاء الله.
* | ترجمه |
«ԷԷ»‏

شی» کفسیر العیاشن كن اب تیا َو մ Հաշ մն‏ عبد الله عليه السلام ول الله دب علی գթա‏ تال اک
على خی عظیم )080 թ‏ وض ای ոմ‏ تال ما آناكم ՆԹ Մշոյ‏ ما تهاکم عله ها (0) 089 من بلع لول
أطاع 8524 شول الله صلی الله عليه و آله وض إِلَى ی عليه السلام و امه مه قلطم و جعد الاس كو الله يكم أ
ա Ք‏ و այճաայայաշյլյնած‏ الله و اللہ ما جعل յ-ն‏ تير فى (۶) خا (մմ‏

| ترجمه ]تفسیر عیاشی: ابو اسحاق نحوی گفت: از حضرت صادق عليه الشلام شنیدم که می فرمود: خداوند پیامبرش را بر
محبت خود تربيت نمود. فرمود: Աթան‏ . قلم /۴ - و راستی كه تو را خویی والاست.] آنگاه دين را در
اختیار او گذاشت. فرمود «ما 2501 لول 71714 ما ها کم 42 واه - , حشر /۷- (آنچه را فرستاده [او] به شما داد آن
را بگیرید و از آنچه شما را باز داشت بازايستيد.) و فرمود: ո‏ بطم الوَسُولَ قَقَدْ طاع له حضرت رسول صلی الله عليه و آله
աթար‏ کاس ارہد لات فان ات مس انها اقول کشر անա Հաա‏ ساکے عابشا
محبت می ورزیم که بگویید زمانی که ما گفتيم و ساکت بمانید زمانی که ساکت شدیم. و ما واسطه هستیم بين شما و خدا.

سو گند به خدا برای احدی خیری در مخالفت امر ما قرار داده نشده است. - . تفسیر عیاشی ۱: ۲۵۹ -
թու‏ جمه |
«ԷՀ»‏

شیء تفسیر العیاشی عَنْ عَبد الله بل عجلان عَنْ أبى جغفر عليه السلام فى فزله و لز 25721557 و إلى أولى եե Մ‏

#[تر جمه |تفسیر عياشى: عبدالله بن عجلان از امام باقر عليه الت لام درباره آيه «و لو ردو إلى մար‏ وَإِلَى أؤلى 23 Հգ‏

نقل کرد که فرمود: آنھا ائمه هستند. -. تفسير عیاشی ١‏ : ۶۰-

| تر حمه‎ | E
«Էչ»

شی؛ تفسير العياشى عَنْ 18 الله بن جنب قال ՀՅ‏ إلى أَبُو الحسن الوصا عليه السلام 2555« رَحمک الله هَوْلاءٍ القَوْمَ (۷)

الین ومن Ֆա‏ کات قبن تکم اف و

ص: ۳۹۵

۱- القلم:

ال أ

۳- أو عزنا سابقا الى محل الابه.

۴- فی نسخه من الكتاب و المصدر: فى خلاف أمره.
۵- تفسير العتئاشئ ۱: ۲۵۹.

۶- تفسير الاش ۱: ۲۶۰.

۷- أى الواقفیه.

մաք‏ هب لا کم تاه لک و فا ینک الى تافكرا به ون خجل أبى صلى الل عليه و رخ و نكو فى
آخر الكتاب أ մթա‏ لو ترح (۱ Մ‏ یال اتَرهُم անկ‏ و ی علیهم բբ» մ‏ و دک لما طهرث فزیتهم و تفت :
هم و نوا( علی عالمیم و اروا ա)‏ ین արամ:‏ لم و تن و كيت مالک ՀԵԱ»: չնա‏
و لک بترا كث աջում‏ رَبك بظلام لل 17.4 یکن دبک لهم գամ:‏ كان ատամ‏
لِك الْوُقَوفٌ عند 23 و رد ما էկ»‏ 4 ين یک إلى աս‏ مد بط لاله مول فى Տա‏ کنابه و لو ذو إِلَی الوَسُولٍ و
إلى أولى ار չվե‏ لع الى بد بوه لقع یفیی آل محمد عليهم السلام و هم اين անմա‏ ادن و وق
մա‏ و ارام و هم لته لِلَِّ عَلَى حَلْقِهِ (۴).

խու‏ ترجمه ]تفسير عياشى: عبداللّه بن جندب گفت: حضرت رضا عليه الشلام در نامه ای به من نوشت: «خدا رحمتت کند! ياد
از آن گروه كرده بودى كه ديروز جزو برادران دينى شما بودند و اينكك مخالف و دشمن شما و برىء از شما شدند. و آن
دروغى كه به سبب آن را به سختى انداختند راجع به زنده بودن پدرم صلی الله عليه و رحمته.» در آخر نامه نوشته بود:
«شيطان بر ايشان عارض شد و ايشان را مبتلاى به شبهه كرد و امر دين را بر ايشان مشتبه كرد. آن به واسطه افتراى ايشان بود
كه ظاهر كشت و گرد هم آمدند و عالم خود را انكار كردند و هدايت را از جانب خود خواستند. يس گفتند: براى جه و جه
کسی و چگونه؟ اين احتياطى که کردند» موجب هلاكت آنها شد و آن به خاطر كار خودشان بود. و خداى تو به بندكان ستم
روا نمی دارد و آن نه به نفعشان بود و نه به ضررشان, بلكه برای آنها لازم بود و واجب برای آنها از آن» توقف هنكام تحير و
بركرداندن آنجه را که نمی‌دانند از آنء به عالم آن و مستنبط آن استء زيرا خداوند در كتابش می فرمايد: «و لو رَدُوهُ إلى
اڑشولِ و إلى أولى չն‏ نم له 11 գե Տեա‏ يعنى آل محمد و آنهايند که از قرآن استنباط می کنند و حلال و

حرام را تشخیص می دھند و ایشان حجت خدا بر خلقش هستند. -. تفسیر عیاشی ۱۷٦‏ -
۷| تر جمه |

بیان

تأفكوا به تکلفوا الافک و الکذب بسببه فقالوا لم أى لم حكمتم بموت الكاظم عليه السلام أو من الامام بعده و كيف حكمتم
بكون الرضا عليه السلام إماما.

#[ تر جمه |«تأفكوا ա‏ يعنى دروغی که به سبب آن خود را به سختی انداختند. پس گفتند «լի‏ یعنی چرا به مرگ کاظم عليه
الشلام حکم کردید؟ يا امام بعد از او کیست؟ و چگونه حکم به امامت رضا عليه الشلام کردید؟

| جمه‎ թու

«V>»

قب» المناقب لابن شهرآشوب الْأْمّهُ علی لین մատ‏ با االات آعتوا ال اال و آطیقرا اة

ԱԱՀ)‏ نَا فى أن تا و اا نها فى Աա թո‏ ذا بطل ا ՍԱՐԱՆ Ան‏ لل

ԱԲ‏ فى یا عليهم السلام ծի‏ مزا աղ‏ ی عُمُومَ طاعه ه آولی الْأمْر من «թ»‏ عطت الله 253 21 بطاعتهغ علی ار
بطاعته و طاعه رشوله و من حي أَطلَقَ տն‏ بطاعتهم و لم بخص یا من شن ء له شیحانه لو اراد خاضاً له و فى فد

ص: ۳۹۶

۱- فى نسخه. سخ اقول: سنح له رأى فى الامر عرض. و سنح الظبی و الطیر و غیرهما: مر من المیاسر الى المیامن.
۲- فى نسخه من المصدر: و کذبوا على عالمهم.

۳- فى النسخه المخطوطه: فاتاهم الهلاكك.

۴- تفسیر العیاشی ۱: ۲۶۰.

ےت ہہ : تحت کت

چو وو و ہے

بل وهُا ری أَمَراٍ لابا یا ہےر جو جج وھ

و فى طاعه بفضهغ عِطيان بغض و արծ քալել‏ بغضهم ա‏ ار و ۲ յ լ‏

اف مه دل علی «արջ‏ جیعا ؤه تعالی و إذا جاده از بن اأ
ف

٦
ےا‎
3:
٦
7
Ք
6
Ե
2
Է
դլ
5
Է

Լ.

-5

إلى أولى չն‏ مهم للع ւմ‏ عبطو ملهم 1242 ման‏ الخو و

* | ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: امت در مورد اين ايه دو نظریه دارند: անա‏ 1 آمو Նա‏ الله 3

و
ع

أولى الْأئر «ՀՏե‏ یکی اینکه آن درباره امامان ما است و دوم اينكه آن درباره فرماندهان لشكرها است. وقتى یکی از این دو
نظر باطل بود» قطعا نظر دوم ثابت می شود وكرنه حق از ميان امت خارج می شود. دليل بر اينكه آن درباره ائمه ما است» اين
است كه ظاهر آيه مقتضى اطاعت از اولوا الامر در همه جيز است. زيرا خداوند طاعت اولوا الامر را عطف بر اطاعت از خود و
پیامبرش نموده و هم اينكه امر به اطاعت از ايشان را به طور مطلق ذكر كرده و جيزى را از جيز دیگر اختصاص ندادہہ 513
خدا اطاعت از یک جھت خاص را می خواست. آن را توضيح می داد. وقتى توضيح نداد» معلوم می شود اطاعت به طور كلى
است. وقتی این مطلب ثابت شد. امامت آنها نیز ثابت می شود. زیرا به این صورت اطاعت از کسی ہس از پیامبر واجب نیست»
مگر امام. وقتی مقتضی وجوب اطاعت اولوا الامر به طور عموم باشد چاره‌ای جز عصمت ايشان نیست. و گرنه منجر به اين می
شود که خداوند دستور به کار قبیح داده باشد» زیرا کسی که معصوم نیست. اطمینانی به وقوع قبیح از او نیست. يس اگر
قبیحی از او سر زد اقتدای به او قبیح است. و وقتی Հան‏ شد که آيه دلالت بر عصمت و عموم اطاعت می کند. باطل است که
بگوییم آيه متوجه فرماندهان لشکرها است» به خاطر مرتفع شدن عصمت ايشان و اختصاص اطاعت از آنها در چیزی که
محذور شرعی ندارد. و بعضی گفته اند که منظور از اولوا الامر: عموم علمای امت هستند. ايشان نیز در امور دینی اختلاف
دارند و اطاعت از بعضی از ایشان» مرجب مخالفت با بعضی دیگر می شود وقتی مؤمن. یکی از ایشان را اطاعت نمود با
دیگری مخالفت کرده است و خدا چنین دستوری نمی دهد. از آن گذشته خداوند اولوا الامر را به صفتی توصیف کرده که
ԵՈ»‏ ی ر دو سی ای جنان جه در اين آيه مى فرمايد: و إذا جاعم نز ین ان الَو أذائوا و و
و ردو إلى الشول و إن أولی الاو له لین سبط وه مِنهُم؛ زو چون خبری [حاکی] از ایمنی يا وحشت به آنان
برسد انتشارش دهند و اگر آن را به پیامبر و اولیای امر خود ارجاع کنند. قطعا از ميان آنان کسانی اند که [می توانند درست و
نادرست] آن را دریابند و اگر فضل خدا و رحمت او بر شما نبوده مسلما جز [شمار] اندکی از شیطان پیروی می كرديد.]
مسلم است که بررگرداندن امن يا خوف برای امراء است و استنباط به علماء اختصاص دارد و این دو صفت جمع نمی شود
مگر برای فرمانروای عالم.

| جمه‎ թո

«A»

285 قال ԱԵ:‏ مع أَمَرَاء الكرَايَا وَ Թաթ‏

#[ترجمه آشعبی می گوید: ابن عباس گفت: اولوا الامر فرماندهان لشکرها هستند و على اولین آنها است.

** | ترجمه ]

۳۹

و سال ان بی ضالح بن 22 جقفر سایق عليه السلام عَنْ 835« Սա‏ له یل 5« رَشولِ الل

##ترجمه ]حسن بن صالح بن حی از حضرت صادق راجع به همین مطلب سؤال کرد. فرمود: آنها ائمه از اهل بيت پیامبرند.
** | ترجمه ]

«fe»

سے ہے ےہ السلام جر له ول الوص ال ہہ ال ضرا اف
تخلفیی بین الم اء و Հն ԱՄԱՅ ՀԱՀ‏ و
فلك ար ոմա‏

| ی أن

ما توض ن تكوة نی 47 ازو ین ճտ‏ نين 53241401

تر جمه ]تفسیر مجاهد: اين آيه درباره امیرالممنین عليه الشلام نازل شدہ موقعی که پیامبر اکرم او را جانشین خود در مدینه
աե կանան ազերի:‏ گرم ان مه ها مان ան արենա ան‏ اراضی ی که یت دمم
مانند هارون نسبت به موسی باشی» آن موقع که به او فرمود: 0288թ‏ 231 أَضصْلِخ) -. اعراف / ۱۴۲ -؟ در ميان قوم
من جانشینم باش و [کار آنان را] اصلاح کن.) عرض کرد: آری به خدا سوگند.

| جمه‎ թու

ՓԵ

ص: ۳۹۷

۱-فی المصدر: و الا ادى إلى أن یکون.
- أى و اختصاص طاعتهم فیما لا یکون فيه محظور شرعا.

۳- فى نسخه: و هم یختلفون.

ع النساء: ۸۳

بَعْدَ «ԵԶ‏ صلی الله عليه و آله حین :1 رول الله ան «ոՀ‏ الله չայ‏ بطاعته 7 ترك خافه.

թու‏ جمه | | շն‏ منْكُمْ؛ على بن ابى طالب فرمود : خداوند اورا بر امر امت ولایت داد يس از محمد هنگامی که پیامبر

او را جانشین خود در مدینه قرار داد. پس خدا به بند گان دستور به اطاعت از او و ت رک مخالفت با او را داد.

| ترجمه‎ իո:

ԺԵ

و فی باه اَی آنا رث لما کا 1 շթ ո‏ عليه السلام (այ‏

**|ترجمه ]و در |بانه الفلکی آمده که آيه زمانی نازل شد كه ابو برده از على عليه الالام شکایت نمود... تا آخر خبر. - .
مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۲۱۸ -

| ترجمه‎ իո:

۳

جاء المجالس للمفيد զն)‏ عَنْ ٳشڪاق ٿن ՄՆԱ ա 58 ՎԵ‏ عَنْ سیف 1 عَمْرِو عَنْ مُحمّد ئن کریب عن أبيه عَنِ ان
عاس قَالَ قَالَ 111225 صلی الله عليه و آله اسْمَعُوا و أطيغوا لِمَنْ 41:07 51 26 نظام մեր‏ 2(
իո:‏ ترجمه |مجالس مفید: این عباس گفت: پیامبر اكرم فرمود: كوش کا كنيد و اطاعت էնչ‏ از کسی که خدا به او ولايت امر را

داده است» زيرا آن موجب نظام اسلام است. -. مجالس مفيك: -Պ‏
* | ترجمه |
ՓԵ‏

فر» تفسير فرات بن إبراهيم جَعْفَرٌ بْنُ أخم Ար ԱՆ,‏ قَالَ: كنت عِنْدَ آبی جغفر عليه السلام ՅԱՅ‏ :5 قول الله اى 1
یخم دود الس عَلی ما آتَاهم الله من فض له قال قح ամ)‏ و ԵՀ‏ الْمَحْسُودُونَ عَلَى مرا آمَانًا 5241 ցե չան‏

2

ՆՀ‏ مذ تهنا آل إنراهيم الكتاب 25217 و ԲԱՅ‏ ملک عظیما جع ينهم سل و لاه و لبم عليهم السلام نكيت

یرود بها فى آل ւթյ‏ 52883 بھا فى աաա Մ‏ السلام տ Աա‏ به و مهم ա‏ 34812 کفی 45( جيرا
0

*#*[ترجمه ]تفسیر فرات: بريده گفت: خدمت امام باقر عليه الام بودم. درباره آیه չր‏ تشد ون անի‏ علی Թեե‏ الله Հ»‏

فضله» پرسیدم. فرمود: ما «الناس» هستیم و ما مورد رشک هستیم بر امامتی که خدا به ما داده است نه به تمام خلق خدا. Ա‏

آئینا آلَ |ثراهیع 83 աԼ‏ 2527 81313 ملكا عظیمً.» پیامبران و انبيا و امامان را از ايشان قرار دادیم» يس چگونه اقرار به
آن می كنيد درباره آل ابراهیم ولی درباره آل محمد آن را تکذیب می کنید؟ տ Վեր‏ به و مِنّْهُمْ ա‏ صد عَنْهُ و کفی

جهن سَعِيراً.) -. تفسیر فرات: ۲۸ -
թու‏ جمه |
«Ժէ»‏

ճահ 237121‏ فى کن الس ف قول Էէ:‏ خث دود لاس عَلی ما آتاهُم الله من 1.24 قال الباق عليه السلام Տա‏
ال (۴)

* | ترجمه |مؤلف: علامه در کشف الحق درباره أيه չն‏ خش دون علی ما Ա‏ الله فض لها نقل کرده که امام باقر
عليه الشلام فرمود: ما «الناس» هستیم. -. احقاق الحق ۳: ۴۵۷ -

۷| تر جمه |
رود
353 ابْنُ حجر فی صَوَاعِقَهِ Սն‏ رح | յայ‏ الْمَعَازلِقُ عن لباقر عليه السلام أن قال: فى هذه الاه 22 الاس و الله.

| تر جمه |ابن حجر در صواعق خود گفته است: ابوالحسن مغازلى از امام باقر عليه ال لام نقل كرد كه درباره این آيه فرمود:

به خدا سو گند ما «الناس» هستیم.
٭| ترجمه |
«FV»‏

فر تفسیر فرات بن إبراهيم 3:12 کیر من أنه յայն‏ ع تعفن (۵) عَن قَوّل اللہ 7 12 أطيقوا الله وط فا الفقول ة
أولى չն‏ نکم قال նի) «մ‏ نا حاص ام յմա‏ عاص کا (عا.

٭ | ترجمه |تفسیر 08000٤‏ بن كثير گفت: از حضرت صادق عليه الشلام -. در مصدر բեն‏ باقر عليه الشلام» است. - زاجم
به آبه 41114228 3 أطیعُوا الؤكول و أولی օտա‏ پرسید. فرمود: صاحبان فقه و علم. گفتیم: خاص است یا عام؟ فرمود:
اختصاص به ما دارد. -. تفسير فرات: ۲۸ -

| جمه‎ թո

«FA»

فر» تفسیر فرات بن إبراهيم جَعْفْرٌ ین مُحَمّد الفزّاری مُعَنْعَنا عَنْ آبی جغفر عليه السلام عَنْ قول الله

ص: ۳۹۸

۱- مناقب آل آبی طالب ۳ ۲۱۸.

۲- مجالس المفید: ۷

۳- تفسير فرات: ۲۸.

.۴۵۷ :۳ Յա إحقاق‎ -۴

۵- فى المصدر معنعنا عن ابی جعفر عليه السلام.

۶- تفسير فرات: ۲۸.

76 أَطِيعُوا الله وَ أَطِيعُوا الرَسُولَ و أولى 51 منکم قال قأولی 271 2026« 2 آل مُحَمّدٍ صلی الله عليه و آله (۱)

ار اف .اک کال Աննա աաա Ն աաա‏ اط اللو ախ‏ 51 مِنْكم) از امام باقر عليه
الشلام نقل کرد که فرمود: اولی الامر در این آيه» آل محمدند. -. تفسیر فرات: ۸-

| تر جمه‎ | E
۴۹

اطع ال یه رت مت نٹ Մ‏ صلی اه حليه و آله اه
:1272 لول الله تعالی من بطع գոյ)‏ 5138 الله «ա՛յ‏ طَاعَهُ Ցան‏ آبی طالب علیهما السلام ան‏ قرل الل ال

عليه و آله (۲).

**[ترجمه ]تفسیر فرات: ابو مریم گفت: از حضرت صادق عليه الئرلام راجع به آ به «أطيعُوا الله 5 اطا الل و أولى 21
يكم وعدم آيا اطاعت از على واجب بود؟ فرمود: تنها اطاعت از پیامبر اکرم واجب بود بنا بر آیه «مَنْ بطم մեյ‏ 12
أطاع ال و اطاعت على , بن ابی طالب. اطاعت از رسول خدا بود. - . تفسیر فرات: ۲۸ - ۲۹ -

چا ماد [ترجمه ]
بیان

كانت طاعه على مفترضه أى فى حياه الرسول (۳) فأجاب عليه السلام بأن إمامته كانت بعد الرسول و لما كان آمر الله الناس
بطاعه على عليه السلام كانت طاعته مفترضه من هذه الجهه و هذا مبنى على أنه عليه السلام لم يكن فى حياته صلى الله عليه و
آله إماما كما ذهب إليه الأكثر و قيل كان إماما فى ذلكك الوقت أيضا و سيأتى الكلام فيه إن شاء ال

٭ | ترجمه |«كانت طاعه على مفترضه» يعنى در زمان حيات پیامبر. امام عليه ال لام ياسخ داد امامت او بعد از ييامبر بود و جون
امام نبوده باشدء جنان كه اكثرا به اين معتقدند و گفته شدہ در آن وقت نيز امام بوده» و سخن درباره آن خواهد آمد إن شاء

اللّه.
اد اد [ترجمه]
<۵>

فر» تفسير فرات بن ابراهیم Փե‏ بن مُحمّدِ بن علی بن عُمَر الزهری مُعَثْعنا عَنْ إِبْرَاهِيمَ قال: لت لأبى عَمِدٍ الله عليه السلام Հե‏

فداک ն‏ تقول فى .212 41 أم 20157155 علی ما آتاهُمٌ 41 من 4.28 84 41131 إبراهيم الکتاب و «Հ-ի‏ و آتَيِناهُمْ

مُلكا عظیما قال نَحْنٌ الاس الذِينَ قال الله وَ 25 الْمَحْسُودُونَ و ՀԹ‏ أهل «ՀԱ‏ و 22 ա Թ)‏ و عنْدنا عصا موسی و انا

خرن الله فى الْأرْض لدا »1802 دعب و لا فضه (۴) و إِنَّ տա‏ الله صلی الله عليه و آله و على 218
الْحْسَيِنَ علیهم السلام (۵).

ص: ۳۹۹

24 فی فزانت: ۲۸
۲- تفسیر فرات: ۲۸ و ۲۹ فیه: من طاعه رسول الله صلی الله عليه و آله.

۳- او مطلقاء فاجاب بانها مفترضه لا-ن طاعته من طاعه الرسول صلی الله عليه و آله فما كان مفترضه اولا هو طاعه الرسول ثم
طاعه չն‏ عليه السلام لأنّها من طاعته صلی الله عليه و آله.

۴ فی المصدر: لا بخزان على ذهب و لا فضه.

سيرغ اه ۲۲

իճ‏ ترجمه |تفسير فرات: ابراهيم گفت: به حضرت صادق عليه الشلام عرض کردم: فدایت شوم! در مورد اين ԽԱ‏ جه می‌فرمایی
չի‏ خث دود الناس عَلى ما آتاهُمُ الله من فضله فقذ آتینا آل إِبْراهِيم ԼՏ)‏ الحکمه و آتَتِناهُمْ مُلكا عظیما؛؟ فرمود ما
«الناس» هستيم كه خدا گفته است و ما مورد رشک هستيم و ما اهل ملک هستيم و از پیامبران ارث برديم و عصاى موسى در
نزد ما است و ما كنجينه داران خدا در زمين هستیم؛ كنجينه دار طلا و نقره نيستيم. از ما خانواده است رسول خدا و على و

* | ترجمه |

«A1»

2 تفسیر فرات بن إبراهيم երը‏ ب لیات 4 عَنْ عیتی 1642 قال: قلت 2« 11 عبد الله عليه السلام آخبزنی عَنْ كعَائم
سم الیل مغ ամ‏ ین الاس اثَفصیز عن 4 ئ ավե:‏ 285 14522 ۽ ملها فس علیہ له و لم بقبل مله
مله و لم ین مقا هو فيه بجهل شی من امور جهلُ(۷) فَالَ اة اَن لها

ین عند الله و لاه 24122028 الله աա ՄՈՄ: կլ‏ 0( قَالَ فلت ئل فی 071« ն‏ ۸ دون شع ,)1( լոն‏ يقوف
14152 به قال تعم تال له 12 با انها 2241 آمتوا یو ال 172513 «տա: 152448. չն 71) չոր‏
بن آبی طالب علیهما السلام ().

`

3

2 إلا الله وَ ծամ‏ پرشوله و الْإفرَارُ بمَا جاء به

-
25 أن

Ճ.--

#* ترجمه ]تفسیر فرات: عیسی بن سری گفت: به حضرت صادق عليه الشلام عرض کردم: مرا از پایه های اسلام آ گاه كن که
هیچ كس از مردم معذور نیستند از کوتاهی در شناخت چیزی از آنها كه هر کس در شناخت چیزی از آنها کوتاهی نماید
دینش تباه شده و عملش مقبول نیست. و معذور نیست در جهلش نسبت به چیزی از اموری که به آن جهل داشته است. فرمود:
گراسی ادن بدولة إله"إلا ال و անպեե‏ شا و انار تست يه ان ارات هه գսայ‏ کات وولا که خداوقذ
به آن امر کرس լքա‏ ولایت آل محقّد صلی الله علیه و آله. ید ار عرض کردم: آیا در ولایت شیء دون شیء فضلی هست که
شناخته شود برای کسی آن را گرفته است؟ دلیلی هست که تشخیص داده شود و راهی وجود دارد که شناخته شود؟ فرمود:
آری. خداوند فرمود: «با ی الديق را اکر له و ها الور و ولی ال ثر اکب ہیں امیرالممنین على بن ای طالب

عل الشلام بود. - . تیر فرات: ۳۷ -
اصول کافی: صفوان بن بحبی از عیسی همین روایت را نقل کرده است. -. اصول کافی ۲: ۱٩‏ - ۲۰ -

| تر جمه |

منکم قَالَ الْأَوْصِيَاءَ (۶)

| ترجمه ]تفسیر عیاشی: جابر جعفی گفت: از امام باقر عليه الث لام درباره این آیه اط را ار اط 1221 و انی 21
مِنْکغ) پرسیدم. فرمود: منظور اوصیا است. . تفسیر عیاشی ۱: ۲۴۹ -

| تر حمه‎ | E
«01»

ختص» الاختصاص ابْنُ չաթ‏ عَنْ 1222 ار ڪن الَْؤْمَرِىٌ عَن لحم ین بن أبى العلا قال: لت ابی عدٍد الله عليه السلام

Սա: )۷( 22222 6421 2251‏ هم 7111 قال الله أطيغوا الله و أطيغوا الرََسُولَ و آولی الْأَمْر 11257252 قال الله
ص: ۳٣‏

-١‏ فى النسخه المخطوطه: و لم يضق مما هو فيه بجهل شی ء جهله و فى المصدر:

2-4 المصدر: (ولایه محمد) و لعل فيه سقط او المعنی ان ولاه الاه الى امر الله بها من ولایه محفد و طاعته و الایمان به.
٣‏ و لعل المراد هل فى الولایه دليل خاصٌ یدل على لزومها فأجاب نعم فتمسک بالآيه» و تمسک أيضا فى الکافی بقوله صلی
الله عليه و آله: من مات و لا یعرف امام زمانه مات ميته جاهلیه.

ԱԱ تفس‎ ۴

۵- آصول الکافی ۲: ۱۹ و ۲۰. فيه اختلافات و زيادات راجعه.

۶- تفسیر العتاشی ۱: ۲۴۹.

۷- ظاهر الجواب انه سأل عن أعيانهم و اشخاصهم لا عن وجوب طاعتهم.

نما 41165233 وَ شوله و الذین آعنوا الذین 055 93:32

-

Ը) راکقون‎ 68346719»

**[ترجمه ]اختصاص: عسين بو ان الماه کیت انت ماوق عليه لت Ն1 ԹՈ ՅՈՐ‏ اطاعت از اوصیا واجب شده
است؟ فرمود: آنهایند که خدا فرموده است: «أطبعُوا الله و لیوا فرل و آولی انار یک و آنهایند که خداوند فرموده
است: ما ولیکم الله و 485 لين آمنوا الذي يقيقوة الضاة و يَوتُوة الؤكاه و هم راكقوة» -. ماشده / ۵۵ - [ولی شما
تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آورده انده همان کسانی که نماز برپا می دارند و در حال رکوع زکات می دهند.]

-. اختصاص: ۲۷۷ -
* | تر جمه |

«Af»

رم موه م و 224

سو ար‏ مت
Հ.‏ أبى طالب فَقَالَ تم (۲).

`.

۰
7
«عه‎
CI
--ու
11

Շ.`
۹
Ֆ

کر ل أبَا չայ‏ الرْضًا عليه السلا Սա,‏ طاعکم :1222 فقَالَ عم ցա:‏ کطاعه عَلِيَ

آقول: الأخبار الداله على وجوب طاعتهم كثيره متفرقه فی الابواب.

**| تر جمه ]اختصاص: معمر بن خلاد گفت: مرد فارسی از حضرت رضا عليه الشلام پرسید: اطاعت از شما واجب شده است؟
فرمود: آری. عرض کرد: مانند اطاعت على بن ابی طالب؟ فرمود: آری. -. اختصاص: ۲۷۸ -

مؤلف: اخباری که دلالت بر وجوب اطاعت از ائمه علیهم الشلام می‌نماید بسیار زياد است که در ابواب متفرق است.

٭ | تر جمه ]|

«ծծմ»

قب المناقب لابن شهرآشوب رو عن «ՅՍ‏ عليهم السلام فی قَوْلِهِ تعالی 3 ՀՀ‏ 25 الوارثِينَ و فى فَوْلِهِ تعالی و الله ՀԱ տք‏

تن شاه أَنهُمَا را فيهع (4۳

խո:‏ ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: از ائمه علیهم ال لام درباره آیه աայ Թա»‏ -. قصص / ۵ - و ایشان را وارث

[زمین ] کنیم) و آيه ١و‏ الل نی Հա Հն‏ -. بقره / ۲۴۷ - إو خداوند پادشاهی خود را به هر كس که بخواهد می

دهد! ورات شده که این دو آیه درباره ائمه نازل شده است. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۴۴۳ -
թու‏ جمه |

«ծչ»

کنر كنز جامع الفوائد و اویل الایات الظاهره ք աա‏ اعباس պ) տամ‏ (۶) عن Ջա ա չա‏
ֆե‏ عن 2383 عَنْ آبی بصیر عَنْ آبی عَبد الله عليه السلام أنه ال من بطع 24925341 یه علی و ապան‏
1975 عَظِيماً (۵).

** | ترجمه ]كنز الفوائد: ابو بصير از حضرت صادق عليه السلام نقل کرد که فرمود: «مَنْ بطع الله 1:23 در مورد ولابت على
بن ابی طالب عليه الشلام و ائمه بعد از او است: سذ فاژ فور «նտ‏ - . کنز الفوائد: ۲۴۴ -

| ترجمه‎ | *
«AY»

LE‏ وو موہ تماد رو درو

ԽԻ.
3) تر جمه |تفسير فرات: محمد بن قاسم و عبید بن كثير به اسناد خودشان از حضرت صادق عليه الشلام درباره آل ابراهيم:‎ [##
آتَينَاهُمْ مُلكاً عظیما» نقل کردند که فرمود: «ملكك عظیم» این است که از اين خانواده ائمه را قرار داده است. هر كه از آنها‎
اطاعت کند. اطاعت خدا را کرده و هر که با آنها مخالفت کند. مخالفت خدا را کرده. يس اين «ملک عظیم» است. - . تفسیر‎

- ۸۱ فرات:‎
| جمه‎ թու
«ծո»

են تفسیر فرات بن آبراهیم یم الْمَرَارِىُ رَقَعَهُ قال: رل بو جغفر عليه السلام عَنْ له الى 128 31« يُخالِفُونَ عَنْ أثرہ‎ ՅԵ
)۸( کر‎ :ան ցն Հ عذاب‎ չգո یع 88 أ‎

ص: ۳

- الاختصاص: ۲۷۷. و الآبه الأخيره فى سوره المائده: ձծ‏
۲- الا ختصاص: ۲۷۸ فیه: مثل طاعه علي ب աթ‏ طالب؟.
۳ مناقب آل أبى طالب ۳ ۴۴۳ فیه: (نزلتا فینا) و الآيه الأولى فى سوره القصص: ۵ و الثانیه فى البقره: ۲۴۷.
۵- كنز جامع الفوائد: ۲۴۴.
۶ فى المصدر: معنعنا عن أبى عبد الله عليه السلام.

۷ تفسر قرات ۸
۸- فی نسخه: (الکار) و فى المصدر: الفتنه الكفارء قال.

قيل یا آبا جغفر »21 فیمن 417 241500 رَسُولِ الله صلی الله عليه و آله وَ جَرَى يلها مِنّ ال صلی الله عليه و آله فی
الأُوْصِبَاءِ فى طَاعَتِهِمْ (۱)

* | ترجمه |تفسير فرات: فزاری سند را به امام می‌رساند که گفت: از حضرت باقر عليه الس لام درباره آیه 1225 الذي
չքա‏ عَنْ آشرو آن զամ‏ فة أو չզգաք‏ عذاب اليم - . فور / 2# = ա)‏ کسانی که از فرمان او تمرد می کنند» بترسند
که مبادا بلایی بدیشان رسد يا به عذابی دردناک گرفتار شوند) پرسیده شد. فرمود: «فتنه»» کفر است. «ԱՇ‏ شد: ای ابو جعفر!
به من بفرما اين آيه درباره جه کسی نازل شده؟ فرمود: درباره رسول خدا و مثل همین درباره پیامبر جاری شد در اطاعت

«ԱԱ աա ա նամ 1055

| جمه‎ թո
«ծ
139 عن أيه غن ان ریا عن یات أبى بعدير عن أبى عبد الو ليه السلام‎ տաթ كاء الكافى الَْدَّهُ‎

2

کتینا عليه آن الا تف كم و موا լան‏ 1 اربوا ین دبا رکم رضًا له ما لو یل نهم و لو أ

«Ատամանով كم لايجذوا فى‎ Կ بوعظون په کان يرا لَهُْ و شدٌ تیا (10۳ فی مَذہ اا7‎ աա

-

۳

տք‏ رم
ُه

الْوَلَايهِ و 172.2 1« այ‏ تَعلیماً (۵).

Տա 8 كينا عَلَيِهمْ أن‎ մ մ. جمه آروضه کافی: ابو بصير از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد که درباره آيه او‎ բիո:
خلاف» افعَلُوا ما‎ վամ) فرمود: و تسليم امام شدند جوا ِن دبا ر کم» برای رضاى امام؛ «ما علو إا للع‎
بو > وت به کات يرا لهم و اد تاه - . نساء 7 ۶۶ - [و اگر بر آنان مقرر می كرديم كه تن به كشتن دهيد یا از خانه هاى‎
ند داده من شوند يه کار می بستند‎ ՅԻՆ جز اندکی از ایشان آن را به کار نمی بستند و اگ آنان آنچه را‎ «Վա خود به در‎
در امر‎ Ճա رجا‎ չգան لا جڈوا فی‎ քր قطعا برایشان بهتر و در ثبات قدم ایشان موثرتر بود.) و در همین آيه است:‎
اک در کل ماکان اسای اراس ارت نکد‎ Ը نی ال سكي كد‎ աեր وک کر تیاس یام‎

كاملا سر تسلیم فرود آورند) و تسلیم ծե‏ خدا می شوند. -. روضه کافی: ۱۸۴ -

| جمه‎ թու
»۶۰«
كا الکافی عل ع يد نا أبى عبر ناه عن رد قا قال: ا َو جف عليه السلام وال و أطبقيا الشول و‎

أولى չն‏ ینکم ՏԱ‏ لم تتازْعاً فى Տանոն‏ ی الله ه و إِلَى الرَسُولٍ و ٍلی أولى չն‏ نکم (ع) تم قال ل کیت ոն‏ بطاعته

SG dG ل‎

**[ترجمه ]روضه کافی: بريد گفت: امام باقر عليه الت .لام «أَطِيعُوا الله له و أَِيعُوا الوسُولَ و ولی 0 منم فان خفتم تنازعا فى

الأمر فارجعوه إلى الله و إلى السولِ و إلى آولی الأسمر منکم» -. قبلا-اشاره کردیم كه راوی گمان کرد که امام عليه الہ لام

شد گانی گفته امت که به آنها گفته شده: را غو ا الد 1221 ال#شول». -. روضه کافی: ۱۸۴ - ۱۸۵ -

* | تر جمه |
»$1«

کا الكافى فس» تفسير الق դաշ‏ بن مُحمّدٍ عَن յ‏ عَنْ 18 النَضْرٍ 12:58 بْن :50 447 البهع قالوا يا կք‏
لین منوا لا ُودُوا سول الله ضلى اللہ عليه و آله فى عل 817« كما 22231 فة الله Օն ատ‏

ص: ۳۰۲

تشر قرات ۶۵
۲- تفسیر للضمير فى قوله 13:26«

۳- النساء: ۶۵ و ۶۶

۴- النساء: ۶۵ و ۶۶

۵- روضه الکافی: ۱۸۴.

۶- اشرنا قبلا ان الراوی وهم و ظن انه عليه السلام يريد أن نزولها کذلکک. مع انه يريد ان یفسرها و یوضح معناها.

۷ روضه الکافی: ۱۸۴ و ۱۸۵.

۸- أصول الکافی ۱: ۰۴۱۴ تفسیر القمی: ۵۳۵ الفاظ الحدیث فى الکافی هکذا:رفعه اليهم فى قول الله عزوجل ١‏ وما كان لکم

ان توذوا رسول الله » فى على والائمه « کالذین آذوا موسی فبرأ اللہ مما قالوا ».

**| ترجمه |اصول کافی و تفسیر على بن ابراهیم قمی: محعّرد بن مروان روایت به ایشان می رساند که فرمودند: ای کسانی که
ایمان آوردید! پیامبر را درباره على و ائمه نیازارید» همان طور که موسی را آزردند» يس خدا او تبرئه کرد از آنچه که گفتند.
-. اصول کافی ۱ : ۴۱۴ تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۵۳۵ الفاظ روایت در اصول کافی اين گونه است: سند را به ایشان
وات را ن بو ما كان کم أن 17241958 اللہ درباره علی و ائمه» (كالدية 931 ر كي ف ال معا قالوا+ -

| جمه‎ թո

بیان

ضمير إليهم راجع إلى الأئمه عليهم السلام و كأنه نقل الآيه بالمعنی لأنه قال تعالی فی سوره الأحزاب و كاك لک أذ نوا
نشول له و لا أن 258 ا من بغده انتا (4 و قال بعد آیات آخر կոկ‏ الذي 12441 ա:‏ اوا فوس ا
աշ 40‏ الوا )٢(‏ فجمع عليه السلام بين الآيتين و آفاد مضمونهما و إن آمکن أن یکون فى مصحفهم علیهم السلام هكذا (۳) و
یمکن أن یکون إيذاء موسی عليه السلام آیضا فى وصیه هارون و ذکر المفسرون وجوها أسلفناها فى کتاب النبوه.

#*ترجمه آضمیر «إلیهم» برمی گردد به ائمه عليهم الّرلام. و «ԱՆ‏ را نقل به معنی 655 زیرا خداوند در سوره احزاب

فرموده است: «ما كان کم آن 53 رَشول الله و لا أنْ 558 2-13 من մամա‏ -. احزاب / ۵۳ -

زو شما حق ندارید رسول خدا را برنجانید و ան»‏ [نبايد] زنانش را يس از [مركك] او به نکاح خود درآورید.) و بعد از آیات
دیگری فرموده است: «با أنه الذيق آعتوا لا تکوئوا كالذيق 23 فوسی .21224 մն ա‏ -. احزاب ۶۹ - (ای کسانی که

ایمان آورده اید» مانند کسانی مباشید که موسی را [با اتهام خود] آزار دادند و خدا او را از آنچه گفتند مبرا ساخت.] امام بين
دو آيه جمع کرده و مضمون هر دو را فرمود» كرجه ممکن است در مصحف ائمه چنین باشد و ممکن است ایذای موسی نيز

در مورد وصی او هارون باشد و مفسران وجوه دیگری را ذ کر کرده‌اند که در «کتاب نبوت» آن را گذراندیم.

| جمه‎ թո
«PY»

كاء الکافی فس» تفسیر القمى Յա‏ عَنِ الْمُعَلّى عن این آشباط عن ابْن آبی ԹԵ‏ عَنْ آبی بصیر عَنْ آبی عند له عليه السلام
فى قوله و من بُطع الله وَ رَسُولَهُ فى «մ‏ 2 عليه السلام و ااه بعد սա‏ قؤزً عظیماً مکذا (۴) رت (۵)

իո‏ ترجمه |اصول كافى و تفسير على بن ابراهيم قمى: ابو بصير از امام صادق عليه الشلام نقل كرد كه درباره ايه «مَنْ بطع الله
7553 فرمود: درباره ولایت على عليه ال لام و امامان يس از او است. قد فار قؤزاً عَظِيماً) اين گونه نازل شده است. -.

اصول كافى ١‏ : ۰۴۱۴ تفسير على بن ابراهيم قمى: ۵۳۵ -

* | ترجمه |

«Դ»

َو نا كتبنا علیهم أن الوا نش کم و ԿԱՀ:‏
هل الْلّافِ فَعَلُوا ما بوعضون به لكان Ցա մա‏

--

شی. تفسیر العیاشی عَنْ أبى بص یر عَنْ أہی عَودِ الله صلی الله عليه و آله و لو أ
612 أو روا من دسا ركم )12 له ما علوة إلا قلبل ան‏ و أو أن أ

.)2( عليه السلام‎ ա

ترجمه ]تفسیر عیاشی: ابو بصير از حضرت صادق عليه շթ‏ نقل کرد که درباره آيه به «و لو نا کكبنا չթե‏ أن اقترا
انف كم) فرمود: و تسلیم امام شدندہ «أو ارجا مِنْ دیا رکم» برای رضای امام «ما 294 إلا قلیل 45 وَ له اهل خلاف» «فعلوا
ما يُوعَظُونَ به لكان حيرا هم , یعنی درباره على عليه الشلام. - . تفسیر عیاشی ١‏ : ۲۵۶ -

* | ترجمه |
»¥$«

کتزه كنز جامع الفوائد و تأویل الایات الظاهره Հազ‏ بن الاس عَنْ مُحَمّدِ بن هام عَنْ محمد 1 شرعاعیل الْعَلَوىٌ عَنْ عبت
يا برع أبى ان موتری عن أبيه عليه السلام فى ؤل الله عر و جل فل Հ‏ 001,0
7ئ "و ال ع ջամ»‏ ماله وال و علیکم ما 01 ւ‏ من الود ای :4115 ան‏

Ք

ص: ۳۰۳

۱- سوره الأحزاب: ۵۳ و ۶٩‏

۲- سورہ الأحزات: ۵۳و ۶4

۳- قد عرفت ان الفاظ الحدیث فى الکافی تطابق المصحف الشریف. و كانه قڈس سره لم يتأمل فى الکافی.
۴- آی بهذا المعنی نزلت.

۵- آصول الکافی ۱: ۴۱۴ تفسیر |)222 Է‏ ۵۳۵.

۶- تفسیر العئاشئ ۱: ۲۵۶. و الآبه فی سوره النساء: ۶۶ء و تقدم الحدیث عن الکافی مع زياده.

و

فی عَلی و مرا بین لَكم فى الْقَرْآنِ مِنْ 22 .482 وان تُطِيعُوة هدوا أئ و إِنْ تُطِيعُوا علا توا و ما ե‏

Ca

**[ترجمه ]كنز الفوائد: عیسی بن داود نجار از ابوالحسن موسىء از پدرش نقل می کند که درباره آیه «قل 411221 و اا
الوَسُولَ فان 39 Հ Լան‏ ما յժ‏ گفت: از شنیدن و اطاعت و امانت و صبر «و علیکم ما 4:15( از پیمان‌هایی که خدا

گرفته است از شما در مورد على و آنجه كه براى شما در قرآن بیان نموده از وجوب اطاعتش. يس آيه او او ان ծ‏ :22 هد وا
یعنی اگر از على اطاعت کنید» هدايت می يابيد. تو ما عَلَى الوَسُولٍ ժմ‏ - . نور / ۵۴ -

)75 خدا و پیامبر را اطاعت کنید د نس ۱ گر یقت Յան‏ [بدائید که ]ابر ակ»‏ ازست ամ‏ تكليق فدہ و برعهده شماست
آنچه موظف هستید و اگر اطاعتش كنيد راہ خواهید یافت و بر فرستاده [خدا] جز ابلاغ آشکار [ماموریتی ] نیست ] چنین نازل

شده است. - كنز الفوائد: ۸۸ -
թու‏ جمه |
«FA»‏

مد العمده من اقب ابن յամ‏ عَنْ ա‏ بن Մի Ժամ‏ ب وی وس
عن ان աան‏ 3 یُوشف عن أبى 612 շա Բառ մքը‏ عَنْ أبى عقر ابقر عليهما السلام فى له
եժ‏ أء 8215 لاس على ما 2267 411 من فضله 00 225 2100 و اه (۳).

ماء الأمالى للشیخ الطوسی أبو عمرو عن ابن عقده مثله (۴)

۳ ترجمه |العمده: از مناقب ابن مغازلی» از جابر از حضرت باقر عليه الس لام نقل كرد كه درباره ابه‎ խոչ

ما آتاهُمُ 411 من فْضله» فرمود: به خدا قسم ما «الناس» هستيم. - . العمده : ۱۸۵ -

բի‏ يحسّد موہ չայ‏ على

امالی طوسی: ابو عمرو از ابن عقده همین روایت را نقل کرده است. -. امالی طوسی: -ՅՊ‏
թու‏ جمه |

باب 18 آنهم آنوار الله و تأوبل آبات النور فیهم ع

فس» ت تفسیر انقمی ملد بن مام عن جففر بن 154 عَنْ محمد بن امن (۵ الائ عَنِ اکن بن علق عَنْ ضالح ینم
ادا نی قال մ Հո‏ عبد الله عليه السلام 428 41401725 ور الماوات 27117 مَل ُوره کمشکاه الْمششکاة ամ‏

علیها السلام فيها مط باح ՀՀ‏ الم باح Հաա‏ فى ژجاجه الرّجاجَهُ كانّها ک کب در كأنَّ فاطمه كؤكبٌ 224 68 نساء

هل الا و نساء هل 221 (۶) یوق من شَجَرَه
ص: ۳۰۴

-١‏ أى بهذا المعنی نزلت. و لیس المراد انها نزلت بهنه الألفاظ و الشاهد على ما ذکرنا قوله: و ما بين لکم فى الق رآن و قوله
بعد الآبه: أى و ان تطیعوا.

۲- کنز جامع الفوائد: ۸۸ و الآيه فى سوره النور: ۵۴.

۳- العمده: ۱۸۵. لم یذ کر فيه و لا فى الأمالى كلمه: و الله.

۴- أمالى ابن الطوسئ: ۱۷۱.

۵- فى نسخه من المصدر: الحسين.

۶- فی النسخه المخطوطه: (ک و کب دری ہین نساء هل الدنیا) و قى المصدر: بين نساء أهل الأرض و فی الکنز: زین نساء هل
الجنه) و لعل المصّف جمع بين الفقرتین أو كان فى نسخته کذلک.

بار کو يُوقَدٌ من إِبْرَاهِيم لا شوقیه (۱) 42-41« Մ‏ 254 و لا َض اه كاد رها չա‏ 2 كاد բե‏ 48 مها ۱ و لو لم
تمه نار ور علی لور مام ակե‏ عم یی الله وه من شاه یی الله 0451 من یاه و يَضْرِبُ هلال اس و
له بکل من կորա:‏ ماب تا ان فى بخر لج یفده عزج աաա‏ توقہ مج Թիան‏ بت تَغض ها
وق بعض ماو (۵) وف պատ‏ 02 امین یه فى աան‏ نيهم لم 538 مَنْ لَمْ ԹՀ‏ الله لَه ثُوراً (۷) فما

بن رر کن ع م ع یی پر ل فى قد وق وس عل أ أت قل aS‏

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمى: صالح بن سهل همدانی گفت: از حضرت صادق عليه الشلام شنیدم كه درباره آيه Հ.‏
բի‏ السّماوات 3 2250 յե‏ وره کمشکاه» می فرمود: «مشکات» فاطمه علیها الشلام است. «فیها مضباخ؛ حسن است «لمضباخ»
سی ات ԱՆ‏ چا اليا a նարանել O‏ ار Հաննա ամանակ անպա‏
(يُوقَدُ من شجرو فبا رکه افروخته می شود از ابراهیم» «لا شَّرْقِيْهِ و لا 6228 4 بهودی است و نه نصرانی» 36 ան կի)‏ »
نزدیک است كه علم از تراوش كندء او 7 لَمْ تفت شه نا وژ علی ُور» امامی از این خانواده پس از امام 525« տագր‏ الله
5858 شاه خداوند هر که را بخواهد با اتم علیهم الع لام هدایت می յատ‏ شرت ال Ման‏ لاس و اله یکل شین ب
عَلِيم) -. نور /۳۵- [خدا نور آسمان ها و زمين است. مثل نور او چون چراغدانی است که در آن چراغی و آن چراغ در
شیشه ای است. آن نيه گر یی اختری درخشان است که از درخت خجسته زیتونی که نه شرقی است و له غربی افروخته می
شود نزديك است که روغنش هر چند بدان آتشی نرسیده Վեն‏ روشنی بخشد» روشنی بر روی روشنى است. خدا هر که را
بخواهد با نور خویش هدایت سی کند و این լե‏ ها را حدا برای مردم می زند و خدا به هر چیزی داناست.) անք գի‏
يعنى 258 و فلا-نى» افی ».22 ՀԼ:‏ وخ يعنى نعثل» ՀՔ 553 Հ»)‏ طلحه و زبير است» «ظلماتٌ ما وق 225«
معاویه و فتنه های بنی امیه است» «إذا أَخْرَجَ) مؤمن 417 در ظلمت فتنههايشان. րի‏ راها و مَنْ لع թա‏ 440 224024
من نور» -. نور / ۴۰ - یا [ کارهایشان] مانند تاریکی هایی است که در دریایی زرف است که موجی آن را می پوشاند [و]
روی آن موجی [دیگر] است [و] بالای آن ابری است تاریکی هایی است که بعضی بر روی بعضی قرار گرفته است. هر گاه
[غرقه] دستش را بیرون آورد» به زحمت آن را می بیند و خدا به هر كس نوری نداده باشد او را هیچ نوری نخواهد بود.] او

را امامی نخواهد بود که روز قيامت با نور او راہ برود. و درباره آيه )»083 يَشعى 35 أَبْدِيِهمْ و بأبْمانهخ» -. تحریم /۸-

ات رشان از մանա‏ اتانوس راستشاث روان Հավ‏ فرمود: آنها امام‌های مؤمنان هستند در روز قيامت که نور آنها از جلو

و از سمت راستعاة رواق است تا وارد سول های شود در بهفت արջն‏ -. تسیر علی بن ابراهیم کی ۴۵۶ و ۴۵۹-۴۵۸ -
**[ترجمه]

7

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآآيات الظاهره 42 տ‏ الاس عن 3-61 3254 ՀԱՀ իջ յա‏

ص: ۳۰۵

-١‏ فى الکنز: زیتونه لا شرقیه.

۲- فى نسخه: يكاد علم 831« من ذریتها.

۳- فى نسخه: «بالائمه» و فى التفسیر: للائمه من يشاء ان یدخله فى نور ولایتهم مخلصا.

۴ و قال تعالی بعد هذه الآيه: «فی پوت أَذْنَ الله آن رقع و بذ کر فیا اشم أى نور الله الذی کمشکاه فیها مصباح یکون فى
هذه البيوت الذی اذن الله ان ترفع اقدارها و تعظم ساکنیها.

ه- فى نسخه: (و يزيد) و فى الكنز: أو لمات الأول و صاحبه فی بخر لَب շան‏ الثالث من 43 مځ من قَوْقِهِ աեւ‏
ظلماث بَعْضُها 3 بَغض قال: معاويه و فتن بنى أميه.

۶- فی نسخه: فى ظلم.

۷- فى المصدر و الکنز: «له نورا» أى اماما من ولد فاطمه «فما له من نور).

8- فى الكنزء «فما له من نور» امام يوم القيامه يسعى بين يديه. انتهى الحديث.

9- تفسير القشیٔ: ۴۵۶ و ۴۵۸ و ۴۵۹ قوله: و قال فى قوله: نورهم يسعىء فيه: يعنى قوله: يسعى نورهم و فيه: قال: ان المؤمنين و

الآيه فى التحریم: ۸.

عَنْ أبيه عَنْ مُوسَى بن سغدان عَنْ عبد اللہ بن اقام پاشناده عَنْ صالح بن سَهْلٍ :4(
**| ترجمه ]كنز الفوائد: عبدالله بن قاسم به اسناد خود از صالح بن سهل همين روايت را نقل كرده است. - . كنز الفوائد: ۴ -
* | ترجمه |

بيان

قوله عليه السلام المضباخ الحسين يدل على أن المصباح المذكور فى الآيه ثانيا المراد به غير المذكور أولا و لعل فيه إشاره (۲)
إلى وحده نوريهما قوله لا يهوديه لأنهم يصلون إلى المغرب و لا نصرانيه لأنهم يصلون إلى المشرق و قيل النعثل الشيخ الأحمق

##[ ترجمه اعبارت «المصباح الحسین» دلالت می کند بر اينكه «مصباح دوم) ذكر شده در آیه» منظور از آن غير از «مصباح» اول
است و شاید در آن اشاره Վեն‏ به وحدت نور آن دو. «لا بهودیه» زیرا آنها به سمت مغرب نماز می گزارند و الا نصرانیه» زيرا
آنها به سمت مشرق نماز می گزارند. و منظور از «فلان و فلان» ابوبکر و عمر است. و «نعثل» عثمان است. در النهایه گفته است:
دشمنان عثمان به خاطر تشبیه او به مردی از مصر که ريش دراز داشت و اسمش نعثل بود» او را نعثل می‌نامیدند. و گفته شده

«النعثل» یعنی شیخ احمق و کفتار نر
թու‏ جمه |
«f»‏

ید التوحيد معء معانی الأخبار إِبْرَاهِيمٌ بن اروت الهييستى (۳) (աՀ)‏ عن مد بن حك بن أبى الج عن Թա‏ :

այ‏ محمد بن الب 58 علق بن الت ين عَنِ յա‏ بن 2251 ՆՆ չայ‏ تہ
էթի‏ بن չն‏ قال: نت لی 41.2 الاق عليه السلام الله ور الشماواتِ 062505 214447 2 :212615
وره قَالَ لی مُحَمَدٌ صلی الله عليه و آله قلت کمشکاه ال ص در Աոա‏ ٍ لت فیها مط باح ال فيه نُورٌ الم շա‏ الوه قلت
ْمضباحٌ فی ژجاجه للم ول الله صلی الله عليه و آله صَدَرَ ی فلب علي عليه السلام 28 كانه ال ی شن ٍ ء تفر كأنَهَا
մն» «ազգ ն‏ 10211 28 کو کت دزی մն‏ نار فده با که 481 545253 لا :221 91 53 տաի ա‏
չր‏ 8 أبى طالب علیهما السلام لَا ووی و لا تضرانق فلت یکا رها یُضی 2 و لو لع .35410304 حرج مِنْ قم
ل مش سای علیه و آله ین |

ص: ۳۶

۱۸۶ کظلمات فرواه فى ص‎ «լար كنز جامع الفوائد: ۱۸۴ رواه بهذا الاسناد إلى آغر 1« التو و اما ما رواه من تأویل‎ -١

باسناده عن محقد بن یعقوب عن علق بن محقد بن |سماعیل بن 5ե)‏ عن թա‏ بن الحسن شمون عن عبد الین عبد الرحمن

الأصع عن عبد الله بن القاسم عن صالح بن سهل.
ՇՆ‏ نسخه: و لعله اشاره.

۳- فى نسخه: | ավ)‏ و فی ا لمخطوطه: الهیئمی.

قبل أن بنط به قلث ور علی ور قال չեմ‏ علی 1 Հե‏

թո:‏ ترجمه |توحيدء معانى الاخبار: فضيل بن سار كفت: به حضرت صادق عرض کردم: «յն‏ و السّماوات 3 251« فرمود:
خداوند چنین است. گفتم: «مكل ُوره.» به من فرمود: محمّد است. گفتم: «کمشکاه.» فرمود: سينه سيل صلی الله علیه و آله.
كفتم: «فيها «Շե»‏ فرمود: در آن نور علم است» یعنی نبوت. گفتم: Լայն‏ فی زجاجه.»

فرمود: علم رسول خدا است كه وارد به قلب على عليه (Գայ‏ شد. گفتم: «كأنها.» فرمود: چرا «كأنْها» می‌خوانی؟ گفتم: پس
چگونہ بخوانم فدایت شوم؟ فرمود: دكأئه کت ره كفتم: ايوق من թա‏ بار کو یرو لا مرو لا موه فرمود: آن آن
امیرالمومنین على بن ابی طالب عليه الت لام است که نه یهودی است و نه نصرانی. گفتم: «یکاد رها بض ی ء و لو لو لم մար‏

ԱՎԵ մատակ նեստան‏ دسر یت

فرمود امامی يس از امام دیگر.

| جمه‎ թու

بیان

قوله عليه السلام كأنه ك وكب أقول لم تنقل تلك القراءه فى الشواذ و لعل تذ كير الضمیر باعتبار الخبر أو بتأويل فى الزجاجه و
یحتمل أن لا تكون الزجاجه الثانيه فى قراءتهم فيكون الضمير راجعا إلى المصباح من قبل أن ينطق به كأنه على بناء المفعول أى
يقرب أن يخرج العلم من فمه قبل أن يصدر وحى بل يعلم بالإلهام كما سيأتى بروايه الكافى أو قبل أن يسأل عنه كما سیأتی

بروايه فرات.

٭ ت رجمه ]آدرباره عبارت امام عليه ال لام «كأنه کوکب؛ می گویم: این قرائت در قرائات شاذ نقل نشده و شايد مذكر بودن
ضمير» به اعتبار خبر است يا به تأويل در «الزجاجه»» و شايد «الزجاجه» دوم در قرائت اثمه نبوده است» يس ضمیر به «مصباح»
برمى گردد. «من قبل أن ينطق به» گویا مجهول است. يعنى نزديكك است كه علم از دهان او خارج 575 قبل از اينكه وحى
صادر شود. «ՏԱ‏ با الهام می داند همان طور که به روايت كافى خواهد آمدء يا قبل از اينكه از او يرسيده شود چنان جه به

روايت فرات خواهد آمد.
* | ترجمه |
«f»‏

فس» تفسير پر القمی أبى عن تید الله بی جذب 28 57 عليه السلام کب إل Առ‏ کتاب الله ԷՄ լատ‏ وَالْمِفْكاهُ
فی իայի‏ قح امشکاء فیها مض باخ մեջա‏ مُحَمَدٌ شول 41 صلى الله عليه و آله الْمطه باخ فى ژجاجه الزّجَاجَهُ Կ‏
كؤكبٌ 223 يُوقَدٌ من شرو مُبار که 2971 (۱) لا شريه و 223« لا 25« و մ‏ مُنکره ويكاذ رر لم تفترشه نز
لقن ور علی ور չել‏ ی 0 ھی الله وره مَنْ 264 و يض رب الله Սան‏ لاس و الله بکل տալ 28146 ատ: ն‏

ամշ 41‏ مَنْ أحبٌ و عق علی اللو أن ب ԱՀա‏ مشرقا وَج ՀԱՅՆ‏ 1 ظاهر عد الله حه عن չն‏ الله أن Աա‏ ولا
مع ان (۳ و الصّدَيِقِينَ وَ الشّهَداءِ و الصَالِجِينَ و من ارک ر كد

**[ترجمه ]تفسير على بن ابراهيم قمی: پدرم از عبدالله بن جندب. از حضرت رضا علیه الہ لام تقل كرد كه در نامه ای به او
نورشت: 0 "پر جم
ہو ہی پوت «مضباخ فی جاج Հ-ն»)‏ انها کوکت دی وق من شجره ما زک Աա‏ شرتو و
وه نه متهم در نسبش نسبش است و نه انکار شده» «یکاد կտ)‏ تضی ء هو لو لم Հաաա‏ ناژه قرآن نور لی تور امامی , پس از امام
ديكر :یھی الله وه من باه و شرت الله الال ياس و الله بكر قمع ٠‏ يس «نور» على است که خدا هر كس را که
دوست بدارد به ولایت ما هدایت می کند. بر خدا است که خداوند دوست ما را با دلیلی روشنء با چهره ای درخشان محشور
کند و حجت او در نزد خدا آشکار باشد. بر خدا است که خدا دوست ما را با پیامبران و صدیقان و شهدا و صالحان قرار دهد

كه آنها خوب رفیقانی هستند. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۴۵۷ - ۴۵۸ -
թու‏ جمه |

توضيح

قوله امس باخ محمد فى , واو را یی یوب
عندنا من أهل المشرق و المغرب لم يعرف نسبه عندنا أو الشرقيه و

ص: ۳۷

۱- فى نسخه: زيتونه ابراهیمیه.

۲- فی المصدر: منیرا برهانه.

ՀՅ 2‏ ات ی
۴ تفسیر القَمَيَ: ۴۵۷ و ۴۵۸.

معروف عند العرب و العجم أو یکون الکلام مسوقا على الاستعاره بأن شبه من صح نسبه فى ترتب آثار الخیر عليه بالشجره التی
لم تكن شرقیه و لا غربیه.

آقول: قد أثبتنا الخبر بتمامه فى باب جوامع المناقب و الفضائل و قد مضی الأخبار فى تأویل تلك الایه مع شرحها و ما قیل فى
تأويل الابه فى کتاب التوحید.

իու‏ ترجمه |«المصباح محمد) در بعضى نسخه‌ها این گونه است که مصباح محمد پیامیر خداست در شیشه‌ای از عنصر پاک او.
گفته امام عليه ال لام «لا دعیه»؛ «الدعی» يعنى متهم در نسبش و شاید از صحت نسب و وضوح آن. با عبارت الا شرقیه و لا
غربيه) تعبیر کرده» زيرا کسانی که از اهل مشرق و مغرب نزد ما بودند» نسبشان برای ما شناخته نبود. با «الشرقیه و الغرییه» دو
کنایه از اختلاط نسب است. یعنی گاهی به اين نسبت داده می‌شوند و گاهی به آن» با وجود نهایت بُعد بين آن دو و نزديكك
به این تعبیر در مثل است که نزد عرب و عجم معروف است. يا اينكه کلام به صورت استعاره جاری شده است به اينكه کسی

که نسب صحيح دارد» در ترتب آثار خير بر او به درختی تشبیه شده است که نه شرقی بود و نه غربی.

مولف: روایت را به صورت کامل در «باب جوامع مناقب و فضایل» ثبت کردیم. و اخبار در تأویل اين آیه با شرحش و آنچه
كه در تأويل آیه در «کتاب التوحید» گفته شده» گذشت.

چا ماد | تر جمه |
«ծ»‏

ننه لي یر القمى علق بن الین 23222722 تخبوب عن أبى ابوب عن أبى ارت Ա ԱՆԱ շոտ‏ جففر عليه
السلام نموه اوا بالله و شوہ و الور اَی ْنا (۵ ال մ‏ عاي الور و الله առան‏ آل مد ی «Ատ‏
شم ال ور الله لی رن 10 و مم و الله وز اللہ فی الشماوات و الْأْض و الله մմ‏ الد و ամ‏ تلوب امین نو
من الف Համ‏ هار ومع و الله ոք‏ قلوب الممنین و یب الله پوزهم Հա Ֆա‏ کلم لوبهم 2: و الله یا ابا ا خالد نا
تا عبد (۶) و یتنا -2 յն:‏ الله قله و չմմա աշն գեմ‏ کک ا يلما تا سل له ین

)۵( و آمَنَهُ ین فرع یم القيامه لكر‎ աաա

کاء الکافی الحسین بن محمد عن المعلی عن على بن مرداس عن صفوان و ابن محبوب عن آبی أيوب مثله (۶)

**| ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: ابو خالد کابلی گفت: از حضرت باقر عليه Թայ‏ راجع هآ رف ما الو تفر لاو
لور الى ناه -. تغابن /۸-

پس به خدا و پیامبر او و آن نوری که ما فرو فرستادیم ایمان آوريد] پرسیدم. فرمود: ابا خالد! به خدا قسم که «نور» ائمه از

آل محمدند تا روز قیامت. آنها به خدا قسم نور خدايند که فرستاده و آنها به خدا قسم نور خدایند در آسمان‌ها و زمین. ابا

خالد! به خدا قسم نور امام در دل‌های مؤمنان درخشان تر از خورشید تابنده در روز است و سوگند به خدا که آنها دل‌های
مؤمنان را منور می کنند و خدا نور ايشان را از هر که بخواهد پنهان می کند» پس دل‌هایشان تاريكك می‌شود. ای ابا خالد! به
خدا سو گند كه هیچ بنده‌ای به ما محبت نمی ورزد و ما را دوست نمی داردہ تا اينكه خدا دلش را پاک می کند و خدا دل
بنده‌ای را پاک نمی کند» مگر اينكه تسلیم ما باشد و با ما از در آشتی درآید. يس زمانی که از در آشتی با ما درآمد. خدا او
را از شدت گرفتاری های حساب در امان قرار می دهد و از وحشت بزرگ قیامت ايمن می گرداند. - . تفسیر على بن ابراهیم

قمى: ۶۸۳ -

اصول كافى: ابن محبوب از ابو ايوب همین روايت را نقل كرده است. -. اصول كافى ۱: ۱۹۴ -
#* | جمه |

«$»

لء الخصال ա‏ بي 8 Ամ‏ عَنْ مَحمّد ٿن աք‏ بن անչ‏ عَنْ աք‏ مُحمّد ٿن ععامر عن عُمَرَ بن عُْدُوس عَنْ هانی
(هانی) بن المُت کل عَنْ ՎԵ‏ بن عَلِی بن عیاض بن

ص: ۰۰۸

۱- التغابن: ۸

۲- فی الکافی: النور و الله نور الأئمه.
۷ فی المصدر: آنزل الله.

5-8 المصدر: و لا بتولانا.

۵- تفسیر 221 ۶۸۳

۶- آصول الکافی ۱: ۱۹۴.

میم ہے ہے اس

ամա‏ أبى رافع عَنْ أبيه عَنْ 58218 أبى 22054 10892 و و وج
աշ‏ ها ین ور عرش 110 24:48:46( տան‏ تن اور و ضاب անն‏ عليها السلام نت اور Տար‏
وی ԱԱ Ա տան աաա ար E ա‏
عَنْ 407 Մ‏ 0.2(

## ترجمه آخصال: ابو ايوب انصاری گفت: پیامبر اکرم فرمود: زمانی که خداوند بهشت را آفرید» از نور عرش خود آفرید.
سپس از آن نور مقداری را كرفت يس آن را فغرقه - . در نسخه‌ای «فغرفه» یعنی «پس آن را تکه كردا است و در مصدر
افقذفه» یعنی «پس آن را يرت كردا است. - يس به من یک سوم آن نور رسید و به فاطمه علیها الت لام یک سوم آن نور
يك سوم آن نور هم به على عليه الث لام و اهل بيت او رسید. يس هر كس از آن نور به او رسید» به ولایت آل محمّد هدایت

یافته و هر كس از آن نور به او نرسيد» منحرف از ولايت آل محمّد شده است. -. خصال ۱ -
۷| تر جمه |

«»

ԵՇ‏ ےک

Արան تے‎

**| ترجمه |تفسير على بن ابراهيم قمى: صالح بن سهل از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد كه درباره اين ايه فرمود: امام...
هاى مؤمنان هستند كه نور آنها از جلو و از سمت راستشان روان است تا وارد منزل هاى خود شوند. - . تفسير على بن ابراهيم
قمى: ۴۵۸ - ۴۵۹ -

| جمه‎ թու

«փ»

2 2

شر الشی و کا و (ա‏ فا ناه ال جاهلا عن الق و اوه یناه կլ‏ و جعلنا لَهُ ՆՔ‏ میتی به فى الاس قال
1 بی و وت2 مه عليهم السلام 5318« 633 للکافرین ما کاوا
يَعْمَلُونَ (۶).

-
ع

իո‏ ترجمه آتفسیر على بن ابراهیم قمی: درباره « 323 كان ն‏ أشنا فرمود: د بی جال به حق و ولایت باشد» يس او را به
سوى آن هدايت مى كنيم. رو غلا زر رو دعت ی به فی النّاس.) فرمود: نو ولایت است. کمن لہ فی لمات لش بخارج
«Կ»‏ یعنی در ՀԵՅ)‏ ائمه علیهم الشلام. «کذلک 78 261 ما كانُوا ՈՆ:‏ . انعام / ۱۲۲ -

(آیا کسی که مرده[دل] بود و زنده اش كردانيديم و برای او نوری يديد آوردیم تا در پرتو آن در ميان مردم راہ برود چون
کسی است که گویی گرفتار در تاریکی هاست و از آن بیرون آمدنی نیست. اين گونه برای کافران آنچه انجام می دادند

زينت داده شده است.) - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۲۰۳ -

:5 | تر جمه |
«Ն»‏

فسء تفسیر القمی قَالَّذِينَ ՅՆ‏ يه 24 برشو الله و عرزو و تہ وه و اوا لور الى رل «ՀՅ աֆո ամ առա‏
هم الْمُفِْحُونَ قاذ الله مياق رَشولِ الله علی չեշմ‏ أنْ يُخْبرُوا ۵۵ أَمَمَهُغ )47725 فد :4722 بالقل وَ روا

ص: ۳۹

-١‏ فی نسخه: فغرفه و فى المصدر: فقذفه.

۲- الخصال :١‏ ۸۸ فيه: و من لم يصبه ذلكك النور.

۳- فی نسخه من المصدر: الحسن.

۴- فى المصدر: «ان المؤمنون نورهم يوم القيامه» و فيه تصحیف. و الصحیح: المؤمنين.
۵- تفسیر القَمی: ۴۵۸ و ۴۵۹. و الآيه فی سوره التحریم: ۸

۶ تفسیر الق ۲۰۳. و الآيه فى الانعام: ۱۲۲.

۷ فى نسخه: أن تعزروا.

)۱( و سیوجغ سول الله صلی الله عليه و آله و يَوْجِعُونَ و 47228 الا‎ «ԱՆ չգա

مر ور

**| ترجمه آتفسیر على بن ابراهیم قمی: աա‏ منوا ب4ا بعنی به رسول خداء «و عزروه մվ 63111722 ե.‏ 455(
یعنی اميرالمؤمنين» «أوليكك شم շա)‏ -. اعراف / ۱۵۷ -

[پس کسانی که به او ایمان آوردند و بزر گش داشتند و پاریش کردند و نوری را که با او نازل شده است پیروی کردند» آنان
همان رستگارانند.) نس خداوند درباره رسول خدا از پیامبران پیمان كرفت که به امت های خود خبر دهند و او را باری کنند.
ایشان نيز او را به گفتار یاری نمودند و به امت‌های خود اين دستور را دادند در آينده پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله برمی

گردد» آنها نیز برخواهند كشت و او را در دنیا يارى می کنند. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۲۲۵ -
թո‏ جمه |

«Ն»

-

که الکافی ք.մ.‏ ایم باشتادهعن أبى عبد الله عليه السلام فى فول الله عر و جل و با الور 331030 220042

هذا وضع տանի աէ‏ و ال علیهم السلام ՎԼ)‏

իո:‏ ترجمه |اصول كافى: على بن ابراهيم به اسناد خود از حضرت صادق عليه الہ لام نقل كرد كه درباره ابه

الذی أَنْرل 51:62 دز նայ‏ امير السو متين و ائبه هستد, Հ‏ اصول کاٹی ۱: 2۱۹۴

دو انوا الور

| ترجمه |
»1«

ختصء الاختصاص يرء بصائر الدرجات 4224 23 الین عن ائن بیان عَنْ عقار 503 عن քն)‏ عَنْ جابر عَنْ Ցա‏
عليه السلام فی قَوْلِهِ تارك :713 ا الماواتِ و اض ل نوره فَهُوَ ՂԵԿ‏ فيها مض باح و هُوَ Հեյ‏ المض باخ فى
ژجاجه فرع اجه 2 6383 عليه السلام و عم تب اللہ ده (.

**[ترجمه ]اختصاص و بصائر الدرجات: جابر از امام باقر عليه الد لام نقل كرد كه درباره آيه له تُورُ الگماواتِ و لض ոբ‏
وره؛ فرمود: او مح د استء افیها مض باخ» و او علم استء «الْمِضْ باخ فی ژجاجه.» يس معتقد بود كه «الزجاجه» امیرالمؤمنین
عليه الشلام است و علم پیامبر نزد او است. - . اختصاص: ۰۲۷۸ بصائر الدرجات: ۸۴ - ۸۵ -

| جمه‎ թու

۰1۳

شیء تفسیر العیاشی عَنْ مَشِعَدَہ ِن 28:10:82 أَبُو عبد الله عليه السلام 228 )4 «ժե‏ جمیعاً فى ժեշ)‏ -22 ب մեմ‏
ِنَ اله فی رین 02 )8 աայ‏ 77 ان مِنْ خلت اللہ له فيهمّا :2 فى تخویل ما شاء فیما قر فيا حال عَنْ حال و
مها نآ ین کالہ فی متتهى تا شیم هم من الک و ال و دینک ا الله ال فى كقابه الله َل لین وا
رهم ین الظلّماتٍ այ‏ لور و الَّذِينَ کفژوا եայ ՀԱԱ:‏ بح وله من الور إلى الما لور هُمْ آل مُحَمّدٍ عليهم
السلام و անյ‏ عَدُوُمُمْ (۴.

**| تر جمه |تفسير عیاشی: مسعده بن صدقه گفت: حضرت صادق عليه الس لام داستان کل دو فرقه را در میثاق نقل کرد تا از
سوى خداوند در هر دو فرقه استثناء رسید. پس فرمود خير و شر دو مخلوق خدايند كه برای او در آن دو» مشیتی است در تغيير
هر كدام براى كسى مقدر شده حتى آخرين قسمتى كه براى آنها قرار داده شده است از خير و شر و مشيت در آنجه كه براى
آن دو خلق كرده از خلقش در نهايت خير و شرى است كه برای آنها تقسيم نموده است و آن اين است كه خدا در کتابش
فرمودہ: له وَل لیس اموا برجم و الظلّماتٍ إِلَى اور و ای 28 ՅՅ‏ الطَاضُوتٌ وهم աջա‏
اا د رہ ۶۸۷(۸ ارد سرور سای اثبت که ايعان վոտ‏ آثان از تاريوك فاص سوق روان يه دزی
برد» و[لى] كسانى كه كفر ورزيده اند سرورانشان [همان عصیانگران] طاغوتند كه آنان را از روشنايى به سوى تاريكى ها به

در مى برند) يس (نوراء آل محمّدند و «ظلمات» دشمن ايشان. - . تفسير عياشى ۱: ۱۳۸ - ۱۳۹ -
* | ترجمه |

«f>»

ل قال :21 مَنْ كان մաշ-ն եշ‏ و մաշ‏ عغلنا له ورا بقن نه فی
ندر ی ասան‏ رت تاک ال المت اَی ل فرش جا
ԱՆՆ ՏՅ ՄԱՐ‏ مب ال کمن 248 الظلمات لش بخارج منهاقَالَكَمَكلٍ

هَذَا الل الْذِينَ

ص: ۳۰

- تفسير القَمَي: ۲۲۵ فيه: (فينصرونه فى الدنيا) و الآآيه فى الأعراف: ۱۵۷.
۲- أصول الكافى :١‏ ۱۹۴ و فيه صدر تركه المصّف راجعه.

۳- بصائر الدرجات: ۸۴ و ۸۵ الاختصاص: ۲۷۸.

۴- تفسیر العیاشی ۱: ۱۳۸ و ۱۳۹.

*تر جمه آتفسیر عیاشی: بريد عجلی از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که فرمود: و مَنْ کال Աո‏ ناه و جَعلنا له ورا

: ی به فی النّاس) میتی است که عارف به اين مقام نیست. فرمود: می دانی منظور ւա)‏ چیست؟ گفتم: فدایت شوم! خبر.
فرمود: مرده‌ای که چیزی نمی داند» او را با شناخت اين امر زنده می کنیم. շայնջ 4 ԱՀ‏ به فی النّاس.؛ فرمود: امامی
که از او پیروی می کند. فرمود: كت 88 تی անեք‏ ليش بخارج սկե‏ مانند این خلقی که امام را فمی شناسند. -. ضر
عیاشی ۱ : ۳۷۵ - ۳۷۶ - ۱

* | تر جمه |

م۱۴

2 رہ سیر ہے

كشف» كشف الغمه ِن Հոգի ն‏ عَنْ مُحمّدِ շան11‏ قَالَ: 43 الی أبى مُحَمّدٍ عليه السلام 421 عن المشکاه 1«
ՀԱՍԱՆ իտ Հի‏ ا

٭ | ترجمه ]کشف الغمه: محمد رقاشى گفت: به ابو محمد نوشتم و درباره «مشکات» از او پرسیدم. جواب داد: «مشکات» قلب
۷| تر جمه |
»144«

Ա Ն Կ»‏ ی 82126128 جال عن ա‏ الله بیان
قال: ‏ ت لأبى մութ‏ عليه السلام له على كذ جا کم رها من ربكم و نا کم وراً ميت قال اران 410757 صلی
171,242« ن علق بن أبى طالب علیهما السلام (1).

**[ترجمه ]كنز الفوائد: عبدالله بن سلیمان گفت: به حضرت صادق عليه الشلام گفتم: آيه ՀԽ‏ جاء کم بُرْهانٌ مِنْ رَبَكمْ 1317
إلَيِكمْ ورا بینا». -. نساء / ۱۷۴ - [در حقيقت برای شما از جانب دروو كازقاة շատանա տն‏ شا نورق

تابناكك فرو فرستاده ايم.) فرمود: «برهان»» رسول خدا است و «نور مبین) على بن ابی طالب عليه الشلام. -. كنز الفوائد: -Պ‏
թու‏ ترجمه |
»15«

ب سو Արա‏ ...مم

الح ین علیهم السلام انه قَالَ: մո‏ فی کتاب اللہ ոտ‏ مشکاه ՀՅ‏ المشکاة و المشکاة الْكوّهُ فيها مط باح Հեա)‏ فی
«ՀԵ:‏ و 2-11 مد صلی اللہ عليه و آله 25 کو کت دری وف من شزرو کیا از که قال շր‏ عليه السلام 229 لا رتیه و لا

22 يكادٌ رها 03712 تمه ناژ نُورٌ علی ور لقن هدص الله ورو من (Չա ամ) ա: չա‏

#4[ ترجمه ]كنز الفوائد: يزيد بن ابراهیم يدر حبیب ناجی از حضرت صادق. از پدرش. از علی ب بن الحسین ՎՀ‏ لام نقل
կաա ավե‏ اه
اص باح فى زجاجه» و «زجاجه» محمد است. کان یٹ 275 توف من شجره از که.» فرمود: على است. «زیتونه մ‏ :55«
22113 کا رها չա‏ 2 و لَوْ لَم تفه ناژ و علی ُوره قرآنء ագր‏ 341 من يَشَاهه هر كس را كه دوست بدارد
به ولایت ما هدایت می کند. -. کنز الفواند: ۱۸۳ - ۳۸۴ -

* | تر جمه |
«(ԾԹ‏

روج ԲԲ) պաա‏ ب لكو մտնա‏ قر شخ ن علق فی قول اللہ ԱՆԸ‏

کس

.۱۲۲ و ۳۷۶ فیه: (الذين لا یعرفون الامام) و الآيه فی سوره الأنعام:‎ ۳۷۵ :۱ շտամ تفسير‎ -١

۲- كنز جامع الفوائد: ۷۱ و الایه فى سوره النساء: ۱۷۴.

۳- فی المصدر: عن آي عبد اللہ آحمد بن عبد الله الخراسانی.

۴- كنز جامع الفوائد: ۱۸۳ و ۳۸۴.

۵- فى المصدر: المشکاہ: العلم.

۶- فى المصدر: قال: الزجاجه صدر النبی صلی الله عليه و آله» و من صدر النبي صلی الله عليه و آله الى صدر علي عليه
السلام» علمه النبئ.

ری ود من هجوو : بار کو رتوو قال 112 لا شوه 2935 2« قال من օթ‏ خَلِيلٍ Հ-ի‏ ن إِلَى ممل ر ալամ»‏
یبن اَی طالب علیهما السلام لا شوه و لا 1221 ديه و ا ضرا يكاءٌ ها ա‏ :19 لم کدسنه نار ور على ور

Ա

ال 560 الم ِن آل مح صلی الله عليه و آله یم الم 8 آن يأل عن 0۱

| ترجمه آتفسیر فرات: فرات بن ابراهیم کوفی از حضرت باقر عليه الالام نقل کرد كه درباره آيه «متل وره کمشکاه فیها
مط باځ» فرمود علم در سینه رسول خدا است افی زج اجه» فرمود: زجاجه سینه على ر بن ابی طالب است. كانه رک در
)3:13 شجرو از که 281« فرمود: «نور» علم است. الا شر و لا 538« فرمود: از ابراهیم خلیل الرحمن به محمد رسول
خداء به على بن ابی طالب. الا شرو و لا Կտա‏ نه بهودی است و نه نصرانی. «يكادٌ չա կտ»‏ :1117 تمسنه ناژ وژ عَلی

ور» فرمود: نزديكك است عالم از آل محمد به علم سخن گوید» قبل از اينكه از او سؤال شود. - . تفسير فرات: ۱۰۲ -
* | ترجمه ]

«1/»

ی تسیر فرات بن إبراهيم جر بن مق ار مان أبى عد اللو فى له تعالی ال و الشماوات و از مت وه
کمشکاه فيها مض باح Հո)‏ المض باخ اتی فی «ՀԵ‏ لو جاجه كانه کو کت 6225 فاط كو کت در فل نسّاء ՓԱ)‏
يُوقَدٌ (5) مِنْ سجر مُبا ر کو 483 ٍتراهیم یم Ա-ի‏ لا د ԱԱ.‏ بعنی ا ودب و لا ضراو یکا رها بضی 22121641

(վե ع‎

իթ»‏ رجمه ]تفسیر فرات: جعفر بن محمد فزاری از حضرت صادق عليه الد لام نقل کرد که درباره اين آيه فرمود: الله تور
السّماواتٍ 23117 ք‏ »5 کمشکاه կտ‏ مضباخ» حسن است. «المضباخ؛ سین است: «فی اجه کالپا ամ‏ دی فاطمه
ستاره درخشانی است از زنان عالم «یُوقد مِنْ شجره مُا که )48 ابراهیم خليل است ۱ الا سز و لا عَرْيّها يعنى نه بهودی

است و نه نصرانىء «یکاد زتها بضی 2» نزديكك است علم از آن بجوشد. -. تفسیر فرات: ۱۰۲ -

| ترجمه |

۰۹

فر تفسیر فرات بن إبراهيم جَغفر بْنُ :614154 Աա‏ عَنْ جابر ود ى الله عَلهُ ال بو جغفر عليه السلام ան‏ تا و الله آغلم آن
03 الله 26 :09683240 مل وه هو աա‏ صلی الله عليه و آله كمشكاء الِْشْكاة ُو 41123212 فيها
مض باځ و ہُو للم المض باځ فی زجاجه 222 2۰ آید աքի‏ و Հն‏ شول الّه صلی 41 علیه و آله له 425017
که که کت ری ون شرو نا با که 2287 لا شوقیه و لا 578« قال 45411 و لا ص راتو 364 رها չժ‏ 2 قال یکاد
یک ان (۵) یکلم فیک قبل أن یلق գ‏ ال و لزع تة نار تُوژ علی ور و زعم أَنَقوْهُ فی ؛ یوت 20195 أن توف

و یذ کر فیها اشمة كَالَ هی յք‏ 57:11 علی بن أيى طالب علیهما السلام (վե‏

**| ترجمه |تفسير فرات: جابر كفت: امام باقر عليه الس لام فرمود: به ما رسيده - و الله أعلم - كه أيه մի‏ السا ات ة

الأ تا ويه يس آن نور محمد Սարեր:‏ «کمشکاه» «مشكات» سينه پیامبر خداست» «فيها مص باح و آن علم است»

ا و

الم باخفی زُجَاجَهِ) معتقد بود كه زجاجه امیرالممنین است و علم رسول خدا نزد اوست. و اما آيه «كأنّها كؤكبٌ 2573 Թ‏
من شعره مُبا رکه 4183 لا 14555 لا աոաք‏ فرمود: نه بهودی است و نه نصرانی» «یکاد رها يُضی ۶» نزدیک است که آن علم
-. در نسخه خطی «یکاد ذلكك العالم» آمده است. -

درباره تو سخن بگوید. قبل از اينكه آن مرد به آن سخن بگوید. « لو لَمْ 30458 ور علی յ‏ و معتقد بود كه آيه «فی

-
ھا ھا جج

پوت أَذِنَ الله أن توق و یذ کر فیها امه -. نور /۳۶- [در خانه هایی که خدا رخصت داده که [قدر و منزلت] آنها رفعت
ابد و نامش در آنها ياد شود) آن خانه هاى پیامبران است و خانه على بن ابی طالب عليه الم لام از آن خانه ها است. -.

ատ‏ اد د ب

| جمه‎ թու

«ՆԵ»

3

فره تفسیر فرات بن إبراهيم جرب محمد لمعلا غن الحسين بن عَبد الله ِن جنب

ص: ۳۱۲

۱- تفسير فرات: ۱۰۲.

۲- فى نسخه الکمبانی: (توقد) و کذا فى مواضع تقدم و يأتى.
۳ تفسیر فرات: ۱۰۲.

دی Ամա‏ تور مخ علے ջանա‏

۵- فى النسخه المخطوطه: یکاد ذلك العالم.

۶- تفسیر فرات: ۱۰۲ و ۰۱۰۳

o

۶ ۶ئ" لسن عليه السلام بجعت فتداک ای 84 کبزث و ض مت و عَجَرْتٌ عَنْ
5 ما نك أثوى ՀԱՅԵ‏ ججیث پناک أن تین ری بت و نیتم ول كت «Տլ ՀԱՎ‏
بکتاب

بے و هی یمن أزاة لها رین وكر بيشي الله امن ن ااؤجیم ال

2
- ۳ Ա

تس աի‏ علی صَفْوَانَ وَ 51م قَالَ أبُو الطامر 44-88 رجل :0( رد Տրա‏

7
أن كم

ال عبات عليهما السلام لد مُحمّداً صلی الله عليه و آله كات أمِينَ له فى أَرْضهٍ نا انقبض 502 24( مُحَمّداً

صلی الله عليه و آله كا أ ل ایت أ الله فى մայ «517 մամ Անան‏ ا م و ان 23

2 دا راهب «թ»‏ یمان و + بر سے هی ی د له ան գա.)‏
و لمهم بردو مَوَارِدَنَا 12520111 اذا يس على بل نيم تيل اله سد یرهم انا يوم աա)‏ آخعذون անառ‏ و
15112 بخجره ره و إِنَّ الْحَجْرّة لور و ثي ԱՅՐ»‏ بخجزنا () مَنْ ար Աաաա յայ‏ کافر و
ՅԱ Հմ 164222‏ . 99ء9 աման‏ عاق و کو تا ա Րա‏ اذ یه متا نی رها
تا و لو عن ای با 150 ن այ‏ 42 با و من لم یکن معا ایس می الام فی شین + ھا Կյան աշտա‏
تمه و تا اطم اله

ص: ۳۱۲

۱- فى النسخه المخطوطه: فلما ان قبض و فى المصدر: ան‏ قبض محمد.

٢‏ فی المصدر: بحجزتنا.

۳- فى نسخه: (و المتبع لولایتنا) و فى المصدر: و من اتبعنا لحق بنا و التارکک لولایتنا کافر و المتبع այ‏ مومن.
۴- فى نسخه: و نور لمن هدی بنا.

۵- فى المصدر: و من لم يكن منا فليس من الاسلام فى شى ء.

0-8 ينا آنل الله علیکم فطر اسَمَاءِ و با کم الله م مِنَ الْغَرَقِ فی بخ ركم و من الْحَسْفٍ فی بر کم و بعکم الله فى
ڪيا کم و فی کو رکم و فی مخت رکم و عِنْدَ الصَرَاطٍ و عِنْد الْمِيرَانِوَ عند 0783( Տաշի‏ إن ما فی کاب اللہ كمكل الْمِشْكَاء
و اشک فى կաի‏ قَنَحْنُ الْمشْكاة فیها مض بَاحٌ و المضباخ هو :222 صلی الله عليه و آله المضباخ فى ژجاجه لح الزّجَاجَهُ
کانها کت در 0122 شجره با کو یو لا هو و لا ریو ا نكرو و ատմ‏ يكاد رها 412 ۶ 0۵ و لول
مت ع ناژ رارقا على تور بھی اله وره م ու‏ لوا و اله يكل ئ ء علیم ամ «21 տած‏ ع د
على الل أن يبعت ولا مغر وجه کیا Լաճն‏ عند الله کت و بجی + 12 ԱԱ ԱՆ‏ فذحف جن اله
حه وق علی الله أن جيل ولا O EE ET Հար տտ‏ ع آولیک :42:98 علی տմ‏
یجعل մն‏ فق اين و الکافرین و شس ولیک նչ‏ يدا 18 علی الشّهَدَءِ մա‏ بعشر ազա‏ شيعا على
شهید غیرنا مریم وخ ات Հան‏ ال اه و تكن أَفراط ادو تن 13 زاء (۳) و تخر ան‏ لاس թի.‏

24 ل չարն‏ ل ا ا وو
وح و الى այ‏ لَك با ԵԱ‏ و ما وَصٌینا (ԹՎ‏ و مُوسى و عیسی 48 չան այա յարս անչ ան‏ ون
وه انا و خن ده أولى الم (ھ أن قیوا աա‏ با آل աա‏ صلی الله عليه و آله و لا توا Հաա» ԱԹ‏
كبر عَلَى امسر ین من شک «Ա‏ یی بن أبى طالب عليهما السلام ما نَدْعُوهُمْ «լ‏ من շն «մյ‏ عليه السلام نالا

ص: ۳۴

۱- فى المصدر: يوقد. و هوا لصحيح.

۲- فی المصدر: نورها یضی ء

۳ هكذا فى الکتاب. و الصحیح؛ «حق» كما تقدم.
- زاد فى نسخه بعد 6505 و نحن خلفاء الأرض.

۵- فی نسخه: و نحن ورثه آولی العزم من الانبیاء.

مَنْ 112 وَ ա‏ ||« من نیب مَنْ ան 403 լց «Վար‏ بن أبى طالب علیهما السلام (۱).

**[ترجمه ]تفسیر فرات: حسین بن عبدالله بن جندب گفت: نامه ای برای ما خارج کرد و گفت: پدرش برای ابوالحسن عليه
الت لام نوشت: «فدایت شوم! من پیر و ضعیف شده‌ام و از انجام بسیاری از کارهایی که قبلا بر آنها قدرت داشتم عاجز شدم.
يس فدایت شوم! دوست دارم مرا کلامی بیاموزی که مرا به پرورد گارم نزدیک کند و فهم و علم مرا بیفزاید.» يس به او
نوشت: «برایت نامه ای فرستادم؛ بخوان آن را درک سی کنی. նետ‏ در آن نامه شقا است براق کسی که خدا بخواهد او را شفا
بخشد و هدایت است برای کسی که مدا هدایت او را خواسته باشد. زیاد ذ کر ہے الله الرحمن ارس لا حول و لا قوه الا
بالله العلیٰ العظیم؛ را بكو و آن را برای صفوان و آدم هم بخوان.» ابو طاهر گفت: آدم یکی از دوستان صفوان بود. على بن
الحسین علیهما الد لام فرمود: محمد صلی الله عليه و آله امین خدا در زمینش بود. زمانی که محمد را قبض کرده ما اهل بيت
او امنای خدا در زمينش بودیم. در نزد ما علم بلاها و مرگ‌ها و انساب عرب و زاد گاه اسلام است و ما هر کسی که را ببينيم»
من شناسیم به حقیقت ایمان و نفاق» و شیعیان ما نوشته شده‌اند و شناخته شده‌اند به نام‌های خودشان و نام‌های پدرانشان.
خداوند بر ما و بر آنها پیمان كرفت قدم در جایی كه ما می گذاریم» بگذارند و داخل شوند در محل داخل شدن ما. بر ملت
ابراهیم خليل الله کسی جز ما و آنها نیست. ما در روز قيامت چنگ به دامن پیامبرمان می زنیم و پیامبر ما چنگ به حجزه
پرورد كارش می زند - و حجزه همان نور است - و شیعیان ما چنگ به نور ما می زنند. هر که از ما جدا شد هلاک شده و

هر که پیرو ما شد. نجات يافته است. منکر ولایت ما کافر است و پیرو ما و پیرو دوستان ما

مؤمن. هیچ کافری به ما محبت نمی‌ورزد و مؤمنی ما را دشمن نمی دارد. کسی كه با محبت ما بميرد» بر خدا لازم است او را با
ما محشور کند. ما نوریم برای کسی که از ما پیروی کند و نوریم برای کسی که به ما اقتدا نماید. هر كس از ما کناره گیری
کرد از ما نیست و هر که با ما نبود از اسلام بهره ای نبرده است. خدا به ما دين را شروع کرد و به ما ختم می کند. به سبب ما
خدا از روییدنی‌های زمين شما را اطعام کرده و به واسطه ما باران آسمان را بر شما نازل کرد. و به واسطه ما خدا شما را از
غرق شدن در دریایتان و فرو رفتن در زمینتان در امان قرار داد. و خداوند به واسطه ما شما را در زندگی تان و در قبرهایتان و
در محشرتان و هنكام صراط و میزان و موقع داخل شدنتان در بهشت سود بخشید. همانا مثل ما در کتاب خداء مثل مشکات
است و مشکات در قندیل است. يس ما مشکات هستیم که در آن مصباح است و مصباح محقد صلی الله عليه و آله است»
امط باح فی ژجاجه» ما زجاجه բաթ‏ «کأنھا كؤكبٌ 121 يُوقَدُ من شجره مُبا ركه 421 لا شرق و لا یه نه انکار شده و
نه متهم در نسبشء 35 رهام نور աի‏ 2 و لز لغ تمت سه ناژ وه رآن» «علی 412447 54520 یُشاء؛ به ولایت ماه
وا کر քան‏ ابنکه هر كس را که دوست دارف مدایت به‌ولابت امام لازم است بر کلک دوست ما زا با
چهره ای درخشان و برهانی فروزان كه حجتش نزد خدا بزركك «Հայ‏ محشور نماید و دشمن ما روز قيامت با چهره ای سياه
می آید که حجتش نزد خدا باطل است. لازم است خداوند دوست ما را رفیق پیامبران و صدیقان و شهدا و صالحان قرار دهد
و آنها خوب رفیقانی هستند. و لازم است بر خدا که دشمن ما را رفیق شیاطین و کافران گرداند و آنها بد رفیقانی هستند. شهید
ما به ده امتياز از شهدای غير ما برتر است و شهید شيعه ما با هفت امتیاز بر شهید غير ما برتری دارد ما نجبا و افراط انبیا و
فرزندان اوصیا هستیم و ما شایسته‌ترین مردم نسبت به خدا هستیم. و ما شخصیت های ممتاز در کتاب خدا هستیم و ما از همه

مردم به دين خدا سزاوارتريم. و ما کسانی هستیم که خداوند شریعت را برای ما تشریع نموده است. خدا فرمود: «شرَع کم من

الدّين ما 23 به نُوحاً 117« այ‏ إليك» ای محمّد! «و ما وَصٌیْنا به 6211 و مُوسى و عیسی» پس دانستیم و ابلاغ کردیم
آنچه را که دانستیم. و علم انبياء را نزد ما به ودیعه گذاشت و ما وارثان پیامبران و ذریه صاحبان علم هستیم

Էծեն

«أَنْ أفیموا الدّينَ؛ ای آل Լաշա‏ «و لا 1525 فیه» متحد باشیده 257 علی الم 5 کسی كه به ولایت على بن ابی طالب را
شرك ورزيدء «ما تَدْعُوهُمْ լ‏ از ولايت علی» անր ՍԱ»‏ ای محمد! «يَجْتبى 7 یه مَنْ Է‏ شا و يَهُدِى إِلَيه مَنْ يُنِيبُ» - . شوری /
۳ - از [احکام] دين آنچه را که به نوح درباره سے توس تین
را که درباره آن به ابراهيم و موسی و عیسی سفارش نمودیم كه دين را برپا دارید و در آن تفرقه اندازی مکنید» بر مش رکان
آنچه که ايشان را به سوی آن فرا می خوانی كران می آید. خدا هر که را بخواهد به سوی خود برمی گزیند و هر که را که از
در توبه درآید به سوی خود راہ می نماید) کسی را که دعوت تو را راجع به ولا۔یت على بن ابی طالب بپذیرد. -. تفسیر
و ՀԱՆ‏

| جمه‎ թու
«¥1»

فر» تفسیر فرات بن ابراهیم عَلِیٌ بن այ մա: ԱՅՅ: է չայ‏ 2 ن 281212 بن أبى طالب علیهما
السلام Հե»‏ واک لد فی ض خفا نی ال յք ջն‏ لسن و ی

السلام أن مُتمّداً صلی الله عليه و آله کان տա‏ الله فى آزضه قلا 361 :. ری ہپ ا وج

م

2
2 3

ما الله فى آوضه و ساق الک دیت مثل ՒՍ ճա‏ ف کت تار که علق : بن أبى طالب عليهما السلام لا مر

لا عرب 4722 هو ديه و لا تَضرَاه (۴).

مایم

| ترجمه |تفسير فرات: اصبغ بن نباته گفت: عبدالله بن جندب به على , بن ابی طالب عليه ال لام نوشت: «فدایت شوم! در من
ضعفی است» يس مرا قوی کن.» گفت: على عليه الث لام فرزندش حسن را امر كرد كه نوشتهاى برايش بنويس. گفت: پس
حسن عليه الت لام نوشت: «محترد امین خدا در زمينش بود. وقتى محمد را قبض کرد ما اهل بيت او بوديم. يس ما امنای خدا
در زمينش هستیم...» و روايت را مثل آنجه كه كذشت آورد جز اينكه در آن بود: մի‏ من 53115252« على بن ابی طالب

است» الا ۵ 4375 و لا غزیّه» شناخته شده است نه يهودى است و نه نصرانی. -. تفسير فرات: ۱۰۶-۱۰۵ -
#* | ترجمه |
ՑԵ‏

قبء المناقب لابن شهرآشوب Մ‏ ال الکائلی عن ابقر عليه لسلام فى له ول و وله و الور 302238( Ամ‏
الك اور و ا 715250 ՎԵՀ‏ صلی لاعت و اله قله ա‏ نا ُوزنا (۶) الج کا فیعتا.

الصادق عليه السلام فى 45 تعالی انظزونا تفت مِنْ ورکغ (۷) قال إِنَّ الله 216 یسم اللو »1255 یامه علی قذُر أَعْمَالِهِمْ و

ամ ՉԻ‏ کون فى ابهام رجله الیشری նետ‏ 251112 ت 5 الصادق عليه السلام یاون )4 من 2253 մ‏ نکن
معکم قالُوا بلی (4.

ص: ۳۵

۱- تفسیر فرات: ۱۰۳ و ۱۰۴.
۲- فى المصدر: قبض محمد.

۳- هکذا فى الکتاب و الصحیح: يوقد.

۴- تفسیر فرات: ۱۰۵ و ۱۰۶.

۵- التغاین: ۸

۶- التحریم: ۸.

۷- الحديد: ۱۳.

۸- ذکر عليه السلام معنی الآيه» فوهم الراوی و قال: قرأء و ما الآيه فهی سوره الحدید ۱۴ هكذاء ینادونهم أ لم نکن معکم قالوا
بلی.

۹- مناقب آل آبی طالب ۲: ۲۷۸.

**#[ترجمه آمناقب ابن شهر آشوب: ابو خالد کابلی از حضرت باقر عليه (Գամ‏ در مورد آيه اموا الله و زشوله زاو الى
72 کرد که فرمود: ای ابا خالد! به خدا قسم «نور» ائمه از آل محمّدند. اين آیه که می فرماید: Ո չքի‏ ات 5 . تحریم
- [پرورد گارا نور ما را برای ما کامل گردان) یعنی شیعیان ما را به ما ملحق نما. حضرت صادق عليه الہ لام درباره آيه
նշեն‏ تبسن من بُو رکه -. حدید /۱۳ - ն)‏ را مهلت دهيد تا از نورتان [اند کی] ب رگیریم) فرمود: خداوند روز قيامت نور
را به مقدار اعمال عردم تقسیم می گند و برای منافق تقسیم می‌کند. پس در انگشت ابهام بای چپ او می‌باشد» ٹور او را
մեան‏ می کنیا մայ: յթ‏ ریت ماق աան‏ ام این ն աոնում ԹԱՑ ամակ նան‏ نکن

مَعکم قالوا لی -, حدبد /۱۴ - ՆՌ‏ ما با شما نبودیم می گویند چرا.) -. مناقب ابن شهر آشوب ۲: ۲۷۸ -
թո‏ تر جمه |

«ԺԷ»

مرو

یف الطرائف این Հար‏ 2201 با شرناده ավ‏ الْحَسَنِ ( قال: سَأْلتَهُ عَنْ قول الله ه تَعَالَى کمشکاه Կ:‏ مض باح قال المشکاه
فَاطِمَُ علیها السلام و الم باخ الْحَسَنُ وَ الح : ين علیهما السلام و Հ-ե-.))‏ كأنّها کوک 573 كانت فَاطِمَةُ علیها السلام کو کب
درا ناء ամայ‏ اوقد ֆո‏ شک ا ال Եվ‏ 47 إِبْرَاهِيمٌ عليه السلام لا د شوقیه و لا Մա‏ 2524 و մ‏ 517225«

كاد رها չա‏ ء قال یکا الْعِلمُ 5 յկե նն‏ تسمه نار ور على ور قَالَ ها (4۳ Խլա‏ قاع ՈՐԴԱՆ:‏
Ա:‏ قال يَهُدِی չան)‏ مَنْ بََاءُ (۴)۔

آقول: رواه العلامه قدس اللہ روحه فی کشف الحق عن الحسن البصری (۵)

ل ا ا ال ري ل و
مض باخ پرسیدم. كفت : «مشکات» فاطمه و «مصباح» حسن و حسين است واا كَأنّها وم 575 فاطمه عليها الشلام
سر تو رت سپ یت مبا رکه ابراهيم عليه التے لام استہ «لا زیچ و لا
25 یهودی است و نه نصرانی» «یکاد زیتها աՆ‏ با رو ہووت آن» بیان شود Հայը‏ تمه شه نار د نور
على ور كفت منظور , بسر او است امامی پس از امام ذيكرء دی الله وره ԿԱ: ծ:‏ كفت هر که را بخواهد به ولابت آنها
هدايت می کند. -. طرائف: ۳۳ -

مولف: علامه قدس الله روحه در «کشف الحق» از حسن بصری همین روايت را نقل كرده است. - احقاق الحق ۳ : ۴۵۸ -
۹ -

| ترجمه‎ |
«Մ»

و 231437 بطریق من مَماقب ائن المَغازلی عَنْ 1251 بن مُحَمّدِ بن عو د الوماب عَنْ 728 بن عدد الله بن شوذب عَنْ مُحَمّدِ بن

Կտ» E‏ مِضباځ د 8 کر هه ها

*#[ ترجمه ابن بطریق از مناقب ابن مغازلی» از موسی بن قاسم» از على بن جعفر نقل کرد که گفت: از حسن عليه الس لام
درباره آيه «کمشکاه فیها مضباخ» پرسیدم. سپس مانند آن را ذكر کرد. -. العمده : ۱۸۶ -

* | تر جمه |

بيان

لا يبعد أن يكون أبا الحسن فأسقط و کون موسى بن القاسم و على بن جعفر غير المعروفين و الحسن البصرى كما يظهر من
كشف الحق لا يخلو من بعد و يؤيده أن

فى العمده و كشف الحق يهدى الله لولايتنا من يشاء

իչ‏ ترجمه |بعيد نيست كه ابوالحسن باشد که ساقط شده است و اينكه موسى بن قاسم و على بن جعفر معروف نباشند» و حسن
بصرى همان طور که از کشف الحق آشکار می‌شود. خالى از ՎՀ‏ نيست و تأييد آن را كه در العمده و كشف الحق «يهدى الله
لولايتنا من يشاء» آمده است.

بد > | تر حمه |
«A»‏

فر» تفسیر فرات بن إبراهيم و لیم ات كن 22 حابر عَنْ أبى جغفر عليه السلام قَالَ: أله عن ول الله َژم تری
الْمَؤْمِنِينَ و نات تھی 85( يكن آندیهع و չքեյն‏ قال 0725 الله صلی اھ عله و آله هو رر أعام տանը‏ (4۷ بتع

ین Հք)‏ یوم աա‏ ذ

ص: ۳۶

-١‏ أى الحسن البصرىء و الظاهر من نسخه الکمبانی انه الحسن بن على و هو وهم.
اتف الضصذرا بیع تسام տանկ‏

۳-فی نسخه و کی الطرائف و العمده: (منها) و فى کشف الحق: تھا

۴- طرائف: ۳۳.

۵- إحقاق الحقٌّ ۳: ۴۵۸ و ۴۵۹ فيه: بهدی الله لولایتهم من يشاء.

۶ العمده: ۱۸۶.

۷- فى المصدر: و هو نور أمير المومنین.

ون الله له آن ջն‏ 345 جَنَّاتِ 12 دن و هم 55 OEE ԻՐ.‏ گا له و بمانهم ام م حون աա‏ (۲) آل

:وعم

مُحَمّدٍ صلی الله عليه و آله و չառ Վ-ն‏ ز لسن و این علیهما السلام و يأخذهما 02 (Անի)‏ ب+ աաա տն‏
بن ایی طالب عليهما السلام و بلق جز زشول الله صلی الله عليه و آله չո‏ یوق مع (۴) فى ج عذن فیک ول
25178 اليَوْمَ جنات تجری من ԱՀՀ:‏ الأنهارٌ خالدین فيها ذلك هو الفؤز العَظِيم (۵).

**[ترجمه ]تفسير فرات: جابر گفت: از حضرت باقر عليه الترلام راجع به آيه «يَوْمَ تَرَى աայ) տար‏ يَشعى نُورُهُمْ 58
չո)‏ و بأتمانهة) [مردان و زنان مؤمن را می بينى كه نورشان پیشاپیششان و به جانب راستشان دوان است) يرسيدم. فرمود:
رسول خدا فرمود: آن نور امام مؤمنان است كه جلوى آنها را در روز قيامت روشن می کند» موقعى كه خدا به او اجازه دهد
وارد منزل خود در جنات عدن شود و ժա‏ نیز از پی او می روند تا با او թթ‏ شوند. اما اين قسمت آيه و3 بأثماتهة)ء شما یہ
نور آل محترد چنگ می زنید و آل محمد به نور حسن و حسین جنكك می‌زنند و آن دو به نور امیرالممنین على بن ابی طالب
عليه الہ لام جنكك می زنند و على عليه «թթ‏ نور پیامبر اكرم جنكك می زند تا با او در بهشت عدن داخل می شوند. اين
است معنى آيه شريفه «بُشراکم الم Ը‏ تجری من կջ‏ لها خالِدِينَ فيها ذلك هو لو یمه -. حدید ۱۲ - ([به
آنان كويند] امروز شما را مده باد به باغ هايى كه از زیر [درختان] آن نهرها روان است در آنها جاودانید» اين است همان

کامیابی زر کا -. تفسیر فرات: ۱۷۹ -
թու‏ جمه |

«Ծ»

و 2
0 1۶

٦ اک ند ہج محمد الْفَرَارِىٌ 42 عن اب عباس فی قول الله تَعَالَى يا با ھا‎ աւն

أ

پزشولہ بتکم کین من աա:‏ قال մայ չա:‏ عليهما السلام յայ‏ كم 38462202
0

*؛*| ترجمه |تفسير فرات: از ابن عباس نقل می کند که در مورد آيه «يا 1 ال آمتُوا اقا اله و آمِنُوا Հո»:‏ بتكم كفْلين
رق աու:‏ گفت: آن دو نصیب حسن و حسین سند وو کل لكو تور تشون بده -. حدید ۲۸۸ - ای کسانی که ایمان
آورده ايد از خدا پروا دارید و به پیامبر او بگروید تا از رحمت خویش شما را دو بهره عطا کند و برای شما نوری قرار دهد که
به [برکت] آن راه سپرید.) گفت: امیرالمومنین علی بن չի‏ طالب است. - . تفسیر فرات: ۱۸۰ -

] ترجمه‎ | E
۷

فر» تفسير فرات بن إبراهيم աաա Հրա տ էն‏ جابر عَنْ أبى جغفر عليه السلام فى له تی با بها բո մոն‏
تقو اله و منوا 4755 بتکم کفلین من رَحْمَتهِ յ‏ حصنا و նկ‏ ما ضر مَنْ 2251 54311 ճատ‏ ما أضافة فی

(2 եա Ա کل شَئ ۽ با له‎ տամ յա

**[ترجمه ]تفسیر فرات: جابر از حضرت باقر عليه الد لام نقل کرد که درباره آيه «يا գ7‏ الذی منوا انوا الله 217 Վո‏
65517 كفلين مِنْ աէ)‏ فرمود: منظور حسن و حسين علیهما الث لام است. و فرمود: زیان نکرده کسی که خداوند او را
گرامی داشته که از شیعیان ما باشد. هر جه که در Լ25‏ به او «Լայ‏ كرجه قادر نباشد بر چیزی که بخورد آن را جز علف

خشكك شده. -. تفسیر فرات: ۱۸۰ -
* | تر جمه |
۸

کنز؛ كنز جامع الفوائد و تأويل الآآيات الظاهره مُحَمّدٌ بْنُ العبّاس عَنْ Վա‏ بن مام (۸) عَنْ عبد الله ٿن عَبد الؤَحمَن عَنْ عَبْدِ
մ‏

-

الله بن շմ‏ عَنْ ضالح بن س هل قَالَ رت ատ մ‏ الله عليه السلام و مرول 8822 یسعی )0 بين բա‏ و بآنمانهع 8

Հա: «815»‏ يوم «Ա‏ بشعی

ص: ۳۷

-١‏ فى المصدر: و المومنون یتبعونه و هو یسعی بين ایدیهم حتی یدخل جنه عدن و هم یتبعون حتی يدخلون معه.
۲- فى المصدر: (بحجزه) و کذا فیما يأتى.

۳- الصحیح: و يأخذان.

۴- فى المصدر: حتی یدخلون مع رسول اللّه.

۵- تفسیر فرات: ۱۷۹ و الایه فى سوره الحدید: ۱۲.

۶- تفسیر فرات: ۱۸۰. و الآيه فى سوره الحدید: ۲۸.

۷- تفسیر فرات: ۱۸۰. و الآيه فی سوره الحدید: ۲۸.

۸ فى نسخه الکمبانی: محمد بن همام عن عبد الله بن العلا عن محمد بن الحسن عن عبد الله بن عبد الرحمن.
۹- فى المصدر و المصحف الشريف: يسعى نورهم.

(222: بهم مَنَازْلَهُمْ‎ ք 22 էթան) 502455

#4[ ترجمه ]كنز الفوائد: صالح بن سهل گفت: از امام صادق عليه الہ لام شنیدم كه می‌فرمود: aT‏ آیدیهم و
بامانهغ.» فرمود: نور ائمه مومنان روز قيامت پیشاپیش مومنان و طرف راستشان است ت تا اينكه آنها را در منازلشان از بهشت

منزل دهند. -. كنز الفوائد: ۳۳۰ و ۱۸۰ -
* | تر جمه |
۲۹

کاء الکافی علي بح عَنْ بغض աան‏ عن ان بن تخبوب عن ման աա‏ عَنْ أبى تن ای عليه السلام
ال 2:42 غ كول ا2 ول ريدو (Թեժ‏ بور اللہ թն‏ 85722411 ريدو 1883 21213 տաի‏ عليه
لسن یمق و اله م وه فان عليه السلا َال یاهع و جل الین آمو ال و 934253 الذي

£ امه

ارتا و الور و ամ «8 Համ‏ انل 485 دی و دين الق قال هو اذى مر و 2 بِلْوَلَائهِ Հոյ‏ و لاه هى
ری الع لٹ لمر على ան‏ له قال فير على لذبن نة قام لام لق الو جل د له شهب
َو كرة الْكافِرُونَ ولاه չո:‏ عليه السلام تا تثزیل َال تمع աշա մ‏ یره ول (۴).

ايرِيدُونَ فا ور الله مت تور :مت ۸

می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند و حال آنکه خدا نور خود را کامل خواهد گردانید) سؤال کردم. فرمود:
می خواهند ولایت على بن ابی طالب را با دهان خود خاموش کنند. گفتم: «و الله میم »)65 فرمود: خدا امامت را تکمیل می
کته Նար անՀ իրա‏ بالله و گرا و չրի‏ 32121« «نور» همان امام است. گفتم: 61175 أَرْسَلَ 4727 Ժան‏
41253 . فرمود: او کسی است که خدا رسولش را امر کرد به ولايت برای وصی اش و ولایت همان دين حق است گفتم:
«لبظهره عَلَى الدّين کله.» فرمود: تا چیره نماید دين حق را د بر تمام اديان هنكام ظهور حضرت قائم» به دلیل اين آیه: ամն»‏
ورو» به ولا۔یت قائم» او لو 62569145« به ولایت علی. گفتم: آیا این تنزیل است؟ فرمود: آری, اما آن حروفی که در قرآن
آمده تنزیل است» ولی غير آن تأويل است. -. اصول کافی ۱: ۴۳۲ -

* | تر جمه |

«Էշ»

وی و بن بن շթ‏ عن به عن ամ‏ ین بُن سَعیل عن اضر عَنِ الْقَاسِم بن սեն‏ عن e‏ ید الله
ی سا ی ول م فين ِن زخعیہ առից Համ‏ ين عليهما السلام وتیل لک ور ՅԷ»‏ به قَالَ إِمَاماً (۵)

موم

Հե‏ شون به ليغ أل الکاب أ یوق على شین :854.128 ան‏ ید الله تيه من شاء و الله ذو الْمَْلٍ العظیم

)۶)۔
كاء الکافی العده عن أحمد بن محمد عن الحسين بن سعيد مثله (۷).

ص: ۳۸

.18٠ ۳۳۰ كنز الفوائد:‎ -١

۲- سوره التغاین: ۸ و الآبه هکذا: فامنوا «ԱՍՆ‏

۳- أى الحروف الموجوده فى الق رآن فتنزيل» و اما غیرها فتأويل ای تفسیر.

۴- أصول الکافی ۱: ۴۳۲ فیه: هذا الحرف و الآيتان فى الصف: ۸و 4 قوله: و لو کره الکافرون من الآيه الأولى.
۵- فى المصدر: امام.

۶- تفسیر 2421 : ۶۶۶ فیه: (الحسن بن سعید) و الایتان فى سوره الحدید: ۲۸ و ۲۹.

۷- آصول الکافی ۱: ۴۳۰.

چ شر علی بن ابراهیم قمی: سماعه از حضرت صادق در مورد 1 کم 15 مِنْ աայ‏ کرد که فرمود:
حسن و حسین هستند. Ք‏ کم راتشون بدا فرمود: موہ : Ա.‏ بقل هل الکتاب أن يَفْدِرُونَ علی
ئ ۽ من 14684814 برد الله یه من يشاء و الله ذو լա‏ العَظيم» - . حدید / ۲۹ - اتا اهل كتاب بدانند که به
هیچ وجه فزون بخشی خدا در [حبطه] قدرت آنان نیست و فضل [و عنایت تنھا] در دست خداست به هر كس بخواهد آن را
عطا می کند و خدا دارای کرم بسیار است.) - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۶۶۶ -

اصول کافی: از حسين بن سعيد همین روايت را نقل کرده است. - . اصول کافی ۱ ۳--_-
թու‏ جمه |
«Է»‏

تر նյ‏ تج الم عن լան‏ يعر للقي عن տամ‏ ی ر علق إن
222 22-27 32 کے ابر العف قال: աշ ԱՍՆ‏ ج رت امه و آمئوا
شوه نک 184 شمه قال لسن و الم մ:‏ علیهما الوق 48 وي لک ترا نون بن قال تفيل کم إا
نون մս‏

3 `

##[ ترجمه ]كنز الفوائد: ջե-‏ جعفی گفت: از حضرت باقر علبه الہ مر لام درباره ابه

سے

6 کفلین مِنْ رَخْمَته؛ پرسیدم. فرمود: حسن ց‏ حسین هستند. وغل لكو تور تشتون ووه ررد برای شما امامی قرار می
دهد که به او اقتدا كنيد. -. كنز الفوائد: ۳۳۴ -

ديا ايها الَذِينَ منوا او اله و منوا برشوله

چا ماد | ترجمه ]
بیان

الکفل النصیب و المراد بالمشی اما المشی المعنوی إلى درجات القرب و الکمال أو المشی فى القيامه.

**[ترجمه ]«الکفل» یعنی نصیب و منظور از «مشی». يا راه رفتن معنوی به سوی درجات قرب و كمال است باراه رفتن در

قيامت است.
թու‏ تر جمه |
«ՀԾ‏

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الابات الظاهره ը ձառ‏ الاس عَنْ عَدِ العزیز بن ա‏ 5 مُحَمّدِ 53.2 عَنْ آخعد ئن

السلام عَنْ أيه عن کے اہر بن աւր‏ 23222241 صلی الله عليه و آله فی անտ Տն մամ‏ مِنْ زخنته قال
Հա‏ و Հաաա‏ عليهما السلام و յա‏ لك ور تشون به كَل չր‏ عليه السلام (Դ‏

#[تر جمه ]كنز الفوائد: جابر بن عبدالله از پیامبر اكرم نقل کرد كه درباره آيه գ:‏ 858 کفلین من رَحْمَتهِا فرمود: حسن و حسين
هستند. «و աա‏ اکم ورا تَمْشُونَ ա‏ فرمود: على است. - . كنز الفوائد: ۳۸۶ نسخه رضويه -

] ترجمه‎ | *
«ԷՒ»

کنر كنز جامع الفوائد و تأویل الایات الظاهره 48 21 عد الله عَنْ թոյլ‏ بن ԵԿ‏ عَنْ إِثزامیم بن َيون عن ان آبی ՓԵ‏
ل ا وس رت خمته قال الحسَن و لحم ین علیهما السلام 3

**| تر جمه |كنز الفوائد: جابر جعفی از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که درباره آیه نکم کفلین من رَحْمَتِها فرمود: حسن
و حسین هستند. « يَجْعَل لکم Ն)‏ تَمْشُونَ ա‏ فرمود: امام عادلی است که شما به او اقتدا می كنيد و او على بن ابی طالب است.

-. كنز الفوائد: ۲۸۶ نسخه رضویه -
թու‏ جمه |
«ԻԷ»‏

کنر كنز جامع الفوائد و تأویل الایات الظاهره محمد بن الاس عن 24:15 1 24 عَنِ المغیرهبن محمد عن Ցար‏
الْحَسَن »)6 عن الْأَحْوَلٍ عَنْ عمار ِن )33 عَنْ تور بن يزيد عَنْ «Սե:‏ بن مَعْدَانَ عن کب بن عیاض Հան Հերան‏
عليه السلام بن دی زشول الَو صلی لله عليه و آله ی فى سه ذرى تم ال یا تب لی عليه السلام و ورای
السماءِ و توراً فی 53.250 تمك بوره أَحَله اله اه و ء E‏

ص: ۳۱۹

.۳۳۴ كنز جامع الفوائد:‎ -١
كنز جامع الفوائد: ۳۸۶ من النسخه الرضویه.‎ -۲
كنز جامع الفوائد: ۳۸۶ من النسخه الرضویه فیه: قال: علی.‎ -۳

#[ترجمه ]كنز الفوائد: کعب بن عياض گفت: من بر على خرده گیری کردم. در مقابلء پیامبر اکرم مشتی بر سینه من زد
سپس فرمود: ای کعب! على دارای دو نور است؛ یکی در آسمان و دیگری در زمین. هر که به نور او جنكك زند» خدا او را
داخل بهشت می کند و هر که از او سرباز زند» او را داخل جهنم می کند. این را از طرف من به مردم بشارت ده. - . کنز
الفوائد: ۳۳۴ -

| جمه‎ թու

«Էմ»

22.2.

25 كنز جامع الفوائد و تأويل الآیات الظاهره و 23158 Սմ‏ قال رَسُول الله صلی الله عليه و آله յն‏ 223,441«
3 آبی طالب عليهما السلام չաթ‏ لت ملك يعون 4 و مويه ی يَؤم اه (

#4[ ترجمه ]كنز الفوائد: از انس روایت شده که گفت: پیامبر اكرم فرمود : خداوند از نور صورت على ر بن ابی طالب» هفتاد هزار
«ՏՆ‏ آفرید که استغفار می کنند برای او و محبائش تا روز قیامت. -. کنز الفوائد: ۳۳۴ -

| جمه‎ թու
«Էչ»

كنز كنز جامع الفوائد و تأویل الآبات الظاهره ՎԱԿ‏ ہنالاس عَنْ علق بن عدي Էա‏ یں عادول շէ‏ وہہ
225 اشم عَنْ ابی الع اژود عن آبی جغفر عليه السلام أله قَالَ: ربشوق ییاور الله بواجهع و الله مخ وره و لآ
جر کم 2011 ما رکه اللهُ (").

**|ترجمه ]كنز الفوائد: ابوالجارود از حضرت باقر نقل كرد كه آن جناب فرمود: «ریدون لِيَطفِوًا نور الله بأفواههم و لله م
نورهاه به خدا سو گند اگر شما اين امر را رها کردیده دا آن را رها نخواهد -.55՛‏ کن الفوائد: ۳۳۸ -

] ترجمه‎ | E
«ԷԾ

ہو مو ےرت ین عن «մանանան‏ وج ہہ

ամար անան. 90921 3 25233

228 ابض اله و اله մլ 224 Ա‏ مین و لما աա 51222324 կ «ա‏ 18252 و هُوَ 2235 2:13
33 ما زشول الله صلی الله عليه و آله 813877 ور الله بافراههم تی անէ‏ تم ره و لو كرة الْكافِرُونَ بَا
با ال աչ‏ ذه لھا اعد کم անմա տկի Ալան գձ‏ اد ال յո‏ و انار عى و بغ ى
و ی Ա‏ ٹہ ام وَاجد յետ Հե‏ جوم ատ այյ‏ غاب

كو

3
-
لله

د ماه

جم طلع نَخِمْ م هذاه مهد مَهْدِيُونَ ایض رهم كيد :2 من كَادَهُمُ و حَدَلَهُعْ همم 25 اللہ فی أَرْضِه و Հակ:‏ علی :42 من 28 اطع
اله و من عَصَاهُمْ عَصَى الله مغ عم امن و الْقَوآنُ

ص: ۳۳۰

.۳۳۴ كنز جامع الفوائد:‎ -١

۲- كنز جامع الفوائد: ۳۳۴.

۳ كنز جامعا لفوائد: ۳۳۸

ար եր ամի 2-8‏ اتمه الار کی الصتو اسب اللاو من ان ا الله
۵- و هو زر الأرض بعدی أقول: الزر بالکسر: ای قوامها و العالم بمصالحها.

مَعَهُمْ لا یفارقونه حتّی 57 շն‏ 2541 (۱).

٭٭[ترجمہ]کنز الفوائد: حارث بن عبداللہ از على بن ابی طالب عليه الترلام نقل کرد که فرمود: پیامبر اکرم بر منبر رفت و
فرمود: خداوند نگاهی به اهل زمين کرد و مرا از ميان آنها برگزید. برای مرتبه دوم نگاهی کرد يس على را برگزید؛ برادر و
وزیر و وارث و وصی و جانشین من در ميان امتم و ول هر مؤمنى يس از من. هر كس او را دوست بدارد» خدا را دوست
داشته و هر كس او را دشمن بدارد با خدا دشمنی کرده است و هر كس به او محبت ورزد. به خدا محبت ورزیده است و هر
كس به او بغض 45777 خدا به او بغض می ورزد. - . درمصدر «من أبغضه» أبغض աա այ‏ یعنی هر كس به او بغض ورزد؛
به خدا بغض ورزیده است. - به خدا سو گند جز مؤمن او را دوست نمی دارد و جز کافر با او دشمنی نمی‌ورزد. او نور زمين
پس از من و رکن آن است و او کلمه تقوا و عروه الوثقی است. بعد پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله ان آیه را تلاوت فرمود:
ییون أَنْ فا 4157 بأفوامهع و بای الله إا أن بم ور و لو كرة الْكافِرُونَ» - . توبه / ۳۲ - (می خواهند نور نخدا را با
سخنان خويش خاموش کنند» ولی خداوند نمی گذارد تا نور خود را كامل كند هر چند كافران را خوش نیاید.) ای مردم! این
سخن مرا حاضران از شما به غايبان شما برسانند. خدایا! تو را گواه می گیرم بر آنها. ای مردم! خدا برای مرتبه سوم نگاهی

کرد.

پس از من و برادرم على بن ابی طالب. يازده امام را یکی پس از دیگری انتخاب کرد. هر کدام از دنیا بروند دیگری جانشین
او خواهد بود. مثل آنها مثل ستاره گان آسمان است؛ هر وقت ستاره ای ծկ‏ شد. ستاره دیگری طلوع می کند. هدایت
کنند كان هدایت یافته‌ای هستند که نیرنگ کسانی که به آنها نیرنگ زدند و آنها را خوار کردند» آنها را زیانی نمی رساند.
آنها حجت خدایند در زمینش و گواهان او بر خلقش» هر كس آنها را اطاعت کند» خدا را اطاعت کرده و هر کس با ծնել‏
مخالفت کند. با خدا مخالفت کرده است. آنها با قر آنند و قرآن با آنها است. از آن جدا نمی شوند تا در حوض بر من وارد

شوند. -. كنز الفوائد: ۳۳۸ -
թու‏ جمه |
«PA»‏

كاء الکافی ذ فی اوضه عَنْ մթ‏ بن محمد عل عَلِيٌ بن الاس عن لی بن اد عن 315 شمر عَنْ جابر عَنْ أبى جففر عليه
السلام ال فی Հար‏ طَويلٍ فی ول له و حل و ام إذا قوى ال بعر աա‏ الله عليه و آله ایض ما

27

գ»‏ صاحبكم Լան‏ قل یه و ما ենն այք‏ عن այ‏ یو یکلم بفضل Ց‏ هوا و ہُو قول الله عرٌ و جل إِنْ
ورك خن وسی գնա աա Աաաա նայա‏ دی باه جلو به անն շամ‏
یئکم (۴)قبال أنى آیزث آن أغلمكم զմն ամր‏ فى مُِدُو کم ین ՐԱԻ Հատ‏ تی وال بیتی من աաա‏ کان
کم մնա‏ الله عر و جل کمک ոտ‏ 4825 ناراً َا اضاءَث ما وله )2 ա ԱՆ.‏ سس
آله كما 28 :الغ այա‏ الله كل تعفن ال و كز الوص աի‏ و هو 42 عر ذكدة جعل الشمس ضياء و الم تُوراً
© و قَولهُ و به لهم الول 5 ա‏ اهاز دا هُم مظلمون 0 4235 :12:32 ذَهَبَ الله سورهم و تَرَكَهُمْ فی ظُلّماتٍ لا

موه رز

ծյոր‏ (۸) بَعْنى قبض مُحَمّدُ فَظَهَرَتٍ سو رت یه و مو قَوْلَهُ عر و جل و إن تَدْعُوهُمْ ای الَفدی لا

2292 موا و ترامع یرون الک و ُم لا يَنِصِرُونَ (۹) Է‏ ان 114755 صلی الله عليه و آله وضع եի‏ 431 كان عِنْدَهُ عند

-

ص: ۳۳۱

-١‏ كنز الفوائد: ۳۳۸ فیه: (مثلهم کمثل نجوم السماء) و فیه: لا بفارقهم و لا یفارقونه.
۲- فی المصدر: اقسم بقبض محمّد صلی الله عليه و آله.

۳ النجم: ۱- ۴.

۴- الأنعام: ۵۸.

۵- البقره: ۱۷.

۶- بونس: ۵.

ՈՂ» ۷

۸- البقره: ۱۷.

۹- الأعراف: ۱۹۸. و الصحیح: « إِنْ 42285 و لعل الوهم من النشاخ.

2.14: 21 الم‎ չե 250 արամ الکماوات و )2501 قول انا اوی‎ 41 183: 21924) Հյ
الى في الم و‎ մկա صلى اله عليه و آله‎ ամ پو مكل لمشگاه فيه المطرباح قالمغكاة لب‎ շաց تور ای‎
المضباخ فى اجاج که‎ վամ الى 415« عند الوصدی كما‎ յում آربد آن آمبشک‎ 21128 Հա ول لمض باح فى‎
32411285 اجره لباز که إِبْرَاهِيمٌ عليه السلام‎ յան من شجرو مبازکه‎ Ը) 47 25) کو کب دُوّیٌ فَاَعلمَهُم فضل‎
اَل ایب له عبید 13404 1252 نله اضطفی 51م و وحاً و آلَ‎ ՑԱ 81254122 ڪل‎
Ատ لا رتو و لا زيو ول سم‎ )۳( թա رایع و آل عفرا على امین ريه بعص ها ین بغض و الله صم‎
صلی الله عليه و آله و مذ مال اله عر و جل ما كان اي‎ թյ فرب و لا تہ اڑی وا لَ امش رق و ام على‎
یتس‎ ՀԱ ՆՅԱ
الذی 7:25 627122 564 زیْتها‎ Հք մո بُولَدُونَ منكم‎ ան ر على ور ی ال وه تن بش قول ملد کم‎
lT ES ա

##[ترجمه آروضه کافی ایر اورت ار عليه الد لام نثل کرد كه دو و وو التجم إذا غر

մաս յմա‏ صلی الله عليه و آله کے سی خروم անտ‏ از տնազ Ատ‏ ماک به زی دادن اهل کن وز
ما غوی ա քենե)»‏ می‌فرماید: آنچه در فضیلت خاندان خود می كويد از روی هوای نفسش نیست. اين معنی قول
پرورد گار است: ծր‏ ہُو وخ يُوحى» -. نجم ١/‏ - ۴ - (س و گند به اختر [قرآن] چون فرود می آید [كه] يار شما نه گمراه
ու‏ نه در շեն‏ مانده و از سر هوس سخن نمی گوید ان سخن به جز وسیی که وحی می شود نیست.) و خددای رركن به
مد صلی اللدعليه و آله مر بقل او أن علدی ما كد كف جود ամա‏ اف بینی و یکم - . انعام / ۵۸ - [یگو اگر Հայ‏
سے աաա անակ‏ اباي ارين رکاج امس متا EE aE‏
دمي Ա ԱԿԱ‏ ا دوسا կԱ‏ كرد ا Կ‏ ہک سن از
ւյթ‏ اس شما اند این ٹفرمودہ ھھا ارے: լոտ:‏ ایا" شود تارا ան‏ َضاعث ما خولة) -. بقره / ۱۷ -

[همچون مثل كسانى است که آتشی افروختند و چون پیرامون آنان را روشنایی 1528 می فرماید: خداوند زمین را به نور
محمد روشن کرد» همان طور که خورشید روشنی می بخشد. خداوند مثل ՎԹ»‏ را به خورشید زده و مثل وصی را به ماه زده
و ای ین است. معتی رسای خدا که «جغل النشي سار 248217 تورا» - ونس وت տակի‏ كسى که عووشيد را رزقتای
بخشید و ماه را تابان کرد.) و اين آيه و آي 20 ն‏ 21.5 مه هار قاذا هُمْ مظمون» -. يس /۳۷ - لو نشانه ای [دیگر]
برای آنها شب است که روز را [مانند پوست] از آن برمی کنیم و بناگاه آنان در تاریکی فرو می روند.) و این آيه 211228

بنورهم و تَرَكهُمْ فى ظلماتِ لا այոր‏ -. بقره / ۱۷ -

[خدا نورشان را برد و در مان تاریکی هایی که نمی ԼՀա‏ رهایشان كرد أ یعنی ترد از Ա5‏ رقت و ظلمت هویدا شد. پس
ندیدند فضل اهل بیتش را. اين آيه اشاره به همان است: «و إِنْ تَدْعُوهُمْ ای الهدی لا یش مَغُوا و تَراهُمْ يَنْظوُونَ ایک و هم لا
Թոռը‏ - . اعراف / ۱۹۸ - و اگر آنها را به [راه] هدایت فرا خوانید» نمی شنوند و آنها را می بینی که به سوی تو می نگرند
در حالی که نمی بینند.) سپس پیامبر اکرم علمی را که داشت به وصی سپرد. اين آيه همان مطلب است: 418 تور السّماواتِ و

6251 می فرماید: من هادی آسمان‌ها و زمينم. مثل علمی كه به من داده شد و آن نور من است که به وسیله آن راهنمایی
می‌شوند. مانند مشکات است که در آن مصباح است. يس مشکات قلب محمد است و مصباح نوری است که علم در آن
است, ايخ شسثكث Լ‏ يه امضباخ فی زجاح می فرماید: من تصمیم دارم تو را قبض روح کنم. آنچه را كه در نزد تو است» نزد
وصى قرار بده» همان طور كه مصباح در Վել‏ گذاشته می‌شود. «كأنها كك 525« به آنها اعلام كن فضل وصى Ալու,‏
من سره از که اصل شجره مبا رکه ابراهیم است و آن همین آيه است که می فرماید: وحمت الله وب کال علیکم Ք‏
ليت نه حَمِيدٌ مَجید: - بے ےج اتد ہج ہج رس
است.) و این آیه شریف: اد ی ام و ینا ل թ».‏ و آل عِمْرانَ علی մանի‏ ؛ * در بض ها من بغض و الله
سمیغ عَلِیغ؛ -. آل عمران / ۳۳ - ۳۴ - այ‏ يقين خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر مردم جهان برتری
داده است فرزندانی که بعضی از آنان از [نسل] بعضی دیگرند و خداوند شنوای داناست.) دلا شوقیه و لا աճը‏ فى فرماید:
شما يهودى نیستید که به جانب مغرب نماز بخوانید و نه نصرانی که به جانب مشرق» و شما بر ملت ابراهیم صلی الله عليه
هستید. خداوند در اين آیه فرمود: «ما 55՛‏ ابراهيم 0578 و لا ترا و 550 كان Աշ»‏ مشیم وَ ما کان من 78 «ատ‏ -. آل
بے و ی يود چو بيلك حل كراب ار بت در و ليد كد ني
فرماید: կոտ‏ بضدی 2 :222" تشد شه ناژ ُورٌ علی »92341241 مَنْ يَشاءً.» می فرمايد: مثل فرزندانى كه از شما به
وجود می آیندہ مانند روغن زیتون است که از زیتون گرفته شده. «یکاد نها ُضی 2 و لو لم تمه ناژ ور علی ور يهى 1
لنوره مَنْ լումա‏ فرماید: نزدیک است که سخن به نبوت کنند» كرجه بر آنها ملکی نازل نشده باشد. - . روضه کافی : ۳۷۹
- ۳۸۱ -

| تر جمه‎ | E
«ԷՖ

1848 ود الله عله السلام ى انا اد یک عتیی بن ازم ے گی و 22 کو وہ
اه ا ام نکم لیس لَهُعْ لک եժեում:չաիմչմակ‏

ص: ۳۳۲

۱- فى المصحف الشریف: بوقد.

۲- هود: ۷۳

۳- آل عمران: ۳۳ و ۳۴.

۴- آل عمران: ۶۷.

۵- روضه الکافی: ۳۷۹- ۳۸۱. فیه: کمثل الزیت.

շ2. ے‎ 24

մյ Հ جائر یش می‎ լել «մ قال لا دین 54 ان‎ Թ کالمنضب‎ օք 1317 ՍԿ عليه السلام‎ ամմա 2 տան
م الآ مغ قول الله رو جل اله ول‎ ոմ, علی‎ Համ) على من باه إتام ال ین الل لت وین ویک‎
ین الله‎ ջե չել کل‎ ԹԱ) نشاب 98212 عفر‎ 8 լ ین آمُوا برجم ین لمات‎
ال ( و 611 قرو آلاوهم الطاغوث بخرجوتهم يناور الظلٰماتِ میور یود لک افر 628 يله ما على نی‎
ار 23 :415 ڪرجوا باتهم 20 من تور ینمیا الک‎ (ալ 14: کا تا‎ ա. րա: هم او علی ور‎
(Թ خَالِدُونَ‎ կշ اسان انار مُم‎ «յ الکفار َقَالَ‎ Հ: الله َم الَا مع‎ 2

#*[ ترجمه آغیبت نعمانى: ابن ابی يعفور گفت: به حضرت صادق عليه الشلام عرض کردم: من با مردم رفت و آمد دارم. خيلى
تعجب می كنم از اقوامى كه شما را دوست نمی دارند و فلانی و فلانى را دوست مىدارندء اما امانتدار» راستگو و با وفايند و
اقوامى که شما را دوست می دارند. اين امانتدارى و وفا و راستگویی را ندارند. كفت: امام عليه ال لام راست نشست. مانند
شخص خشمگین روى به من كرد و سپس فرمود: دين ندارد کسی كه به ولايت امام ستمگری كه از سوى خدا نیست. معتقد
شده است» و ملامت و سرزنشى نيست بر کسی که معتقد است به ولايت امام عادلى كه از جانب خداست. گفتم: آنها دين
ندارند و این ها را جای سرزنش نیست؟! سپس فرمود: مگر نشنیده ای قول خدای عزوجل را که می فرمايد: «اللّهُ ول لین
ԷԶ‏ تخرجهع وق الظلمات ավ‏ الُورء از تاریکی های گناهان به نور توبه يا مغفرت به واسطه ولایت ایشان نسبت به هر امام
غاد کار غاب ها است. فرمود: دو الَذِينَ كَمَرُوا او الطاعُوتٌ يُخْرِجوتَهُمْ مِنَ ը‏ ای اللاو كات աաա‏
دارد که از آن خارج شود. منظور از این آن است که آنها بر نور اسلام بودند. پس چون دوست داشتند هر امام ستمگری را
که از جانب خدا نبود» با اين دوست داشتنشان آنها را از نور اسلام به ظلمات کفر خارج شدند. يس خدا آتش را برای آنها با
کفار واجب نمود. پس فرمود: (اُولیک اشنا انار هُمْ ԾՆ: կշ‏ -. بقره ۲۵۷ - [آنان اهل آتشند و در آن ماندگار

خواهند بود.) -. غبیت نعمانی: ۶۵ -
թու‏ تر جمه |

بیان

العجب بالتحريكك التعجب و العتب بالفتح الغضب و الملامه و بالتحريكك الأمر الكريه و الشده و لعل المعنى لا عتب عليهم
يوجب خلودهم فى النار أو العذاب الشديد أو عدم استحقاق المغفره و ربما يحمل المؤمنون على غير المصرين على الكبائر من
ظلمات الذنوب كأنه عليه السلام استدل «ն‏ تعالى لما قال آمَنُوا بصيغه الماضى و 28-75 بصيغه المستقبل دل على أنه ليس
المراد الخروج من الایمان ան‏ كان ան‏ و لما کان الات جمعا معرفا باللام مفیدا للعموم يشمل الذنوب كما يشمل الجهالات
فاما أن يوفقهم للتوبه فیتوب علیهم أو یغفر لهم بغير توبه أن ماتوا كذلكك و یحتمل التخصیص بالأول لکنه بعید عن السیاق.

کانوا على نور الاسلام أى على فطره الاسلام فان

كل مولود يولد على الفطره.

أو الابه فى قوم کانوا على الاسلام قبل وفاه الرسول فارتدوا بعده باتباع

ص: ۳۲۳

-١‏ زاد فى نسخه من المصدر: فقال: نعم لا دين لاولنک و لا عتب على هژلاء ثم قال الا سمعت:
۲- یعنی من ظلمات الذنوب.

۳- فی المصدر: لولايتهم كل امام عادل: ثم قال.
۴- عيبه النعمانی: ۶۵.

الطواغیت و أئمه الضلال و هو الظاهر فاستدل عليه السلام على کونها نازله فیهم بأنه لا بد من أن یکون لهم نور حتی بخرجوهم
منه و القول بأن الامخراج قد یستعمل بالمنع عن شى ء و إن لم یدخلوا فيه تکلف فالانیه نازله فيهم كما اختاره مجاهد من

:| ترجمه |«العجب» به تحریکك» يعنى تعجب و (العتب) با فتحه» یعنی غضب و سرزنش و به تحريكك. يعنى کار زشت و
شدت. و شايد معنى اين است كه ملامتى بر آنها نيست كه موجب جاودانگی آنها در آتش يا عذاب شديد يا استحقاق مغفرت
را نداشتن شود و شايد مؤمنان بر غير اصرار کنند گان بر كبائر از تاریکی‌های كناهان حمل شود گویا امام عليه الس لام
استدلال فرموده به اينكه خدا زمانى كه فرمود մոն‏ به صيغه ماضى و (يُحْرِجَهُمْ) به صيغه مضارع دلالت كرد بر اينكه منظور
خروج از ایمان نيستء زيرا آن ثابت بود و چون «الظلمات» جمع معرفه به «ال» است که مفید عموم بود» شامل گناهان می‌شود؛
همان طور که جهالت‌ها را نيز شامل می‌شود يس يا آنها را بر توبه موفق می‌نماید يس توبه‌شان را می پذیردہ يا آنها را بدون
توبه می آمرزد» اگر اين گونه مردند. و محتمل است مخصوص اولی باشد» ولی از سیاق بعید است. «کانوا على نور الاسلام»
یعنی بر فطرت اسلام» زيرا هر مولودی بر فطرت متولد می‌شود. يا آیه درباره قومى است که قبل از وفات پیامبر مسلمان بودند
و پس از او به واسطه پیروی از طاغوت‌ها و ائمه گمراهی مرتد شدند و این ظاهر است. يس امام عليه ال لام بر اينكه آيه
درباره آنها نازل شده است» استدلال کرد به اينكه چاره‌ای نیست جز اينكه برای آنها نوری باشد تا آنها را از آن خارج کنند.
و قول به اينكه «إخراج» گاهی به معنی منع از چیزی استعمال می شود اگرچه داخل نشدند» در آن تکلف است. يس آيه
درباره ابشان نازل شده» همان طور که مجاهد از مفسران نيز آن را اختیار کرده است.

چا ماد | ترجمه ]
مگ

کنن كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره مُحَمَدٌ بن الاس عَن 48-21 عَنْ مُحمّد بن عبتری عَنْ پوس قال
حدّت Մեա‏ 91 أبَا չա)‏ عليه السلام کب ای عبد الله بث جندّب Սն‏ لی մթ‏ بن لین عليهما السلام (۱) إل ما فى

کتاب الله كمل المشکاه و المشکاه فی الْمَنْدِيل 25 المشکاة فيها مضباخ و المضباخ مُحَمَدٌ المضباخ فی ژجاجه نَحْنٌ الزجاجه

توق (۲) من شجرو مُبا که عَلِىٌ 3« مغرُوفهِ لا شرقیه و لا 4535 لا مُنکره و لا 225 ببکاد رها پیضی و لژ لم تمسمه ناژ نو

3127 علی ور 412247 3573 :26 و يَضْرِبُ الله Սան‏ لاس و الل بکل առ‏ :22 بأنْ يَهْدِىَ مَنْ أحبٌ إِلَى Օա‏

**#[ترجمه ]كنز الفوائد: يونس گفت: اصحاب ما نقل كردند که حضرت ابوالحسن عليه الس لام به عبدالله بن جندب نوشت:
على بن الحسين عليهما الئلام به من فرمود: مثل ما در کتاب خداء مثل مشكات است و مشكات در قنديل است. يس ما
مشكاتيم. «فيهًا աշ»‏ و «مصباح) محمد است. աի‏ فی زجاجه» ما «زحاجه) هستیم» չը‏ من شجره بار که» على است»
933( شناخته شده الا شَوْقِئَه و لا սր‏ نه انكار شده و نه متهم در نسب» «يكادٌ زتها بغ ی و لز մ‏ تمسنه ناژ نوز 15
«علی »2247 41 545753 204 و یرب الله Սամ‏ لاس و الله بکل չա‏ عَلِيمٌ) به اينكه هر كس را که دوست دارد به
ولایت ما هدایت کند. -. كنز الفوائد: ۱۸۴ -

هذه الأخبار مبنیه على کون المراد بالمشکاه الأنبوبه فى وسط القندیل و المصباح الفتیله المشتعله.

**[ترجمه ]این اخبار مبنی بر این است که منظور از «مشگاه» لوله وسط چراغ باشد و منظور از «مصباح» «ԼՅ‏ شعله ور شده.
** | ترجمه ]

ԺՖ

ا ԱՍՆ‏ جقفر عليه السلام عَنْ «Մա‏ فَقَالَ و

و

Հայ 18128 2.1‏ راب بقیقه Արլ Հաա‏ ماء գետ յա ծննոչ‏ بهم ول ن ورد کم الْمَاءَ عتّی إذا جاءة لم
ՀՆ‏ شین و وَجَدَ الله Մե‏ :41921 ريع الحساب (۳).

٭ |ترجمه]کنز الفوائد: جابر گفت: از حضرت باقر عليه الس لام درباره اين ابه پرسیدم. پس فرمود: )3 الذین کفدوا.» فرمود:
بنى اميه هستند. մեի‏ کسراب 455 يَحْسَبَهُ սն ծնն‏ و «ظمآن» عثمان است که آنها را به جانب سراب می برد» يس می
كويد شما را به آب وارد می کنم. «عتّی إذا جاء لم جذ شیب و وج جد الله عد فا جسابهُ و الله مریغ الجساب» - . نور / ۳۹
سس جج سے ل رت

آن را چیزی تباید و خدا را نزد خویش يابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است.) -. كنز الفوائد: ۱۸۶ -
թու‏ جمه |
۴۳

کن کتر جامع الفوائد و تأويل الابات الظاھرہ عن محمد بن տատ չվա‏ ریز ناکم خمران قا
َد الله عليه السلام عَنْ قَولِهِ عَرٌ ول كَظَلّماتٍ فی بخر 20 Հայան‏

ص: ۳۲۴۳

۱-۱ لصحیح كما فى المصدر: قال: قال على بن | Հեա»)‏ عليه السلام.
۲- هكذا فى الکتاب و مصدره: و فى المصحف الشریف: بوقد.
۳- كنز جامع الفوائد: ۱۸۴.

۴- كنز جامع الفوائد: ۱۸۶.

۱ سو ا | لمکم يتمع ع لها بت اعد من‎ e

ք ۳

بل اله رقم هن بور اخ من ամ‏ اله که ای الق فى اجره مِنْ ور !
(۲)

*#[ترجمه] كنز الفوائد: حکم بن حمران گفت: از حضرت صادق عليه الت لام راجع به اين آيه پرسیدم: «أؤ کظلماتِ فی خر
22 یمشاه Էա‏ مِنْ 43 «Հտ‏ فرمود: آنها اصحاب جنگ جمل و صفین و نهروانند. ո‏ 47 س حاب ԵՆ‏ بغض ها وق
بَعْض ١‏ فرمود: بنی اميه هستند. թր‏ 25 517( يعنى امي رالمؤمنين در ظلمات آنهاء «լյ 18: չը‏ یعنی وقتی بين آنها به
حکمت سخن گوید. هیچ كس آن را از او نمی پذیرد» مگر کسی که اقرار به ولایت و سپس به امامتش دارد. ոջ‏ بَجْعَلِ
اله لَه ورا فما لَهُ مِنْ ُورهه يعنى کسی كه خدا برايش امامی در Ա‏ قرار نداده» در آخرت نوری ندارد يعنى امامی که او

| تر جمه‎ թու

باب ۱٩‏ ر فعه بیوتهم المقدسه فى թե»‏ و بعد وفاتهم علیهم السلام و آنها المساجد المشرفه

قیم

نع و کر فیا ره بخ մամ‏ الأصال 4148 ول تال يوت عله با ول له تقال هر ان
کر فال وول الله կե ժայ ոն‏ و آفار إلى بوت 2-5« و ՀԵՆ‏ عليهما السلام 08 4 من 2.12(

յտ ۲‏ قب մա աան աք‏ الک 5 ن ریہ قلا رعو ال لى لن لهو الہ فی ربب
| ء فَقَامَ

-

-
121

[ترجمه]كنز الفوائد: انس بن مالک و بریده گفتند: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله اين آيه را خواند: «فی 15554
رف و یذ کر աակ‏ گج یسح 4 فيها بِالْعُدُوٌ وَ الآصالٍ» - . نور / ۳۶ - إدر خانه هایی که خدا رخصت داده که [قدر و منزلت]
آنها رفعت يابد و نامش در آنها ياد شوءد در آن [خانه ]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش می کنند.] مردی از جای خود به
سوق او حرکت کرد و گفت: اين کدام خانه ها است ينا رسول 441 فرمود: خانه های انیا ابویک از جای خود به سوی او
حرکت کرده گفت: با رسول اللها این خانه از آنها است؟ و اشاره کرد به خانه على و فاطمه عليهما السلام. فرمود: آری» از

بهترین آن خانه ها است. -. كنز الفوائد: ۱۸۵ -
թու‏ جمه |

«Ծ

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآبات الظاهره مُحمّدُ بن لاس عَنْ مُحمّدِ ٿن աա‏ بن մք‏ أبيه عَنْ 8:12 ԱԱ‏
2.4 مت 2412 ՆՅԱ‏ ابا لسن عليه السلام كَل յամ‏

ر هام

ص: ۳۳۵

-١‏ هذا و امثاله أمثال كليات فى القرآن ينطبق فى کل عصر على افراد. فكان ينطبق فى آونه على أصحاب الجمل و صفين و
النهروان» و فى آونه اخرى على غیرهم» فلا ينافى هذا ما تقدم من تطبيقه على غيرهم.

۲- كنز جامع الفوائد: ۱۸۶ و ۱۸۷.

۳- هو نفیع بن الحارث بن کلده بن عمرو الثقفی آبو بکره صحابی مشهور بكنيه» اسلم بطائف ثم نزل البصره و مات بها سنه
احدی او اثنتین و خمسین.

۴- كنز جامع الفوائد: ۱۸۵.

تقو 2 - 3 و

فی وت أَذْنَ الله أن Թ3‏ و ذ کر فیها Հա‏ قَالَ بو 5 ول الله صلی الله عليه و آله 5/8 عليه السلام (վե‏

էշ‏ رد
5

7 توق

1

ا աան‏ جس ی کت مت

. كنز الفوائد: ۱۸۵ -

اما

| تر جمه‎ թո

«Է»

فض» کتاب الروضه 8 ابن عباس 5:06« فی مث جد سول الله صلی الله عليه و آله 12237 այն‏ فی بییوت أَذِنَ الله آن

.)1( عليها السلام‎ 42Են չն: ց ده‎ եվ Էչան فیها امه لفق یا رَ شول الله تا ایو كَمَالَ یوت‎ 5137Թ

-

٭ | ترجمه ]کناب الروضه: ابن عباس گفت: در مسجد رسول خدا بودم و قاری ابه «فی այք‏ 69 الله أذ 3825 و 2ل کر فیها
اشْمَهٌ؛ را خواند تا آخر آيه. عرض كردم: يا رسول الله! كدام خانه‌ها است؟ فرمود: خانه‌های انبيا. و با دستش به منزل فاطمه

اشاية دد .اله
* | تر جمه |
«f»‏

كتزء كنز جامع الفوائد و تأویل الایات الظاهره բեմ ք Վա‏ عَنْ տարա‏ هَمَام عَنْ محمد مُحَمّدِ ن |ٍشماعیل عَنْ عِیسی بن 538
մ‏ دتا امام «տ եւ տ ոտ‏ عليهم السلام 26324142 فى :22315524 و بذ كر ա Հատ‏

24 وص Ք‏ ام ام

له فيها ՆԱ) Ա‏ رجال Սն‏ بیُوبٌ آل 22« صلی الله عليه و آله بَتِتٌ Հ‏ 712 و فَاطِمَة ԵՆ‏ دروو جذ

-
ա 229

علیهم السلام قلت Չան‏ ,1.0 قال ال فى մակետ‏ 41164123 1-72 و قال رجال لا րամ‏ تجارة ولا بتع عن
ہے رت و անտե‏ تہ تر رٹ
ليم الله خسن ما عملوا و 221.7 من فض له قال 242510 به من 28721 و الطاعه الْمفْرُوضَهِ و ص٤‏ یر مأوَاهُم اجه وا
يوق مَنْ :5 جساب (۳).

#[ترجمه ]كنز الفوائد: عیسی بن داود گفت: موسی بن جعفر علیهما الشلام از پدر خود درباره آيه «فى 5554 Յջ Ց‏
جو سیت و لصا رجال» برای ما نقل فرمود که خانه های آل محمد خانه على و فاطمه و حسن و
کس و خر Աա»‏ اك تو ای ՀԱԱ‏ و ہت شاف 27 ودا عاف ارت اهارا
توصیف کرد و فرمود: «رجال لا تلهیهغ بِجارَةٌ و لاب عَنْ ذ کر الله 4 و إقام الصّلاه و إیتاِ ال که يَخافُونَ այե) ՀԱՑ եջ‏
قات عاو يد |

[مردانی كه نه تجارت و نه داد و ستدی آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زکات به خود مشغول نمی دارد و از
روزی که دل ها و دیده ها در آن زیر و رو می شود می هراسند.] فرمود: آنها مردانی هستند که خدا دیگران را با ایشان داخل
نکرد. سپس فرمود: الِيَْرِيَهمُ 41 ما عملوا و ).081 مِنْ 4-2« فرمود: منظور آنچه است که به آنها اختصاص داده؛ از
مودت و اطاعت واجب شده» و جایگاه آنها را بهشت قرار داده است. «و الله رق مَنْ يَسَاءٌ بعر حساب» -. نور ۳۸۱ - եյ‏
خدا بهتر از آنچه انجام می دادند به ایشان جزا دهد و از فضل خود بر آنان بیفزاید و خدا[ست كه] هر که را بخواهد بی

حساب روزی می دهد.) -. كنز الفوائد: ۱۸۵ - ۱۸۶ -

| تر جمه |

بیان

یحتمل أن يكون المراد بالبيوت فى الآيه البیوت المعنويه فإنه شائع بين العرب و العجم التعبير عن الأنساب الكريمه و الأحساب
الشريفه بالبيوت و أن يكون المراد بها البيوت الصوريه كبيوتهم عليهم السلام فى حياتهم و روضاتهم المنوره بعد وفاتهم و
المراد بالرجال اما الأئمه عليهم السلام أو خواص شيعتهم أو الأعم.

قال الطبرسی رحمه الل: فی 40155128 أَن 22 معناه هذه المشكاه فى بیوت هذه صفتها و هى المساجد فى قول ابن عباس و
غيره

)2414 الننّ صلی الله عليه و آله

ص: ۳۲۶

۱- كنز جامع الفوائد: ۱۸۵.

۲- الروضه: ۱۲۲. زاد فی هامش: و قال: انه منها.

۳- كنز جامع الفوائد: ۵ و ۱۸۶ و الآيه فى سوره النور: ۳۸-۶

յժ շամ‏ الله فی اض و ھی تضی 4 له السَمَاءٍ كما 22 الوم լթ‏ الأذض.

و قیل هی بیوت 24« ثم اکسا مر من պա‏ آنس ثم قال و یعضده قوله تعالی نما برد له دب علکم ուտ‏ د
«ի‏ و طهر ك تطهيراً ذف و قوله رمث اله و بر كا عليكم أل العيت 83 فالاذن برفع بيرت الأنیاء و الأوصیاء مطلق و
المراد بالرفع التعظیم و رفع القذر من الأرجاس و التطهیر من المعاصی و الأدناس و قيل المراد برفعها رفع الحوائج فیها إلى الله
تعالی و بذ کر فیا امه أى يتلى فيها کتابه أو آسماژه الحسنی بخ له فيها ԱՆ‏ و الصا أى بصلی له فيها بالبکر و العشایا و
قيل المراد بالتسبیح تنزیه الله سبحانه عما لا يجوز عليه و وصفه بالصفات التی یستحقها لذاته و آفعاله التى كلها حکمه و صواب
ثم بين سبحانه المسبح فقال رجا لا «գի‏ أى لا تشغلهم و لا تصرفهم تجارَة و لا بیغ عن ذکر الله و չել‏ الصَّلاه

## ترجمه آممکن است منظور از «بیوت» در آیه. خانه‌های معنوی باشد. زيرا بين عرب و عجم شايع است که از نسب‌های
کریمه و حسب‌های شریفه تعبیر به بيوت می کنند. يا اينكه منظور از بیوت. خانه های ظاهری Վան «Վեն‏ منزل های ایشان در
زمان حیاتشان Ն‏ روضه‌های منوره آنها پس از وفاتشان. و مراد از «رجال» يا ائمه علیهم الع لام است يا خواص شيعه آنها و یا
اعم. مرحوم طبرسی گفته است: թ‏ بوت أَذْنَ الله 82-81 معنايش اين است که اين چراغ در خانه هايى است که اين چنین
صفتی دارند و آن مساجد است. بنا بر قول ابن عباس و غير او که مؤيد این قول» فرمایش پیامبر است که فرمود: مساجد بیوت
خد ا اس در زمن و رای اغل անար‏ سا جد մաշ‏ نی մե արտ‏ ماد ستاره‌ها که یرای اهل աշա‏ درل و ԱՏ‏
անարար‏ شاه اس խախ ամա‏ که فاد که وی ایا توو سس کاو ےہ رن را իա‏ ما

الله مب عنکم الرجس թ‏ ابیت و بطه کم تطهیرآه -. احزاب / ۳۳-

անաշխատ)‏ الود گے را اق انما خانقاة Նան մատնա տնննետախելան‏ و اوو ع الو کا2
ملك أل العفته: هود ۷۳۸ > Արա)‏ وب رکات لو بر شما ھتاہ [رسالت | ناد) Վան‏ می کند. يس اذن به رفع
بیوت انبیا و اوصیا مطلق است و مراد از «رفع» تعظیم و برطرف نمودن ناپاکی از پلیدی‌ها است و پاکی از معصیت‌ها و کثافات
شنت و گفته شده است منظور از «رفع بیوت)ء بالابردن حوائج در آنها به سوی خداست. 518 25( اش مه) یعنی در آنجا
کتاب خدا يا اسماء حسنای او خوانده می شود. 222 له فيها بالْعدُوٌّ وَ اللآصالٍ)» یعنی در آنجا صبح و شامگاهان برای او نماز
خوانده می شود. و گفته شده مراد از «تسبیح» تنزیه خداست از چیزهایی که جایز نیست به او نسبت دهند و توصیف او به
صفاتی كه شایسته اوست به خاطر ذات و افعالش که همه آنها حکمت و صواب است. سپس خداوند تسبیح کننده را توضیح

داده که جه کسی است. «رجال لا تلهم .» پس فرمود: یعنی مشغول نمی کند و باز نمی داردہ «تَجارة و لا بیع عَنْ ذگر الله وَ

- -
| 8 و

بى عد له علیهما السلام تقوم 3ا عض رت الصّلَاهُ تر كوا السار و 283 յյ‏ الصّلَاهِ و هُمْ ۾ مج ۹

##[ ترجمه از حضرت باقر و حضرت 75 ہہ" روايت شده است که آنها قومی هستند که موقع نماز» تجارت را
رها کرده و به جانب نماز می روند. پاداش آنها ب بیشتر است از کسانی که مشغول تجارت هستند. -. مجمع البیان ۷ : ۱۴۴ -

۴۵ -
:5 | ترجمه ]
»$«

فس» تفسير ر القمى شڈ و بن مهد نن مالک عن سر աշ»‏ ےت و ےت

18 عن تخل عَنْ չե‏ عَنْ اَی »28 السلام فى 1247 15352482 الله أنْ
و Հա‏ 22 عليه السلام կե‏ (۴).

%
.օ
عاك‎

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمى: جابر از حضرت باقر عليه الم لام درباره آيه «فی յք‏ أَذْنَ الله أَنْ 35138224
اسْمّةُ) نقل كرد كه فرمود: آنها خانههاى انبيا است و خانه على از آنهاست. -. تفسير على بن ابراهيم قمی: ۴۵۷ -

کا ماد | ترجمه ]
«Մ»‏

السلا عن ول الل را ن كان فيه ين

ص: ۳۳۷

- الأحزات: ۳۳.
۲- هود: ۷۳
٣‏ مجمع البيان ۷ AFF‏ و ۱۴۵ فيه: ممن بتجر.

- تفسير القمى: ۵۷.

الْمَؤْمنِينَ فما وَجَدْنا فيها غیر Հտ‏ مِنَّ Սա (1) Հար)‏ أبُو جغفر عليه السلام آل 22« صلی الله عليه و آله Ք կտ Յո Ս‏
0

٭ | ترجمه |اصول كافى: سالم حناط گفت: از حضرت باقر عليه ال لام درباره ابه ա-ն)‏ من كان فيها من ا ٭ فما

وخذنافها عر کت من اقلم ك ذاربانت ۳۵ 2 ۳۶ د

پس هر كه از مؤمنان در آن [شهرها] بود بيرون برديم و[لى] در آنجا جز یک خانه از فرمانبران [خدا بيشتر] نیافتیم) سؤال
كردم. حضرت باقر عليه الت لام فرمود: آل محمد صلی الله عليه و آله هستند كه در آنء دیگری با آنها باقى نماند. - . اصول
كافى ۱: ۴۲۵ -

مناقب ابن شهر آشوب: از سالم همین روايت را نقل كرده است. - مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۴۸۶ -

| جمه‎ թո

بیان

كان الضمير على هذا التأويل راجع إلى المدينه و هو إشاره إلى خروج أمير المؤمنين و أهل بيته عليهم السلام منها إلى الكوفه
أو المعنى أن المدينه و خروج على عليه السلام منها كانت شبيهه بقريه لوط و خروجه منها إذ لما أراد الله إهلاكهم أخرجه منها
فكذا لما أراد أن يشمل أهل المدينه بسخطه لكفرهم و ضلالتهم أخرج أمير المؤمنين عليه السلام و أهل بيته منها فشملهم من
البلايا الصوريه و المعنويه أصنافها.

#*[ترجمه ] گویا ضمير بنا بر اين تأويل به مدينه برمی گردد و آن اشاره است به خروج اميرالمؤمنين و اهل بيتش علیهم الد لام
از مدينه به كوفه. يا معنى اين است كه مدينه و خروج على عليه ال لام از آنجا شبيه قريه لوط و خروج لوط است از آنء زيرا
موقعى كه خدا تصميم به هلاكت آنها گرفت» لوط را خارج كرد. همین طور موقعى كه خداوند به واسطه كفر و كمراهيشان
اراده خشم بر مردم مدينه گرفت. امي رالمؤمنين و خاندانش را از آنجا خارج نمود و انواع بلاهاى ظاهرى و باطنى را شامل مردم

مدينه كرد.

چا ماد | ترجمه ]
«փ»‏

ل الخصال 31 |ذریس عَنْ أبيه عن 6221 عَنْ أبى عبد الله الرّازی عن ابن آبی սատ ՅԱՅ‏ بن بكر عَنْ أبى Հաա‏

لول عليه السلام قال Սն‏ تشول الله صلی ا علیه و آله ان الله ցե‏ أا 83:22 کات اة فال غ و ք‏ إن ا اضر طفی
آَدَع و نُوحاً وَ آل إِبْراهِيم و آل »514 علی الْعَالّمِينَ 8 (۴).

#] ترجمه ]خصال: موسی بن بكر از حضرت موسی بن جعفر علیهما الت لام نقل کرد که فرمود: رسول خدا صلی الله عليه و
آله فرمود: خداوند از ميان خانه‌ها چهار خانه را انتخاب کرد. يس فرمود: (إنَّ الله اص طفی 170-231 إِبْراهِيم وَ آل
عِمْرانَ عَلَى العالمیق» -. آل عمران / ۲۳ - [به يقين خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر مردم جهان
برتری داده است) تا آخر خبر. -. خصال ۱: ۱۰۷ -

چا ماد | تر جمه |
«Ն»‏

ج» الاحتجاج عَنٍ ابن ՍԱՀԱ‏ كنت Հար: աԼ‏ عليه السلام 13 ابن الا ն ՍԱ‏ مير Հար:‏ قل اله َو
جل (۵) یس ال بن تاوا اوت ین لهورها و لک ار من اى و نوا یوت ین آنوبها و ال عليه السلام (۶) تح ییوت
یی 13784821 من رابنیا و تحن باب الله 11443 241 :544 :362 31 ամջ‏ مذ اتی ییوت من باب و
من Ա:‏ و فصل Ա»‏ غیرنا

ص: ۳۳۸

- الذاریات: ۳۵ و ۳۶.

۲- أصول الکافی ۱: ۴۲۵.

۳ مناقب آل آبی طالب ۳ ۴۸۶.

۴- الخصال ۱: ۱۰۷. و الآيه فى سوره آل عمران: ۳۳.
۵- فى المصدر: من البيوت فى قول الله عر و جل؟.
۶- فى المصدر: قال على عليه السلام.

۷- فى المصدر: فمن تابعنا.

7118 ییوت من ظَھُورِمَا (۱).

## ترجمه ]احتجاج: ابن نباته گفت: خدمت حضرت اميرالمؤمنين عليه բայ‏ نشسته بودم که ابن كوّاء آمد و گفت: يا
رامین معنى این آه جييست یر نوا ابوت ین وه لک ال نی و أنوا یوت ين آرای-
۰ - (نیکی آن نیست که از پشت خانه ها درآیید یلک نیکی آن است که سی تقوا Վո‏ کند و به خانه ها از در
اح سرب աաա‏ نخس Մ‏ دسي را لاه
شوند. ما باب الله و بیوت او هستیم که اژ در لزن ها وارد گردانده می‌شوند. پس هر کس که با ما بت کند و اقرار به ولایت
ما نماید» از در آنها وارد خانه‌ها شده و هر کس با ما مخالفت ورزد و غير ما را بر ما مقدم دارد؛ از يشت وارد خانه شده است.
-. احتجاج: ۱۲۱ -

| جمه‎ թու
«Ն»

كاء الكافى الْعِدَّهُ ء عن یقن عن محمد بن علق عن محمد بن اق بل عن ان عن أبى թ‏ عليه السلام (Ատամ ամ‏
Տ‏ امه ابر عليه السلام كقَلَ عليه السلام ا له أك 18 البضوه ال عغفقال له أو عفر عليه السلام وك

اقا إنَّ الله عر و جل حل علق و لقه فجعلهم حججا علی 25821485 83:23 بأخره ناء فى عليه اضر طَفَاممْ

قبل له له عن یمین عرشه قال مرکت ناه طویلا تم كَالَ أ أصْلحك 41 و الله 11 جلشت ین یی الْفمَهَاء ء و فام ان عباس
5 اضطرب قلبی 218 واحد չգե‏ ما اضطرب 8218« فَقَال آ بو շթ»‏ عليه السلام أ ذرى 31 کت 41155
أن ترتع و یذ کر فيا Զա‏ بخ لَه فبها با و الصا رجال لا գաի‏ تجارَةٌ و لاب عَنْ ذ کر الله و اقا

6,7 م

ԻԱՆ و‎ անւան ور‎ a

`օ
یں‎
١م‎

0
اما‎
`օ
7

أقول: الخبر طويل أخذنا منه موضع الحاجه و تمامه فى كتاب الاحتجاجات من هذا الكتاب.

իթ»‏ ترجمه |فروع کافی: ثمالى از حضرت باقر عليه الہ لام نقل كرد كه قتاده بن دعامه بصرى خدمت حضرت باقر عليه الشلام
آمد. امام به او فرمود: تو فقيه اهل بصره اى؟ جواب داد: آری. فرمود: واى بر تو ای قتاده! خداوند خلقى از خلقش را آفرید
بسن آتھا زا حجت بر خلقش قرار داد يس آنها اوتاد در زمینش هستند و به پا دارنده امر او و برجستگان دانش او. قبل از
آفرینش» انها را به صورت سایه ای در طرف راست عرشش برگزید. گفت: قتاده مدتی طولانی سکوت کرد آنگاه گفت:
خدا خیرخواه تو باشد! سو گند به پرورد گار که من در خدمت فقها و جلوی ابن عباس نشستم. آنچنان که در خدمت شما
مضطرب شدم. پیش هیچ كس از آنها قلبم مضطرب نشد. حضرت باقر به او فرمود: می دانی ՆՏ‏ هستی؟ در مقابل آن بیوتی
قرار گرفته ای [ که فرمود:] (خانه هایی که خدا رخصت داده که [قدر و منزلت] آنها رفعت يابد و نامش در آنها ياد شود. در
آن [خانه ]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش می کنندہ مردانی که نه تجارت و نه داد و ستدی آنان را از ياد خدا و برپا داشتن
و سس میٹ یو ری و بس یر نر
سوگند راست گفتی» خدا مرا فدايت کند! به خدا سو گند این خانه ها خانه های ساخته شده از سنكك و گل نيست. - . فروع

کافی ۲ : ۱۵۴ -

مؤلف: خبر طولاعنی بود که ما از آن» قسمتی را که به آن احتیاج داشتیم» آوردیم و تمام آن در «کتاب الاحتجاجات» از اين

کتاب آورده ایم.
թո‏ جمه |
«Ե‏

الله عليه السلام فی 43 رَبّ اغْفِوْ 241231 523 145 بيتى Լատ‏ نما هی 207128 مَنْ 185 فیها دحل 30572 :
(۴).

| ترجمه |تفسیر على بن ابراهیم قمی: محمد حلبی نقل کرد که حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه «رَت աք‏ لی وَ لوالدی
و لِمَنْ دحل աք շա‏ -. نوح /۲۸ - [پرورد گارا بر من و يدر و مادرم و هر مؤمنى که در سرایم در آید ببخشای] فرمود:

این خانه یعنی ولایت. هر كس داخل در آن شد. داخل در بيوت انبیاء شده است. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۶۹۸ -

٭| ترجمه |

بيان

لعل المعنى أن المراد بالبيت البيت المعنوى كما مر و بيوت الأنبياء كلها بيت واحد هی بيت العز و الشرف و الكرامه و الإسلام
فمن تولاهم فقد دخل بيوتهم و لحق بهم فأهل الولايه من الشيعه داخلون فى هذا البيت و يشملهم دعاء نوح عليه السلام.

ص: ۳۲۹

۱- احتجاج الطبرسی: ۱۲۱ و الابه فى البقرہ: ۱۸۱.
۲- احد 231« الاعلام من أهل السنه احتج به أرباب الصحاح» مات فى ۱۱۷.
۳- فروع الكافى ۲: ۱۵۴ فیه: ويحكك | تدرى أين انت؟ انت بین يدى.

۴- تفسیر )2220 :)94 انما یعنی و فیه: دخل فى پوت «ԱՅԳԻ‏

و قال الطبرسی رحمه الله فى قوله تعالى: و لن دلب یی أى دخل داری و قیل مسجدی و قیل سفینتی و قيل يريد بیت محمد

**#[ترجمه ]شاید معنى اين است كه منظور از «بیت»» بيت معنوى است. چنان جه گذشت و بيوت انبيا همه یک بيت است که
همان بيت عزت و شرف و كرامت و اسلام است. يس هر كس ولایت ايشان را بپذیرد» داخل در بيوت آنها شده و به ايشان
ملحق شده است. يس اهل ولايت از شیعه» داخل در اين بيت هستند و دعاى نوح شامل آنها می‌شود. و مرحوم طبرسی درباره
آيه دو لِمَنْ دل (շը‏ گفته: يعنى وارد خانه من شده و گفته شده مسجدم و گفته شده كشتى من و گفته شده منظور بيت
թ‏ صلی الله عله و آله است. و 25341 անո)‏ یعنی عموم پیروان انار گفته شده از امت مگ صلی الله علیه و

آله است. - . مجمع البیان ۱۰ : ۳۶۵ -
թո‏ جمه |
«(ԵԾ‏

595 عَنْ أبى عبد الله عليه السلام فى‎ շաա ية عن‎ ԱՐԱՆ ٦٥

2855 لی 61113 94485243 عفد 20212 من دَحَل »038« 185 فى 437.205 نم بريد الله «ն‏
سی ہو ری وو ات ԱԹ‏ دل فی بت 12227 الله عليه
,2:41«

5217 2413. نقل کرد که درباره آیه «رَبٌ اغفو‎ րթա ترجمه |اصول کافی: محمد حلبی از حضرت صادق عليه‎ ոչ
بتي مُوْمنا» فرمود: يعنى ولایت. هر كس داخل در ولایت شد. داخل در بيت انبياء شده. و فرمايش خدا ۱ نما یرب الله‎ 2 125
رذب نکم 23542147 تیر یعنیە امه و ولایت آنها؛ هر كس داخل در آن شد داخل در بيت یاب‎
- ۴۲۳ :۱ اکرم صلی الله علیه و آله شده است. - . اصول کافی‎

| جمه‎ թու

بيان

لعل المراد فى تأويل الآ-يه الثانيه ذكر نظير لكون المراد بالبيت البیت المعنوى فان المراد بها بيت الخلافه لا أن من دخل فيها
يكون من أهل البيت فإنه فرق بين الداخل فی البيت و بين من يكون من أهله على أنه يحتمل أن يكون هذا بطنا من بطون الآيه
وعلى هذا البطن يكون أهل هذا البيت منزهين عن رجس الكفر و الشرك و إن كان بعضهم مخصوصين بالعصمه من سائر
الذنوب و الله يعلم.

**| ترجمه |شايد مراد در تأويل آيه دوم ذكر نمونه‌ای است بر اينكه منظور از بيت» بيت معنوى است كه مراد بيت خلافت

باشدء نه هر کس كه داخل در ولا-بت شد. جزو اهل بيت است. زيرا فرق است بین کسی كه وارد خانه ای می شود و بين

کسی کہ از اهل آن خانه است. ա‏ بر اينكه ممکن است اين یکی از بطون آيه باشد و بنا بر این بطن» اهل اين بیت» از پلیدی
کفر و شرك منزه می‌باشند و اگر جه عصمت از ساير گناهان نیز مختص بعضی از آنها باشد. و الله یعلم.

بد > | ترجمه ]
۳

کت كنز جامع الفوائد و تأويل الآبات الظاهره محمد بی الاس عن ان بن عق عن محمد بن عیی عَنْ پوس عَنْ աա‏
Միշի.‏ الْحَمَن عليه السلام فی قَوْلِهِ عر و جل :18412881 2 الَأوْصِیاء (.

کاء الکافی العده عن آحمد بن محمد عن محمد بن إسماعيل عن محمد بن الفضیل مثله (۴).

**[ترجمه ]كنز الفوائد: محمّد بن فضيل از حضرت ابوالحسن عليه الشلام نقل کرد كه در مورد آيه «وَ أَنَّ الْمَساجِدٌ لله» فرمود:
اینها اوصیاء هستند. - . كنز الفوائد: ۳۵۶ -

اصول كافى: از محمد بن فضیل همین روايت را نقل كرده است. - . اصول کافی ۴۵:۱ -
* | ترجمه |
«Թ»‏

كنز كنز جامع الفوائد و تأويل الآیات الظاهره مد ա 723860 տ‏ بکر զայ տան տ‏ عَنْ عیتری بن
اد انار عَنْ مُوسَى بن جَغفَر علیهما السلام فی 1-74 و أ Ցա‏

ص: ۳۳۰

.۲۸ و الآيه فى سوره نوح:‎ ۳۶۵ :٠١ مجمع البيان‎ -١

.۳۳ أصول الکافی ۱: ۴۲۳ و الآيه الأولى فى سوره نوح: ۲۸ و الثانيه فى الأحزاب:‎ -١
.۱۸ كنز الفوائد: ۳۵۶ و الآيه فى سوره الجن:‎ -۳

۴- أصول الكافى :١‏ ۴۲۵.

فلا َدعُوا مع الله է‏ قال Հա»‏ أبى عفر աաա տ‏ علیهما السلام قول 22 الصا و اث ما واحدا فوَاحِداً لا تَدْعُوا إلى
عبرم تک وتوا کمن دعَا 2 իի,‏ برت (۵.

##[ترجمه ] کنز الفوائد: عیسی بن داود نجار از موسی بن جعفر علیهما թ.‏ درباره ! ب به «و الْمَساجة لله لا تَدْعُوا تع الله

نے SES‏ تج سب lel‏
محمد عليهما الّر لام شنيدم که می فرمود: آنها اوصيا و ائمه از ماء یکی پس از دیگری هستند. به سوى غير آنھا دعوت نكنيد
که در این صورت مكل کسانی می‌شوید که Ն‏ خدا کس دیگری خوانده است. این گونه نازل شده است. حي کنز الفوائد: ۳۵۶

| جمه‎ թու
«144»
فس تا تفسیر القمى 281 تین 2 غاب عن الزضا عليه السلام فى 12619433 225441 مع الله ما ال‎

.)۲( ات الله هم‎ 421 շաշ)

**[ترجمه ]تفسیر على بن ابراهيم قمى: پدرم از حسين بن خالد» از حضرت رضا عليه الشلام درباره آيه 81 الْمَساجد لله قلا
تَدُعُوا مَمَ մամա‏ نقل كرد كه فرمود: مساجدہ ائمه صلوات اللہ عليهم هستند. - . تفسير على بن ابراهيم قمی: ۷۰۰-

* | ترجمه |

بيان

اختلف فى المساجد المذكوره فى الآيه الكريمه فقيل المراد بها المواضع التى بنيت للعباده و قد دل عليه بعض أخبارنا و
قيل هى المساجد السبعه كما روى عن أبى جعفر الثانى عليه السلام.

و غیره و قيل هى الصلوات و أما التأويل الوارد فى تلك الأخبار فيحتمل وجھین الأول أن یکون المراد بها بيوتهم و مشاهدهم
فإن الله تعالى جعلها محلا للسجود أى الخضوع و التذلل و الإطاعه فيقدر مضاف فى الأخبار و على هذا الوجه يحتمل التعميم
بحيث يشمل سائر البقاع المشرفه و يكون ذكر هذا الفرد لبيان آشرف آفرادها و الثانی أن يكون المراد بها الأئمه بأن يكون
المراد بالبيوت البيوت المعنويه كما مر أو لكونهم أهل المساجد حقيقه على تقدير مضاف فى الآيه و الأول أظهر (۳.

##| تر جمه ]در معنى «مساجد» كه در آيه شريفه است اختلااف شده و گفته شده كه منظور محل هايى است كه براى عبادت
ساخته شده و بعضی از اخبار ما شاهد آن است. و گفته شده كه مراد. مساجد هفت كانه است» همان طور که از حضرت جواد
عليه لت لام و غير ایشان نیز نقل شده است. و گفته شده منظور نمازها است. اما تأويلى که در اين اخبار وارد شده» دو وجه در

آنها است: اول: الک منظور از مساجد» خانه هاي ائمه و مشاهدشان باشده زیرا خداوند آنجا را محل سجده قرار داد» یعنی

خضوع و تذلّل و اطاعت. يس مضافی در اخبار در تقدير است و بنا بر این وجه احتمال تعمیم نيز وجود دارد» به طوری که
شامل ساير بقاع مشرفه می‌شود. و ذکر اين فرد برای بیان شریف‌ترین فرد از افراد بقاع است. دوم: منظور از آن» ائمه باشد به
اینکه همان طور که گذشت. منظور از «بیوت» بیوت معنوی باشد يا به اين جهت که آنها واقعا اهل مساجدند بنا بر تقدير

مضاف در آيه و اولی اظهر است.

] ترجمه‎ | iE
«15»

شى» تفسير العیاشی 28 2522 بن مِهْرَانَ 58 أبى عَودِ الله عليه السلام 43.2 و أقِيمُوا 68881 عِنْدَ كل աա‏ قال يَعْنِى
الأئفة (۴).

**[ترجمه ]تفسیر عياشى: حسين بن مهران از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد كه درباره آيه «وَ أقِيمُوا وُجُومَكم عِنْدَ كل

- ۲۹ / اعراف‎ . - ԱՀ»

زو [اينكه] در هر مسجدی روی خود را مستقیم [به سوی قبله ] ՆԵՏ‏ فرمود: یعنی ائمه عليهم الشلام. - . تفسیر عیاشی ۲ : ۱۲

| جمه‎ թո

بیان

یحتمل أن یکون المعنی أن المراد بالمسجد بيوت الأثمه و یکون آمرا باتبانهم و اطاعتهم أو أن المراد «այն‏ الأثمه لأنهم
آهل المساجد حقيقه أو

ص: ۳۳۱

-١‏ كنز الفوائد: ۳۵۶ قوله: هکذا نزلت» أى أراد الله ذلك من الآيه» و منه و ما تقدم فى الباب السابق یعلم ان 525« كان تعبیرا
شائعا فى لسان الأثمّه عليهم السلام فما توهم بعض أصحابنا الاخباریین من أن هذه الروایات تدل على التحریف توهم فى غير
محله.

۲- تفسیر الْقَمی: ۰۷۰۰

٣‏ و لعل տա‏ أظهرء يؤيد ذلك قوله: فلا تدعوا الى غیرهم.

۴- تفسیر العناشن ۲: ۱۲. و الآبه فی سوره الأعراف: ۲۹.

لأنهم الذين أمر الله تعالی بالخضوع عندهم و الانقیاد لهم (۱).

**[ ترجمه آشاید معنی اين باشد که مراد از «مسجد». بیوت ائمه علیهم الت لام است و دستور به آمدن نزد آنها و اطاعت از
ایشان می‌باشد. یا مراد از مسجد» خود ائمه باشت زیرا آنها واقعا اهل مسجدند» یا به خاطر «ՏԵԼ‏ آنها کسانی هستند که خداوند

امر به خضوع نزد ايشان و فرمانبرداری از آنها نموده است.

| جمه‎ թու
«(ԾԹ

یا بت العياشى عن الخترین 2 مهران عَنْ أبى 4112 عليه السلام فی 4173 ՆՏ‏ زیت بتکم Հե‏ کل ա Սմ այ‏
481 عليهم السلام (۲).

٭ | تر جمه |تفسير عیاشی: حسين بن مهران از حضرت صادق عليه الث لام نقل کرد كه درباره آیه «خذوا تكو عشد کل

مشجد» - . اعراف /۳۱ -

[جامه خود را در هر نمازى بركيريد] فرمود: يعنى ائمه عليهم الشلام. - . تفسیر عياشى ؟ : ۱۳ -

** | ترجمه |

بيان

أى ولا۔یتھم زينه معنويه للروح لا بد من اتخاذها فى الصلاه و لا ينافى ذلك ما ورد من تفسيرها باللباس الفاخر و بالطيب و
الامتشاط عند كل صلاه لأن المراد بالزينه ما يشمل كلا من الزينه الصوريه و المعنويه و إنما ذكروا عليهم السلام فى كل مقام ما
يناسبه و يحتمل هذا الخبر وجهين آخرين الأول أن يكون المراد تفسير المسجد ببيوتهم و مشاهدهم عليهم السلام و يشهد له
بعض الأخبار و الثانى أن يكون المعنى كون الخطاب متوجها إليهم عليهم السلام كما ورد أنه مختص بالجمعه و العيدين و
وجوبها مختص بهم و بحضورهم على قول الأكثر أو هم الأولى بها عند حضورهم على قول الجميع.

իչ‏ ترجمه |يعنى ولا-يت ائمه زينتى معنوى است برای روح كه چاره‌ای از اتخاذ آن در نماز نيست. اين تفسير منافات ندارد با
آن تفسيرى كه به لباس فاخر و استعمال عطر و شانه زدن در هنگام هر نماز شده است. زيرا منظور از «زینت» زينت هاى
ظاهرى و معنوى هر دو است و در هر مورد؛ آنجه مناسب با مقام بوده ذكر نموده اند. و در این خبر دو وجه دیگر نيز احتمال
دارد: اول: منظور تفسير مسجد به خانهها و مشاهد آنها باشد و بعضى از اخبار شاهد آن است. دوم: معنى اين باشد كه خطاب
به خود آنها است. جنان جه وارد شده كه اين آيه اختصاص به جمعه و عيد قربان و فطر دارد و وجوب اين نماز اختصاص به

ائمه عليهم الشلام دارد و به حضور امام بنا بر قول اکثرہ يا اينكه ائمه شايسته تر به آن هستند موقع حضورشانء بنا بر قول همه.

* | ترجمه ]

«1/»

كاء الکافی حم 2 58503 أبى الْعَئّاس عد الله بن اح د ՅԱՅԼ)‏ عَنْ 28 ِن الْحَسَنِ الطاطری عن :184 1 ջն)‏ باع
2 عَنْ بیان عَنْ أبى չոռ‏ قال: سل 0 1112« عليه السلام عَنْ 32241175 جل فی یوت 51411585 85 մն‏ هى

قوت ال صلی ال علیه و آله (۳.

«Ը

| ترجمه أروضه كافى: ابو بصير گفت: از حضرت صادق عليه الشلام درباره 1 «فى و

آنها خانه‌های ييامبر است. -. روضه کافی: ۳۳۱ -
* | ترجمه ]
۰۹۹

مد العمده پاشناده إلى الثغلبئٌ من تفیتیره عن المُنذِرِ بن محمد القابو سي عن الخمیِن بن سَعِيدٍ عن أبيه عن ՀԱՏ ք ե)‏ عَنْ

Ք ہے‎
-

نسفيع 02«( ئن الْحَارثْ عَنْ نس بْن مالک و 48238 )0 13:36 رَسُول الله صلی الله عليه و آله «Ման‏ فى یوت أذنَ

۱

3
ھ۶
|

Ժ

ص: ۳۳۲

-١‏ و یحتمل آیضا أن یکون قوله: یعنی الأثمه. تفسیر للوجوه. و هو بتقدیر المضاف أى ولايتهم.

۲- تفسير العناشی ۲: ۱۳.

۳- روضه الکافی: ۳۳۱.

2-8 نسخه: نقیع و فى المصدر: (سقع) و الكل مصحف و الصحیح: نفيع بالفاء و هو نفیع بن الحارث بن کلده بن عمرو
الثقفی على ما تقدم.

۵- فی المصدر: انس بن مالک عن بریده قال.

رقم إِلی وله و البصار «յ ՀԱՅ‏ جل Մա:‏ 21 بوت մ‏ 414225 را ابیت կե‏ أئ «ք Հա‏ و فاطعة علیهما السلام 24:06
,5 اضعا (۱.

յիր‏ جمه]العمده: انس بن مالک و بریده گفتند: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله این آیه را خواند: «فی يوت اذد الله أن
تم تا ہز لاه مردی از جاى خود به سوی او حرکت کرد و پرسید: اين کدام خانه ها است يا رسول 1 آيا این خانه از
آنهاست. یعنی خانه على و فاطمه علیهما الّرلام؟ فرمود: آری از بهترین آنهاست. - . العمده : ۰۱۵۲ در العمده اين گونه آمده
ست: ہو كفت ایخ کدام خانه ها است با رسول الله4 فرمود: خانه های انبیاۂ, گفت: ابوبکر از جای خود حرکت کرد و گفت:
با رسول الله! این خانه از آنها است؛ ՀՆ:‏ على و فاطمه عليهما الت لام؟ فرمود: آری» از بهترین آن خانه ها است.» و صحیح
همین است و مانند آن از كنز الفوائد در روایت شماره ۱ گذشت و ظاهرا نسخه مصنف ناقص بوده يا تحریف و سقط از جانب

نساخ واقع شده است. -
** | تر جمه |

باب ۲۰ عرض الأعمال عليهم عليهم السلام و أنهم الشهداء على الخلق
الآيات
البقرہ: دو «ՀԱ‏ جَعَلْناكع مه وَسَطأ 1753 شُهَداءَ عَلَى الاس و يَكونَ لول عَلَيْكُمْ شهیدآ(۱۳۳)

2

النساء: کیت |ذا جنا مِنْ کل أ مه بشهید بهید و جتنا بک علی هّلاء شَھیداء(۴۱)
التوبه: ր‏ سیری الله عمَلکع 47233 تم تُرَدُونَ إلى عالم لیب و الشَّهادَهِ کم ہما كم تععلون»(۹۴)

(و قال سبحانه): « قل اغلوا ف ری الله 651 4,573 و الیو و سرود إلى عالم لیب و الشُهاده فيكم بما کنتم
تَعْمَلونَ)(0١1)‏

2...

النحل: او بوم تبعت مِنْ کل آمو شهیدا تم لا بودن ա1‏ كَفَرُوا و لاهع به (Փամ‏

(و قال تعالی): )3 2:05 کل مه شهیدا علیهغ م 5:45« مَھیداً على هژّلاء»(۸۹)

القصص: «و تَرَغْنا مِنْ کل آَمّه شهیدا ԱՀ‏ ماتوا بُوهاتکم فعلموا 3.5 لله وَ ضل عَنْهُمْ ما کاوا یَترُون(۷۵)

ص: ۳۳۳

-١‏ العمده: ۱۵۲ فیه: (و قال: ای بيوت يا رسول اللّه؟ فقال» بيوت الأنبياء عليهم السلام» قال: فقام إليه أبو بكر رضی الله عنه

فقال: يا رسول الله هذا البیت منها لبيت على و فاطمه علیهما السلام؟ قال: نعم من افاضلها) و هو الصحیح و تقدم نحوه عن الکنز
تحت رقم: ۱ و الظاهر ان نسخه المصتّف كانت Կան‏ او وقع التحریف و السقط من النشاخ.

"=k; eta 0‏ و کذلک جعلناکم առյ աէ‏ 53 شَهَداء عَلَى الاس و يَكونّ الرَسُولَ علیکم شهیدا. -. بقره / ۱۴۳ -
و بدين گونه شما را امتی ميانه قرار دادیم تا بر مردم گواه باشيد و پیامبر بر شما گواه باشد.]

- کیت ա‏ کل آمو بهید و جا بك علی عَولاء شَهِيدًا. -. نساء / ۴۱-

[پس چگونه است | حالشان ] آنگاه که از هر امتی گواهی آوریم و تو را بر آنان گواه Նայ‏

- و یری ال ععلکم و رش له نم رون إلى عالم ایب و الهاده արծա‏ کشم Տտ‏ -. توبه ۹۴ -

و به زودی خدا و رسولش عمل شما را خواهند دید آنگاه به سوی دانای نهان و آشکار با زگردانیده می شوید و از آنچه

انجام می دادید به شما خبر می دهد.]

- و قل اغعلوا فتریری الله عملکم 52313425 905227 عالم الب و الشهاه فيكم ہما كنت تَعْمَلونَ. -. توبه /

-۵

و بگو [هر کاری می خواهید] بکنید که به زودی خدا و پیامبر او و مؤمنان در کردار شما خواهند نگریست و به زودى به
سوی دانای نهان و آشکار باز گردانیده می شوید. پس ما را به آنچه انجام می دادید آگاه خواهد کرد.]

- و يَوْمَ تبث من کل آمو شهیدا 51155292 285 و لا هم بُشتختبون. -. نحل / ۸۴ -

و [یاد كن] روزی را که از هر امتی گواهی برمی انگیزیم. سپس به کسانی که کافر شده اند رخصت داده نمی شود و آنان
مورد بخشش قرار نخواهند گرفت.!

- و یملع فى کل مه شهیدا عَلَيِهِمْ م ատյանին‏ شّهيداً على «Ֆի‏ -. نحل / ۸٩‏ -

»1« ياد آور] روزی را که در هر امتی گواهی از خودشان برایشان برانگيزيم و تو را [هم] بر این [امت] گواه آوريم.]

و این کل او ԱՆ մանն‏ بزمانکن لوا أن اف لا و ضل գե‏ ما كارا ونس قصص /۷۵-

و از ميان هر امتی گواهی بیرون می کشیم و می گوییم برهان خود را بياوريد. يس بدانند که حق از آن خداست و آنچه
برمی بافتند از دستشان می رود.)

٭| ترجمه |

تفسیر

قال الطبرسی فى قوله تعالی: و کذلک նշ: 2:52 ԱՀ‏ الوسط العدل و قیل الخیار قال صاحب العين الوسط من کل شی ء

آعدله و أفضله و متى قيل إذا كان فى الأمه من ليست (۱) هذه صفته فکیف وصف جماعتهم بذلک فالجواب أن المراد به من
كان بتلك الصفه 03 کل عصر لا يخلو من جماعه هذه صفتهم.

و رَوَى بُرَيدٌ عَن الباقر عليه السلام قال: نَحنٌ ամ‏ الوَسَط այ‏ شْهَدَاءُ الله علی حَلْقِهِ و 22:85«
و فی 02« أخْرَى قال عليه السلام էյ‏ جع ցայ‏ و با بلق աո:‏

:»6 التحاكم 2 لیم اعد کان فى كتاب աթ‏ ارب تایه عَنْ لیم 5 262285 عليه السلام أ الل ای ! ایا
55384322 شهداه علَى .44752870 شاد لیا و تحن شهتاه الله علی عله و ماق و اد قل
لله و کذلک جعناکم 21 եշ‏

253487 شهداء عَلَى Ա‏ فيه ثلاثه أقوال أحدها لتشهدوا على الناس بأعمالهم التى خالفوا فيها الحق فى الدنیا و الآخره
كما قال 3 جی 2 Ժան‏ و الشهّداءِ 2(

و الشانی لتکونوا حجه على الناس فتبینوا لهم الحق و الدین و یکون الرسول شهیدا علیکم مؤدیا للدین الیکم. و الشالث آنهم
یشهدون «ՆՄ‏ آممهم المکذبین لهم بآنهم قد بلغوا و قوله کرک لول չ530‏ هید ای شاهدا علیکم ա‏ یکون من
آعمالکم و قیل حجه علیکم و قیل شهیدا لکم بأنكم قد صدقتم يوم القيامه فیما تشهدون به و یکون على بمعنی اللام کقوله و ما
دم علی الب (۵۳ أى للنصب (۴)

ص: ۳۳۴

فی المصدر: من لیس.
۲- الزمر: ۷
۳- المائده: ۳

۴- مجمع البيان ۲: ۲۲۴ و ۲۲۵.

و قال رحمه الله فى قوله تعالی «ՅՅ‏ ذا جثنا من کل 421 بشهید إن الله تعالی بستشهد يوم القيامه كل نبی على أمته فيشهد لهم
و علیهم و يستشهد نبینا على أمته (۱).

آقول: و قد مر فی کتاب المعاد و سيأتى ما يدل على أن حجه کل زمان شهید على أهل ذلک الزمان و نبینا صلی الله عليه و آله
شهید على الشهداء.

و قال رحمه الله فى قوله تعالی و قل اعْمَلُوا أى اعملوا ما أمركم الله به عمل من یعلم أنه مجازی على فعله فان الله سیری عملکم
و إنما أدخل سين الاستقبال لأن ما لم يحدث لا يتعلق به الرؤيه فكأنه قال كل ما تعملونه يراه الله تعالى و قیل أراد بالرؤيه هاهنا
العلم الذى هو المعرفه و لذلک عداه إلى مفعول واحد أى يعلم الله تعالى ذلك فيجازيكم عليه و يراه رسوله أى يعلمه فيشهد
لكم بذلک عند الله و يراه المؤمنون قيل أراد بالمؤمنين الشهداء و قيل أراد بهم الملانکه الذين هم الحفظه الذين يكتبون
الأعمال. و

روى أصحابنا أن أعمال الأمه تعرض على النبى صلی الله عليه و آله فى كل إثنين و خميس فيعرفها و كذلك تعرض على أئمه
الهدى عليهم السلام فیعرفونها.

وهم المعنيون بقوله و لو 0(

اسن م

و قال فى قوله تعالى و تَرَعْنا مِنْ كل أمّهِ شهیدا أى و أخرجنا من كل أمه من الأمم رسولها الذى يشهد عليهم بالتبليغ و بما كان
منهم و قیل هم عدول الآخره و لا يخلو كل زمان منهم يشهدون على الناس بما عملوا (۳).

** | ترجمه آمرحوم طبرسی راجع به آیه «ՀՅ»‏ جعلناکم 42 եյ‏ گفته است: «ռաջ‏ يعنى ميانه و گفته شده بهترين.
صاحب العين گفته: وسط از هر چیزی» ميانه روترين آن و بهترين آن است. و هنكامى كه گفته شد اگر در امت کسی بود كه
اين صفتش نبود يس چگونه تمام امت را به آن توصيف كرده است؟ جواب اين است كه منظور از اوه کسی است كه داراى
اين صفت بود» زيرا هر دوره‌ای از گروهی كه داراى اين صفت باشند خالى نيست. و بريد از حضرت باقر عليه الشلام نقل كرد

و در روایت ديكرى فرمود: غالى به سوى ما برمی گردد و مقصر به ما ملحق می شود.

و حاكم ابوالقاسم حسكانى در كتاب شواهد التنزيل به اسناد خود از سليم بن قیس» از على بن ابی طالب عليه الشلام نقل می
گنلک رب تو Խավար‏ أنه مارا قد موده شكر توا شهدا غلی اقاس سن رسرل خاصل յանա‏ اله گراء ر
ما است و ما گواهان خدا بر خلقش هستيم و حجت خدا در زمينش. و ما كسانى هستيم كه خداوند فرمود: ہو کذلک جعلناکم
اه وَقطا

و فرمایش خدا «لتکوئوا شهداء عَلَى الّاس» سه قول در آن است: اول اينكه گواه باشید بر مردم در اعمالشان که مخالفت

کردنك در افق را در دنبا و մաթ‏ چان سا و ده از ج 2 Հն‏ الشق دام زهر رذعب زو اران و شاهدان را

بیاورند) پیامبران. دوم اينكه تا شما حجت بر مردم باشید و حق و دين را برای آنها بیان كنيد و پیامبر گواه بر شما است و دين
ہپ سر رش تب ام و (ها بولند
که آنها تبلیغ رسالت برای امت خود نموده اند. و فرمایش او وو يبكرة الزقول 0( պմ‏ یعنی پیامبر اکرم گواه بر شما
است بر آنچه که از اعمالتان است. و گفته شده حجت بر شما است. و گفته شده گواهی مى دهد برای شما به اين كه شما
راست كفته ايد در روز قيامت در آنچه که شهادت به آن می‌دهید. و «علی) به معنی «لام) می‌باشد. مانند فرمایش خدا նջ‏
ذبخ علی اللَضُب» - . مائده /۳- لو [ و [همچنین] الجدرى بتان سربریده شده) يني ڑکا - . مجمع البيان ؟ : ۲۲۴- ۲۲۵
- و مرحوم طبرسی در مورد آيه افیف إذا جتنا مِنْ ككل کو بش هیده كفته: خداوند روز قيامت از هر پیامبری گواهی می
خواهد بر امتش. پس شهادت می‌هد به نفع و عليه آنها و پيامبر ما صلی الله علیه و آله را نیز گواه بر امت خویش می گر -.

مجمع البیان ۳ : ۴۹ -

مؤلف: قبلا در «كتاب معاد» گذشت و بعد از این نیز خواهد آمد آنچه که دلالت می کند بر اينكه حجت هر زمانی» گواه بر

اهل آن زماق ات ر پا ما صلی الله علیه و آله گزاہ ب کراهان است

و درباره

آیه «و قمل اغملوا؛ مرحوم طبرسی Հ‏ گفته: یعنی عمل كنيد به آنچه که خدا به شما دستور داد عمل کسی که می داند که
باداش داده شده بر عملش است. زیرا خداوند عمل شما را می بیند. و «س» «استقبال» را آورده» زیرا آنچه که واقع نشده» دیدن
به آن تعلق نمی گیرد» گویا فرموده هر جه را که انجام می‌دهید. خدا آن را می بیند. و گفته شده از «رژیه» در اينجا علمى را
اراده کرده که همان معرفت است و به همین خاطر آن را به یک مفعول» متعدی کرده» یعنی خدا آن را می داند و شما را بر
آن پاداش می‌دهد و پیامبرش می‌بیند» یعنی می داند و برای شما نزد خدا به آن گواهی می دهد و مومنان آن را می‌بینند. گفته
شده که از مؤمنان شهدا را اراده کرده و گفته شده که از «مومنان» ملائکه حافظی که اعمال را می‌نویسند اراده کرده است. و
اصحاب ما روایت کرده اند که اعمال امت در هر دوشنبه و پنجشنبه بر پیامبر اکرم عرضه می شود. ب يس او آنها را می داند. و
همچنین بر ائمه هدى علیهم الم لام عرضه می گردد» پس آنها را می‌دانند. و منظور از «مومنان» در فرمایش خداء همان ائمه
می باشند. - . مجمع البیان ۵: ۶۹ -

աե

و درباره اد به او تَرَعْنا مِنْ کل պետ‏ گفت: یعنی خارج می كنم از هر امتی تی از امت‌هاء پیامبرش را که گواهی دهد بر آنها
به تبلیغ و به آنچه که از آنهاست. و گفته شده که آنها شخصیت های عادل آخرت هستند که هیچ زمانی خالی از چنین

اشخاصی نیست که گواه بر مردم باشند در آنچه که انجام دادند. - . مجمع البیان ۷: ۲۶۳ -

٭| تر جمه |

كاء الكافى عَلِيٌ Զա‏ محمد عن سل 122 յ‏ عَنْ زيا للع عَنْ سماعه قال قال | أب بد له عليه السلام فى ول اهر و
عل տական‏ کل اہ بش هید و جتنا یک على مز هید 241106 أل պաա‏ صلی اه علیه و اله تاه فی کل

ون
ص: ۳۳۵
-١‏ مجمع البيان ۳: ۴۹.

۲- مجمع البيان ۵: 94
۳- مجمع البيان ۷ ۲۶۳.

مهم բեյ‏ شاهد عَلئِهِمْ و مُحَمّد صلی الله عليه و آله شاهد علینا (۱).

**[ترجمه ]اصول کافی: سماعه گفت: حضرت صادق عليه ال لام درباره آيه «فکیت إذا جتنا مِنْ کل أئہ بشهید و նե‏ بک
عَلى պ-ն «Գ».‏ پرسیدم. فرمود: فقط درباره امت محترد صلی الله عليه و آله نازل شده. در هر دوره‌ای از ايشانء از ما
خائوادة اباب ود دارد که սպիր‏ یا انس سرت ميقن ای ամր մանրա‏ با اس این کات 0
-ձզ.‏

| جمه‎ թու

بیان

یمکن أن یکون المراد بها تخصیص الشاهد و المشهود علیهم جميعا بهذه الأمه فیکون المراد ب 24125 فى الآبه كل قرن من
تلك الأمه و يحتمل أيضا أن یکون المراد تخصیص الشاهد فقط أى یکون فى کل قرن من هذه الأمه واحد من الأئمه علیهم
السلام یکون شاهدا على من فى عصرهم من هذه الامه و على جمیع من مضی من الأمم و الأول آظهر لفظا و الثانی معنا و إن
كان بحسب اللفظ یحتاج إلى «ՇԱՏ»‏

وه 2

#4[ ترجمه |ممكن است منظور از آن» تخصيص شاهد و مشهود عليهم تماماء این امت باشد. يس منظور از «كل آَمّه» در آیه» هر
այան ելա ար‏ تس تج سد
كسان همان دور از ار ین امت و بر تمام امت‌های گذشته می‌باشد و اولی اظهر است» نه از جهت لفظ و دومی از جهت معنی؛
اگر جه به حسب لفظء محتاج به تکلفاتی می‌شود.

چا ماد | تر جمه |
«Ծ‏

کاء الکافی եր 22255 Հա‏ عن ւ)‏ عن ابن یذ عن ابن 52231 ԱՅՆ մ տմ‏ عبد الله عليه السلام عَنْ
ول الله عر ول و کذلک جعلنا کم ا سط 253 شهداء عَلَى Սա Ա‏ عليه السلام եյի ան չա‏ و تن ոք‏
الله على له و حتجئجة فی رض قلت قول الله գջ:‏ مه أييكم إثرامیم յն րշ‏ حاص مو مراكم الشت‌لمین من قبل
فی الک اتی صت و فی هذا ان لیکود الول هید یکم ( فرشول الله صلی الله عليه و آله هید علا با بل
عن اله عر و جل و تن الكّهَدَاء عَلی الاس فَمَنْ صَدَّقَ صَدَّقناه بزمالقیاعه مَنْ (Գամ որոն ա‏

+ ترجه ]ازول کافی: برید گفت: از حضرت صادق علیه الان درباره این آیه پرسیدم: وو كذ لك جاک آله եշ‏
244183 الاس فرمود: ما امت ميانه هستیم و گواهان خدا بر خلقش و حجت او در زمينش هستیم. كفتم: آبه մո‏
يكم (այ|‏ جه؟» فرمود: فقط ما را قصد کردہ و تما کم المشلمین من 4 در كتب گذشته و فی هذاه قرآنء «لیکون
لول مَھیداً علیکع؛ - . حج /۷۸ ا بين پدرتان ابراهیم [نيز چنین بوده است] او بود که قبلا شما را مسلمان Վան‏ و در اين

[قرآن نیز همین مطلب آمده است] تا ابع پیامبر بر شما گواه باشد.1 پس رسول خدا گواه بر ما است نسبت به չան‏ که از
سوی خدا کرده ايم و ما گواه بر مردمیم. يس هر كس تصدیق ما را کرده باشد» در روز قيامت ما نیز او را تصدیق می کنیم و
هر كس تکذیب کرد ما تكذيبش می نماييم. - . اصول کافی ۱: ۱۹۰ -

:5 | تر حمه |
«Է»‏

قب المناقب لابن شه رآشوب عن الکاظم عليه السلام فی وله تَعَالَى ածն‏ مع الشَّاجِدِينَ Ջա մն‏ هُم պք‏ رل կանան‏
)112

| ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: از حضرت موسی بن جعفر علیهما الشلام در معنی ابه Շ աՀ‏ الساهدیق» ےج ال عمران
مائده / ۸۳ -

ڑپس ما را در زمره گواهان بنویس] نقل شده كه فرمود: ما آن گواهانیم» گواهی برای پیامبران می دهيم بر امتهاى آنها. - .

مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۴۰۳ -
թո‏ جمه |

«f»

- -

ան ول الل صلی الله عليه و آله فی له ولیک مع‎ ար: ری‎ Աա.
)۵( بغدی‎ չա 60180 նթ: و الصَالِجِينَ مره و حشن آولیک‎ ա «ոոյմ տաք عَم الله عَلَيهمْ م من‎

ص: ۳۳۶

.۱۹۰ :۱ أصول الكافى‎ -١

۷۸ Հ

۳- أصول الکافی ۱: ۱۹۰.

۴- مناقب آل آبی طالب ۳: ۴۰۳. و الآيه فى آل عمران: ۵۳ و المائده: ۸۳
۵- مناقب آل آبی طالب ۱: ۲۴۳.

##[ترجمه آمناقب ابن شهر آشوب: ام سلمه گفت: پیامبر اکرم فرمود: در 1« 5375« مَع الَذِينَ 22121 ն‏
هستم و او الصدَیقینَ؛ على است و او الصالحین»

حمزه «و عَشسنَ أولئكك رَفيقاً» - . نساء ۶۹ -

زو كسانى كه از خدا و پیامبر اطاعت کنند در زمره كسانى خواهند بود كه خدا ايشان را گرامی داشته [يعنى] با پیامبران و
راستان و شهیدان و شایستگانند و آنان جه نیکو همدماتد ! ائمه دوازده گانه بعد از من هستند. - مناقب این شهر آشوب ۱:
٣۳‏ -

:5 | تر حمه |
«ծ»‏

و عن ابقر عليه السلام 859 ب 553 4558 وب الصَديقِيَ 2823 و ب الشهَداءِ ای و բամ‏ عليهما السلام و ب
الصّالِحِينَ تشعة ین ود سین علیهم السلام و شی اولك ն»)‏ لد عليه السلام (0.

խո:‏ ترجمه ]مناقب ابن شهر آشوب: از حضرت باقر نقل شده که منظور از 8223(« حضرت مصطفى است )3 الصَدَبقِينَ)» علی
«ամայ 3222Թ»‏ حسن و حسین علیهما الشلام و «و الصالحین».

اف از او لاد سس 20 عفر أولبكة رف رت ميدق مت هاش آپ شهر «արեն‏ ۱ ۴۳ -
թու‏ جمه |

بیان

لعل المراد أن المذ کورین آفضل آفراد كل من الفقرات و قوله وَ الصَّالِحِينَ حمزه أى هو آیضا داخل فیهم و فى بیان معنی اسم
الاشاره أشار إلى دخول بقيه الأکمہ أيضا فیهم و إن كان ظاهره أن المقصودین باسم الاشاره غير المذ کورین قبله لبعده عن
سياق الآديه و أما قوله و حشن أولئك ն)‏ فیحتمل أن يكون المراد أن أول وفاقتهم (Ս‏ عليهم السلام فى زمانه عليه السلام فى
الرجعه.

** | ترجمه |شايد منظور اين است كه اين ها بهترين افراد آن گروه ها هستند. و اينكه فرمود «صالحین» حمزه است» يعنى حمزه
نیز داخل در آنها است و در بیان معنى اسم اشاره اشاره كرد به داخل شدن بقيه ائمه نيز در آنها و اكرجه ظاهر آن این است
كه منظور از اسم اشاره» غير از آن كسانى است که قبل از آن ذكر شده‌اند. به خاطر بُعد آن از سیاق آيه و فرمايش خدا «و

حَسّنَ մակ «Տասն «ՏԱ‏ عظی انم Վան‏ که اولین مرتبه ملاقات آنها با حضرت مهدى در زمان او در رجعت می‌باشد.

٭| تر جمه |

«$»

قب. المناقب لابن شه رآشوب عَنْ عَُوَة تن لیر قال: «տ մ ՅՆ‏ عليه السلام عَنْ 43 83 اغعلوا قسيرى الله عَعَلكغ و
ՍԱ: 572): 4757‏ عليه السلام նկ‏ 2 2(

* | ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: عروه بن այ‏ گفت: از حضرت صادق عليه ال لام درباره آیه «وَ قل աթ կա‏ الله

کم و سول و الْمُؤْمْنُونَ) پرسیدم. فرمود: ما را قصد کرده است. -. مناقب ابن شهر آشوب ۳ : ۵۰۴ -
թու‏ جمه |
«Մ»‏

ա եե» باه‎ մական թունա չաման տման աա

2

.

ناس و کون الشول 282 شهیدا ال 1 جغفر عليه السلام ین Տ‏ علی كل زمان ԷՀ‏ بن أ بی طالب فی ծաց եյ‏
عليه السلام فی տն)‏ و لین عليه السلام فی 363 کل مَنْ يَدْعُو ցյա‏ أثر الله (۴).

٭| ترجمه |تفسير فرات: میمون ԺԱ)‏ غلام بنی هاشم از حضرت ابو جعفر عليه الشلام درباره آیه دو کذلک جعلنا کم 1458
لتكونوا شهداء عَلى الناس و کون لول عَلیکم شهیدا» نقل كرد كه فرمود: از ما گواهی است بر هر زمانى. على بن ابی
طالب عليه التّلام در زمان خود و حسن عليه الشلام در زمان خود و حسين عليه الشلام نيز در زمان خويش و هر يك از ما كه

مأموريت دعوت به سوى خدا را دارد. - . تفسير فرات: ۸ -
| ترجمه |

«փ»

1

فر» تفسیر فرات بن اه رليمل : کنث ند آبی مقر عليه السلام ԼՅ Ց‏ ۵6 ہ۶ ھ"

از کموا و ալ‏ جْدُوا و ایلوا ر աի այ:‏ کم تشون إلى آخر الشورَہ (۵) قال չժ ննլ‏ نَحْنُ المُجِتبؤْنَ لم ան թթ‏
فى الڈین
ص: ۳۳۷

.۲۴۳ :۱ مناقب آل آبی طالب‎ -١
هکذا فى الكتاب» و لعله مصحف: رفافتهم.‎ ۲

۳ مناقب آل أبى طالب ۳: ۵۰۴ فیه: عروه بن أذينه.

۴- تفسیر فرات: ۸.

۵- أى الى آخر سوره الحخ.

مِنْ ضديقٍ و الْحَوَجٌ اقا لضيو مله أبيكم اتراهیم انا تی اه هو سباكم العف لين աման‏ قبل فى ۱۳ لك
التی 2« و فى هذا Ժա‏ 952 الرشول խն‏ علیکم է մչոշն‏ لشهيدٌ աա ար‏ عن الله و تحن الشهداء على الاس .32
312 4312 يَوْمَ «Ամ‏ و مَنْ کذب كَدَبَْاهٌ يَژمَ «այ‏ (۱).

խոչ‏ تر جمه |تفسير 7 بريد گفت: خدمت حضرت باقر عليه الشلام بودم. از آن جناب درباره آیه
وَ الوا و اعْبَدُوا رد كم و افعلوا ի‏ کم تفلخوت» -. حج / ۷۷ -

ENTE

ژای کسانی که ایمان آورده ايد رکوع و سجود كنيد و پرورد گارتان را بيرستيد و كار خوب انجام دهيد باشد كه رستگار
شويد] تا آخر سوره سوال کردم. فرمود: ما را قصد کرده است. با رگید امه پم دی ون աան‏ داد اندم جرج
از Տա ամմա‏ رهیم؛ فقط ما را قصد թ‏ و تاک ا لئ ما را مسلمان نامید» ومن قاقر
کتاب‌های گذشته թ‏ فی هذاء و در وآ «لیکون الول شهیدا ՏՅԱ‏ يس پیامبر گواه بر تبلیغ ما از جانب خدا است و ما
گواه بر مردمیم. پس هر كس مارا تصدیق كرد در روز قيامت تصدیقش می کنیم و هر کس تکذیب کرد روز قيامت

تكذيبش می نماييم. - . تفسیر فرات: ۹۷ - ۹۸ -
#* | تر جمه |
«Ն‏

فر 41 تفسیر فرات بن إبراهيم ابو թ աա‏ عل 25 بن حون بن أخترك عَنْ ժել լայ‏ عَنْ արան‏
لے تق را تن «ԼՅ‏ عَنْ ڪان بن ջոջ‏ عن أبيه قال راهيم و بیع الله بن گا عَنْ سییر أبى جغفر عليه
السلام قبال: قال ز ول صلی اله عليه و آله مو فی تقر անկամ‏ فک ی کم կ‏ فى اک
یز تکم «լրա‏ جابز بن عبد الله ضار و ان با وشول Մ. > 80 գետր տաճա ս մ‏ (۳) کیت یَکونُ «Հա‏

ہی رن و نت فيه وم

3

کان الله مدب و مغ :6228 28 بعذَّبْهُم Ան ւ ամն‏ مار 84418 یو تکم ատն‏ :24 عَلی 15815
تميس ԱՅ‏ کانمن خسن մա «Ս ԵՆ»‏ عَليه و ն‏ ان من մամա ւեր‏ ت لکھ.

1

پر بصائر الدرجات محمد بن عبد الحمید عن حنان عن آبیه مثله 2(
شی» تفسیر العیاشی عن حنان مثله ծ)‏

ص: ۳۳۸

.۹۸ تفسیر فرات: ۹۷ و‎ -١

۲- هکذا فى الکتاب؛ و لم نجده فى تفسیر فرات» و اسناده لا پناسبه» و الصحیح: ( ما ) ای امالی ابن الشیخ » ويؤيد ذلك قول
المصنف بعد ذلك : ما : بالاسناد. والحدیث يوجد فى الامالی ص ۲۶۰.

٣‏ فی تفسیر العناشی: فهو حير لنا فقد عرفنا.
SE Ea ۴‏
۵- تفسیر ճայ‏ ۲: ۵۴ و ۵۵. و الآيه فى الأنفال: ۳۳.

#*| ترجمه |تفسیر فرات: - . در تفسیر فرات اين روایت را نيافتيم و اسناد او هم مناسب با آن نیست و صحيح امالی طوسی است
و گفته مصنف در روایت بعد «بالاسناد» مؤيد اين قول است. حديث در امالی طوسی صفحه ۲۶۰ است. - سدیر از حضرت باقر
عليه التر لام نقل کرد که فرمود: پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله در حالی که ميان جمعی از اصحابش بود فرمود: بودن من بين
شما برایتان خوب است و رفتن من از ميان شما نیز برایتان سودمند است. جابر بن عبدالله انصاری از جای حرکت کرد و گفت:
يا رسول الله! بودن شما ميان ما که مسلم برایمان خوب استء اما چگونه رفتن شما از ميان ما برایمان خوب است؟ فرمود: اما
بودن من بین شما برايتان خير است. به اين دليل كه خداوند در اين آيه می فرمايد: دما كان الله له و آنت نت فیهم وَ ما کان

الله عدبم و هم յնա‏ - . انفال / ۳۳ - ար‏ تا تو در ميان آنان هستى خدا بر آن نيست كه ايشان را عذاب كند و تا
آنان طلب آمرزش می کنند خدا عذاب کنندہ ايشان نخواهد بود.) يعنى عذاب می کند با شمشير. اما مفارقت من از شما برای

شما خوب استء زيرا اعمال شما در هر دوشنبه و ينجشنبه بر من عرضه مى شود.

هيج كارى خوبى نیست. مگر اينكه خدا را بر آن شكر می كنم و هيج كار بدى نيست كه برايتان استغفار می نمايم.
بصائر الدرجات: حنان از پدرش همین روايث را نقل كرده است. - . بصائر الدرجات: ۱۳۱ -

تفسپر عیاشی: از حنان همین Հան)‏ را نقل کرده است. کے تفسیر عیاشی ۲ : ۵۴ - ۵۵ -

٭| تر جمه |

بیان

قوله عليه السلام یعنی یعذبهم بالسیف لعل المعنی أنه لا يعذبهم بعذاب الاستیصال ما دمت فيهم بل یعذبهم بالسیف Ը)‏

**[ترجمه ]سخن امام عليه الہ لام «یعذبهم بالسیف» شاید معنی اين است که آنها را با عذاب استیصال تا زمانی که تو در ميان

آنها هستی عذاب نمی کند» بلکه با شمشیر عذاب می کند.
թու‏ جمه |

«Ն»

و 3 تلشور و یرب وم وماد بن بیعی մայ‏ تا کیم عن ان ہے نآ Հե.‏
آبی عبد الله عليه السلام 421 աան:‏ 9225 و قل յնա‏ 24 الله عم 45553 RT‏
Ա)‏

قل «այնո‏ الله ملک 47555 յնի‏ يعنى چه؟ فرمود: ما را قصد کرده است. -. امالی طوسی: ۲۶۱ -

| جمه‎ թու
«1»

ی بصائر الدرجات 15 بْنُ անար 22122 1 22472483 աա‏ عَنه عليه السلام له
ھا

**| ترجمه ابصائر الدرجات: بريد عجلى از حضرت صادق عليه الس لام همين روايت را نقل كرده است. . بصاثر الدرجات:
۶ -

٭| تر جمه |
(ԵԾ‏

مہ الأمالى للشيخ الطوسی 10 نع بن ցա‏ عن علق بی այա ամ տ լամ ամ տամ:‏ عَنْ

مُحمّد ای عَنْ مويل إن قشلم عن 5و د ن كثير الق تال : کنث جالساً ند أبى عبد الله عليه السلام إِذْ ال لی նա‏ ین قبل

تفیه یا اه غرضث عَلَی آغعالکم یوم ՀԱ Մաք‏ ِت فیما غرض علی من ملک م لک لائن عمک فلان ری دک

Հա 7‏ 0 ص لتك لَه Էա‏ لاه مرو وق أَجلٰه قال اوه و کان لي اب աք‏ 12 2142 عباله شوه عاله
|

6) 838 عليه السلام‎ մար 2.58 ՀՆ خُرُوجی 11 61844 صِوْتٌ‎ 4:14 րմ.

**[ترجمه ]امالی طوسی: داود بن 25 رقی گفت: خدمت حضرت صادق عليه النّد لام نشسته بودم كه ابتدا به سخن نمود و
فرمود: داود! روز پنجشنبه اعمال شما بر من عرضه شد. در بين آنچه از عمل تو بر من عرضه شد. مشاهده کردم صله رحمی را
که در مورد پسر عمویت فلانی کرده بودی. يس آن مرا خوشحال نمود. دانستم که اين صله رحم توء زودتر موجب پایان عمر
و قطع اجل او می شود. داود گفت: پسر عمویی داشتم معاند خبیث. درباره وضع بد او و خانواده‌اش به من خبر رسید. قبل از
رفتنم به مکه مقداری يول برایش حواله کردم. وقتی به مدینه رسیدمء حضرت صادق عليه ال لام از آن به من خبر داد. - .
امالی طوسی: ۲۶۴ -

* | تر جمه |
بیان
الصک الکتاب الذی یکتب للعطایا و الأرزاق.

٭ | تر جمه ]«الصكك» یعنی نوشته‌ای که برای هدایا و ارزاق نوشته می‌شود.

٭| تر جمه |

«f>»

فس» تفسير القمی أبى عَنْ يَعْقَوبَ بْنِ شعیب عَنْ أبى عَبْدِ الله عليه السلام فى وله و قل

ص: ۳۳۹

۱- أو لا پوجد الخلاف بينهم ما دمت فيهم فيحارب بعضهم بعضا.
۲- فى المصدر: محمد بن الحسن.

۳- آمالی ابن الشیخ: ۲۶۱.

۴- بصائر الدرجات: ۱۲۶.

۵- آمالی ابن الشیخ: ۲۶۴.

اغملوا «աա‏ الله لک و وش 1 و الْمَؤْمنُونَ الْمُؤْينُونَ 45026 الطاهِرَةٌ علیهم السلام 2(

چب ضر على بن ارام قمی: پدرم از یعقوب بن شعیب نقل کرد که حضرت صادق عليه الشلام در مورد آ يه 2 قل
այ‏ ق یری الله عملکع 42:53 وال اق «ممنان» در این آیه» ائمه طاهرین علیهم الت لام هستند. - . تفسیر على

بن ابراهیم قمی: ۲۷۹ - ۲۸۰ -
* | ترجمه |

«Ծ

و كن محم بن ա‏ ان أبى عبد الله عليه السلام قال: 8 ջամ Սա‏ 258 على وقول الله صلی الله علیه و آله كل
1

صباح را رکا و مارا Համ‏ فلیستعی أحذكم | عرض علی աի ամ‏ 2«

۱

## ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: محمد بن حسن صفار از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که فرمود: اعمال بند گان
نیک وکاران آنها و پلید کاران آنها؛ هر صبح بر پیامبر اکرم عرضه می شود. بيرهيزيد و بايد کسی از شما خجالت بکشد از اينكه

بر پیامبرش عمل زشت عرضه شود. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۲۷۹ - ۲۸۰ -

* | ترجمه |

«14»

و عََهُ عليه السلام قال: ما من ջը չի‏ 283 )63 2:82 42224 علی ول الله صلی الله عليه و آله و علي
յմ‏ این وات اللہ یا و جوا إلى آخر من قوض الله صاع دیک هثل اغعرا قسیی له عملم و شوه
ال

| ترجمه |تفسير على بن ابراهیم قمی: از آن امام عليه الشلام نيز نقل كرد كه فرمود: هيج مؤمن يا کافری نیست که بميرد و در
قبرش گذاشته شود تا اينكه عملش ؛ ام ԱՔ‏ ور ادر هين مات ԱԱ‏ عرق عرد حي նայն‏ أخرين کی
که خدا اطاعت او را واجب نمود. اين گونه است فرمایش خدا: بقل اغعلوا ف یری ال عَمَلَكمْ و رَسُو Հաաա աԱ: մ‏

تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۹ - ۲۸۰ -
թու‏ جمه |
»1«

رہ ԵՆ ՆԸ‏ ہے ہہ تی
السلام 115 الْخَطاب کان يَقُولٌ |5 شول الله صلی الله عليه و آله 222 ա մա «ե‏ >

ال ےی مھ کہ ہہ مته کل ضباح այյ‏ فا فاخذزوا و و قزل
و بصیر الم عّی ան‏ السلام (۴).

شی تفسیر العباشی عَنْ أبى تَصیر 25 إِلَى قّله و لو (۵)

*٭ | ترجمه [معانى الاخبار: ابو بصير گفت: به حضرت صادق عليه ال لام عرض کردم: ابوالخطاب می كويد که اعمال امت
پا هر هفته روز پنجشنبه خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله عرضه می شود. حضرت سادق طليه العلا فرمود: چنین نیست»
بلكه اعمال امتش - جه نیک وکار و جه پلید کار - هر روز صبح بر آن جناب عرضه می شود بپرهيزید. و این است فرمایش
خدا: و ԿՅ Սայ թ‏ ال على 74,851 յոք‏ امام عليه الام سکوت کرد. ابو بصير گفت: همانا ائمه علیهم
الشلام را قصد کرد. - . معانی الاخبار: ۱۱۱ -

Հ2նք աոան‏ لابو ատ‏ همه ԱԱ Նամի:‏ اتا ا رع اس فی غ
թու‏ جمه |
»144«

ب» قرب الاسناد هَارُونٌُ عن ابن ն)‏ عن جغفر عَنْ أبيه عليهما السلام : 222 صلی الله عليه و آله قال: ա,‏ آغطی الله اع
ԼՅ‏ به به علی تیان الم أن أُغْطاهُم کات خض ال վամ‏ بش و د زنك أن الله یاک و تعالى كان إِذا بعت ե:‏ قال لَه

اجتَهدد فى دینک ան‏ ساس ع لله رت ՒԹԻ մր‏ رک
ال لَه ذا ارک اهر 2.2 قاذغنی اھ جب لک و إِنَّ ա‏ 241 دک ք»‏

Տ»:

قول مِنْ ضديقٍ و كات اد ՀՑ‏ تو

اذْعونی

ص: ۳۴۰

- تفسير القیی: ۲۷۹ و ۲۸۰.

.۲۸۰ ՈՅ: تفسير‎ -۲

- تفسير القمَيَ: ۲۷۹ و ۲۸۰.

۴ معانی الأخبار: ۱۱۱.

۵- تفسير العیاشی ۲: ۱۰۹ فيه: هو هکذا و لکن.

أستجث لکم (۱) و کا ذا َع تَا :46 شهیداً علی قَومه و إنَّ الله تہارک و تعالی جعل می ճն‏ علی (Հաշ եի‏
لیکون الژشُول աճ‏ َلیکم و تَکونُوا شهداء علی لاس (۲)

**[ترجمه ]قرب الاسناد: ابن زياد از جعفر از پدرش علیهما التر لام از پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله نقل کرد که فرمود: از
چیزهایی كه خداوند به امت من بخشیده و به واسطه آن بر ساير امت ها برتری داده اين سه خصلت است كه به آنهاعطا
کرده است که به هیچ كس جز نبی نداده است. و آن این است که خداوند هر پیامبری را مبعوث نمود. به او فرمود در دين
خود کوشا باش و حرجی بر تو نیست. و خداوند تبا رک و تعالی به امت من نيز همین را عطا کرد آنجا كه می فرماید: «و ما
ككل كليكم فى الدين بن كرحا د Աթ‏

[و در دين بر شما سختى قرار نداده است.) مىفرمايد از تنگنا. و هر كاه پیامبری را مبعوث نمود به او فرمود هر وقت جيزى
كه از آن كراهت دارى تو را محزون کرد. مرا بخوان» دعايت را مستجاب می كنم. همین مزيت را به امت من نيز بخشید» آنجا
كه می فرمايد: ااذْغُونی ایت لكي - . غافر / ۶۰ - [مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم.] و هر وقت پیامبری را برانگیخت او
ն‏ کا و کین 7 ار دادو حداوقد كردن را راهان بر علج راز داد چ کیا کرت ال هید علیکم و
تَكونُوا شّهَداءَ عَلَى الّاس.» -. قرب الاسناد: ۴۱ -

| تر جمه‎ թու

«1/»

2 عر

وپ و وھ وہ

وه م

**[ ترجمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: Ցար ր‏ کل 421 ه هيدا علیهم من ل امهم ب بعنی از ائمه عليهم الشلام. آنگاه به
پیامبرش فرمود: Լա»‏ بک» ای محم د! «شهیدا على هؤّلاءِ) بر ائمه عليهم السّدلام. پس رسول خدا گواه بر ائمه است و آنها

گواهان بر مردمند. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۳۶۳ -
թու‏ جمه |

«1»

تفسیر القمی و ترَعْنا مِنْ کل اَمو د մնաք‏ مِنْ کل 283 ین (ասպ տն չն‏

ترجمه |تفسير على بن ابراهیم قمی: տայ»‏
قمى: ۴۹۱ -

42 شهیدا» ب يعنى امام از هر گروه از اين ٭ امت. - . تفسير على بن ابراهيم

| جمه‎ թու

«Ի»

تفسیر القمی و وضع اکتا و جی ء Սն 1 աոան:‏ امه له علیهم السلام )6(

٭| تر جمه ]ته تفسیر على بن ابراهیم قمی: او وضع الكتاتُ و جی ء ՒՅՆ‏ 3 الشهداء» -. زمر / ۶۹ - و کارنامه [اعمال در میان]
نهاده شود و پیامبران و شاهدان را بیاورند) گفت: منظور از «شهداء» ائمه عليهم الّرلام است. -. تفسير على بن ابراهيم قمی:
۸۱ -

۷| تر جمه |
»¥1«

تفسیر القمی با Ա8‏ 231 اواو كرو وا فاا و ف او رک ر շտ‏ فک 47:24 وعاتترابی اک
جا ام جع لین بن رع مأ امم فا ین نف تة ل مع
صلی الله عليه و آله و َل ليكوت لول شهیداع ول لاعلی آل تعفد صلی الله علبه و آله و عکر توا مود علی
ا ۵۵ اي սատար‏ عليه و آله وشن لیا بای صلی لله عل و آله قال عي بل حك
لبهم ազո‏ ما Հա‏ فیهم բն «47124125 աջ սն‏ و الوقِيبٌ الشّهِيدٌ و أك عَلى کل شین ۽ شهید و ان له جعل
عَلَى ոա‏ المع اللي صلی لف علیه و آله هيدا + ِن اَل

م

۱- غافر: ۶۰.

۲- قرب الاسناد: ۴۱. و آشرنا قبلا إلى موضع الاب
۴ تفسیر الفین: ۳۶۳.

- تفسیر الَْمی: ۴۹۱.

- تفسیر القَمی: ۵۸۱ و الابه فی سوره الزمر: ۶۹.
۶- فی المصدر: یعنی یکون.

۷ الحخ: ۷۷ و ۷۸

7 Ք -

بیته و عترته ما کان فى الدئیا مهم աՀ‏ فإذا فنوا ملك آهل | رض قال رَ رَسُولٌ الله صلی الله عليه و آله جَعَلَ الله են ւա‏
لأهل السَمَاءِ و جعل 81 22 آمانا لأمل 2501 (۱).

۰« ثرجمه]تفسیر على بن ابراهیم قمی: يا أا لین آموا ازکقوا و اشیجذوا 1841 تک و انرا ال ملك تون « و
جاووافی اله عق چھادہ و لجتباكم و ما جعل علیکم فى աւ‏ ین حرج مله يكم إتراجيم و ոլա ժաշ‏ ین قب
این امتیاز مخصوص آل محمّد است. اين آیه نیز ایکون لول պ:‏ َليكُم؛ می فرماید: إن آ ست ی մտե,‏
ԵՑ‏ شّهَداء عَلَى الّاس؛ ؛ يعنى آل محترد گواهان بر مردم بعد از پیامبر اكرم صلی اله عليه و آله می باشند. ۔ عیسی بن مریم
گفت: ١و ԵՑ‏ علیهع شهیداً ما دنت فیهم فلا 6843 Եշ‏ القت ِب քն‏ الرقیب» یعنی گواہہ «و اَن على کل شین ։‏
ք‏ -. مائده / ۱۱۷ - و تا وقتی در میانشان بودم بر آنان گواه بودم يس چون روح مرا گرفتی تو خود بر آنان نگهبان
بودی و تو بر هر چیز گواهی.) خداوند بر این امت يس از پیامبر اکرم» گواهی از اهل بیتش و عترتش قرار داد تا موقعی که
کی از آھھا خر دنا پاش وی نها از سی رقت ام ل زین هلک مي كرتت رسول غدا ان الله علية و آله یرہ بخداوتد
ستا ركان را امان اهل آسمان قرار داد و اهل بيت مرا امان اهل زمین. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۴۴۳ - ۴۴۴ -

| جمه‎ թո
«¥»

تفسیر القمى و و ول ال شاد هؤّلاء ԱՅ ա‏ علی ԿՏ‏ یی Տկն,‏ اة 8« عليهم السلام ألا 2.14 الظالمينَ آل
ա:‏

* | ترجمه آتفسیر على بن ابراهیم قمی: )3 ۳1 الأشهاد هؤلاء الذينَ کِدَبُوا عَلی رهم منظور از «الأشهاد» ائمه علیهم الس لام
است. «ألا 1451« علی الظالمی» -. هود /۱۸-

الله عليه و آله. -. تفسیر علی بن ابراهیم قمی: ۳۰۰ -

| جمه‎ թու
«f>»
1 ١١ محمد عَنْ أبيه عن ائن ن ابی شعیر عن ابن أدبن عن بر اجه قال: سالب با جغفر عله‎ Տ ՑՈ Ա որ

عَنْ قَولِ الله ترک و մա‏ و ذلك (քմա‏ 21 وا وتو شهداء على اس زیون لول علیکم نم ا ال Հա‏

یمه ամր ուղը 24107 նայ‏ علقه و مه فی Թ‏

شى» تفسير العياشى عن بريد مثله (۵)

- یر بصائر الدرجات ابن يزيد و محمد بن الحسین عن ابن آبی عمیر مثله (۶)

53 աշյ 21 جمه ]بصاثر الدرجات: بريد عجلی گفت: از حضرت باقر عليه ال لام درباره آيه «و کذلک جعلنا کم‎ չիթ:
پرسیدم. فرمود: ما ائمه میانه هستیم و ما گواهان خدا بر خلقش و حجت او در‎ մազե شهداء عَلَى 1-01 5843 الرَسُول عَلَتِكُمْ‎
- ۱۹ زمینش هستیم. - . بصاثر الدرجات:‎

تفسیر عیاشی: از بريد همین روایت را نقل کرده است. -. تفسیر عیاشی ۱: ۶۲ -

بصائر الدرجات: ابن ابی عمير همین روایت را نقل کرده است. - . بصاثر الدرجات: ۲۴ -
**[ترجمه]

«fF»

یرہ بصائر الدرجات عبد الله بن جغفر عَنْ :15 بن عیکری عن الخت ين بن سيل عن جغفر بن بَشِير غن أبى بَصیر عَنْ أبى عبد
الله عليه السلام مِلْلهُ (۷).

| ترجمه |بصائر الدرجات: ابو بصير از حضرت صادق علبه الشلام همین روایت را نقل کرده است. -. بصائر الدرجات: ۴
* | ترجمه |
<۲۵۰

یرہ بصائر الدرجات նամ կք‏ عَنْ جغفر بن بشیر عَنْ 23758 آبی բայ‏ عَنْ میمون الان عن أبى جغفر عليه السلام فى قَوْلٍ
الله 6513« و تعالی و ك ذلك جعلناکم امه ո-ն 753 աայ‏ عَلَى الاس 00 112 لیکونوا شّهَدَاء علی الاس قَالَ له و

ազո کو‎

یکو الرَسُولُ 6888 شهیدا ցմ‏ ...02.80

-

۴ ط١‎

2

իոչ‏ ترجمه ابصاثر الدرجات: ميمون البان از حضرت ابو جعفر عليه الشلام نقل كرد كه درباره ابه «وَ کذلک جعلنا کم 45 وسطا
1553 شهداء عَلَى الّاس» فرمود: عادلاعنی که گواهان بر مردم باشید. فرمود: ائمه. 39523 سول عَلیِکم պա‏ فرمود: بر
ատա‏ سا ارات 596

|

| جمه‎ թու
«Մ»

FY ص:‎

۱- تفسیر القَمی: ۴۴۳ و ۴۴۴. و الآيه فى المائده: ۱۱۷.

۲- تفسير الَمی: ۳۰۰و الایه فی سوره هود: ۱۸.

۳- فى المصدر: «الأمه الوسط» و فى العیاشی: «الأمه الوسطى» نعم فى طریق محمد بن الحسين: الأثمّه الوسط.
۴- بصائر الدرجات: 34

۵- تفسير العناشی ۱: ۶۲.

۶- بصائر الدرجات: ۲۴.

۷- بصائر الدرجات: ۲۴.

فا2 الو جاک ۱۲۳۴

یم یس عن أوير یناث الله هل إن الل هرا و عم تا و جعلنا شهداء علی خَلْقِهِ و 92252852
جلا مع ال آن و جعل 512 معنا ًا فا و ًا یاقا .)١(‏

قرار داد و گواهان بر خلقش و حجتش در زمینش و ما را با قرآن و قرآن را با ما قرار داد. ما از او جدا نمی ‌شویم و او نیز از ما
ع كم قرف سر باقر الا اف 2ت

* | ترجمه ]

364
ڪن ب ارب عبتری չք‏ لقن هاژون بن خَارِجَة عَنْ
أبى بعت بر عَنْ أبى عبد اله عليه السلام فی ول الله ارک و ای :16 عنم ی 2 նայ‏ لتکو وا شّهَداءَ عَلَى الّاس تال

-

تخل ա «0126 չած‏ عِنْدَهُمْ ین ԺԱՄ‏ و ارام و ما ضَيْعُوا (ՕՀ‏

پ بصاثر الدرجات 312 الله بن مق عن رايم بن Բեն յան‏

** | ترجمه |بصائر الدرجات: ابو بصیرہ از حضرت صادق عليه الس لام نقل کرد که درباره Թայ‏ كذلك Հաչ‏ مه و طا

17153 شهدا لی الاس فرمود: ما گواهان بر مردم هستیم به آنچه از حلال و حرام نزد ایشان است و آنچه از آن از بين برده
اند. -. بصائر الدرجات: ۲۳ -

بصائر الدرجات: از ابن خارجه همين روايت را نقل كرده اسة. -. بصاثر الدرجات: ۱۵۱ جو
٭| ترجمه |
۸

264 -

یرہ بصائر الدرجات 41:12 بن مق عن բայ‏ بن مق فی کناب نزب عم عَنْ մ‏ بن لها الق ابی ատ‏
اله عليه السلام و کذلک جعلناكم أ գ: 783 նոյ:‏ علی الاس Սմ‏ هم 450 لیهم السلام (8).

شی» تفسیر العياشى عن عمر مثله (۵).

**#[ترجمه ]بصاثر الدرجات: عمر بن حنظله گفت: این آيه را به حضرت صادق عليه الس لام عرض کردم. فرمود: آنها ائمه
هستند. - . بصاثر الدرجات: ۲۳ - ۲۴ -

الس غباشی ؛ از غمر همین ա Ս Հան)‏ کرده است. سی قسن «ֆի: 1 չեն»‏

| جمه‎ թու
۲۹

یرہ بصاتر الدرجات ա Վայ‏ مُحَمّدِ و يَعْقَوبُ 2 يزيد عَن الْحَسَن بن علی عَنْ أبى جبیله عن مُحَمَدٍ العلبی عَنْ آبی عَود الله
عليه السلام قَالَ: إِنَّ الْأَعْمَالَ 275 28 فی كل میس 50 کان Սայ)‏ آکملث فَإِذًا كانَ اضف مِنْ ՅԱ‏ عُرضَتٌ علی سول
الله صلی الله عليه و آله و علی عَلِیٌ عليه السلام تم ینس فى الذكر الْحكيم (۶).

هلال كامل شود بر من عرضه می شود. هنگامی كه نیمه شعبان باشد بر پیامبر اكرم و على مرتضى عرضه می گردد» سپس در
ذكر حكيم نسخه بردارى می شود. - . بصائر الدرجات: ۱۲۵ - ۱۲۶ -

| ترجمه‎ թու

«Էշ»

و

یره بصائر الدرجات يَعْقَوبُ بنیز عن الْوَشَاءِ عَنْ أححمَد بن 288 عَنْ أبى աՀ‏ السلام قال: سيل عَنْ قول الله عر و جل
اغملوا «ՀԹ‏ عَمَلكغ و رَسُولَهُ و المَؤْمِنُونَ

ص: ۳۴۳

۱- بصائر الدرجات: ۲۴.

۲- بصاثر الدرجات: ۲۳ فیه: قال: فى کتاب بندار بن عاصم.
۳- بصائر الدرجات: ۱۵۱. فیه: و بما ضیعوا منه.

۴- بصائر الدرجات: ۲۳ و ۲۴.

۵- تفسیر العیاشی ۱: ۶۳

۶- بصائر الدرجات: ۱۲۵ و ۱۲۶.

-

قال إِنّ اعمال الماد 228 28 رَسُولٍ الله کل صباح Այ‏ و այե‏ فَاحْدَرُوا 2(

** | ترجمه ]بصائر الدرجات: احمد بن عمر از حضرت ابوالحسن نقل کرد که فرمود: درباره آیه پرسیده شد. فرمود: اعمال

بند گان نیک و کار و پلید کار آنهاء هر صبح بر پیامبر عرضه می‌شود. پس بپرهيزید. - . بصائر الدرجات: ۱۲۶ -
թու‏ جمه |
«ԷԵ‏

یرہ بصائر الدرجات Ք 8 տա‏ الغ ان عن اطي عَنْ مُحمّد بن فص هل عَنْ مُحمّدِ بن مثلم عَنْ أبى عَود الله عليه
السلام :4 2(

- ير» بصاثر الدرجات عباد بن سلیمان عن سعد بن سعد عن محمد بن الفضیل عن محمد بن مسلم مثله (۳)

իո‏ ترجمه إبصائر الدرجات: محمد بن مسلم از حضرت صادق عليه الس لام همین روايت را نقل كرده است. - . بصائر
الدرجات: ۱۲۶ -

بصائر الدرجات: از محمد بن مسلم همین روايت را نقل كرده است. - . بصائر الدرجات: ۱۲۶ -
**[ترجمه]
«f»‏

٭ | ترجمه آتفسیر عیاشی: محمد بن فضیل از ابوالحسن عليه الشلام همین روايت را نقل كرده است. - . تفسير عیاشی ۲ : ۱۰۹

վ تر جمه‎ | E
«ԷՒ»

السلام ان աճման‏ 48 تيس على مول الله علی یر الوم ապո մայա‏

امیرالمژمنین صلوات الله علیهما عرضه می‌شود. -. بصاثر الدرجات + ۲۶ -

| جمه‎ թու

«f»

وش علی ی سی تیش که

ا 5«
۳
الْمُؤْمُونَ 01 هم شهُود اللہ فی 25«(

1

7 ك قول اله աաա Աա‏

رت արան a‏ 0000۳809
ارم شتا կրա‏ گر امام عدا تددر ومس حو سار ԱԺԵ Ա‏

| تر جمه‎ թու

له وَ
«Էմ»‏

یره بصائر الدرجات عَدِدُ الله بن جغفر عَنْ مُحمّد بن عیتری عَنْ مُحمّد بن բա‏ عَنْ صاحبه (۷) قا قَالَ:
قر على تقول աա‏ اللا علدو آلا کی առի‏ اناگ

19

5

غمال کرذه ال

نقل كرد که كفت اعمال اين امت - نيك و کار و يلي دكار - در هر ينجشنبه بر رسول خدا عرضه می شود - بصائر الدرجات
ՀԾ‏

| جمه‎ թու

«Էչ»

վու:‏ یت سہر لے بن տրա տատա յայ‏ بی مر
عليه السلام قَالَ: մամ տան մաձայն նա չայ Սա 5լ‏ آن یفرض عَلَى անմա‏
թու‏ جمه |

«Է»

یره بصائر الدرجات آخمد بن مُحَمّدٍ عَنْ علق بن الحكم عَنْ مَنْضُورٍ برج (۱۰) عَنْ شلیمان տ‏

ու»

۱- بصائر الدرجات: ۱۲۶.

۲- بصائر الدرجات: ۱۲۶.

۳- بصائر الدرجات: ۱۲۶.

۴- تفسیر العاشیٰ ۲: ۱۰۹.

۵- بصائر الدرجات: ۲۶.

۶- بصاثر الدرجات: ۲۶.

۷- لعل المراد آبو الحسن عليه السلام.
۸- بصائر الدرجات: ۱۲۶.

4- بصائر الدرجات: ۱۲۶.

۰- بزرج معرب: بز رگ أى |

خالد عَنْ أبى عَمِدٍ الله عليه السلام ال Հեռ‏ قول չեի մար 5լ‏ 1254 کل خپیس 5 417255 صلی الله عليه و آله օր‏
րում‏ ره وطالب وا زک و تعالى و و َل لباک لى و قدا إلى ما مرا من عمل فاا قباء (նո‏
تلك يماك فذاك فعال من عدو قال տա ետա Սա)‏ نيعا ا

**#[ترجمه ]بصائر الدرجات: سليمان بن خالل کے ت: از حضرت صادق عليه الس لام شنا م كه مى فرمود: اعمال بندكان هر
ينجشنبه بر پیامبر اکرم عرضه می شود. در روز عرفه خدا فرود می آید و اين آيه اشاره به همان است: و Ատ‏ إلى ما عمِلُوا من
Մը 212 ԱՆՀ Է‏ -. فرقان 777 -

و به هر گونه کاری كه کرده اند می پردازیم و آن را [چون] گردی پراکنده می سازیم.) عرض کردم: فدایت شوم! اين
اعمال جه کسی است؟ فرمود: اعمال دشمنان ما و دشمنان شیعیانمان. -. بصاثر الدرجات: ۱۲۶ -

٭ | تر جمه |

بیان

هبوط الرب تعالی کنایه عن تعرضه لأعمال العباد أو اهباط الملائكه لذلكك.

**[ترجمه ]«هبوط الژب؛ كنايه از متعرض شدن او به اعمال بند گان يا فرود آمدن «ՏՆ‏ برای آن است.

| تر جمه‎ թու

«A»

یرہ بصائر الدرجات 15 8 սայի‏ عَنْ 2284 يزيد عن اب أبى غعیر عن فص ن لتق عه عليه السلام قال: تَفرض
մայն‏ 47 اليس عَلَى 71211755 الله عليه و آله و عَلَى «ՅԱ‏ عليهم السلام (۳).

* | ترجمه |بصائر الدرجات: حفص بن بختری از امام عليه الس لام نقل کرد که فرمود: اعمال در روز پنجشنبه بر رسول خدا و
ائمه عرضه می‌شود. - . بصائر الدرجات: ۱۲۶ -

վ تر حجمه‎ | 5:
«ԷՎ»

կի կառ‏ تج وت کچھ

իթ:‏ ترجمه ]بصائر الدرجات: معلى بن خنيس از حضرت صادق عليه ال لام نقل كرد كه درباره ابه «اغملوا فَسَيَرَّى الله عَمَلَكُمْ
47253 وَالْمُؤْمْنُونَ؛ فرمود: او رسول خدا و ائمه علیهم الت لام هستند که اعمال بند گان در هر پنجشنبه بر آنها عرضه می‌شود.

حن یضایر الد رخات ۱۷۶ <
թու‏ جمه |

م۴

.օ

ւ»‏ بصائر الدرجات أححمِذدُ ք‏ مُحَمّدٍ عَن الْأْهْوَازَىٌ عَن المیئمی Մ ՆԱ‏ عود الله عليه السلام 52 قَوْلٍ الله Մա:‏ اعْمَلُوا
41162528 عَملکم و 477 53817 قال هم 451 عليهم السلام (۵).

یر بصاثر الدرجات أحمد بن محمد عن الأهوازى عن النضر عن بحبی الحلبی عن عبد الحمید الطائی عن یعقوب بن شعیب
المیثمی (۶) عنه عليه السلام مثله (۷).

շայի 3 ال‎ 3 ՀՏ.» ترجمه |بصائر الدرجات: میثمی گفت: از امام صادق عليه الشلام درباره ايه داغمَلوا فَسَيَرَّى الله‎ թո:

بصائر الدرجات: یعقوب بن شعیب میثمی از حضرت صادق عليه الشلام همين روايت را نقل كرده است. --. بصائر الدرجات:
۶ -

۷| تر جمه |

ՓԵ

9

بر بصاثر الدرجات مد ین اد (۸) عن Ա-ի‏ 32 علخ تج عفان 58 فيل الان

ص: ۳۴۵

۱- الفرقان: ۲۳.

۲+ ضا الذرحاك: ۱۲۶

۱۲۶ ضا الفرجات‎ ٣

۴ از الدرحاف: ۱۲۶

۵ مسا الدرجات: ۱۲۶

۶ لعله مصحف: يعقوب بن شعیب بن میثم.
باد سا الف رجات ۱۲۶

۸- فی المصدر: آحمد շթ‏ موسی.

بن 5» 122155 عليه السلام :4 و راد فی آخره تعض չայ յա չբա‏ كل یوم إلى (շաա բջ‏

9

թ:‏ ترجمه ]بصائر الدرجات: عبدالرحمن بن كثير از حضرت صادق عليه الہ لام همين روایت را نقل كرده است ودر آخر آن

افزوده كه: «اعمال بند گان تا روز قيامت هر روز بر آنها عرضه می‌شود.» - . بصاثر الدرجات: ۱۲۶ -
* | ترجمه |
ԺԵ‏

նա.‏ الدرجات Լէ‏ بن تعقد ن الاخوازیٰ 38 مد րաշ.‏ عَنْ أبی الْحَسن عليه السلام فى 2012 قل الوا
فسیزی الله عملکم 47573 المُؤْمِنُونَ قال ժթ‏ 0.2(

իո‏ ت رجمه |بصائر الدرجات: محمد بن فضیل از حضرت ابوالحسن عليه الشلام درباره اين آ يه اوق اغْملُوا فسیزی الله عَمَلكغ و
رھ وا Ան‏ یسیردت آنها هستیم. --. بصائر الدرجات: ۶-

۷| تر جمه |
دمع

| ترجمه |بصائر الدرجات: حسین بشار از حضرت ابوالحسن عليه الشلام همين روايت را نقل كرده است. -. بصائر الدرجات:
۷-

٭| تر جمه |
ՓԵ‏

قال: 7 ՈՈՆԵ ՆԸ‏ ا کا رارقا واه او و աման‏ اله عملم و شوه

2
26

(Օ«Տճտեխի و‎

## ترجمه |بصائر الدرجات: ابو بصير از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که فرمود: اعمال بند كان نیک وکاران و يليد کاران
هر صبح بر رسول خدا عرضه می‌شود. يس بيرهيزيد. و اد بن است فرمایش خدا: «اغعلموا 2 یری الله کم تت5 3
եծ րարկ‏ انگاسگرت Լատ‏ ال اک 1۷۷

| جمه‎ թու

بيان

الضمير فى قوله أبرارها و فجارها إما راجع إلى الأعمال فأطلق الأبرار و الفجار عليها مجازا أو إلى العباد و قوله فسكت أى عن
تفسير المؤمنين تقيه و فى الكافى ليس قوله و الْمَؤْمُِونَ فالسکوت عن أصل قراءته لاا عن تفسيره.

#*|تر جمه آضمیر در سخن امام عليه ال لام «أبرارها و فجارها» يا به اعمال برمی 45525 يس «أبرار و ՍԵՑ‏ را بر اعمال مجازا
اطلاق کرده است یا به «عباد» برمی گردد. و سخن او «فسکت» یعنی از تفسیر «مؤمنين» به خاطر تقیه و در کافی عبارت ն‏

المؤهنوة»نست:» بس سکوت از اصل قرافت آن است هسیر آن.

بد > | تر جمه |
«F۵»‏

بصا اتترعاث 1221 122.5 588 332 عَنْ صالح بن اضر عَنْ پُونس عَنْ أبى الْحَسَن الرْضا عليه السلام قال: کت
قول فی ایام حین 21857253« فقال هُوَ يوم 278 5« ՍԱՀԱ‏ علی الله وَ علی وله صلی اللہ عليه و آله و «ՀԱԱ‏
| ترجمه |بصائر الدرجات: يونس از حضرت رضا عليه ال لام نقل کرد که شنیدم درباره ایام می‌فرمود: هنگامی که روز

سی کرو تفا «ՍԱՀԱ աի‏

| ترجمه |

«Փջ»

یرہ بصائر الدرجات ابْنُ يزيد عَن :եյ)‏ عن 2304 58 آبی بصیر فال: ՀՅ‏
ص: ۳۴۶

۱- بصائر الدرجات: ۱۲۶.

۲- بصائر الدرجات: ۱۲۶.

۳- بصاثر الدرجات: ۱۲۷.

۴- بصائر الدرجات: ۱۲۷. لیس فيه قوله: فسکت.
۵- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

ծա ցածրի قلت من‎ եյ عليه السلام ىؤل الله 7 الوا ف یی الله عَعَلَكَم و رَسُو له‎ ւթ չն
(Ը) کون ضا 2 حبك‎

* | ترجمه |بصائر الدرجات: ابو بصیر گفت: به حضرت صادق عليه الشلام عرض کردم: در «اعمَلُوا շամ‏ 41 عملکع 42:53
ور تون وتان کنات ار چ کسی سد دارو كد անն‏ ا میا کے Հնա աՆ‏ رواک ۱۱۲۷۷

| جمه‎ թու
۴۴

بر بصائر الدرجات إِبْرَاهِيمٌ بن اشم غن الام بن محمد ամ‏ عَنْ ա‏ الله ی 0 ارات و کان بك մ‏ عبد الڑضا (۲) قال:
نك یلصا عليه السلام اذغ الله ى و ամ‏ قال ا ولعت أفعل و Ցան ա‏ تفرض عَليَ فی کل يوم و یله تخت
لک ال تا قرا تاب اله ل اغعلوا یری الله علکم و زشو 2 (տուաւ:‏

| ترجمه ]بصائر الدرجات: ابان ան)‏ که مکی به عبدالرضا بود گفت: به حضرت رضا عليه ال لام عرض کردم: برای من و
خانواده ام دعا بفرمایید بے ی كم رج تی ی
نظرم بز رگ آمد. فرمود: مگر كتاب خدا را نخوانده ای که می فرماید: ի‏ اعمَلُوا قت یری الله عَمَلَكمْ و رَسُو ا
. بصائر الدرجات: ۱۲۷ -

| جمه‎ թու
۴۸

سا անվանա‏ او قد ال یوب عن قاؤۃ الف قَالَ: دحل Բ‏ أبى تب اه عليه السلام قال ِى با
داو غت اکم غرضث علق ہوم امیس ریت لیک فیا یا تزعبی و دیک 1442 42 آما إل ֆա‏ أو
فص ,633« 01 524 و کان لی اب عم نَاصِبٌ 24 յա‏ مُشتاخ لما حرجت إِلَى مکه امت لَه ب لو ما لت աստ‏
ید له عليه السلام Է‏ خبرنی بهذا (۴).

#[ترجمه ]بصاثر الدرجات: داود رقی گفت: بر حضرت صادق عليه التلام داخل شدم. به من فرمود: ای داود! اعمال شما روز
پنجشنبه بر من عرضه شد. برای تو در آن چیزی ديدم که مرا شاد کرد و آن صله تو نسبت به پسر عمویت بود. بدان که مركك
او نزديكك می‌شود و روزی تو کم نمی‌شود. داود گفت: پسر عموی ناصبی بسیار عبالوار و محتاجی داشتم. زمانی که به سوی
مکه خارج شدم. امر کردم برای او به صله‌ای. يس زمانی که بر حضرت صادق عليه التلام وارد شدم. به من به اين خبر داد. -
. بصائر الدرجات: ۱۲۷ -

| تر جمه |

«ՓՓ

یر بصانر الدرجات احم بلق عَنْ أبيه نان بکتر عن زوا 5 قال: شالت ե)‏ جد جر عليه السلام عَنْ 4113 بازک աայ‏

Փամ աշն سیزی الله 628 42555 و زیون قال برد آن زو‎ յնութ
)۶( شی؛ تفسیر العیاشی عن زراره مثله‎

##[ ترجمه ابصاثر الدرجات: زراره گفت: از حضرت باقر عليه الس لام درباره این ايه پرسیدم: Ա‏ اعغملوا فَسَيَرَّى الله عَمَلَكُمْ و
و و زا کرک تق رض نی غرافی اتا راس ورای كن کی نوناق اس کا دورول وسک عبات الدرسات:
۷ -

تفسیر عیاشی: از زراره همین روایت را نقل کرده است. -. تفسیر عیاشی ۲ : ۱۸ -
թու‏ جمه |
بيان

أحاله عليه السلام على ما فى ضميره من کون المراد بالمؤمنين الأئمه عليهم السلام و لم يذكره له صريحا لثلا يروى ذلك عنه
فيثير فتنه و فيه إشعار بذم زراره و إن أمكن توجيهه.

ի‏ ترجمه |امام عليه الس لام او را ارجاع به آنچه كه در نفسش بود؛ داد كه منظور از «مؤمنان»» ائمه است وآن را صريحا براى
او ذكر نکرد تا اين روایت را از زبان امام عليه ցայ‏ نقل نکند تا فتنه‌ای برانگیزاند. و در اين خبر اشاره ای به ذم و سرزنش

زراره است» كرجه می توان آن را توجيه كرد.

լ-թ»

۳

بر بصائر الدرجات ք մա‏ مد عن ա մամ‏ 85.1 آبی جَقفَر عليه السلام

ص: ۳۴۷

۱- بصائر الدرجات: ۱۲۷.
٢‏ فى نسخه: و كان ԱՏՀ‏ عند الرضا
۳- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

۴- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

فتيصائر الد رجات 1۲۷

۶- تفسير «ՃԱ‏ ۲: ۱۸ فيه: ترون.

3

فی ول الله اغملوا فُيرى اللهُ عملکم 4257 وَ الْمَؤْمنُونَ ԱՄ‏
عَلِیٌ عليهما السلام يمول کذا و كذًا 61148501 فى تَفسِك )2(

أن لسامع ذلکک ն‏ 35428 تَفُولَ مرمفث مُحَمَدَ بْنَ

իոչ‏ ترجمه |بصائر الدرجات: زراره از حضرت باقر عليه الس لام درباره ايه داغمَلوا Ե‏ الله ملكو و وَسُولهٌ و المؤيتون) تقل
كرد كه فرمود: آيا تو آن را از من نشیندہ ای كه به عراق مىآيى كه می گوبی از محمد بن على شنيدم كه می‌فرمود جنين و

| ترجمه‎ | *
«A1»

یرہ بصائر الدرجات اپو طالب عَنْ ماد بن عبتری عَنْ ریز عَنْ ԱԵԱ‏ 122.234 ی سر

تا تقر على وقول ال صلی ال علیه و آله كال ما فیه شک 2 تلا 41212 وق اععلوا ف یری الله عَعَلَكَغ و رشو
ال وق قال إن لله شهَدَاء فى أذضيه (۲).

۳

ير» بصاثر الدرجات یعقوب بن يزيد عن محمد بن الحسین عن حماد عن حریز عن محمد بن مسلم مثله (۳)

- بر» بصائر الدرجات السندی بن محمد عن العلا عن محمد بن مسلم مثله (۴)

-
2

شی» تفسير العیاشی عَنْ գաթա‏ شيم مه ای قؤله ما فيه شک قیل له أ ریت ول الله و قل اغعلوا ای Փա»‏

| ترجمه ]بصائر الدرجات: محمد بن مسلم و زراره گفتند: از حضرت صادق عليه الم لام از اعمالى كه بر رسول خدا عرضه
می شود پرسیدیم. فرمود: شكى در آن نیست. سپس اين آيه را تلاوت كرد: թ‏ قمل اعْمَلوا 112253 عَعَلَکكم و 4725 و

۱۷۷ ات بصا الذرجات:‎ մազի يراق خدا گرآمانی در‎ ա այծի
- ۱۲۷ بصائر الدرجات: حريز از محمد بن مسلم همین روايت را نقل كرده است. - . بصائر الدرجات:‎
-۷ بصائر الدرجات: علا از محمد بن مسلم همین روايت را نقل كرده است. - . بصائر الدرجات:‎

تفسير عياشى: از محمد بن مسلم همین روايت را تا عبارت ٠‏ «شکی در آن نیست» نقل كرده است. به او گفته شد: آيا سخن خدا
را دیده‌ای كه می فرمايد: քր‏ اعمَلُوا فتیری الله عَمَلَكُمْ و رَسُو Մո4‏ کر ան աաա‏ عاض ۴
۸-

۷| تر جمه |

«AY»

0

بره بصاثر الدرجات ԱԶ‏ بْنُ 28 بن ամյա»‏ عَنْ ՍԹ ՀԱՂԹ‏ قلتٌ لِلژض | عليه السلام إن قَؤْما من مروّالیک

سألونی أن 1125 Սա չմ‏ و الله إِنَى 228 128( کل یوم Փա‏

իո:‏ ترجمه |بصائر الدرجات: عبدالله بن ابان گفت: به حضرت رضا عليه الس لام عرض کردم: گروهی از دوستداران شما از من
خواستند كه برای آنها دعا فرماييد. فرمود: به خدا سوكند در هر روز اعمال آنها بر من عرضه مىشود. - . بصائر الدرجات:
۷-

۷| تر جمه |

«Af»

یر بصائر الدرجات 264 اللَهْدِىٌ عَنْ أبيه عَنْ عبد الله بن أَبَانِ قال: فلت لِلژضَا عليه السلام 3 55 25 و بَتنَهُ 22 21411313

-

و «ՀՀ‏ فقال و الله | غمالکم 228 2663 فى کل تميس (۸.
یرہ بصائر الدرجات على بن |سماعیل عن محمد بن عمرو الزیات عن عبد الله بن آبان مثله Ը)‏

FA ص:‎

۱- بصائر الدرجات: ۱۲۷ فيه: فتأتى العراق.

۲- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

۳- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

۴- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

.۱۰۸ :۲ շտամ تفسیر‎ -۵

۶- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

۷ فى نسخه: لتعرض اعمالکم على فى کل يوم.
۸- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

4- بصائر الدرجات: ۱۲۷.

**[ترجمه ]بصائر الدرجات: عبدالله بن ابان گفت: به حضرت رضا عليه الس لام در حالى كه بين من و ايشان جيزى بود عرض
كردم: برای من و دوستدارانتان دعا بفرماييد. فرمود: به خدا سوكند كه در هر ينجشنبه اعمال شما بر من عرضه می‌شود. - .
بصائر الدرجات: ۱۲۷ -

بصائر الدرجات: محمد بن عمرو زيات از عبدالله بن ابان همین روايت را |ա‏ كرده است. - . بصائر الدرجات: ۱۲۷ -
* | ترجمه |
«Of»‏

Ճ‏ ت

بر بصائر الدرجات ابن )31285 أبى 2 عَنْ عَیر واجدِ ِن կաի‏ عن أبى عبد اله عليه السلام ا قال: قال رَسُولَ الله صلی

له عليه و آله یاه عینی کیزکم و عانی یڑ کم اوا ما یائ با 44211772 26112 وَفَاتَكك قَالَ մ‏ اد
د الله ول 441661 و آلت فیهع و ما كان الله مع دُبَهُع و هم Հանա‏ 713117 222 على ԱՆՀԱ‏

عفر աա‏ تکم (۱),

իո»‏ جمه ]بصائر الدرجات: ابن ابی عمير از گروهی از اصحاب ماء از حضرت صادق عليه ات لام نقل كرد که فرمود: رسول
خدا به اصحاب خود فرمود: حیات من برای شما خير است و م رگ من نيز برای شما خير است. گفتند: حیاتتان را دانستیم» پس
جه چیزی در وفاتتان است؟ فرمود: اما حبات من؛ همانا خدا می‌فرمابد: وو مرا 23441547 و آنت فیهع و مرا ان الله
1412 و هُمْ 26244 و اما وفات من؛ , پس اعمال شما بر من عرضه می‌شود و برایتان طلب مغفرت می کنم. - . بصائر
الدرجات: ۱۳۱ -

| تر جمه‎ | E
«AA»

رہ بصائر الدرجات մմ‏ کار عن شنا بن جبتدى عن مرعاقة عن أبى مود اله عليه السلام قال روف بقول ما لك

2
8

87:22 01214725 1234 غت يذ كه کت ایل ها Տոն‏ أن آغمالکه ند 228 علیه 0 زأی չառ կտ‏
اک Լա ման‏ ای O‏

#*[ترجمه |بصائر الدرجات: سماعه گفت: از حضرت صادق عليه الت لام شنیدم که می فرمود: جه شده که پیامبر اکرم را
ناراحت می کنید؟ مردی عرض کرد: فدایت شوم! چگونه ما ايشان Ս‏ ناراحت می کنیم؟ فرمود: مگر نمی دانید که اعمال شما
بر آن جناب عرضه می 2548 289 مضيس را مشاهده می کا او را آروده می کنل؟ بس آ8 جاب زا اراک تكتيد و اور
արա‏ کت عم بصا الک وعانت» «ՅԱՐ‏

| جمه‎ թո

«ծչ»

ւ»‏ بصاتر الدرجات 8 2 إِشرمَاعِبل عَنْ 2-2« بن عفرو قال قال َو الله بن بان ՀՔ մյ‏ 1211 عليه السلام |8 ما من

توالیک سَأَلُونِى أنْ 224128 قال ال و الله إنَى لأغرض 043 علی الله فى کل (Զոր‏

**#[ترجمه ]بصائر الدرجات: عبدالله بن ابان ան)‏ گفت: به حضرت رضا عليه الالام عرض کردم: گروهی از دوستداران شما

الدرجات: ۰۱۲۷ در آن چنین آمده «در هر روز اعمال آنها بر من عرضه می‌شود.) -

* | تر جمه |

«ծ»

-

72510

شی تفش العیاشی عَنْ أبى بصدیر Հեւ Սն‏ 7 عليه السلام يَقَول ՔՀ Հ‏ الحجاز Հա‏ و ն‏ نَمَط الحباز ն‏

Եա‏ إِنَّ الله مول و کذلکک Աե»‏ کم أمَه وَمَطا تم

-

قال إا یوج الْعَالِى و با بل 0222(

| ترجمه ]تفسیر عیاشی: ابو بصير گفت: از حضرت باقر عليه الشلام شنيدم که می فرمود: ما نمط حجازیم. گفتم نمط حجاز
چیست؟ فرمود میانه‌ترین راه‌ها هستیم.

خداوند فى فرماید: و کذلکک جعلنا كه 41 մեյ‏ سپس فرمود: باز گشت عاك به سوی Հայն‏ و յան‏ به ما ملحق می‌شود.
حي تفسیر عیاشی ۱: ۶۳ -

|] تر جمه‎ իչ

بیان

كأنه كان النمط المعمول فى الحجاز أفخر الأنماط فکان یبسط فی صدر المجلس وسط سائر الأتماط

و فی اه فى حَدِيثٍ չր‏ عليه السلام یز տն չն:‏ الط الط

النمط الطریقه من الطراتق و الضرب من الضروب و النمط الجماعه من الناس آمرهم واحده کره الغلو و التقصیر فى الدين (۵) و
ص: ۳۴۹

۱- بصاثر الدرجات: ۱۳۱. و الآيه فى الأنقال.

اا الت رجات ۱۷۳ قد سین و ջա‏ كيت سین ոն‏ فلا کےا

۳- بصائر الدرجات: ۱۲۷. فیه: محمد بن على بن سعيد الزیات عن عبد الله بن ابان و فیه: لتعرض على فى كل یوم اعمالهم.

۴- تفسیر العناشی ۱: ۶۳.
۵- النهایه ۴: ۱۸۹

فى القاموس النمط بالتحریک ظهاره فراش ما أو ضرب من البسط و الطريقه و النوع من الشی ء.

*##[ترجمه | گویا نمط معمول در حجاز» بهترین نمط‌ها بوده است که در صدر مجلس در وسط ساير نمط‌ها پهن می‌شد. و در
النهايه درباره حدیث على عليه الت لام «خیر هذه الأمه النمط الأوسط» گفته: «اللمط» یعنی راهی از راه‌ها و نوعی از انواع. و
«النمط» گروهی از مردم هستند كه امرشان یکی است» دوست نداشت تندروی و کندروی در دين را. و در قاموس گفته:

«النمط» با تحريكك یعنی رویه یک فرشی يا نوعی از فرش و راہ و نوعی از چیزی.

| جمه‎ թու

«ծո»

شی تفسير العیاشی عَنْ أبى عفرو لیر ۱) عَنْ أبى عو الله عليه السلام قال ال الله و کذلک جعلنا کي وم طا كکوئوا
شهداهعلی الاس و یکون մո‏ علیکم میدق ك أن اله عى կ,‏ 40 جبيع ամ չա) քմ‏ بن أفترَى 9
ا جور ها فى الا علی صاع ین 7 بر ری هه کض رو یی اف ամ‏

ص جه
حرج 235627 ا քն‏ الؤشطى و هم

ال بل չպ 41 մշ‏ امه (1) ای وج یٹ لوا دعو ره اراس 255 کھ را ۰
աքի 2128‏

2 |ترجمه]تفسیر عياشى: ہے وو مت سے یہت خداوند فرمود: «ԱՃ»‏
کے رم تر توم عو مس ھت
قبله از موحدان را قصد كرده است. به نظر تو کسی که شهادتش در دنيا بر یک صاع از خرما جايز نیست» خداوند در روز
ات ادت اورا طلب می داد ور تمام ابت طاى کا اندرا زرا سی کا هر كر يتين ری را از خافن

نخواسته است. یعنی آن امتی که دعاى ابراهیم برای ايشان ثابت شده ۱ کشم یر د أله Կար,‏ , آل عمران / ۱۱۰ -

[شما بهترین امتی هستید که برای مردم پدیدار شده ايد و آنها امت ميانه هستند و بهترین امتی که برای مردم پدیدار شدند.

-. تفسیر عیاشی ۱: ۱۰۳ -
** | تر جمه |

«A4»

՞շ 2 -

قب. المناقب لابن شهرآشوب عَبْذ الله بن ամ‏ عَنْ زین չան)‏ عليه السلام فی 42 (մա‏ 1553 شهداءَ عَلَى الاس قال

ի:‏ ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: عبد الله بن حسين از حضرت زین العابدین عليه الس لام درباره ابه «لتكونوا د عَلَى
النّاس) نقل كرد كه فرمود: ما آنها هستيم.

چا ماد | ترجمه ]
«ջ.»‏

و فى حر أ ول تعالى مُو ماک امین ین աար‏ ایم و |سماعیل لآل աաա‏ عليهم السلام 9488 الحرم مِنْ
ربش > کی جا ابی صلی الله عليه و آله تم انب و آم به وا مل تعالی و تکون չան մոտ‏ شّ هيدا ابی صلی الله عليه
و آله کون علی آلِ مد صلی الله عليه و Հա 0125 ոք 525515 պո:‏ 804 43 و كنت عَلَيهِمْ شهیدا ما
دم فیهغ Ա8‏ تیال صلی الله عليه و آله صَارُوا شْهَدَاء عَلَى الاس (գան‏

یہ

٭ | ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: در خبرى راجع به آ يه هو مراكم մամ‏ مِنْ 18« نقل می شود که دعای ابراهیم و
اسماعيل به آل محمّرد اختصاص دارد» زيرا مربوط به كسانى است از قريش که ساكن مكه بودنده تا زمانی كه پیامبر اكرم
آمد. آنگاه از او پیروی کردند و ایمان آوردند. اما اين آيه 6583 الوّسُول شَّهيداً عَلیکم» پیامبر صلی الله عليه و آله گواه بر
آل محفّد است و آنها گواهان بر مردمند بعد از او. و چنین است اين آیه: «وَ کت عَلَتِهِمْ ՀԱՅՆ ազն‏ فیهغ» يس از آنکه

پیامبر اکرم وفات نمود» آنها گواهان بر مردم شدند» چون ايشان از او هستند. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۲۷۳ -
** | ترجمه |

ՓԵ

و الْوَردِ عَنْ آبی جغفر عليه السلام 92.2 մպե 53 մա‏ عَلَى ամն Այ‏ هُمْ.

ص: ۳۵۰

-١‏ آورده المامقانی فى باب الکنی و قال: لم اقف على اسمه. اقول: لعله آبو عمر و محتید بن عمر و بن عبد الله بن مصعب بن
الزبیر الزبیری ترجمه النجاشی فى الفهرست: ۱۵۳.

٢‏ فی نسخه: بل الأمه.

۳- تفسیر العیاشی ۱: ۶۳. و الآيه فى آل عمران: ۱۱۰.

۴- مناقب آل آبی طالب ۳: ۲۷۳.

թո»‏ جمه |ابو الورد از حضرت باقر عليه الشلام درباره ايه 253 աշե‏ عَلَى لاس نقل کرد که فرمود: ما آنهاييم.
#**[ تر جمه |

۶۳

22)

ا 3 لعج 42 عليه السلام فى 44 շե‏ و کذلک կացնով անոտ ՀՅ նաչ‏ خا الله غي Հաա‏

ارْضه.

ե:

سم 22

«իա չիթ:‏ عجلی از حضرت باقر عليه թայ‏ نقل کرد درباره ۲ عو «Հ118‏ جعلنا کم

هستیم و گواهان بر خلق او و حجتش در زمینش.

մեյ 44‏ فرمود: ما امت ميانه

| جمه‎ թու
«Է»
شهداء عَلَى الاس و‎ 153018 չգ նայա اس‎ ատա ےر‎

۵ 2 2

کون الم شرل عيكو ید قال و ا يكونٌ شّهَدَاءَ عَلَى الاس Հան մյ‏ و ال չա ամնճնսն‏ أن ستشهذعا الله تالی
على الاس ونیم نآ تور اه یل على Վեսթ‏

۷| تر جمه ]و ԱՅՆ‏ سپ ےتپ آمده |آسگت؟ خداوند 7 به «و کذلک جَعَلْناكم 21 44 ودع را نازل کرد» یعنی

معتدل, ۱ ՏՅ‏ شّهَداءَ على الاس و یک و الول عم شهید» فرمود: گواهان ہر مردم غير از ائمه و پیامبران نيستند. اما
امت. جايز نیست که خداوند آنها را بر مردم گواه بگیرد» با اينكه در ميان آنها کسانی هستند که شهادت آنها در دنیا بر یک

بسته سبزی هم جایز نیست.
թու‏ جمه |
«fF»‏

وَعَنْ عَطاءِ بن اب عن )50 عليه السلام 12.2 تَعَالَى وه ول الأشهاة 2500 الأشهاة
**| ترجمه ]و عطاء بن ثابت از حضرت باقر عليه الشلام درباره آيه «و قول الأَشْهَادٌ تقل كرد که فرمود: ما گواهان هستیم.

| جمه‎ թու

«ջե»

عَن ցայ‏ عَنْهُ عليه السلام 231245( Ֆա‏ کل أنّه ջր‏ قال تن )83948 անչա‏

2.

##[ترجمه ]ثمالی از حضرت باقر عليه الشلام درباره آیه و يَوْمَ تبعت من كل ամպոտ‏ کرد که فرمود: ما گواهان ہر ا بن
امت هستیم.
թու‏ جمه |

«Ff»

- 2

و عَلهٌ عليه السلام فی له تَعَالَى قُلْ کفی بالّه شهدا الب قَالَ انا عَنَى (1).

**[ترجمه ]و از ایشان عليه Թայ‏ نقل كرد كه درباره آيه «قل 25 «աֆի մայ «մն ՎՆ‏ /۹۶ = [بكو فيان عن و
شما گواه بودن خدا كافى است) فرمود: ما را قصد كرده است. - . مناقب ابن شهر آشوب: ۳۱۳ - ۳۱۴ -

* | تر جمه |
«$V»‏

شی تفسیر العیاشی کن 3552 عن ند العجلك قال :048 չա‏ عليه السلام فى ول اه الوا قیزی الله ععلکم و ول
و الْمُؤْمنُونَ قال ما ین مین يمُوتٌ و لا کافر )22:98:22 42224 28 410257 صلی الله عليه و آله و Բ.‏ علبه
السلام فلع را ای آخر مَنْ فرض 228(

**[ترجمه ]تفسير عياشى: بريد عجلی گفت: به حضرت باقر عليه ال لام درباره آيه :27 یری الله عَمَلَكُمْ ور کے
الْمُؤْمنُونَ عرض كردم. فرمود: هيج مؤمنى نيست كه بميرد و هيج كافرى نيست كه در قبرش گذاشته شود تا اينكه عمل او بر
رسول خدا و على عليه الشلام عرضه مىشود. يس همین طور ادامه بده تا آخرين کسی که خدا اطاعتش را واجب نمود.

|[ تر جمه |

«PA»

)2106 1« عليه السلام و )5234 22 481 عليهم السلام Ց‏

**[ترجمه ]و امام صادق عليه الشلام فرمود: دو الْمُؤْمتُونَ»ه آنها ائمه عليهم الشلام هستند. -. تفسیر عیاشی ۲ : ۱۰۹ -

٭| تر جمه ]

«ջՖ»

ما مر خر ابو

كاء الکافی عَلِيٌ بن ՇՀ‏ عَنْ سمل عَنْ زیاد )242 (۴) عَنْ 2222 قال ցն‏

إذا جثنا من کل أمّه بشهید و

بُو عبد الله عليه السلام 24523 و جل فکیّف

ص: ۱

.۳۱۴ مناقب آل ابی طالب: ۳۱۳ و‎ -١

2-4 المصدر: من فرض الله طاعته على العباد.

.۱۰۹ :۲ ճայ تفسیر‎ ۳

۴- فى المصدر: سهل بن زياد عن یعقوب بن يزيد عن زياد القندی.

- -

جنا پیک عَلى هّلاء هید قال 12 412 2414 «Ե‏ صلی الله عليه و آله حاضه فی كل 53 գե‏ إمَامٌ من նրան‏ عَلَيْهھم و
:122 صلی ال علیه و آله شاه աշ‏ (۱).

իո»‏ ترجمه |اصول کافی: سماعه گفت: حضرت صادق عليه الشلام درباره اين آيه فرمود: اين فقط درباره امت محمّد نازل شده
ավ‏ کر هر خوره‌ای از انعا اعامن ما كراد մակ‏ و مه صلی له ցան‏ 41 گراتر ها اترک سر اصول کافی ۱
۰-

۷| تر جمه |
«Մ.»‏

كاء الکافی աա‏ هرن عن ամ ա‏ لتق غن این بن كياح عَمَنْ أخهر .22 قال: 253 215 عید الّه عليه
لسلام արք‏ 41625 عملکم و رَشولَه و المیون Սա:‏ یس ԱՏ:‏ می այ‏ هی و الْمَأمُونُونَ 224 (տնի‏

ի:‏ ترجمه |اصول كافى: مياح از شخصى که به او خبر داده بود نقل كرد كه گفت: مردى خدمت حضرت صادق عليه الشلام
آيه «قل اعْمَلوا աճ‏ 41 عَمَلکغ و رَسُولهُ و الْمُؤْمنُونَه را قرائت كرد. فرمود: آيه اين طور نیست: بلكه آن «و المأمونون» استء
ما «مأمونون» هستیم. -. اصول کافی ۴۴:۱ -

| ترجمه |

بيان

قد وردت سائر الأخبار المتقدمه على القراءه المشهوره فيمكن أن یکون المعنی هنا آنه ليس المراد بالمومنین هنا ما يقابل
الکافرین لیشمل كل مؤمن بل المراد کل المؤمنين (۴) و هم المأمونون عن الخطاء المعصومون عن الزلل و هم الأثمه علیهم
السلام و يحتمل أن یکون فى مصحفهم المأمونون و فسروا فى سائر الأخبار القراءه المشهوره بما يوافق قراء‌تهم علیهم السلام.

مقابل کافران است نمی باشد تا شامل هر مؤمنى شود بلکه منظور همه مؤمنان است و آنها مأمون از خطا و معصوم از لغزش و
آنها ائمه عليهم الث لام هستند. و شاید هم در مصحف ائمه مأمونون باشد و در ساير اخبار قرائت مشهوره مطابق قرائت خود

تفسیر نمودند.
| ترجمه |
«ՄԵ‏

كاء الکافی محمد շտ‏ یخی عَنْ مَِلمَة ւը‏ الخطاب عَنْ عَلِىٌ بن حسّان عَنْ عبد الرَخمن بن كثير عَنْ أبى عبد الله عليه السلام فى

َوْلِهِ تَعَالَى و شاهد و مَشْهُودٍ قال 23 صلی الله عليه و آله و أَمِيرٌ الْمؤْمنِينَ عليه السلام )6(

*[ترجمه ]اصول کافی: عبدالرحمن بن كثير از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه 3 شاهد و مَشْهُودا -. بروج /۳-
و به گواه و مورد گواهی) نقل کرد که فرمود: بيامبر و امیرالممنین عليهما الشلام هستند. -. اصول کافی ۱: ۴۲۵ -
իճ:‏ تر جمه |

«VY»

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره 637 աա‏ 2 آبی الْحَسَن նեն Հ-ԱՆ)‏ عَنْ جابر عَنْ أبى عَوْدِ الله عليه
السلام فی قَوْلِهِ 38 جل وَ جاءث كل نفس مَعَها سائق 7 شهید قال ՅԱ‏ 221 الْمَؤْمِنِينَ عليه السلام الشَهِيدٌ رَسُولَ الله صلی
الله عليه و آله (۶).

أقول: قد مضت الأخبار الکثیره فى ذلكك فی کتاب المعاد و کتاب تاريخ النبى صلی الله عليه و آله.

ص: ۳۵۲

۱- أصول الکافی ۱: ۱۹۰.

۲- الحدیث بعد الرساله و ضعفه بابن میاح مخالف لمذهب الامامیه بظاهره.
۳- أصول الکافی ۱: ۴۲۴.

۴- هکذا فی النسخ و لعل الصحیح: بعض المژمنین.

۵- آصول الکافی ۱: ۴۲۵.

۶- كنز جامع الفوائد» ۳۰۹و الایه فى سوره ق: ۲۱.

**[ترجمه ]كنز الفوائد: جابر از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه دو جاءتُ کل نَفْس կա‏ سایق و شهید» -. ق / ۲۱ - إو
هر کسی می آید [در حالی که] با او سوق دهنده و گواهی دهنده ای است] نقل کرد که فرمود: «سائق» امیرالمومنین و شهید
پاب اکرم است. نسم کر ալքի‏ ۳۰۹-

مؤلف: اخبار زيادى در اين باره در «كتاب معاد» و «كتاب تارد يخ النبى صلق اللہ عليه و آله» گذشت.
* | ترجمه |
«ՄԷ»‏

اه اس ! لد عل بن ط اوس ده شا ین کاب تفيتير ان ان شت و کپ اي لو بي غق فیرش و
Ն ջան‏ یت عليهم السلام ل محمد بن الاس بن :»60 بأصانبدهم إلى َو Յա‏ ا
عليه السلام عَنْ و ول اللہ عو و جل و قل اغعلوا فسیزی له عملکم 49273 572341 00 22 اه 4 عليهم السلام.

| ترجمه |محاسبه النفس: سيد على بن طاوس به نقل از كتاب «تفسير القرآن» ابن عقده و كتاب «الدلايل» عبدالله بن جعفر

خرن անա‏ ا لی و معد بن حراس E‏ ساد کا کو يعاري بن لدعي E‏ كنت از سرت

صادق عليه الس لام درباره اب به աւճ յաւ‏ َمَلَكُمْ و رَشو له و الموْمُونَ؛ پرسیدم. فرمود: : آنها ائمه عليهم الس لام

هستند.
թու‏ جمه |

«Vf»

Շ.`
Շու
Ը`
Ան
4
نا‎
ا‎
ےد‎
بت‎
ت7‎

ون اي 5:15 مُحمّد بن الاس անան‏

իո:‏ ترجمه |و از ابن عقده و محمد بن عباس به اسنادشان به برید د بن معاویه نقل کرد که گفت: از حضرت صادق درباره اين

ابه يرسيدم. فرمود: ما را قصد نموده است.
* | ترجمه |

«VA»

و عَنْ «ԵԿ‏ بن لاس թեան‏ 52 طریق الْجَمْهُورِ «ւյ ալ‏ 27857 أنَّعَمارافالَ يا زشول الله Տայ‏ نك توت فيا

9

عُمْرَ وح عليه السلام فقال եջ‏ یلاله صلی الله عليه و آله یا կշա‏ 42133085 بش كم أ տամ‏
لكو انان اتی فقو له و أخينُوا շն Վա‏ و علی آخل ب تتتى نکم تعرضون عَلَی با شمائكم و

: لے
3
اها
Հ‏
3
3

ք

`.

Աի‏ تی ہے ا
ւթ» ան Թան‏ »32253 اد ման‏ تعرض عليه برد واه بأشرء յայն.‏ و آشرعاء آبانهم و ա գթա‏
այնմ ք‏ جل جال ول ԻԴԱ Նոյան աշտա‏ له و من الْمُؤِْنُونَ ՍԹ‏
մի մ‏ + :5838 7148 محمد صلی الله عليه و آله ան‏ عليهم السلام © ք‏ ال و ردو إلى

الشَّهادَهِ 2 Rez‏ ہما کت ۳ نَ من ل طاعه و مَعْصبَهِ

35

«Ց

وا

۰

Էի)

قبائلهم
222 و خاصه
عالم «այյ‏

۱

اما

و رَوّی ՎԵ‏ بْنُ الاس 7121 جماعه فی ذلك (۵).

ص: ۳۵۳

-١‏ فى المصدر: و اما فى حیاتی فتحدئون و استغفر الله لکم.
-١‏ فى المصدر: و أسماء آبانکم و قبائلکم و ان يكن خبرا.
*- فى المصدر: استغفر الله لکم.

۴- فى المصدر: و الأثمه عليهم السلام منهم.

۵- محاسبه النفس: ۱۲۹-۱۲۶

٭ [ترجمہ]و از محمد بن عباس به اسناد خود از طریق جمهور سند را به ابو سعید خدری می رساند که عمار گفت: يا رسول
ար‏ دوست داشتم ميان ما به اندازه عمر نوح عمر می کردی. پیامبر اکرم فرمود: ای Սե»‏ زند گی من برای شما خير است و
فوت من هم برای شما شر نیست. اما در زند گی من اگر بدعتی از شما سرزند» من برایتان استغفار می كنم و اما پس از
در گذشتم. از خدا بپرهيزید و درود نیکو بر من و اهل بیتم بفرستید و شما با نام‌هایتان و نام پدرانتان بر من عرضه می شوید؛
اگر خوب Վեն‏ خدا را حمد می كنم و اگر غير از اين باشد» برای گناهانتان استغفار می کنم. يس منافقان و اشخاص شکاک
و بیماردلان گفتند: کمان می کند اعمال يس از فوتش با اسم‌های مردان و اسم های پدرانشان و انسابشان و قبیله‌های آنها بر او
رهم الوه ارم مكف وتان آست, دار تد اید նա‏ نازل كرد: ہو قل Ս‏ ق یری ال 47:55:82 و الیو از
ایشان پرسیده شد: «مومنون» کیانند؟ فرمود: مؤمنان به طور کلی يا مومنان به طور خاص؟ اما کسانی که خدا فرمود )3
الْمُؤْمنُونَ»» يس آنها آل محمد و ائمه علیهم الت لام از آنها هستند. سپس فرمود: مرو إلى عالم لیب و الشّهاده يكم
ہما کم تَعْمَلُونَ» از اطاعت و معصیت.

و محمد بن عباس روایت های گروهی را در اين مورد نقل کرده است. -. محاسبه النفس: ۱۲۶ - ۱۲۹ -
թու‏ جمه |

باب ۲۱ تأويل المؤمنين و الایمان و المسلمين و الاسلام بهم و بولایتهم علیهم السلام و الکفار و المشر کین و الکفر و الشرک و
الجبت ց‏ الطاغوت و اللات و العزی و բաշ‏ بأعدائهم و مخالفیهم

قبء المناقب لابن شه رشوب يزيد بن عبد املك عَنْ زین الْعَابدِينَ عليه السلام 21 ան‏ فى قول الله سا اڈ شتروا به أَنْفْسَهُمْ

ا یں ا

:28 ہما اثر اله بيا َال «Մկ‏ 28 أمير الْمُؤْمِنِينَ وَالأَوْصِيَاءِ مِنْ (շամ‏
| ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: يزيد بن عبدالملكك از حضرت زين العابدین عليه الس لام نقل كرد كه درباره ايه بت ا
٣‏ یھ" جات روي كدي جه وك بای یواوه كيه اود عدا تاذل

کرده بود از سر رشک انكار آوردند) فرمود: د یعنی به ولابت بر امیرالمومنین و اوصیاء از فرزندانش. . مناقب ابن شهر آشوب

- ۱۱

٭٭| تر جمه |

«Ծ

فس تفسیر ԼՅ խա‏ الکتاب يُؤْمِنُونَ به يَعْنِى آل «Յա‏ علیهم السلام 3 مِنْ هوّلاء مَنْ ջա Ք» արա մոք‏

(0483թ 5,

* | ترجمه |تفسیر على بن ابراهیم قمی: «شالذین Ա‏ الكتات امون به) يعنى آل محمد «و من مڑلاے من մոմ‏ به) -.
عنكبوت / ۴۷ - [پس آنان که بديشان كتاب داده ايم بدان ايمان می آورند و از ميان اينان كسانى اند كه به آن می گروند)

يعنى اهل ايمان از اهل قبله. - . تفسير على بن ابراهيم قمى: ۴۹۷ -

٭| ترجمه |

بيان

թ‏ المراد ب فَالَِينَ Թաղ‏ الکتاب مؤمنو أهل الكتاب و قيل المسلمون الذين آوتوا القرآن و تأويله عليه السلام يوافق الثانى.

##[ت رجمه ] گفته شده منظور از افَالْذِينٌ Հար‏ الْكتاب» مؤمنان اهل كتاب هستند و گفته شده مراد مسلمانان هستند که قرآن

به آنها داده شده و تأويل امام عليه الشلام مطابق قول دوم است.

**[ترجمه]

۳

فس» تفسیر القمی 18:41:11 538« إِذ بعك մո) կթ‏ من همق اليه لا աա‏ علیهم السلام 0(
**[ترجمه ]تفسير على بن ابراهیم قمی: «ա: 8:12 ա.‏ ِد بعت աթ‏ رَسُونًا من آنفسهم؛ -. آل عمران / ۱۶۴ -

«ան «)‏ خحدا بر مومتان منت نهاد [ که] پیامیری از خودشان در میان آنان برانگیخت.) این ایس آل مدهل Վի‏ علیه و

آله اختصاص دارد. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۱۱۱ -

| جمه‎ թու

بیان

لعل المراد تفسير المؤمنين بالأئمه عليهم السلام لدلاله قوله تعالی من أَنْفْسِهِعْ على غايه اختصاصه صلی الله عليه و آله بهم عليهم
السلام و هذا آقرب مما تکلفه المفسرون قال البيضاوى من Հա‏ ی من نسبهم أو جنسهم عربيا متلهم لیفهموا کلامه بسهوله و
یکونوا واقفين على حاله فى الصدق و الأمانه مفتخرین به و قرئ عن أنفسهم أى من آشرفهم لأنه كان صلی الله عليه و آله من
آشرف قبائل العرب و بطونهم انتهى (۴).

ص: ۳۵۴

.۹ مناقب آل آبی طالب ۱: ۲۴۴ فیه: (من الولایه) و الآيه فى سوره البقره:‎ - ١

۲- تفسیر القمیٔ: ۴۹۷ و الآيه فى سوره العنکبوت: ۴۸.
۳- تفسیر القَمی: ۱۱۱. و الآيه فى آل عمران: ۱۶۴.
۴ تفسیر البیضاوی ۱: ۲۴۲.

آقول: تلك القراءه يؤيد هذا التأویل و ما ذکره آولا مدخول ն‏ المومنین غير مقصورین على العرب.

** | ترجمه آشاید منظور تفسیر «مومنان» به ائمه علیهم الس لام است. به دلیل اين قسمت أيه զոնի ծոյ‏ به جهت كمال
38ھ" پیامبر به آنها. و اين تفسیر نزدیک تر است از تفسیری که مفسران ն‏ زحمت در مورد آيه نموده اند. بیضاوی گفته:
دن ապո‏ بعنی از نسب يا جنس آنها مانند آنها عرب بود تا سخنش را به آسانى بفهمند و بر حال او در صدق و امانت
واقف باشند» راست و افتخار به وجودش نمایند. و به اين صورت نیز خوانده شده «عن «ՅԱ‏ يعنى از شریفترین آنها» زيرا
پیامبر اكرم از شریف ترين قبایل عرب و بطون آنها بود. (پایان نقل قول) -. تفسیر بیضاوی ۱: ۲۴۲ -

مؤلف: اين قرائت مؤيد اين تأویل است. اما آنچه در اول ذكر کرده صحیح نیست. زيرا مؤمنان منحصر به عرب نيستند.

* | ترجمه ]
«f»‏
فس» تفسیر بر القمی 22053227 326 حَشَانَ عَنْ عدب الو 2265 کثیر عَنْ ابی عود الله عليه السلام فى قوله ال

۴

۷

آمنُوا 2213 باتهم بایان آلا بهم انیم 9107 չմ‏ آمَنُوا بل صلی الله عليه و آله و ایر տամ‏ 451113
480 و الزمدیاء ԱՆՎ‏ بهم չքմշծ‏ و لع 288 .24855 من «ՅՈ‏ 21 جاء بها ա‏ صلی الله عليه و آله فى 2« عليه السلام

و مُكِنهُمْ وَاحِدَةٌ وَ طَاعَتّهُمْ وا حدة و قال عَلِىٌ بن إِبْرَاهِيمَ فى قوّله ما التناهم من عَمَلِهِمْ من شی ء أى ն‏ نقصناهم (۲).

o

#*| ترجمه |تفسير على بن ابراهيم قمی: عبدالرحمن بن كثير از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه دو الّذِينَ այտ յն‏
64455 پایمان Աե.‏ بهم 4355 و كسانى كه گرویدہ و فرزندانشان آنها را در ايمان پیروی كرده اند فرزندانشان را به آنان
ملحق خواهیم کرد) نقل کرد که فرمود: کسانی که به پیامبر و امیرالمؤمنین و ذریه او - ائمه و اوصیاء - ایمان آوردند» ذریه
آنها را به ایشان ملحق می کنیم و ذریه آنها از حجتی که حضرت محمد درباره على عليه الئرلام آورد. کم نکرد. حجت آنها
یکی و طاعت ايشان نيز یکی است. و على بن ابراهیم درباره اين آيه «و ما ألنْنَاهُمْ من շն տպա‏ -. طور / ۲۱ - إو
چیزی از کار[ها ]شان را : نمی كاهيم] می گوید: یعنی کم نمی کنیم از ایشان. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۶۴۹ - ۶۵۰ -

* | تر جمه |
بیان
المشهور بين المفسرین

أن الآيه نزلت فى أطفال المؤمنين يلحقهم الله بآبائهم فى الجنه و روی ذلك عن الصادق عليه السلام.

و ما ورد فى هذا الخبر بطن من بطون الابه.

* | ترجمه |مشهور بين مفسران اين است كه ايه درباره اطفال مؤمنان نازل شده است که خداوند آنها را به پدرانشان در بهشت
ملحق می كند. همین مطلب از حضرت صادق عليه الشلام روايت شده آنچه در اين خبر ذكر شد یکی از بطون آیه است.

:55 | تر جمه |
«ծ»‏

شى» تفسیر العیاشی عن մա‏ بن اح عن պարի ագ‏ فی قؤلہ فووا آنا الہ و ما أثرل إا و ما أثرل إلى إنراجيع و
اشماعیل وَ اشحاق و 528 و ال نباط 112221 28 آل مُحمَدٍ عليهم السلام لته 50 11 قَقَدِ ادوا
الس"

]تر جمه ]تفسیر عیاشی: مفضل بن صالح از بعضی اصحابش درباره آیه «قولوا من بالله و ما آنزل այլ‏ و ما أثرل إلى إِبْراهِيم و
إشماعِیل و إشحاق و يَعْقُوبَ و ال ثباط - . بقره / ۱۳۶ -

[یگویید ما به خدا و به آنچه بر ما ازل شده و به آنچه بر ابرا اسحاق و يعقوب و اسباط نازل آمده ایمان آورده ایم ] نة
ھی Հ‏ ود 7 پر ما پر و ب ار اھچ و արոտ‏ ر وردة ايم
كرد كه اما این قسمت 1 بر توا انين ال منت ԽՆ խա‏ ار هن آمَنُوا بل ما امم به فقد افتدوا.» - . تفسير
عياشى ۱: ۶۱ - ۶۲ -

چا ماد | تر جمه |
»$«

شی» تفسير العیاشی عن سام عن թ: մ‏ عليه السلام 01432 اللہ و ما رای ال ئی (۳) یک علي و امه و
اس و الْحْسَهِنَ و جرث 2238 فی 80« عليهم السلام

ص: ۳۵۵

۱- هكذا فى الکتاب و مصدره الا ان فى النسخه المطبوعه من المصدر: اتبعتهم و الآآيه فى المصحف الشریف هکذا: و الذین
آمنوا و اتبعتهم ذریتهم بایمان الحقنا بهم ذريتهم و الاختلاف اما من النشاخ» او الآيه نقل معناها.

.۲۱ تفسیر 2221 :784 ۶۵۰ فیه: ما آنقصناهم الآيه فى سوره الطور:‎ ٢

۳- تفسیر العیاشی ۱: ۶۱ و ۲ و الایتان فى سوره البقره: ۱۳۶ و ۱۳۷ فى المصدر: فقد اهتدوا Ն‏ الناس.

۴- فی المصدر: انما عنی.

عع ل لو Հա. Ջա"‏

ال م رجع ال من اللہ فی الاس մա‏ إن آمنُوا ی 2025 بِمثّل ما مت ب به نى علا و 2250 Հաա‏ رھت 28012
مِنْ بَعْدِهِمْ علیهم السلام فد 3421 3 ان توا اما هم فی شِقاتی لد

كاء الكافى محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد عن الحسن بن محبوب عن محمد بن النعمان عن سلام بن عمره عنه عليه
السلام مثله (۲)

تر جمه ]تفسیر عیاشی: سلام از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که درباره آیه եր‏ له و ما رل այ‏ فرمود: از آن على
و فاطمه و حسن و حسین را قصد کرده است و در مورد ساير ائمه علیهم الشلام بعد از ايشان نیز جاری است. آنگاه سخن را از
خدا به مردم ب رگرداند و فرمود: ان آمَنُوا؛ یعنی مردم؛ եր‏ ما منم بها یعنی على و فاطمه و حسن و حسین و ائمه يس از
آنها. «فقد امْمَدَوَا و إن ولو մն‏ هُمْ فی شِتقاقِ؛ -. بقره / ۱۳۷ - ريس اگر آنان [هم] به آنچه شما بدان ایمان آورده اید
ایمان آوردند قطعا هدایت شده اند ولی اگر روی برتافتند. جز اين نیست که سر ستیز [و جدایی ] دارند.) -. تفسیر عیاشی ١‏ :
۶۲ -

اصول کافی: سلام بن عمره از امام عليه الشلام همین روايت را نقل کردہ است. -. اصول كافى ۱ : ۴۱۵ - ۴۱۶ -
۷| تر جمه |

بیان

55 المفسرون أن الخطاب فى قوله قُولُوا للمؤمنین لقوله فان آمَنُوا լեր‏ ما مغ به و ضمیر آمنوا للبهود و التصاری و تأويله
عليه السلام برجع إلى ذلك لکن خص الخطاب بکمل المژمنین الموجودین فى ذلك الزمان ثم یتبعهم من كان بعدهم من
آمثالهم كما فى سائر الأوامر المتوجهه إلى الموجودین فى زمانه عليه السلام الشامله لمن بعدهم و هو آظهر من توجه الخطاب
إلى جمیع المومنین بقوله تعالی و ما 011 81 لأن الإنزال حقيقه و ابتداء على النبى صلی الله عليه و آله و على من کان فی بيت
الوحى و أمر بتبليغه و لأنه قرن بما أنزل على إبراهيم و إسماعيل و سائر النبيين فكما أن المنزل إليهم فى قرينه هم النبيون و
المرسلون ينبغى أن يكون المنزل إليهم أولا آمثالهم و أضرابهم من الأوصياء و الصديقين فضمير آمنوا راجع إلى الناس غيرهم
من أهل الکتاب و قريش و غيرهم قوله عليه السلام عنى بذلكك أى بضمير ولا و إن سقط من الشانی لذكره فى الأول و
التصريح به فيه و إن أمكن أن يكون إشاره إلى ضميرى منا و إلينا و المآل واحد و على تفسيره عليه السلام يدل على إمامتهم و
جلالتهم عليهم السلام و کون المعيار فى الاهتداء متابعتهم فى العقائد و الأعمال و الأقوال و أن من خالفهم فى شی ء من ذلكك
فهو من أهل الشقاق و النفاق.

իու‏ ترجمه آمفسران در مورد خطاب մյ‏ گفته‌اند مومنان هستند» به دلیل این قسمت آبه: ծե,‏ آمَنُوا بمثل ما متم به.) و
ضمير «ոն‏ برای يهود و نصارا است و تأویل امام عليه (Գայ‏ بازكشت به همین مطلب دارد» جز اينكه خطاب را به کامل
ترين فرد مومنان موجود در آن زمان اختصاص داد. آنكاه به دال ենա‏ كس کا SS‏

اظهر است از توجه خطاب به تمام مؤمنان به دلیل آیه: «و ما մ‏ لین چون نازل کردن» واقعا و در ابتدا بر پیامبر صلی الله
عليه و آله و کسی که در خانه وحی بود و امر به تبلیغ آن شدء بود. و نيز به دلیل اينكه همراه شده با اين قسمت و آنچه نازل
کردیم بر ابراهیم و اسماعیل و ساير پیامبران) همان طور که کسانی که بر آنها نازل شده در اين قسمت آيه آنها انبيا و فرستاده
شد گان هستند» بايد در قسمت اول هم کسانی که بر ايشان نازل شده نظیر آنها باشند از قبیل اوصیا و صدیقان. پس ضمیر
շն‏ به مردم غير از آنها برمی گردد از قريش و اهل کتاب و غير اين ها. سخن امام عليه الد لام «عنی بذلک» یعنی به ضمیر
մի‏ و اگر جه از دومی ساقط شده به خاطر ذکر آن در اول و تصریح به آن در آن» و اگرچه ممکن است اشاره به دو
ضمیر «آمَناا و ԼՅր‏ باشد و نتيجه یکی است. و بنا بر تفسیر امام عليه الت لام آيه دلالت بر امامت و جلالت շա.‏ آنها دارد و
اينكه معیار در هدايت يافتن» متابعت ائمه است در عقاید و اعمال و گفتار. و اينکه هر كس با آنها مخالفت بورزد در یک

قسمت از آنچه ذکر شد. از شقاوتمندان و منافقان خواهد بود.
թու‏ جمه |
«Մ»‏

73« تفسیر القمى 1 بن مُحَمّدٍ عن المُعَلى عَنْ مُحمّدِ بن جَمْوُورٍ عَنْ جغفر بن تَثیر عن الحكم بن վե‏ عَنْ مُحمّدِ بن
حفدان عَنْ أبى عَبِدٍ الله عليه السلام فی .4 إذا دعی الله وَحْدَهُ

ص: ۳۵۶

۱- تفسیر العیاشی ۱: ۶۲.
۲- أصول الکافی ۱: ۴۱۵ و ۴۱۶.

**[ترجمه |تفسیر على بن ابراهیم قمی: محمد بن حمدان از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه «إذا 24 اللهُ وَحْدَهُ 220
ِن 555« به «Ճան ե)‏ لله ال الكبير» -. غافر / ١7‏ - چون خدا به تنهایی خوانده می شد کفر می ورزيديد و چون
به او شركك آورده می شد آن را باور می كرديد. يس [امروز] فرمان از آن خداى والاى بزركك است) نقل کرد كه مىفرمايد:
وقتى خدا به تنهايى ياد شود با ولايت کسی کہ امر به ولايت او كرده كافر می شويد و اگر شريكك او قرار دهد کسی را که

ولایت ندارد ايمان می آوريد كه او داراى ولايت است. - . تفسير على بن ابراهيم قمی: ۵۸۴ -

اهأ

چا ماد | ترجمه ]
بیان

لما كان الایتمام بمن لم يأمر الله بالایتمام به محاده لله تعالی آولت فى الأخبار الکثیره آیات الش رک بالله بالشركك فى الولایه فى
بطن القر آن و نظیره فى القرآن کثیر کقوله تعالی أَنْ لا 1715 Տատի‏ (۲) و قوله انّحَذُوا أ حبارَهُغ و رُهْباتَهُم أزباباً من دون الله
(۳) و آمثالهما.

** | ترجمه آچون اعتقاد به امامت کسی که خدا امر به امامت او 5555 مخالفت با خدا است» به همین جهت در اخبار زيادى»
آیات شرك به خدا در بطن قر آن به شرك در ولایت تأویل شده است و نظیر این در قرآن زياد «Հա‏ مانند آیه Սա ծի‏

(Թայ‏ -. يس / ۰ بت

-۳۱ / شیطان را مپرستید.) 17« 185 بارهم 13124115 من دون اللہ -. توبه‎ «Դ

[اینان دانشمندان و راهبان خود و مسیح پسر مریم را به جای خدا به الوهیت كرفتند.] و امثال اين دو.
| تر جمه ]

«փ»

شىء تفسیر العياشى عم ال عن 11 جَقَرٍ عليه السلام ال :4116 تمارک و تغالی فى کتابه و وحاً نا مِنْ بل و مِنْ
ده داؤة ای وله ولیک الَذِينَ یدهم الکتاب و کم 42:17 .43 بها یکافرین (۶) فبَالهُمَنْ 83 Լն‏ من ի‏

بئته و ال وان و ره و هو و اللہ إن بكر , به أكتك 1,1 18 այն «855 ք Հ‏ 031 05125 به 512671 به
ہو سس تفای منک و 302 آفری 518« و أهُل اشتتباط علس

**[ترجمه ]تفسیر عياشى: ثمالى از حضرت باقر نقل کرد كه فرمود: خداوند در كتابش فرمود: «و نوحا هد ينا من قئل و من

63222575 و نوح را از پیش راه نمودیم و از نسل او 155 تا ՀՏ,‏ الذین آتَيِناهُمُ الکتاب و «Տ‏ و )635 7 անտ‏
بودند كه کتاب و داوری و نبوت بدیشان دادیم ) կո ն‏ بکافری.» - . انعام / ۸۴ - ۸٩‏ -

کسانی از اهل بيت پیامبر و برادران و ذریه اش که فضل به آنها داده شد و این سخن خداست. اگر امت به آن کافر شدند
می‌فرماید ایمانی که تو را به آن فرستادم را برای اهل بيت قرار دادم كه هر گز به آن کافر نمی شوند و ایمانی که تو را به آن
فرستادم را ضايع نمی كنم و از خاندان تو بعد از تو عالمانی از تو و متولیان امرم بعد از تو و اهل استنباط علم خود قرار دادم که

در آن دروغ و گناہ و تبهکاری و سرمستی و ریا وجود ندارد. - . تفسیر عیاشی ۱ ۳۶۹ -

* | تر جمه |
«Ն‏

شى» تفسیر العیاشی 58 أبى بَصِير قال سَمِعْتٌ Ս‏ عبد الله عليه السلام يَقُولُ لا 1156 գյ‏ این այ‏ هُوَ 41 واحد يَعْنِى ԱՆ‏

و لا ڏوا Այ չան‏ هُو إِمَام ա‏ (۶).

**[ترجمه ]تفسیر عیاشی: ابو بصير گفت: از حضرت صادق عليه الشلام شنیدم که می فرمود: «لا تتخذوا لین ان լ թայ‏
Մ»‏ -. نحل /۵۱ - (دو معبود برای خود مگیرید جز این نیست که او خدایی یگانه (Հա‏ منظور اين است که دو امام

برای خود نگیرید. همانا امام یکی است. -. تفسیر عیاشی ۲: ۲۶۱ -

| جمه‎ թու
»۰«
قل نما آنا بر‎ ե: 48.2 قب» المناقب لابن شهرآشوب 7 تصیر عَنِ الصَّادِقٍ عليه السلام‎

ص: ۳۵۷

۱- تفسیر շամ‏ ص ۵۸۴ و الآيه فى سوره غافر: ۱۲.

کے میں 79

۳- التوبه: ۳۱.

۴- الأنعام: ۸۴- ۸۹.

۵- تفسیر العیاشیٔ ۱: ۳۶۹ فیه: علماء امتکک و فیه: علم الدین الذی.
۶- تفسیر العیاشی ۲: ۲۶۱. و الابه فى النحل: ۵۱ بدون العاطف.

مثلکم 2-2 إلى أنّما لمکم إله واحد هل أَتُمْ رز لقوق )41445231 عليه السلام دى 0432( مد 2341

ها աաա‏ شیر րանը‏ او میں از حضرف سادق دراي ՆԱ կեա‏ کم بُوحى یآ الک ال 4 واحد

8118 رارکت مدو بش نر تاس اماک را صمح فا կայ‏ :815741

ع

انت نتم 21.52« 8 ջ-‏ این تست كه մոն‏ وچ سی قوذ که شدای شما عغدانی يكاته است نس آنا سلمان من شوين. 1+
نقل کرد که فرمود: نسبت به وصيت که درباره على عليه الشلام بعد از خود نمودم» «مُسْلِمُونَ) با تشديد نازل شده است.

* | تر جمه |
»1«

TS
(մայն եի شع مُسَلْمُونَ 223062 ِرَسُولٍ الله صلی الله عليه و آله و و‎

Ն6--

| ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: حضرت باقر عليه الس لام درباره قرائت على عليه الشلام که آن տ‏ است که جبرئیل بر
حضرت محمّد صلی الله عليه و آله نازل 5855 22 إلا 6817 مُسْلِمُونَ -. بقره / 17 -

ريس البته نبايد جز مسلمان بمیرید] وصيت به رسول خدا و امام بعد ازاو. -. مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۲۰۷ -
| ترجمه |

«Ծ

و عن الصَّادِقٍ عليه السلام 722422 Հոմ ա‏ م ينا فلن بقل مه و ہُو فی ال خره من الخاسرین ՍԱ‏ عليه السلام
یر ادا Փամբ‏

[ترجمه [مناقب ابن شهر آشوب: از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد كه درباره آیه او ա‏ عير غر پر اسلا شلام Ֆե»‏ بقل

مه و هو فى الا رة من (այան‏ -. آل عمران / ۸۵-

زو هر که جز اسلام دینی [دیگر ] جويد هر گز از وى يذيرفته نشود و وی در آخرت از زیانکاران است) فرمود: هر کس تسلیم
به ولایت ما نباشد. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۴۰۳ -

| جمه‎ թու
«f>»

)4 عليه السلام فی 433 712 حَبَبَ عب یکم اليما و رب فی մանի ա 5 (ն‏ عليه السلام 1273 1۳ کم الکفه و

اْفشوق و العضیان بعْضتا )52 خالت کول الله صلی ال علیه و آله و Փա‏

խոչ‏ ترجمه |مناقب ابن شهر آشوب: از امام صادق عليه الشلام نيز نقل کرد که درباره اين آيه فرمود: «حتّت الیِکم ا
فى Տտ‏ يعنى اميرالمؤمنين عليه الک لام «و کہ الیکم 2581 و )»4 կա‏ -. حجرات /۷- (خدا ايمان را برای

بغض ما نسبت به کسی كه با ييامبر و با ما مخالفت كرد. - . مناقب ابن شهر آشوب ۳: ۳۴۳ -
* | ترجمه |
«©16»

و عن ابن عاس فی قَوْلِهِ تعرالی أمْ حب الذِينَ ا کر وا ծ անա‏ نَجْعَلَهُمْ کالذین آمَنُوا و عملوا الصّالِحاتٍ عَنَى بی عَبْدٍ
ւ մեշ)‏ ۷

**[ترجمه آمناقب ابن شهر آشوب: و از ابن عباس نقل کرد درباره آیه: էր‏ حب الَذِينَ 1-85 այ‏ أَنْ չա‏ کالذین
Նաման «պանման 24121‏ کسانی که مركن کازهای کد قد اتھ ավա‏ که نات ԱՆՏ ան‏
قرار می دهیم که ایمان آورده و کارهای شایسته كرده اند) فرمود: فرزندان عبدالمطلب را قصد کرده است. - . مناقب ابن

شھر آشوب ۳ ۴۴ -
۷| تر جمه |
»144«

و عن الباقر عليه السلام فى فَوْلِهِ تعالی ծլ‏ الَذِينَ هُمْ من ար Հեւ‏ مُشْفِقَونَ الی 43 راجعُونَ )74130 ն‏ عليه السلام ثم

جرت فی الْمُؤْمنِينَ و شیعته هُمُ الْمَؤْمنُونَ فا )٩(‏

ص: ۳۵۸

۱- هكذا فى الکتاب و الصحیح كما فى المصدر و المصحف الشریف سوره الأنبیاء: ۱۰۸قل انما یوحی إلى انما الهکم اله
واحد فهل انتم مسلمون.

1- مسلمون.

۳ البقره: ۱۳۲.

۴ مناقب آل أبى طالب ۳: ۲۰۷.

۵- مناقب آل أبى طالب ۳ ۴۰۳. و الآيه فى سوره آل عمران: ۸۵

۶- مناقب آل آبی طالب: ۳ ۳۴۳ و الآيه فى سوره الحجرات: ۸

۷ مناقب آل أبى طالب ۳: ۴۴۴. و الآيه فى سوره الجائیه: ۲۱.

۸ المژمنون: ۵۷- ۶۰ و الصحیح: ان الذین هم.
۹- مناقب آل آبی طالب ۳ ۴۸۵.

**[ترجمه ]مناقب ابن شهر آشوب: و از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که آيه այ Յի‏ هُمْ مِنْ حَشْيَهِ رهم յամր‏ در

حقیقت کسانی که از بيم پرورد گارشان هراسانند) تا «راجعُون» -. مومنون / ۵۷ - ۶۰ -

درباره حضرت على نازل شده. سپس در مورد مؤمنان و شيعه او که آنها مؤمنان واقعی هستند» جاری است. -. مناقب ابن شهر
آشوب ۳: ۴۸۵ -

| جمه‎ թու
«152»
مالك ایاعر‎ ան نی الغيبه للنعمانى 4361 45456 بن يَحتى عَنِ ابن عبتدى عَنِ ابن موب عَنْ عفرو بن تابتع ابر‎

عليه السلام عَنْ 13 41 ون لس 158 مِنْ ون الله Շատ‏ :6855 کب الله Սն‏ شم ياه قان و فان انوم أي
دون اذى عله الله لاس նել‏ و 5214« 00 و لو ری մ‏ طَلْمُوا إِذْ 932 )12 ا

ԻՐ`

2-
5

و الله Ն:‏

27 2

8912 21 من الذي اغا و روا اذ داب و ՀԱՅ‏ بهم لباب و قال لیا 12147122 մեա:‏
ال بو جغفر عليه السلام هم و اله سا بر أنه الظلم 2:27(

الفا
كما ها

Հանա کما‎

##[ترجمه آغیبت نعمانی: عمرو بن ثابت از جابر نقل کرد که گفت: از حضرت տն‏ عليه الت لام درباره آیه وم الاس مَنْ
1-8 من 01528« նամ‏ يُحِبُونَهُمْ 0225« و برخی از مردم در برابر خدا همانندهایی [برای او] برمی گزینند و آنها را چون
دوستی خدا دوست می دارند) پرسیدم. فرمود: آنها دوستداران فلان و فلان هستند كه ايشان را امام خود قرار داده اند در
مقابل امامی که خدا او را برای مردم امام قرار داد. و همچنین فرمود: ہو لو يرَى الَّذِينَ 145 3 یر العذاب أَنَّ الوه له Նշ»:‏
,51 الله دید «քամ‏ در الذي ايوا مى 50 او Հայան‏ و فطع بهم اباب ٭ و قال الّذِينَ اعرا و أن
لنا մեա‏ كما تو َا -. بقره / ۱۶۵ - ۱۶۷ - [کسانی که [با برگزیدن بت ها به خود] ستم نموده اند» اگر می
دانستند هنگامی كه عذاب را مشاهده کنند تمام نيرو[ها] از آن خداست و خدا سخت كيفر است» آنگاه كه پیشوایان از پیروان
بیزاری جويئد و عذاب را مشاهده کنند و ميانشان يبوندها بريده گردد و بيروان می گویند كاش برای ما بازكشتى بود تا همان
گونه كه [آنان] از ما بيزارى جستند [ما نيز] از آنان بيزارى می جستیم) تا آخر آيه. آنگاه امام باقر عليه الشلام فرمود: ای جابر!
به خدا قسم آنها ائمه ظلم و پیروان ایشان هستند. -. غيبت نعمانى: ۶۴ -

* | ترجمه |

بيان

المشهور بين المفسرين أن المراد بالأنداد الأوثان و قال السدى هم رؤساؤهم الذين يطيعونهم طاعه الأرباب كما فسره عليه
السلام و يؤيده ضمير بُحِبُونَهُمْ قال الطبرسى و قوله 28724 على هذا القول الأخير أدل لأنه يبعد أن يحبوا الأوثان كحب اللہ مع
علمهم بأنها لا تضر و لا تنفع و يدل أيضا عليه قوله اد فا لیاوا (.

و الامام عليه السلام إنما استشهد بهذا الوجه لأنه قد يقع إرجاع ضمير ذوی العقول على الأصنام و إن كان على خلاف الأصل.

كحب المشرکین له أو كالحب الواجب عليهم لله (۳).
و بعد ذلک تی القرآن و الذي 1561 کا له قال یعنی حب الممنین فوق حب مزلا لاخلاصهم العباده من الشيرك و

لعلمهم بأنه المنعم علیهم و المربی لهم و لعلمهم بالصفات العلی و الأسماء الحسنی و أنه الحکیم الخبیر
ص: ۳۵۹
2-4« اللعمانی ص ۶۴ و الایات فى البقره: ۱۶۵- ۱۶۷.

۳- مجمع البيان ۱: ۲۴۹.

الذی لا مثل له و لا نظیر.

آقول: على تفسیره علیہ السلام یحتمل أن یکون المراد کحب أولياء الله و خلفائه و كذا :1545 كا لله لما ورد فی الأخیار أن
لله خلطهم بنفسه فجعل طاعتهم طاعته و معصيتهم معصیته و نسب إلى نفسه سبحانه ما ینسب إليهم و لو بڑی الّذِينَ طلمُوا ى
یبصروا و قيل یعلموا و قرأ نافع و ابن عامر و یعقوب بالتاء فالخطاب عام أَنَّ )112 جمیعاً ساد مسد مفعولی بری و جواب لو
محذوف و قيل هو متعلق الجواب و المفعولالن محذوفان و التقدیر و لو يرى الذین ظلموا آندادهم لا تنفع لعلموا أن القوه لله
با

وأقول ل أذ کرت الد اخالفره لأولياء الله عنام اد ف لشیم اا مدل هن اد وون رآرا اعقاب حال با شتمار قد
و الأسباب الوصل الذى كانت بينهم من الاتباع و الانفاق فی الدين و الأغراض الداعیه إلى ذلكك لَوْ أن Ա‏ 61/35 رجعه إلى
الدنيا و هو (۱) للتمنی حَسَراتٍ عَلَيِهِمْ أى ندامات و يدل الخبر على كفر المخالفين و خلودهم فى النار.

խո:‏ ترجمه |مشهور بين مفسران اين است که منظور از «انداد» بت‌ها است. و سدی كفت آنها رؤسايى هستند كه ازايشان
اطاعت می كتند» مانند اطاعت اربابان» همان طور که امام عليه الت لام آن را تفسير كرد و ضمير بوهم آن را تأیید می
کند. و طبرسی گوید: ايُحِيُونَهُمْ) بنا بر اين قول اخیر» بهترین دلیل استء زیرا بعید است که بت‌ها را مانند دوست داشتن خدا
دوست بدارند با اينكه می دانند آنها ضرر و نفعی ندارند و اين آيه نيز بر آن دلالت می کند «ذ راذن 088 -. مجمع
البيان ۱ : ۲۴۹ - و امام عليه السّ.لام استشهاد به اين وجه نمود برای اينكه گاهی ضمیر ذوی العقول به بت‌ها نیز نسبت داده می
شود گر جه خلاف اصل است. و مرحوم طبرسی گفته: دوست داشتن آنها یعنی علاقه به عبادت ايشان يا قرب به ايشان است
يا مطیع بودن نسبت به آنها يا همه اين وجوه مانند دوست داشتن خدا يا دوست داشتن مومنان خدا را یا حب مشرکان نسبت

ان اف رای 1ه مھت ھت آھر 717 گا ھرے رس زوق անտ‏ که اسان آررم اکتا
محبت بیشتری دارند] فرمود: یعنی حب مؤمنان بالا-تر از حب آنها است» چون عبادت آنها خالص از شرك است و به خاطر
علم آنها به اينكه خدا نعمت دهنده به آنها و تربیت کننده ایشان است و به خاطر علم آنها به صفات عالی و اسمای حسنی و
اينكه او حکیم و خبیری است که نظير و مانندى ندارد.

مؤلف: بنا بر این تفسیر امام عليه الشلام شاید منظور مانند حب اولیای خدا و خلفای پیامبر باشد و همچنین این قسمت آیه سد
2 وص احر تفای اود که که ان انها باق چم ری قرا ن داد و اطاعت ապարատն‏ اشان یت
خود قرار داد و آنچه را كه به ايشان نسبت داده می ید را بد سود میت كاف او ատմ‏ ری Հական‏ مسد و كن شد
بدانند» و نافع و ابن عامر و يعقوب با تاء خوانده‌اند. پس خطاب عام اسث. Տի‏ الوه لله անչավն‏ دو رل وت آمدة
ایت وجوات ան‏ ميحذوق است و گنتہ .01.8 81 متعلق جراب است و دو شعول آن علق شده Մակ‏ و تقدير ابن است: زو

)511.522 ظلموا أَندادَهُم لا 23 لعلموا أنَّ 414221 جمیعا؛

لق فا نظرر ارم افك که فدرت رای ارلاع دا اسان Հիման ա‏ ١۷آ‏ الد اا مدل از ها کون اس

տում‏ الْعَذابَ) حال است Ն‏ تقدير «قد» و اسباب وصلی که ب بين آنها بود» از پیروی و انفاق در دين و اغراض دعوت کننده

Ա 818.312‏ قو بعنی رجعت به دنیا و الصرق نکی است. (حَسّرات զ.»‏ -. بقره / ۱۶۷ -

(که بر آنان مايه حسرت هاست)» یعنی پشیمانی‌ها و روایت بر کفر مخالفان و جاودانگی ايشان در آتش دلالت می کند.
**[ترجمه]

«¥»

e
արա a ا و محمد‎

ص: ۳۶۰

۱- فی نسخه: و «لو» للتمنى.

٢‏ كنز جامع الفوائد: ۱۵۹ و ۱۶۰. فیه: «محتّد بن حماد عن آحمد بن إسماعيل العلوی عن عیسی بن داود عن آبی الحسن
موسی به جعفر عن أبيه صلوات الله علیهم.

۳- كنز جامع الفوائد: ۲۰۷ قال: سمت ابی يقول و رجل يسأله عن قول الله عر و جل: « Վա‏ لا تنفع الشفاعه إلا من اذن له
الرحمن ورضى له قولا ؛ قال : لا ينال شفاعه محمد الا من اذن له بطاعه آل محمد ورضى قولا وعملا فيهم فحى على مودتهم
ومات عليها فرضى الله قوله وعمله فيهم ء ثم قال : « وعنت الوجوه للحى القيوم وقد خاب من حمل ظلما ».آل محمد : كذا نزلت
> ثم قال ١:‏ ومن يعمل اه » أقول : الايات فى سوره طه : ۱۰۹ _ ۱۱۲ قوله : « ظلما آل محمد » لعله مصحف ظلما من آل محمد

> وقوله : كذا نزلت أى كذا اريد من الايه وقد سبق نظائرها.

**[ترجمه ]كنز الفوائد: عیسی بن داود از موسی بن جعفر از يدر خود علیهم الشلام درباره آيه 3 مَنْ يَعْمَلُ مِنَّ الصّالحات و هُوَ
3870ء" بت տա‏ کی 5 տանան‏ کت در ال كد زیر Ան‏ ال سای
ار Գնման‏ تھی اجس به معت մ‏ یکا مل Հաաա կանա‏ ےر նխ‏ اش
کنز الفوائد: ۲۰۷ فرمود: از پدرم شنیدم که در حالی که مردی درباره آیه մլ 21181 483 մ որջը‏ 55.5 28:34 و
27 له قَوْل» از او می‌پرسید فرمود: شفاعت سم نمی‌رسد گر به کسی که به او اذن داده شده باشد و اطاعت آل «թա‏
و سخن و عمل او را درباره ایشان پسندیده «Լեն‏ يس زند گی کرده بر مودت ايشان و بر مودت ايشان هم مرده است. پس خدا
անա մ իտ‏ اف سا تسس فده او عَنَتِ اوه لک E ՀԱՅ‏ كم Գոն նամար‏
تازل قد առավ‏ سیس و تقد խալ‏ اراك در سوند.ظه است:٩‏ ۰ - ۱۱۲. سخن او «آل محمد» شاید تصحیف

- من آل 2-2( و عبارت «چنین نازل شده است». يعنى اين گونه از آيه اراده شده و نظایر آن قبلا آمد.‎ ա,
| جمه‎ թու

بيان

الهضم النقص.

**| ترجمه |«الهضم) يعنى نقص.
տք‏ جمه ]

۸

كن ԱՅ‏ القرائد و ازيل رھ الظاهره رزوي علق ا آشرباط عَنْ إِبْرَاهِيمَ یم الْجَعْمَرىٌ عَنْ أبى الْججارُودِ عَنْ أبى عَبدِ الله عليه
ի‏

السلام فى لہ تعالَى أ ال 2 مع اللہ بل أكْتَرْمُعْ 15454 5 ն չել‏ مع րել‏ ضلال فى قَوْنٍ اجب(

| ترجمه ]كنز الفوائد: ابوالجارود از حضرت صادق عليه الث لام درباره آیه մլն‏ مع اللہ بل كرحم لا ան‏ .نمل / 8١‏

[آیا معبودی با خداست [نه] بلکه بیشترشان نمی دانند] نقل کرد که فرمود: ر یعنی امام هدايت کننده با امام گمراهی در یک
دوره باشند. -. كنز الفوائد: ۲۰۷ و معنی رواد بت اين است که همان طور که جایز نیست خدایی با خداوند متعال باشد
همچنین جايز نیست که امام هادی با امام گمراهی از طرف خدا در یک دوره باشند» زیرا هدایت و ضلالت از طرف خدا در

یک زمان جمع نمی‌شوند. -
թո‏ جمه |

«1»

25 كتز جامع الفوائد و تأويل ակց‏ الظاهره շամ մամ‏ عن մյան‏ توف العطارِ ڪن آبیہ ڪن Հյ տաւն‏
نید فرع عن زا عن رامین عليه السلام 0 ال ամն‏ کول الله صلی اه عله و անն:‏ من نیک و

5155 یری تیا ق նատ կագ‏ اْعزت ի-ի ամ‏ صالحا 312 كنا ա ոա‏ یی ان یداع ք‏
حلا لاوا جا هل ایحا فی ովը‏ علب السلام کی մամ ամ‏ دا ته یال ատամ‏
لمکم ما 215 فيه مد کر و جاء کم 2311 و هو ال صلی اللہ عليه و 873841 فما «Ամ‏ لا مُحَمّدٍ صلى الله عليه و
آله من تُصیر مَنْصُرُهُم و մ‏ بيهم مه و լքա: մ‏ 22(

#[ترجمه ]كنز الفوائد: على بن جعفر از برادر خود موسی بن جعفر از آباء گرام خود از امیرالمؤمنین عليهم الت لام نقل کرد
که پیامبر اکرم به من فرمود: يا علی! بين کسی که به تو محبت می ورزد و بين اينكه ببیند آنچه را كه چشم هايش را روشن
می کند Հայ‏ مگر اینکه با مركك روبرو گردد. بعد این آيه را قرائت نمود: ربا 21 Թ‏ تغل ԱՆ»‏ غیر ای «յայտ‏
یعنی دشمنان ما وقتی داخل جهنم می شوند» می گویند: خدایا! ما را خارج کن تا عمل صالحی که در ولایت على عليه الشلام
است انجام دهیم:غیر از «յէ‏ که دز دشمتی آومی کردیم. در جواب ایشان گفته می شود: دا آ اکر كو ما ید ک ա‏
Համ:‏ 5133« پیامبر است. 17718 ԵՀ‏ للظالميق» آل չո աա‏ - . فاطر / ۳۷ - [پرورد گارا ما را بیرون
بیاور تا غير از آنچه می کردیم كار شایسته کنیم 52 شما را [آن قدر] عمر دراز ندادیم که هر كس که بايد در آن عبرت
كيرد عبرت می كرفت و [آیا] برای شما هشداردهنده نیامد يس بچشید که برای ستمگران یاوری نيست] که آنها را يارى کند
و آنها را از آن نجات ندهد و ایشان را از آن نیوشاند. -. كنز الفوائد: ۲۵۴ -

] ترجمه‎ | 5:
«ՆԵ»

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الایات الظاهره عَنْ أبى بَصير عَنْ أبى «թ‏ عَنْ أبيه عليه السلام 51 قال: نتم الذِينَ

թ

-١‏ كنز جامع الفوائد: ۲۰۷ و الایه فى سوره النمل: ۶۱ء و معنی الحدیث انه كما لا يجوز أن یکون اله مع الله کذلک لا يجوز
أن یکون امام هدی معم امام ضلال من الله تعالى فى قرن واحدء لان الهدی و الضلاله لا يجتمعان من الله فى زمن من الزمان.
۲- فى المصدر: «محمّد بن سهل العطار عن عمر بن عبد الجبار عن أبيه عن على بن الحسین عن أبيه عن على صلوات الله عليهم
آجمعین» أقول: لعل الصحيح: عمر بن عبد الجبار عن أبيه عن على بن جعفر عن اخيه موسى عن أبيه جعفر بن محمّد عن محمّد
بن على عن على ابن الحسين.

۳- فی المصدر. ما بين من يحبكك و بين ان يقر عيناه.

۴- كنز جامع الفوائد: ۲۵۴. و الآيه فى سوره فاطر: ۳۷.

جتتبواالطاغوت 8 يدوا و مَنْ آطاع جیار فَمَدْ عَبَدَهُ .)١(‏

իու‏ ترجمه | کنز الفوائد: ابو بصير از حضرت صادق عليه الشلام» از يدر خود نقل کرد که فرمود: شمایید که از پرستش طاغوت
اجتناب ورزیدید. هر کس ستمگری را اطاعت անտ‏ او را برستیده است. - . کنز الفوائد: ۲۶۹ -

| تر جمه‎ թո
«(»

ہے و سرت یہ عَنْ مُحَمَدٍ «աա‏ 01 عَنْ |ذریس بن زباد عَنْ عان بن سير

مخ أنه قال ف مق صامتاً չա‏ الْهَرَوىٌ و قد سأل أي > جغفر عليه السلام عن الْموْجِنَهِ ال صل յա‏ اشْهَدْ جَنَايَْمُمْ و ذ
անկան ամմա 21 տամ նյան»‏ قُلوبّهُْ و إا ذکر ամ‏ من دون إذا مُم يترون (۳

3 3
- -

|[ ترجمه ]كنز الفوائد: حنان بن سدير از پدرش نقل كرد كه گفت: از صامت بياع هروى شنيدم که از حضرت باقر عليه
السلام راجع به مرجئه يرسيد. فرمود: با آنها نماز بخوان و در تشییع جنازه‌های آنها حاضر شو و از مريضانشان عيادت کن اما
اگر مردند برای آنها طلب مغفرت نكنء زيرا وقتى اسم ما پیش آنها برده می شود دلهايشان متنفر می شود ولى موقعى كه
دیگران را باد فى شو تد شادمان می گردند. -. کنز الفوائد: ۲۷۱ -

| جمه‎ թու

بیان

قوله عليه السلام فإنا إذا ذكرنا إلخ تأویل لقوله تعالی و إذا 2412-3415 այն շն‏ الین لا يُؤْمنُونَ اجره و إذا د كر

لد من دونه թ)‏ هُمْ يَسْتَبِشْرُونَ (۴) و الاشمئزاز الانقباض و النفره.

*٭]ترجمه]آسخن امام عليه الترلام «فانا إذا ذكرنا» تا آخر تأويل آيه بو |ذا کک 0ے Աա աան E‏ موق

مو م و

بالْآخرَه و 31 51155 من دونه նլ‏ هُمْ يَسْتَئِشْرُونَ؛ -. زمر / ۴۵ -

[و چون خدا به تنهايى ياد شود دل هاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند منزجر می كردد و چون كسانى غير از او ياد شوند

بناگاہ آنان شادمانى می کنند) است. و «الإشمئزاز» يعنى گرفتگی و نفرت.
٭| ترجمه ]
ՑԵ‏

كنزء كنز جامع الفواند و تأويل الایات الظاهره Վա‏ بن الاس عَنْ مُحمّدِ بن القایم عن غبید بن شتریم (۵) عَنْ جففر ئن عبد

الله Ժա)‏ عن لسن بن տայ‏ الفط 58 أبى مُوسَى الْمَشْرِقَانِيَ 5:10 عِنْدَهُوَ عحضره قوم مِنَ الکوقیین 1:22
ول اللہ عر و جل لین آشرکت մնամ‏ ملک فَقَالَ یس «թ‏ تَذْهَبُونَ إنَّ الله عر و جل عیث آوعی 122211 الله عليه و
آله اَن بُقیم لا عليه السلام 01 عَلَماً اند լթ 612 «լ‏ ال آش رک فی 305 )0 :2 ت کی الاس لیمک و
بص وک فَلما رل اله عو و ل يا با 11475 ما ول ایک من 656085 414925 صلی الله عليه و آله إلى

-

թյան չա ծա մյ 2560 جترئیل فقال دالاس‎

ص: ۳۶۲

۱- كنز جامع الفوائد: ۲۶۹.

۳- کنز جامع الفوائد: ۲۷۱.

۶- فی المصدر: اشركك فی ولایتہ الأول و الثانی.
۷- المائده: ۶۷.

ՏՄ‏ آشرکت Տեր‏ عملک 1533 مِنَ الخاسرین )١(‏ قَفِى 33:12 42 70 0ھ ھک

صَاحِبُ الشََّاعَِ فى اعا یاف أن رک بريه 125736 الله صلی الله عليه و آله أو ند الله ِن أن تقول له یأر

بى و هو աո ե:‏ 5757 و 27 ան‏ و ما 42 ա‏ الله و نما عنی تشر مرک 2023 مق الرّجَالٍ (Օման Մթ‏
աո մ ման աաա‏ ےس ا سس ےت
وحی کرد که على عليه السلام را برای مردم به عنوان پیشوا تعيين کندہ معاذ بن جبل مخفیانه به سوی پیامبر آمد و گفت: اولی
وكوب کپ کت یں ی ՈԱ‏ کہ دلكرم فود ی . وقتی

خداوند اين آيه را نازل 55 یا اھا الوشول ب ما رل ایک م արան:‏ . مائده / ۶۷ -

ای پیامبر آنچه از جانب ہے ےو یں و ی س ‏ رو مس
مرا تکذیب می کنند و از من نمی پذيرند. خداوند اين آيه را نازل کرد: ռն‏ شرکت لَخبطی ععلک و لکوت من الخاسرین؛
-. زمر /۶۵ - [اگر ش رک ورزی» حتما کردارت تباه و مسلما از زیانکاران خواهی شد.) آیه در این مورد نازل شده است.
امکان ندارد كه خدا پیامبری را برای جهان بفرستد در حالی که او نسبت به گناهکاران صاحب شفاعت است. آن وقت بترسد
از اینکه مش رک به خدایش شود. رسول خدا در نزد خدا مطمئن تر از این بود که به او بگوید «اكر به من شركك ورزی» با
اينكه او برای از بين بردن شرك و ترک بت‌ها و آنچه که با خدا عبادت می‌شد آمد» و همانا منظورش اين بود که اشخاص
دیگری را در ولایت شريكك کنی و این معنی آن است. - . کنز الفوائد: ۲۷۴ -

| جمه‎ թու

بیان

الس الاغفام و الدسیس من قدسه لاك بالا خبار.

ոճ‏ تر جمه ]«الدس» یعنی مخفی كردن و «الدسیس» بعنی کسی که او را مخفی می کنی تا برايت خبرها را بیاورد.
թու‏ جمه |

«ԺԷ»

رز 2 -

كنز كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره մ))‏ عَنْ عشرو بن تخر عَنْ جاب بن زیت չոչ 2 մեմ:‏ السلام 408
6ڑ وغل و ՀԱՄ‏ نک على لین كفو م أن حاب ار نی نی آم شم աԱ‏ یہ
غ قال الذيق يخملوة :2 بی الرَسُولَ و ایا ده عليه السلام ییون لم الله Բ‏ الو عله عد نی ՀՅԱՀ‏

رہ رھ وی . و یسیون لین اموا ۳ و هُمْ 2 نيقة آل معد عليهم السام رود زا وينت كَل ن وخ و

لما 21 «ԱՆ ամ‏ 3:08 231 254.2 21 لومي عليه السلام و قهم عرذاب ա րթա‏

دلوم جنات عدن الى وع այա‏ 0 کر او بووین

- الزمر: ۶۵

۲- كنز جامع الفوائد: ۲۷۴ فيه: و انما عنی بش رک من الرجال فی ولايه من الرجال.
*- فيه تلخیص و الآبه هکذا: «يُسَبَحُونَ Էք Վառ‏ 3 يُؤْمِنُونَ به و 694857 للذیق آمَنُوا.
۴- كنز جامع الفوائد: ۲۷۷. و الایات فى سوره غافر» ۷- ۱۲.

ترجمه ]کنز الفوائد: جابر بن يزيد گفت: حضرت باقر عليه الد لام درباره ջ‏ کذلکک عَقّتْ «Տր ատ‏ علی 5.31 کفژوا
هم Ե.»‏ الا زو بدین سان فرمان پرورد گارت درباره کسانی كه کفر ورزیده بودند به حقيقت پیوست که ایشان
همدمان آتش خواهند بود) فرمود: منظور بنی اميه هستند که کافر شدند و اهل آتشند. TT‏ ی تیا و العَوش»
نظو մաման ա ԹԿ‏ شی علم Հե»‏ سپس فرمود: او من كر لذو بعنی ملاقکه լուր‏ ون մագ‏ ریم

و ون به وذ كنزو لین آمواه و آنها شیعه آل محقدند. մանա‏ وکا ويتفك کل کک سر ՆՆ‏ اع ندیم

-
.

تا از ولايت اين ها و بنى ԱՅԻՑ‏ پیلک و او اميرالمؤمنين عليه الکرلام استء ١و բթ‏ عَذَابَ لحم « ربا و Ե‏
لات ع ن الى وعذتهم و من Մթ‏ من آبانهم و آزواجهع չմ)‏ الک أت العزیژ العکيم ٭ و قهم السّيّئاتِ) - . غافر ۶
- 4 - (کسانی كه عرش [خدا] را حمل می کنند و آنها که پیرامون آنند به سياس پرورد گارشان تسبیح می گویند و به او
ایمان دارند و برای کسانی که گرویده اند طلب آمرزش می کنند. پرورد گارا رحمت و دانش [تو بر] هر چیز احاطه دارد.
کسانی را که توبه کرده و راہ تو را دنبال کرده اند ببخش و آنها را از عذاب آتش نگاه دار. پرورد گارا آنان را در باغ های
جاوید که وعده شان داده ای با هر که از پدران و همسران و فرزندانشان که به صلاح آمده اند داخل کن زیرا تو خود
ارجمند و حکیمی و آنان را از بدی ها نگاه دار.) و «سيئات» بنى اميه و غير آنها و پیروان ایشان است. بعد فرمود: ծք‏ لين

8« سی سی امیه ادون 212 الله 25 مِنْ مَفْتكم أَنْفسَكم إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإيمانٍ فَتَكَفُرُونَ» -. غافر / ٠١‏ -

[کسانی که کافر بوده اند مورد نذا قراو ھی گیرند که قطعا دشمنی خدا از دشمنی شما نسبت به همدیگر سكت تر است»
آنگاه که به سوی ایمان فرا خوانده می شدید و انکار می ورزیدید.) سپس فرمود: 6825 Հն‏ إذا دعی الله به ولایت علی»
«وَحْدَهُ كَفَوْنُمْ و إن بُش رک بها یعنی به علىء ١تُؤْمِنُواا‏ یعنی ջե)‏ که امامی غير از او ذكر شود به او ايمان می آورید. ՀՏՆ‏

لله القاع الکببر» -. غافر / ۱۲ -

Ն‏ ين [کیفر] از آن روی برای شماست که چون خدا به تنهایی خوانده می شد کفر می ورزیدید و چون به او ش رک آورده مى

شدء آن را باور می کردید. پس [امروز] فرمان از آن خدای والای بز رگن است.) - . کر الفوائد: ۲۷۷ -
թու‏ جمه |
«Է»‏

کنز؛ كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره عَنْ 12 աի:‏ عن ابن մն‏ متیر يمن غود اليب لسن بن

تین عَنْ أبى جغفر عليه السلام فی وله عر و ل ذلکم بل إذا دی الله وه 825 بان لی 3 يه و ان بش رک به مَنْ
եց‏ 2134 توا نکم Մ‏ ال الكبير (0.

##[ترجمه ]كنز الفوائد: حسن بن حسین از حضرت باقر عليه الشلام درباره ايه «ذلكم թ) ան‏ ذعی ՂԱ‏ وخده کفرتع» نقل كرد
كه فرمود: به اينكه برای على ولایت است او ان 5758 بوه کسی را که ولایت լերի այա‏ الحم له ال الكبير.» -. كنز
الفوائد: ۲۷۷ -

| جمه‎ թու

ن۲۵

و
՛.‏

و زی الق أنِضاً عن ان Յայա‏ لسن ال ւթ մ ԱՆ‏ عليه اسلام عن ول الله عر و جل قالوا ر Ե մշ‏

کین و امیت اث ین تال بهم اله تَعَالَى ذلك به إذا دع الله وَخدَۂ کو آل او کر با كات لهم ولا ورد
աշն‏ ليس له 215 توا و إن (بأَنَ وی 0( فلکم Մ‏ ای الكبير (۳)

ترجمه آکنز الفوائد: زيد بن الحسن گفت: از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه الوا տ‏ تین و يسنا 1.1
. غافر 447 - می گویند پرورد گارا دو بار ما را به م رگ رسانیدی و دو بار ما را زنده گردانیدی] پرسیدم. فرمود: خدا به
آنها پاسخ داد: «ذلکم أنه إذا ذعی الله وَحَْدَةُ) و اهل ولایت» «کفرتع» به اينكه ولايت «ԱՀՀ‏ « إن تل 4 Է‏ کسی را که
ولایت نداردہ մենի‏ و اينكه او ولایت 222655 له ال الکیں؛ -. كنز الفوائد: ۲۷۷ - ۲۷۸ -

5
5. -

ال وروی بَعْضٌ նեա‏ عَنْ جابر بن زي د قَالَ: ԱՆ‏ جيه جغفر عليه السلام عَنْ )5:21 جل 11« 3252թ‏
قَالَ > یی که بون աննա) կի ապ‏ لین 081 یی نتيعة مد و آل مد عليهم السلام ر Հան‏

مم ۵ م2 م

لجعي م ل کہ ՅՆ‏ و

نی نی اة باون لعف الله ۳ مفیکم نف کم إِذْ 93813 إلى یمان ی ای ատոմն‏ نات
(ծ) ԱՄԲ Հ: 3‏

ص: ۳۶۴

.۱۲ كنز جامع الفوائد: ۲۷۷. و الآيه فى سوره غافر:‎ -١

۲- فی المخطوطه: (بان له ولايه) و فى المصدر: من ليست لهم ولايه «تؤمنوا» و ان لم يكن لهم ولايه.
۳- کنز جامع الفوائد ۰-۲۷۷ ۲۷۸. و الآيتان فى سوره غافر: ١١‏ و ۱۲.

۴- فی المخطوطه: و قوله.

۵- كنز جامع الفوائد: ۲۷۸ و الایات فى غافر: ۷- .٠١‏

زج كز الوه ری د ند ضرت بر می تان ران ՀԱՑԻ թրա պարա‏
فرمود: : یعنی ملائکه» یعنی Լ.Հ» Ծար ١‏ د رهم و يُؤْمِنُونَ و یش تَغْفِرُونَ ا 7را سی جس سای բարակ‏
ور «շք‏ 4855 و Ան‏ اغ 5.31 dd ակեր Սարի մջն‏ 2212 شبیلک» يعن لات عل

و او راه است. و این است فرمایش خداوند متعال ١‏ «و قهم «ԱՀՀ‏ یعنی آن سه تاء «و مَن تق զար անայ‏ 12 رَحمْتَذ: - ۲.
غافر / 9 -

[و آنان را از بدی ها نگاه دار و هر که را در آن روز از بدی ها حفظ کنی» البته رحمتش کرده ای.) 1« ծի‏ الا كتدواة
سی می امه ا 12 .4 الله اهت من مُقْبِكم أنفس کم | 62813 21 աա‏ یعنی به ولا۔یت على و آن ایمان است؛

32588 كن كنز الفوائد: ۲۷۸ -
թու‏ جمه |
364

كنز كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره مد ա գ‏ عَنْ Տար շատ 2թ Յար մ տա Յամ‏
Թթ‏ عَنْ أبى بصدیر عن آبی جَقفَر عليه السلام قَالَ: ماله عن قَوْلٍ الله عر و جل ան‏ م وجهک لِلدینِ նչ»‏ رت الله الى
فطر الاس علیها Սն‏ هی (շամ)‏

#*[ترجمه ]كنز الفوائد: ابو بصير گفت: از حضرت باقر عليه الشلام راجع به آيه عم م وجهک لِلدّين նչ»‏ فطرت الله ای فطر
mr‏ تمام به حق به سوى اين دين كن با همان سرشتى كه خدا مردم را بر

آن سرشته است) يرسيدم. فرمود: آن» ولايت است. -. كنز الفوائد: ۲۲۴ -
թու‏ جمه |
۸

کت كنز جامع الفوائد و խե‏ الآیات الظاهره محمد بن الا عَنْ علق بن أَشرباط عن عل بن مب عَنْ علي րանտ‏
عَنْ աջա‏ الله عليه السلام أله ال: قال الله 2 و ա. Հան յթ‏ كقدوا بت کھخ وَلَايََ ِن عليه السلام عَذابا
ԱՅ տատ‏ و لعرديم ارا الذى کارا تار فى ال خو ولك جزاء 242041 فيها دار لح جزاء ہما کانوا

بآياتنا يَححَدُونَ وَ ال 481 عليهم السلام (۲).

իո:‏ ترجمه ]كنز الفوائد: ابو بصير از حضرت صادق عليه الس لام نقل کرد که فرمود: خداوند فرمود: ՀՆԽ‏ الذین کَفَڑُوا با
ترک ايشان ولایت على عليه الہ لام راء «عرذاباً ն‏ در دنياء «و 28128 اقا الئی 25402128 աաա‏ ركم ا
آغداء الله )70 لَهُمْ فيها دار Աէ‏ جزاء ہما كانُوا بآياتنا Փյեաժ‏ -. فصلت / ۲۷ ۲۸ - [و قطعا کسانی را که کافر شده اند

عذابى سخت مى جشانيم و حتما آنها را به بدتراز آنجه مى كرده اند جزا مى می دهيم. آری سزاى دشمنان خدا همان آتش امت

که در آن منزل همیشگی دارند. [اين ] جزا به کیفر آن است که نشانه های ما را انکار می کردند) و «آیات» ائمه علیهم
الشلام هستند. - . كنز الفوائد: ۲۷۹ -

| جمه‎ թու
۲۹

کت كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره ՎԱԿ‏ بن لاس عَنْ جقفر بن محمد աայ‏ عَنْ ՔԱՎ չն 23 աշ)‏ عَنْ
ավ‏ بن տայ ջյա‏ یری : ՆՆ.‏
عليهما السلام فی մն143‏ شرع کم ین الّین 336« 220074 لین شرع لها یه فی 24844545

7 00000 0 0 ا تب کت
Լ)‏ بی یا آل محمد ԹԱՑ‏ كبر علی افش کین ما ذغوئم «ա‏ عليه السلام الله َب 3 إلَيه من شاه

دی یه من نیب أ مَنْ «Տ:‏ ای 17« չբ‏ عليه السلام (۶).

م

-
31: 4

| «5

չիթ»‏ جمه ]كنز الفوائد: ابو عبدالله از يدر خود» از حضرت زین العابدین عليه الالام نقل کرد که درباره آیه «شرع لَكمْ من
الدّين ما وَصَّى به Ե-ջ‏ فرمود: ما کسانی هستیم که خداوند دینش را برای ما در کتاب خود تشریح کرده است. همین معنی
منظور شده از آیه քշի"‏ لکم» ای آل խա‏ امِنَ الین ما وَصّى به وحا و الَذِى وین یک و ما وا ه راهيم و مُوسى و

Ք: نو‎

سے أن نوا )1( ای آل مح دا دو لا روا فيه کبر علی ՀՅ‏ کی ՆՆ‏ 22« از ولایت على عليه الس لام ۱ «Սս‏
عقي 11481 20ج تی له من աաա‏ شور ۱۳ راز[ [احکام] دين آنچه را که به نوح درباره آن سفارش کرد
برای شما تشریع كرد و آنچه را به تو وحی کردیم و آنچه را که درباره آن به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش نمودیم که
دين را برپا دارید و در آن تفرقه اندازی مكنيد بر مشرکان آنچه که ايشان را به سوی آن فرا می خوانی كران می آید. خدا هر
كه را بخواهد به سوی خود برمی گزیند و هر که را که از در توبه درآید به سوی خود راہ می نماید] یعنی کسی که تو را
درباره ولایت على عليه الشلام اجابت می کند. - . كنز الفوائد: ۲۸۴ -

| جمه‎ թո
«Էշ»
عن ابن‎ Թայ عَنْ عبد الله بن جففر عَنْ عبد الله‎ լ ԱՅ كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الایات الظاهره مُحَمَدُ بن‎

ص: ۳۶۵

۱- كنز جامع الفوائد: ۲۲۴: فيه: (محتّد بن العباس قال: حدّثنا آحمد بن الحسن المالکی عن محمد بن عیسی عن الحسن بن
سيد) و الابه فى الروم: ٠‏
۲- كنز جامع الفوائد: ۲۷۹ و الآيتان فى سوره فصلت: ۲۷ و ۲۸.

۳- فى نسخه: النتاجى و فى آخری الناجی و فى المصدر: - لعل الصحیح: النباجى» و الرجل هو ناجیه بن أبى عماره آبو

۴ كنز جامع الفوائد: ۲۸۴. و الآيه فى الشوری: ۱۳.

22.2.

۲" و لام الی عبد الله ن مجنب و رها رِمَالَهُ قال قال علی بنْ الح د ين علیهما السلام

ني آولی الاس بالل عر و جل و تخل وی اس پدین له وخ ամն‏ شرع ատամ:‏ که رع کم աԱ‏
ՅԱՆ‏ عفد ما وی به لوحا ամա‏ به ُوحا و اَی ամ‏ |لیک ا مد و ما وین Թ Այգ‏ و إِسِحَاعِيلَ و
اشکاق و یوب و وسی و عیسی لا و با ատյայանս‏ 25362 ره لوا و تع ورتهآولیالعزم مِنَ
յո‏ آن آقیشوا ամ‏ با آل مُحَمَدِ و لا فووا فيه و وتوا علی տա‏ كبر علی الهش کین ما تَدْعُوهُمْ یه من «աան‏
السلام |4/15 263 բոյ աայ Վա Ս‏ شاه و دی |« مَنْ نیب مَنْ يُجيببك إِلَى 13« «թ‏ عليه السلام .)٢(‏

| ترجمه «Տ‏ الفوائد: ابن ابی نجران گفت: حضرت رضا عليه الم لام به عبدالله بن جندب نامه نوشت و مرا به خواندن آن
واداشت. فرمود: على بن الحسین علیهما الس لام فرمود: ما شایسته ترين مردم به خداييم و ما شایسته‌ترین مردم به دين خدا
هستیم و ما کسانی هستیم که خدا دینش را برای ما تشریح نمود. بس در كناب خود فرمود شرع کم ی الدّينة ای آل
محمّد! اما وَصّى به توح ما را به آنچه که به نوح وصیت کرد وصیت نمود ١و‏ الى ած)լ Աթ‏ ای محمد! ١و‏ ما وناب
اُراهیع» و اسماعیل و اسحاق و یعقوب. «و مُوسى و عیسی» پس دانستیم و رساندیم آنچه را که دانستیم و نزد ما به امانت
گذاشثت: بس ما وارثان انبیا و پیامبران اولوالعزم هستيم, ١‏

262

عَلَى 7 ما تذعَوهم | («յ‏ از ولایت على عليه الشلام. همانا մթ‏ ای محمد!

|

ար 838‏ ای آل 12 «و لا 1525 فيه متحد باشید .25

ايَجتَبى րակ‏ َشاء و يَهُدِى یه مَنْ يُنيبُ» کسی كه تو را درباره ولايت على اجابت می كند. -. كنز الفوائد: A۴‏ -
թո‏ ترجمه |
بیان

فى المصحف ما وَصَّئِنا به |بُراهیع و مُوسی و كذا فى الکافی آیضا و كأنه زيد ما بينهما هنا من Հայ‏

ջ5լա- իո:‏ قرآن ما Լ523‏ به |راهیم و مُوسى) و در كافى نیز جنين است» وكويا مابين ծ1‏ دو در ابنجا از جانب نساخ

اضافه شده است.
թու‏ جمه |
«ԷԵ‏

كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآبات الظاهره مُححمّدُ տ‏ الئاس عن 183 بن مُحمّدِ عَنْ أبيه عَنْ մանն‏ ئن سعید عَنْ
ان بن لب عن علق بن աա‏ بشر (۳) قال աաա տ աա մա‏ عليه السام ալ‏ ينا ԱՄ‏ شین ء يكت الله فى
یمن 228.1 و من 1123 فى 1« لا بستطع ն‏ مَحْوَهُ أ ما سمغت فوفك الل قالی ول ولیک كت فی قلوبهم Թ ճե.‏
أل ايت نت

*##[تر جمه ]كنز الفوائد: على بن محمّد بن بشیر گفت: محمد بن حنفیه گفت: حب ما اهل بيت چیزی است که خدا در قسمت
نشنیدی که خدا می‌فرماید: «آولئک کب فی قلوبهم Փար‏ - .مجادله / ۲۷ -

[در دل اين هاست که [خدا] ایمان را نوشته1؟ يس حب ما اهل بیت» ایمان است. - . كنز الفوائد: ۳۳۵ -
* | تر جمه |
«Y>»‏

فره تفسیر فرات بن إبراهيم مُححمَدُ بی ար‏ ڪن الحسن 44-21 بن մթն:‏ 58 آبی موی عِمْرَانَ بن عبد اله عَنْ عبد الله بن

2522 الفارستی عَنْ 185 بن 52.22 أبى عبد الله عليه السلام فى 43 تعالی 412222 و مَنْ خسن مِنّ الله »452 قال‎ ա
«ՄՍՆ )۵( 7-32)

ص: ۳۶۶

3-4 المصدر: و ما استودعنا.
۲- كنز جامع الفوائد: ۲۸۴. و الآيه فى الشوری: ۱۳.
۴ كنز جامع الفوائد: ۳۳۵. و الآيه فى المجادله: ۲۲.

۵- فى المصدر: صبعه آمیر المؤمنين.

22. 2-2

فی المیتاق 94985 249/ 5չան այ յն‏ أَموالَهُمْ اتغاء موضات الله فی 7:22 طالب علیهما السلام 2(

չիթ:‏ جمه ]تفسیر فرات: محمّد بن على از حضرت صادق عليه ال لام نقل کرد که درباره آيه »422 الله و مَنْ ա-ի‏ مِنَ الله
ա»‏ -. بقره / ١78‏ -

(اين است نگار گری الهی و کیست خوش نگارتر از خدا) فرمود: نگار گری مؤمتان -. در مصدر «صبغه امير المومنین» است.
- به ولایت در میثاق است. و فرمود: آیه նյ 24121628 631 յտ:‏ موضات اللو -. بقره / ۲۶۵ -

)7 | (صدقات) کسانی که اموال خويش را برای طلب خشنودی خدا انفاق می کنند] درباره على بن ابی طالب نازل شد. -
. تفسير فرات: 1 -
* | ترجمه |

«ԷԷ»

5 كنز جامع الفوائد و تأویل الآیات الظاهره مح بن շե‏ عَن الْحَسَنِ بن 10532128 بن غاصم نيال پيم 52 عَبدِ الله

եշ)‏ الرضا عَنْ آبَائہ عليهم السلام Թ:243»‏ 21:25 يُكدُبُ بالدَّين قال ولیہ ا շանի‏ عليه السلام
ՀԱ‏

.-
سم ع ع

իու‏ ترجمه ]كنز الفوائد: «Սեւ»‏ رمادی از حضرت رضا عليه الشلام از آباء گرام خود درباره آيه « رات 611122 ԱՆ‏ بالڈین؛

թյ ماعون‎ .-

| ترجمه |

«ԷԷ»

و 517 محمد : մ‏ ڻهو نع خفن : ن كثير عَنْ أبى جمیلهة عَنْ أبى آسامه عَنْ أبى عبد له عليه السلام 812123
ار :2114 کلب پالڈین ال یه 0(

**[ترجمه ]اسامه از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد كه درباره آيه ամ: 11.235 ն‏ پاللڈین) فرمود: به ولایت. -. كنز
الفوائد: ۴۰۷ -

| جمه‎ թո

«Էմ»

فر تفسیر فرات بن إبراهيم թեան‏ عَنْ آبان بن 18« قال: ف ْب ہی جغفرعلی السلام فیقّل ա‏ تہارک و کال Ն ա‏
لغ يوا پیساتهمبلمآولیک لم اَن و هم مهود ال عليه السلام با بان شم 6228 هو ال زک Վկ‏ 128243 وه
لاب کرٹ فی أمبر نیع بن մ‏ طالب عليهما السلام وغل بتته همم بش رکوا (۴) له طرةعین Նմ:‏
ات و الْعرّى و هو اول من صَلَّى مع الب و ہُو اول من صَدَقَهُ قهذه الاه َرَت فيه (۵)

** | ترجمه |تفسير فرات: ابان بن تغلب گفت: به حضرت باقر عليه الس لام درباره 1« 5:35 وا و تم يبوا یمام بظلم
أولنک 21 ان و همع مهتذون؛ -[۲]. انعام / ۸۲ -

[کسانی که ایمان آورده و ایمان خود را به ش رک نیالوده اند آنان راست ایمنی و ایشان راہ يافتكانند] گفتم. فرمود: ای ابان!
شما می گویید ش رک به خدا است. ما می گوییم اين آيه درباره امیرالممنین على بن ابی طالب و اهل بیتش نازل شده» زیرا
آنها هر گز به اندازه یک چشم به هم زدن به خدا مش رک نشدند و هر گز لات و عزی را نيرستيدند» و او اول کسی بود كه با

شام ا խատ‏ کی ودک ماس وا نی سیر انق մնան» մանա‏ له اس اسر فا ۴۱

| تر جمه‎ | E
«Էչ»

ره دنل فش هت شو ل صلی ال عليه و ل لق ی لد اد تذری

ص: ۳۶۷

.۲۶۵ تفسیر فرات: ۱۳ و الآيه الأولى فى البقره: ۱۳۸ و الثانيه فیها أيضا فى‎ -١

۲- كنز جامع الفوائد: ۴۰۷ و الآيه فى سوره الماعون: ۱.

۳- كنز جامع الفوائد: ۴۰۷ و الآيه فى سوره الماعون: ۱.

۴- فی نسخه: «لانه لم يش رك» و فى المصدر: نزلت فی علی بن آبی طالب عليه السلام لانه لم يشركك. و فیه: لم يعبد. و فيه: مع
النبن صلی الله عليه و آله القبله.

۵- تفسير فرات: ۴۱. و الآيه فى الانعام: ۸۲.

۶- تفسیر فرات: ۷۶ فیه: (و لأمه) و الآيه فى سوره الرعد: ۲۸.

**[ترجمه ]تفسیر فرات: قاسم بن عبيد سند را به حضرت صادق عليه الشلام رساند كه درباره آيه «الَذِينَ آمَنُوا و Հե:‏ هم
بذ کر الله ألا بذ کر الله սւյն Հան:‏ -. وعد ۲۸ -

همان کسانی که ایمان آورده اند و دل هایشان به ياد خدا آرام می كيرد آ گاه باش که با ياد خدا دلها آرامش می يابد]
فرمود: پیامبر اکرم به على بن ابی طالب عليه ال لام فرمود: می دانی اين آيه درباره جه کسی نازل شده؟ عرض کرد: خدا و
پیغمبرش داناترند. فرمود: درباره کسی که مرا تصديق کند و به من ایمان آورد و تو را و عترتت را بعد از تو دوست بدارد و

تسلیم امر تو و ائمه بعد از تو باشد. -. تفسیر فرات: ۷۶ -

| جمه‎ թու

«Է»

فر» تفسیر فرات بن إبراهيم 3158 كثير عَنْ مُحَمّدِ 21 |شماعیل امس عَنْ مُفَصْلٍ بن صالح و عبد الرّحْمَنِ بن تاد عَنْ آبی
الج ارود عَنْ أبى جغفر عليه السلام قَالَ: خا ایتان و 65 25 Բ‏ :21112125 و 41259 Հ»-‏ الیکم الْإيمانَ وَ رنه فى

ویک (۱).

թո‏ ترجمه |تفسير فرات: ابوالجارود از حضرت باقر عليه ال لام نقل کرد که فرمود: حب ما ايمان و بغض ما کفر است. آنگاه
این آيه را خواند: ہو لکن الله يِب الیکم الإيمانٌ 134433 قلوبکع.» -. تفسیر فرات: ۱۶۲ -

بد > | ترجمه ]
«A»‏

قب» المناقب لابن شه رآشوب أبُو حفرّة عَنْ أبى جغفر عليه السلام 4.5 26 الکم لفی մ‏ مُحْتلِفٍ فی أثر չմ‏ فک
«ԼՅ 25‏ قال ئٰ انک عن الزات آفک عن الک ظز

չիթ:‏ جمه ]مناقب ابن شهر آشوب: ابو حمزه از حضرت باقر عليه الشلام درباره آیه نکم آفی قَّل مُحتلف» )53 شما [درباره
قرآن] در سخنی گونا گونید) در مسأله ولایت «يُؤفَك 42 مَنْ أفكك» -. ذاریات /۸- ۹ -

[بگوی] تا هر که از آن بر گشته بر گشته باشد] فرمود: هر کس از ولایت بر گشت. از بهشت بر گردانده شده است. - . مناقب

ابن شهر آشوت ۲: ۲۹۲ -

| تر جمه |

«ԷՖ

كاء الکافی ար‏ عَنْ ա‏ عن ان ن بی عُمیر عن ابن أَذَيْنَهَ عَنْ راز ال »21 | الطاب فى أ : خسن ما بک ون َال قَالَ: ն‏
با ی اللہ عليه السلام մ յքա‏ عر و جل زا كو له աք անդա‏ لین لا نون باهذ այտ‏
بطاعه من أمر 41 بطااعيه من آل մի այն ամեն «ԵՀ‏ لا يَؤمتُوة بالا خرو و Մ 51153 Ել‏ تمر الله بطاعتهم إذا هُمْ

تشون (۳)۔

**[ترجمه ]آروضه کافی: زراره گفت: وقتی ابوالخطاب هنوز مرتد نشده بود برایم نقل کرد که از حضرت صادق عليه الس لام
درباره آيه: ہو إذا 41155 وَحْدَهُ նե‏ قلوبٍ ամն‏ لا يُؤْمِنُونَ بال ره پرسیدم. فرمود: یعنی وقتی خدا به تنهایی ياد شود به
اطاعت كردن از کسی کہ امر به اطاعت او نموده از آل محمّدء متنفر می شود دل های کسانی كه ایمان به آخرت نمی آورند و

وقتی ياد شوند کسانی که خداوند به اطاعت آنها امر نکرده. خوشحال می شوند. -. روضه کافی: ۳۰۴ -
* | تر جمه |
مگ

فسء تفسير القمى :25 ی أخم 1 (۴) عون عود اللہ ئن موی عن 2422 أبيه عَنْ أبى بص ير عَنْ آبی عتد الله عليه
السلام فی قوله 218 414 من قو و لا յան‏ قال ما لَه مِنْ ره يَقْوَى با علی القه و لا ار من له وه إن راد به شوم
e‏ 124112 له و آل و کادُوا عَلِباً عليه السلام و کادُوا ՀՀԵն‏ عليها السلام و كَالَ الله

14 كيدا յա յմ‏ أنولقع նի Հագար‏ عليه السلام 384 لی مِنَ الْجَبَارِينَ

|

۱- تفسیر فرات: ۱۶۲. و الآيه فى سوره الحجرات: ۷.

۲- مناقب آل أبى طالب ۲: ۲۱۹۲ و الآيه فى الذاریات: ۸ و .
۳- روضه الکافی: ۳۰۴. و الابه فی سوره الزمر: ۴۵.

۴ فى نسخه: جعفر بن محمد.

۵- فی نسخه و فی المصدر: إلى وقت.

۶ تفسیر القمیٔ: ۷۲۱ و الآيات فى الطارق: ۱۰- ۱۵- ۱۷.

##[ تر جمه آتفسیر على بن ابراهیم قمی: ابو بصير از حضرت صادق عليه التد لام نقل کرد که درباره آیه «قما لَهُ مِنْ 1 2 7 لا

2:

ناصر» -. طارق ٠١‏ -

[پس او را نه نيرويى ماند و نه یاری) فرمود: او را نیرویی نیست که با آن با خدا همآوردی کند و نه یاوری از جانب خدا دارد
که اگر خدا برايش تصمیم بدی بگیردہ او را يارى کند. گفتم: انم ԼՏ‏ كيداً.» فرمود: نيرنكك با پیامبر اکرم و على بن
ابی طالب و فاطمه زهرا عليهم الشلام زدند. خداوند می فرماید: يا Լա‏ (إِنَّهُمْ يَكيدُونَ كيداً * 151 ատ‏ »182 الکافرین

هه այ)‏ -. طارق ۱۷-۱۵ -

[آنان دست به نیرنگ می زنند و [من نیز] دست به نیرنگ می زنم. يس کافران را مهلت ده و کمی آنان را به حال خود
ՆԱՑ‏ تا وقتی که حضرت قائم برانگیخته شود يس او انتقام مرا از جباران و طاغوت‌های قريش و بنی اميه و ساير مردم می

گیرد. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۷۲۱-
* | تر جمه |
«ՓԵ‏

تفسیر القمی 51250 «եյի ՆՅ‏ 22658161« عى :ան‏ اه ال هم فى کفروم
u‏

80 ]تفسير على بن ابراهيم قمى: الغ يكن الذِينَ کفروا من هيل الکتاب؛ منظور قریش است «و الْمُشْرِكِينَ مُنفکین على
١ «5. - ճի Հան‏ - إکافران اهل كتاب و مشركان دست بردار نبودند تا دليلى آشکار بر ايشان آید) فرمود: آنها در

کفر خود هستند تا بينه بر ايشان وارد شود. - . تفسير على بن ابراهیم قمی: ۲-
۷| تر جمه |
ԺԵ‏

و فی رِوَايَه ایی اژودِ عَنْ أبى Մթ‏ عليه السلام کل اله مد محمد (1 إن ա‏ کتروا ‏ :2/5 یل الکتاب و امس کی فى نار
جهنم قال 9 علیهسم الْقَوْآنٌ 1358 و 25 28.3 آيد Հաա‏ آولیک Էէ‏ ۾ شرا :471 (۳) ان الْذِينَ منوا و عملوا
الصالحاتِ 517« مه > حير البریّه قال 2:17 آلِ աա‏ عليهم السلام (۴).

##[ تر جمه [تفسیر على بن ابراهیم قمی: در روایت ابوالجارود از حضرت باقر عليه الت لام نقل كرد که فرمود: ն‏ حضرت
مل او Հավա‏ ِد الِّينَ روا ینآ الکتاب و امش کین فى نار ّمه فرمود: قرآن بر آنها نازل شد
مرتد شدند و کفر ورزیدند و مخالفت با اميرالمؤمنين عليه ال لام کردند. Լայմ 82 «այի‏ . بینە / ۶ - (کسانی از اهل

کتاب که کفر ورزیده اند و [نیز] مشر کان در آتش دوزخند [و] در آن همواره می مانند اینانند که بدترین آفرید گانند) و این

سے بان الد انوا ا قالعات أوليك هم > یڑ البربه» - -. بینه / ۷ - در حقیقت کسانی که گرویده و کارهای

۱

شايسته کرده اند آنانند که بهترین آفرید گانند) فرمود: درباره آل محمد نازل شد. - . تفسیر على بن ابراهيم قمی: ۷۳۲ -
թու‏ جمه |
دمع

كز كرجا ԱՄ ՑՆԱ‏ الراك Աաաա‏ ےر جاو د أب كر
له السلام فی قول عر و جل ل بن ա աի‏ من լիմ‏ الكتاب قَالَ مغ 242 انيع أن الکاب ոն ք‏ اَل الكتاب
الو وو و انش کین لكين 228 2 اهم له ال يح لهم الق وقول رول م Աշա յամ‏
لل عله و آله ظرا تيهنا շն ոմն ամե:‏ من تغده و هم ՅԱ‏ علیهم السلام و َم «անո‏ امه ول فيها
کلب مهن عنتخم ال امین و َوه و موق ա ամ‏ الاب աա‏ 2182 المع و َل إن بغري ما ام الي

«յ

21 تقد غد ما ام ال و ما آیژوا ծաշն մթ‏ إل յայ‏ 4 حلمب لَه الذينَ و احلاص ծամ‏ بالله աա‏

عليه و آله و «ՅԱ‏ علیهم السلام 2283 و يُقِيمُوا الصّلاة و ینوا الرّكاة فلا و له ی امین علق بن بن آبی الب علیهما
السلام و ذلك «Հան եթ‏ ال ی فَاطِمَُ عليها السلام وق لین ماو لوا ա նիտ թեմ Նայ‏
թկ)‏ فاوخ يما اه ومع به دک هُوَ այյ ծամ‏ الصاح و َو زل زضدی ամն‏ و وشوا عله ال َال آب عهد

اله عليه السلام الله راض

ص: ۳۶۹

تفسیر الْقَمی» ۷۳۲ فیه: ١‏ ین յք‏ الکتاب و امش رکین یمه يعنى قريشا قال: هم فى 2-5 تم 4 2«Յ722‏
سوره البینه: ۱.
۲- فى المصدر: و قوله: إن اه آقول: لعله من کلام على بن إبراهيم راجعه.
۳- فى المصدر: و قوله: ان.
- تفسیر الْقَی: ۷۳۲ و الآيات فى سوره البینه: ١‏ و ۶ و ۷.

7 238 فی ال و اجره و امین ون کات زا تن الله إن فى كله ما فيه ա‏ رى فى ردو الدّنیا من النُمٌحیص 68

(227 کش ونه أن طاع‎ Նմ رضن عن الل ال > انا هم قوله و زواع و قوله ذلكه‎ «Արյան ն

|
| ترجمه ]كنز الفوائد: جابر از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد که درباره آیه لم یکن لین كَفَرُوا و իջ‏ الكتاب» فرمود:
آنها کسانی هستند که شيعه را تکذیب می کنند» زیرا کتاب همان آیات است و اهل کتاب یعنی شیعہ ہو امش کین مکی
منظور مرجته هستند» :28 تامهم اله (کافران اهل کتاب و مشرکان دست بردار نبودند تا دلیلی آشکار بر ایشان آید)
فرمود: تا برای آنها حق واضح شود. «رشول շշ‏ 11 یعنی حضرت محمد Աե լիր‏ مره [فرستاده ای از جانب خدا که
[بر آنان] صحیفه هایی پاک را تلاوت کند) یعنی آنها را راهنمایی کند به اولوا الامر بعد از خود که ائمه هستند» آنها صحف
յես‏ خسن فیا كلك مار اگ در آنها که ها Տակ‏ ہے ատակ տի‏ اکا ابم سے նտայ‏
رف ای أوثوا الات سی تکذیب کنند كان شیعه մբ‏ وق بشید ما جد ته լմ մո)‏ كباب سعحوان پراکند کی
نشدند» مگر يس از آنکه برهان آشکار برای آنان آمد) یعنی بعد از آنکه حق برای ایشان آمدء او ما ախն‏ گروه‌هاء ١‏
41117152 مَخلصین «շո:114‏ و اخلاص ایمان به خدا و پیامبرش و ائمه عليهم الت لام است» ہو يُقِيمُوا الصّلاة 631238
իայն:‏ کات اسر الط کی «աշա‏ طالل اه دل دی التق سر الات بت

1
Ա
کام)‎
(o

[و فرمان «ՅԱ‏ بودند جز اينكه خدا را پپرستند و در حالی که به توحيد كراييده اند» دين [خود] را برای او خالص گردانند و
نماز برپا دارند و زكات بدهند و دين [ثابت و] پایدار همین است) فرمود: آن فاطمه علیها الترلام است. و این قسمت آیه (إِنَّ
الذيق ا و غا السَالحاتِ» فرمود: کسانی که ایمان به خدا و پیامبرش و اولوا الامر آوردند و از آنچه که آنها را به آن امر
کردند» اطاعت نمودند. يس اين همان ایمان و عمل صالح است. ۱ չար‏ 41 عَنْهُمْ و رَضُوا عَنْهُ گفت: حضرت صادق عليه
التر لام فرمود: خداوند از مؤمن راضی است در دنیا و آخرت و مؤمن كرجه از خدا راضی است. ولی در دلش به سبب
بلامانی که در این Ա5‏ می‌بند بای استه اما موقعی که روز قامت كرات زا می بد واقعا از دا راضی می کرد این است
سے انم كحت ات رو توا وو ان یه اند ولک 1.0 کے د 77ء غالز տատրակ‏ نان
نیز] از او خشنود اين [پاداش] برای کسی است که از پرورد كارش بترسد)» یعنی پرورد كارش را اطاعت كرد. -. كنز الفوائد:
-

] ترجمه‎ | E
ԺԵ

آبی

وَرَوَى این ՖԱ‏ عن این أن عهزة عن
عليه السلام 02«

այցն. այյ ե» 25249324 Թա‏ مو دک دی لیم

بی

##[ ترجمه | کنز الفوائد: ابو بصير از حضرت صادق عليه الس لام نقل کرد که درباره فرمايش او Հն) Հօ»‏ فرمود: همانا آن
دين قائم است. - . كنز الفوائد: ۹ -

لعل المعنی أن نظیر أهل الکتاب و المشرکین فى آمر النبوه 2435 فى الامامه و لعل المراد حینثذ با تیان البینه ظهور آمره صلی الله
عليه و آله فى زمن القائم عليه السلام و تفسیر القيمه بها يصحح الاضافه من غير تکلف.

ւ‏ ترجمه آشاید معنی | ين است که اين ها در امامت. نظير اهل كتاب و مش ركان در امر نبوت هستند. وشايد منظور دراين

زمان از آوردن بینه» ظهور امر او در زمان قائم می‌باشد. و تفسیر «القيمه) به آن مصحح اضافه است بدون تكلفى.
٭| تر جمه |
دن۴

تفسير القمی أ لم تر إلى لین وتو تصیاً ین ن الکتاب يُؤْمنُونَ Հայն‏ و الطاغوت و يَقُولُونَ لین 28 هولاء Թա‏
ییآ ات نی ابر ین ա ԱՆ‏ قرب مل یه از ار ամե‏
و و میں وی نود Կա‏ وی وی و نوہ

له و من لعن ե:‏ تجد له یرآ م هع میب ہی الک 8 لبق الام 824818 الوا ثم کا
أ بخ شو اس 24 باس մաս‏ زینو արան‏ السلام على ما աաա չնա‏ ل إثرامیم

الکتاب و 45-ի‏ و آتَينامُع مُلكاً عَظِيماً و هى الا بد له و 24 الْأَِمَهُ عليهم السلام (۳).

٭| تر جمه آتفسیر علی بن ابراهیم قمی: մե‏ 5112 و ա Աա‏ الکتاب ویو Հայն‏ و աայ‏ 51165281
کرو اوزلار اكد بين Հա‏ اسلاات ضا ١ھ‏

[آيا کسانی را که از كتاب [آسمانی] نصیبی يافته اند نديده ای که به جبت و طاغوت ايمان دارند و درباره كسانى که کفر
ورزیده اند می گویند اينان از کسانی که ایمان آورده اند راه يافته ترند) فرمود: اين آيه درباره يهود نازل شد. زمانی که
مش ر کان عرب از آنها سوال کردند. ہیں گفتند: آیا دی ما بهتر است یا دین »2 ԳԼ‏ گفتند: دی شما بهتر است. همچنین
روایت شده که اين آیه درباره کسانی که حق آل محمّد را غصب کردند و بر مقام ایشان حسد بردند نازل شد. خداوند
رت «Յի‏ الَِّينَ نهم الله و من يعن الله فن جد له تصدیراً * مغ تعیب من ملک 622952 ՀՆՔ‏
نساء / ۵۲ - ۵۳-

Ն‏ کسانی را که از کتاب [آسمانى] نصیبی يافته اند نديده ای که به جبت و طاغوت ايمان دارند و دربارہ كسانى که كفر

ورزیدہ اند» می گویند ابئان از کسانی که ایمان آورده اند راہ «ՅՆ‏ ترند. آیا آنان نصیبی از حكومت دارند [اگر هم داشتند]
լ‏

به قدر نقطه يشت هسته خرمایی [چیزی] به مردم نمی دادند.] یعنی نقطه ای که در يشت هسته خرما است. سپس فرمود: ١أ‏

յեա‏ الس منظور از «مردم» در اینجا امیرالممنین و ائمه هستند. «علی ما 2261 الله مِنْ فضله 03122 آل إِبْراهِيم الكتات

و اللحكمة 21417 Շն‏ عَظِيماً» -. نساء / ۵۴ - [بلکه به مردم برای آنچه خدا از فضل خویش به آنان عطا کرده رشک می
است و آنها ائمه علیهم الشلام هستند. -. تفسیر على بن ابراهيم قمی: ۱۲۸ -

| ترجمه |

۶

فس» تفسير القمى و اد کڑوا 4125 علیکم و مِيثاقة 230 2580 به قال 25101 ول الله صلی الله عليه و آله امیتاق علیهم
الاب قالوا բ անչ մաշ‏ تَقَضُوا Ճա‏ 0(

ص: ۳۷۰

.۳۹۹ كنز جامع الفوائد:‎ -١

۲- كنز جامع الفوائد: ۳۹۹.

*- تفسير القمَيّ: ۱۲۸ و الآيات فى سوره النساء: ۵۱- ۵۴.
۴- تفسير القمَيَ: ۱۵۱ و الآيه فى سوره المائده» ۷.

-۷ / مائده‎ .- ա جمه ]تفسیر على بن ابراهیم قمی: «و اد کژوا نعم الله عَلَيِكُمْ و 61186 واتَفَكم‎ բիթ

)3 نعمتی را که خدا بر شما ارزانی داشته و [نیز] پیمانی را كه شما را به [انجام] آن متعهد گردانیده] فرمود: وقتی که پیامبر
ابراهیم قمی: ۱۵۱ -

| جمه‎ թո
بیان‎

قال الطبرسى رحمه الله قيل فى الميثاق آقوال أحدها أن معناه ما أخذ عليهم رسول الله صلى الله عليه و آله عند إسلامهم و بيعتهم
بأن يطيعوا الله فى كل ما يفرضه عليهم.

و ثانيها

أنه ما بين لهم فى حجه الوداع من تحريم المحرمات و كيفيه الطهاره و فرض الولايه و غير «Տ‏ عن أبى الجارود عن أبى جعفر
عليه السلام.

و ثالثها أنه بيعه العقبه و بيعه الرضوان و رابعها أنه میثاق الأرواح (۱).

#*| ترجمه ]|مرحوم طبرسی گفته: درباره «میثاق» جهار قول است: یکی اينكه معنى اين است كه پیمانی كه پیامبر اكرم در موقع
اسلام آوردن و بيعت آنها كرفت به اينكه خدا را اطاعت كنند در تمام آنجه كه بر آنها واجب می کند. دوم آنجه در حجه
الوداع به ايشان تبيين کرد از تحريم محرمات و كيفيت طهارت و وجوب ولايت و غير آنها كه ابوالجارود از حضرت باقر عليه
الشلام نقل كرده است. سوم منظور بيعت عقبه و بيعت رضوان است. جهارم ميثاق و ييمان ارواح است. - . مجمع البيان ۳: ۱۶۷
- ۱۶۸-

۷| تر جمه |
«FY»‏

فس» تفسير القمی فی روّایّه أبى الجَارُود عَنْ أبى جغفر عليه السلام فى فوله و مِنْهُمْ مَنْ یمن به و مِنْهُمْ مَنْ لا ո‏ به و ربک
էն)‏ بِالْمُفْسِدِينَ էք‏ آغذاء աա‏ و آل مُحَمَّدٍ من بغده (۲).

իու‏ ترجمه آتفسیر على بن ابراهيم قمى: ابوالجارود از حضرت باقر عليه السّ.لام نقل کرد که درباره آيه «و مِنْهُمْ مَنْ يُؤمِن به و
مِنهُغ مَنْ لا یمن به و رَبُك أغلم بالْمفیدین» -. يونس / ۴۰ -

زو از آنان کسی است که بدان ایمان می آورد و از آنان کسی است که بدان ایمان نمی آورد و پرورد كار تو به [حال]
فساد كران داناتر است] فرمود: آنها دشمنان محمّد و آل محمّدند يس از او. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۲۸۸ -

**[ ترجمه ]

بيان

أى المراد بالمفسدين أعداء آل محمد صلى الله عليه و آله الغاصبون حقوقهم فان بهم գ‏ الَفَسادُ فى البْر و لبخر

٭| ترجمه آمنظور از (ممفغسدان)ء دشمنان آل محمد است که حق آنها را غصب کردنده زيرا به وسيله آنها فساد در خشكى و
دربا آشكار شد

* | ترجمه |

«FA»

- - ոլ.

کنز» كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره Սն‏ مت تهج اّما رزوی صَاحب ہے الاختا خبار باشرناد 2357 قال قال 0 خعفر
عليه السلام فی 185.243 2233 بها (ԹԱ‏ 24 و يَعْقُوبٌ يا بی إِنَّ الله اض طفى کم | لین 2854 إلا و اأ
ք «մ»‏ عليه السلام (۳).

چس
էր‏
(
3
ի‏
'
Լ‏
7
1
կ‏
5
Ր‏
ե‏
3
7
4
5
բ‏
3
3
1

الد لام می رساند كه گفت: درباره آيه 3 723 بها إبُراهِيم 5« و 5988« يا 5լ շք‏ الله اضطفی 1128 27838 الا 2513
Ժա‏ - . بقره / ۱۳۲ - و ابراهیم و یعقوب پسران خود را به همان [آيين] سفارش کردند [و هر دو در وصیتشان چنین
گفتند] ای پسران من خداوند برای شما اين دين را برگزید پس البته ՆԱ‏ جز مسلمان بميريد) یعنی به ولایت على عليه الشلام.

سے کر الوا ۴۷
թու‏ تر جمه |
«ՓՓ‏

كاه الکافی تعفد թամամ տատան ո‏ عن الْحَسَن بن موی الاب عَنْ علی بن حَسّانَ عَنْ عبد الك من بن كثير
թ‏ أب ود لله عليه السلام فى قول اللہ عر ول لین و و شا یانعم ال ما جاء په محمد صلى الله عليه و
آله من له و تم սնա‏ باه ان و فان نهر լու շն‏

**[ترجمه ]اصول کافی: عبدالرحمن بن كثير از حضرت صادق عليه الت لام نقل کرد که درباره آيه «الَذِينَ آمَنُوا وَلَمْ یلوا
ِيمائَهُمْ մե‏ فرمود: ایمان به آنچه پیامبر آورده از ولایت و مخلوط نکرده اند ایمان خود را به ولایت فلان و فلان؛ اين است

ایمان آلوده به ظلم. -. اصول کافی ۱: ۴۱۳ -
թու‏ جمه |
«ձ»»‏

كاء الکافی مُحَمَدٌ ن بخبی عَنْ 185 182.2 28 ابن مَخبُوب 28 :222 بن نعیم الصَّكَافٍ قال: ՎԱ. ՀՄ:‏ عليه
السلام عَنْ قول الله فمنْکم مُؤْمِنٌ و منکم 267

ص: ۳۷۱

127 مجمع البيان ۳ ۱۶۷ و‎ -١

۲- تفسیر القمى: ۸ و الایه فی سوره بونس: ին‏
۳- كنز جامع الفوائد: ۳۴. و الایه فى البقره: ۱۳۲.
۴- أصول الکافی ۱: ۴۱۳.

فقال 411552 إِيمَائَهُمْ ամ‏ و كفْرَهُمْ بها يَوْمَ آخذ علیهم Ժա)‏ فى صُلب آَمَ و هم 25(

٭٭| ترجمه |اصول كافى: نعيم صحاف گفت: از حضرت صادق عليه ال لام راجع به آبه ՀՏ» 3 մոք ՏԱՅ:‏ کافر) پرسیدم.
فرمود: خداوند در روزى كه بر آنها ييمان گرفت» يعنى در صلب آدم و در حالى كه آنها به صورت ذره بودند» ايمان آنها به
ولأمعساو کر եան անկ‏ با ات سر امول كال العا

* | ترجمه |

بيان

أقول فی القرآن هكذا ہُو اذى کم «ճա‏ كار و بلکخ ար‏ 0 و لعله من النساخ أو كان فى مصحفهم عليهم السلام
هكذا أو نقل بالمعنی من الراوى و الأول أظهر لأنه روی الکلینی عن الصحاف بسند آخر موافقا لما فى المصاحف كما سيأتى و
قيل إنما قدم الكافر لأنهم أكثر و المعنى أنه يصير كافرا أو فى علم الله أنه كافر و الظاهر أن تأويله عليه السلام يرجع إلى الثانى
أى فى تكليفهم الأول و هم ذر كان يعرف من یمن و من لا يؤمن فكيف عند خلق الأجساد و على هذا يقرأ عرف على بناء
المجرد و يمكن أن يقرأ على بناء التفعيل أيضا و إن كان بعيدا فالمراد بالخلق خلق الأجساد و المعنى أنه حين خلقكم كان
بعضكم كافرا لكفره فى الذر و بعضکم مؤمنا لإيمانه فى الذر و الذر جمع ذره و هى صغار النمل مائه منها وزن حبه شعير و
یطلق على ما يرى فى شعاع الشمس و سيأتى أنه أخرج ذريه آدم من صلبه فبثهم كالذر و جعل الأرواح متعلقه بها و أخذ عليها
المیثاق فقوله فى صلب آدم يعنى كونها قبل ذلكك أجزاء من صلب آدم و إن أمكن أن يكون المیثاق مرتين.

խու‏ ترجمه |مؤلف: در قرآن آیه چنین است: دمُو 41 نکم فملکم 567 و ملکم մոք‏ -. تغاین ۲ - (اوست آن کس که
شما را آفرید برخی از شما کافرند و برخی ممن.] شاید اين تغيير از نسخه برداران بوده یا در قرآن ائمه چنین بود يا از طرف
راوی نقل به معنی شده اما توجیه اول اظهر است. زیرا کلینی به سند دیگری از صحاف نقل کرده مطابق با آنچه که در قرآن...
ها است. چنان جه خواهد آمد. و گفته شده که خداوند در آيه. کافر را جلوتر ذکر کرد چون آنها بیشترند و معنی آیه اين
است کافر می گردد يا در علم خدا او کافر است. ظاهرا իջե‏ امام عليه الشلام بر گشت به معنی دوم دارد؛ یعنی در تکلیفی که
اول به آنها کرد در زمانی که به صورت ذره بودند» می شناخت که جه کسی ایمان می آورد و چه کسی ايمان نمی آورد.
پس چگونه نخواهد دانست وقتی که اجساد را خلق کرد؟ بنابراین «عرف» به صورت ثلا.ئی مجرد خوانده می شود و ممکن
است بنا بر باب تفعیل نیز خوانده شود كرجه بعید است. يس مراد از «خلق»» خلق اجساد است و معنی اين است که موقعی که
خداوند شما را آفرید بعضی به واسطه کفری که در عالم ذر داشتید کافر بودید و بعضی به واسطه ایمانتان در عالم ذر مؤمن
بودید. و 5 جمع ذره است که مورچه هاى کوچک را می گویند که صد عدد آنها به اندازه وزن یک دانه جو است و
«ذره» به آنچه در شعاع خورشید دیده می شود. اطلاق می گردد. و خواهد آمد که خداوند ذریه آدم را از صلب او خارج کرد
و به صورت ذر پخش نمود و ارواح را متعلق به آنها قرار داد و بر آنها پیمان گرفت. يس عبارت «فی صلب آدم» یعنی قبل از
آن اجزایی از صلب آدم بوده» كرجه ممکن است که میثاق دو بار باشد.

| تر جمه‎ թո

«A1»

كاء الکافی ան‏ ن باه عَنْ أخدرد البزقی عَنْ أبيه عَنْ مُحمّدِ بن Աա‏ عَنْ عقار بن مَرْوَانَ عَنْ ԲԺ‏ (۳) عَنْ جابر عَنْ آبی
جغفر عليه السلام قال: رل جبرئیل «Աք‏ عَلَى :182 صلی الله عليه و آله (۴) ատն‏ اشْکرَؤا « չգաք‏ أَنْ يَكفُوُوا շին,‏
الله فى عَلِیٌ عليه السلام 1 )6

VY ص:‎

۱- آصول الکافی ۱: ۴۱۳ و ۴۲۶.

۲- التغاین: ۳

۳- منخل وزان اسم المفعول من التفعیل هو المنخل بن جمیل الاسدی بیاع الجواری قال النجاشی: ضعیف فاسد الروایه.
۴ فى المصدر: على محمد صلی الله عليه و آله هکذا.

۵- آصول الکافی ۱: ۴۱۷. و الآيه فى البقره: ۹۰.

57 یل عیه السلام գան նանը‏ صلی عله 184117 87 85 زب با لاني թար‏
عليه السلام Ան‏ بشوزه من 50345 93:30 و دو ԱՀ: ան‏ با با 11 الككات شرا ينا ارتا فی علق عليه الات
O‏

ض جو کہ ہب اب سی بت و كرد EE‏ اک سی سد تک
3 شترا په 4:41 أن يَكفُُوا بما انَل الله درباره حضرت على (Թթ)‏ - . بقرہ / ۹۰-

زوه که به جه بد بهایی خود را فروختند که به آنچه خدا نازل كرده بود از سر رشک انکار آوردند.] -. اصول کافی ۱ : ۴۱۷

درباره علی» 158 بشوزه مِنْ Ե‏ -. بقره / ۲۳ -

و اگر در آنچه بر بنده خود نازل کرده ايم شک دارید» يس اگر راست می كوييد سوره ای مانند آن بیاورید.) -. اصول
کافی ۱: ۴۱۷ -

.- الکتاب آمِنُوا بما أنرّلناا درباره على عليه الم لام اثُوراً مُبيناً.)‎ նանա ամ يدوا سيركتل جين‎ անեն

اضول کافی ۶۱ ۳۱۷«

* | تر جمه |

بيان

واد على یپ ےر ے وت وت رت سی ہی تا و قود الله ہت
القرآن معجز لا يمكن أن يكون من عند غیرہ و أما الآيه له فصدرها فی أوائل سوره النساء هكذا տ: իվ‏ ونوا اكات
ما بما ترا ննա‏ لما مه ۾ (۳) و آخرها فى آخر تلكك السوره هكذا یا ابا امس قَدْ جاءکم Ա:‏ من ربكم 0317 45
Ն‏ ینا (۴) و لعله سقط من الخبر شی ء و كان اسمه عليه السلام ذ فى الموضعین فسقط آخر الاولی و أول الثانيه من الین أو
كان فى مصحفهم علیهم السلام إحدى الآبتين کذلک و لا یتوهم أن قوله مُصَدّقاً ما کم فى الأولى ینافی ذلك إذ یمکن أن
یکون على هذا الوجه أيضا الخطاب إلى أهل الکتاب فانهم کانوا مبغضين لعلی عليه السلام لکثره ما قتل منهم أبين عن قبول
ولایته و كان اسمه عليه السلام مثبتا عندهم فى کتبهم كاسم النبى صلی الله عليه و آله و کذا قوله أُوبُوا «ՅՅ‏ و إن احتمل أن
يكون المراد بالكتاب القرآن.

##] ت رجمه آعبارت «علی عَبِدِنا فى علی» شايد شک آنها در مورد آياتى بوده كه در پیامبر شأن على عليه الث لام مى خواند. يبس
خداوند به ايشان بركرداند به اينكه قرآن معجزه‌ای است كه ممكن نيست که از طرف غير خدا باشد. و اما آيه سوم ابتداى آن
فى سوره تام بت اتد ديا الها نیت Հրա «ՀԱՏԿԱ աԱ Անա մետա‏

[ای کسانی که به شما کتاب داده شده است. به آنچه فرو فرستادیم و تصدیق کننده همان چیزی است که با شماست ایمان
بیاورید.] و آخر آن در آخر این سوره چنین است: «يا աԼ) կ:‏ 44 جاء کم ՅԱ‏ من 852 )131 )553 ورا مُبِينً» -. نساء

-//

ای مردم» در حقيقت برای شما از جانب پرورد گارتان برهانی آمده است و ما به سوی شما نوری تابناک فرو فرستاده ايم.]
شاید قسمتی از خبر افتاده باشد و اسم آن جناب در دو قسمت آيه بوده که آخر قسمت اول و اول قسمت دوم حذف شده
سو ا و وا اننكل انح ٹون رت الہ ابند جنيع کیان قود كه ابن نسم اه وا یا نک در ارا
آن منافات دارد» زيرا ممكن است بنا بر اين توجيه نيز خطاب به اهل كتاب باشد زيرا آنها نیز دشمنان على عليه الس لام بودند
و به خاطر تعداد زيادى كه او از آنها كشته بودہ از قبول ولايتش امتناع داشتند و اسم او مانند اسم پیامبر اكرم صلی الله عليه و

آله در کتاب‌های آنها ثبت شده بود. همچنین اين 13« دأو ٹر ا الکتات» گرچه ممکن است مراد از «کتاب»» قرآن باشد.
թու‏ جمه |
«ծԾ‏

كاء الکافی عَلِىٌ بن مُحَمّدٍ عن ابرق عَنْ أبيه عَنْ أبى طالب عَنْ يونس بن بکار عَنْ أبيه عَنْ جابر 58 أبى جغفر عليه السلام و
Թ չքի 7‏ ما يُوعَظونٌ به فى عَلِیٌ عليه السلام 660 حيرا Հ‏ )6

ص: ۳۷/۳

ات آصول الکافی ۱: ۴۱۷. ذکره الکلینی بالاسناد الأرلء و اسقط المصّف الاسناد للاختصار. و الابه فى سوره البقره: ۲۳.
۲- أصول الکافی ۱: ۴۱۷.

۳- النساء: ۴۷.

۴- النساء: ۱۷۴.

۵- أصول الکافی ۱: ۴۱۷. و الآيه فى سوره النساء: ۶۹.

كاء الکافی أحمد بن مهران عن عبد العظیم الحسنی عن بكار مثله (۱)

**#[ترجمه ]اصول كافى: جابر از حضرت باقر عليه التلام نقل كرد درباره اين آيه فرمود: «و لو أنّهُْ 128 ما يُوعَظُونَ بوه درباره
علی» «لكانَّ حيرا لَهُم؛ -. نساء / ۶۶ - و اگر آنان آنچه را بدان يند داده می شوند به كار می بستند قطعا برایشان بهتر بود.]

-. اصول كافى ۱: ۴۱۷ -
اصول کافی: عبدالعظیم حسنی از بكار همین روایت را نقل کرده است. -. اصول کافی ١‏ : ۴۲۴ -
* | تر جمه |

بيان

قبل هذه الآنيه ول هم لما գա‏ جاؤک اش 3 وا ال و اش 3 24.28 الول أو دوا الله تؤاباً رحیما فلا و كا
انی ای تک کا Ն Բա աննա ո‏ ماھت وغل تیب ا تارق ورد فى الأخبار أذ
المخاطب فى الأيتين ين أمير المؤمنين عليه السلام بقرينه و ا تَغْفَرَ 28 اوُہ سول فيحتمل أن يكون ما بُوعَظودَ به إشاره إلى هذا و

4[تر جمه ]قل از این عن است؛ و اؤ أنه إِذْ لوا نت مم جاک մ‏ 411285 24511 له الوشول لَوَجَدُوا الله تب
7 دلاو راک لا ییون کی سک رک فیما կաք Թեր 8 այան‏ عرب Հաճա‏ 1243 تشلیماه -.
نساء / ۶۴ - ۶۵ - و اگر آنان وقتی به خود ستم كرده «Աջ‏ پیش تو می آمدند و از خدا آمرزش می خواستند و پیامبر [نیز]
برای آنان طلب آمرزش می کرد قطعا خدا را توبه يذير مهربان می يافتند» ولى جنين نيست به پرورد گارت قسم که ايمان نمی
آورند مگر آنکه تو را در مورد آنچه ميان آنان مايه اختلاف است داور كردانئد» سپس از حکمی که كرده ای در دل هايشان
احساس ناراحتى [و ւթ‏ ند و كاملا سر تسايم قرود آورندہ] در اخبار چنین رسیدہ که مخاطب در هر دو آي
اميرالمؤمنين عليه الس لام است» به قرینه «و اس 28 24 سول » ممكن است «ما يُوعَظُونَ به؛ اشاره به همین باشد و احتمال

تنزیل و اویل هر دو نیز هست.
| تر جمه |
«Of»‏

كاء الكافى الح ین ہی ہو یت جچہ Վ‏ بن ԺԱ»‏ 144122 قَالَ: فا ْب ہی عبد الله عليه

السلام بل تو رون یاه انیا قال 22505 و ال خره حير و أثقى قال 207 مير امین عليه السلام إنَّ هذا لَفِى աչն Լ.Հ:‏

شحف إتراهيع و قوسن (۳.

#* ترجمه ]اصول كافى: مفضل گفت: به حضرت صادق عليه الہ لام عرض كردم: آ یه قبل 85728 الخباة ամ‏ (لیکن [شما

արնոտ մր‏ کید Հազ աա‏ ا و الھک و اتی ایا آنکه [جيان] اخرك نگیو و باندارتر اسٹ]

Ք

فرمود: ولایت اميرالمؤمنين عليه ال لام. ծր‏ هذا لَفِى الصحف الأولى * ՀԹ:‏ إِبْراهِيم و مُوسی؛ -. اعلی / ۱۶ - ۱۹ - (قطعا

در صحيفه های گذشته اين [معنی | هست صحيفه های ابراهیم و موسی.) -. اصول کافی ۱ : ۴۱۸ -

بد > | ترجمه ]
«AF»‏

کاء الکافی خمد بن إذريس ՆՔ‏ مُحَمّدِ بن ԱՀ‏ عَنْ مُحَمّدِ بن عَلِىٌ عَنْ عَمّار بن 925 عَنْ ԲԻԶ‏ عَنْ ابر عَنْ أبى جغفر

2

عليه السلام قال: جاء کم 1222 صلی الله عليه و آله (۴) ہما لا ՀՏՀ աչք‏ بِمُوالاہِ علِيّ عليه السلام ف اشتکبزتم ففریقا مِنْ
آل محمد صلی الله عليه و آله کلب و ریق تفتلُونَ (۵)

٭ ‏ | تر جمه |اصول کافی: جابر از حضرت باقر عليه الس لام نقل كرد که فرمود: «جاء (ՀՏ‏ حضرت م ك صلی الله عله و آله
ہما لا تھُوی «ՏԱՅ‏ به موالات على عليه الشلام يس «اسْتَكبَتع ففَریقا از آل محمد ١كْذّْجُم‏ و فريقاً تفتلون؛ -. بقره / ۸۷-

ريس چرا هر كاه پیامبری چیزی را كه خوشايند شما نبود برايتان آورد كبر ورزیدید. گروهی را دروغگو خواندید و گروهی
را کشتید.) -. اصول کافی ۱: ۴۱۸ -

| جمه‎ թու

بیان

فى القرآن هکذا أ فَكلّما جاء کم شول ہما 68313 نکم ا كرتم فَفَرِيقاً 518 فلعله عليه السلام 55 مفاد (۶) الابه أو
**[ترجمه آدر قر آن چنین است: مأ فكلا جاء کم تقول الا Հա‏ نف کم استکیرتم 8 ԱԱ նչ‏ شاید امام مفاد و منظور
51 را فرموده است ն‏ در مصحف ائمه چنین بوده است.

* | تر جمه |

«ծծմ»

كاء الکافی արի‏ 5 15 عَن անտ‏ 22212 عَنْ عبد الله بن |ذریس عَنْ مُحمّدِ بن ՅԱ‏ عَن الژضا عليه السلام فی ول
ال ع و جل كبو عیاش کین باه علي

VF ص:‎

.۴۲۴ :۱ أصول الکافی‎ -١

۲- النساء: ۶۴ و ۶۵.

۳- آصول الکافی ۱: ۴۱۸. و الآيات فى سوره الأعلى: ۱۶- ۱۹.

۴- فى المصدر: أ فکلما جاء کم ատա:‏

۵- آصول الکافی ۱: ۴۱۸. و الایه فى سوره البقره: ۸۷.

۶- بل كان النسخه التی عنده قاس سره ناقصه. و الا فقد عرفت ان الموجود فی المصدر يوافق ذلك.

ما تَدْعُوهَمْ ||« با 12 مِنْ 407 21 182 88015 مَحْطوطۃٌ (۱).

ի»‏ ترجمه |اصول کافی: محمد بن سنان از حضرت رضا عليه الس لام در مورد این آيه فرمود: "5 علی «ՏԵՑ‏ ولایت
علی» «ما تَدْعُوهُمْ այլ‏ -. شوری /۱۳ - إبر مش رکان آنچه که ايشان را به سوى آن فرا می خوانی كران می آید) ای محمّد!
از ولایت على عليه الشلام. اين جنين در کتاب نوشته شده است. - . اصول کافی ۱ -

] ترجمه‎ | E
«0չ»

کا الکافی ջա 225 ատա ամ 22 ամա աա յթ ար‏ عَنْ أبى جَغفَرٍ عليه
السلام فى د ան ամբ‏ جک لِلدّين նչ»‏ قال می )040(

*٭[ترجمہ]اصول کافی: ابو بصیر از حضرت باقر عليه الشلام درباره آيه اقم وَجْهَك للدّین حنیفاه -. روم / ۳۰ -
[پس روی خود را با كرايش تمام به حق به سوی اين دين كن] فرمود: منظور ولایت است. - . اصول کافی ۱ : ۴۱۸ - ۴۱۹ -
թո‏ جمه |

«ծ»

كاء الکافی الخت ین ؟ Աա:‏ ن مد عن مح بن وه و علق بن عود մ‏ عن علق بن حصان ամաց‏

کر عن أ ید له لسلام فی قل ال ول لب 1-21 5818 96215832
تقیل ւն 2417 11022455 ե‏ و فامان و فان آمَنُوا بای صلی الله عليه و آله فى 7199 و مروا یت غرضث عَلَيهمُ
«Ա‏ جين 23100 صلی الله عليه و آله مَنْ کنث 14:11 մազի ոմ «ակ յութ մա‏ عليه السلام Թ‏ كمَرُوا Հ»‏
مَضی مرول الله صلی الله عليه و آله فلع بُقوا «ՅՆ‏ 35312 كفراً «ԿԱ ան թան‏ لهم 11 մ‏ یدق فيه من
ծամ‏ ی ۶ (۵).

Ե-Ի 5.11 ծր «1 کی عبد الله بن كثير از حضرت صادق عليه الم نقل کرد كه در مورد‎ մի
[کسانی که ایمان آوردند سپس کافر شدند و باز ایمان آوردند سپس کافر شدند آنگاه به‎ 5 ՍՏԵ آمتوا تم کنژوا نم‎
سوره‎ ٩۰ امام عليه الشلام بين دو آيه جمع کرد یکی آيه ۱۳۷ سوره نساء و دومی آيه‎ . - 8 53 ա کفر خود افزودند) لن‎
آل عمران به منظور آ گاه كردن بر اينكه دو آیه» موردشان و مفادشان یکی است و قطعا خدا توبه ایشان را قبول نخواهد کرد‎
و ایشان را بعد از اينکه بر کفرشان افزودند» نخواهد بخشید. - (هرگز توبه آنان پذیرفته نخواهد شد! فرمود: این 1« درباره‎
اع يھت سس‎ ամա اف آھ مات اوردق را‎ Հաաա تلاح راهن ر قافن لال یه که تام‎

موقعی كه پیامبر فرمود: امن كنت مولاه فعلی مولاه» کافر شدند. سپس با بيعت با اميرالمؤمنين عليه ال لام ايمان آوردند و باز

موقعی که پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله از دنیا رفت کافر شدند و اقرار بر بيعت خود نکردند. بعد چون برای خود از کسانی
که با على بیعت کردہ بودند يبعت گرفتند. كافر شدند. آنها دیگر از ایمان ذرہ ای برایشان باقی نماند. -. اصول کافی ۴۲۰:۱

بد > | ترجمه ]
«AA»‏

Մա:‏ ادن آبی ա‏ الله عليه السلام فى قل الله մն‏ لد این زو علی թայն‏ من بغ ما 587 :22 ի‏ فان و

قا و فان ادوا غن ծամ‏ فى توک ولایه مر امین عليه السلام 4222 76 ذلك با لو لین گرهوا ما رل

الله (۶) س دترت باح ان(

ص: ۳۷۵

۱- آصول الکافی ۱: ۴۱۸ و الآيه فى الشوری: ۱۳. قوله مخطوطه أى هکذا كان تفسیرها فى الکتاب مخطوطه.

۲- أصول الکافی ۱: ۴۱۸ و ۴۱۹ و الآيه فی سوره مریم: ۳۰.

۳- جمع عليه السلام بين آیتین. احدهما ايه ۷ من سوره النساء و الثانیه آیه تن آل رات تما على ان الان
موردهما و مفادهما واحدہ و لم يكن الله لیقبل توبتهم و یغفر لهم بعد ما زادوا کفرا.

۴- جمع عليه السلام بين آیتین. احدهما ايه ۷ من سوره النساء و الثانیه آیه فن آل աթ‏ ها على ان الان
موردهما و مفادهما واحدہ و لم يكن الله لیقبل توبتهم و یغفر لهم بعد ما زادوا کفرا.

۵- آصول الکافی ۱: ۴۲۰ فیه: فهذا على مولاه.

۶-فی نسخه الکمبانی: ما نزل الله فى علی.

21522101 ہت ہے کے إلى مهم‎ EE الله في علق علیهالسلام‎ 03 Ն کرهوا‎ 6:11 Ե
ذل ا ی شین ن و یلو ۱ أل‎ թ Լանչի و الوا ان‎ ն.5 بُغطوتًا من امس‎ մ» صلی الله عليه و آله‎ աթ
դի روا ما تل‎ 25

-

2

کون الہ شر ճան մաշա‏ بعض չն‏ اذى عو تون له و و շաա‏ هم مه شا و
ی برل الله ما اض علی ԱԵ‏ ِن 403 رامین عليه السلام و كات թգ‏ )2 ده و كان کایبهم մն‏ 221114

-
2-2 ¢

مرا إا مُِرمُونَ أم ب برک اا ع Փոռ այք մ‏

3 --

##[ترجمه |اصول کافی: با همین اسناد از حضرت صادق عليه ال لام نقل کرد که درباره ր ծթ ա‏ 000 3
من بعد ما تدر ւջ) 214) 2415Թ‏ گمان کسانی که یس از آنکه [راه] Հա»‏ بر آنان روشن شد [به حقیقت] پشت کردند]
ببسي ا ا یرہ سي

11126« کرهُوا ما 4102 سکم فی بَغض اأئر؛ -. محمد / ۲۵ - ۲۶ -

[چرا كه آنان به كسانى که آنچه را خدا نازل كرده خوش نمی داشتند گفتند ما در كار [مخالفت] ն‏ حدودی از شما اطاعت
خواهيم کرد فرمود: به خدا قسم اين نيز درباره آن دو و پیروانشان نازل شده و همین است معنى آيه ای كه جبرئيل برای
پیامبر اکرم آورد: «ذلک աքն‏ الوا لین كرهُوا ما رل الله درباره على اسَنطِيعَكمْ فى بَغض ال فرمود: بنى اميه را به ييمان
خود خواندند که خلافت ما را بعد از پیامبر اکرم منتقل نکنند و از خمس چیزی به ما ندهند. و گفتند اگر خمس را به ایشان
بدهيی دیگر به چیزی احتیاج نخواهند داشت و باکی ندارند از اينكه خلافت در آنها نباشد. بنی اميه گفتند: ما در بعضی از
آن پیمانی که شما ما را به آن دعوت کردید اطاعتتان خواهيم کرد و آن مسأله خمس بود که به آنها چیزی از آن ندهیم. اين
قسمت آیه «کرهُوا ما تل اللهُ و آنچه خدا نازل کرد وجوب ولایت على عليه الت لام بود بر خلقش. ابو عبیده نيز با اين دسته

۲ 2
ع ع 8
)122 امرا

ترموا ام

5-

م بخسٹون

بود كه نويسنده ايشان به شمار می رفت. خداوند اين آيه را فرستاد: չն‏ 15 انا مُعِرمُونَ * أ Ջա‏ ا لا نَسْمَعٌ سِرَّهُمْ

و نَجْواهُمْ) -. زخرف /۷۹- ۸۰ -

[یا در کاری ابرام ورزیده اند ما [: نيز] ابرام می ورزیم. آيا می پندارند که ما راز آنها و نجوایشان را نمی شنویم) ت تا آخر ա‏
-. اصول کافی ۱: ۴۲۰ - ۴۲۱ -

بد > | تر جمه |
۵۹

ےم ب شس رتپ و تپ ہیس

مهم

۳

)۵( «յայ

| ترجمه |اصول كافى: با همین اسناد از حضرت صادق عليه الس لام نقل كرد كه درباره أيه «و مَنْ ,25« بالحاد بظلم» -.

حج / ۲۵ -

و [نیز] هر که بخواهد در آنجا به ستم [از حق] منحرف شود فرمود: اين آيه درباره آنها نازل شد موقعی که وارد کعبه
شدند و در آنجا پیمان بستند و قرار گذاشتند بر کفر و انکارشان در مورد آنچه که درباره اميرالمؤمنين عليه الالام نازل شد.

در خانه خدا با ظلم بر پیامبر و ولی او از حق بر گشتند. دور باد قوم ظالم از رحمت خدا! - . اصول کافی ۱ -

۷| تر جمه |

بیان

قوله إِنَّ 5:31 آمَتوا «Մյ‏ فى سوره النساء هكذا لین Բան‏ کرو نم آمَنُوا تم کنروا ‏ تم اژداڈوا فرام يكن الله
یف هم و لا ديهم تلا (۶) و فى سوره آل عمران هكذا լ‏ 5:11 1828 ٍیمانهم تم ادادُوا 9Ն5‏ تقبل 3243
ولیک 22 52121 و لعله عي السلام ضم جزء من إنحدض لین إلى جزء من الأخرى ليان اتحاد مفادهما و یحتمل أن يكون
فى مصحفهم علیهم السلام ԱՏՀ‏ و الظاهر أن المراد بالایمان فى الموضعین الاقرار

ص: ۳۷۶

۱- سوره محمد: ۲۵ و ۲۶.

۲- فى المصدر: و لم یبالوا.

۳- الزخرف: ۷۹ و ۸۲۰

۴- آصول الکافی ۱: ۴۲۰ و ۴۲۱.

۵- آصول الکافی ۱: ۴۲۱ و الآيه فى سوره الحج: ۲۵.

۶ فى النسخه المخطوطه زاد بعد ذلک: و ليس فيها من تقبل توبتهم نعم هو فى آيه آخری فى سوره آل عمران و هی هکذا.

باللسان فقط و بالکفر الانکار باللسان أيضا كما صرح به فى تفسیر على بن إبراهيم Ը)‏

قوله عليه السلام بأخذهم من «ԵՆ‏ بالبیعه لعل المراد بالموصول أمير المؤمنين عليه السلام و المستتر فى قوله بایعه راجع إلى آبی
بكر و البارز إلى الموصول و یحتمل أن یکون المستتر راجعا إلى الموصول و البارز إليه عليه السلام أى آخذوا الذین بایعوا أمير
المؤمنين عليه السلام يوم الغدیر بالبیعه لأبى بكر و لعله أظهر قوله فلان و فلان و فلان هذه الکنایات یحتمل وجهین الأول أن
یکون المراد بها بعض بنی أميه كعثمان و أبى سفیان و معاویه فالمراد بالذين 47 ما رل الل ابو بكر و عمر و آبو عبیده إذ
ظاهر السیاق أن فاعل قالوا الضمیر الراجع إلى ն‏ 28171477 92182501 بالكتايات آنا مك ر عسو աան‏
ضمير قالوا راجعا إلى بنی أميه بقرينه كانت عند النزول و المراد بالذین کرهوا الذین ارتدوا فیکون من قبيل وضع المظهر فى
موضع المضمر نزلت و الله فيهما أى فى آبی بكر و عمر و هو تفسیر للذين كرهوا.

و قوله و هو قول الله تفسیر ل ما رل ال و ضمیر دعوا راجع إليهما و آتباعهما و قالوا أى و هما و أتباعهما.

قوله فى بَغض لأر علهم لم يجترءوا أن يبايعوهم فى منع الولایه فبایعوهم فى منع الخمس ثم أطاعوهم فى الأمرين جميعا و لا
یبعد أن تکون کلمه فى على هذا التأویل تعليليه أى نطیعکم بسبب الخمس لتعطونا منه شیٹا و قوله كرهُوا ما رل اللُ اعاده
للکلام السابق لبيان أن ما نزل الله فى على عليه السلام هو الولایه إذ لم بظهر ذلك مما سبق صریحا و لعله زیدت الواو فى قوله و

ص: ۳۷۷
۱- تفسیر القمی: ۱۴۴. قال فیه: نزلت فى الذين آمنوا برسول الله صلی الله عليه و آله |قرارا لا تصدیقا ثم کفرواء کتب الکتاب

فیما بينهم الا يردوا الامر الى آهل بيته ابدا فلما نزلت الولایه و اخذ رسول الله صلی الله عليه و آله الميثاق علیهم لأمير المؤمنين
آمنوا اقرارا لا تصدیقا فلما مضی رسول الله صلی الله علیه و اله کفروا و ازدادوا کفرا.

قوله مرفوع على قول الله من قبیل عطف التفسیر ան‏ لا تصریح فى المعطوف عليه بأن النازل فیهما و فى آتباعهما کرهوا أم قالوا.

ترجمه ]یه ա‏ منوا می گویم در سوره نساء چنین است: دای սնն‏ تم کفژوا ‏ غ موا Թ‏ کفژوا ثم 52512
كفراً م يكن اله فرع لا ديهم یاه و در سوره آل عمران چنین است: 8թ‏ 5.11 كمَرُوا بعد ایمانهغ 35318 ՆՏ‏
لج یل وخ و راک عم الف رك فایہ اما یک سے از یکی از اندو اید راوس ذيكز از اہ دگ روصل
نموده تا اشاره به اين باشد که مفاد هر دو آيه یکی است. اين احتمال نیز هست که در مصحف ائمه چنین باشد. و ظاهرا منظور
از «ایمان» در هر دو موضع» فقط اقرار به زبان است و منظور از «کفر» فقط انکار به زبان است. همان طور که در تفسیر على

بن ابراهیم به آن تصریح شده است. - . تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۱۴۴ -

سخن امام «بأخذهم من بایعه بالبیعه» شاید منظور از موصول اميرالمؤمنين عليه لن لام است و ضمير مستتر در «بایعه» به ابوبکر
برمی گردد و ضمیر بارز يه موصول» و ՆՆ‏ ضمیر مسر بل موصول و ضمیربارز Հաաա ա.‏ برمی گرددہ يعتى کسائی که
در روز غدير با امیرالمومنین بيعت كردندء برای ابوبکر بيعت گرفتند و شاید اين اظهر باشد. عبارت «فلان و فلان و فلان» دو

وجه در اين کنابه‌ها است:؟

اول منظور از آن بعضى از بنى اميه مثل عثمان و ابوسفيان و معاويه باشد» يس منظور از كسانى كه كراهت داشتند آنچه را كه
خداوند نازل کرد ابوبکر و عمر و ابو عبیده عنس زیرا ظاهر سیاق این است که فاعل «قالوا؛ ضمیر در آن به 15 «ո‏ اروا
برمی گردد. دوم اينكه منظور از کنایه‌ها؛ ابوبکر و عمر و ابو عبیده باشد و ضمیر «قالوا» به بنی اميه بر گردد» به قرینه «کانت عند
النزول» و منظور از کسانی که کراهت داشتند. کسانی است که مرتد شدند يس از قبیل قرار گرفتن اسم ظاهر به جای ضمیر
سے اق ضارت ադ‏ راف هما کی قزاره اپ ریگ وعمر ران سیر يراق ժանի 5- Հոնի‏ سک او وی هو ٹرلا
تفسير برای آن جيزى است كه خدا نازل کرد و ضمير «دعوا» به آن دو و يبروانشان برمی گردد و «قالوا» یعۂ يعنى آن دوو
بيروانشان. عبارت «فى بعض الأمر» شايد جنين بوده كه جرات نكردند كه با هم در مورد منع ولایت هم پیمان شوند و فقط در
منع خمس با يكديكر هم پیمان شدند بعد در هر دو كار از آنها اطاعت كردند و بعيد نيست كه كلمه «فی» بنا بر اين تأويل»
برای تعليل باشد» يعنى اطاعت می كنيم از شما به خاطر خمس تا از آن جيزى به ما بدهيد. و عبارت «کرهوا ما نرّل الله» تكرار
كلام كذشته است» براى بيان اينكه آنجه كه خداوند درباره على عليه ال لام نازل کرد همان ولایت است؛ زیرا آن از آنچه
كه گذشت صريحا روشن نشد و شايد واو در «و الذى» از جانب نساخ اضافه شده است. و گفته شده «قوله مرفوع على قول الله)
از قبیل عطف تفسير است. زیرا در معطوف عليه تصريحى نيست بر اينكه آنجه نازل شده درباره آن دو و پیروانشان باشد» اين
امت كه گر մատա ավ‏ یا Վատ:‏

] ترجمه‎ | 5:
«ջո.»

كاء الکافی Հաա‏ مُحَمّدٍ عَنْ مُعَلى بن ՎԵ‏ عَنْ 8 آشباط عَنْ علی بن أبى حفزه عَنْ اہی بصیر عَنْ أبى عتد الله عليه
السلام فى وله فَسَتَعْلمُونَ مَنْ هُوَ فى ضلال مُبین (۱) ն‏ مغر المکذبین حَدِث بتکم رِسَالَه رَبّى فى وَلَايَهِ 26 807« عليهم

Ք

السلام من بَعْدِهِ مَنْ هُوَ فی ص لال مُبین كذا أَنِْلث و فى قَوْلِهِ تغالی إِنْ 311738 1728 فقال إِنْ تلووا الأمرَ و تغرضوا Բալա‏
415134 ان ہما تَعْمَلونَ حَبيراً )٢(‏ و فی قَوْلِهِ فلَنَذِيقَنَ الذین کفروا ركهم 203 أمير الْمَؤْمِنِينَ عليه السلام عذاباً شدیدا فی
Ա‏ و جرهم آشوا الى كانُوا يَعْمَلُونَ (۳)

**[ترجمه ]اصول كافى: ابو بصير از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد كه درباره آيه افو من هُوَ فی ضلال مُبین؛ -.
رک اتد ويه زود كو اهيل سک کی ای کک حر گر سی o CEE‏ ری کارب
کردید! موقعى که از رسالت پرورد گارم درباره ولایت على و ائمه عليهم الس لام بعد از او به شما خبر دادم» خواهيد فهميد جه
کی دو کزان کارا ال անում‏ او ا شر 1ر گر ارات كرابف ام اض Նան:‏
فرمود: اگر تغییر دهید جربان را و برگردید از آنچه که مأموریت داربد» شاد 41 کات بما تعلو բշ‏ -. نساء / ۱۳۵ -
[قطعا خدا به آنچه انجام می دهید آ گاه است.) و درباره آيه Հեն:‏ لین کفژوا؛ با ترك کردنشان ولایت امیرالممنین մ‏
اعذاباً ան‏ در دنياء «و 24088 أ الذى «Վ ՆԵ‏ قا ۷ و նա‏ كسا را که کات لم ان ای

سخت می چشانیم و حتما آنها را به بدتر از آنچه می کرده اند جزا می دهیم.] - اصول کافی ۱: ۴۲۱ -

| ترجمه‎ |
«Ե

كاء الکافی մայ‏ بن مُحَمّدٍ عَنْ مُعلی بن مُحَمَّدٍ عن علی بن اسباط عَنْ عَلِىٌ بن مَثضُور عَنْ إِبْرَاهِيمَ بن عبد الحمید عن ա)‏
بن صَبيح عَنْ أبى عبد الله عليه السلام لک بِأنَّهُ إذا 411225 وَخدَۂ و Ք «մյ թ‏ (۴).

**[ترجمه ]اصول كافى: وليد بن صبيح از حضرت صادق عليه الت لام درباره آيه թյ ան «ՏՍ‏ دُعِىَ الله وَحْدَّهُ) و اهل ولايت
Բ‏ - . غافر / ۱۲ - این [كيفر] از آن روى برای شماست که چون خدا به تنهایی خواندہ می شد كفر می ورزیدید.] -.
اصول کافی ۱: ۴۲۱ -

| جمه‎ թու

بیان

فى القرآن ՀՀ‏ كما مر و لعله من النساخ.
**[ترجمه آچنان جه گذشت در قر آن «دلِکم» است و شايد تغییر از جانب نساخ است.

| جمه‎ թո

۶۳

كاء الکافی մե‏ بن ابراهیم عَنْ خد بن مم عَنْ مُحمّد بن الب عَنْ مُحَمّدِ بن ծամ»‏ عن أبيه عَنْ أبى ջոր‏ آبی عبد
الله عليه السلام فی 41038 16 ի Սե‏ 215 واقع للکافرین وای 22 لیس له داقع ثم ال عکذا و الله մ3‏ بها جتوئیل
عليه السلام չն‏ مُحَمّدٍ صلی الله عليه و آله (۵).

իո‏ ترجمه |اصول كافى: ابو بصیر از حضرت صادق عليه الشلام نقل کرد که ايه ջա յե‏ بعذاب واقع اد للكافرينَ) به ولاایت
على الیش له دافغ» -. معارج /۱ - ۲ - [پرسنده ای از عذاب واقع شونده ای پرسید که اختصاص به کافران دارد [و] آن را

بازدارنده ای نیست.) پس فرمود: به خدا قسم جبرئیل اين طور برای محمد آورد. - . اصول کافی ۱: ۴۲۱ -

| تر حمه‎ | E
«ff»

كاء الکافی ՎԱԿ‏ بُ یی عَنْ أَحْمَدَ مُحمّد بن աայ‏ عن الخسن بن «թշ‏ عَنْ آخبه عَنْ أبيه عَنْ أبى աա‏ عَنْ أبى جغفر
عليه السلام 42.2 نکم لفی قَوْلٍ 282 فی آفر «մյ‏

VA ص:‎

.۲٩ الملک:‎ -١

۲- النساء: ۱۳۵.

۳ آصول الکافی ۱: ۴۲۱و الآیہ الأخیره فى سوره فصلت: ۲۷.
۴- آصول الکافی ۱: ۴۲۱. و الآيه فى سوره المومن: ۱۳.

۵- أصول الکافی ۱: و الآيه فى المعارج: ١‏ و ۲.

(«ՀԱ آفک عَن‎ «Մ)/ 28 آفک قال مَنْ أفكك‎ 42 «աջ

| ترجمه |اصول کافی: بو حمزه از حضرت باقر عليه الترلام نقل كرد که درباره آیه نکم 1 تولف« (که شما
[درباره قرآن] در سخنى گوناگونید) در امر ولا۔یت աԱ‏ ف . ذاریات 4-۸7 ([یگوی] تا هر که از أن

بر گشت بر گشت باشد) فرمود: هر كس از ولایت بر گردانده شدء از بهشت بر گردانده شده است. - . اصول کافی ۱ ۴۲۲ -
թու‏ جمه |

بيان

قال الفیروزآبادی آفک عنه كضرب و علم يأفكك إفكا صرفه و قلبه أو قلب «Ն‏ و فلانا جعله يكذب و حرمه مراده.

و قال الطبرسی رحمه الله: أى يصرف عن الإيمان به من صرف عن الخير أى المصروف عن الخيرات كلها من صرف عن هذا
الدين و قيل معناه يؤفكك عن الحق و الصواب من أفكك فدل ذكر القول المختلف على ذكر الحق فجازت الكنايه عنه و قيل إن
الصارف لهم رؤساء البدع و أئمه الضلال لن العوام تبع لهم (۲).

#* ترجمه آفیروز آبادى گفته است: «أفكك عنه» مانند «ضرب و علم؛ «يأفكك إفکا؛ يعنى او را بركرداند و منقلب کرد يا ریش
را ب رگرداند» و «فلانا» جعله يكذب و از مرادش محروم كرد. و مرحوم طبرسى گفته است: يعنى کسی را كه از خير بر گشته
است» از ايمان به او برمى گرداند. يعنى محروم از تمام خيرات کسی است كه از اين دين بركردانده شدہ. و گفته شده معنى
ابن است که از حق و راستی پر گرذانده می شود کسی که بر گردانده شد. يس ذكر دقؤل مُختلف+ ءلالٹ بر ذکر حق دارد» پس
کنایه از آن نیز جا ز است. و گفته شده کسی که آنها را برمی گرداند» سران بدعت گذار و پیشوایان گمراهی هستند. )|

#* | تر جمه |
»¥$«

سی رہ ہے ری ا ԱԱ‏

*٭(ترجمہ]اصول کافی: ابو حمزه از حضرت باقر عليه ال لام درباره اين آيه نقل كرد: «هذان ححص مان 28223421
فَالَذِينَ کفژوا» به ولا۔یت على «فطعث էշ‏ یاب مِنْ نار» - ميخم قلات Հա‏ دو | گروه] ] دشمنان یکدیگرند که درباره
پرورد گارشان با هم ستيزه می كنند و كسانى كه كفر ورزيدند جامه هايى از آتش برايشان بريده شده است.) - . اصول كافى
۱ -

۷| تر جمه |

"۶۵

Աա ےج ود‎ ս

չիթ:‏ جمه ]اصول کافی: عبدالرحمن بن كثير از حضرت صادق عليه الشلام نقل كرد که درباره آيه :»1122 و مَنْ خسن من
الله աշ‏ - . بقره 178 - این است نگارگری الھی و کیست خوش نگارتر از خدا) فرمود: نگارگری ժա‏ به ولايت در
ميثاق. -. اصول کافی ۱: ۴۲۲ - ۴۲۳ -

بد > | ترجمه ]
522

که الكافى տա‏ هرن عن աա‏ اأعظیم աայ‏ عَنْ محمد بن الف ل عَنْ آبی حفرة عن أبى جغفرعلیه السلام قَال: يرل
جترئیل بقن اه 182 28 11:51 بولایه 28 մլ‏ كفُوراً (ه) قَالَ 137 جبرئیل به الاه هدا و فل ա‏ ۾ فى

یه ա‏ عليه السلام 52 ան:‏ و مَنْ شاء 8508 մլ‏ آَغتذنا շյան‏ آل مُحمّدٍ تاراً (۶).

2

| ترجمه |اصول کافی: ابو حمزه از حضرت باقر عليه السّ.لام نقل کرد که فرمود: جبرئیل اين آيه را چنین نازل 55: տն‏
257 النّاس) به ولایت على» دا کور
[ولی بیشتر مردم جز سر انكار ندارند.] - . اسراء / ۸٩‏ -

o

فرمود: و جبرئیل اين آيه را جنين نازل 3:55 قل الق من ՀՏՀ‏ در مورد ولایت ՀԽ ւյթ‏ شاء یمن و مَنْ شاء فلیکنر էլ‏
ւտայամ 01221‏ آل Սաթ‏ -. کهف /۲۹ - [پس هر که بخواهد بگرود و هر که بخواهد اتکار کند که ما برای
ستمگران آتشی آماده کرده ایم.] -. اصول کافی ۱: ۴۲۴ - ۴۲۵ -

| تر جمه‎ թու
«Մ»
عَن ان آورمه عَنْ عَلِىٌ بن حشان عَنْ‎ ե) بن محمد عن‎ Հարո) كاء الكافى‎

ص: ۳۷۹

۱- أصول الکافی ۱: ۴۲۲. و الآيه فى الذاریات: ۸ و ۹.

۳- آصول الکافی ۱: ۴۲۲. و الآيه فى الحجخ: ۱۹.
۴- آصول الکافی ۱: ۴۲۲ و ۴۲۳. و الآيه فى البقره: ۱۲۸.
۵- الاسراء: .۸٩‏

۶- آصول الکافی ۱: ۴۲۴ و ۴۲۵. و الآيه فى الکهف: ۲۹.

**| ترجمه |اصول كافى: عبدالرحمن بن كثير از حضرت صادق عليه الس لام نقل كرد كه درباره ابه

ժի‏ و هُدُوا إلى صراط الْحَمِيدِ» -. حج / ۲۴ - յ)‏ كفتار پاک هدايت می شوند و به سوى راہ [خداى] ستوده هدايت می

«و هدوا إلى الطیّب من

لم يس աւ Ա"‏ ال و رسس دب ت۱
الئ لام يافتند و فرمایش او: Տաթ Թ‏ م الما و رنه فى ریک یعنی امیرالمومنین» «و که ة یک کنر و لوق و
لا ا رس يت ید ا ا وم

يليد کاری و سر کشی را در نظرتان نا -Ն‏ خوشايند ساخت) اولى و دومی و سومى
թո‏ جمه |
«ջի»‏

كاء الکافی مُحَمَدٌ بث 24558288 28454 ابن تخبوب عن تین بن نیم لاف մ ՀԼ‏ ید اللہ عليه
السلام عن وله لک کافر و نكم ین մա‏ الله رو جل إِيماتهُم 28704548 ازع عیهم البق ز
هُمْ در فی 31.12 عليه السلام 867 عَنْ قَوْلٍ الله أَِيعُوا الله :1421 لشو نیم انم على و شولا ابلاغ الْمَِينٌ (۴)
قال ما و اللہ ما ملک من کاب فلكم وَ مَا م لک مَنْ > هلک عََّى یوم ատմ‏ إلا فی :55« لابا و جضوو نا و ما خرج سول

هن ال كی رم رقاب ան չն‏ نا و الله يهى مَنْ بشاء إلى صراط Յա‏ « (۵),

թո‏ ترجمه |اصول کافی: نعيم صحاف گفت: از حضرت صادق عليه الشلام در مورد آبه րա «Տեր‏ زونك زی تغاین
۱ - يرسيدم. فرمود: خداوند روزى که از ايشان میثاق كرفت - در حالى که ذره‌ای در صلب آدم بودند - ايمان آنها را به
رات سای کر آها راد موالاتت شا فاع աի‏ ابد سؤال کردم: «أَطِيعُوا الله و یلوا الرَسُولَ فان تیم اّما على
մ 571725‏ -. تغابن / ۱۲ - إو خدا را فرمان بريد و پیامبر [او] را اطاعت نمایید و اگر روى بگردانید بر ييامبر ما فقط
پیام رسانى آشکار است) فرمود: به خدا قسم هلاک نشدند كسانى که از قبل شما بودند و نه هلاک شد کسی كه هلاک شد
تا اینکه قائم ما قیام كنذ» مگر به واسطه ت رک ولايت ما و انکار حق ما. و پیامبر اكرم صلی الله عليه و آله از دنيا خارج نشد

|

مگر اينكه بر كردن اين امت لازم نمود حق ما را و خداوند هر كس را که بخواهد به راه راست هدایت می کند. - . اصول
کافی ۱: ۴۲۶ - ۴۲۷ -

| جمه‎ թո

«ջՖ»

كاء الکافی մա‏ ین ہے وج و کے روہ ري
ِلك و ای لین و ن قيدك لين شر کت տեմ‏ ععلمک قال بغبی ان آشرکت فی اون اہ 22 لاغذ و كن ین
الشاکرین يَغنى ےت ےج وھ

**[ترجمه ]اصول کافی: حکم بن هلول از مردی از حضرت صادق عليه التر لام درباره آيه «و لَقَدُ آوحی ی الک و إلى الْذِينَ
من یلک لن 1 شرکت خط اک فرمود: ب سی کر دیگری را شريكك در ولا۔یت كردىء Վր‏ الله اعد و كن من
الشّاكرينَ) -. زمر /۶۵ -۶۶ -

յ)‏ قطعا به تو و به کسانی که ب پیش از تو بودند وحى شده است اگر کرک ورزی» حتما کردارت تباه و مسلما از زیانکاران
خواهی شد. «ՏՆ‏ خدا را بيرست و از سپاسگزاران باش]» یعنی خدا را بيرست به اطاعت و از شکر گزاران باش که تو را به

وسیله برادرت و پسر عمویت يارى کردم. - . اصول کافی ۱ -

##[ تر جمه ]

«Ի»

کت كنز جامع الفواند و تأویل لیات الظاهره مدب لاس عَنْ 22 عبد الله ن أَسَدِ عَنْ اتراهيم 17 Է:‏

ص: ۳/۳۹۰

.۴ الحخ:‎ -١

.۷ أصول الکافی ۱: ۴۲۶ و الآيه فى الحجرات:‎ ٢
.۲ التغاین:‎ -۳

۴- التغاین: ۱۲.

۵- آصول الکافی: ۱: ۴۲۶ و ۴۲۷.

۶ أصول الکافی ۱: ۴۲۷ و الایتان فى الزمر: ۶۴ و ۶۵.

54 28 ٿن هلمال ڪن الکن بْن ھب بن 26 )10 بجیره عَنْ سے اہر 25-28 عليه السلام فی قَوْلٍ الله عزَ َر و جلى فأبى
أكرُ الاس մլ‏ کفورا قال 412413 չա‏ عليه السلام (؟).

**[ترجمه ]كنز الفوائد: جابر از حضرت باقر عليه الشلام نقل کرد كه درباره آيه ابی 201281 Սլ‏ كفوراً» -. اسراء / 88 -

فرمود: درباره ولايت على عليه الشلام نازل شده است. - . كنز الفوائد: ۰-

* | ترجمه |
«ՄԵ‏
كنزء كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره ا بر ےت Աա ԱՄՆ‏

بى ید اللّهِ عليه السلام 44 չա մ «13125 ան աս‏ عليه السلام վ‏ کفوراً ().
**[ترجمه ]كنز الفوائد: عبدالله بن سنان از حضرت صادق عليه الت لام نقل کرد که فرمود: չն‏ 201281 به ولایت على
عليه التلام մբ‏ كفوراً.» -. كنز الفوائد: ۱۴۰ -

] ترجمه‎ | E
«VY»

5 كنز جامع الفوائد و تأويل الآبات الظاهره ՎԱ‏ بن اعباس عَنْ مد بن هنم عَنْ مد ین إشرماعیل عَنْ Ցե 2 առթ‏
عن أبى ان موعدى من أي ی السلا فى قزلہ الى و مل الب بكم فى وی علق عليہ السام قمن شاء في و من

28:22 قَالَ و را ای قَْلِهِ տամ‏ من مما تم قال سل ین صلی الله عليه و آله ժան‏ 223 علي إن اَن بن
| يسوب اله َو که مَعْصِدَيَهَ و کفرا قَالَ ؟ 408 ԽՐ»‏ و լ‏

ترجمه |کنز الفوائد: عيسى بن داود از ابوالحسن موسىء از پدر خود عليه الت لام نقل كرد كه درباره آیہ به «و قل الق مِنْ
رگ درباره ولامبت մարան‏ شاء زین و من فا یکن فرمود: و خواند ارات اع عا گا فرمود: به پار
اکرم گفته شد آنچه را که در مسأله على به آن مأموری آشکار کن» زیرا او از جانب پرود گارت حق است. يس هر كس
خواست. ایمان بیاورد و هر كس خواست» کفر بورزد. خداوند ترك او را معصيت و کفر قرار داد. فرمود: سپس خواند: اب

ՆՅ‏ للظالمی» ستمگران به آل محفّد «ناراً أحاط بهم شررادقها» -. کهف ۲۹ - [پس هر که بخواهد بگرود و هر که

2

بخواهد انكار كند که ما برای ستمگران آتشی آماده كرده ایم كه سراپرده هایش آنان را در بر می گیرد.) سپس خواند: «ِن

الِينَ منوا و عملوا الصَّالِحَاتٍ նլ‏ لا շէ չա‏ مَنْ տայ‏ عَمََّاا -. کهف / ۳۰ - (کسانی كه ايمان آورده و كارهاى شايسته

کرده اند [بدانند که] ما پاداش کسی را که نیک و کاری کرده است تباه نمی کنیم.] يعنى به آل محال علیهم Ջա‏ - كنز
الفوائد: ۱۴۱ -

| جمه‎ թո

«ՄԼ»

25 رت

كنزء كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاھرہ Ա‏ تاد (۶) عن أبيه عليه السلام فی قول الله 2 حل ան‏ نَ آمَنُوا وَ
այա Նե»‏ 4 مغْفرَة و رذق 6.7 قَالَ آولیک آل محمد عليهم السلام و لین روا فى قط 719552 مُحَمّدِ (۷)
شماجزین ولیک ضحاب ի‏ قال լ»‏ 430 تر 58-25« 583 24513(

ص: ۳۸۱

۱- فی المصدر: عن ابن بحيره.

۲- كنز جامع الفوائد: ۱۴۰. و الآيه فى الاسراء: .۸٩‏

۳- كنز جامع الفوائد: ۱۴۰. و الآيه فى الاسراء: .۸٩‏

۴- فى المصدر: لال محمد حقهم.

۵- كنز جامع الفوائد: ۱۴۱.

۶- آی عن موسی بن جعفر عن أبيه عليهما السلام.

۷- تفسیر لقوله تعالی: «فی آیاتنا* ففسرها عليه السلام بآ يات الموده.
۸- كنز جامع الفوائد: ۱۷۶. و الایتان فى الحخ: ۵۰ و ۵۱.

ա‏ رر ՀԱՆ‏ ان به «فالذینَ
آمَنُواوَ يلوا աաա ամայ‏ و زق کریغ؛ فرمود: اينها آل محمّدند 52112 ضعو در قطع مودت آل محيّرد,
«معاجزین «Հյ‏ اك թթ‏ -. حج ۵۰- ۵۱ - ريس آنان که گرویده و کارهای ան‏ کرده اند آمرزش و روزی
نيكو برای ایشان خواهد وک رکا کا در [تخطته] آیات ما می کوشند [و به خیال خود] عاجز کنند گان ما هستند» آنان اهل

دوزخند) فرمود: آنها همان چهار نفرند» یعنی تیمی و عدی و دو اموى. - . كنز الفوائد: ۱۷۶ -
۷| تر جمه |
«ՄԷ»‏

185 شاد عَثه عَنْ 1« عليه السلام فی 265243 11522204 2843 فيها دون )0 قال 433 فی زشول
اله صلی الله عليه و آله و فى أمير աո‏ عليه السلام و اه و لسن و الْحْسَئِن عليهم السلام و Սն‏ عليه السلام 2343
ամ) չաթը‏ علیهم السلام إِنَّ الِّينَ هُمْ من خشیه կո‏ مُشغون و الَّذِينَ مُم بآياتٍ رهم يُؤْمِنُونَ ای وله تغالی و هم մ‏

**| ترجمه أو با همین اسناد از حضرت موسى بن جعفرہ از يدرش عليهما ال لام درباره آیه «قَد فلح الْمَؤْمِنُونَ» تا «هُمْ فيها
خَالِدُونَ» -. مؤمنون ١١ - ١/‏ - نقل كرد كه فرمود: درباره رسول خدا و اميرالمؤمنين و فاطمه و حسن و حسين عليهم الشلام
نازل شد. و فرمود: (إِنَّ մա‏ هُمْ من خشیه Էբ‏ ُشفقون. و 711 هُمْ ժե) էք անն‏ تا «و هُمْ لها Ժե‏ -. مؤمنون /
۷ - ۶۱ - درباره اميرالمؤمنين و فرزندانش عليهم الشلام نازل شد. - . كنز الفوائد: ۱۸۰ -

* | ترجمه |

«VA»

ہو անա‏ سوہ یبور ال ا

اہ 22482 امو او لان E‏ فک لد"

#4[ ترجمه ]كنز الفوائد: اسحاق بن عمار گفت: از حضرت صادق عليه الت لام درباره 1 به «إنّ الله Յա‏ عَن الَذِينَ آمَنُوا» -.
حج /۲۸-

[قطعا خداوند از كسانى كه ايمان آورده اند دفاع مى كند] يرسيدم. فرمود: ما آنهاييم كه ايمان آوردند و خداوند از ما չն»‏

بی کند هر عله وا کهشعه նավն‏ کرو عر كر «ՎԱՆ‏

#* | ترجمه |

«Մչ»

کن كنز جامع الفواند و تأويل الابات الظاهره محمد بْنُ աթ‏ عَنْ 8 بن ք.ա‏ 5402 أبى حفرة عرن أبى جغفر عليه
السلام 03:20 جترئیل عليه السلام علی 64« صلی الله عليه و آله «Աք‏ مکذا 28128 الاس مِنْ «Մ» )۶( «Տ:‏ 28
عليه السلام մլ‏ کفوراً (۷).

٭ |[ ترجمه ]کنز الفوائد: ابو حمزه از حضرت باقر عليه الس لام نقل کرد که فرمود: جبرئيل اين آبه را بر محمد اين چنین نازل

- ۱۴۱ دا كُوراً.» -. كنز الفوائد:‎ թ اکر النّاس» از امت تو به ولابت‎ ջնդ:55
] ترجمه‎ | *
«ՄՊ»

کتز كنز جامع الفوائد و تأويل الآببات الظاهره 454 23 لسع թյ‏ بن عود الله عنِ الاج بن مهال عَنْ عفد بن
Տատա այլ ատաման քան‏ : عط ال یعیش عليه السلام Էա մ‏ منک لا و
اعد «ՏՆ‏ سانا و 1 منک فوا کته الآ 4 չա‏ عليه السلام اشکث 03ն շն Մ‏ 41 جل ՀՀո‏

TAY ص:‎

.۱۱ -۱ سوره المومنون:‎ - ١

۲- كنز جامع الفوائد: ۱۸۰ و الآيات فى سوره المومنون: ۵۷- ۶۱.

۳- فى المصدر: محمد بن الحسن بن علی.

۴- كنز جامع الفوائد: ۱۷۱. و الایه فى الحخ: ۳۸.

۵- الموجود فى المصدر: محمّرد بن یعقوب عن أحمد بن عبد العظیم عن محمّد بن الفضیل و فيه وهم و الصحیح: احمد عن
عبد العظيم» و هو أحمد بن مهران و الحديث يوجد فى الكافى ۱: ۴۲۴.

۶- المصدر و الكافى خالیان عن قوله: عن «Տա‏

۷- كنز جامع الفوائد: ۱۴۱. و اليه فى الاسراء: .۸٩‏

5231 کان مُؤْمِنا كمَنْ کان فاسقا لا يَسْتَوُونَ (Ը)‏

*#*[ترجمه ]كنز الفوائد: ابن عباس گفت: وليد بن عقبه بن ابی معيط به حضرت على عليه թայ‏ گفت: من از تو زبان دارتر و
نيزه من از تو تيزتر و از نظر جمع كردن سياه من پرتر از تو هستم. حضرت على عليه الشلام در جواب او فرمود: ساكت باش ای
մկա» իան‏ این اندرا իական‏ فرق كان قزرا کمن նանա‏ لايد մ‏ س م۱ انا کسی که ممن
است حون کسی است که نافرمان است» یکسان نیستند.) -. کنز الفوائد: ۲۲۸ -

* | تر جمه |
«VA»‏

كنز كنز جامع الفواشد و լան‏ الآیات الظاهره աա‏ ن 28267 علي بن غورد الله ن 81 رايم ِن Բանա‏
ڪرو بن ڪاو عن به عن یل غن الکلیی عَنْ أبى ضالح عَنِ ان ن عاس فی 541-222 56 եք‏ کمن کال فابقاً
لاد تون تال رك فى ول աա աքն‏ الڑشولِ و و این و ریق ال الق زین آنا و الآ
ملک سانا و նա «8ե նոյ‏ 0( :4 مک عشوا للکنیبه فَقَالَ الم ES‏
այնմ‏ کمن كان նան‏ لا تون( 8 بی حال 24119824 نوا و ملوا الصًالِحاتِ չչն‏ نات մ2 այե‏
ہما کائوا يَْمَلونَ و ین ال 2-1 ال وَأَما این 14 այն‏ لار لما اراو أن بر جوا بٹھا 131124
ذرتراققات ثار الْذى کتتم 21534 (۴).

***| ترجمه ]كنز الفوائد: ابن عباس درباره آيه: 1 من كان աֆ‏ کمن كان են‏ 77573 گفت: اين درباره دو نفر نازل
شده كه یکی از یاران پیامبر» او مؤمن و دیگری فاسق بود. مرد فاسق به مؤمن گفت: به خدا سوگند نيزه من از تو تيزتر و زبان
دارترم واز نظر جمع كردن سياه يرتر از تو هستم. تمن به فاسق گت ساکت باش ای فاسق! خداوند اين 1« وا نازل کرد: مأ
543 كان աք‏ کون كان Հայ Անան‏ وُونَّ.ا آنگاه حال مؤمن را توضيح داد و فرمود: նհ‏ الّذِينَ منوا و عملوا السَالحات «շն‏
جات الم أوى زلا ہما کالُوا Յա‏ حال فاسق Ս‏ جنين بیان کرد: թ‏ 5:30 4.2 20261 كلّما أَرادُوا أَنْ بَحْژجُوا
کا 121 Կ3‏ و قیل 20 1475 تعذاب اکر لی 86 21814 -. سجده / ۱۹ -۲۰- (اما کسانی که ایمان آورده و
کارهای شایسته کرده اند به [پاداش] آنچه انجام می دادند در باغ هایی که در آن جایگزین می شوند پذیرایی می گردندہ و
اما کسانی که نافرمانی کرده اند يس جایگاهشان آتش است. هر بار که بخواهند از آن بیرون بیایند در آن باز گردانیده می

شوند و به آنان گفته می شود عذاب آن آتشی را که دروغش می پنداشتید بچشید.]
* | تر جمه |

«ՄՖ

-

553

-
-5 1

و مخض 41 چری علد مُعَاويَة : ین لسن بن عَلی մոշ‏ علیهما و بين لاست الولیدِ ».422 کلام فقال لَه ծաո)‏

و -

نس Ա.‏ و قذ جلد ک فى الخمر تمانین նջ»‏ 22250183 رَسُولٍ الله صلی الله عليه و آله فی یوم بر و
5 ا اله ر ول فی 2 նան «512275 երտ‏ (۵).

ہ١‎

**| ترجمه ]كنز الفوائد: و ابو مخنف ذ کر نمود که بين حسن بن على صلوات الله علیهما و ولید بن عقبه فاسق. در مقابل այն»‏
سخنی پیش آمد. امام حسن عليه ال لام به او فرمود: من تو را سرزنش نمی كنم که على را ناسزا می گویی؛ در حالی که او به
غاطر شراب خواری تو را هشتاد تازیانه زد و پدرت را با در پیشگاه پیامبر در جنگ بدر در كمال خواری کشت. و خداوند

على را در آیات بسیار زیادی مؤمن نامید و تو را فاسق. - . كنز الفوائد: ۲۲۸ ۲۲۹ -

۷| تر جمه |
۸>
فس» 17 تفسير القمی ابو նք 27 եմ արա ԵԱ‏ عن عبد الظیم տամ‏ عَنْ عكر بن աթ‏ عَنْ 21338 کنر عَنْ

نے «ամմա‏ السلام 2 4113 و عل قز ամ‏ انقو ոա‏ لا ےر 0 م الله الق ամը‏ متنا ոն‏

TAY ص:‎

۱- كنز جامع الفوائد: ۲۲۸ فیه: (انا اقسط) و فیه: (فی الکتبیه) و الایه فى سوره السجده: ۱۸.
۲- فى المصدر: «و اقسط منک لسانا» و فیه: فى الکتیبه.

۳- السجدہ: ۱ :

۴- السجده: ۱٩‏ و ۲۰.

۵- كنز جامع الفوائد: ۲۲۸ و ۲۲۹.

بمغرفتهغ Ը)‏ 51 511152 ٹا يَعْلمُونَ فاذا عَرَفُوهُمْ 2 غَقَرُوا :0(

#*[ترجمه ]تفسير على بن ابراهیم قمى: داود بن كثير از حضرت صادق عليه الشلام درباره آيه «قل للذین آمَنُوا 25 لذین لا
يد بون يام الله - -. جاثیه ۱۴۸ = [به کسانی كه ايمان آورده اند بكو تا از کسانی که به روزهای [پیروزی] خدا اميد ندارند
در گذرند) فرمود: بكو په کسانی که به شناخت سا بر آنها منت نهادیم به اينكه شناختند آنهايى را كه «անն‏ پس زمانى كه

آنها را شناختند» آنها را بخشيدند. -. تفسیر على بن ابراهیم قمی: ۶۱۸ -
թու‏ جمه |

«ՔԵ

کت كنز جامع الفوائد و تأويل الآیات الظاهره زو نع بن الُم : ین عليهما السلام أر اد أن يرب ՆԱ:‏ أ 9۳۴

ամն նոն ամ‏ لا ییون یا اللہ وضع ع الشوط من بيو قبكى الام کال تا ييكيكك کال نی نکب نولاق عق الذي لا

کے

Ա/մ 6255‏ ال نت مق يجو یا الله ال نکم یا շմ»:‏ ال عليه السلام لا أَحِبٌ اَن الک من بوجو ایام ան մ‏

عه -

41775728 صلی الله عليه و آله و لاله աա այ‏ بن ա‏ یلته بڑ وع این الک ھت روخ (մ‏

#* ترجمه ]كنز الفوائد: روایت شده كه على بن الحسین علیهما (ԳԼ‏ تصمیم كرفت غلامش را تنبیه کند. غلام اين آيه را
خواند: شل للدي منوا 28 للذ بن لا بز جود ام له امام عليه الك لام شلاق را از دست رها کرد و غلام شروع به كزية
نمود. فرمود: چرا گریه می کنی؟ عرض کرد: مولای من! آیا من در نزد شما از کسانی هستم که اميد ايام خدا را ندارند؟ به او
فرمود: تو از کسانی هستی که به ايام خدا امیدوارند؟ عرض کرد: آری مولای من! فرمود: : دوست ندارم که مالک کسی باشم
که اميد ایام خدا را دارد. اکنون برخیزه برو کار قبر ہار صلی اله علیه و آله و بگو خد اا روز عنامت از տե»‏ على بن
الحسین در كذرء آنگاه آزادی يراق خدا! - . کنز الفوائد: ۲۹۹ -

| جمه‎ թո
«ՔԵ

کنز؛ كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره مُحمّدُ 2 չայ‏ عَنْ عَلِىٌ : ٿن ید عن محترینِ بن عکم عن տա‏ خترین عَنْ
عن ی عم لین زاقفق ول يب بے رخا لمات عبر ای
آمَنُوا و عَمِلُوا անցա‏ سوا աա‏ و سوا بش یرو قمال الَّذِينَ منوا و عملوا չճ աան‏ م اشِم و بو َب
Է 17 «վետ‏ جترځوا (Օգո ա ջր ամայ‏ ۱

-
ت أذ

ت أن نَجْعَلَهُمْ کالذین آعواو ՆԵՔ‏ الصالحانت

سم ۳

**[ترجمه ]كنز الفوائد: ابن عباس درباره آيه: չն‏ حست 18 ات خوا المَيِثاتِ

سواء مَحْياهُمْ و مماتهم موا کت کے -. جاثيه ۲۱ -

[آیا کسانی که مرتکب کارهای بد شده اند پنداشته اند که آنان را مانند کسانی قرار می دهیم که ایمان آورده و کارهای
شایسته کرده اند [به طوری که] زندگی آنها و مركشان یکسان باشد جه بد داوری می كنند) گفت: کسانی كه ایمان آوردند
و عمل صالح انجام دادند» بنی هاشم و بنی عبدالمطلب هستند و کسانی که مرتکب کارهای بد شدند. بنی عبدالشمس هستند.
-. كنز الفوائد: ٠٠١‏ -

| ترجمه‎ | *
«Af»

كنز كنز جامع الفوائد و اویل الآبات الظاهره գման‏ الاس عَنْ 18 اریز خبی عَنْ 02154 Տատ‏
سی ان عَنْ նջ աաա‏ 28 عَنْ أبى ضالج عَنِ ان ن عاس فى قَولِِ عر و جل أ حب الین ا جت روا الات "Ա‏
ےت جج ود جک ی ان یت عمَه و

ا

#4[ ترجمه ]كنز الفوائد: ارح عباس درباره آیه չն‏ یت الذيق է‏ چتر وا السّيّئاتَ) تا آخر آبه گفت: دربارہ علی بن ابی طالب و
حمزه و عبیده بن حارث نازل شد که همان کسانی هستند که ایمان آوردند و درباره سه نفر از مش ركان عتبه و شبیه دو فرزند
ربیعه و ولید بن عتبه نازل شد و آنها کسانی هستند كه مرتکب کارهای بد شدند. - . كنز الفوائد: ۳۰۰ -

| جمه‎ թու
۸۴

کنن كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره مُحَمّد بن الاس عَن ابن عَقدَة عَنْ أخك د بن الْحَسَر عن )22 عن الحت ين بن
ا ا بس شورّة محمد صلی الله عليه و آله آنه فِينا
و آيَهُ فى يَنى أَمَيَةَ (2).

-١‏ فى المصدر: مننا عليهم بمعرفتنا.

۲- تفسیر الَمی: ۶۱۸. و الآيه فى الجاثيه: ۱۴.

۳- كنز جامع الفوائد: 144 الآيه فی الجاثيه: ۱۴.
۴- كنز جامع الفوائد: ۳۰۰. و الآيه فى الجائیه: ۲۱.
۵- كنز جامع الفوائد: ۳۰۰. و الآيه فى الجائیه: ۲۱.
۶- كنز جامع الفوائد: ۳۰۲.

խու‏ ترجمه ]كنز الفوائد: ابن نباته از على عليه շա‏ نقل کرد که فرمود: در سوره ՎՀ»‏ یک آيه درباره ما است و یک آبه

درباره بنى اميه. - . كنز الفوائد: الك
* | ترجمه |

«AA»

زر وه ۔

و عه عن 8 بن الاس عن 318 بن بغقوب عَنْ عَلِىٌ بن هَاشِم عن جابر عن أبى جغفر عليه السلام مله (۱)
#4[ ترجمه ]كنز الفوائد: و از جابر از حضرت باقر عليه الشلام همین روایت را نقل کرد. - . كنز الفوائد: ۴ نسخه رضویه -
թու‏ جمه |

«փիչ»

و عن ضا عن خمد بن աաա ատ տարաժամ‏ موتری 2 08( լայ‏ أبى ատա‏

عليه السلام 21 ամ‏ : من ن اراک 0.2 لی عَددُوَنا 88 21228242 یذ کز ամ կթ‏ 28 123 عَنْ سيل اله فا آي و
4212Թ‏ إِلَى آخرهًا (.

دشمناتمان بدانده اين سوره را بخواند كه در آن این آيه است: շամի‏ کفژوا و صَدُوا عَنْ سَبيل الله» -. محمد ١/‏ - [كسانى
كه كفر ورزيدند و [مردم را] از راه خدا باز داشتند.) یک آيه درباره ما و یک آيه درباره آنها است تا آخر سوره. - . كنز

الفوائد: ۳۳۴ نسخه رضويه -
* | ترجمه |

۸۷۵

աաա աաա աո ցա الاسم عن مڌ بن شڪ عن‎ ցական

3

(6) 131 նչն رت بد 21 قال: له تعالی ذلک 241 كرهُوا ما 22241447 عليه السلام‎ արն

آ8

٭٭[ترجمہ]کنز الفوائد: جابر از حضرت باقر عليه الد لام 18 کرد که فرمود: فرمايش خدا «ՍԽ‏ باتهم کرهوا ما ամտի‏
درباره على عليه التر لام است. «فاخبط أغْمَالْهُم؛ -. محمد / ٩‏ - این بدان سبب است که آنان آنچه را خدا نازل کردہ است

خوش نداشتند و [خدا نيز] کارهایشان را باطل کرد). - . كنز الفوائد: ۳۰۳ -

۷| تر جمه |

«AA»

کن کر جا ամ‏ و تویل ا ات ظا را բետա‏ من ينتوم یک عثی إذا ر جوا من مک սն‏ لذي ونوا
الم ما ذا قال آیفاً ամե‏ رَواۂ مُحَمّدُ եմ մլ‏ عن َم حم بن مُحَمّدٍ ال عَنْ مُحَمّدِ بن ար‏ ى الْعدِدِيٌ 8 أبى شد
سس ئ

**[ترجمه ]كنز الفوائد: آيه دو مِنْهُمْ مَنْ َم «յկ‏ کسی إذا کر خر ا وخ عند كك قالوا وت չեկ‏ ما ذا قال آنفا» -
محمد - لو از ميان [منافقان] کسانی اند که [در ظاھر] , به آسخنان] تو كرش می دهند» ولی چون از نزد تو بیرون می
روند به دانش يافتكان می كويند هم اكنون جه كفت] تأويلش آن است كه محمد بن عباس از ابن نباته» از على عليه السلام
روايت كرد كه فرمود: ما در خدمت پیامبر اكرم می‌بودیم و ما را از وحى مطلع می‌ساخت. به خدا سوكند من در بين ايشان آن
را حفظ می كردم و آنها حفظ نمی کردند. وقتی خارج می شدند. می گفتند ييامبر هم اكنون جه گفت؟ - . كنز الفوائد: ۳۳۵

نسخه رضويه -
* | ترجمه |

«A>

6 وم و

25« كنز جامع الفوائد و تأویل الآيات الظاهره ք ԵԿ‏ الاس عَنْ مُحمّدِ بن أَحْمَدَ الکانب عَنْ աժ‏ (۷) بن خُرَيْمَهَ الرَازِىٌ

عَنْ عبد الله ٿن بشیر 58 آبی عَوَدة عَنْ |شماعیل بن عیاش عَنْ 3 عن

ص: ۳۸۵

۱- كنز جامع الفوائد: ۳۳۴ النسخه الرضویه.

۲- لعل الصحیح: «فطر» بالطاء المهله.

۳- كنز جامع الفوائد: ۳۳۴. النسخه الرضوی.

۴- فی المصدر: عن أحمد بن خالد.

۵- كنز جامع الفوائد: ۳۰۳ و الآيه فى سوره محمد: 4.

۶- كنز جامع الفوائد: ۳۳۵ «النسخه الرضویه» و الآيه فى سوره محمد: ۱۶.

۷ فى المصدر: (حصين بن خزيمه) و فيه: عن هوذه.

2

الضځاک عن ان աեւ:‏ 181232 عم یئم ان 8893 21522 25012 و نَطعوا أزحامكغ قال 3:13

۲۲ / َحامَکن» -. محمد‎ ՀԵՑ) فى الْأَرْض‎ 714 ծ) Հաք عم یم إِنْ‎ թ جمه ]كنز الفوائد: ابن عباس درباره آیه:‎ չիթ»

ريس [ای منافقان] آيا اميد بستید که چون [از خدا] بر گشتید [يا سرپرست مردم شدید] در [روی] زمین فساد كنيد و

خویشاوندی های خود را از هم بگسلید] گفت: درباره بنی هاشم و بنى اميه نازل شده است. - . كنز الفوائد: ۳۰۳ -
թու‏ جمه |
«Ն»‏

25 كنز جامع الفوائد و تأويل الآبات الظاهره մմ ՂԵԿ‏ لاس 52 18 بن شرلیعان راز عن محمد مُعَمّد بن տամ‏ عن ابن
قصال عن أبى :8212 ՎԵՀ:‏ مک ینعی ای عن ای عدي الل عليه السلام فى قول اله عر ول اين ادوا على
آذبارمم من 8« ما 383 لَهُم )244 قَالَ ագ)‏ هُوَ سيل عَلِىّ عليه السلام (5).

##ترجمه ]كنز الفوائد: محمد بن على حلبی از حضرت صادق عليه الشلام այն)»‏ وان )85531 على بارهم مِنْ تقد ما
24:25 )214( -. محمد /۲۵ - ւջ)‏ گمان کسانی که يس از آنکه [راه] هدایت بر آنان روشن شد [به حقیقت] يشت

کردند ] فرمود: «هدی» راہ امیرالممنین عليه الشلام است. - . كنز الفوائد: ۳۰۳ -
* | ترجمه |
15«

بر رر و ور ہے تہ رجہ
չա աա‏ ة عن أبيه عَنْ جابر عَنْ أبى جغقر عليه السلام عَنْ جابر بن 4122 4025 عن َلَ: لا نه افر فول لمك
յաս‏ آل لي لي السلمبز دب ال قوم ا աա մնատառացամ‏ عیب لین անա‏

5

کر أَنْ 51 Ա‏ آضغاتهع ՀԷ)‏

Միթ‏ جمه ]كنز الفوائد: جابر از حضرت باقر عليه Թա‏ و آن جناب از جابر بن عبدالله انصاری رضی 41 عنه نقل کرد که
گفت: وقتی پیامبر اکرم على عليه السّ.لام را به ولایت در غدير خم تعيين نمود» بعضی گفتند پیوسته پسر عمویش را بالا می
برد. خداوند اين آيه را نازل 55 էր‏ حَسِبَ الذین فی قلوبهم 91122 لَنْ 1272 գքե.21‏ -. محمد /۲۹ - [آیا کسانی
که در دل هایشان مرضی هست پنداشتند که خدا هر گز کینه آنان را آشکار نخواهد کرد.) -. كنز الفوائد: ۳۳۶ نسخه رضویه

| جمه‎ թո
«ՎԵ»

ےت աթ‏ الله بن عُمر عَنِ ԱՄ‏ عَنْ مُحمّد بن ماک عن آبی ارود Ց.‏ عن آبی سَعِيدٍ
لخذری قال :قول 24824385 لخن ال َال بعصم 400 عليه السلام (դ‏

در جمه کر الفواشد: ابو سعید حدری درباره این Ս 22204823» աչ խն‏ -. محمد ۳۰ - زو از آهنگت

سخن به [حال] آنان پی خواهی ,5 گفت: بعضی -. در نسخه کمپانی «بخضهم لعلق» است. - از آنها نسبت به على عليه

الشلام. - . كنز الفوائد: ۳۳۶ نسخه رضویه -

| جمه‎ թո
«Վէ»

كنزء كنز جامع الفواشد و تأويل الایات الظاهره ذكر 2.48 رايم ڪن یه عَنْ տ մեյ‏ زار վարթ‏ ل عَنْ
أبى بد الله عليه السلام قَال: ماه عن ول الله عر و جل ذلك باتهم 57 اَل الله նան‏ آغمالهم (۸) و وله ՅՆ‏

11126 47 ما ول الله نيكم فی بَغض ال و الله للم 24 95064 شُول الله

ص: ۳۸۶

.۲۵ كنز جامع الفوائد: ۳۰۳. و الایتان فی سوره محمد: ۲۲ و‎ -١

۲- کنز جامع الفوائد: ۳۰۳. و الآيتان فى سوره محمد: ۲۲ و ۲۵.

۳- فى المصدر: ما يألو برفع.

5-8 جامع الفوائد: ۳۳۶. «النسخه الرضویه» و الآيه فی سوره محمد: ۲۹.
۵- فی المصدر: محمد بن حریز.

۶- فى نسخه الکمبانی. بغضهم لعلی عليه السلام.

۷- كنز جامع الفوائد: ۳۳۶. النسخه الرضویه.

۸- سوره محمد: ۹ و ۲۶.

4- سوره محمد: ٩‏ و ۲۶.

صلی الله عليه و آله لما آخذ المیثاق لامير المؤمنين عليه السلام قال : آتدرون من ولیکم بعدی قالوا :41 ورسوله أعلم » فقال :
إن الله يقول : « إن تظاهرا عليه فان الله هو مولاه و جبریل وصالح المومنین(۱) »

نیع مو کم աաա‏ وی ار اه لھا آشهدهع աա‏ حم و قذ كانُو տ:‏ الله ند
յմ‏ ذا ال فى آل محمد و ا تلہم , ین ՀՄ‏ شین فطع الله َه علی ذلك و رل Հաաա աա գար‏
Ան աան‏ هم کون (۲) و قال Սայ‏ عم یتم ٍن وَل ن فوا فى الَرْض و توا اماك
روک و مهم اله هم و آغمی أبصارهُم اد رو ارآ ام على قلوب ամ ծ մալ‏ ادوا على أذبارهم տ‏

سے
يج و و

ید ما ینعی و الهتى کیل Հան մ‏ عليه اساد الط سول لَه و أئلى 19060444 عَود الّه عليه
անչա‏ كذا مهل ٤‏ وت թ‏ دوف وم و ملك 22128 لاض و طا տատա աայ‏
ةو هع 14 اله لک 511 تلهم و أغمى أَبْصارَمع ألا 18 رُونَ الْقَوَآنَ فََقُوا مرا علیهم مِنَ )125
على فوب أَقْفالُها (۴).

**[ترجمه ]كنز الفوائد: محتّرد بن فضيل گفت: از حضرت صادق عليه الہ لام درباره آیه: Հն «ՏՍ»‏ كرهُوا ما أَنْرَلَ الله
قأخبط Հց‏ -. محمد / ٩‏ -

(این بدان سبب است كه آنان آنجه را خدا نازل كرده است خوش نداشتند و [خدا نيز] كارهايشان را باطل کرد.) و اين :

«ذلک չքն‏ قالوا لِلّذِينَ كرهُوا ما ئزّلَ ال سَتْطيمُكم فى 2124 Հել մամա‏ -. محمد / ۲۶-

[چرا كه آنان به كسانى كه آنچه را خدا نازل كرده خوش نمی داشتند. گفتند ما در كار [مخالفت] ն‏ حدودى از شما اطاعت
خواهیم کرد و خدا از همداستانی آنان آگاه است] پرسیدم. فرمود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله موقعی که برای
امیرالمژمنین پیمان گرفت. فرمود: می‌دانید راع شما بعد از من کیست؟ گفتند: خدا و پیامبرش داناترند. فرمود: خداوند می-

فرماید: «ِنْ تظاهرا 2« 1150 مَوْلاءُ وَ جبريل و صالخ الْمَؤْمِنِينَ» -. تحریم / ۴ -

51 عليه او به یکدیگر کمک كنيد در حقیقت خدا خود سرپرست اوست و جبرئیل و صالح مؤمنان [نيز ياور اویند]] یعنی
على عليه الم لام. او ولی شما است بعد از من. اين مرتبه اول بود. اما مرتبه دوم موقعی که در روز غدیر خم مردم را بر ولایت
على كواء كرفت» كروعى ہی اتا اكز خد اود سد را من ووح تحايده ری كردائيم اين امر را به آل محمد و چیزی
ճապ Մ տչ. 2‏ سرهم و
راف بلی و زا ع کو6 زخرف / ۸۰ - ԿՌ‏ پندارند که ما راز آنها و نجوایشان را نمی شنویم» چرا و

از خمس را به ایشان نخواهیم داد . خداوند پیامپرش را بر آن مطلع نمود و بر او نازل فرمود: مخت

فرشتگان ما بيش آنان [حاضرند و] ثبت می کنند.) و نيز درياره آنها فرمود: قلعت إن توم أن تفیتشوا فى الزضِ و
تا آزحامکم لک بل مهم و آغمی կաւ‏ قد ینزو 1658 على تلوب فاه إن اين
1 علی أڏبارهم من بد ما تین :24 2441« و «هدى» راہ امیرالمؤمنین عليه الشلام است. Փաշեն‏ سَوّلَ նն ԷՅ‏ لَه -
. محمد / ۲۲ - ۲۵ - [پس [ای منافقان] آيا اميد بستید که چون [از خدا] بر گشتید [يا سرپرست مردم شدید] در [روی] زمین
فساد كنيد و خویشاوندی های خود را از هم بگسلید. اينان همان کسانند که خدا آنان را لعنت نموده و [ گوش دل] ایشان را

ناشنوا و چشم هایشان را نابینا کرده است. آيا به آیات قرآن نمی اندیشند يا [مگر] بر دل هایشان قفل هایی نهاده شده است.

س گمان کسانی که پس از آنکه [راه] هدایت بر آنان روشن شد [به حقیقت ] بشت کردند» شیطان آنان را فریفت و به
آرزوهای دور و درازشان انداخت) گفت: و حضرت صادق اين آيه را اين چنین خواند: «فهل Յաշ‏ ِن ولم و سلطتم و
ملكتم نیو فی 1530 و وا حاتکخ» اين آیه دربارہ بسر عموهای ما بنى اميه نازل شده و خداوند دربارہ ایشان
ونه ویک این له مهم و أغمى արամ‏ ألا يرود 608« حکم می کند آنجه کہ , بر آنها است
չի էո Ա‏ علی قلوب կետ‏ -. كنز الفوائد: ۳۳۶ -

و َب الله عليه السلام كان سول 40 صلی الله عليه و آله يدعو أْحَابَُ :41591 վ‏ 18 شیع و عرف քնա‏
|« وَ حوس ی رار تر مس ԱԱ‏ کہ بن وتو

یا ریک ց ամ‏ لس ری و نت قلح املع زج ام حَدٌ |
يه من ہُو یر 22 و 808« 41.51 ول و ون 18 بستبدل تما غیرکم تم لا بکوئوا Փա‏

FAY ص:‎

.۴ : التحریم‎ -١

۲- الزخرف: ۸۸۰

.۲۵ 2۲۲ محمّد:‎ ٣

۴- كنز جامع الفوائد: ۳۳۶ النسخه الرضویه.

۵-فی المصدر: قال رسول الله صلی الله علیه و آله و كان پدعو أصحابه.

۶- كنز جامع الفوائد: ۳۳۷. «النسخه الرضویه» و الایتان فى سوره محمد: ۱۶ و ۳۸.

أقول: لیس فیما عندنا من التفسیر هذه الأخبار على هذا الوجه.

رح راد تد شید و فهمید جد را که «ՑԻՆԿ բկ‏ گنه رای هر کی پدی و عات بر لب از مهرد
يس نمی‌شنود و نمی‌فهمد و اد ين است سخن خدا: .2 إذا خرجوا من علدک قالوا لِلّذِينَ وتا الم ما ذا قال յին‏
ոմ‏ طخ الله على قلوبهع و الوا Կամքի‏ -. محمد /۱۶ - [ولی چون از ترد تو بیرون می روندہ به دانش یافتگان می
گویند هم اکنون جه گفت. اينان همانانند که خدا بر دل هایشان مهر نهاده است و از هوس های خود پیروی کرده اند.] و
فرماید: օյ»‏ تن توس ھ7 ع لا وا غالب -. .. . محمد /۳۸ 009000
مردمی غير از شما خواهد داد که مانند شما نخواهند بود.) -. كنز الفوائد: ۳۳۷ -

مولف: در تفسیرهای موجود در نزد ماء اين اخبار به این صورت نیست.
* | تر جمه |
«Վե»‏

25 (کنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره) رَوَى ՀՀ.‏ الطائقَه (١بإسْنَادِهِ‏ عَنْ أخطب 8258 رَفَعَهُ إلى ն)‏ قال: سَأَلَ

5

وم صلی الله عليه و آله ՀՄ մատ‏ 12 یوعد 4 ամ‏ مرا و لوا الضایعات աա ցք‏ جرا عطي ال
إا كان َژم قیاع عق لوا ِؿ ور ییض و ادى ماو لِم سيد Հա‏ و مه ա‏ آمتوا «անգա Հեա‏
طالب عليهما السلام սեմ‏ اللو 7 201285 پوده و تخته جمِيعٌ الشابقین ամ‏ من الم اجرِينَ و الع ار لا يُخَالِطهُمْ

238 2 خلس عَلّى مثبر ین )28352251 الْحِيعُ ՏԱՅՔ‏ رجلا یفطل أَخرَه و بوره فإِذَا أنَى علی ԹԹ‏
لهم قذ عرفتم صفتکم (0۳ متازلکم فی 8121 124645 ان كم عندی عَفْیْره անա ՆԱ‏ اجه یوم ւն ա‏
تخت بوانهععة 26 تذل بهم الہ م بوخ մ‏ مره فلا یال շմ‏ عليه جي امن كاخ ندیه نهم إلى اله و
աթ մք‏ 42524112 تعالی: و الَّذِينَ ճ1‏ بالل و له ویک Թ‏ الصّدّيقُونَ و الشْهَدَاه عند رهم 21
տարի: արն աա ամայ‏ وغل لاه 5114 114528 82160 աա‏ 4 نوا و
كَذَّبُوا بِالْوَلآيهِ و Փե‏ 218 عليه السلام )6( |

TAA ص:‎

۱- هذا وهم واضح.فان الشیخ متقدم على اخطب زمانا و لا یصخ روايته عنه.توفی الشیخ فى سنه ۴۶۰و اخطب خوارزم فی
۸ منشأ الوهم ان الشولستانی نقل الحدیث عن اخطب خوارزم ثي قال بعد تمام الحديث:و هذا ذکره الشیخ فى اماليه»و
مراده أن الشیخ ذكره أيضا فى امالیه فتوهم المصّف انه رواه فيه عن اخطب خوارزم.و اما اسناد الحدیث فى الأمالى فرواه الشیخ
عن الحفار عن إسماعيل بن على عن أبيه عن دعبل عن مجاشع بن عمر(عن)ميسره بن عبيد الله عن عبد الكريم الجزرق عن

سعید بن جبير عن ابن عباس راجع الأمالی:۲۴۰.
۲-۲ الفتح:۲۹.
۳- ۳) فی الأمالی:موضعکم و منازلکم.

۴- ۴) فى الأمالى:و يتركك.
۵- ۵) كنز جامع الفوائد.۳۴۵؛النسخه الرضويهءو الآيه فى سوره الحدید:۱۹ءو فى الأمالی:صحاب الجحيم هم الذين قاسم النار

فاستحق الجحيم.

«#[ترجمه ]كنز الفوائد: ابن عباس گفت: گروهی از پیامبر اکرم پرسیدند: آيه 314112 آمَنُوا و عملوا الصًالحاتِ զե‏
رت نس سس 2
بزركى وعدہ داده است) درباره جه کسی نازل شده است؟ فرمود: هنگامی که روز قیامت شدء خداوند پرچمی از نور سفيد
برپا می کند و منادی فریاد می زند: سرون ծա‏ از جای حرکت کند و به همراه او کسانی که پس از بشت حضرت محمد
անակ մե»‏ أله ابنات اور مدل بن ابی طالب عليه الت لام از جای حرکت می کند و پرچمی از نور سفید به
دست او داده می‌شود و زیر آن تمام سابقان اول از مهاجر و انصار هستند و دیگری با آنها مخلوط نمی شود. تا اينكه بر منبری
از نور رب العزه می نشیند. تک تک آنها به آن جناب عرضه می شوند و به هر کدام پاداش و نورش را می دهد. زمانی كه به
نفر آخرشان رسید. به ايشان گفته می شود: شناختید صفات و منزل های خود را در بهشت. پرورد گار شما می فرماید که برای
شما در نزد ما آمرزش و پاداش عظیمی است که منظور بهشت است. على عليه ال لام از جای حرکت می کند و گروهی که
زیر يرجم اویند با او هستند. تا اينكه آنها را داخل بهشت می کند. آنگاه برمی گردد به جانب منبر خود و پیوسته تمام مؤمنان
بر ایشان عرضه می شوندہ نصیب خویش را از ایشان می گیرد به جانب بهشت و گروه‌هایی را نيز در آتش فرود می‌آورد. اين
است تفسير آيه شریفه: و لین آمنُوا الله و له ولک هم ՈՏՆ Նա‏ داهن 51 1 աաա‏
մնան‏ و ۇمتاق و اهل ولایت او هسك رو الذي Ս‏ و با بآياتنا ولیک أَضْحابٌ Կոշ‏ . حدید ۱۹ -

ڑو کسانی که به خدا و پیامبران وی ایمان آورده اند» آنان همان راستینانند و پیش پرورد گارشان گواه خواهند بود [و] ایشان
راست اجر و نورشان و کسانی که کفر ورزیده و آیات ما را تکذیب کرده اند آنان همدمان آتشند.) یعنی کفر ورزیدند و
ولايت و حق على را تکذیب کردند. - . كنز الفوائد: ۳۴۵ -

] ترجمه‎ | E
«ՎՏ»

كنزء كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهره տ ա‏ 80 علق بن عبد الله عن թել‏ مه عَنْ عفص بن ա‏ :
عَنْ փա:‏ : تن ծան‏ عن الصا بن زاجم عن ابن عاس اهل : فى قله َر و جل աղ‏ الیو الِّينَ منوا Վկ‏ وَوَسُولِه
مغ َم ան ՄԱՆԱ‏ :228-413 ہیل الله ولیک شم الصَادِقُونَ 04 )5 عاس ذَّهَبَ չք‏ عليه السلام بشَرَفْهَا و
قَضْيِهَا (۱).

յած‏ چمه] کر الفرائد: ابن عباس دربارہ آنه «յւ. Նա Ա աա աԱ Լր‏ و : َم تاوا و جامَِدُوا بأوالهغ و

هم فی شبیل الله «ՏՅ‏ هم 6յջեյ‏ -. حجرات / ۱۵ -

(در حقیقت مومنان کسانی اند که به خدا و پیامبر او گرویده و [دیگر] شک نیاورده و با مال و جانشان در راه خدا جهاد کرده

اند اینانند كه راستکردارند) گفت: على عليه الشلام تمام شرف و فضل اين آيه را با خویش برد. - . كنز الفوائد: ۳۰۸ -

| جمه‎ թու

«ՎՄ»

کتز؛ كنز جامع الفوائد و تاویل الآبات الظاهره محمد ن الاس 22 2110 مسد عَنْ أبيه عَن عقه المرب ين بن سيل عَنْ

տ ա شین به ال فى‎ Հմա عن علق بن فد بن بر ال قال محمد بن علی ابن یه الما عبتا‎ «1 յմ
مغ پژوح من‎ 17 Տար Հք لول آوبیک كف فى‎ ճեան «ո أَحَدٌ مَخْوَة أ ما مغك ف‎ չա امین و من 24125 قله ّا‎
إلى آخر 202270 البيت الْا مان ج‎

دی رج ےد تب ما و یہہ ہج

می فرمايد: (أوْ ولك كنب فی قُلْبهمُ ծար‏ و با تقر وع ۔ . مجادله / ۲۲ - در دل اين هاست که [خدا] ايمان را

نوشته و آنها را با روحى از جانب خود تایید كرده است] تا آخر آيه. پس حب ما اهل بيت ايمان است. -. كنز الفوائد: ۳۳۵

۷| تر جمه |
«ՎՈ»‏

کنز كنز جامع الفوائد و تأويل الایات الظاهره مُحَمّد بن العَبّاس عن Հա)‏ 7 رہ یہ یو ہے

ի հարանց արն աներն ամամաաչն 5 e

555

اد Է‏ [ ترجمه ]کنز الفوائد: صباح ازرق گفت: از حضرت صادق عليه ال لام شنیدم که درباره آیه ծր‏ الَّذِينَ منوا و ՄԵՑ‏
الصالحاتِ لَهُمْ جات تجری من تختها ԿՄԱ‏ -. بروج / ۱۱ -

(كسانى که ايمان آورده و کارهای شايسته كرده اند برای آنان باغ ջն‏ است که از زیر [درختان] آن جوی ها روان (Հա‏

۷| تر جمه |
«Վ»‏

DD SS
Համան عي ليون عي ا وشو له صلى ل عيدو آلوأ عي ی ریز حال ل أ‎

-

3

ع

نت فا قول ال أئ خی մ‏ تشم ول الله عر وَجَلَ لیوا و

ص: ۳/۳۹۹

.۱۵ كنز جامع الفوائد: ۳۰۸. و الآيه فى سوره الحجرات:‎ -١
.۲۲ كنز جامع الفوائد: ۳۳۵ و الایه فى سوره المجادله:‎ -۲

۳- كنز جامع الفوائد: ۳۸۱ و ۳۸۲و الایه فی سوره البروج: ۱۱.
۴- فى المصدر: حدّثتى.

عملوا الصَالحاتِ «Հյ‏ هه - Լր:‏ نت و شیک (1) و مَعیی 22254537 اذا ج : ԱԱ ԱՀԱ»‏
նե:‏ موی (۲).

فرمود: شنيدم كه پیامبر اكرم مىفرمود: در حالى كه . من نکی گا وبا شتم بوهم و اش تزدیک گوشم بودہ پس گوش داد
تا بشنود جه می فرمايد. آن جناب فرمود: ای برادرم! اين سخن خدا را نشنيدى 312115:31:8թ‏ وا الصالحاتِ اولنک مُه

اک نز ات

)5) حقيقت کسانی که گرویده و کارهای شایسته کرده اند آنانند كه بهترین أفريد گانند!؟ تو و شیعه تو قرار من و شما در

حوض کو ثر است. وقتی امت‌ها برخیزند» شما با چهره ای درخشان» سير و سيراب خوانده می‌شوید. - . كنز الفوائد: -Փ Կ‏
թո‏ جمه |

«ՆԽ»

کت کن جامع الفوائد و تأوبل الأبات الظاھرہ محمد بن الاس 1812 دهع այլ‏ بن نیاق عن عو اله ن
قال Հո»‏ 11422554

-

عقاو ڪن عفرو بن ա մատնա բռ‏ آله وة فى كنب أيه أن يا عليه السلام
صلی الله عليه و آله یو 51215115 لوا الصّالِحاتٍ ولیک مُعْ > یڑ له م القت ای ցա‏ ُم أَنْتّ يا عل و شیک
و یاک մնա:‏ 2 تن ԱԼՄ «յմ տատն պան‏ په اب جر عليه السلام ال Տանք մն‏
كاب عَلِیٌ عليه السلام (۳).

#[ترجمه ]كنز الفوائد: o‏ يافت كه على عليه الشلام فرمود: شنيدم که
تحت : ُوا الصّالِحَاتٍ أُولنک ա‏ 64872122 يمن به مق زو گرد و قردوكة ای علی! آنها
رس بی اھر سح مت سج کھ ՍԱՐԱ‏
گفت: جریان را برای حضرت باقر عليه الشرلام نقل کردم. فرمود: همین طور است آن در نزد در کتاب على عليه ال لام. - .
کنز الفوائد: ۴۰۰ -

| جمه‎ թու

اعلم أن إطلاق لفظ الش رك و الکفر على من لم یعتقد إمامه آمیر المؤمنين و الائمه من ولده علیهم السلام و فضل علیهم غیرهم
يدل على آنهم کفار مخلدون فى النار و قد مر الکلام فيه فى آبواب المعاد و سیأتی فى آبواب الایمان و الکفر إن شاء الله تعالی.

قال الشیخ المفید قدس اللہ روحه فى کتاب المسائل اتفقت الامامیه على أن من آنکر إمامه أحد من الأئمه و جحد ما آوجبه الله

تعالی له من فرض الطاعه فهو کافر ضال مستحق للخلود فى النار.

و قال فى موضع آخر اتفقت الامامیه على أن أصحاب البدع كلهم کفار و أن على الامام أن يستتيبهم عند التمکن بعد الدعوه
لهم و إقامه البينات عليهم فإن تابوا من بدعهم و صاروا إلى الصواب و إلا قتلهم لردتهم عن الإيمان و أن من مات منهم على
ذلكك فهو من أهل النار و أجمعت المعتزله على خلاف ذلكك و زعموا أن كثيرا من أهل البدع فساق ليسوا بكفار و أن فيهم من
لا يفسق ببدعته و لا يخرج بها عن الإسلام كالمرجئه من أصحاب ابن شبيب و التبريه من الزيديه الموافقه لهم فى الأصول و إن
خالفوهم فى صفات الإمام.

ص: ۳۹

۱- فى المصدر: هم انت و شيعتكث.
۲- كنز جامع الفوائد ۴۰۰. و الآيه فى سوره البينه: ۷.
۳- كنز جامع الفوائد ۴۰۰. و الآيه فى سوره البينه: ۷.

##[تر جمه آبدان اطلاق لفظ شرك و کفر بر کسی كه معتقد به امامت امیرالمؤمنین و ائمه از فرزندانش نبود و دیگری را بر
آنها مقدم داشت» دلیل است بر اينكه آنها كافر و جاودانه در آتشند. سخن درباره آن در ابواب معاد گذشت و در ابواب ایمان

ախ» 15:‏ آمو ان شاء الله

شيخ مفید: : در کتاب «المسائل» گفت: امامیه اتفاق دارند بر اينكه هر كس امامت یکی از ائمه را انکار کند و آنچه را که خدا
برای او از وجوت اطاعت. واجب کرده انکار کند» کافر گمراهی است که مستحق خلود در آتش است. و در جای دیگر
گفت: امامیه اتفاق دارند بر اينكه بدعت گذاران همه کافرند و لازم است بر امام که در صورت تمکن» بعد از دعوت آنها؛
ایشان را توبه بدهد و بینه بر ایشان اقامه نماید» اگر توبه کردند از بدعت‌هایشان و به راہ درست رفتند آزادند» وكرنه آنها را
CE a 4‏ است. و معتزله بر خلاف اين
اجماع كردند و عقیده دارند كه եջ‏ بيشتر بدعت گذاران فاسقند نه كافر. و در ایشان کسانی هستند كه با بدعت خود فاسق هم
نمی شوند و با آن از اسلام خارج نمی‌شوند. مانند مرجثه از اصحاب ابن شبیب و تبری ها از زيدى ها که در اصول با آنها
موافقند. كرجه در صفات امام با آنها اختلاف دارند.

| جمه‎ թո

باب ۲۲ نادر فى تأویل قوله تعالی قَلَ ما تک بواحده

ہب سک 1345 فل ՆՅ‏ أعطکم بواحده نا قال الْوَلَايْهُ أن تمو مو الله

| ترجمه |مناقب این شهر آشوب: حضرت باقر و صادق عليهما الس لام درباره ابه: 015 եյ‏ أعظكة بواخ‌ده) فرمودند: آن
ولا۔یت است. ծի‏ 428 مَنْنی وَ فرادی» -. سبأ / ۴۶ - (بگو من فقط به شما یک اندرز می دهم که دو دو و به تنهایی

رای ԼԵ:‏ به با رید فرمود: المه از ذريه ادق متاق این شهر «յեր‏ ۰۳ ۳۱۴+
թու‏ جمه |
«Ծ‏

کنز؛ كنز جامع الفوائد و تأویل الایات الظاهره محمد ن «ԱՍ‏ عَنْ خمد بْن مُحَمَّدٍ անջ‏ عَنْ يَعْقَوبَ بن یزید عَنْ آبی عبّد
الله عليه السلام ՅՆ: ՍԹ‏ عَنْ ول الله عر و جل թ‏ إنّما كم پوا ڈو أن تَقُومُو لله نی و فردی մն‏ اه قلث و كيف

:8« 04 نه ما نتب ժմ‏ صلی الله عليه و آله շա: չա‏ عليه السلام لاس Սա:‏ مَنْ کل :05 տե‏ مو ااه 282 رل و
810296 محمد ذهو كل زم إلى افر جدید وَقَد بدا 60 بل ան, ԱՏՎ «ա‏ برل الله عر و جل علی تیه صلی الله

سے زور یہ ث ایک ما افترَض رَبك 0 ما ی ատո‏

أن وا فی و زا ی فان ա տան‏ ماع ول الله صلی الل علیه و آله و طاعة أمير եջ տաի‏ 6512 223
طاعة اه (۶) بن مرها ین دجم (۵ لها وت ما تی یر یک (۶.

تر جمه ]كنز الفوائد: یعقوب بن يزيد گفت: از حضرت صادق عليه الہ لام راجع به آيه ال إِنّما أعظکم پواحده أن 228
لله 22 و فرادی» پرسیدم. فرمود: به ولایت. گفتم: آن چگونه است؟ فرمود: وقتی اميرالمؤمنين عليه التلام را پیامبر اکرم برای
مردم به ولايت منصوب کرد فرمود: «من كنت مولاه فعلی مولاه.»

پویی وي ب ہہ سو ہت
آ ھا جار وا دا تد هر ات مورد ی ہام ش آنه ای ւան‏ گفت: اقُلْ نما آعظکم »1« آنچه را که
خدایتان بر شما واجب کرد به شما رساندم. پرسیدم: معنی րա. Ֆի‏ چیست؟ فرمود: اما «مثنی» یعنی اطاعت
رسول خدا صلی الله عليه و آله و اطاعت امیرالممنین عليه ال لام. اما «فرادی» یعنی اطاعت ائمه علیهم ال لام که از ذریه آن

دو هستند بعد از آن دو. ای یعقوب! نه به خدا قسم جز اين را قصد نکرد. - . كنز الفوائد: ۲۴۹ -
թո‏ جمه |

«Է»

2

۳٩۱ ص:‎

۱- مناقب آل آبی طالب: ۳ ۳۱۴ و الآيه فی سوره سبأ: ۴۶.

۲- فى تفسير فرات: ارتاب الناس و قالوا.

۳-فی تفسیر فرات: و قد մոմ‏

۴- فى المصدر: و تفسیر فرات: طاعه الامام.

۵- فى تفسیر فرات: من بعده.

۶- كنز جامع الفوائد: ۲۴۹.

۷- تفسیر فرات: ۱۲۷. رواه فى ثلاثه أحاديث و فى بعضها تلخیص. راجعه.

**| ترجمه آتفسیر فرات: عمر بن يزيد از حضرت باقر و صادق علیهما الشلام همین روایت را نقل کرده است. - . تفسیر فرات:
۷-

اد اد | ترجمه ]
«f»‏

كاء الكافى այ 22562 աաա‏ غن )52.07 5 افضیل այչ»‏ قال: مانب آبا ո»‏ السلام 352
241 وَ جل ՆՅ Ք‏ عظکم بواحدّه (۵) այ Սա‏ آَعظکم չր «մջ‏ عليه السلام هی الْوَاحِدَهُ 28 41106 աղ մա‏ أعظکم

7ھ"

**| ترجمه ااصول کافی: ثمالی گفت: از حضرت باقر عليه ال لام درباره ايه ել‏ أعظكة پواحده) پرسیدم. فرمود: موعظه
می کنم شما را به ولایت على عليه الشلام كه آن همان يكن ճակ,‏ #سغداوند رد ا أعظكة بواحّه.» -. اصول كافى ١‏
PF:‏

* | تر جمه |

بيان

قال البيضاوى قُلْ نما کم «Ն,‏ أرشدكم و أنصح لكم بخصله واحده هی ما دل عليه أَنّْتَقُومُوا له و هو القيام من مجلس
رسول الله صلی اله عله و آله أو الانتصاب فى «ՅԻ‏ خالصا لوجه اف تعالی معرضا عن المراء و التقلید ن و فرادی متفرقین
اس انين 71 واحدا واحدا فان الازدحام بشوش الخاطر و بخلط القول 8 27528 آمر محمد صلی اه علیه و آله و ما جاء به
لتعلموا حقيقته ما بصاحبکخ مِنْ نه فتعلموا ما به من جنون يحمله على ذلك أو استتناف على أن ما عرفوا من رجاحه عقله (؟)
كاف فى ترجیح صدقه فانه لا يدعه أن یتصدی لادعاء أمر خطیر و خطب عظیم من غير تحقق و وثوق ببرهان فیفتضح على
رء‌وس الأشهاد و یسلم و یلقی نفسه إلى الهلاک كيف و قد انضم إليه معجزات كثيره.

و قيل ما استفهامیه و المعنی ثم تتفکروا أى شی ء به من آثار الجنون (۳) انتهی.

و أما التأويل الوارد فى تلك الأخبار فهی من متشابهات التأويلات التی لا یعلمها մլ‏ الله 52251313 فی العلم و المراد بالواحده
الخصله الواحده أو الطریقه الواحده للرد على من نسب إليه صلی الله عليه و آله أنه يأتى كل یوم بأمر غريب موهما أن الأمور
التى يأتى بها متخالفه و قوله أَنْ 1228 بدل من الواحده و لعل قوله 28 و فرادی منصوبان بنزع الخافض أى تقوموا للاتیان بما

جو مني

ص: ۳۹۲

۱- أصول الکافی ۱: ۴۲۰.
۲- فى المصدر: او استثناف منه لهم على ان ما عرفوا من رجاحه كمال عقله.

۳- آنوار التنزیل ۲: ۲۹۴.

و فرادی أو صفتان لمصدر محذوف أى قیاما مثنى و فرادی بناء على أن المراد بالقیام الطاعه و الاهتمام بها و الجنه هى التی
کانوا ینسبونها إلى النبی صلی الله عليه و آله فى آمر على عليه السلام فکانوا یقولون |« مجنون فى محبته كما سيأتى فى سبب
تزول قوله تعالی 513 51111684 728 إلى قوله و 52141528 على ما فى روایه الکافی بحتمل أن يكون التفسیر
بالولایه لبیان حاصل المعنی فان هذه المبالغات إنما كانت لقبوله ما أرسل به و كانت العمده و الأصل فیها الولایه.

ص: ۳۹۳

**[ترجمه ]پیضاوی گفته است: լե‏ إِنّما أعظکم بواجو» չպ‏ شما را راهنمایی و نصيحت می نمایم در مورد یک خصلت و
واه اسك که նրա‏ ری նական ամիրան‏ کت از ی ولا سل آفحس را ائات وا
թն նյ»‏ يراق دا ور حالى که از دال و یت اغ رای سی کید تی մա մազան‏ وه داد دوائثر
دو نفر یا یک نفر یک نفر» زیرا ازدحام موجب تشویش خاطر و مخلوط شدن سخن می شود. 2 کرو در امر محمد آنچه
که آوووها قآ ամա‏ ماک ون مليوس بدا ۱۳۶ յատ‏ سح تک تر ضا 7ھ مزا نگ
ندارد.) پس بدانید جنون او را که او را وادار بر آن می کندء يا این سخن ارتباط به ماقبل ندارد» به اين طور که آنچه را که از
کامل بودن عقل او شناختید کافی است درترجیح صدق او زیرا رها نمی کند او را که متصدی ادعای امر بز رگ و مطلب
عظیمی بر خلاف واقع و بدون اعتماد به برهان بشود تا ميان مردم رسوا گردد و تسلیم شود و خود را به هلاكت افکند. چگونه
این طور نباشد در حالی که معجزات بسیار زیادی با او بود؟ و گفته شده «ما» استفهامی است و معنی اين است که سپس فکر
کردند که كدام یک از آثار جنون در او است. ծեն)‏ نقل Աջ‏ - . انوار التنزيل ۲: ۲۹۴ -

و اما تأویلی كه در این اخبار وارد شده از متشابهات تأویلاتی است که جز خدا و راسخان در علم آن را نمی دانند. و مراد از
«واحده» خصلت واحد Ն‏ روش واحد است. اين برای رد کسانی است که به او نسبت دادند که هر روز چیز غریبی می آورد و
اشاره به این است که اموری كه می 5771« با هم اختلاف دارند. ծի‏ ورا بدل از «واحده» است و شاید سخن او «مثْنی و
فرادی» منصوب به نزع خافض باشند یعنی قيام كنيد برای به جا آوردن آنچه که دو تا دو تا و به تنهایی است. يا دو صفت
هستند برای مصدر محذوف یعنی قیام دو تا دو تا و به تنهایی» بنا بر اینکه منظور از قيام» اطاعت كردن و اهتمام به آن باشد. و
«الجنّها همان چیزی است که به پیامبر اکرم نسبت می دادند درباره امر على که می گفتند او دیوانه عشق على است» چنان جه

خواهد آمد در سبب نزول آيه «وَ |5 211368 25 ն‏ يَقَولُونَ إِنَّهُ لمجتُونْ -. قلم / ۵١‏ -

زو آنان که کافر شدند چون قرآن را شنیدند چیزی نمانده بود كه تو را چشم بزنند و می گفتند او واقعا دیوانه ای است.) و بنا

كردن پیامبر است چیزهایی را که آورده است و عمده آنها و پایه اساسی در آن دستورات ولایت است.
ناشر دیجیتالی : مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان

**[ترجمه]

كلمه المحقق

بسمه تعالى إلى هنا انتهى الجزء الأؤل من المجلد السابع من كتاب بحار الأنوار فى جمل أحوال الأئمه الكرام عليهم الصلاه و
الشيخ عبد الرحيم الربانى المحترمء و الله ولى التوفیق.

ص: ۳۹۴

۳۹۴ ترجمه اص:‎ խու
| ترجمه‎ |

مراجع التصحيح و التخريج

بسم الله الرحمن الرحيم و الحمد لله رب العالمین» و الصلاه و السلام على سيدنا محترد خير المرسلين و على آله Հայե‏
الطاهرين المعصومين و اللعنه على أعدائهم أجمعين إلى يوم الدين.

فقد وفقنا الله تعالى- و له الشکر و المّه- لتصحيح هذا المجلمد- و هو المجلد الثالث و العشرون حسب تجزئتنا- و تنميقه و
تحقيق نصوصه و أسانيده و مراجعه مصادره و مآخذه» مزداناً بتعاليق مختصره لا غنى عنها و كان مرجعنا فى المقابله و التصحيح
مضافاً إلى أصرك الکتاب و مصادره نسختین من الکتاب: آحدهما النسخه المطبوعه المشهوره بطبعه ا الضرب و ائیها نسخه
مخطوطه تفضّل بها الفاضل المعظم السيّد جلال الأموری الشهیر بالمحدث.

و كان مرجعنا فى تخریج أحاديثه و تعاليقه كتباً آوعزنا إليها فى المجلدات السابقه» و الحمد لله أوّلا و آخرا.

ص: ۳۹۵

۳۹۵ ترجمه اص:‎ խու

**[ ترجمه ]

فهرست ما فى هذا الجزء من الأبواب

عناوين الأبواب/ رقم الصفحه

11

باب الاضطرار إلى الحيجه و أن الأرض لا تخلو من حجه ۱-۵۶

لفق

باب آخر فى اتصال الوصيه و ذكر الأوصياء من لدن آدم إلى آخر الدهر ۶۵- ۵۷
»۳«

باب أن الامامه لا تكون إلا بالنص و يجب على الامام النص على من بعده ۷۵- ۶۶
Փ‏

باب وجوب معرفه الامام و أنه لا يعذر الناس بت رک الولایه و أن من مات لا یعرف إمامه أو شک فيه مات ميته جاهلیه و کفر و
نفاق ۹۵- ۷۶

)۵(

باب أن من آنکر واحدا منهم فقد آنکر الجمیع ۹۸- ۹۵

2

باب أن الناس لا يهتدون الا بهم» و آنهم الوسائل بین الخلق و بین الله و أنه لا թա‏ الجنه إلا من عرفهم ۱۰۳- ۹۹
۷

باب فضائل أهل البيت علیهم السلام و النص علیهم جمله من خبر الثقلين و السفینه و باب حطه و غیرها ۱۶۶- ۱۰۴

آبواب الایات النازله فیهم ۱۶۷

۸۱
باب أن آل يس آل محمد صلی الله عليه و آله ۱۷۱- ۱۶۷
(Վ)‏

۶ : ۶ وہ اه هب 3 լ մ.‏ فى ر الجواب ۱۸۸-
باب آنهم عليهم السلام الذكر و آهل الذ کر و آنهم المسئولون و أنه فرض على شيعتهم المسأله و لم يفرض علیهم الجواب
۷۲

ص: ۳۹۶

۱۰ (

باب أنهم عليهم السلام أهل علم القرآن و الذين أوتوه و المنذرون به و لرّایخون فى العلم» ۱۸۸-۵
437(

باب آنهم عليهم السلام آبات الله و بیناته و کتابه ۲۰۶۰-۲۱۱

باب ۱۲ أن من اصطفاه الله من عباده و آورثه کتابه هم الأئمه علیهم السلام و آنهم آل إبراهيم و أهل دعوته ۲۲۸- ۲۱۲
0۳

باب آن مودتهم آجر الرساله و سائر ما نزل فی مودتهم ۲۵۳- ۲۲۸

)۱۴(

باب خرافى تأویل قوله تعالی و إِذا 53521 شيلث ն‏ لب فلت ۷- ۲۵۴

(ծ)

باب تأويل الوالدین و الولد و الأرحام و ذوی القربی بهم علیهم السلام ۲۷۲- ۲۵۷

ԴԵԶ)

باب أن الأمانه فى القر آن الامامه ۲۷۳-۲۸۳

(0۷

باب وجوب طاعتهم و أنها المعنى بالملك العظیم و آنهم آولو الأمر و آنهم ան)‏ الیو دون ۲۸۳-٥٣۴‏
۱۸۱

باب أنهم أنوار الله و تأويل آيات النور فیهم علیهم السلام ۳۲۵- ۳۰۴

(4)

باب رفعه بيوتهم المقدسه فى حياتهم و بعد وفاتهم علیهم السلام و آنها المساجد المشژفه ۳۳۳- ۳۲۵

)۲۰(

باب عرض الأعمال علیهم علیهم السلام و آنهم الشهداء على الخلق ۳۵۳- ۳۳۳

44)

باب تأويل المؤمنين و الایمان و المسلمین و الاسلام بهم و بولايتهم علیهم السلام و الکفار و المشركين و الکفر و الش رک و
الجبت و الطاغوت واللات و العزی و الأصنام بأعدائهم و مخالفیهم ۳۹۰- ۳۵۴

(۲ ۲)
باب نادر فى تأويل قوله تعالی فل إِنّما أعظکم ԳԵԼՆԱ,‏ ۳۹۱

ص: ۳۹۷

ص: ۳۹/۸

| ترجمه أص: ۳۹۶

ص: ۳۹۷

ص: ۳۹/۸

تعر یف مر کز

بسم اللہ الرحمن الرحیم
هَل سکوی الَّذِينَ َعْلَمُونَ وَالَذِينَ մ‏ يَعْلْمُونَ
المقدمة:

تس مركز القائمية للدراسات الكمبيوترية فى أصفهان بإشراف آيه الله الحاج السيد حسن فقيه الإمامى عام ۱۴۲۶ الهجرى فى
الات الد هة والثقافية والعلمبه مهدا على النشاطات الخالصة والدؤوبة لجمع من الإخصائيين والمثقفين فى الجامعات
والحوزات العلمية.

| المريسة

نظراً لقلة المراکز القائمة بتوفیر المصادر فى العلوم الاسلامية وتبعثرها فى أنحاء البلاد وصعوبۂ الحصول على مصادرها أحياناً
تهدف مؤسسة القائمية للدراسات الكمبيوترية فى آصفهان إلى التوفیر الأسهل والأسرع للمعلومات ووصولها إلى الباحئین فى
العلوم الإسلامية وتقدم المؤسسة նե»‏ مجموعة الكترونية من الكتب والمقالات العلمية والدراسات المفيدة وهی منظمة فى
برامج إلكترونية وجاهزة فى مختلف اللغات عرضاً للباحئین والمثقفين والراغبين فيها.

وتحاول المؤسسة تقديم الخدمة معتمدة على النظرة العلمية البحتة البعيدة من التعصبات الشخصية والاجتماعية والسياسية والقومية
وعلى أساس خطۂ تنوى تنظيم الأعمال والمنشورات الصادرۂ من جميع مراكز الشيعة.

الأهداف:

نشر الثقافة الإسلامية وتعاليم القرآن وآل بيت այ‏ عليهم السلام

تحفیز الناس خصوصا الشباب علی دراسة أدق فى المسائل الدينية

تنزیل البرامج المفیدۂ فى الهواتف والحاسوبات واللابتوب

الخدمة للباحئین والمحققین فی الحوازت العلمية والجامعات

توسیع عام لفكرة المطالعة

تهمید الأرضیه لتحریض المنشورات والكتاب على تقدیم آثارهم لتنظیمها فى ملفات الكترونية

السیاسات:

مراعاةٌ القوانین والعمل حسب المعاییر القانونيةٌ
إنشاء العلاقات المترابطة مع المراکز المرتبطة
الاجتنباب عن الروتينية وتکرار المحاولات السابقۂ
اترض الاس չտնամ առակ‏ والبسارمات

من الواضح أن یتحمل المؤلف مسؤولية العمل.

نشاطات الم سسه:

طبع الکتب والملزمات والدوریات

إقامة المسابقات فى مطالعة الکتب

Ճել‏ المعارض الالکترونية: المعارض الثلاثية الأبعادء أفلام بانوراما فى الأمكنة الدينية والسياحية
إنتاج الأفلام الک تونية والألعاب الكمبيوترية

افتتاح موقع القائمية الانترنتی بعنوان : ۰9۱۵6۲۳[۷6/۱001۳ ۱۷۷۷۷۷۷

إنتاج الأفلام الثقافية وأقراص المحاضرات و...

الاطلاق والدعم العلمی لنظام استلام الأسئلة والاستفسارات الدينية والأخلاقية والاعتقادية والرد علیها
تصمیم الأجهزة الخاصة بالمحاسبةء الجوال بلوتوث 600ات ویب كيو سك 05| الرساله القصيرة ( ՏՈՈՏ)‏
إقامة الدورات التعليمية الالكترونية لعموم الناس

إقامة الدورات الالكترونية لتدریب المعلمین

إنتاج آلاف برامج فى البحث والدراسة وتطبیقها فى آنواع من اللابتوب والحاسوب والهاتف ویمکن تحمیلها على ۸ أنظمة؛
( ۸۷۸۵(

ANDROID.Y

EPUB.

CHM.F

PDF.»

HTML.

CHM v

GHB.A

إعداد ۴ الأسواق الإلكترونية للکتاب على موقع القائمية ویمکن تحميلها على الأنظمة التالية
م۸

10۲

WINDOWS PHONE.Y

WINDOWS.F

وتقدم مجان فى الموقع بثلاث اللغات منها العربية والانجليزية والفارسية

الکلمۂ الأخيرةٌ

نتقدم بكلمة الشکر والتقدیر إلى مکاتب مراجم التقلید منظمات والمراکز» المنشورات. المسسات. الکتاب و کل من قدّم لنا
المساعدۂ فى تحقیق آهدافنا وعرض المعلومات علینا.

عنوان المکتب المر کزی

آصفهان شارع عبد الرزاق» سوق حاج محمد جعفر آباده اى» زقاق الشهيد محمد حسن التوكلىء الرقم ۹ء الطبقة الأولى.

عنوان الموقع : : 16.11 100آ9. الالاثالالا

البريد الالكترونى : 101۲٥٥9۵9155001۲‏

هاتف المكتب المركزى ۰۳۱۳۴۴۹۰۱۲۵

هاتف المكتب فى طهران ۰۲۱-۸۸۳۱۸۷۲۲

قسم البيع ۰۹۱۳۲۰۰۰۱۰۹شوون المستخدمين ۰۹۱۳۲۰۰۰۱۰۹.

اس رد الخاصه الاخری
ارجعوا الى عنوان المسركز من فضلكم
www.Ghaemiyeh.con‏
www.Ghaemiyeh.net‏
٥۰۵یپ‏ )۸۷۸۷۸۷
۱( ,۱2۱۸۷۲۱( ت ՄՄ IW!‏

و للایصاء من فضلکم
٩ [ ۳ Pooo |0۹‏ ه